SlideShare a Scribd company logo
1 of 53
Download to read offline
x]NyP8 b]lv k|f]km];/ ;Dd
x]NyP8 b]lv k|f]km];/ ;Dd
x]NyP8 b]lv k|f]km];/ ;Dd
x]NyP8 b]lv k|f]km];/ ;Dd
;+3if{zLn hLjgL
;+3if{zLn hLjgL
;+3if{zLn hLjgL
;+3if{zLn hLjgL
k|f=8f= /fdz/0f d]xtf
k|f=8f= /fdz/0f d]xtf
k|f=8f= /fdz/0f d]xtf
k|f=8f= /fdz/0f d]xtf
b'O{ zAb
b'O{ zAb
b'O{ zAb
b'O{ zAb
VC
BPKIHS
Rector
BPKIHS
NAN
Presedent
NNC
President
x]NyP8 b]lv k|f]km];/ ;Dd
x]NyP8 b]lv k|f]km];/ ;Dd
x]NyP8 b]lv k|f]km];/ ;Dd
x]NyP8 b]lv k|f]km];/ ;Dd
;+3if{zLn hLjgL
;+3if{zLn hLjgL
;+3if{zLn hLjgL
;+3if{zLn hLjgL
k|f=8f= /fdz/0f d]xtf
k|f=8f= /fdz/0f d]xtf
k|f=8f= /fdz/0f d]xtf
k|f=8f= /fdz/0f d]xtf
k|sfzs
b'O{ zAb
b'O{ zAb
b'O{ zAb
b'O{ zAb
of] k':ts æx]NyP8 b]lv k|f]km];/ ;DdÚÚ d]/f] ;+3if{zLn hLjgsf]
;lha lrq0f xf] . d}n] a'¤g yfn] b]lv xfn;Dd cfkmgf]
hLjgdf h] h:tf] 36gfx? ef]u] / cg'ej u/], tL k|d'v 36gf
tyf ljrf/x? k|:t't ug]{ k|of; u/]sf] 5' . d]/f] afNosfn b]lv
o'jf cj:yf ;Ddsf lbgx? cToGt lk8fbfoL tyf b'Mvdo lyof]
. d]/f] ;+3if{ tyf lg/Gt/sf] k|of; kl5 d}n] hLjgdf o'jf
cj:yf kl5 ;'vsf lbgx? cg'ea ug{ kf“P / xfn d cfÏgf]
hLjg k|lt ;Gt'i6 5' .
d}n] ;kmntf kfpg s;/L d]xgt tyf k|of;x? u/] / cuf8L
a9g s] s:tf cK7of/f x?sf] ;fdgf ug'{ k¥of], tL
cg'ejx?sf] ;d]t j0f{g u/]sf] 5' .
of] k':tssf] cWoogaf6 o'jf k':tf tyf ljBfyL{x?df kl/>d
tyf d]xgt ug]{ k|]/0ff k|fKt x'g'sf] ;fy} nIo k|fKt ug{ d2t
ldNg] cfzf lnPsf] 5' . of] k':ts sf] cWoogn] kf7ssf] dgdf
d]xgt tyf O{dfGbf/Ltfsf] efjgf hfu[t x'g'sf] ;fy} ;]jf
efjn] sfd ug]{ OR5f hfUg]5 eGg] ljZjf; lnPsf] 5' .
n]vs
k|f=8f= /fdz/0f d]xtf
/fhu+h l;g'jf/L–%
;'g;/L
ljifo;'rL
ljifo;'rL
ljifo;'rL
ljifo;'rL
kl/R5]b
kl/R5]b
kl/R5]b
kl/R5]b ljj/0f
ljj/0f
ljj/0f
ljj/0f k]hgDa/
k]hgDa/
k]hgDa/
k]hgDa/
k':tssf] kl/ro
!= d hGd]sf] uf“p, d]/f] ;dfh / P]ltxfl;s k[:6e"ld
@=
@=
@=
@= afNosfn, a}jflxs tyf kfl/jfl/s cj:yf
afNosfn, a}jflxs tyf kfl/jfl/s cj:yf
afNosfn, a}jflxs tyf kfl/jfl/s cj:yf
afNosfn, a}jflxs tyf kfl/jfl/s cj:yf
@=! jfNosfn tyf k|fylds lzIff
@=@ a}jflxs cj:yf / ;+tfg
@=# kfl/jfl/s cj:yf
#=
#=
#=
#= cWoog ljj/0f M
cWoog ljj/0f M
cWoog ljj/0f M
cWoog ljj/0f M –
–
–
–
#=!– :s"n cWoog
#=@– sn]h cWoog
#=#– gl;{¨ cWoog df s;/L k|j]z u/]
#=$– lj=Pg= cWoog
#=%– Pd=P;L= gl;{¨ cWoog
#=^– pRo lzIff cWoog -lk=Pr=8L=_
$= gf]s/Lsf] cg'ea M
$= gf]s/Lsf] cg'ea M
$= gf]s/Lsf] cg'ea M
$= gf]s/Lsf] cg'ea M–
–
–
–
$=! jL=kL= k|lti7fgdf ;]jf z'? ug{' cuf8Lsf] gf]s/L ljj/0f
$=@ x]NyP8 kbdf sf]zL c+rn c:ktfndf ljtfOPsf] Ps
dlxgf
$=# ?s'd lhNnf c:ktfsf] ^ dlxgfsf] a;fO{
$=$ kl/jf/ lgof]hg ;+3sf] :yfoL hfuL/sf] cg'ej
$=% jL/ c:ktfnsf] ;ft dlxgf gf]s/L
$=^ g]kfn ;/sf/sf] hfuL/ jf8 /fhLgfdf ljbfsf] cj:yf
$=& k|lti7fgsf] klxnf] gl;{¨ x8tfnsf] cg'ej
$=* jL=kL= k|lti7fgdf ;]jf z'? u/] b]lv xfn ;Ddsf] cg'ej
$=( jL=kL= sf]O/fnf :jf:Yo lj1fg k|lti7fgdf ljtfOPsf] @@
jif{sf] cg'ej
%= ljb]z e|d0f M
%= ljb]z e|d0f M
%= ljb]z e|d0f M
%= ljb]z e|d0f M
%=! g]kfn e|d0f
%=@ ef/t e|d0f
%=# c:6«]lnof e|d0f
%=$ l;+ufk'/ e|d0f
%=% ;lj{of -j]nu|]8–o'/f]k_ e|d0f
%=^ x+s+u e|d0f
%=& :jL6h/n]G8 -h]g]ef_ ofqf
%=* a]NhLod, g]b/n]G8, k|fG; tyf cGo b]zsf] e|d0f
^= hLjgdf 3l6t ;'vb 36gfx? M
&= hLjgdf 3l6t b'vb 36gfx? M
*= hLjgdf 3l6t k|]/0ffbfoL cljzdlg{o 36gfx? Tyf k|]/0ff
;|f]tx? M
(= k|fKt dfg , kbjL tyf ;Ddfgx? M
!)= hLjg k|ltsf] 3f/0ff tyf ljrf/x? M
!!= afof]8f6f
!@= dxTjk"0f{ lgo'lSt kq tyf k|df0fkqx?
!#= dxTjk"0f{ t:jL/x?
k':ts af/] hfgsf/L
k':ts af/] hfgsf/L
k':ts af/] hfgsf/L
k':ts af/] hfgsf/L
of] k':tsdf d}n] cfÏgf] hLjgdf ef]u]sf tyf cg'ej u/]sf ;TotYo
36gfx?nfO{ ;dfj]z u/]sf] 5' . dxTjk"0f{ 36gfx? tyf tYox?
;Demgfsf] cfwf/df ;dfj]z ul/Psfn] ;do tyf 36gfsf] kl/0ffdf
clnstf tndfly x'g ;Sg] ;Defjgf x'g ;S5 . of] k':tsdf d}n]
cfkm'n] ef]u]sf tyf cg'ej u/]sf 36gfnfO{ k|fyldstf lbPsf] 5' . s]lx
Pltxfl;s tYox?, a'9fkfsf tyf cGo JolQmx? af6 ;+sng ul/ l7s
;+u olsg ul/ dfq ;dfj]z u/]sf] 5' .
o; k':tsdf pNn]lvt tYo, ljrf/ tyf efjgfx? d]/f lgtfGt
JolQmut 5g / d]/f] :jo+sf] cg'ejsf] b:tfj]h xf] . ;do ;dodf d}n]
n]Vb} u/]sf] 8fo/L, l6Kk0fL, gf]6 O{= sf] cfwf/df w]/} h;f] tYo k/s
36gfx? ;dfj]z u/]sf] 5' . hLjgdf OR5f /fVg' k5{ t/ lg:jfy{ efjn]
sfd ub}{ hfg' k5{ . lg:jfy{ sfdn] ;Gt'i6L tyf p2]zo k|fKt ug{
;xhtf k|bfg ub{5 .
o; k':tssf] cWoogn] dflg;df k|]/0ff hfuf]; / lg:jfy{ efjn] sd{df
lg/Gt/tf b]cf]; eGg] clek|fo xf] . o; k':tsn] d]/f] kl/jf/sf] ;b:o
tyf gftfs'6'Dadf olb 7]; k'Ug uPsf] eP Ifdfk|fyL{ 5' . d]/f] clek|fo
d}n] cg'ej u/]sf / :jo+n] ef]u]sf ;TotYo ;dfh ;fd' k|:t't ug'{
ePsfn], d}n] ;se/ JolQmsf] gfd ls6fg u/]sf] 5}g, t/ gfd gn]lv
cy{ tyf cfzo ga'¤g] 7f“pdf dfq d}n] JolQmsf] gfd ;dfj]z u/]sf] 5'.
o; lstfadf d]/f] kl/jf/, gftfs'6'Da tyf ;fyL efO{sf] k|;+u ;+u al9
;DalGwt ePsf]n] jxf“x?nfO{ cGoyf g;DemL ;xh ?kdf lng' x'g
ljgd| lgj]bg ub{5' . o; k':tssf] cWoogaf6 k|To]s JolQmdf ;]jfefj,
st{Jolgi7f, ;dosf] ;b'kof]u, g}ltstf / hLjgsf] oyfy{ af/] cjut
x'g'sf] ;fy} cfÏgf] hLjgdf ;+3if{ZLn /xL p2]Zo k|flKtdf ;xof]u ldnf];
eGg] cfzf lnPsf] 5' .
o; k':tssf] k|f/Dedf k':ts af/] s]lx hfgsf/L tyf o;df ;dfj]z
ul/Psf ljifoj:t' af/] n]lvPsf] 5 . kl/R5]b ! df d hGd]sf] ufp“sf]
cj:yf, d]/f] ;dfhsf] lrq0f tyf d]/f] kfl/jfl/s Oltxf“;sf]] lrq0f
ul/Psf] 5 . To:t} kl/R5]b @ df afNosfnsf] j0f{g, j}jflxs tyf
kfl/jfl/s cj:yfsf] lrq0f ul/Ps]f 5 . To:t} kl/R5]b # df :s"nb]lv
pRr lzIff ;Ddsf] cWoogsf] ljj/0f k|:t't ul/Psf] 5 eg] kl/R5]b $
df gf]sl/sf] lj:t[t ljj/0f pNn]]v ul/Psf] 5 . kl/R5]b % df ljb]z
e|d0f af/] pNn]v ul/psf] 5 eg] kl/R5]b ^ df hLjgdf 3l6t s]lx
;'vb cg'e'ltx?sf] pNn]v 5 . To:t} kl/R5]b & df hLjgdf 3l6t
b'vb 36gfx?sf] j0f{g ul/Psf] 5 eg], kl/R5]b * df hLjgdf 3l6t
k|]/0fbfoL clj:d/lgo 36gfx? tyf k|]/0fsf ;|f]tx?sf] pNn]v ul/Psf]
5 . kl/R5]b ( df k|fKt ul/Psf] dfgkbjL tyf ;Ddfg af/] ;dfj]z
ul/Psf] 5 eg] kl/R5]b !) df hLjg k|ltsf] wf/0ff tyf ljrf/x?
pNn]lvt 5g kl/R5]b !! df afof]8f6f pNn]lvt 5g eg] cGtdf
dxTjk"0f{ t:aL/x? kl/R5]b !@ df /flvPsf 5g .
of] k':ts d]/f] hLjgsf] lrq0f ePsf] / o;df d}n] :jo+ cg'ea e/]sf
tYox?sf] j0f{g ul/Psf]n] ;f]lx cg'?k a'∆g d}n] kf7sx?sf cg'/f]w
ub{5' .
d ;flxTosf/ xf]Og , d lzIf0f k]zfdf nfu]sf] Pp6f ljz'4 :jfYosdL{
5' . t;y{, efiffut q'l6 x'g' :jfefljs xf] . o; k':tsdf efiffut
q'l6x? kfOPdf ;Nnfx ;'emfa lbO{ kl/dfh{g ug]{ ca;/ lbg' ePdf
cef/L x'g]5' .
d}n] cfzf /fv]sf]5' , clxn]sf] o'jf lk9Lx?n] o; k':tsjf6 k|/0ff
kfpg]5g / cfÎgf] hLjg nfO{ ;'vdo agfpg pkfox? vf]Hg] 5g .
wGoafb .
kl/R5]b
kl/R5]b
kl/R5]b
kl/R5]b–
–
–
–!
!
!
!
d hGd]sf] ufp“, d]/f] ;dfh tyf P]ltxfl;s k[i7e"dL
d hGd]sf] ufp“, d]/f] ;dfh tyf P]ltxfl;s k[i7e"dL
d hGd]sf] ufp“, d]/f] ;dfh tyf P]ltxfl;s k[i7e"dL
d hGd]sf] ufp“, d]/f] ;dfh tyf P]ltxfl;s k[i7e"dL
d]/f] 3/ ;'g;/L lhNnfsf] blIf0fL e]usf] /fdu+h l;g'jf/L uf=lj=;=jf8{
g+= % df kb{5 . pQm 7fp“df xfd|f k'j{hx? $ k':tf b]lv a:b} cfpg'
ePsf] xf] . sl/a !((* ;fn eGbf cuf8L xfd|f k'vf{x? xfn ;Kt/L
lhNnfsf] blIF0fL efu, sf]zL gbLsf] klZrd k§L sf] afl;Gbf xf] . sfzL
gbLn] s6fg u/] kl5 / ;a} hUuf tyf 3/ gf; ePkl5 jxf“x? a;fO{
;b}{ efu]/ xfnsf] 7fp“df cfpg' ePsf] xf] . d]/f] a'9f xh'/ a'jf wd'{bf;
sfO/L / jxf“sf b'O{ hgf efO{x? k|]dbf; / k|tfkrGb ;“u} sf]zL gbLsf]
s6fg kl5 af“r]sf kl/jf/ lnP/ cfpg' ePsf] x]f . To;kl5 d]/f]
xh'/j'jf gf/fo0f bf; sf] ljjfx eof] / jxf“n] rf/ efO 5f]/fx? ;/o'u,
nvg, ;'dl/t tyf efujt d]xtf nfO{ hGd lbg' eof] . d]/f] a'jf
;aeGbf ;fgf] efO{ efujt d]xtf xf] .
d]/f] a'9f xh'/ ajf wd{'bf; d]xtfn] w]/} h;f] ;DklQ, sl/a !% lj3f
hUuf cfh{g ug'{ eof] / cf“ksf] a“u}rf ;d]t nufpg' eof] . xh'/a'jf
gf/fo0f bf;n] sl/a !) lj3f hlt hUuf cfh{g ug'{eof] / hDdf @%
lj3f hlt hUuf jxf“sf] kfnfdf lyof] . jxf“n] $ efO{ 5f]/fx? nfO{ kl5
$–$ lj3f hlt hUuf v]lt ul/ vfg' elg lbg' eof] / ( lj3f cfkm";+u
lhljsf jfkt /fVg' eof] / 7"nf]a'jf -;/o'u d]xtf_ ;+u a:g' eof] . xfn
af“r]sf a'9fkfsf tyf jxf“sf] ;dosf===== ;fgf aRrfx? hf]
36gfqmdnfO{ b]v]sf lyP, jxf“x?;+u d}n] 5nkmn ubf{ / hfgsf/L lnbf
lgDg /f]rs tyf kTof/ gnfUg] tYox? tyf 36gfx? ;'Gg kf“P . tL
dWo]sf s]xL dxTk"0f{ / dnfO{ rfv nfu]sf lgDg 36gf tyf tYox?
hfgsf/L u/fpg rfxG5' .
