1. ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ
Σν Οινθαύησκα ήηαλ ε ζπζηεκαηηθή, πξνγξακκαηηθή, θαη θξαηηθή πνιηηηθή
πξαθηηθή δηώμεσλ θαη εμόλησζεο πεξίπνπ έμη εθαηνκκπξίσλ Δβξαίσλ από ην
λαδηζηηθό θαζεζηώο θαη ηνπο ζπλεξγάηεο ηνπ. Η ιέμε ηεο Αγγιηθήο «Holocaust»
πξνέξρεηαη από ηελ αξραία ειιεληθή ιέμε «νινθαύησκα» θαη ζεκαίλεη θπξηνιεθηηθά
"πιήξσο θακκέλε πξνζθνξά ζπζίαο" ζε ζεό. Οη Ναδί, νη νπνίνη αλέιαβαλ ηελ
εμνπζία ζηε Γεξκαλία ηνλ Ιαλνπάξην ηνπ 1933, πίζηεπαλ όηη νη Γεξκαλνί ήηαλ
«θπιεηηθά αλώηεξνη» θαη όηη νη Δβξαίνη, πνπ ζεσξνύληαλ «θαηώηεξνη,» απνηεινύζαλ
κηα εμσηεξηθή απεηιή γηα ηελ επηλνεκέλε γεξκαληθή θπιεηηθή θνηλόηεηα.
Καηά ηε δηάξθεηα ηνπ Οινθαπηώκαηνο, νη γεξκαληθέο αξρέο ζηξάθεθαλ ελαληίνλ θαη
άιισλ «θπιεηηθά/βηνινγηθά θαηώηεξσλ» πιεζπζκηαθώλ νκάδσλ: Ρνκά (Σζηγγάλνη),
αηόκσλ κε αλαπεξίεο θαη νξηζκέλσλ ζιαβηθώλ ιαώλ (Πνισλνί, Ρώζνη θαη άιινη).
Άιιεο νκάδεο ππέζηεζαλ δηώμεηο ιόγσ ησλ πνιηηηθώλ θξνλεκάησλ, ηεο ηδενινγίαο,
θαη ησλ ζεμνπαιηθώλ πξνηηκήζεώλ ηνπο, όπσο θνκκνπληζηέο, ζνζηαιηζηέο, κάξηπξεο
ηνπ Ιερσβά θαη νκνθπιόθηινη.

2. ΤΙ ΗΤΑΝ ΤΟ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ
Σν 1933, ν εβξατθόο πιεζπζκόο ηεο Δπξώπεο αξηζκνύζε πάλσ από ελλέα
εθαηνκκύξηα. Η πιεηνςεθία ησλ Δπξσπαίσλ Δβξαίσλ δνύζε ζε ρώξεο πνπ ζα
βξίζθνληαλ θάησ από ηελ θαηνρή ή ηελ επηξξνή ηεο Ναδηζηηθήο Γεξκαλίαο (ην Σξίην
Ράηρ) θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ Γεπηέξνπ Παγθνζκίνπ Πνιέκνπ. Μέρξη ην 1945, νη
Γεξκαλνί θαη νη ζπλεξγάηεο ηνπο είραλ πιένλ δνινθνλήζεη ηα δύν ηξίηα ησλ Δβξαίσλ
ηεο Δπξώπεο ζην πιαίζην ηεο «Σειηθήο Λύζεο,» ηεο λαδηζηηθήο πνιηηηθήο πξαθηηθήο
πνπ απνζθνπνύζε ζηελ εμόλησζε ησλ Δβξαίσλ ηεο Δπξώπεο. Αλ θαη νη Δβξαίνη,
ηνπο νπνίνπο νη Ναδί ζεσξνύζαλ πξσηαξρηθό θίλδπλν γηα ηε Γεξκαλία, έγηλαλ νη
θπξίσο ζηόρνη ηνπο, αλάκεζα ζηα ζύκαηα ηνπ λαδηζηηθνύ ξαηζηζκνύ
ζπγθαηαιέγνληαλ θαη 200.000 Ρνκά (Σζηγγάλνη). Σνπιάρηζηνλ 200.000 άηνκα
θαηεμνρήλ γεξκαληθήο θαηαγσγήο κε λνεηηθέο θαη θπζηθέο αλαπεξίεο, πνπ δνύζαλ ζε
άζπια, ζαλαηώζεθαλ ζην θαη᾽επθεκηζκό Πξόγξακκα Δπζαλαζίαο.
