บทที่1ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับการสื่อสารข้อมูล

1. How to create a self-learning multimedia in Data Communication and network
จัดทำโดย
กมลพรรณ ศรีแก้ว
ครูชำนำญกำร
วิทยำลัยเทคนิคปรำจีนบุรี

2. จุดประสงค์รำยวิชำ เพื่อให้
1) เข้าใจเกี่ยวกับการสื่อสารข้อมูลและเครือข่าย
2) มีทักษะในการใช้ ดูแลและบารุงรักษาระบบเครือข่าย
3) มีทักษะในการใช้บริการบนอินเทอร์เน็ต
4) มีคุณลักษณะนิสัยที่พึงประสงค์ และเจตคติที่ดีในวิชาคอมพิวเตอร์ธุรกิจ
สมรรถนะรำยวิชำ
1) แสดงความรู้เกี่ยวกับหลักการสื่อสารข้อมูลและเครือข่าย
2) เลือกและติดตั้งอุปกรณ์เครือข่ายตามคู่มือ
3) ปรับแต่ง บารุงรักษาระบบปฏิบัติการเครือข่ายตามข้อกาหนด
Data Communication and network

3. คำอธิบำยรำยวิชำ
ศึกษาและปฏิบัติเกี่ยวกับหลักการ การสื่อสารข้อมูลและเครือข่าย การ
ติดตั้งระบบปฏิบัติการเครือข่ายการปรับแต่งและใช้งานระบบปฏิบัติการเครือข่าย การ
รับ-ส่งข้อมูลบนเครือข่าย การใช้บริการบนอินเทอร์เน็ต การดูแลรักษาระบบเครือข่าย
และความปลอดภัยบนระบบเครือข่าย

4. HI!

5. มนุษย์เรำ ได้มีกำรคิดค้นและพัฒนำวิธีกำรสื่อสำรข้อมูลในรูปแบบต่ำง ๆ มำอย่ำง
ต่อเนื่องและยำวนำน นับตั้งแต่อดีตกำลจนถึงปัจจุบัน ซึ่งรูปแบบของกำรสื่อสำรข้อมูลจะแตกต่ำงกัน
ไป แยกตำมกลุ่มผู้ใช้และระยะเวลำแต่ลักษณะพื้นฐำนของกำรสื่อสำรที่เหมือนกัน คือ
1) ต้องมีอุปกรณ์สำหรับกำรส่งข่ำวสำร
2) วิธีกำรแปลงข่ำวสำรให้อยู่ในรูปแบบที่เหมำะสมเพื่อให้สำมำรถส่งผ่ำนอุปกรณ์ไปได้
ปัจจุบันนี้ กำรสื่อสำรข้อมูลทำให้โลกเรำซึ่งกว้ำงใหญ่ไพศำลดูเหมือนมีขนำดเล็กลง
เนื่องจำกควำมรวดเร็วในกำรรับ – ส่ง ข้อมูล ทำให้มนุษย์เรำสำมำรถทรำบข่ำวสำรที่เกิดขึ้นทุกหน
ทุกแห่งในโลกนี้ ทันทีที่เกิดข่ำวสำรนั้นขึ้น ดังนั้นกำรศึกษำเกี่ยวกับกำรสื่อสำรข้อมูลจึงถือเป็นสิ่ง
สำคัญและจำเป็นอย่ำงยิ่ง

6. 1.2.1 ควำมหมำยของกำรสื่อสำรข้อมูล
การสื่อสารข้อมูล หมายถึง การส่งข้อมูลที่อยู่ในรูปเลขฐานสอง ที่เกิดจากอุปกรณ์ เช่น เครื่องคอมพิวเตอร์ตั้งแต่ 2
เครื่องขึ้นไป โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อใช้ในการติดต่อและแลกเปลี่ยนข้อมูลข่าวสาร ตลอดจนแบ่งปันการใช้ทรัพยากรที่มีอยู่ ให้เกิด
ประโยชน์และมีประสิทธิภาพสูงสุด

7. 1.2.2 องค์ประกอบของกำรสื่อสำรข้อมูล
ระบบการสื่อสารข้อมูลมีองค์ประกอบพื้นฐาน 5 ประการ ดังนี้ คือ
1) ผู้ส่งหรืออุปกรณ์ส่งข้อมูล (Sender)
เป็นต้นทางของการสื่อสาร มีหน้าที่เตรียมข้อมูลข่าวสารเพื่อจัดส่ง
2) ผู้รับหรืออุปกรณ์รับข้อมูล (Receiver)
เป็นปลายทางการสื่อสาร มีหน้าที่รับข้อมูลข่าวสารที่ผู้ส่งจัดส่งมาให้
3) สื่อกลำง (Medium)
เป็นเส้นทางการสื่อสาร เพื่อนาข้อมูลข่าวสารจากต้นทางไปยังปลายทางการสื่อสารนี้ อาจเป็นเส้นลวดทองแดง สายเคเบิล
สายใยแก้วนาแสง หรือคลื่นต่าง ๆ ที่ส่งผ่านทางอากาศ เช่น คลื่นไมโครเวฟ คลื่นวิทยุ