-s_ a'9f xh'/ a'af tyf pgsf ;fyLx? ^ dlxgf jf ! jif{df a;fO{ ;g]{
ug'{ x'GYof] . To;sf] sf/0f To; 7fp“sf] kfgL /fd|f] gx'g', /f]usf]
k|sf]kn] aRrfx? dg'{ tyf ;+u} a;]sf ;fyLnfO{ Ps7fp“df a:gsf]
nflu jftfj/0f ldnfpg' lyof] .
-v_ @)!$ ;fnlt/ hUufsf] d"No sl/a ?= !@)) sf] lj3f lyof], Tof]
klg dflg;n] lsGb}g lyof], sf/0f pAhgL cToGt Go'g lyof] .
-u_ v]tL jiff{sf] e/n] x'GYof] . af]l/¨ tyf klDk¨;]6sf] Joj:yf lyPg .
s'jf vg]/ v]tdf kfgL k6fpg' kb{Yof] . kf]v/L tyf glbdf sf7sf]
s:g] -kfgL k6fpg] ef“8f]_ agfP/ xftsf] ann] kfgL k6fpg' kYof]{ .
dnfO{ klg v]tdf s'“jfaf6 kfgL k6fPsf] cg'ej tfh} 5 .
-3_ lj/f6gu/df Toltj]nf -@)!$ ;fn_ ?= !))) s77fdf hUuf
kfp“bYof], t/ ?= !))) g} Tolta]nf w]/] dx+uf] lyof] .
-ª_ lhg -Ps k|sf/sf] b]jtf_ n] dfG5]nfO{ a:g glbg] / b'v lbg] ub{Yof]
.
-r_ @)!* ;fndf klxnf] k6s d]/f] xh'/a'jfn] /fhu+hdf Pp6f :s"nsf]
lgdf{0f ug'{ eof] .
-5_ wfgsf] tyf ux'“sf] v]tL To; IF]qdf Go"g x'GYof] . dflg;x? ;'ygL -
cn'jf_, sf]bf], ;fua:hL O= nufp“by] . k|To]s 3/af6 Ps hgf
a}nuf8L lnP/ ;AhL, bfn, ;'ygL, bfp/f O{ af]s]/ sdfpg -
xfnsf] df]/¨ / emfkf_ hFGYof] / !%–@) lbg kl5 wfg, rfdn
OTofbL ;f6]/ Nofpy] / kl/jf/ rnfpy] .
d]/f] hGd @)@@ ;fn sflQ{s dlxgfdf epsf] xf] . t/ gful/stf 6f]nL
cfp“bf l56f] gful/stf kfp5 eg]/ a9L pd]/ @)!(–(–!% ut]
n]vfOPsf] xf] . /fhu+hdf d]/f] kl/jf/ ;Ddflgt tyf k|ltli7t kl/jf/sf]
?kdf rlr{t lyP . unt ;fdflhs lglt tyf d]/f] a'jfsf] pbf/lglt /
eljiodf cfOkg]{ ;d:ofsf] cg'dfg gnufpgfsf] sf/0fn] c+zj+8f kl5
d]/f] kl/jf/sf] hLjg ;'vdo x'g ;s]g .
d]/f] a'jf sfG5f] 5f]/f ePsfn] kl/jf/sf] dfofddtfn] k9fO{df Wofg lbg
;Sg'ePg / :s'n 5f]8]/ e};L r/fpg yfNg' eof] . c+zj+8f kl5
kl/jf/sf] af]em a9]kl5 / cfDbfgL sd x'gfn] / b'/bzL{ lgtL gagfO{
b}lgs hLjg cf/fd ;+u ljtfpg] afgLn] d]/f] kl/jf/sf ;b:ox? ;w}
cefj tyf si6k"0f{ hLjg latfpg afWo eP . Tolt a]nfsf] @% lj3f
hUuf 7'nf] ;+klQ x]f . cfkmgf] efudf klg $ lj3f hUuf 7"n} xf], t/
pTkfbg /fd|/L ug{ g;Sg' / gx'g' k|d'v sf/0f xf] .
d]/f] a'jf k|foM ;f“emdf cGgx? -rfdn, wfg, ux'“_ h] 5 Tolx a]r]/ b}lgs
?kdf b]jfgu+h ahf/ hfg], Toxf“ gf:tf lrof vfg], r'/f]6 vfg], ;'tL{
;]jg ug]{ / kmls{bf lrofklQ, lrgL, ;'tL{ O= lsg]/ 3/df Nofpg] /
lgoldt ;]jg ug]{ afgL kl/jf/sf] pGgtLsf] d'Vo afws lyof] . d}n]
cfkm} w]/} k6s cg'ej u/]sf]5', cfdf lj/fdL kbf{ w]/} h;f] ;do
emf/km's tyf wfdL emf“qmL nfO{ b]vfpg] df latfpg' nfg' x'GYof] . clt
l;ls:t ePkl5 dfq ef/tsf] km'nsxf eGg] 7fp“df Onfhsf] nflu
a]nuf8fdf af]s]/ @–# 306fsf] af6f] nfGYof] . o;sf] d'Vfo sf/0f gub
k};f gx'g' xf] .
d]/f] ;uf]nsf] ;DkQL w]/} ePklg a'jfsf] c+zj08f kl5, d]/f] pd]/ @–#
jif{sf] b]lv lnP/ d}n] :6fkmg;{ kbdf hfuL/ ubf{ ;Dd hLjg si6s/
lyof], t/ a'jfsf] b]xfGt kl5 d}n] b'O{ hgf e fO{x? nfO{ k9fpg
e/dub'/ k|of; u/] . ufO{ e};L ;a} lalqm u/] / pgLx?nfO{ k9fO{ ug{
nufP . t/ b'ef{Uoj; d]/f efO{x? d]xgt ug{ ;s]g / efUon] klg ;fy
glbP/ xf]nf, dflxnf efO{n] @–# k6sdf P;=Pn=;L= kf; u/] / kl5
k|fOe]6af6 sn]h k9g] k|of; hf/L /fv] t/ sfG5fn] P;=Pn=;L= klg
kf; ug{ ;s]g .
k|of{Kt ;DklQ x'“bfx'“b} d]/f] afNosfn tyf o'jf cj:yfdf si6s/ hLjg
ljtfpg' kg]{ g} O{Zj/n] lgtL agfPsf] h:tf] dnfO{ nfU5 . cGtdf d
O{Zj/nfO{ wGojfb lbg rfxG5' ls cfh d}n] tL cg'ejx? s;/L ;dfh
;fd' k|:t't ug]{ df}sf kf“P .
kl/R5]b
kl/R5]b
kl/R5]b
kl/R5]b–
–
–
–@
@
@
@
afNosfn, j}jflxs tyf kfl/jfl/s cj:yf .
afNosfn, j}jflxs tyf kfl/jfl/s cj:yf .
afNosfn, j}jflxs tyf kfl/jfl/s cj:yf .
afNosfn, j}jflxs tyf kfl/jfl/s cj:yf .
@=! afNosfn tyf k|fylds lzIff M
@=! afNosfn tyf k|fylds lzIff M
@=! afNosfn tyf k|fylds lzIff M
@=! afNosfn tyf k|fylds lzIff M d]/f hLjgsf] afNosfn sl/a !@
jif{;Dd cfgGbdo tyf ultlxg cj:yfaf6 ljTof] . d]/f] hLjgdf ;Nnfx
tyf dfu{ lgb]{zg ug]{ JolQmsf] sld lyof] . d :s'n lzIff sl/a *
jif{sf] pd]/df z'? u/] / d slxn] /fhu+hsf] hgtf k|f=lj= tyf
dWoxf];f{xLsf] k|f=lj= df k9g hfGy] . cGtdf d]/f] egf{ /fhu+hsf] hgtf
k|f=lj=df eof] / sIff ! b]lv sIff # ;Dd o;} :s'ndf k9] . sIff #
/fhu+haf6 kf; u/]kl5 a'jfn] dnfO{ xl/gu/f df=lj= df sIff $ df
egf{sf] nflu nUg' eof] . Tolt a]nfsf] k|wfgfWofks a'nb]j nfnb]j ;/
x'g'x'GYof], jxf“n] @–# j6f k|Zg ;f]Wg' eof] / dnfO{ egf{sf] cg'dlt lbg'
eof] . d /fhu+haf6 xl/gu/f sl/a * lsnf]ld6/ lx8]/ lbgx'“ :s'n
hfGy] / cfpy] .
d]/f] clwsf+z ;do b}lgs * lsnf]ld/ lx8]/ :s'n hfg' / km]l/ 3/
kms{g d} hfGYof] , h;n] d]/f] k9fOsf] ;do cToGt yf]/} aRYof] . a'jfsf]
b}lgo cfly{s cj:yfsf] sf/0fn] xf]:6]n df a:g] cj:yfsf] sNkgf ;Dd
klg ug{ ;lSbgy] . d /flt !!–!@ ah];Dd tyf ljxfg #–$ ah] lt/
p7]/ k9g] uy]{ . Tolt a]nf k9g] a]nfdf lrof, tyf gf:tfsf] s'g}
Joj:yf x'b}g lyof] / kfgL vfP/ ;do ljtfpg' kYof]{ .
@=@ j}jflxs cj:yf / ;Gtfg M
@=@ j}jflxs cj:yf / ;Gtfg M
@=@ j}jflxs cj:yf / ;Gtfg M
@=@ j}jflxs cj:yf / ;Gtfg M a'jfsf] b]xfGtkl5 d}n] 3/df c+zj08f
u/fP / 3/ agfP . Tolt a]nf df w/fgdf :6fkmg;{df hflu/ ub{y] .
3/df d} d'Vo dflns lyP . gftfuf]tf tyf cGo kl/jf/sf] ;b:ox?;+u
/fd|f] ;DaGw lyPg . d ;f]Rby] Pp6f /fd|f] kl/jf/sf] s]6L;+u d}n] ljjfx
u/]df d]/f] kl/jf/sf] eljio pHhjn x'G5 . ;f]lx cg';f/ ;Ltfk'/af6
ljjfxsf] k|:tfj cfp“bf 5fgljg ug{ nufP / d}n] /fd|f] vfgbfg ePsf]n]
ljjfx ug{ :jLsf/ u/] . Tolta]nf dnfO{ ef? #),)))÷– cfkmgf] OR5f
n] ltns lbg] k|:tfj ul/of] / d OR5fn] :jLsf/ u/] . d]/f] tkm{af6
s'g}klg bx]hsf] dfu d}n] ul/g / :j]R5fn] ljjfx k|:tfj :jLsf/ u/] .
ljjfx x'g' eGbf cuf8L tyf ljjfxsf] af/]df ;d]t ljleGg k|k+r /
hfnem]n d]/} gft]bf/x?af6 u/]sf] 36gf d]/f] lbdfudf tfb} h:tf]
nfUb5 . æs]6L sfnL 5ÚÚ, h:tf zAbx?n] d]/f] kl/jf/sf] ;b:ox?nfO{
e8sfpg] u/]sf] / ;f]sf] arfj d}n] lgs} s8f ;fy u/]sf] 36gf clxn]
klg d ;DemG5' . d}n] cfÏgf] kl/jf/sf] pGgtLsf] nflu h:tf] s]6L
vf]h]sf] lyP, To:t} kfPkl5 dnfO{ s'g} b'v];f] lyPg . xfd|f] kl/jf/Ls
hLjg clxn] ;Dd ;kmntfk"j{s rNb} 5 / cfp“bf lbgdf d O{Zj/n]
rnfpg' x'g]5 eGg] cfzf lnPsf]5' .
;Gtfgsf] hGd M
;Gtfgsf] hGd M
;Gtfgsf] hGd M
;Gtfgsf] hGd Mljjfxsf] b'O{ jif{ kl5 ;g !((* cS6'a/ ! df d]/f]
5f]/f ;'/h s'df/ d]xtfsf] hGd w/fg c:ktfndf eof] . xfd|f] Pp6f
dfq 5f]/f 5 . uef{j:yfdf ;d:of b]lvPsf]n] z'? b]lv cGt ;Dd d]/L
>LdltnfO{ ;fjwfgL tyf Onfhdf a:g' k¥of] . lgoldt c:ktfn hf“r,
j]8/]i6, lgoldt cf}iflw ;]jg tyf k|fdz{n] cGtdf /fd|/L aRrfsf] hGd
eof] . uef{j:yfsf] lk8f d}n] clxn] ;Dembf klg dnfO{ 8/ nfU5 . t/
O{Zj/sf] s[kfn] /fd|f] eof] . d]/f] 5f]/fsf] gfd ;'/h s'df/ d]xtf, d]/L
>Ldlt n]] /fv]sL x'g . pgsf] cg';f/ ;'/h eg]sf] k|sfz xf] / xfd|f]
gfd /f];g u5{g eGg] p2]Zon] /flvPsf] xf] .