Καζώο ε λαδηζηηθή ηπξαλλία εμαπισλόηαλ ζηελ Δπξώπε, νη Γεξκαλνί θαη νη
ζπλεξγάηεο ηνπο θαηαδίσμαλ θαη δνινθόλεζαλ εθαηνκκύξηα αλζξώπσλ. Πεξίπνπ δύν
κε ηξηα εθαηνκύξηα ΢νβηεηηθνί αηρκάισηνη πνιέκνπ δνινθνλήζεθαλ ή πέζαλαλ από
πείλα, αζζέλεηεο, ακέιεηα ή βαζαληζηήξηα. Οη Γεξκαλνί ζηξάθεθαλ θαηά ησλ κειώλ
ηεο Πνισληθήο δηαλόεζεο πνπ δελ είραλ εβξατθή θαηαγσγή, θαη απέιαζαλ
εθαηνκκύξηα Πνισλνύο θαη ΢νβηεηηθνύο πνιίηεο γηα θαηαλαγθαζηηθή εξγαζία ζηε
Γεξκαλία ή ζηελ θαηερόκελε Πνισλία, όπνπ ηα άηνκα απηά εξγάζηεθαλ θαη έραζαλ
ηε δσή ηνπο ζπρλά θάησ από άζιηεο ζπλζήθεο. Από ηα πξώηα ρξόληα ηνπ λαδηζηηθνύ
θαζεζηώηνο, νκνθπιόθηινη θαη όζνη θξίζεθαλ θνηλσληθά αλεπηζύκεηνη, δηώθνληαλ.
Χηιηάδεο πνιηηηθνί αληηθξνλνύληεο (κεηαμύ ηνπο ζπγθαηαιέγνληαλ Κνκκνπληζηέο,
΢νζηαιηζηέο, θαη ζπλδηθαιηζηέο) θαη άηνκα κε αληίζεηεο ζξεζθεπηηθέο πεπνηζήζεηο
(όπσο νη Μάξηπξεο ηνπ Ιερσβά) έγηλαλ επίζεο ζηόρνο ηεο εγεζίαο ηεο αζηπλνκίαο. Η
πιεηνςεθία απηώλ ησλ αλζξώπσλ πέζαηλε από ηνλ εγθιεηζκό θαη ηηο θαθνπρίεο.

3. ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ «ΤΕΛΙΚΗΣ ΛΥΣΗΣ»
΢ηα πξώηα ρξόληα ηνπ λαδηζηηθνύ θαζεζηώηνο, ε Δζληθή ΢νζηαιηζηηθή θπβέξλεζε
δεκηνύξγεζε ζηξαηόπεδα ζπγθέληξσζεο γηα ηνλ εγθιεηζκό πξαγκαηηθώλ θαη
θαληαζηαθώλ πνιηηηθώλ θαη ηδενινγηθώλ αληηπάισλ. Ὀιν θαη πεξηζζόηεξν ζηα
ρξόληα πξηλ από ην μέζπαζκα ηνπ πνιέκνπ, ηα SS θαη ζηειέρε ηεο αζηπλνκίαο
θπιάθηδαλ Δβξαίνπο, Ρνκά, θαη άιια ζύκαηα ηνπ εζλνηηθνύ θαη θπιεηηθνύ κίζνπο ζε
απηά ηα ζηξαηόπεδα. Γηα λα γίλεη δπλαηή ε ζπγθέληξσζε θαη ε ζηελή
παξαθνινύζεζε ηνπ εβξατθνύ πιεζπζκνύ, θαζώο θαη γηα λα δηεπθνιπλζεί αξγόηεξα
ε απέιαζε ησλ Δβξαίσλ, νη Γεξκαλνί θαη νη ζπλεξγάηεο ηνπο δεκηνύξγεζαλ γθέην,
ζηξαηόπεδα πξνζσξηλήο παξακνλήο θαη κεηαθνξάο, θαη ζηξαηόπεδα
θαηαλαγθαζηηθήο εξγαζίαο γηα ηνπο Δβξαίνπο θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ πνιέκνπ. Οη
γεξκαληθέο αξρέο ίδξπζαλ επίζεο πνιιά ζηξαηόπεδα θαηαλαγθαζηηθήο εξγαζίαο,
ηόζν ζην ιεγόκελν Μείδνλ Γεξκαληθό Ράηρ όζν θαη ζηελ θαηερόκελε επηθξάηεηα, γηα
κε-Δβξαίνπο ηνπο νπνίνπο νη Γεξκαλνί πξνζπάζεζαλ λα εθκεηαιιεπηνύλ σο
εξγαηηθό δπλακηθό.