8. 4) ข่ำวสำร (Message)
เป็นสัญญาณที่ส่งผ่านไปในสื่อกลาง แบ่งออกเป็น 4 รูปแบบ ดังนี้ คือ
- เสียง (Voice)
อาจเป็นเสียงของคน หรือเสียงที่ถูกสร้างขึ้นจากอุปกรณ์ต่าง ๆ
สัญญาณเสียงเป็นสัญญาณที่กระจัดกระจายมีรูปแบบไม่แน่นอน ดังนั้นการส่งสัญญาณเสียงจึง
ควรส่งด้วยความเร็วต่า
- ข้อมูล (Data)
ส่วนใหญ่ถูกสร้างขึ้นด้วยคอมพิวเตอร์จึงมีรูปแบบแน่นอน การส่ง
สัญญาณข้อมูลจึงสามารถส่งด้วยความเร็วสูง
- ข้อความ (Text)
ส่วนใหญ่มักอยู่ในรูปแบบของอักขระหรือเอกสารมีรูปแบบไม่
แน่นอน การส่งสัญญาณข้อความจึงควรส่งด้วยความเร็วปานกลาง
- รูปภาพ (Image)
เป็นข้อมูลที่อยู่ในรูปแบบของกราฟิกต่าง ๆ เช่น ภาพนิ่ง ภาพวีดีโอ
ใช้ปริมาณเนื้อที่มาก การส่งสัญญาณรูปภาพควรส่งด้วยความเร็วสูง

9. 5) โปรโตคอล (Protocal)
หมายถึง กฎระเบียบ หรือข้อตกลงที่ใช้ในการสื่อสารข้อมูลเพื่อให้ผู้รับและผู้ส่งสามารถเข้าใจหรือ
พูดคุยกันได้
องค์ประกอบของกำรสื่อสำรข้อมูล

10. 1.3.1 ปัจจัยที่มีผลต่อประสิทธิภำพของกำรสื่อสำรข้อมูล
1) ข่ำวสำร
ระบบการสื่อสารที่ดี ข้อมูลข่าวสารจะต้องสามารถเข้าใจได้ดีระหว่างผู้รับและผู้ส่ง ตัวอย่าง เช่น
คนไทยพูดคุยกันด้วยภาษาไทย สามารถเข้าใจได้ดีกว่าภาษาอื่น

11. 2) คุณลักษณะเฉพำะตัวของแต่ละองค์ประกอบของระบบกำรสื่อสำร
คุณลักษณะเฉพาะตัวของแต่ละองค์ประกอบของระบบการสื่อสารมีผลต่อประสิทธิภาพของ
การสื่อสารนั้น เช่น การสื่อสารข้อมูลระหว่างเครื่องคอมพิวเตอร์ 2 เครื่อง โดยใช้สายใยแก้วนาแสง มีประสิทธิภาพ
ในการสื่อสารข้อมูลดีกว่าใช้สายคู่ตีเกลียว
สำยใยแก้วนำแสง

12. 3) กำรรบกวน
ในระบบการสื่อสารข้อมูล ขณะที่ข่าวสารถูกส่งไปในสื่อกลางจะเกิดสัญญาณรบกวน เรียกว่า
Noise ซึ่งมีผลทาให้สัญญาณข่าวสารนั้นเกิดความผิดพลาดได้
เส้นลวดทองแดง
สำยใยแก้วนำแสง
สำยเคเบิ้ล

13. 1.3.2 กฎเกณฑ์ที่ใช้ในกำรวัดประสิทธิภำพของกำรสื่อสำรข้อมูล
1) กำรถ่ำยโอน
หมายถึง การนาข่าวสารจากผู้ส่งไปยังผู้รับปลายทางได้อย่างถูกต้อง
2) ควำมเที่ยงตรง
หมายถึง ข่าวสารที่ผู้รับได้รับมา จะต้องเป็นข่าวสารชุดเดียวกับข่าวสารที่ส่ง คือ มีความครบถ้วน
สมบูรณ์ และสามารถนาไปใช้ได้
3) เวลำ
หมายถึง ระยะเวลาที่ใช้ในการถ่ายโอนข่าวสารจากผู้ส่งจนถึงผู้รับ