@=# kfl/jfl/s cj:yf M
@=# kfl/jfl/s cj:yf M
@=# kfl/jfl/s cj:yf M
@=# kfl/jfl/s cj:yf M d Pp6f wlgkl/jf/sf] ul/a a'jfsf] ul/a
;Gtfgsf] ?kdf cfkmgf] o'jf cj:yf ;Dd Joltt u/] . d]/f] xh'/a'jfsf]
rf/efO{ 5f]/fx? lyP, h;df d]/f] a'jf ;aeGbf sfG5f lyP .
xh'/a'jf;+u sl/a @% -klRr;_ lj3f hUuf lyP, h;df jxf“n] /fd|f]
vfn] ( -gf}+_ lj3f hUuf cf“km' ;+u /fvL af“ls rf/ efO{ df a/fa/ u/L
efu nufPsf] lyof] . hUufsf] pAhfn] jif{el/ vfg k'Ub}gYof] / C0f tyf
;fk6Ln] kl/jf/ rnfpg' kb{Yof] . hDdf gf} kl/jf/ -a'jf, cfdf, tLg
efO{ 5f]/f / $ hgf alxgL_ nfO{ kfng kf]if0f ug{ a'jfnfO{ ;fx|} ufx|f]
kYof]{ . a'jfsf] cfwfeGbf a9L pd]/ tgfa, shf{, cefj, tyf kl/aGb}
kl/aGbn] ljtfpg' eP / cGTodf sl/a $% jif{sf] cNkfo'df SofG;/
nfu]/ d[To'j/0f ug'{ eof] .
P]ltxfl;s k[i7e"dL M
P]ltxfl;s k[i7e"dL M
P]ltxfl;s k[i7e"dL M
P]ltxfl;s k[i7e"dL M xfd|f] k'vf}{nL 3/ xfnsf] ;Kt/L lhNnfsf] sf]zL
5]pdf lyof] . sf]zLsf] af9Ln] ;Dk"0f{ 3/ v]t s6fg ubf{ sl/a !%) jif{
cuf8L xfd|f] lhh'a'jf aRrf kl/of/ sf]O/L ;Kt/Laf6 ;'g;/Lsf] /fhu+h
l;d'af/L df a;fO{ ;/]sf] xf] / jxf“sf] Pp6} 5f]/f wd'{bf; sf]O/L lyof] .
jxf“sf] klg Pp6} 5f]/f gf/fo0f bf; sf]O/L lyof] h'g d]/f] xh'/ a'jf xf] .
xh'/a'jf -gf/fo0f bf; sf]O/L_ ;dfh;]js x'g'x'GYof] . jxf“n] ufp“df
:s"nsf] :yfkgf u/fpg' eof] . jxf“ tTsfnLg e'ld;'wf/ of]hgf cGtu{t
;+rflnt wd{ avf/L sf] ;lrj x'g'x'GYof] . xh'/a'af ;dfhsf] Pp6f
k|ltli7t JolQmTj x'g'x'GYof] . c+zj08f kl5 jxf“ h]7f] a'jf -;/o'u d]xtf_
;+u a:g yfNg' eof] / cfkmgf] lhljsf sf] ;Dk"0f{ ;DklQ 7"nf]a'jfnfO{
pkof]u ug{ lbg' eof] . hLjgsf] pQ/fw{df jxf“ dxGt -;Gt_ aGg' eof]
/ sl/a (% jif{sf] cfo'df k|f0f TofUg' eof] .
d]/f] a'jfsf] hLjgL M
d]/f] a'jfsf] hLjgL M
d]/f] a'jfsf] hLjgL M
d]/f] a'jfsf] hLjgL M d]/f] a'jf -:j=efujt d]xtf_ rf/ efO{ 5f]/f dWo]
sfG5f] x'g'x'GYof] . jxf“ sIff ( ;Dd xl/gu/f :s"ndf k9g' eof] . t/
P;=Pn=;L= kf; ug{ ;Sg' ePg . d]/f] a'jfsf] hLjg sfn d]xgt gul/
ljTof] . jxf“ k9fOdf Wofg lbg' x'b}g lyof] . jxf“nfO{ :s"n hfg, Pp6f
5'§} 3f]8fsf] Joj:yf lyof], t/ jxf“ :s"n guO{ af6f] d} jf xl/du/f
ahf/df ;do ljtfO{ 5'§L ePkl5 3/ kms{g' x'GYof] . / k9fO{nfO{ dxTj
lbg' x'Gg lyof], sf/0f kl/jf/df sf]lx klg k9]sf] lyPg / jxf“ sfG5f]
5f]/f ePsf] / ;DklQ k|of{Kt ePsf]n] o:tf] cj:yf cfPsf] x'g ;S5 .
jxf“ k9g grfx]sf]n] e};L x]g{ sfdtdf -u]nxfjf8L, xfn sf] k'j{–s'zxf_
lhDdf lbOof] . jxf“ vfgkfgsf] lgs} ;f]lvg x'g'x'GYof] . d]/f] a'jfsf]
ljjfx sl/a !& jif{sf] pd]/df dWox?;fxLdf v'aL dxtf]sf] 5f]/L;+u
;DkGg eof] . v'aL dxtf] To; a]nfsf] gfdrn]sf] JolQm x'g'x'GYof] .
ljjfxsf] a]nf d]/f] cfdfsf] pd]/ sl/a !)–!@ jif{sf] dfq lyof] .
a'jfsf] efO{x?sf] lardf c+zj08f x'“bf, d]/f] a'jf;+u sl/a ;f9] tLg
lj3f hUuf dfq lyof] . Tolt j]nf d]/f] hGd ePsf] lyof] . ljefhg kl5
d]/f] a'jfsf] sf“wdf 7"nf] lhDd]jf/L cfof] / To;kl5 cfly{s cj:yf klg
;jn gePsfn] jxf“sf] hLjg ;+3if{do tyf cefju|:t x'g' yfNof] .
jxf“n] kl/jf/ rnfpg C0f tyf ;fk6L lng z'? ug'{ eof] / cj:yf
cToGt gfh's eof] . gfgf n] dWo;fxLdf !) s77f hUuf lbg' ePsf]
lyof], Tof] Pp6f kfgL tfGg] sn ;femfaf6 dfdfn] lbnfO{ lbbf kl5 C0f
/ Aofh ltbf{ pQm hUuf dfdfn] km]l/ lkmtf{ lng' eof] . cfkm"n] nufpg]
38L ;d]t jxf“n] a+wls /fVg' ePsf] lyof] . cfdf;+u ePsf] uxgfx/
PsPs ul/ ;a} l;Wofpg' eof] . yf]/} k};f sf] a9L Ahfon] ubf{ ePsf
;a] u/uxgfx? a]Rg' k¥of] . cfdf;+u sl/a b'O{ lsnf] rf“bL tyf @ tf]nf
;'gsf uxgfx? lyP. d ;fgf] 5bf w]/} h;f] ;do gfgf–gfgL;+u
dfjnLdf ljtfpy] .
d]/f] hGd /fhu+h l;g'jf/L jf8{ g+= % df @)@@ ;fn sflQ{sdf ePsf]
xf] . t/ gful/stf l56f] kfpg' / hGdsf] pNn]v gePsf]n] d]/f] hGd
ldlt gful/stf agfpgsf] nflu @)!(÷(÷!% ut] n]vfOPsf] xf] .
d klg ;fgf] pd]/df v]ns'b tyf dfofddtfn] k9fO{df Wofg lbGgy] .
3/sf] jftfj/0f cwoogsf] nflu gePsf] / lgb]{zg lbg]sf] cefjn]
o:tf] ePsf] x'g;S5 . t/ a'jfn] hg b'Mv kfpg' yfNg' eof], clg
jxf“nfO{ r]tgf eof] 5]f/f nfO{ k9fpg' k5{ / a'jfn] dnfO{ k9gsf] nflu
bafa lbg yfNg' eof] .
kl/jf/sf] c+zj08f kl5sf] cj:yf M
kl/jf/sf] c+zj08f kl5sf] cj:yf M
kl/jf/sf] c+zj08f kl5sf] cj:yf M
kl/jf/sf] c+zj08f kl5sf] cj:yf M a'jfsf] b]xfGt kl5 d}n] ;DklQsf]
c+zj08fsf] k|lqmof cuf8L a9fP . sl/a @% lj3f hUuf ;uf]ndf lyof]
. * lj3f hlt 7"nf] a'jf ;/o'u d]xtf / c? xh'/a'jfsf] gfddf lyof] .
c+zj08fdf 7"nf] a'jf jfws lyof] . lhjLsfsf] * lj3f hldg klg jxf“n]
g} k|of]u ug'{ x'GYof] . w]/] d]xgt, k|of;, rfs8L tyf ;+3if{ kl5 d}n]
b'Oj6f sfsfx? nvg d]xtf / ;'d/lt d]xtfnfO{ c+zj08fsf] nflu /fhL
u/fP / kl5 ;/o'u d]xtf klg /fhL x'g'eof] . b'O{ lj3f hUuf lhljsfdf
xh'/cfdf nfO{ lbg] zt{df jxf“x? c+zj08fsf] nflu /fhL x'g'eof] /
cGTodf ;a} ;d:ofs]f ;dfwfg d}n] u/] / c+zj08f u/fP kl5
lhljsfdf lbO{Psf] b'O{ lj3f hUuf dWo] Ps lj3f hUuf xh'/ cfdfnfO{
kmsfO{ 7"nf] a'jfn] cfkmgf] 5f]/f lji0f' sfGtsf] gfddf kf; u/fP .
pQm c+zj08f kl5 xfd|f] bfh'efO{sf] ;DaGwdf lgs} kl/jt{g eof] . xfdL
klg hldgsf] dflns eof] . sfsfx? klg v'lz eP . t/ 7"nf] a'jf /
pgsf 5f]/fx? 56k6fpg yfn] . d}n] c+zj08f u/fpbf s;}sf] klg xfgL
gf]S;fgL u/fpg] r]i6f ul/g . ;fob To;}n] O{Zj/n] dnfO{ ;xof]u ug'{
eof] .
7"nf] a'jfsf] kl/jf/n] c?sf] ;DklQsf] xs df/]/ vfPsf]n] xf]nf
kfl/jfl/s ;+j[l4 tyf ;Ddfg lbgsf lbg 36b} uPsf] b]lvG5 .
c+zj08fsf] a]nf d]/f] a'jfn] lng' ePsf] C0fsf] lx;fa ubf{ sl/a ^)–
&) xhf/ hlt lyof] . a'jfsf] b]xfGt kl5 d}n] ;a} C0f /sdx? af/]
vf]htnf; u/] . d}n] vf]Hb} hfbf xl/; df/jf8L ;“u !^,)))÷–
tg'snfn d]xtf -sfsf_ ;+u *,)))÷– z+s/k'/df Ps hgf Jofkf/L ;+u
%,)))÷– cGo shf{x? #)–$) x/ hlt lyP . w]/} hgf;“u t lnvt
klg lyPg . d'vsf] e/n] shf{x? / Aofhb/sf] lgwf{/0f lyof] . lgs} s8f
Aofhb/ -%∞ k|lt dlxgf ;Dd_ df slt k};f lng' ePsf] lyof] . jxf“n]
tLgj6f 5f]/Lx? -sdnL, ljdnL / ldgf_ sf] ljxfsf] nflu C0f lng'sf]
;fy} b}lgs 3/fo;L k|of]hgsf] nflu C0f lng' ePsf] lyof] .
c+zj08f ubf{ d}n] xfd|f] lx:;fsf] Ps lj3f b'O{ s67f hUuf dfq ?= $@
xhf/df 7"nf] a'jfnfO{ C0f r'Qmf ug{ kf; ul/ lbP pQm hUuf lbg' klg
c+zj08fsf] nflu ;xdt x'g' d'Vo cfwf/ lyof] . d}n] hUuf a]r]afktsf]
/sdaf6 s]lx shf{ tyf kl5 gf]s/L af6 sdfpb} C0f ltg{ yfn] . b'O{–
tLg jif{df d}n] ;a} shf{x/ lt/] / a'jfsf] lkt[ C0faf6 d'Qm eP .
zfob a'jfsf] d[t cfTdfn] dnfO{ cflzjf{b lbg' x'g]5 eGg] cfzf 5 .
uf“psf] 3/
uf“psf] 3/
uf“psf] 3/
uf“psf] 3/ -
-
-
-/fhu+h_ s;/L agfP M
/fhu+h_ s;/L agfP M
/fhu+h_ s;/L agfP M
/fhu+h_ s;/L agfP M c+zj08f u/]kl5 @)%@ ;fndf 3/
glhssf] hdLgx? $ efu nufpbf d]/f] 3/ /x]sf] 7fp“ ;'dl/t sfsfd
kg{ uof] . h;n] dnfO{ gof“ 3/ agfpg' k¥of] . d}n] k'/fgf 3/sf ;a}
vDafx? -sf7sf]_ hDdf kf/] . d}n] Tolta]nf sl/a ?= %&,)))÷–
cfÏgf] tna af6 tyf C0f / k]ZsL lnP/ pQm 3/ agfP . Tolta]nfsf]
;dodf b'Otn] kf“rsf]7f ePsf] 3/ agfpg' 7]s]bf/ nfO{ ;ft xhf/,
l6gf !%,)))÷– ns8L s6fO{ !),)))÷– tyf cGo vr{x? ;a} d}n]
:jo+ Joxf]/]sf] lyP . d}n] cfÏgf] k|of;df Tolta]nf Toqf] 7"nf] 3/
agfpbf dnfO{ uj{sf] dx;'; eof] . d}n] slxn] klg cfkmgf] :jfy{sf]
ljrf/ ul/g / ;a} efO{x?n] ;dfg ?kn] k|of]u u/f]; eGg] dg;foaf6
pQm 3/ agfOPsf] xf] .
lj/f6gu/sf] 38]/L s;/L lsg]
lj/f6gu/sf] 38]/L s;/L lsg]
lj/f6gu/sf] 38]/L s;/L lsg]
lj/f6gu/sf] 38]/L s;/L lsg] MMMM d}n] g]kfn ;/sf/sf] ;]jfaf6 /fhLgfdf
lb“bf cf}ifwL vr{ jfkt s]lx /sd / s]lx /sd ;+rosf]ifsf] d ;+u lyof]
. d}n] d]/f ;fyLx? uofgGb d+8n, /fdfgGb rf}w/L tyf cf]d k|sfz
>Ljf:tj ;+u s]xL k};f ;fk6L lnP / ;;'/fnLaf6 ?= !),)))÷– dfu],
u/uxgf lwtf] /fv], / k|lti7fgaf6 # dlxgfsf] cu|Ld tna k]ZsL ;d]t
lnP/ hUuf lsGg] cf“6 u/] . dnfO{ hUuf lsGgdf d]/f] gft]bf/ lj/]Gb|
k|;fb d]xtf -lj/]Gb| ;/_ sf] 7"nf] e'ldsf 5 . d}n] 8]9nfvsf] b/n] !%
w'/ hUuf sl/a ! nfv !% xhf/df h]gt]g kf; u/fP, h'g d]/f] wf]sf]
w]/} cuf8L b]lv lyof] .
dnfO{ hUuf lsGgdf ;xof]u ug'{ x'g] / dbt ug'{x'g] lj/]Gb| d]xtf;/,
d+8nhL, /dfgGbhL tyf cf]dk|sfz ;/nfO{ wGojfb lbg rfxG5' .
lj/f6gu/sf] 3/]8Lsf] hUufdf d}n] ?= ! nfv #) xhf/ vr{ ul/
rf/}lt/ afpG8«L jfn tyf k5f8L @ sf]7fsf] ?dx? 6jfOn]6 jfy?d
;d]t agfP / ef8fdf nufO lbP .
d]/f] hLjgsf] tLy{ ofqf / k'hfkf7 M
d]/f] hLjgsf] tLy{ ofqf / k'hfkf7 M
d]/f] hLjgsf] tLy{ ofqf / k'hfkf7 M
d]/f] hLjgsf] tLy{ ofqf / k'hfkf7 M hLjgsf] k"jf{w df d O{Zj/k|lt
Tolt cf:yfjg lyOg / ef}ltsjfb tyf d]xgtdf ljZjf; ub{y] .
lj:tf/} hLjgdf 36b} uPsf] 36gfx? tyf hLjgdf cfOk/]sf
;d:ofx?nfO{ cg'ej ub}{ hfbf O{Zj/ k|ltsf] cf:yfdf j[l4 x'b} cfof] .
d d]xgt df ljZjf; u5'{ t/ O{Zj/sf] ;Demgfn] zflGt lbG5 / s'g}
;xf/f gx'bf cfzfsf] ls/0f lbg] cfwf/ x'G5 eGg] cg'ej k|fKt u/] .
d lj=Pg= k9bf b]lv al9 k"hfkf7 tyf O{Zj/dfly cf:yf /fVg k'u] .
sf7df8f}df lj=Pg= k9bf 3/df ^–& dlxgfsf] 5f]/f lyof] / lgoldt
Zjf;k|:jf;sf] /f]un] RofkL /xGYof] . Tolta]nf df]afOnsf] l;:6d lyPg
. xf]:6ndf kmf]g cfp5 ls s'g'{ kb{Yof] . 6fOd ldnfP/ kmf]g ug{' kYof]{ .
ufp“df kmf]g lyPg . kmf]g ug{ Og?jf cyjf lj/f6gu/ cfpg' kb{Yof] .
kl5 d]/f] ufp lg/sf] ahf/ b]jfgu+hdf lk=;L=cf]= kmf]g a'y ;'? eof] /
xKtf jf @ xKtfdf ! k6s kmf]gdf s'/f x'GYof] .
kmf]g xf]:6ndf cfp“bf afh]n] gfd af]nfO{ xNnf ul/ va/ ug'{ x'GYof] .