Ακέζσο κεηά ηελ εηζβνιή ζηε ΢νβηεηηθή Έλσζε ηνλ Ινύλην ηνπ 1941, ηα
Einsatzgruppen (θηλεηέο νκάδεο εμόλησζεο)θαη, αξγόηεξα, επηζηξαηεπκέλα ηάγκαηα

4. αμησκαηνύρσλ ηεο Αζηπλνκίαο Σάμεο, θηλήζεθαλ πίζσ από ηηο γεξκαληθέο γξακκέο
θαη δηεμήγαγαλ καδηθέο θαη βίαηεο επηζέζεηο θαηά ησλ Δβξαίσλ, Ρνκά, θαη ζηειερώλ
ηεο ΢νβηεηηθήο Έλσζεο θαη ηνπ Κνκκνπληζηηθνύ θόκκαηνο. Σα Γεξκαληθά SS θαη
κνλάδεο ηεο αζηπλνκίαο, κε ηε βνήζεηα κνλάδσλ ηεο Βέξκαρη θαη ησλ Waffen SS,
δνινθόλεζαλ πάλσ από έλα εθαηνκκύξην Δβξαίνπο άλδξεο, γπλαίθεο θαη παηδηά,
θαζώο θαη εθαηνληάδεο ρηιηάδεο άιια άηνκα. Από ην 1942 κέρξη ην 1944, ε
Ναδηζηηθή Γεξκαλία απέιαζε εθαηνκκύξηα Δβξαίνπο από ηε Γεξκαλία, από ηα
θαηερόκελα εδάθε, θαζώο θαη από ηηο ρώξεο πνιιώλ από ηνπο ζπκκάρνπο ηνπ Άμνλά
ηεο ζε θέληξα ζαλάηνπ, πνπ ζπρλά απνθαινύληαη ζηξαηόπεδα εμόλησζεο, όπνπ θαη
δνινθνλήζεθαλ ζε εηδηθέο εγθαηαζηάζεηο αεξνζαιάκσλ.
ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΟΣ
Σνπο ηειεπηαίνπο κήλεο ηνπ πνιέκνπ, ηάγκαηα ησλ SS άξρηζαλ ηηο κεηαγσγέο
θξαηνπκελσλ κε ηξέλν ή κε αλαγθαζηηθέο πεδνπνξείεο, πνπ ζπρλά απνθαινύληαη
«πνξείεο ζαλάηνπ,» ζε κηα πξνζπάζεηα λα απνηξαπεί ε απειεπζέξσζε κεγάινπ
αξηζκνύ ησλ θξαηνπκέλσλ από ηηο ΢πκκαρηθέο Γπλάκεηο. Καζώο νη ΢πκκαρηθέο
Γπλάκεηο θέξδηδαλ έδαθνο κε αιεπάιιειεο επηζέζεηο θαηά ηεο Γεξκαλίαο, άξρηζαλ λα
ζπλαληνύλ θαη λα απειεπζεξώλνπλ ηνπο θξαηνύκελνπο ζηα ζηξαηόπεδα
ζπγθέληξσζεο, θαζώο θαη όζνπο ζπλαληνύζαλ θαζ᾽νδόλ ζε αλαγθαζηηθέο πνξείεο
από ην έλα ζηξαηόπεδν ζην άιιν. Οη πνξείεο ζπλερίζηεθαλ κέρξη ηελ 7ε Μαΐνπ ηνπ
1945, ηελ εκέξα πνπ νη γεξκαληθέο έλνπιεο δπλάκεηο παξαδόζεθαλ άλεπ όξσλ ζηνπο
΢πκκάρνπο. Γηα ηνπο δπηηθνύο ΢πκκάρνπο, ν Γεύηεξνο Παγθόζκηνο Πόιεκν έιεμε
επίζεκα ζηελ Δπξώπε ηελ επόκελε κέξα, 8 Μαΐνπ (V-E Day), ελώ νη ζνβηεηηθέο
δπλάκεηο αλαθνίλσζαλ "Ηκέξα ηεο Νίθεο" ηελ 9ε Μαΐνπ 1945.
Μεηά ην Οινθαύησκα, πνιινί από ηνπο επηδώληεο θαηέθπγαλ ζε ζηξαηόπεδα
εθηνπηζζέλησλ (DP) πνπ δηνηθνύληαη από ηηο ζπκκαρηθέο δπλάκεηο. Μεηαμύ 1948 θαη
1951, ζρεδόλ 700.000 Δβξαίνη κεηαλάζηεπζαλ ζην Ιζξαήι, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ
ησλ 136.000 εθηνπηζκέλσλ Δβξαίσλ από ηελ Δπξώπε. Άιινη εθηνπηζζέληεο Δβξαίνη
κεηαλάζηεπζαλ ζηηο Ηλσκέλεο Πνιηηείεο θαη ζε άιιεο ρώξεο. Σν ηειεπηαίν
ζηξαηόπεδν DP έθιεηζε ην 1957. Σα εγθιήκαηα πνπ δηαπξάρζεθαλ θαηά ηε δηάξθεηα
ηνπ Οινθαπηώκαηνο θαηέζηξεςαλ ηηο πεξηζζόηεξεο επξσπατθέο εβξατθέο θνηλόηεηεο

5. θαη αθάληζαλ νινθιεξσηηθά εθαηνληάδεο εβξατθέο θνηλόηεηεο ζηελ θαηερόκελε
αλαηνιηθή Δπξώπε .
ΠΗΓΗ: http://www.ushmm.org/