Recommended
More Related Content
What's hot
What's hot (20)
Similar to Sinh Lí Hô Hấp CLB Y Khoa Trẻ VMU
Similar to Sinh Lí Hô Hấp CLB Y Khoa Trẻ VMU (20)
More from TBFTTH
More from TBFTTH (20)
Recently uploaded
Recently uploaded (18)
Sinh Lí Hô Hấp CLB Y Khoa Trẻ VMU
- 1. Nhóm 7 – Ban Y cơ sở - CLB Y Khoa Trẻ
- 3. Trình bày được quá trình thông khí phổi. Trình bày được quá trình trao đổi khí tại phổi. Trình bày được quá trình vận chuyển khí trong máu. Trình bày được hoạt động điều hòa hô hấp.
- 4. Hô hấp gồm 4 giai đoạn: - Thông khí phổi (hô hấp ngoại): trao đổi khí giữa KQ và PN - Trao đổi khí tại phổi: trao đổi khí giữa PN và mao mạch phổi. - Chuyên chở khí trong máu: vận chuyển khí giữa phổi và mô. - Hô hấp nội: hô hấp tế bào.
- 5. Thông khí ở phổi Trao đổi khí tại phổi Vận chuyển khí trong máu Hô hấp nội Trung tâm hô hấp
- 6. ĐỊNH NGHĨA NGUYÊN LÝ HOẠT ĐỘNG ◦ Hít vào: bình thường và gắng sức ◦ Thở ra: bình thường và gắng sức
- 7. Lồng ngực ◦ Khoang kín Đáy: cơ hoành. Cố định: cột sống. Di chuyển: xương sườn, xương ức. Cử động: cơ hô hấp.
- 8. CÁC CƠ HÔ HẤP HỆ THỐNG THỤ ĐỘNG PHỔI LỒNG NGỰC ĐƯỜNG DẪN KHÍ THỂ TÍCH DÃN NỞ LƯU LƯỢNG TÍNH KHÁNG TRỞ
- 9. THÔNG KHÍ PHỔI Là quá trình trao đổi khí giữa PN và khí quyển. Khí di chuyển từ nơi có áp suất cao đến nơi có áp suất thấp: Hít vào: PKQ>PPN Thở ra: PPN>PKQ
- 10. Hít vào bình thường Chủ động (cần năng lượng co cơ). Được thực hiện chủ yếu 2 cơ: cơ hoành và cơ liên sườn ngoài làm tăng kích thước lồng ngực lên theo 3 chiều + Chiều trên dưới: vai trò của cơ hoành là cơ hô hấp chính + Chiều trước sau và chiều ngang: vai trò của cơ liên sườn ngoài
- 11. Hít vào gắng sức Chủ động (cần năng lượng co cơ). Được thực hiện nhờ sự co của cơ hoành, cơ liên sườn ngoài và cơ hô hấp phụ: + Cơ ức đòn chủm, cơ răng cưa lớn… + Cơ cánh mũi, cơ má, cơ lưỡi
- 12. Thở ra bình thường Thụ động Các cơ hít vào thôi không co nữa, → lồng ngực trở về vị trí cũ dưới tác dụng đàn hồi của phổi Thở ra gắng sức Chủ động Được thực hiện nhờ sự co của 2 cơ: + thành bụng trước + cơ liên sườn trong.
- 14. Cơ chế tạo áp suất âm trong khoang màng phổi + Các mạch bạch huyết luôn duy trì sức hút nhẹ dịch thừa → tạo P âm nhẹ trong khoang màng phổi. + Phổi có xu hướng co nhỏ về phía rốn phổi. Khi hít vào V khoang màng phổi tăng, nhiệt độ không đổi → P càng âm. - P khoang màng phổi trong các thì hô hấp luôn luôn âm - P âm nhất khi hít vào gắng sức
- 15. Ý nghĩa của áp suất âm trong khoang màng phổi Đối với hô hấp - Giúp phổi di chuyển theo sự cử động của lồng ngực trong các thì hô hấp. - Hiệu suất trao đổi khí đạt được tối đa. Đối với tuần hoàn - Làm cho P trong lồng ngực thấp hơn so với các vùng khác nên máu về tim phải dễ dàng. - Làm cho máu từ tim phải lên phổi dễ dàng.