Tolta]nf 5f]/f lj/fdL af/Da/ kg]{ x'bf kmf]gd} cf}iflw atfpy] / lsg]/
v'jfOGYof] . o:tf] l;nl;nf @ jif{ ;Dd rNof] . kl5 >Ldlt nfO{ ;d]t
gzfsf] ;d:of b]vf k¥of] . d}n] k9fO{sf] ;fy ;fy} ;fgf] aRrf, >Ldlt,
cfdf tyf efO{alxgLsf] ;d]t Vofn /fVg' kb{Yof] .
o;/L dfgl;s tgfa a9b} hfbf d sf7df8f} df a;'Gh]n k|fo
kz'kltgfysf] dlGb/ hfg] ub{Yof] . Toxf“ Ps–b'O{ 3+6f lgoldt ?kdf
ljtfpy] / dg zfGt ePkl5 km]/L xf]:6]ndf uP/ k9g] ub{y] . d}n]
sf7df8f}sf] k|foM ;a} dlGb/sf] e|d0f ul/;s]sf] 5' . r08Lu9df k9bf
d}n] r08Lu9sf] ;a} dlGb/sf] e|d0f tyf pQ/ ef/tsf] k|foM ;a} k|d'v
tLy{x? dg;fb]jL, j}zgjb]jL, lt?ktL, sfnsf O=sf= bz{g tyf k'hf
ug]{ cj;/ k|fKt u/] .
d}n] ef/tsf] tLy{x?df lt?klt, j}zgjb]jL, sfnLdlGb/ snstf,
sGofs'df/L dlGb/, ;f“O{afaf dlGb/ k'§fktL{ nufot ljleGg dlGb/ tyf
b]jfnodf k"hfkf7 tyf bz{g ug]{ df}sf kfP / cfkm"nfO{ efUodfgL
7fGb5' . d}n] k"hfkf7 tyf O{Zj/;+u k|fy{gf ubf{ d]/f] >LdtL sf]
:jf:Yonfe, 5f]/fsf] /fd|f] k9fO{, kl/jf/sf] ;'v, lk=Pr=l8= l8u|L sf]
nflu k|fy{gf ug]{ ub{5' / O{Zj/n] ;f]lx cg';f/ dnfO{ ;xof]u ub}{ d]/f
OR5fx? kl/k'lt{ ub}{ cfpg' ePsf]5 . d O{Zj/nfO{ x[bo b]lv wGojfb
lbg rfxG5' / cfpbf lbgdf s[kf agfO{ /x]f; eGg] sfdgf ub{5' . d}n]
3/df Psk6s 7"nf] k'hf /fv]sf] lyP . h;df efujt >j0f tyf
ci6ofd lyof] . d}n] k"0f{?kdf pQm efujt syfsf] >j0f u/] . d}n]
efujt syfaf6 a]b df pNn]lvt hLjg lhpg] snf ;DalGw dxTjk"0f{
1fg k|fKt ug]{ cj;/ kfP .
d}n] syfdf >j0f u/]sf 1fg, h'g wd{u|Gy x?sf] ;|f]t xf] af6 s] yfxf
kfP eg] dflg; sd{cg';f/ kmn kfpb5 . dflg; cfkmgf] sfo{df r'Sg'
x'b}g . kl/0ffd l9nf] rf8f] cjZo kfOG5 . JolQmsf] ;Tsd{ af6 kl/jf/
/ ;dfhsf] pTyfg / ljsf; x'G5 eg] Tolx g} wd{ xf] . ;Tosf] af6f]
slxn] TofUg' x'b}g . cfkmgf] kmfObfsf] nflu unt af6f] ckgfpg' kfk
xf] . c?nfO{ b'v lbg' kfk xf] / c?nfO{ d2t ug'{ jf ;xof]u ug'{ k'0o
xf] . ;a} lbg a/fa/ x'G5 . s'g} klg hft, lbg, ;do /fd|f] g/fd|f] x'b}g .
a|fxd0fx?n] cfÏgf] lhljsf]kfh{g ug{ tyf ;dfhdf lgoGq0f /fVg'
pklgifbsf] lgdf{0f u/]sf x'g . a]b d"n zf:q xf], oxf“ ;Gtfg hGdfpg'
b]lv lnP/ o'jf cj:yf, of}jg cj:yf, j[4 cj:yfsf] st{Josf] ;fy} d[To'
;+:sf/ af/] ;d]t pNn]v 5g . dflg;n] Ps k6s ab] tyf uLtfsf]
cWoog ug{' k5{ .
d]/f] a'jfsf] b]
d]/f] a'jfsf] b]
d]/f] a'jfsf] b]
d]/f] a'jfsf] b]xfGt / To; kl5sf] d]/f] lhDd]jf/L M
xfGt / To; kl5sf] d]/f] lhDd]jf/L M
xfGt / To; kl5sf] d]/f] lhDd]jf/L M
xfGt / To; kl5sf] d]/f] lhDd]jf/L M d]/f a'jf ;fgf] pd]/
b]lv lgoldt lrof vfg], ;'tL{ vfg], r'/f]6 ;]jg ug]{ / vfgkfgsf]
;f}lvg x'g'x'GYof] . 3/sf] sfG5f] 5f]/f ePsf]n] ;a}n] jxf“nfO{ dfof
ug'{x'GYof], t/ jxf“nfO{ cfkmgf] lhDd]jf/Lsf] af]w c+zj08f u/]kl5 eof] .
jxf“sf] pd]/ $* jif{ k'Ubf k]6b'Vg] ;d:of z'? eof] / Onfh z'? eof] .
d g]kfnu+hsf] kl/jf/ lgof]hgdf sfd ub}{ ubf{ @)$* ;fn lt/ dnfO{
crfgs cfjf -cfsf;jf0fL va/_ k7fOof] / d gfO6a;af6 t'?Gt
lj/f6gu/ cfOk'u] . lj/f6gu/ cfpbf a'jfnfO{ Onfhsf] nflu k'l0f{of -
ef/t_ nu]sf] lyof] / d k'l0f{of hfbf jxfnfO{ Onfhkl5 cfdf / pd]z
d]xtfn] lnP/ lkmtf{ 6«]g :6]zgdf kms{b} x'g'x'GYof] .
k'l0f{ofaf6 6«]gdf cfO{ /flt hf]uagLsf] Kn]6 kmd{df /ft ljtfP .
ef]lnkN6 a'jfnfO{ sf]zL c+rn c:ktfndf egf{ u/fP . d]l8sn jf8{df
!% lbg /fv]kl5 SofG;/sf] z+sf u/]/ jL/ c:ktfndf l/km/ u/] . sf]zL
c+rn c:ktfndf egf{ /x]sf] a]8df d / d]/L cfdfn] !% lbg ;Dd
lgoldt x]/rfx uy]{ . Onfh ug{ jL/c:ktfn nUg dnfO{ uf]ljGbk'/afnf
-ljxf/L dxtf]_ gft]bf/n] ?= &)))÷– dbt ug'{eof] / C0f lnP/ d
a'jfnfO{ lj/c:ktfn nu] / Toxf“ !% lbg hlt egf{ u/fO{ Onfh u/fP .
jL/ c:ktfndf Onfh u/fpbf d]/f] ;fyL pd]z d]xtf / d b'O{ hgf
dfq lyof} . kfnf] kfnf] u/L gfO6df a:Yof] / lgs} d]xgtsf ;fy !%
lbg;Dd a'jfsf] ;]jf u/] .
jL/ c:ktfndf ;Dk"0f{ hf“r kl5 k]6sf] SofG;/ clGtd r/0fdf /x]sf]
kQf nfUof] / km}ln;s]sf]n] Onfh ug{ g;Sg] / af“Rg] ;Defjgf yf]/} lbg
/x]sf] hfgsf/L 8f= nf]sljqmd yfkfn] dnfO{ lbOof] . a'jfsf] cfo' s]xL
xKtf dfq 5 , eGbf d]/f] hLjgsf] ;aeGbf b'Mvsf] If0f x'g k'Uof] . of]
va/ d}n] d]/f] ;fyL pd]z d]xtfnfO{ dfq eg] / c? s;}nfO{ klg elgg
. 8fS6/sf] ;Nnfx cg';f/ a'jfnfO{ l7s x'G5 eGg] em'7f] cfZjf;g lbb}
cf}iflw 3/d} a;]/ vfg' k5{ eGb} 3/ NofOof] . sl/a ! xKtf kl5 jxf“sf]
b]xfGt eof] .
pQm ! xKtf d]/f] hLjgsf] Pp6f b'vb IF0f lyof] . d}n] ;a} lk8fx?
cfkm";+u} /fv] . cfdfnfO{ klg d}n} hfgsf/L u/fOg sf/0f jxf“ lrlGtt
x'g'x'GYof] . d]/f efO{alxgLx? klg ;fgf ePsf / # hgf alxgLx? sf]
ljjfx eP/ uO{ ;s]sfn] 3/df ;Dk"0f{ lhDd]jf/L d}n] PSn} af]Sg' k¥of] .
d}n] Tolt a]nf a'jfsf] OR5f cg';f/ k'hfkf7 / dgsf] zflGtsf] nflu
wfdL emf“qmL ;d]t nufO{ a'jfnfO{ cfTd;Gt'i6L lbg] lgs} k|of; u/] .
jxf“klg dg]{ a]nfdf eGg'eof], ædnfO{ ca s'g} lrGtf 5}g, d}n] ltdLnfO{
of] kl/jf/ lhDdf nufP/ hfb}5'ÚÚ . dnfO{ Tolta]nf 5f]/f ePsf] /
cfkmgf] st{Jo k'/f u/]sf]df uj{ dx;'; eof] / kl/jf/sf] lhDd]jf/L
af]Sg' k5{ eGg] k|]/0ff k|fKt eof] .
/flt !) ah]lt/ a'jfsf] b]xfGt eof] . Psl5g kl5 ;a} gft]bf/x?
cfkmgf] cfkmgf] 3/lt/ nfu] d /ftel/ a'jfsf] nf;sf] 5]pdf 3/s]f
j/08fdf cfdfnfO{ sfvdf /fvL, jxf“nfO{ ;Demfpb} /ft ljtfP . dnfO{
pQm /fltdf dx;'; u/]sf] PSnf]kg / b'Mv cem} d]/f] lbdfudf tfhf
h:tf] nfU5 . d}n] cfdfnfO{ ;Demfpby] cfdf lrGtf gug'{; d 5', of]
kl/jf/sf] lhDdf d]/f] xf] / ;f]xL jrg k'/f ug{ dnfO{ clxn] klg
efO{x?nfO{ ljefhg eP/ a:g lbg dgn] dfGb}g . efO{x?nfO{ d}n] 5f]/f
h:tf] Jojxf/ u/] / pgLx?sf] pGglt / k|ultsf] nflu d}n] ;s] hlt
k|of; u/] .
ha a'jf lj/f6gu/ c:ktfndf egf{ x'g'x'GYof] . jxf“nfO{ efg kl/;s]sf]
lyof], ls d ca aflRbg, To;}n] jxf“n] pd]z d]xtf -d]/f ;fyL_ nfO{
eGg'x'GYof], d df lsg k};f vr{ ub}{5, d t ca aflRbg .
a'jfsf] b]xfGt kl5 dnfO{ k"0f{ ;xof]u ug'{ x'g] ljxf/L dxtf] tyf pd]z
d]xtfsf] kl/jf/nfO{ d x[bob]lv wGojfb lbg rfxG5' . d]/f] a'jfn]
;a}nFO{ dg]{ a]nfdf eGg'x'GYof], dnfO{ dg'{sf] ca s'g} 8/ 5}g, dnfO{
d]/f] 5]f/fn] w]/} ;]jf u¥of] / d}n] d]/f] 5f]/f5f]/LnfO{ a'jf ;/xsf] lhDdf
/fdz/0f n] lnG5 eGg] ljZjf; 5 . t;y{, xfn;Dd klg d]/f] x[bodf
d]/f] efO{alxgLx?sf] Pstf / pGgtL d]/f] bfloTj ;DemG5' / OZj/n]
cfp“bf lbgdf klg ;f] p2Zo k'/f ug{ zlQm b]cf]; eGg] k|fy{gf ub{5' .
d]/f] efO{nfO{ d}n] @! xhf/ tna k]ZsL tyf ;fyLefO{;+u ;fk6L lnP/
k;n vf]lnlbP . Ps 8]9 jif{ ;Dd k;n /fd|f] rNof] . k;n /fd|f] rNg
yfNbf p;n] kl/jf/ tyf dnfO{ ;d]t jf:tf ug{ 5f]8of] / cfkm' v'zL
hLjgnfO{ /dfOnf] ;fy ljtfpg yfNof] / vr{sf] lx;fj ;d]t /fVg
5f]8of] . kl5 w]/} cK7of/f]df k¥of] / p;n] sl/a $),)))÷– ?= shf{
k;nsf] b]vfof] . clg d}n] pQm ;a} shf{x? lt/] / efO{nfO{ C0f d'Qm
u/fO{ lbP . d]/f] hLjgsf] of] Pp6f b'Mvb 36gf lyof] .
