More Related Content
Similar to ชุดการสอนที่1 (20)
ชุดการสอนที่1
- 1. สื่อ PowerPoint
ชุด การสอนที่ 1
เรื่อ ง
การรับ รู้แ ละตอบสนอง
ของสิง มีช ีว ิต เซลล์เ ดีย วและสัต ว์บ างชนิด
่
รายวิช าชีว วิท ยา ว42243
รวบรวมโดย
นางจุร ิย าภรณ์ สิท ธิว งษ์
ครู วิท ยฐานะชำา นาญการ
โรงเรีย นสองพิท ยาคม
- 3. จุด ประสงค์ก ารเรีย นรู้
1. เพื่อ ให้น ก เรีย นสามารถเตรีย มพารามีเ ซี
ั
ยมเพื่อ ศึก ษาด้ว ยกล้อ งจุล ทรรศน์
2. เพื่อ ให้น ก เรีย นสามารถสรุป และเปรีย บ
ั
เทีย บการรับ รู้แ ละตอบสนอง ของพารามีเ ซีย ม
ต่อ กรดอ่อ นๆ และสารละลายโซเดีย มคลอไรด์
3. อธิบ ายโครงสร้า งที่ใ ช้ใ นการรับ รู้แ ละ
ตอบสนองของพารามีเ ซีย ม
ไฮดรา พลานาเรีย แมลงและสัต ว์ม ก ระดูก สัน
ี
หลัง
4. อธิบ ายและเปรีย บเทีย บวิธ ก ารรับ รู้แ ละ
ี
- 4. การรับ รู้แ ละตอบสนองของสิง มีช ว ิต
่ ี
เซลล์เ ดีย วและสัต ว์บ างชนิด
การรับรู้
พารามีเ ซีย ม
1
การรับรู้
2 ไฮดรา
การรับรู้
3
พลานาเรีย
การรับรู้ ไส้เ ดือ นดิน
4
การรับรู้ แมลง
5
การรับรู้ หอยและหมึก
6
การรับรู้
7
ดาวทะเล เม่น ทะเล ปลิง ทะเล
การรับรู้ สัต ว์ม ก ระดูก สัน หลัง
ี
8
- 5. พารามีเ ซีย ม
ในโพรโตซัวยังไม่มีเซลล์ประสาท แต่
สามารถรับรู้ได้ เพราะมีโครงสร้างบางส่วนของ
เซลล์ ซึงทำาหน้าทีตอบสนองต่อสิ่งเร้าต่างๆ ได้
่ ่
ไม่ว่าเป็นแสงสว่าง อุณหภูมิ สารเคมีและวัตถุ
ที่มาสัมผัส โดยมีการเคลื่อนที่เข้าหาหรือ
เคลื่อนที่หนีเช่น พารามีเซียมมีเส้นใยเชือมโยง
่
ระหว่างโคนซิเลีย เส้นใยนี้เรียกว่าเส้นใย
ประสานงาน (Co-ordinating fiber) หากตัด
เส้นใยนี้พารามีเซียมไม่สามารถควบคุมการ
พัดโบก ของซิเลียได้ แสดงว่า
เส้ย้นใยนี้เป็นตัวควบคุมการทำางานของซิเลีย ถัด
อนกลับ
- 7. ก. ซิเ ลีย รอบๆเซลล์พ ารามีเ ซีย ม ข . เส้น ใย
ประสานงานของพารามีเ ซีย ม
ทีมา : www.lks.ac.th
่
ย้อนกลับ กลับ หน้า หล
- 8. เซลล์ประสาทยังไม่มปมประสาท (Nerve ganglion)เซลล์
ี
ประสาทของไฮดราเชื่อมโยง กันคล้ายร่างแห เรียกกันว่า
ร่างแหประสาท (Nerve net)
เมื่อไฮดราถูกกระตุนที่จดใดจุดหนึง กระแสประสาท
้ ุ ่
จะแพร่ออกทุกทิศทาง
แต่อตราการเคลือนที่ของกระแสประสาทเกิดช้ากว่าการ
ั ่
เคลื่อนที่ของกระแสประสาท
ในสัตว์ชั้นสูง หากใช้เข็มแทงทีปลายเทนตาเคิล ไฮดราจะ
่
หดตัวทุกส่วนของร่างกาย
เป็นการแสดงว่ากระแสประสาทเคลื่อนที่จากจุดกระตุ้นไป
ยังส่วนต่างๆของร่างกาย
ด้วย เซลล์รับสัมผัสของไฮดราแผ่กระจายอยู่ใต้เนือเยื่อชั้น
้
นอก นอกจากจะพบ
ร่างแหประสาทในไฮดราแล้วยังพบในอวัยวะบางส่วนของ
สัตย้อนกลับระดูกสันหลังด้วย
ว์ มีก ถัด
- 10. ในพลานาเรีย มีพัฒนาการของระบบ