14. ประวัติของการสื่อสารข้อมูลเริ่มตั้งแต่มีการนาคอมพิวเตอร์เข้ามาใช้งาน ซึ่งระบบคอมพิวเตอร์ยุคแรกมี
การประมวลผลแบบ Batch คือ มีการประมวลผลที่ศูนย์คอมพิวเตอร์ (Host) เพียงที่เดียว ข้อมูลจากหน่วยงาน
ต่าง ๆ จะถูกส่งเข้ามาที่ศูนย์คอมพิวเตอร์เพื่อทาการประมวลผลโดยคน รถไฟ รถยนต์ เป็นต้น
ปี ค.ศ. 1960 เริ่มมีการต่อเครือข่ายคอมพิวเตอร์โดยใช้ระบบโทรศัพท์ ซึ่งข้อมูลจากหน่วยงานต่าง ๆ จะ
ถูกส่งเข้ามาที่ศูนย์คอมพิวเตอร์โดยใช้ระบบโทรศัพท์ และทาการประมวลผลแบบ Batch ที่ศูนย์คอมพิวเตอร์ เมื่อ
ได้ผลลัพธ์ออกมาก็จะส่งกลับไปยังที่เดิมโดยระบบโทรศัพท์ เรียกการประมวลผลลักษณะนี้ว่า Online Batch
ปี ค.ศ. 1970 เริ่มมีการใช้ระบบ Real Time คือ มีการส่งข้อมูลแต่ละรายการไปยังศูนย์คอมพิวเตอร์
เพื่อทาการประมวลผล เมื่อได้ผลลัพธ์ก็จะส่งกลับไปยังที่เดิมในเวลาอันรวดเร็ว ซึ่งระบบ Real Time ในช่วงนี้มี
การใช้ฐานข้อมูลในลักษณะฐานข้อมูลแบบรวม (Centralized Database) โดยที่ฐานข้อมูลอยู่ที่ศูนย์คอมพิวเตอร์
เพียงที่เดียว เมื่อผู้ใช้ต้องการใช้ข้อมูลก็สามารถเรียกใช้ได้จากศูนย์คอมพิวเตอร์

15. ปี ค.ศ. 1975 เริ่มใช้ระบบฐานข้อมูลแบบกระจาย (Distributed Database) โดยเก็บข้อมูลไว้ที่หน่วยงาน
แหล่งกาเนิดข้อมูล และมีการส่งข้อมูลที่จาเป็นระหว่างหน่วยงานต่าง ๆ แต่ยังคงทาการประมวลผลที่ศูนย์
คอมพิวเตอร์เท่านั้น
ปี ค.ศ. 1980 เริ่มใช้ระบบการประมวลผลแบบกระจาย (Distributed Processing) ซึ่งแหล่งกาเนิดข้อมูล
แต่ละแห่งจะมีเครื่องคอมพิวเตอร์พร้อมกับหน่วยจัดเก็บข้อมูล จึงทาให้สามารถประมวลผลและส่งข้อมูลที่จา
เป็นไปยังหน่วยงานต่าง ๆ ได้ การทางานลักษณะนี้เรียกว่า “เครือข่ายคอมพิวเตอร์” (Computer Network)

16. ปัจจุบันการสื่อสารข้อมูลมีบทบาทและสาคัญมากพอ ๆ กับความสาคัญทางด้านคอมพิวเตอร์ จนมีผู้กล่าว
กันว่า เทคโนโลยีปัจจุบันเป็นยุคของเทคโนโลยีทางด้านคอมพิวเตอร์และการสื่อสาร (Computer and
Communication) ซึ่งการสื่อสารข้อมูลนั้นเปรียบได้กับโครงสร้างพื้นฐานของการพัฒนาเทคโนโลยีคอมพิวเตอร์
เพราะปัจจุบันการใช้คอมพิวเตอร์แบบเครื่องเดียว (Standalone) ได้ลดลงไป กลายเป็นการทางานแบบเครือข่าย
ที่มีการเชื่อมโยงคอมพิวเตอร์หลาย ๆ เครื่องเข้าด้วยกันโดยอาศัยการสื่อสารข้อมูลเข้ามาช่วย ทาให้ระบบการ
ทางานเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ และเป็นระบบแบบอัตโนมัติ เช่น Office Automation

17. ประโยชน์ของกำรสื่อสำรข้อมูล สำมำรถแบ่งออกเป็น ดังนี้คือ
1.5.1 กำรสื่อสำรข้อมูลเพื่อกำรบริหำรและจัดกำร
ตัวอย่ำง เช่น ในการทางานขององค์กรหนึ่ง ๆ มีการใช้เครื่องคอมพิวเตอร์หลายเครื่องหลาย
ชนิดสาหรับงานประเภทต่าง ๆ เช่น คอมพิวเตอร์ในโรงงาน, คลังสิค้า, สานักงานใหญ่ และในสาขาต่าง ๆ
ซึ่งแต่ละแห่งตั้งอยู่ห่างกันแต่เพื่อให้การทางานและการจัดการเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ จึงมีการ
เชื่อมโยงคอมพิวเตอร์เหล่านั้นเข้าด้วยกัน เพื่อส่งข้อมูลที่จาเป็นระหว่างกันและกัน