ha d}n] d]/f] dflxnf] efO{ lzjr/0f d]xtfnfO{ 3/sf] lhDd]jf/L ;'Dk],
To;kl5 p /fd|f] ub{}Yof] / kl5 JolQmut :jfy{df nfu] . p;n] d ;+u
;Nnfx gu/L a}+saf6 ?= ^),)))÷– lgsfnL sf/f]af/ u/] . dnfO{ o;
36gfn] cToGt ddf{xt agfof] . lzjr/0f sf] pGgltsf] nfuL d}n] w]/}
;xof]u u/] . p;nfO{ cf}iflw k;n ;+rfngsf] nfuL t}of/ ug{ Pp6f
k;n vf]Ng nufO{ pSt k;ndf sfd l;sfpg k7fpg yfn] . z'?sf
lbgx?df p;n] /fd|/L Wofg lbPg / w]/} cf}iflw tyf ;fdfgx?sf]
b'?kof]u u/] . kl5 p;nfO{ r]tgf eof] / k;nsf] sfd /fd|/L ug{ yfn]
. clxn] dlxnf] efO{ lzjr/0f n] k;n klg /fd|/L rnfp5 , ;fdfGo
pkrf/x? klg u5{g tyf p;n] b]jfgu+hdf Pp6f 3/ ;d]t agfPsf]5
/ 5f]/fnfO{ lj/f6gu/df k9fpb}5 . d cToGt v'zL 5' p ca cfÎgf]
hLjg kydf /fd|/L lxGg yfn]5 . d]/f] sfG5f] efO{ df klg w]/} ;'wf/
cfPsf]5 t/ k"0f{ ?kn] ;Ifd ePsf] 5}g . d]/f] k|jn OR5f 5 d]/f
efO{x? cfÎgf]–cfÎgf] sf/f]af/ u/f]; t/ cfdf af“r'Gh]n ;Dd ;+u}
a;f];, o;jf6 cfdfnfO{ tyf pgLx? nfO{ ;d]t kmfObf k'U5 .
kl/R5]b
kl/R5]b
kl/R5]b
kl/R5]b–
–
–
–#
#
#
#
cWoogsf] ljj/0f
cWoogsf] ljj/0f
cWoogsf] ljj/0f
cWoogsf] ljj/0f
#=!= :s'n cWoog -P;=P;=;L=;Dd_
#=@ sn]h cWoog -cfO{=P;L=b]lv Pd=P;L=;Dd_
#=# gl;{¨ cWoogdf s;/L k|j]z u/]
#=$ lj=Pg= cWoog sf] cg'ej
#=% Pd=P;L=gl;{¨ cWoog d]/f] hLjgsf] 7"nf] l;sfO{
#=^ lk=Pr=8L=cWoog
#=! :s'n cWoog
#=! :s'n cWoog
#=! :s'n cWoog
#=! :s'n cWoog -
-
-
-P;=Pn=;L=;Dd_ M
P;=Pn=;L=;Dd_ M
P;=Pn=;L=;Dd_ M
P;=Pn=;L=;Dd_ M d]/f :s"nsf lbgx? ;Dembf
clxn] klg d]/f] cf“vfaf6 cf“;' cfp“5 . 3/sf] b}lgo cj:yf / c?
kl/jf/sf] ;b:ox?sf] c;xof]usf] sf/0f d]/f] xl/gu/f :s'nsf] k9fO{
cToGt si6s/ lyof] . :s"n lkm dfl;s ?kdf -sl/a *–( ?=_ ltg{,
lstfa, slk lsGg k};f gx'g', gf:tf vfg] k};f gkfpg' d]/f] nflu
;fdfGo s'/f lyof] . vfnL v'§f :s"n hfg' d]/f] efUo d} n]v]sf] lyof],
rKkn aNntNn lsg]/ nufpg kfO{GYof] . P;=P;=;L= lbg] a]nf ;Dd
h'Qf nufpg kfPsf] lyOg . vfnL v'§f lxGbf d]/f] uf]8f tyf P]8L d
b/f/ k/]/ ;f“em tftf] kfgLdf ;]s]/ t]n nufO{ /flt ;'Tg] uy]{ . 3/df
cfdf ;'Ts]/L x'“bf, ;fgf] efO{alxgLx? lj/fdL kbf{, cfdf lj/fdL kbf{ tyf
3/df lsxn] sfxL rfjn gx'“bf slt lbg ?b} ef]s} :s"n uPsf] 36gf
clxn] klg ;Demgf cfp“5 .
d k9gdf /fd|f] ePsf]n] kl/jf/sf ;b:ox? vf;ul/ 7"nf] a'jf /
jxf“sf] kl/jf/ O{Zof{ EFfjn] ;xof]u ug'{ x'Gg lyof], ha d]/f] xh'/j'jf (
lj3f hUuf lhljsf lnP/ jxf“;+u} a:b} cfpg' ePsf] lyof] . :s"ndf d]/f]
k9fO{ /fd|f] ePsf]n] dnfO{ Tolt a]nfsf] k|wfgfWofks u'g]Zj/ k|;fb
ofbj, c+u|]hL lzIfs lht]Gb| nfn bf;, lj1fg lzIfs uh]Gb| k|;fb
ofbj, sljn]Zj/ k|;fb ofbj, tyf cGo lzIfsx/n] dfof tyf ;xof]u
ug'{ x'GYof] / d]/f] :s'n lkm=cfwf ldgxf ul/lbg' x'GYof], ;fy} x]f:6ndf
a;]sf] a]nf cfwf ldgxf ul/ lbg' x'GYof] . lkm, ;dodf gltbf{ ;xof]u
ug'{ x'GYof] .
udL{ ofddf laxfg ^ ah]lt/ :s'n ;+rfng x'GYof], Tolta]nf 3/af6
:s"n hfg' ;lsb}g lyof] . ljxfgsf] :s"n #–$ dlxgf /x]sf] a]nfdf dfdf
3/df a:g] ub{y] . Toxf“ d]/f] 7"nL cfdfsf] 5f]/f /fde"if0f d]xtf a:g'
x'GYof] . jxf“ cToGt enfbdL, ;Hhg tyf s]xL gaf]Ng] :jfefjsf]
x'g'x'GYof] . jxf“ h:tf] klg ;d:of cfPklg ;x]/ a:g'x'GYof] . jxf“af6
dnfO{ k9fO{df w]/} ;xof]u ldNYof] / jxf“af6 hLjgdf lgs} k|]/0ff tyf
;Nnfx kfPsf] dnfO{ ce}m ;Demgf 5 . jxf“sf] ;xof]u / ;'emfjx?sf]
nflu jxf“nfO{ x[boaf6 wGojfb lbg rfxG5' .
dfdf 3/ df #–$ dlxgf a:bf klg cj:yf h:tfsf] To:t} dx;'; uy]{ .
Toxf“ vfgkfg tyf Jojxf/df ;dfgtf gkfpbf a:g dg ub}}{gYof] .
ljxfgsf] :s'n ;dfKt x'g] ljlQs} d cfkmgf] 3/ /fhu+h uO{ xfNy] .
hadf sIff & df k'u] clg udL{ dlxgfsf] ljxfgsf] :s'nsf] ;dodf
xf]:6]n a:g yfn] . ha d sIff & df k'u] clg 7"nf] a'afsf] 5f]/fsf]
ljjfxdf ;fOsn lbPsf] lyof] . pQm ;fOsn lnP/ d s]lx lbg :s"n
hfg yfn] t/ jxf“x?n] k|of]u u/]sf] ckzAb tyf 3[0ff efjn] pQm
;fOsn rnfpg 5f]l8lbP . d xl/gu/f :s"ndf k9bf d}n] ef]u]sf]
;d:ofx? w]/} j0f{g ug{ rfxlbg lsgsL o;n] d]/f] x[bodf gd]l6g] 5fk
5f]8sf] 5 . dnfO{ ;xof]u ug'{ x'g] u'g]Zj/ ;/, uh]Gb|;/, u+uf;/,
lht]Gb|;/ tyf cGo ;fyL x?nfO{ x[bo b]vL wGojfb lbg rfxG5' .
P;=Pn=;L= kl/Iffsf] 36gfnfO{ ;Dembf M
P;=Pn=;L= kl/Iffsf] 36gfnfO{ ;Dembf M
P;=Pn=;L= kl/Iffsf] 36gfnfO{ ;Dembf M
P;=Pn=;L= kl/Iffsf] 36gfnfO{ ;Dembf M xl/gu/f :s'ndf 6]i6–kl/Iff
kf; u/]kl5 P;=Pn=;L= lbg xfdLnfO{ Og?jf hfg' kb{Yof] . xfd|f] ;]G6/
eujtL df=lj=df k/]sf] lyof] . Og?jfdf d hf“rsf] nflu sl/a Ps
dlxgf ef8f lnP/ a;]sf] lyP . Tolt a]nfsf] Pp6f b'Mvb 36gf d
:d/0f ug{ rfxG5' . dnfO{ Og?jf hfg' sl/a #))÷– -tLg;o_
?k}ofsf] h?/L lyof] . 7"nf] a'jfn] lbg] afrf ug'{ ePsf] lyof], t/ ;do
cfpbf d lbg ;lSbg eGof] . d / d]/f] a'jf Tolta]nf cToGt b'lv eP /
b'j} hgf cf“vfaf6 cf“;' emf/]/ ?g yfn] . d]/f] 3/df lrof vfg, a'jfsf]
;fyL gfyL ofba lbgx'“ cfpg' x'GYof] . jxf“n] C0fdf #))÷– ?= lbnfO{
lbg'eof] / d Og?jf hfg kf“P . a'jfsf] b}lgo cj:yfn] vfg, nufpg
tyf k9gsf] nflu cfjZos k};f dflUbgy] .
To:tf lbg O{Zj/n] s;}nfO{ gb]vfcf]; . d pQm ;dosf] ememNsf] clxn]
klg ;Dembf cf“vf /;fp5 .
#=@ sn]h cWoog
#=@ sn]h cWoog
#=@ sn]h cWoog
#=@ sn]h cWoog -
-
-
-cfO= P;L= b]lv Pd=P;L=
cfO= P;L= b]lv Pd=P;L=
cfO= P;L= b]lv Pd=P;L=
cfO= P;L= b]lv Pd=P;L= ;Dd_ M
;Dd_ M
;Dd_ M
;Dd_ M d @)#* ;fndf
P;=Pn=;L= kl/Iffdf ;fd]n eP / @)#( ;fndf kl/0ffd lg:sbf d
dfq d]/f] :s'n xl/gu/f df=lj=af6 k|yd >]0fLdf pQL{0f eP . hDdf
$) hgf ljBfyL{ hf“r lbPsf]df hDdf # hfgf ljBfyL{ dfq ptL0f{ x'g
;kmn eP , h;df d dfq k|yd >]0fLdf / af“sL @ hfgf bf];|f] >]0fLdf
ptL0f{ eP . :s"nsf] d]/f] k|ltåGbLx?df ;Gtf]if eut tyf lbkgf/fo0f
ofbj bf]>f] >]0fLdf dfq pQL{0f eP / Pshgf k|ltåGbL km]n eP .
P;=Pn=;L= sf] kl/0ffdaf6 a'jf cToGt k|efljt x'g'eof] . uf“psf] dfG5]
tyf gft]bf/x?n] 5f]/f k9fpg' k5{ eGg] ;Nnfx a'jfnfO{ lbg yfNof] .
3/sf] b}lgo cj:yf ePklg a'jfn] dnfO{ 3/af6 sl/a @) lsnf]ld6/
6f9f lj/f6gu/df cfO{=P;L=k9g ;xldt lbg' eof] . Tolta]nf lj/f6gu/
3/af6 sl/a $–% 3+6f nufP/ lx8]/ hfg' kb{Yof] . s'g} oftfoftsf]
;fwg lyPg . jiff{ dlxgfdf @ j6f v]fnf tb}{ Hofg hf]lvd df kf/L
lj/f6gu/ hfg' kYof]{ .
cfO=P;=;L= k9g] lg0f{o lnbf dnfO{ uj{sf] cg'e'lt eof] / d h:tf] ;'s}
kl/>d u5{ eGg] lg0f{odf k'u] . egf{sf] nflu dx]Gb| df]/¨ SofDk;df
kmd{ e/] / egf{sf] nflu uP . egf{ ug]{ k};f ;d]t a'jf;+u lyPg . jxf“n]
d]/f] 7"nL cfdfsf] 5f]/f /fde"if0f d]xtf ;+u b'O{;o -@))_ ?k}of dfUg'
eGg'eof] . Tolta]nf jxf lj/f6gu/df /fi6«a}+sdf hfuL/ z'? ul/;Sg'
ePsf] lyof] . h]gt]g d}n] /fde"if0f bfh';+u @)) ?k}of lnP/ egf{ u/] .
ca sxf“ a:g] / s] vfg] ;d:of eof] . Pshgf gft]bf/ kg]{ ;'/]z d]xtf
-j+zL d]xtfsf] 5f]/f_ cfO=P;L= bf]>f] jif{df k9b} x'g'x'GYof] . jxf“;+u
;xof]u dfu] / ;+u} a:g] cg'/f]w u/] . jxf“n] d]/f] cg'/f]w :jLsfg'{ eof] /
jxf“;+u d sl/a Ps jif{ hlt ;+u} a;] .