- 16. Đơn vị chức năng của phổi: phế nang
- 18. - Tạo áp suất phế nang Hít vào: PKQ > PPN ⇒ Không khí sẽ ùa vào phổi. Thở ra: PPN > PKQ ⇒ Không khí sẽ đi ra ngoài khí quyển. - Tính đàn hồi của phổi + Các sợi đàn hồi của nhu mô phổi tạo nên 1/3 tính đàn hồi của phổi. + Sức căng bề mặt của lớp dịch lót phế nang tạo nên 2/3 tính đàn hồi của phổi.
- 19. Tế bào biểu mô phế nang type 2 bài tiết Bài tiết vào khoảng tháng thứ 6-7 bào thai.
- 20. Sức căng bề mặt
- 21. (1) (2) (3) Phân tử chất hoạt diện Phân tử không khí Phân tử nước
- 22. Chất surfactant Vai trò của chất surfactant - Ảnh hưởng lên tính đàn hồi của phổi: Giảm sức căng bề mặt của lớp dịch lót phế nang 2-14 lần. - Ảnh hưởng lên sự ổn định của phế nang - Ảnh hưởng lên việc ngăn sự tích tụ dịch phù trong phế nang - Ảnh hưởng lên sự trao đổi khí (hòa tan khí)
- 23. Phân đoạn Đường HH trên: mũi, hầu, thanh quản Đường hô hấp dưới Phân theo cấp
- 25. Cấu trúc: sụn giảm dần Tiểu phế quản 1,5 – 1 mm, không sụn Sức cản : Bình thường 1 cm H2O Mũi, phế quản lớn 65000 tiểu PQ tận cùng Bệnh lý Do đường dẫn khí nhỏ Dễ nghẽn tắc Dễ co cơ
- 26. Làm đường dẫn và điều hoà lưu lượng khí ra vào phổi Làm ẩm khí vào phổi Làm ấm khí vào phổi Thanh lọc khí bảo vệ cơ thể Các chức năng đặc biệt khác
- 27. Làm đường dẫn khí và điều hoà lưu lượng khí ra vào phổi ◦ Đường dẫn khí Khí quản, phế quản: vòng sụn. Tiểu PQ: áp suất xuyên phổi. ◦ Điều hoà lưu lượng khí Cơ Reissessen ở tiểu PQ TK giao cảm TK phó giao cảm*
- 28. Làm ẩm ◦ Các tế bào tiết dịch nhầy trong lớp niêm mạc. ◦ Các tuyến ở lớp dưới niêm. Làm ấm ◦ Hệ thống mao mạch lớp dưới niêm
- 29. Thanh lọc khí Hạt d ≥ 10µm vào đến mũi-hầu. Hạt d 2-10µm vào đến khí phế quản. Hạt d ≤ 2µm vào đến tận phế nang. ◦ Cơ chế Cơ học: Hệ thống lông mũi. Cơ chế xoáy lắng của mũi. Hệ thống nhầy lông đường hô hấp. Phản xạ hắt hơi. Phản xạ ho. Miễn dịch: IgA, đại thực bào
- 30. Đánh giá chức năng thông khí phổi Phế động ký Phế dung ký
- 34. Màng phế nang – mao mạch O2 CO2
- 35. TRAO ĐỔI KHÍ TẠI PHỔI Là quá trình khuếch tán: tại màng phế nang mao mạch O2 PN → mao mạch phổi CO2 mao mạch phổi → PN t
- 36. 2.Tế bào biểu mô PN 3.Màng đáy PN 5.Màng đáy mao mạch 6.Tế bào nội mô mạch máu Khuếch tán khí O2 Hồng cầu 1.Dịch lót PN Khuếch tán khí CO2 4.Khoảng kẽ*Phế nang Mao mạch 100mmHg 40mmHg 40mmHg 46mmHg 7. Huyết tương* 8. Màng HC (9. Tế bào chất HC)
- 38. - Cơ chế trao đổi: + Sự khuếch tán thụ động từ nơi có P cao → có P theo khuynh áp - Các yếu tố ảnh hưởng đến vận tốc khuếch tán: ∆P x S x A VKT = d x MW ∆P : chênh lệch khuynh áp khí 2 bên màng A : diện tích tiếp xúc trao đổi S : độ hòa tan của khí trong nước d : chiều dày màng trao đổi MW : trọng lượng phân tử khí
- 39. Khoảng chết : VD + Khoảng chết giải phẩu + Khoảng chết sinh lý + Trị số khoảng chết bình thường: VD = 150mL + Thông khí khoảng chết (VD): là lượng khí khoảng chết tính trong một phút VD = VD x f Thông khí phế nang (VA: alveolar ventrilation) VA là lưu lượng khí thở vào đến phế nang trong một phút lúc nghỉ ngơi. VA = f.(Vt – VD) = V - VD
- 40. Sự xứng hợp giữa hô hấp và tuần hoàn - Tỷ lệ xứng hợp + Hô hấp + tuần hoàn → đảm bảo sự trao đổi khí tốt nhất → Đó là sự xứng hợp giữa thông khí và tưới máu. + Tỷ lệ xứng hợp tốt nhất là: VA Thông khí phế nang (4.000mL/phút) = = 0,8 Q Lưu lượng máu (5.000 mL/phút) + Trong vận động VA/Q max
- 42. Shunt sinh lý và khoảng chết sinh lý - Khi VA/Q nhỏ hơn bình thường: → có một lượng máu chảy qua mao mạch phổi không được oxy hóa → shunt máu (shunt blood). Tổng lượng shunt máu/ 1 phút → shunt sinh lý - Khi VA/Q lớn hơn bình thường: → có một lượng khí trong PN không dùng để trao đổi với máu → khoảng chết sinh lý (có kết hợp với khoảng chết giải phẩu).