18. เมื่อมีลูกค้าสั่งซื้อสินค้าจากสาขา จะมีการส่งข้อมูลการสั่งซื้อนั้นไปยังคลังสินค้าเพื่อตัดสต๊อกสินค้า
และจัดส่งสินค้าไปให้ลูกค้า และเมื่อปริมาณสินค้าในสต๊อกต่ากว่าปริมาณที่กาหนดไว้ ก็จะส่งข้อมูลไปยัง
สานักงานใหญ่ เพื่อทาการจัดซื้อเพิ่มเติม นอกจากนี้ยังสามารถรวบรวมข้อมูลเพื่อใช้ในการบริหารงานโดย
ใช้ข้อมูลจากหน่วยงานต่าง ๆ ในองค์กร และจากแหล่งต่าง ๆ ภายนอกองค์กร เพื่อประโยชน์ในการ
ตัดสินใจ ได้อย่างถูกต้องและรวดเร็ว

19. 1.5.2 กำรสื่อสำรข้อมูลเพื่อกำรบริกำร
เนื่องจากการติดต่อสื่อสารข้อมูลระหว่างผู้ใช้คอมพิวเตอร์สามารถทาได้อย่างรวดเร็ว ส่งผลให้การบริการ
ด้านต่าง ๆ ได้มีการนาระบบการสื่อสารเข้ามาช่วยในการบริการ เช่น
- การบริการด้านข้อมูลข่าวสาร หรือ World Wide Web
- การจองตั๋วเครื่องบิน รถไฟ รถทัวร์ และตั๋วภาพยนตร์
- Home Banking, Home Shopping

20. 1.5.3 กำรสื่อสำรข้อมูล
การสื่อสารข้อมูลมีบทบาทมากในด้านธุรกิจ เช่น งานด้านธนาคาร หรือตลาดหลักทรัพย์ ตัวอย่าง
เช่น ATM การซื้อขายหุ้น

21. 1.5.4 กำรสื่อสำรข้อมูลเพื่อแลกเปลี่ยนข่ำวสำร
- ระบบจดหมายอิเล็กทรอนิกส์ (E-mail)
- ระบบไปรษณีย์เสียง (Voice Mail)
- การเล่นเกม สามารถเล่นข้ามประเทศได้

22. 1.6.1 รหัสสำกลที่ใช้ในกำรแทนข้อมูล (Data Code)
โดยทั่ว ๆ ไปการเก็บข้อมูลในคอมพิวเตอร์ จะเก็บในลักษณะของเลขฐานสอง คือ “0” และ “1” ซึ่ง
มีการกาหนดรูปแบบของการแทนข้อมูลต่าง ๆ กัน ดังนี้
- รหัสแทนข้อมูลแบบบีซีดี (BCD)
- รหัสแทนข้อมูลแบบเอ็บซีดิก (EBCDIC)
- รหัสแทนข้อมูลแบบแอสกี (ASCII)
- รหัสแทนข้อมูลแบบยูนิโค้ด (UNICODE)
1. รหัสแทนข้อมูลแบบบีซีดี (BCD : Binary Code Decimal)
รหัสบีซีดี เป็นรหัสที่ใช้เลขฐานสองแทนเลขฐานสิบ ใช้จานวน 6 บิต เพื่อแทนข้อมูล 1 อักขระ ดังนั้นรหัสบี
ซีดีจึงสามารถสร้างรหัสที่มีความแตกต่างกันได้ 64 รหัส การกาหนดรหัสบีซีดีสาหรับ 1 อักขระนี้ ทาได้โดยแบ่ง
จานวน 6 บิต ออกเป็น 2 ส่วน คือ
Zone Bit ใช้ 2 บิตแรก
Digit Bit ใช้ 4 บิตหลัง

23. 2. รหัสแทนข้อมูลแบบเอ็บซีดิก (EBCDC : Exten Binary-Coded Decimal Interchange Code)
เป็นรหัสแทนข้อมูลทีได้พัฒนาขึ้นมาเพื่อใช้งานสาหรับเครื่องคอมพิวเตอร์ขนาดใหญ่ ของ บริษัท IBM
โดยเฉพาะ รหัสแทนข้อมูลแบบ EBCDIC ใช้จานวน 8 บิต เพื่อแทนตัวอักษรหนึ่งตัว จึงสามารถแทนตัวอักษรได้
สูงสุด 256 ตัวอักษร
3. รหัสแทนข้อมูลแบบแอสกี (ASCII : American Standard Code for Information Inter change)
เป็นรหัสแทนข้อมูลที่มีการนามาใช้งานในเครื่องคอมพิวเตอร์ PC ในยุคแรก รหัส ASCII ใช้จานวน 7 บิต เพื่อ
แทนตัวอักษรหนึ่งตัว ดังนั้นการกาหนดรหัสแบบนี้สามารถแทนตัวอักษรได้สูงสุด 128 ตัวอักษร ซึ่งเพียงพอใน
การแทนตัวอักษรและสัญลักษณ์ในภาษาอังกฤษ ต่อมาเมื่อรหัส ASCII ถูกนาไปใช้ในหลายประเทศทั่วโลกทาให้
จานวนตัวอักษรและสัญลักษณ์ไม่เพียงพอต่อการใช้งาน จึงได้มีการปรับปรุงรหัส ASCII ขึ้นใหม่โดยใช้จานวน 8
บิต เพื่อแทนตัวอักษรจานวนหนึ่งตัว ซึ่งสามารถแทนตัวอักษร และสัญลักษณ์ได้สูงสุด 256 ตัวอักษร