3/af6 rfjn, bfn, t/sf/L O{= h]gt]g u/L af]s]/ lj/f6gu/ nfGy], t/
a'jf;+u gub k};f lbg] x}l;ot lyPg . sn]hsf] lkm=lstfa, slk,
3/ef8f tyf g'gt]n lsGg k};fsf] ;d:of dnfO{ kg{ yfNof] . clg d}n]
l6p;g vf]Hg yfn] . l6p;g vf]Hb} hfbf #–$ dlxgf kl5 Pp6f l6p;g
k9fpg wf}uf k'nrf}sdf Pshgf ld>f kl/jf/sf] b'O{ hgf aRrfx? k|lt
aRrf ?= &% k|lt dlxgfsf] b/n] !%) ?= k|lt dlxgfsf] lx;fan] k9fpg
yfn] / lj:tf/} #–$ 7fp“df g} l6p;g k9fpb} cfÎgf] k9fO{ cuf8L
a9fpb} uP . xfd|f] ;dodf w]/}h;f] cfGbf]ng tyf x8tfn af/Daf/ x'b}
uy]{ . cfO=P;L= sl/a $ jif{df kmfOgn hf“r lbP / kl5 Ps ljifodf
km]n eP kl5 ! jif{;Dd s'g{' k¥of] / ;f]lx cjlwdf d}n] k|df0fkq tx
gl;{¨df egf{ kfP . d cfO{=;L= kf; ubf{ ;Dddf k|df0fkq tx gl;{¨sf]
@ jif{ l;bofO ;s]sf] lyP .
d}n] cfO{=P;L= sf] kmfOgn hf“r ljbf s]ld:6«L ljifodf km]n eP .
s]ld:6«sf] a]s k]k/ hf“r lbg dnfO{ ! jif{ s'g'{ k/]sf] lyof] . o; Ps
jif{sf] cjlwdf d l6p;g k9fpy] / af“sL ;dodf 6fOlk¨ l;Sg] tyf
gf]sl/sf] nflu kl/Iffx? lbg] uy]{ . d}n] s[lif ljsf; j}+s, cfon lgud,
/fi6«a}+s, b'/;+rf/ ;+:yfg O=df gf]s/Lsf] nfuL hf“r lbP t/ ;f];{kmf]if{
gx'“bf c;kmn x'Gy] t/ ;+u} a:g] tyf lrg]sf ;fyLx? ;f]if{sf] ann]
hfuL/ kfpbf lrQ ;fx|} b'VbYof] . lj/f6gu/df a:bf 3/ef8fsf] ;d:of
tyf 3/k§Laf6 ul/g] b'Jo{jxf/ nfO{ ;Dembf cfÎgf] 3/ Pp6f
lj/f6gu/df eP slt /fd|f] x'GYof] eGg] ;kgf b]Vby] .
lbgel/ l6p;g k9fpg], 6fOlk¨ l;Sg], tyf gf]s/Lsf] vf]hLn] hLjg
lg/f;fdo e};s]sf] lyof] . Tolta]nf gl;{¨ sn]h lj/f6gu/df d]n
g;{nfO{ tLg k|ltzt ;L6 df hDdf # hfgf P;=Pn=;L=sf] gDa/sf]
cfwf/df 5gf}6 ug{ lj1fkg b]v]+ / d]/f] l5d]lsdf a:g] clg?4 d]xtfn]
dnfO{ pQm ;L6df egf{ x'g ;Nnfx ;d]t lbPsf]n] d}n] kmd{ e/] / kl5
d]/f] gfd 5gf}6df ;d]t k¥of] . 3/sf] b}lgof cj:yf, 3/af6 gub
;xof]u guGo kfpg', l6p;gsf] e/n] lj/f6gu/df a:g', st} hflu/
gkfpg' O{= sf/0fn] dnfO{ 6]slgsn ljifo k9] / # jif{;Dd k9fO{sf]
cjlw el/ @))÷– ?= k|lt dlxgf 5fqj[QLn] lj/f6gu/ a:gdf lgs}
;xof]u k'Ug] ;d]t ePsf]n] d}n] gl;{¨ sf]if{df egf{ u/] . gl;{¨ sf]if{df
k9bf d #–$ 7fp“df l6p;g k9fpy] .
lj/f6gu/df l6p;g d]/f] af“Rg] cfwf/ M
lj/f6gu/df l6p;g d]/f] af“Rg] cfwf/ M
lj/f6gu/df l6p;g d]/f] af“Rg] cfwf/ M
lj/f6gu/df l6p;g d]/f] af“Rg] cfwf/ M d}n] cfO=;L= df egf{ ePsf]
tLg rf/ dlxgfkl5 -@)#( ;fn b]lv_ k|df0fkq tx gl;{¨ sf]if{ plQ{0f
ubf{ ;Dd -@)$& ;fn;Dd_ sl/a * jif{ hlt lj/f6gu/df l6p;g
k9fO{ hLjg wfGg] ub{y] . 3/af6 d}n] rfjn tyf t/sf/L Nofpy] /
af“sL vr{ tyf 3/ef8f ;a} l6p;g af6 rnfpy] . d}n] k9fpg z'?
u/]sf] l6p;g lbgdf gf} 7f“pdf ;d]t k9fpg] ub{y] . ljxfg * ah]b]lv
z'? u/]sf] l6p;g /flt ( ah] ;dfKt x'GYof] / ( ah]kl5 vfgf agfO{
vfP/ ;'Ty] / cfÎgf] k9fO{ af“sL ;dodf uy]{ . d}n] lj/f6gu/df
lkpgsf] aRrf b]lv k|wfgdGqLsf] gft]bf/nfO{ ;d]t k9fpg] df}sf kfP .
d}n] wf]wfk'nsf] ld>f kl/jf/af6 z'? u/]sf] l6p;g k9fpg] qmd
d]g/f]8sf] >]i7 kl/jf/, ldgfIfL g]kfn tyf cfgGb g]kfn, lgd{nf cof{n,
dfy]df kl/jf/, cof{n kl/jf/, j+ufnL kl/jf/, df/jf8L kl/jf/ nufot
xl/gf/fo0f ofbj ;/sf] sf]lrª ;]G6/df ;d]t ;xefuL eO{ lbp;g
k9fpy] . Tolt dfq geO{ d sf7df8f}+df jL/ c:ktfn tyf cf]d gl;{¨
xf]dddf sfd ubf{ 8f= ef]nf l/hfnsf] sfG5f] 5f]/fnfO{ pxf“s} 3/df uO{
l6p;g k9fpy] .
l6p;g k9fpg' d]/f] hLjgsf] afRg] cfwf/ tyf d]/f] afWotf lyof] .
dnfO{ l6p;g k9fpgdf ;xof]u ug'{x'g] ;Dk"0f{ lzIfs tyf kl/jf/sf
cleefjsx?nfO{ x[bo b]lv cfef/ JoQm ub{5' . l6p;g k9fpg] s]lx
kl/jf/ 7"nf 7"nf 3/fgfx? Klg lyP / h;jf6 hLjgdf lgs} ;xof]u klg
kfP .
la=Pg= cWoog M
la=Pg= cWoog M
la=Pg= cWoog M
la=Pg= cWoog M :6fkm g;{kbdf sl/a % jif{ gf]s/L ul/ ;s]kl5 d
lj=Pg=sf] nflu egf{ kl/IFfdf ;fd]n eP“ / b'O{ gDa/df gfd lgsfn] .
:6fkmg;{ kbdf w/fgsf] jL=kL= sf]O/fnf :jf:Yo lj1fg k|lti7fgdf
sfdubf{ d /fltsf] l8p6L tyf ;f“emsf] l8p6Ldf nfOa|]/Laf6 lstfa
NofO{ lgoldt cWoog ug]{ uy]{ .
d]/f] 3/fo;L ;d:of, sdh]f/ cfly{s cj:yf, kfl/jfl/s cj:yfsf] ;fy}
gf]s/Laf6 k9gsf] nflu ljbf gkfpbf d]/f] lj=Pg= sf] k9fO{ l9nf] x'g
uPsf] xf] . d}n] cfÎgf] cf“6 tyf k|f=8f=dbg pkfWo -tTsfnLg
8fo/]S6/_ sf] ;Nnfx adf]lhd /fhLgfdf lbP/ lj=Pg=k9]sf] x'“ . lj=Pg=
df d]/f] gfd lg:sbf d}n] ;a} af6 awfO tyf k9g'g} k5{ eGg] ;Nnfx
kfP . d}n] hflu/ 5f]8]/ k9g' kg]{, 5fqj[QL gkfpg' tyf c:ktfn
k|zf;gaf6 ;xof]u g kfpg' d]/f] ;fd' 7"nf] r'gf}tL lyof] .
O{Zj/sf] e/f];fdf 7"nf] r'gf}ltsf] ;fdgf ub}{ d}n] hflu/af6 /fhLgfdf
ul/ k9g uP . kl5 z}lIfs C0f k|fKt u/] / cWoog kZrft k'gM
k|lti7fgdf hflu/ vfg z'? u/] . la=Pg= cWoog ug{ hfbfsf]
cj:yfaf6 d}n] w]/] Jojxfl/s 1fg kfP . dfG5] s;/L ablnbf] /x]5 /
Pp6f c;n JolQm s:tf] x'g'k5{ eGg] Jojxfl/s 1fg dnfO{ pQm
;don] u/fof] . d ;+u ;ft dlxgf ljbf ;+lrt lyof] , t/ c:ktfn
lgb]{zsn] !% lbgsf] ljbf klg :jLs[lt gu/]sf]n] d}n] Ps} lbgdf
/fhLgfdf u/fO{ k9g uP . O{Zj/sf] ;xof]u tyf d}n] u/]sf]
;tsd{sf] kl/0ffdn] lj=Pg= cWoog cToGt ;kmn eof] / d}n] g]kfn
clw/fHo el/sf] :gfts txsf] kl/Iffdf ;jf]{Ts[i6 gDa/ NofO{ dx]Gb|
ljBfe"if0f u, efO; rfG;n/ kbs, ld/f b]jL /fgf uf]N8 d]8n h:tf
kb kfpg' ;kmn eP . dflg; cfly{s tyf /fhg}lts ?kdf ;Ifd gx'bf
;do cg';f/ cfkm"nfO{ abNg l;Sg'k5{ t/ g}ltstf / O{dfGbfl/tf
slxn] TofUg' x'b}g eGg] kf7 d}n] l;s] .
Pd=P;L= gl;{¨ cWoogM
Pd=P;L= gl;{¨ cWoogM
Pd=P;L= gl;{¨ cWoogM
Pd=P;L= gl;{¨ cWoogM lj=Pg= sf]if{ pQL{0f u/]sf] @ jif{kl5 t'?Gt d}n]
Pd=P;L= gl;{¨ k9g sf]nDaf] Knfg cGtu{t 5fqjQL kfP“ / rG8Lu9
af6 pQm sf]if{ kf; u/] . Pd=P;L= gl;{¨ sf]if{ rG8Lu9df k9bf d}n] w]/}
s'/fx? k9g] tyf ljlzi6 ;]jfsf] cjnf]sg c:ktfndf ug]{ df}sf kfP .
#=# gl;{¨ cWoogdf d s;/L k|j]z u/] M
#=# gl;{¨ cWoogdf d s;/L k|j]z u/] M
#=# gl;{¨ cWoogdf d s;/L k|j]z u/] M
#=# gl;{¨ cWoogdf d s;/L k|j]z u/] M d @)#( ;fndf dx]Gb| df]/¨
SofDk;, lj/f6guu/df cfO=P;L= k9g z'? u/] . hgcfGbf]ngsf] nfdf]
cjwL / cfO=P;L=df b'O÷tLg hfgf k|To]s jif{dfq kf; x'g] sf/0fn] d]/f]
k9fO{ @)$& ;fn;Dd nlDaof] . cfO=P;L=sf] clGtd jif{df s]ld:6«L
ljifosf] Aofs nfu]/ lj/f6gu/df ef“8f lnP/ u/]sf] lyP . Tolta]nf
;ft–cf7 7f“pdf l6p;g k9fpy] / 6fOlk¨ l;Sb} lyP . cfO=P;L=kf;
u/]kl5 lj=P;L= k9g] 7"nf] OR5f lyof] . Tolta]nf wgs'6fdf cx]j /
lj/f6gu/ gl;{¨ SofDk;df !)% d]n g;{ lng] lj1fkg 6fOlk¨
OG:6LRo"6df klqsfdf k9] / cx]jsf nflu wgs'6fdf kmd{ e/] / rf}yf]
:yfgdf d]/f] gfd lg:Sof] . t/ lj/f6gu/df clg?4 d]xtf -cx]j_ -
gft]bf/ kg]{_ n] xfdL b'j} hgf gl;{¨df e/f} of] cx]j eGbf /fd|f] x'G5
eGof] / d}n] k|df0fkq tx -:6fkmg;{_ k9g lj/f6gu/ gl;{¨ SofDk;df
kmd{ e/] / d]/f] gfd lg:Sof] .
gl;{¨ k9g @)) ?= k|lt dlxgf 5fqj[tL lbGYof], d]/f] nflu Tof]
dxTjk"0f{ lyof] . d}n] ;f]r] @)) ?= k|lt dlxgf kfOG5 / l6p;g lg/Gt/
k9fO{ /xG5' . cf7–gf} dlxgfdf cfO{=P;L= sf] l/hN6 cfP kl5 d gl;{¨
cWoog 5f]8Llbg]5' . dnfO{ Ps k|ltzt klg gl;{¨ k9g] OR5f lyPg .
gl;{¨ s] xf] dnfO{ Tof] klg /fd|/L yfxf lyPg . kmd{ t d}n] Tolts}
e/]sf] lyP VofnVofndf . t/ l/hN6 x]g{ hfbf gfd s]6fx?sf] lni6df
b'O{ gDa/df lyof] . d w]/} v'zL eP / egf{sf] nflu a''¤g sn]h k'u] .
sn]hdf Pshgf k|zf;s -6+sgfy pkfWofo_ n] dnfO{ gk9g] ;Nnfx
lbof] t/ @)) ?= 5fqj[QL / s]xL ;do ljtfpg] p2]Zon] d}n] k9g]
ljrf/ u/] .
egf{ x'g'kg]{ ldltsf] clGtd Dofbsf] Pslbg cuf8L dfq d sn]h uP .
egf{ k"j{ dnfO{ kf“r 5 j6f kmd{ eg{ / x:tfIF/ ;lxt a'emfpg lbOof],
h;df s8f lgod sfg'g tyf kfngf ug'{kg]{ zt{x? lyof] . pQm zt{x?
k9]kl5 d emg t;]{ / ca zfob ;ft cf7 dlxgf;Dd klg k9g ;lsb}g
h:tf] nfUof] . t/klg d egf{ lnP / kl5 x]/f}nf eGg] dg;fodf k'u] .
sn]hsf] klxnf] lbg M
sn]hsf] klxnf] lbg M
sn]hsf] klxnf] lbg M
sn]hsf] klxnf] lbg M d sn]hsf] klxnf] lbg cfkm"nfO{ s]lx ga'¤g]
aRrf h:tf] Jojxf/ kfP / dnfO{ cg'e'lt eof] d ckx]lnt / tNnf]
:t/sf] dflg; x'“ h:tf] dx;'; u/] . hDdf tL; hgf ljBfyL{df tLg
hgf s]6fx? dfq lyP . To;df klg z'?df Pshgf ;fyL -/fh]z lnDa'_
cfkm"nfO{ d} 7"nf] x'“ h:tf] Jojxf/ ub{Yof] . t/ z'?sf s]xL lbg ;Dd d
r'k nfu]/ ljtfpg yfn] sf/0f dnfO{ gl;{¨sf] s v klg yfxf lyPg .
sl/a Ps xKtf kl5 d]/f] csf]{ ;fyL -/Tg u'/fufO{_ egf{ eP / xfd|f]
kl/ro eof] . jxf“;“usf] lrgfhfgn] xfd|f] ldqtf k|uf9 eof], sf/0f b'j}
hgfsf] ljrf/ Pp6} ldNg uof] .
d]/f] ;f]rdf kl/jt{g s;/L eof] M
d]/f] ;f]rdf kl/jt{g s;/L eof] M
d]/f] ;f]rdf kl/jt{g s;/L eof] M
d]/f] ;f]rdf kl/jt{g s;/L eof] M gl;{¨ sn]hdf tLg dlxgf hlt
k9]kl5 dnfO{ gl;{¨ sn]h k|zf;g, lzIfs, ljBfyL{ tyf gl;{¨ k]zf af/]
;a} cjut eof] M d k9gdf hfGg] ePsf] / gl;¨sf] k9fO{ ;lhnf]
ePsf]n] d ljBfyL{x?nfO{ k9fO{df d2t ug{ yfn] . sIffsf cG7fgAa]
k|ltzt -(*%_ ljBfyL{ d]/f] ;xof]uL, dg k/fpg] / d]/f] km]g eof] .
