1. Νέο Αναλυτικό Πρόγραμμα Οικιακής Οικονομίας
Α΄ Τάξη:
1η Ενότητα: Οικογένεια-μορφές συμβίωσης.
•Οικογενειακά προβλήματα και μορφές βίας: είναι εντελώς αντιπαιδαγωγικό και πολύ δύσκολη η
διαχείριση των θεμάτων της βίας και ειδικά σε σχέση με την οικογένεια μέσα σε μια τάξη με
μαθητές-τριες 12-13 ετών, και μάλιστα μόνο σε δυο διδακτικές ώρες, παράλληλα με την έλλειψη
ειδικού συμβούλου-ψυχολόγου που θα έπρεπε να υπάρχει στο σχολείο. Στην περίπτωση, που μετά
τη βιωματική συζήτηση και τη ανάπτυξη του θέματος από τον εκπαιδευτικό οικιακής οικονομίας
και τους μαθητές του, εγερθούν περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας, με όποια μορφή, η σωστή
διαχείριση τους είναι αδύνατη χωρίς ειδικούς παράγοντες που θα λειτουργήσουν αποτελεσματικά
στην σχολική κοινότητα (σχολικός ψυχολόγος, κοινωνικός λειτουργός, συλλογική ανάληψη
ευθύνης). Έτσι, το ανάλογο περιστατικό αλλά ειδικά το “θύμα”, αν είναι μαθητής-τρια, θα μείνει
εκτεθειμένος-η στα μάτια της σχολικής κοινότητας, και το αποτέλεσμα μπορεί να είναι δυσάρεστο
ως και δραματικό. Η βία και οι μορφές της , είναι κάτι που έτσι κι αλλιώς θίγεται μέσα από την
βιωματική συζήτηση για την οικογένεια, αλλά όχι ως κεντρικό θέμα της 2ης ενότητας, και μάλιστα
στην Α τάξη του Γυμνασίου, με παιδάκια που μόλις έχουν φτάσει από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο.
•Στην 4η ενότητα, η έννοια της κοινωνικοποίησης συναντά και τις θρησκευτικές κοινότητες, θέμα
που δεν άπτεται σε πρώτο στάδιο με τον γενικότερο σκοπό της Οικιακής Οικονομίας. Το θέμα των
θρησκευτικών κοινοτήτων μπορεί να επεξεργαστεί με στοιχεία διαθεματικότητας με το μάθημα
των θρησκευτικών και δεν μπορεί να αποτελεί βασικό στοιχείο της οικιακής οικονομίας η οποία
έχει ως κεντρικό της άξονα την οικογένεια και το πρωταρχικό της ρόλο ως μέσο κοινωνικοποίησης.
Είναι περισσότερο σημαντικό η επεξεργασία της συγκεκριμένης ενότητας να εστιαστεί στην
σχολική κοινότητα και στην επίδραση των ΜΜΕ αλλά και της παρέας των συνομηλίκων που
άλλωστε είναι και πιο εύκολο να γίνουν κατανοητά από τους μαθητές αυτής της ηλικίας
προσδοκώντας στην καλύτερη επίτευξη του στόχου του μαθήματος.
•Η 7η ενότητα αναφέρεται στις ΜΚΟ εθελοντισμός και στην κοινωνική αλληλεγγύη, θέματα τα
οποία πρέπει ήδη να έχουν επεξεργαστεί στους ρόλους της οικογένειας και του σχολικού
κοινωνικού περίγυρου.
•Η 8η ενότητα που αναφέρεται στην διατροφή, διαιτολογία και στον σχεδιασμό των γευμάτων είναι
εντελώς ανεπαρκής και ως γνωστικό υλικό αλλά και ως αριθμός διδακτικών ωρών. Η διατροφή
αποτελεί βασικό στοιχείο της επιστήμης της Οικιακής Οικονομίας, βασικό στοιχείο στην
καθημερινή ζωή του ανθρώπου και από το μάθημα της οικιακής οικονομίας αναμένεται η επαρκής
πρόσληψη γνώσεων σε θέματα διατροφής που θα βοηθήσουν τους μαθητές-τριες να αποκτήσουν
σωστές στάσεις και συμπεριφορές διατροφικών συνηθειών και να διαμορφώσουν σωστές
αντιλήψεις για την ζωή τους στο θέμα της διατροφής. Ο τρόπος διαχείρισης από το αναλυτικό
πρόγραμμα της συγκεκριμένης ενότητας είναι ελλιπής, ανεπαρκής, χωρίς επιστημονικό υπόβαθρο,
χωρίς βιωματικού τύπου προσέγγιση και εμβάθυνση και φυσικά οι δυο διδακτικές ώρες που
προτείνονται είναι το ελάχιστο για να ασχοληθεί η οικιακή οικονομία με τα θέματα της διατροφής.
Δεδομένου του γεγονότος ότι δεν υπάρχει επανάληψη στην Β τάξη, στην οποία σε συνδυασμό με
την χημεία που διδάσκεται στην Β Γυμνασίου, θα βοηθούσε στην απόκτηση τεχνικών γνώσεων για
την σύσταση των θρεπτικών στοιχείων, τα θέματα της διατροφής χρειάζονται τουλάχιστον 10
διδακτικές ώρες για την διδασκαλία τους ειδικά με τις βιωματικές μεθόδους που προτείνονται από
το νέο αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών και για την επίτευξη των στόχων του.