24. 4. รหัสแทนข้อมูลแบบยูนิโค้ด (UNICODE)
รหัสแทนข้อมูลแบบยูนิโค้ด ได้รับการพัฒนาขึ้นมาเมื่อปี ค.ศ. 1983 โดยใช้จานวน 16 บิต เพื่อแทนตัวอักษร
หนึ่งตัว ดังนั้นรหัสแบบนี้สามารถแทนตัวอักษรได้สูงสุด 65,536 ตัวอักษร โดยแบ่งออกเป็น
- ตัวอักษร 128 ตัวแรก มีสัญลักษณ์เหมือนรหัส ASCII
- ส่วนที่เหลือใช้แทนตัวอักษรของภาษาต่าง ๆ เช่น ภาษาจีน, ภาษาญี่ปุ่น, ภาษาเกาหลี, รวมทั้งสัญลักษณ์
ทางคณิตศาสตร์ วิทยาศาสตร์ และสัญลักษณ์พิเศษอื่น ๆ

25. 1.6.2 สัญญำณ (Signal)
สัญญำณ (Signal) หมายถึง ข้อมูลที่ถูกนามาทาการเข้ารหัส (Encoding) ให้อยู่ในรูปแบบที่
เหมาะสมเพื่อให้สามารถส่งผ่านไปในสื่อกลางได้
ตัวอย่ำง เช่น ข้อมูลที่เป็นรูปภาพ ซึ่งไม่สามารถนารูปภาพนั้นส่งผ่านสื่อกลางให้ไปถึงผู้รับได้ แต่
สามารถทาได้โดยการนารูปภาพนั้นมาจัดเก็บในรูปของข้อมูลดิจิตอล โดยวิธีการสแกนหรือถ่ายภาพดิจิตอล แล้วนา
ข้อมูลนั้นมาทาการเข้ารหัส ให้อยู่ในรูปของสัญญาณที่เหมาะสม แล้วทาการส่งผ่านสื่อกลางไปยังผู้รับ

26. สัญญำณอนำล็อก เป็นสัญญาณที่มีลักษณะเป็นคลื่นที่ต่อเนื่อง (Continuous Signal) ซึ่ง
สัญญาณอนาล็อกที่ถูกส่งไปในระยะทางไกล สัญญาณจะอ่อนตัวลง จึงต้องใช้อุปกรณ์ Amplifier เพื่อเพิ่มกาลัง
สัญญาณให้สามารถส่งไปในระยะทางไกลได้

27. สัญญำณดิจิตอล เป็นสัญญาณแบบไม่ต่อเนื่อง (Discrete / Discontinuous Signal) อยู่ในรูปแบบ
ของระดับแรงดันไฟฟ้าที่เป็นรูปคลื่นสี่เหลี่ยม (Square Wave) สามารถแทนค่าเลขฐานสอง “0” และ “1” ได้
การส่งสัญญาณดิจิตอลในระยะไกล สัญญาณนั้นจะอ่อนตัวลง ต้องใช้อุปกรณ์ทบทวนสัญญาณ
เรียกว่า Repeater ทาหน้าที่ทบทวน (Regenerate) สัญญาณให้คงรูปเดิม เพื่อให้สามารถส่งไปในระยะทางไกลได้

28. 1.6.3 ช่องทำงกำรสื่อสำร (Channel)
ช่องทำงกำรสื่อสำร หมายถึง เส้นทางเพื่อให้ข้อมูลข่าวสารเดินทางจากที่หนึ่งไปยังอีกจุดหนึ่ง ซึ่ง
ช่องทางการสื่อสารสามารถเปลี่ยนพลังงานอีกรูปหนึ่งได้
ตัวอย่ำง เช่น การสนทนาทางโทรศัพท์ เครื่องโทรศัพท์จะทาการเปลี่ยนพลังงานเสียง ไปเป็นพลังงาน
แม่เหล็กไฟฟ้า แล้วทาการส่งผ่านไปตามสายโทรศัพท์ และเครื่องโทรศัพท์ปลายทางก็จะทาการเปลี่ยนพลังงาน
แม่เหล็กไฟฟ้ากลับมาเป็นพลังงานเสียง
1.6.4 ชนิดช่องทำงกำรสื่อสำร (Channel Types)
ชนิดช่องทางการสื่อสารแบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ
- ช่องทำงอนำล็อก เป็นการรับส่งข้อมูลที่เป็นสัญญาณต่อเนื่อง เช่น สัญญาณวิทยุ, สัญญาณโทรทัศน์
- ช่องทำงดิจิตอลเป็นการรับส่งข้อมูลที่เป็นสัญญาณไม่ต่อเนื่องเช่นสัญญาณข้อมูลของเครื่องคอมพิวเตอร์
1.6.5 ช่องทำงบรอดแบนด์ (Broadband)
ช่องทางบรอดแบนด์ หมายถึง ช่องทางอนาล็อกที่สามารถส่งผ่านสัญญาณอนาล็อกได้หลาย ๆ สัญญาณ
ในเวลาเดียวกัน (แต่สัญญาณมีความถี่ต่างกัน)