sIffdf /fh]zhL afx]s ;a};+u d]/f] k|uf9 ldqtf eof] / d cGhfgdf
sn]hsf] 7'nf] g]tf aGg k'u] . sn]h k|zf;gn] agfPsf] lgodsf] lj?4
cfjfhx? p7fpg yfn] / dfsf{df k/]sf ljBfyL{x?nfO{ ;xof]u ug{
lg:jfy{ efjn] nfu], h;sf] sf/0f sn]hdf cWoog/t ;a} jif{ tyf
txsf ljBfyL{x?sf] nflu d g]t[Tjstf{ aGg k'u] / w]/} h;f] yf]lkPsf
lgodx? x6fpg ;IFd klg eP . sIffdf lzlIfsfx?nfO{ k|Zg ubf{ w]/}
h;f]n] lrQ a'¤bf] pQ/ lbg g;Sbf jxf“x? klg d b]lv t;{g yfn] .
d]/f] b}lgo cfly{s cj:yfsf] sf/0f dnfO{ tLg rf/ j6f l6p;g ;f“emdf
k9fpg' kYof]{ / cfkmgf] k9fO{ klg ug'{ kYof]{ . t;y{ sn]hdf d r'k
nfu]/ a:g vf]Hby] . sn]hdf yf]kfl/Psf lgodx?af6 d lbSs x'Gy] /
8/klg nfUbYof] . dnfO{ clwsf+z -(*_ ljBfyL{sf] ;xof]u / ;dy{g
ePsf]n] cGofo kg]{ ljlQs} af]Ng' kg]{ afWotf x'g uof] / d g]tf aGg
k'u] . s]lx lbg d} o'lgogsf] r'gfj x'g uof] / d lglj{/f]w ;lrjdf
lgjf{lrt eP / hah{:tL dnfO{ pQm kbsf] lhDd]jf/L jxg ug'{ k¥of] .
sn]hdf 36]sf s]lx dxTjk"0f{ 36gfx?nfO{ ;Dembf M
sn]hdf 36]sf s]lx dxTjk"0f{ 36gfx?nfO{ ;Dembf M
sn]hdf 36]sf s]lx dxTjk"0f{ 36gfx?nfO{ ;Dembf M
sn]hdf 36]sf s]lx dxTjk"0f{ 36gfx?nfO{ ;Dembf M o'lgogsf] r'gfj
ePsf] Ps xKtfkl5 -@)$#–!)–@_ xfdLn] ;Dk"0f{ ljBfyL{x?sf] e]nf
af]nfO{ ljBfyL{sf ;d:ofx? hDdf kfl/ df“usf] ?kdf SofDk; rLkm
;dIf k]z ul/of] / PsxKtfsf] cN6Ld]6d lbOof] . t/ ef]nLkN6 t'?Gt
ldl6¨ SofDk; lrkmn] af]nfOof] / 5nkmn z'? eof] / ljBfyL{x?sf] k|fo
;a} dfux? k'/f eof] . dfux? ;'Gbf clxn] crDd nfUg ;S5 h:t} M
sIFf sf]7fx? Snf; kl5 k9gsf] nflu v'nf /fVg'kg]{, d];df cfkm}n]
r6gL agfpg kfpg' kg]{, gfO6 kf; SoflG;n ug{ gkfOg], cfkmGtx?
cfPdf ;do ldnfO{ e]6g lbg], O{= . clxn] tL dfux? ;Dembf /f0ff
zf;gsf] emnemNtL ;Demgf cfp“5 .
d}n] Psk6s nfOa|]l/df b'Olbg l9nf] ul/ Pp6f lstfj a'emfpg uP .
nfOa|l/ogn] d ;+u @) k};f kmfOg dfUof], d}n] /l;b lbg'; eg], 7"nf]
ax; eof] / d}n] ljgf /l;bsf] k};f ltl/g / kl5 d ;+u /fd|/L Jojxf/
ug{ yfNof] . d ;+u cOt'ld;, xl/ld;, dgld;, wd{snf ld;;+u w]/}
k6s k9fO{sf] af/]df rsf{rsL{ k¥of], t/ kl5 ;fdfGo x'b} uof] /
jxf“x?n] dnfO{ g} k|of]u ul/ pQ/ vf]Hg yfNg' eof] .
d d]/f] 3/fo;L, cfly{s, ;fdflhs tyf kfl/jfl/s sf/0fn] sn]hdf
lgZkIf a:g rfxGy] / O{Zj/;+u k|fy{gf ub{y] æx] O{Zj/ dnfO{ g]tf
gagfpÚÚ, t/ d]/f] ;+:sf/ / ;fyLefO{sf] bafa / OR5fn] d t'?Gt
cfj]zdf cfO{ g]t[Tjsf] nflu cuf8L a9by] . lj:tf/} ;do ljTb} uof] /
cf7–gf} dlxgf kl5 ;a} d]8d cOt'ld;, xl/ld;, dgld;, nfOa|]l/og
tyf cGo d]8dx?;+usf] ;DaGwdf ;'wf/ x'b} cfof] / jxf“x?n] dnfO{
af]nfP/ PSn}df w]/} ;'emfjx? lbg yfNg' eof] / d ;+usf] ;DaGwdf
;'wf/ ug{ yfNg' eof] . jxf“x?n] lbg' ePsf] s]lx pkb]zx? d]/f] nflu
cfh klg plQs} tfhf / pkof]uL nfU5 .
d s]x
d s]x
d s]x
d s]xL pkb]z tyf ;'emfjx? hfgsf/L u/fpg rfxG5' M
L pkb]z tyf ;'emfjx? hfgsf/L u/fpg rfxG5' M
L pkb]z tyf ;'emfjx? hfgsf/L u/fpg rfxG5' M
L pkb]z tyf ;'emfjx? hfgsf/L u/fpg rfxG5' M
-s_ dfgL;n] ;do / kl/l:ylt cg';f/ cfkm"nfO{ abNg l;Sg'k5{ .
-v_ ;}4flGts hLjg eGbf Jojxfl/s hLjg 7"nf] / pkof]uL x'G5, t;y{
Jojxfl/s hLjgnfO{ dxTj lbg'k5{ .
-u_ lj:tf/} af]Ng' k5{ . ;Eo tyf ;'l/nf] efiffsf] k|of]u ug'[k5{ .
-3_ s'g} k|Zgsf] pQ/ g;f]rL t'?Gt kmsf{O{ xfNg' kb}{g .
-ª_ cfkmg} s'/fdf l9kL u/]/, lhTg}k5{ eGg] afgL /fd|f] xf]Og .
-r_ klxn] ;f]Rg'; clg af]Ng'; clg dfq ug'{; O=.
dnfO{ @)$$÷$÷!) ut] SofDk; lrkmn] -nIdL /fO{_ cfÎgf] clkm;df
af]nfpg' eof] / lji0f' /fO{ d]8d -tTsflng kf6g gl;{Ë SofDk;sL
lrkm_ ;d]tnfO{ /fvL ;Demfpg yfn] . tLg–rf/ 3+6fs]f 5nkmn tyf
ax; kl5 dnfO{ gl;{¨ k9fO{sf] kmfObf / eljiodf o;sf] pkbflotf
af/] atfPkl5 d lji0f' /fO{ d]8d k|lt cfef/L eP / gl;{¨sf] k9fO{nfO{
ca lg/Gt/tf lbG5' eGg] lgwf] u/] / ;f]xL cg';f/ cfkmgf] k9fO{ cuf8L
a9fP .
#=$ lj=Pg= cWoogsf] a]nfsf] cg'ej M
#=$ lj=Pg= cWoogsf] a]nfsf] cg'ej M
#=$ lj=Pg= cWoogsf] a]nfsf] cg'ej M
#=$ lj=Pg= cWoogsf] a]nfsf] cg'ej M jL=Pg= k9bf xfdLnfO{ l6lr¨
k|flS6;sf] nflu lj/f6gu/ @ dlxgfsf] nflu v6fOof] . sf7df8f}+af6 3/
cfP / lj/f6gu/ hfg] qmddf Og?jfdf d]/f] v'§f dls{of] . v'§f dls{bf
Knfi6/ nufpg' k¥of] / ^ xKtf ;Dd cf/fd ug'{ eGof] . d}n] jf8{
l8p6L z'?df sd u/L b}lgs #–$ 306f a}zfvL lnP/ sIff lnPsf] /
sIFf lnP/ hfbf v'§f ;'lGgP/ b'v]/ vkL g;Sg' x'GYof] . Tolta]nfsf]
;fyLx?n] dnfO{ u/]sf] ;xof]usf] nflu wGojfb lbg rfxG5' . d]/f]
hLjgsf] Tof] sl7g ;dodf ;xof]u ug'{ x'g] ;fyLx?, lzIfsx?, k|zf;s
/ ljBfyL{x?nfO{ wGojfb lbg rfxG5' .
#=% Pd=P;L= gl;{¨ cWoog d]/f] hLjgsf] 7"nf] l;sfO{ M
#=% Pd=P;L= gl;{¨ cWoog d]/f] hLjgsf] 7"nf] l;sfO{ M
#=% Pd=P;L= gl;{¨ cWoog d]/f] hLjgsf] 7"nf] l;sfO{ M
#=% Pd=P;L= gl;{¨ cWoog d]/f] hLjgsf] 7"nf] l;sfO{ M Pd=P;L=gl;{¨
sf]if{ cWoogsf] nflu d}n] kmd{ eg'{ b]lv clGtd ;l6{lkms]6 kfp“bf ;Dd
x/]s kfOnf kfOnfdf gof“ l;sfO{ l;Sg] df}sf kf“P . sn]h k|zf;s
s:tf] x'g'k5{ b]lv lnP/ ;fyL efO{sf] ;xof]u n] s] s] sfd x'bf] /x]5 ,
k|zf;lgs sl7gfOx?nfO{ s;/L ;kmntf k"j{s kf/ nufpg' ;lsG5,
h:tf tYox? l;Sg] df}sf kfP . cWoogsf] ;fy;fy} tLy{ tyf e|d0f
ug]{ cj;/ klg k|fKt eof] / pQ/ ef/tsf w]/} h;f] zx/x? 3'Dg] df}sf
k|fKt eof] . olx sf/0fn] zfob dnfO{ cfÎgf] hLjgdf p2]Zo k|fKt ug{
Tolt sl7gfO{sf] ;fdgf ug'{ k/]g xf]nf .
hLjgsf] klxnf] 6«]g ofqf / r08Lu9 e|d0f M
hLjgsf] klxnf] 6«]g ofqf / r08Lu9 e|d0f M
hLjgsf] klxnf] 6«]g ofqf / r08Lu9 e|d0f M
hLjgsf] klxnf] 6«]g ofqf / r08Lu9 e|d0f M sf]nDaf] Knfg cGtu{t
Pd=P;L= gl;{¨ k9g d}n] 5fqj[QL kf“P / r08Lu9 sf] kL=hL O df kmd{
eg]{ k|lqmof z'? u/] . d}n] of] eGbf cuf8L ef/tsf] kmf/lj;u+h;Dd
dfq nf]sn 6«]gdf Psk6s ofqf u/]sf] lyP . kmd{ e/] kl5 OG6«fG; hf“r
lbg d / d]/f Pshgf ;fyL ;lxt klxnf] k6s sl6xf/af6 Go"lbNnL
;Dd gy{Oi6 6«]gaf6 ;g @))) df e|d0f ug]{ df}sf kfP . 6«]g ofqf d]/f]
nflu cToGt gf}nf] tyf r'gf}tLk"0f{ lyof] . lbNnLaf6 r08Lu9 ;Ddsf]
a; ofqf klg ;Demg] of]Uo /x]5 .
;g @))) df klxnf] k6s lk=hL=cfO{= df Pd=P;L=sf] k|j]z kl/Iff lbP
/ ;kmn eP . ;g @)))–@))@ ;Ddsf] r08Lu9sf] k9fOn] dnfO{ lgs}
7"nf] kmfObf eof] . dnfO{ k+hfa ljZjljBfnodf btf{ ug{ ufx|f] ePg t/
d;+u k9g uPsf] ;fyLsf] k|df0fkq txsf] ;l6{lkms]6 gx'bf w]/} cK7of/f]
ul/ sl/a $–% dlxgf kl5 dfq egf{ x'g kFP . Tolt a]nfsf] k+hfa
o'lgel;{6Lsf] rSs/ cem} d]/f] lbdfudf 3'ld/x]sf] 5 . r08Lu9sf] k9fO{
d lgs} d]xgt ;fy u/] . hf8f] w]/} x'g] / udL{ w]/} x'g] x'“bf d]/f] clwsf+z
;do P;L ePsf] nfO{j|]/Ldf ljtfpy], h;n] dnfO{ k9fO{df lgs} d2t
u¥of] . d sn]hsf] Pshgf k9fs' ljBfyL{ dWo] kb{y] . r08Lu9df k9bf
&–* hgf g]kfnL ljBfyL{x? ljleGg ljefudf klg k9b} lyP .
r08Lu9df lk=hL=cfO{=sf] k9fO{sf] bf}/fg d}n] clxn] klg ck/
Sofkm]6]l/ofsf] vfgf, ;q ;]S6/sf] slg{an, zlgaf/sf] l;g]df, glhs}sf]
zx/x?sf] e|d0f -xl/åf/f, Clifs]z, hDd', st/f, cfu/f O{=_, dlGb/x?sf]
k"hfcfhf tyf jflif{s ?kdf dgfOg] sn]h dxf]T;j cem} d]/f] lbdfudf
tfhf nfU5 . r08Lu9 k9bf d}n] lgoldt cWoog, lgoldt e|d0f /
/fd|f] vfgfsf] Joj:yf b'O{jif{ ;Dd nuftf/ kfO/x] . dnfO{ Pd=P;L=
k9g cfly{s ?kn] vf;} ;d:of ePg . tna k]ZsL lnP/ k9g] tyf
a]nf a]nf 5fqj[QLsf] /sd kfpgfn] dnfO{ lgs} ;xof]u k'Ug uof] .
r08Lu9sf] Pd=P;L= gl;{¨sf] k9fO{df dnfO{ ;xof]u ug'{x'g] 8f=z]v/
sf]O/fnf, lg/;g ofbj, cfz zdf{, 8f= OGb/hLt alnof, 8f= ;tj+t
aNt]h nufot d]/f kl/jf/sf] ;b:ox?nfO{ wGojfb lbg rfxG5' .