- 43. Bất xứng hợp trong tình trạng bình thường - Ở tư thế đứng: + Đỉnh phổi: tưới máu < thông khí → có khoảng chết sinh lý (tỷ lệ xứng hợp = 2,4). + Đáy phổi: thông khí < tưới máu → có shunt sinh lý (tỷ lệ xứng hợp = 0,5).
- 44. Tưới máu < thông khí → Khỏang chết SL Thông khí < Tưới máu →shunt SL Bất xứng trong tình trạng bình thường
- 46. Đánh giá khả năng khuếch tán của khí O2 (DLO2) Đánh giá khả năng khuếch tán của khí CO2 (DLCO2)
- 47. - Gián tiếp thông qua khí CO (vì khí CO + Hb rất mạnh) → PCO trong mao mạch = 0. Lượng CO từ phế nang vào máu (mL/phút) DLCO = = 17mL/phút/mmHg PCO phế nang – PCO mao mạch - O2 có hệ số khuếch tán cao hơn CO 1,23 lần. Do vậy: → Bình thường: DLO2 = 21mL/phút/mmHg. → Khi vận động: DLO2 = 65mL/phút/mmHg.
- 48. CHUYÊN CHỞ KHÍ TRONG MÁU - Là quá trình: + đem O2 từ phổi → mô + mang CO2 từ mô → phổi - Bao gồm: + Chuyên chở khí O2 trong máu và giao O2 cho mô + Lấy CO2 từ mô và chuyên chở CO2 trong máu
- 49. Các dạng chuyên chở trong máu Dạng hoà tan (3%) Dạng kết hợp Hb (HbO2 ) (97%) Số lượng ít: 0,3mL/dL máu Số lượng nhiều: 20,8mL/dL Là dạng sử dụng Là dạng dự trữ, khi dùng phải chuyển sang dạng hoà tan lượng O2 hoà tan không giới hạn Lượng O2 kết hợp bị giới hạn bởi lượng Hb có thể gắn O2 Tỷ lệ thuận với PO2 , tương quan tuyến tính Tỷ lệ với PO2 nhưng không tương quan tuyến tính mà có dạng xích ma
- 50. Có 2 dạng chuyên chở : + hoà tan + kết hợp Hb (97%) Đường cong phân ly Oxy-Hemoglobin (đường cong Barcroft)
- 51. - Chênh lệch PO2 → đi qua mao mạch sẽ nhả O2 cho mô. - Khi vận động: HbO2 giao cho mô 1/4-3/4 lượng O2 mà nó chở. - Cung lượng tim tăng gấp 5 lần → lượng O2 giao cho mô tăng lên 15 lần
- 52. Lấy CO2 từ mô và chuyên chở CO2 trong máu - Lấy CO2 từ mô + Do sự chênh lệch về phân áp CO2 mà máu từ động mạch đi qua mao mạch sẽ lấy CO2 từ mô, máu tĩnh mạch có Pco2 = 45mmHg. - Chuyên chở CO2 trong máu + Có 3 dạng: . dạng hoà tan . dạng carbamin (kết hợp với protein) . dạng HCO3 - (CO2 thuỷ hoá thành H2CO3 nhờ men CA (carbonic anhydrase), sau đó phân ly thành H+ và HCO3 - )
- 53. ĐIỀU HOÀ HÔ HẤP - Quá trình điều chỉnh hô hấp thực hiện bởi 2 cơ chế: + thần kinh và thể dịch. - Cả 2 đều thông qua trung tâm hô hấp để điều hoà hô hấp
- 54. 4 trung tâm hô hấp - Trung tâm hít vào: ở phần lưng hành não. → tạo và duy trì nhịp thở cơ bản. - Trung tâm thở ra: ở phần bụng bên của hành não. → chỉ hoạt động khi thở ra gắng sức. - Trung tâm điều chỉnh thở: ở phần lưng phía trên của cầu não. → tham gia duy trì nhịp thở cơ bản. - Trung tâm nhận cảm hoá học: ở gần trung tâm hít vào cách khoảng 1mm về phía bụng hành não. → duy trì nhịp thở cơ bản và gây tăng hô hấp khi cần.