29. 1.6.6 ช่องทำงเบสแบนด์ (Baseband)
ช่องทางเบสแบนด์ หมายถึง ช่องทางดิจิตอลที่ใช้สาหรับส่งผ่านสัญญาณดิจิตอล
1.6.7 ควำมถี่ของสัญญำณ (Frequency)
ความถี่ของสัญญาณ หมายถึง จานวนครั้งหรือจานวนรอบของคลื่นสัญญาณใด ๆ ที่เกิดขึ้นในหนึ่ง
วินาที มีหน่วยเป็นเฮิรตซ์ (Hertz : HZ)
1.6.8 อัตรำบิต (Bit Rate)
อัตราบิต หมายถึง จานวนบิตสูงสุดที่สามารถผ่านช่องทางดิจิตอลไปได้ในเวลาหนึ่งวินาที หรือเรียกอีก
อย่างว่า อัตราความเร็วของการส่งผ่านข้อมูลดิจิตอล มีหน่วยนับเป็น บิตต่อวินาที (Bits per second : bps)
1.6.9 อัตรำข้อมูล (Data Rate)
อัตราข้อมูล หมายถึง จานวนบิตของข้อมูลที่สามารถส่งผ่านช่องทางดิจิตอลได้จริง ดังนั้น อัตราข้อมูล
<= อัตราบิต
1.6.10 อัตรำบอด (Baud Rate)
อัตราบอด หมายถึง จานวนสัญญาณดิจิตอล (หรือสัญญาณอนาล็อกที่แปลงเป็นสัญญาณดิจิตอล
แล้ว) ที่ส่งผ่านไปในช่องทางการสื่อสารในเวลาหนึ่งวินาที มีหน่วยเป็นบอดต่อวินาที (Baud per second)

30. 1.6.11 แบนด์วิดท์ (Bandwidth)
แบนด์วิดท์ หมายถึง ความจุของช่องทางการสื่อสาร หรือ ขีดจากัดที่ช่องทางการสื่อสารสามารถนา
ข่าวสารผ่านไปได้ในช่วงเวลาที่กาหนด เรียกอีกอย่างว่า แถบความถี่
แบนด์วิดท์ มีค่าเท่ากับความแตกต่างระหว่างความถี่ต่าสุดและความถี่สูงสุด มีหน่วยเป็นเฮิรตซ์
1.6.12 กำรเข้ำรหัส (Encoding)
การเข้ารหัส หมายถึง การแปลงสัญญาณข้อมูลข่าวสารให้อยู่ในรูปของสัญญาณที่พร้อมจะส่งไปใน
ช่องทางการสื่อสาร
1.6.13 กำรถอดรหัส (Decoding)
การถอดรหัส หมายถึง การแปลงสัญญาณที่ส่งไปในช่องทางการสื่อสารให้กลับมาอยู่ในรูปของข้อมูล
ข่าวสารเดิม
1.6.14 สัญญำณรบกวน (Noise)
สัญญาณรบกวน หมายถึง พลังงานในรูปแบบต่าง ๆ ที่มีลักษณะไม่แน่นอน อาจเกิดขึ้นได้ทั้งผู้ส่ง
ผู้รับ และในช่องทางการสื่อสาร ซึ่งมีผลไปรบกวนหรือลดทอนสัญญาณข่าวสารที่ส่งผ่านไปในช่องทางการสื่อสาร ทา
ให้สัญญาณข่าวสารนั้นเกิดความผิดพลาดได้

31. การส่งข้อมูลระหว่างผู้ส่งและผู้รับโดยผ่านสื่อกลาง สามารถแบ่งออกเป็น 3 รูปแบบ คือ
1.7.1 กำรส่งข้อมูลแบบทำงเดียว หรือซิมเพล็กซ์ (Simplex)
การส่งสัญญาณข้อมูลแบบทางเดียว มีลักษณะ ดังนี้
- มีช่องสัญญาณเพียงช่องสัญญาณเดียว
- ด้านหนึ่งเป็นผู้ส่ง และอีกด้านหนึ่งเป็นผู้รับ ไม่สามารถเปลี่ยนสถานะกันได้
- สามารถส่งข้อมูลได้ในทิศทางเดียวเท่านั้น
- ตัวอย่างการส่งข้อมูลแบบนี้ เช่น การกระจายเสียงของสถานีวิทยุต่าง ๆ การแพร่ภาพทางโทรทัศน์
กำรส่งข้อมูลแบบทำงเดียวผู้ส่ง ผู้รับ

