abcd

1. HƯỚNG DẪN ĐỌC XQ
NGỰC
TRONG BỆNH TIM MẠCH
Nguyễn Thái Bình
Bộ môn Chẩn đoán hình ảnh
Trường Đại học Y Hà Nội
nguyenthaibinh@hmu.edu.vn

2. Các kỹ thuật chụp XQ ngực
•XQ tim phổi thẳng
•XQ nghiêng trái
•XQ chếch trước trái
•XQ chếch trước phải

3. Một phim XQ phổi thẳng chuẩn cần đạt các tiêu chí:
1. Tư thế: BN đứng thẳng (mức nước hơi dạ dày), phim cân đối (hai đầu trong xương sườn đối
xứng qua đường giữa
2. Cường độ tia phù hợp: Quan sát được ít nhất 3 xương đốt sống ngực, lưới mạch phổi hiện rõ
tới cách xương sườn 1 cm
3. Hít vào tối đa: Cung trước xương sườn 6 cắt ngang qua vòm hoành
4. Tách xương bả vai, các dị vật bên ngoài khỏi trường phổi
5. Có đánh dấu P/T
ĐÁNH GIÁ TIÊU CHUẨN PHIM

4. Ảnh hưởng của hô hấp đến hình dáng tim
Hít vào tối đa Không hít vào tối đa

5. Đứng Nằm ngửa
Ảnh hưởng của tư thế
đến hình dáng tim

6. Dị
vật

7. QUY TRÌNH ĐỌC PHIM XQ TIM CƠ BẢN
1. Đánh giá trục tim, chỉ số tim / ngực
2. Đánh giá các cung tim
3. Đánh giá mạch máu phổi
4. Đánh giá động mạch chủ
5. Đánh giá màng tim
6. Đánh giá nhu mô phổi, màng phổi, thành ngực…
7. KẾT LUẬN
8. Khuyến nghị (nếu có)

8. CÁC MỐC GIẢI PHẪU / XQ TIM PHỔI THẲNG (PA)

9. LA
CÁC MỐC GIẢI PHẪU XQ NGHIÊNG TRÁI

10. Đảo ngược phủ tạng Tim quay phải
1. Đánh giá trục
tim

11. Chỉ số tim / ngực:
• Tỉ số (a+b)/T: ~ 0,5
• Thay đổi tùy thuộc tư thế, thể trạng,
tuổi
a
b
T

12. PHÌ ĐẠI THẤT TRÁI
•Thẳng: cung dưới trái kéo dài và nổi, mỏm tim
dưới cơ hoành.
•Nghiêng T, OAG: phần dưới bờ sau nổi
•Cung ĐMC nổi
•TQ cản quang: đoạn trên hoành bị chèn ép
•Nguyên nhân:
•THA
•Hẹp/ hở van ĐMC
•Hở van hai lá
2. Đánh giá các cung tim

14. • Thẳng: mỏm tim nâng cao trên cơ hoành.
• Nghiêng T: cung dưới trước nổi.
•OAG: cung dưới P lồi ra trước
•Nguyên nhân:
•Hẹp van ĐMP
•Tâm phế mạn
•Hẹp van hai lá
PHÌ ĐẠI THẤT PHẢI

16. • Thẳng: NT đậm giữa khối tim. Sang P: bờ P
có 2 vòng đồng tâm. Sang T: lồi phần dưới
cung giữa T. Lên cao: PQGT nằm ngang.
• Nghiêng T, OAD: phần trên bờ sau lồi.
•TQ cản quang: bị chèn ép
•Nguyên nhân:
•Hẹp van hai lá
•Có thể hở hai lá
PHÌ ĐẠI NHĨ TRÁI

18. •Thẳng: cung dưới P nổi.
• OAD: cung dưới P lồi, lấp
khoảng sáng sau tim
•Nguyên nhân:
•Suy tim phải
•Thông liên nhĩ
•Hẹp van ba lá
PHÌ ĐẠI NHĨ PHẢI

19. Thông liên nhĩ (ASD)
Phì đại nhĩ phải, cung ĐMP
nổi

20. a. Tràn dịch màng tim b. Suy tim
3. ĐÁNH GIÁ MẠCH MÁU PHỔI
•Thẳng: cung giữa trái nổi. Toàn
bộ các cung khác nổi, chỉ số tim
ngực >0,5
• Lưới mạch phổi dày, giãn, tới sát
màng phổi
•Nguyên nhân: Suy tim
•Phân biệt: Tràn dịch màng tim
(tim to, không bất thường mạch
phổi)

21. Lưới mạch phổi dày
đặc
/Suy tim
Lưới mạch phổi thưa
thớt
/Tràn dich màng tim

22. Ứ trệ TM phổi

23. 4. ĐÁNH GIÁ ĐỘNG MẠCH CHỦ
•Cung trên trái: to, nút ĐM chủ
>4cm, có thể vôi hoá
•Cung dưới trái to do thất trái to
•Nguyên nhân: tăng huyết áp,
phình ĐMC, xơ vữa ĐMC…

24. 3 sign
Coarctation
Hẹp eo ĐM chủ ĐM chủ xoắn vặn

25. a. Tràn dịch màng tim b. Suy tim
5. ĐÁNH GIÁ MÀNG TIM
•Tràn dịch màng tim:
Chu vi tim rõ nét, lưới mạch phổi
bình thường, tim to
• Vôi hoá màng tim (HC PICK)
Do viêm màng tim mạn
Tăng tỷ trọng màng tim

26. Suy tim
Tràn dịch màng tim
Vôi hoá màng tim

27. 6. ĐÁNH GIÁ NHU MÔ PHỔI, MÀNG PHỔI, THÀNH NGỰC
•PHÙ PHỔI CẤP
- Phổi mờ kính từ rốn phổi ra ngoại vi,
cân xứng (cánh bướm)
- Vùng mờ có xu hướng nặng, tăng
nhanh
- Tràn dịch màng phổi nhẹ
- Dày TC kẽ, ứ trệ TM phổi
•Nguyên nhân: Suy tim nặng
•Phân biệt: viêm phổi
•COPD
- Tim hình giọt nước
- Lồng ngực hình thùng
- KLS giãn rộng và xương sườn nằm
ngang
- Nhu mô phổi quá sáng, lưới mạch
phổi thưa thớt

29. Inferior rib notching
(Roesler sign)

30. 7. KẾT LUẬN
•Chẩn đoán
•Bệnh lý nền

31. 8. KHUYẾN NGHỊ (NẾU CÓ)
•Cần phối hợp các XN nào để chẩn đoán bệnh (VD siêu âm tim)
•Cần làm thêm XN nào để chẩn đoán bệnh (VD Chụp CLVT)