- 55. Cơ hít vào Cơ thở ra Hít vào Thở ra bình thường Thở ra gắng sức CO2 và H+ TT điều chỉnh thở TT thở ra TT hít vào TT nhận cảm hh
- 56. - Cơ chế thể dịch điều hoà hô hấp + Các yếu tố hoá học điều hoà hô hấp quan trọng nhất là CO2>H+ >O2 - Các yếu tố hoá học tác động thông qua các vùng cảm ứng + Vùng cảm ứng hoá học trung ương: tr.tâm nhận cảm hoá học . Nằm ở mặt bụng hành não. + Vùng cảm ứng hoá học ngoại biên: thể cảnh và thể động mạch chủ . Nằm ở xoang ĐM cảnh và quai ĐM chủ là đầu tận cùng của dây thần kinh IX và X phần cảm giác.
- 57. Vai trò của CO2 - Tác dụng lên vùng cảm ứng hoá học trung ương và ngoại biên. - Ảnh hưởng theo nồng độ: + Ở nồng độ thấp → ngưng thở. + Nồng độ bình thường → kích thích và duy trì hô hấp. - Khi CO2 tăng: → tăng thông khí PN → tăng đào thải CO2 ra ngoài. → CO2- tăng cao → ngộ độc CO2 → ngưng thở.
- 58. Tác dụng lên vùng cảm ứng hoá học TW và NB. Ảnh hưởng của H+: ◦ pH ↓→↑ TKPN ◦ pH ↑→↓ TKPN Hiệu lực tác dụng: ◦ Nếu H+↑ , PO2 và PCO2 bình thường: TKPN sẽ ↑ nhiều nhưng sau đó thì CO2 ↓ và O2 ↑ → ↓ (+) trung tâm hô hấp hơn. ◦ Tuy nhiên nhìn chung ảnh hưởng của nồng độ H+ máu đối với hô hấp ngày càng mạnh nếu không được điều chỉnh.
- 59. Tác dụng lên vùng cảm ứng hoá học ngoại biên. Ảnh hưởng của O2: ◦ [O2] ↓→ (+) hô hấp, chỉ rõ khi PaO2 ↓ < 60mmHg. Hiệu lực tác dụng: ◦ Khả năng làm ↑ TKPN max của O2 là 166%< H+ 400% <CO2 1.000%. ◦ Chủ yếu trong T/h vùng cảm ứng hoá học TW bị ức chế (suy hô hấp kinh niên, ngộ độc Barbituric).
- 60. Tác dụng lên vùng cảm ứng hoá học TW và NB. Ảnh hưởng của H+: ◦ pH ↓→↑ TKPN ◦ pH ↑→↓ TKPN Hiệu lực tác dụng: ◦ Nếu H+ ↑ , PO2 và PCO2 bình thường: TKPN sẽ ↑ nhiều nhưng sau đó thì CO2 ↓ và O2 ↑ → ↓ (+) trung tâm hô hấp hơn. ◦ Tuy nhiên nhìn chung ảnh hưởng của nồng độ H+ máu đối với hô hấp ngày càng mạnh nếu không được điều chỉnh.
- 61. Cơ chế thần kinh điều hoà hô hấp - Vai trò của vỏ não + Có thể điều chỉnh cử động hô hấp theo ý muốn. + Đau, cảm xúc, sợ hãi làm thay đổi hô hấp. + Gây tăng hô hấp trước và trong vận động. - Vai trò của dây thần kinh cảm giác + Các cảm thụ quan bản thể → tăng hô hấp khi vận động. + Kích thích các dây TK V → nhẹ gây thở sâu, mạnh gây ngưng thở. - Vai trò của dây thần kinh X - Vai trò của các trung khu thần kinh và các phản xạ
- 63. Thanks for you!