32. 1.7.2 กำรส่งข้อมูลแบบทำงใดทำงหนึ่ง หรือฮำร์ฟดูเพล็กซ์ (Half Duplex)
การส่งข้อมูลแบบทางใดทางหนึ่ง มีลักษณะดังนี้
- มีช่องสัญญาณเพียงช่องสัญญาณเดียว
- สามารถส่งข้อมูลสวนทางกัน แต่ต้องสลับเวลากันจะทาการส่งในเวลาเดียวกันไม่ได้
- ผู้รับจะต้องใช้เวลาในการตีความเพื่อให้ทราบว่าข้อมูลจากผู้ส่งหมดแล้ว เวลาที่ใช้นี้เรียกว่า Reaction Time
- เมื่อผู้รับทราบว่าข้อมูลจากผู้ส่งหมดแล้ว จะต้องใช้เวลาในการเปลี่ยนสถานะจากผู้รับเป็นผู้ส่ง เวลาที่ใช้นี้
เรียกว่า Line Turnaround Time
- ช่วงเวลาทั้งหมดที่ผู้รับใช้เพื่อตีความว่าข้อมูลจากผู้ส่งหมดแล้ว และทาการเปลี่ยนสถานะจากผู้รับเป็นผู้ส่ง
เรียกว่า System Turnaround Time ซึ่งมีค่าเท่ากับ Reaction Time + Line Turnaround Time
- ตัวอย่างการส่งข้อมูลแบบนี้ เช่น วิทยุสื่อสาร
กำรส่งข้อมูลแบบทำงใดทำงหนึ่งผู้ส่ง ผู้รับ

33. 1.7.3 กำรส่งข้อมูลแบบสองทำง หรือฟลูดูเพล็กซ์ (Full Duplex)
การส่งข้อมูลแบบสองทาง มีลักษณะ ดังนี้
- มีช่องสัญญาณ 2 ช่อง ดังนั้นจึงสามารถส่งข้อมูลได้พร้อม ๆ กันทั้งสองทาง
- ผู้รับจะต้องใช้เวลาในการตีความเพื่อให้ทราบว่าข้อมูลจากผู้ส่งหมดแล้ว เวลาที่ใช้นี้เรียกว่า Reaction Time
- ผู้รับไม่ต้องใช้เวลาในการเปลี่ยนสถานะจากผู้รับเป็นผู้ส่ง ดังนั้นการส่งข้อมูลแบบนี้จึงไม่มี Line Turnaround Time
- ช่วงเวลาทั้งหมดที่ผู้รับใช้เพื่อตีความว่าข้อมูลจากผู้ส่งหมดแล้ว และทาการส่งข้อมูลกลับไป เรียกว่า System
Turnaround Time ซึ่งมีค่าเท่ากับ Reaction Time
- ดังนั้น System Turnaround Time ของการส่งข้อมูลแบบ Full Duplex จะมีค่าน้อยกว่า System Turnaround
Time ของการส่งข้อมูลแบบทางใดทางหนึ่ง
- ตัวอย่างการส่งข้อมูลแบบนี้ เช่น ระบบโทรศัพท์
กำรส่งข้อมูลแบบสองทำง
ผู้ส่ง ผู้รับ

34. กำรเชื่อมโยงเครือข่ำยแบบจุดต่อจุด
เป็นการเชื่อมโยงสื่อกลางระหว่างอุปกรณ์ 2 เครื่อง เท่านั้น หากอุปกรณ์ใดไม่มีสื่อกลางเชื่อมโยงถึงกัน จะต้อง
ติดต่อสื่อสารผ่านอุปกรณ์ที่อยู่ติดกัน เพื่อส่งข้อมูลเป็นทอด ๆ ไป จนถึงอุปกรณ์ปลายทาง ซึ่งสื่อกลางระหว่างอุปกรณ์ต้น
ทาง และอุปกรณ์ปลายทางจะถูกจองการใช้งานตลอดเวลา ดังนั้นการเชื่อมโยงเครือข่ายแบบนี้ จึงเหมาะกับงานที่มีการ
รับ/ส่งข้อมูลมาก ๆ และต่อเนื่องตลอดเวลา
คอมพิวเตอร์ 1 คอมพิวเตอร์ 1 คอมพิวเตอร์ 1

35. ข้อดีของกำรเชื่อมโยงเครือข่ำยแบบจุดต่อจุด
- เนื่องจากเป็นการเชื่อมโยงโดยตรงระหว่างอุปกรณ์ 2เครื่อง ดังนั้นช่องทางการสื่อสารจึงถูกใช้อย่างเต็มที่ โดยไม่มี
อุปกรณ์อื่น ๆ มาร่วมใช้งาน
- มีความปลอดภัยของข้อมูลสูง
ข้อเสียของกำรเชื่อมโยงเครือข่ำยแบบจุดต่อจุด
- หากมีการเพิ่มอุปกรณ์สื่อสารในเครือข่าย จะต้องเพิ่มสื่อกลาง เพื่อใช้เป็นช่องทางการสื่อสารด้วย ดังนั้น
ในเครือข่ายแบบนี้ ถ้ามีอุปกรณ์การสื่อสารยิ่งมาก ค่าใช้จ่ายในเรื่องสื่อกลางก็จะยิ่งทวีเพิ่มขึ้น
คอมพิวเตอร์ 1 คอมพิวเตอร์ 1 คอมพิวเตอร์ 1