Β Γυμνασίου:

2. •Εδώ παρατηρείται μεγάλη ανάπτυξη των οικονομικών θεμάτων. Συγκεκριμένα υπάρχουν συνολικά
24 διδακτικές ώρες σε θέματα που αφορούν τα οικονομικά σε σύνολο 56 διδακτικών ωρών, αν
υπολογιστεί το σημερινό ωράριο που ισχύει, δηλαδή τις δύο διδακτικές ώρες της οικιακής
οικονομίας στην Β Γυμνασίου. Όμως σύμφωνα με το νέο ωρολόγιο πρόγραμμα στα πιλοτικά
σχολεία το μάθημα της Οικιακής Οικονομίας έχει περιοριστεί σε μια διδακτική ώρα με αποτέλεσμα
να έχουμε εξ αρχής λάθος υπολογισμό στο συνολικό αναλυτικό πρόγραμμα.
•Θέματα που αφορούν την αειφορία, την προστασία του περιβάλλοντος και γενικότερα την
κατοικία του ανθρώπου ως μέρος του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος του
παρουσιάζονται ανεπαρκή και περιορισμένα γνωστικά και χρονικά. Η κατοικία, με την στενή αλλά
και ευρύτερη έννοια του όρου αποτελεί βασικό στοιχείο της επιστήμης της οικιακής οικονομίας και
η έλλειψη της ως διδακτική ενότητα με την ευρύτητα που είναι απαραίτητη δημιουργεί αλλοιώσεις
στην διδασκαλία της οικιακής οικονομίας που οδηγούν στην μη επίτευξη των στόχων της.
•Στην ενότητα 7, θέματα όπως η διαφορές μεταξύ δημοσκοπήσεων, δημόσιων σχέσεων και
προπαγάνδας δεν άπτονται στο αντικείμενο της οικιακής οικονομίας παρά μόνο όσο αφορά στην
αντιμετώπιση συνολικά της οικογένειας σε αυτά, και έτσι μπορούν να αντιμετωπιστούν μέσα από
υποενότητες και διαθεματικότητα. Έτσι, δεν είναι απαραίτητες 8 ολόκληρες διδακτικές ώρες για
θέματα όπως αυτό που προαναφέρθηκε καθώς επίσης και θέματα που αφορούν γενικά τις νέες
τεχνολογίες την πληροφορική και τις επικοινωνίες που μπορούν να εξεταστούν και διαθεματικά με
τα μαθήματα της τεχνολογίας και της πληροφορικής.
Γενικές παρατηρήσεις:
•Οι διδακτικές ώρες του μαθήματος της Οικιακής Οικονομίας πρέπει να είναι τόσες ώστε να
μπορούν να καλυφτούν τα θέματα της για την επίτευξη των στόχων της ειδικά με την χρήση
βιωματικών μεθόδων διδασκαλίας. Προτείνεται το δίωρο και μάλιστα συνεχόμενο, ώστε να υπάρχει
αρκετός χρόνος επεξεργασίας των θεμάτων.
•Παρατηρείται σοβαρή έλλειψη στα θέματα διατροφής. Είναι τεράστια εκπαιδευτική ανάγκη στην
σύγχρονη εποχή η παροχή διατροφικών γνώσεων από το μάθημα της οικιακής οικονομίας,
δεδομένων των φαινομένων παιδικής παχυσαρκίας που αυξάνεται καθημερινά στην ελληνική
κοινωνία. Τα κεφάλαια της διατροφής που παρέχουν γνώσεις, και στοχεύουν στις αλλαγές στάσεων
και συμπεριφορών που θα βελτιώσουν τις διατροφικές συνήθειες των παιδιών μελλοντικών εφήβων
δεν μπορεί να αντιμετωπίζουν χαλαρά αλλά επιστημονικά και παιδαγωγικά.
•Η γενικότερη φιλοσοφία της επιστήμης της οικιακής οικονομίας και σε διεθνές επίπεδο (και μέσα
από τις διακηρύξεις της Διεθνούς Ομοσπονδίας Οικιακής Οικονομίας)ορίζει την οικογένεια ως το
βασικό στοιχείο της επιστήμης, και μέσα από αυτό επιτυγχάνεται η επεξεργασία των θεμάτων που
αφορούν στο άτομο, στην οικογένεια και συνεπώς στην κοινωνία. Επομένως, τα θέματα της
οικιακής οικονομίας έχουν ως κεντρικό πυρήνα την οικογένεια, και όσα την απασχολούν, που είναι
τα οικονομικά θέματα, τα θέματα της διατροφής, της κατοικίας-περιβάλλοντος, της αγωγής υγείας,
οικοτεχνολογίας. Η οπτική του αναλυτικού προγράμματος σπουδών της οικιακής οικονομίας σε
ένα σχολείο που θέλει να ονομάζεται σύγχρονο και βιωματικό μπορεί να αφορά μόνο σε κείνη των
θεμάτων επεξεργασμένων από αυτή την οπτική που άλλωστε αποτελεί και βασική αρχή της
επιστήμης της οικιακής οικονομίας με την σύγχρονη μορφή της. Οποιαδήποτε άλλη οπτική, δεν
έχει καμιά σχέση με την επιστήμη της οικιακής οικονομίας και αλλοιώνει τον χαρακτήρα της
επιστήμης.
2