ประสาทมากขึ้น
ตัวเซลล์ประสาทมีการรวมกลุ่มอยูทางด้าน
่
หัว 2 ปม เรียกว่า
ปมประสาท (Nerve ganglion) อาจเรียก
ว่า สมอง (Brain) บริเวณจากปม
ประสาทนี้มีเส้นประสาทขนาดใหญ่
(Nerve cord) 2 เส้น ทอดขนานกันไป
ตลอดความยาวของลำาตัวและ แตกแขนง
ออกไปที่ผิวลำาตัวจากเส้นประสาทคู่นี้จะมี
เส้นประสาทพาดขวางเป็นระยะๆ เรียกว่า
เส้นประสาทตามขวาง (Transverse
nerve)
ย้อนกลับ
ถัด
- 11. ภาพพลานาเรีย
ที่ม า : http://www.tomyfarm.com/library/wp-
content
ย้อนกลับ
ถัด
- 13. พัฒนาการ
ของระบบประสาทมากขึ้นโดยตัวเซลล์
ประสาทมีการรวมกลุ่ม เรียกว่า ปมประสาท
(Nerve ganglion) มีจำานวนปมประสาท
ที่บริเวณหัวเพิ่มมากขึ้นและเรียงต่อกันเป็น
วงแหวนทำาหน้าที่
เป็นศูนย์กลางของระบบประสาทและมีเส้น
ประสาทยาวตลอดตัวทางด้านท้อง
(Ventral nerve cord) เส้นประสาทเส้นนี้
อันที่จริง เป็น 2 เส้นคู่กันแต่เชื่อมกันจนดู
คล้ายกับว่าเป็นเส้นเดียว
ตรงกลางปล้องแต่ละปล้องเส้นประสาทนีจะ ้
พองออก
ย้อนกลับ
เป็นปมประสาทและมีแขนงประสาทแยกออก ถัด
- 15. ภาพระบบประสาทของ
ไส้เ ดือ นดิน
ก ลับ หน้า หล
ย้อนกลับ
ที่ม า : www.cartage.org.lb
- 16. สัตว์พวก แมลง กุ้ง มด พบว่ามีปม
ประสาทอยูที่ส่วนหัว
่
และตามลำาตัว ซึ่งทำาหน้าที่เป็นศูนย์กลางของ
ระบบประสาทและเป็นศูนย์รวมอยูเป็นระยะตาม
่
แนวกลางของลำาตัว มีเส้นประสาททอดยาว
ตลอดลำาตัว (Ventral nerve cord) และ
แต่ละปล้องจะมีปมประสาท
และใยประสาทออกมา
ย้อนกลับ
ถัด
- 18. หอย หมึก
ระบบประสาท ประกอบด้วยปมประสาท
(Ganglia) 3 คู่
และมีเส้นประสาทใหญ่ (Nerve cord) 2 คู่ เส้น
ประสาทคู่ที่หนึ่งออกจากสมองหรือปมประสาท
สมอง (Cerebral ganglia)ไปยังปมประสาทที่เท้า
(Pedal ganglia) ส่วนเส้นประสาทคูที่ 2 ออกจาก
่
ปมประสาทสมองไปยัง
ปมประสาทอวัยวะภายใน (Visceral ganglia)
สำาหรับปมประสาทสมอง
นั้นย้อนกลับ ษณะเป็นวงแหวน (Nerve ring) ล้อมรอบ
มีลัก
ถัด
- 22. ดาวทะเล เม่น ทะเล ปลิง
ทะเล
พบว่าระบบประสาทเป็นวงแหวน
(Nerve ring)
อยู่รอบปากแล้วมีแขนงแยกออกไปตาม
ส่วนต่างๆ ตามแนวรัศมี
ย้อนกลับ
ถัด
- 24. สัต ว์ม ีก ระดูก สัน หลัง
สัตว์ที่มีวิวัฒนาการสูงจะมีจำานวนเซลล์
ประสาทภายในร่างกาย
เพิ่มมากขึ้นตามลำาดับและมีการเปลี่ยนตำาแหน่งจาก
ระบบประสาท
ที่อยู่ทางด้านท้อง (Ventral) มาอยู่ทางด้านหลัง
(Dorsal) คนและสัตว์
มีกระดูกสันหลังจะมีระบบประสาทที่พัฒนามากจะมี
ศูนย์ควบคุมการทำางาน
อยู่ที่ระบบประสาทส่วนกลาง ซึ่งประกอบด้วยสมอง
(Brain) และไขสันหลัง (Spinal cord) อวัยวะเหล่า
นีย้อน
้ประกอบด้วยเซลล์ประสาทจำานวนมาก ถัด
กลับ
เซลล์ประสาทแต่ละเซลล์นั้นจะประกอบด้วยตัวเซลล์ ไป