36. กำรเชื่อมโยงเครือข่ำยแบบหลำยจุด หรือกำรเชื่อมโยงเครือข่ำยแบบแพร่กระจำย
เนื่องจากการเชื่อมโยงเครือข่ายแบบจุดต่อจุดนั้นสิ้นเปลืองสื่อกลาง การส่งข้อมูลในแต่ละครั้งมักใช้สื่อกลางไม่เต็ม
ประสิทธิภาพ ดังนั้น จึงได้มีการพัฒนาการเชื่อมโยงเครือข่าย โดยใช้ช่องสัญญาณของสื่อกลางเดียว แต่สามารถเชื่อมโยง
อุปกรณ์ได้หลายเครื่องพร้อม ๆ กัน ซึ่งข้อมูลที่ส่งออกมาจากผู้ส่งจะแพร่กระจายไปยังจุดทุกจุดในช่องสัญญาณนั้น
การส่งข้อมูลในเครือข่ายแบบหลายจุดนี้ จะต้องมีการกาหนดตาแหน่ง (Address) ของอุปกรณ์ปลายทาง (ผู้รับ)
รวมไปกับข้อมูล
Host Computer
คอมพิวเตอร์ 1 คอมพิวเตอร์ 2
คอมพิวเตอร์ 3

37. กรณีที่อุปกรณ์แต่ละเครื่องที่ใช้ช่องสัญญาณเดียวกัน ทาการส่งข้อมูลออกมาพร้อมกัน ข้อมูลจะชนกัน ทาให้
เกิดความผิดพลาดขึ้นได้ จึงต้องมีศูนย์กลางเพื่อทาหน้าที่ควบคุมทิศทางของข้อมูลและแบ่งการใช้ช่องทางการสื่อสาร
การเชื่อมโยงเครือข่ายแบบหลายจุด เหมาะสาหรับการรับ/ส่งข้อมูลแบบไม่ต่อเนื่อง และในการส่งข้อมูลแต่ละ
ครั้งมีจานวนไม่มาก
Host Computer
คอมพิวเตอร์ 1 คอมพิวเตอร์ 2
คอมพิวเตอร์ 3

38. ในการสื่อสารข้อมูลอุปกรณ์ของผู้ส่งและอุปกรณ์ของผู้รับ จะต้องใช้วิธีการส่งข้อมูล (Transmission)
การเชื่อมต่อ (Interface) การเข้ารหัส (Encoding) และวิธีการตรวจสอบความผิดพลาดของข้อมูล (Error
Detection) ในรูปแบบเดียวกัน
ดังนั้นเพื่อความเป็นระเบียบ และความสะดวกที่ผู้ใช้อุปกรณ์การสื่อสาร ข้อมูล สามารถนามาใช้ได้โดยไม่
ต้องกังวลว่าอุปกรณ์เหล่านั้นจะสื่อสารกันได้หรือไม่ ดังนั้นจึงได้มีการกาหนดมาตรฐานสากล สาหรับการ
สื่อสารข้อมูล ซึ่งแบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ
1) มำตรฐำนโดยนิตินัย หรือมำตรฐำนแบบเดอ จูเร (De Jure Standard)
แบบเดอ จูเร เป็นมาตรฐานที่กาหนดขึ้นโดยองค์กรที่ไม่แสวงหาผลตอบแทน ซึ่งมาตรฐานต่าง ๆ
ถูกกาหนดโดยคณะกรรมการที่ผ่านการประชุมเห็นชอบ มีการวางแผนการไว้ล่วงหน้า เป็นการกาหนดเพื่อคน
ส่วนใหญ่ เรียกว่า ระบบเปิด

39. 2) มำตรฐำนโดยพฤตินัย หรือมำตรฐำนแบบเดอ ฟัคโต (De Facto Standard)
แบบเดอ ฟัคโต เป็นมาตรฐานที่เกิดขึ้นโดยไม่มีคณะกรรมการ ไม่มีการวางแผนการล่วงหน้า ไม่มีการ
ประกาศมาตรฐานให้ปฏิบัติการ แต่เกิดจากผู้ใช้มีความนิยมในผลิตภัณฑ์ชนิดนั้น ๆ ตัวอย่างเช่น เครื่องคอมพิวเตอร์
IBM PC ได้กลายเป็นมาตรฐานเครื่องไมโครคอมพิวเตอร์ หรือระบบเครือข่าย อินเทอร์เน็ตที่เกิดจากโครงการ
ARPRANET ของกระทรวงกลาโหม สหรัฐอเมริกา ปัจจุบันได้แพร่หลายไปทั่วโลก กลายเป็นมาตรฐานของเครือข่าย
คอมพิวเตอร์ชนิดหนึ่ง เรียกอีกอย่างว่า ระบบปิด

40. “จบหน่วยที่ 1”