#=^ pRr lzIff cWoog
#=^ pRr lzIff cWoog
#=^ pRr lzIff cWoog
#=^ pRr lzIff cWoog -
-
-
-lk=Pr=8L=_ M
lk=Pr=8L=_ M
lk=Pr=8L=_ M
lk=Pr=8L=_ M d}n] ;6fkmg;{sf] hflu/ vfg z'?
u/]kl5 w]/} hgf ;+u ;+ut eof] . ufp“3/df ;a}n] 8S6/ eGg yfn] . g;{
eg]kl5 ;dfhdf /fd|f] ;Ddfg kfOb}g lyof] . d}n] l8p6L ubf{ lj/fdL
tyf s'?jfx?n] ;d]t dnfO 8fS6/ af]nfpbf d cfkm}nfO{ g/fd|f] cg'ej
x'GYof] . Ps k6s t d]/f] sfG5f] efO{sf] ljx]sf] sf8{df ;d]t 8f=/fd
z/0f d]xtf c?n] n]vfO{ lbof], kl5 d Tof] sf8{ kmfn]/ gof“ sf8{ agfpg
nufP . ha d Pd=P;L=kf; u/] / kmofsN6Lsf] kbdf sfo{ ug{ yfn]
Tolta]nf b]lv d}n] lk=Pr=8L=k9g] rfhf] kfhf] tyf aGbf]a:t ldnfpg
yfn] . w]/} 7f“pdf d}n] sf]lz; u/] . k9fO vr{ dx+uf] x'g] x'“bf / ;lhn]
ufO8 gkfpbf d}n] $–% jif{ kl5 dfq lk=Pr=l8=df egf{ x'g] df}sf kfP
. egf{ ePsf] b'O{jif{ kl5 dfq k|lti7fgaf6 s'g} ;'ljwf gkfpg] zt{df
k9g] dGh'/Lgfdf kfP .
lqe'jg ljZjljBfnosf] w]/} j6f ljefu tyf ;+sfodf af/Daf/ ;Dks{
ug{ yfn] . Psjif{ t ufO8 / ljefu gkfpbf d]/f] 5gf}6 ePg . cGtdf
s]Gb|Lo u|fld0f ljsf; ljefu cGtu{t d}n] egf{ kfP / lj:tf/} lj:tf/}
;a} k|lqmof k'/f ub}{ uP . clkm;af6 sl/a *–( dlxgf hlt k6s k6s
ul/ 3/ljbf lnb} sf7df8f}+ tyf tYof+s ;+sngsf] nflu c:ktfnx?
hfg] ub{y] . k|lti7fg tyf sn]haf6 dnfO{ s'g} lsl;dsf] ;xof]u k|fKt
ePg . lk=Pr=l8= d]/f] k|lti7fg ;+u ufl;Psf]n] o;nfO{ d}n] lbg/ft Ps
u/L d]xgt ;fy lgoldt ?kdf ;DkGg ug{ tg dg wg nufP / cGtdf
@)!! l8;]Da/df pQm lk=Pr=l8= sf]if{ ;kmntf k"j{s ;DkGg u/] .
lk=Pr=l8= cWoogdf dnfO{ ;xof]u ug'{x'g] d]/f ;'k/efOh/
8f=pdfsfGt l;njfn, ufO8 k|f=8f= ;/nf >]i7 nufot cGo
dxfg'efjx?nfO wGojfb lbg rfxG5' .
kl/R5]b
kl/R5]b
kl/R5]b
kl/R5]b–
–
–
–$
$
$
$
hflu/
hflu/
hflu/
hflu/ -
-
-
-gf]s/L_ sf] cg'ej
gf]s/L_ sf] cg'ej
gf]s/L_ sf] cg'ej
gf]s/L_ sf] cg'ej
$=! jL=kL= k|lti7fgdf ;]jf z'? ug'{ cuf8Lsf] gf]s/L ljj/0f .
$=@ x]NyP8 kbdf sf]zL c~rn c:ktfndf ljtfPsf] Ps dlxgf .
$=# :s'n lhNnf c:ktfnsf] a;fO{
$=$ kl/jf/ lgof]hg ;+3sf] :yfoL hfuL/sf] cg'ej .
$=% lj/ c:ktfnsf] ;ft dlxgf gf]s/L
$=^ g]kfn ;/sf/sf] hfuL/af6 /fhLgfdf lbbfsf] cj:yf
$=& k|lti7fgsf] klxnf] gl;{¨ x8tfnsf] cg'ej
$=* jL=kL=k|lti7fgdf ;]jf z'? u/] b]lv xfn;Ddsf] cg'ej .
$=( jL=kL= sf]O/fnf :jf:Yo lj1fg k|lti7fgdf ljtfOPsf] @@ jif{sf]
cg'ej
$=! jL=kL=sf]O/fnf :jf:Yo lj1fg k|lti7fgdf ;]jf z'? ug'{eGbf
$=! jL=kL=sf]O/fnf :jf:Yo lj1fg k|lti7fgdf ;]jf z'? ug'{eGbf
$=! jL=kL=sf]O/fnf :jf:Yo lj1fg k|lti7fgdf ;]jf z'? ug'{eGbf
$=! jL=kL=sf]O/fnf :jf:Yo lj1fg k|lti7fgdf ;]jf z'? ug'{eGbf
cuf8Lsf] gf]s/L ljj/0f M
cuf8Lsf] gf]s/L ljj/0f M
cuf8Lsf] gf]s/L ljj/0f M
cuf8Lsf] gf]s/L ljj/0f M d}n] ldlt @)$^÷!!÷# ut] b}lgs ?= #^%)
kfpg] ul/ b'O{ dlxgfsf] nfuL Hofnfbf/Ldf sf]zL c+rn c:ktfnaf6
cfkmgf] k|yd gf]s/L z'? u/]sf] xf] . tTsfnLg d]=;'= 8f= /fdfgGb
l;Gxfn] dnfO{ dft[sf k|;fb sf]O/fnfsf] l;kmfl/;df pQm Hofnfbf/L
lgo'lQm lbOPsf] xf] . x]NyP8sf] hflu/ ubf{ d}n] ljxfg * ah] b]lv $
ah];Dd c:ktfndf sfd uy]{ . ljxfg !) ah] ;Dd Knfi6/ ?ddf /
!)–# ah];Dd 8]«l;¨ ?d, cf]=kL=8L=df sfd uy]{ . Ps dlxgfsf] hfuL/
cjlwdf d}n] k|of]ufTds w]/] 1fg k|fKt u/] vf;u/L Knfi6/ nufpg,
6f“sf nufpg, 3fp lrg{ O{= . d]/f] :6fkm g;{sf] kl/Iff kl/0ffd lg:sg]
ljlQs} hfuL/sf] nflu gf]s/L 5f8]/ sf7df8f} nfu] . To;kl5 d :jf:Yo
dGqfno cGtu{t ?s'd lhNnf c:ktfndf ^ dlxgf c:yfoL hfuL/ u/] .
To;kl5 kl/jf/ lgof]hg ;+3, g]kfnu+hdf :yfoL kbdf @ dlxgf sfd
u/]kl5 d]/f] a'jfsf] b]xfGt eof] / d}n] pQm hflu/ 5f]8] . a'jfsf]
sfhls|of l;l4Pkl5 d sf7df8f}+ uP / 8f= zzf+s sf]O/fnfsf] tyf
z]v/ sf]O/fnfsf] ;xof]un] ;DdfgLo lul/hf afa' dfWodaf6 cf]d gl;{¨
xf]d -8f= ef]nf l/hfn;+u_ tLg dlxgf;Dd sfd u/] . cf]d gl;{¨xf]dsf]
cf]=6L= tyf jL/ c:ktfnsf] Odh]{G;L hfuL/ d]/f] hLjgsf] Pp6f 7"nf]
l;sfO{ tyf zlQmsf] k|of]u ug]{ j]nf lyof] .
ldlt @)$* ;fnlt/ k"jf{~rn IF]qLo lgb]{zgfno, wgs'6fdf
:6fkmg;{sf] :yfoL kbsf] lj1fkg v'n] / d pQm nf]s;]jfsf] kl/Iffdf
cfkmg} Ifdtfn] Ps gDa/df gfd lgsfn]sf]n] d]/f] /f]hfO{ cg';f/ dnfO{
k"jf{~rn If]qLo c:ktfn w/fgdf ldlt @)$*÷*÷@@ df lgo'lQm ul/of]
.
k"jf{~rn IF]qLo c:ktfn w/fg, ldlt @)%)÷$÷! df jL=kL= sf]O/fnf
:jf:Yo lj1fg k|lti7fgnfO{ x:tfGt/0f ul/of] / ;f] ;+u} xfdL klg
k|lti7fgsf] sd{rf/L sfhsf] ?kdf sfd ug{ yfn] . ldlt @)%)÷*÷@@
b]lv @)%)÷#÷#@ ;Dd If]qLo c:ktfn tyf @)%)÷$÷! af6
k|lti7fgdf sfhdf sfo{/t lyP / ldlt @)%!÷%÷% df ;/sf/L
;]jfaf6 /fhLgfdf lbO{ k|lti7fgdf ldlt @)%!÷%÷% af6 :yfoL eO{
:6fkmg;{ kbdf sfd ug{ yfn] .
$=@ x]NyP8 kbdf sf]zL c~rn c:ktfndf ljtfPsf] Ps dlxgf M
$=@ x]NyP8 kbdf sf]zL c~rn c:ktfndf ljtfPsf] Ps dlxgf M
$=@ x]NyP8 kbdf sf]zL c~rn c:ktfndf ljtfPsf] Ps dlxgf M
$=@ x]NyP8 kbdf sf]zL c~rn c:ktfndf ljtfPsf] Ps dlxgf M
k|df0fkq tx gl;{¨sf] cWoog ;dfKt ePkl5 / kl/Iff kmn cfpg af“sL
/xbf, d}n] sf]zL c+rn c:ktfndf b}lgs Hofnfbf/L kbdf sl/a Ps
dlxgf sfd u/]sf] lyP . d]/f] tna b}lgs ?= #^%) lyof] . d]/f] sfd
Knfi6/ Pj+ Pl;:6]06 tyf 8«]l;¨?ddf OGh]S;g, 8]«l;¨ nufot
cf]=lk=8L=af6 lgb]{zg eP adf]lhd Knfi6/ O= nufpg' kb{Yof] . d]/f]
l8p6L ljxfg * ah] b]]lv $ ah];Dd x'GYof] . sfdsf] ef/ olt lyof] ls
dnfO{ w]/} gof“ s'/fx? h:t}, Knfi6/ nufpg], OGh]S;g nufpg], 8«]l;¨
ug{ O= sfddf bIftf xfl;n eof] . tna yf]/} / sfdsf] nf]8 w]/}
ePsf]n] k|df0fkq txsf] l/hN6 lg:s]sf] ef]nLkN6 g} d}n] pQm
gf]s/Laf6 /fhLgfdf lbO{ :jf:Yo d~qfnodf g]fs/L vf]hL ug{ sf7df8f}
uP . lgs} ;f];{kmf];{ af6 -e'=k"=k|wfgdlGq dflqsf sf]O/fnf_ kfPsf] pQm
hflu/ ! dlxgfd} 5f]8L lbP .
$=# ?s'd lhNnf c:ktfnsf] ^ dlxgf a;fO{ M
$=# ?s'd lhNnf c:ktfnsf] ^ dlxgf a;fO{ M
$=# ?s'd lhNnf c:ktfnsf] ^ dlxgf a;fO{ M
$=# ?s'd lhNnf c:ktfnsf] ^ dlxgf a;fO{ M ha d k|df0fkq tx kf;
ul/ :jf:Yo dGqfnodf @)$& ;fnlt/ hflu/sf] nflu hfbf dnfO{
:jf:Yo ;]jf ljefusf] k|d'vn] g]kfnsf] gS;f b]vfO{ t/fO{sf] s'g}
c:ktfndf b/aGbL vfnL 5}g eGof] / ?s'd / hfhf/sf]6 df dfq l;6
vfnL 5 eg]/ eGof] . kxf8df slxn] v'§f g6]s]sf] dfG5] , d}n] d]/f] ;fyL
/fh]z lnDa' ;+u ?s'd lhNnfdf lgo'lQm lnP / d]/f] csf]{ ;fyL
anaxfb'/ hfh/sf]6df . rf}/emf8Ldf Po/kf]6{ /x]sf]n] d}n] ?s'd hfg
;lhnf] xf]; eGg] clek|fon] ?s'd /f]h], t/ hfh/sf]6 c:ktfn kf]
glhs /x]5, kl5 Kn]gaf6 rf}/emf8L Po/kf]6{df plt{bf yfxf kfP .
lj/f6gu/af6 g]kfnu+h gfO6a;df / g]kfnuh+af6 rf}/emf8L
xjfOhxfhdf k'u] . rf}/emf8Laf6 8]9 lbgsf] k}bn ofqfkl5 ?s'd lhNnf
c:ktfn, ;Nn] k'u] .
c:ktfnsf] agf]6 x]/]kl5 ;fx|} v'zL nfUof] . :jL; ;/sf/af6 pQm
c:ktfn ejg lgdf{0f u/]sf] /x]5 . ?s'd c:ktfnsf] a;fO{ d]/f]
hLjgsf] pp6f clj:d/l0fo ;do lyof] . ?s'd lhNnf c:ktfndf d}n]
lj/fdL hf“Rg], cf]=kL=8L= rnfpg], PS;–/] d]l;g rnfpg], cf]=6L= rnfpg]
nufotsf gof“ 1fg l;Sg'sf] ;fy} jf8{ /fpG8 lng], lj/fdL egf{ ug]{,
c:ktfn k|zf;g rnfpg] tyf gl;{¨ k|zf;g :jtGq ?kdf rnfpg]
h:tf sfd ug]{ df}sf kfP .
ljgf Pg]:yf]l;of]lnf]lhi6 / ufOgf]snf]lhi6sf] # j6f l;h]l/og ck/];g
u/fpg] zf}efUo kfP, h;df b'O{j6f cfdfsf] Hofg arfpg ;Ifd klg
eP . tTsflng 8f= kz'klt rf}w/L, d / d]/f] ;fyL /fh]z lnDa'sf] l6dn]
^ dlxgfdf c:ktfndf $–% j6f Ifdtf eGbf w]/} 7"nf] ck/];g ug'{sf
;fy} lgs} /f]rs lj/fdLx?sf] pkrf/ tyf cf]=kL=8L=rnfpg] df}sf ;d]t
kfP . ?s'd lhNnf c:ktfnsf] a;fO{ d]/f] nflu Pp6f dxTjk"0f{ IF0fsf]
?kdf /xg]5 . l6s6 gkfpbf ?s'daf6 bfªsf] # lbgsf] lx8fO, bfª
efn'jfªsf] a;ofqf, af6f]df ljtfOPsf] /ft, af9Lsf] a]nf Hofg kmfn]/
v]fnf t/]sf], ef/L af]s]sf] tyf k}bn ofqfsf] ;Demgf d]/f] hLjg /x'Gh]n
tfhf /xg]5 .
$=$ kl/jf/ lgof]hg ;+3sf] :yfoL hflu/sf] cg'ej M
$=$ kl/jf/ lgof]hg ;+3sf] :yfoL hflu/sf] cg'ej M
$=$ kl/jf/ lgof]hg ;+3sf] :yfoL hflu/sf] cg'ej M
$=$ kl/jf/ lgof]hg ;+3sf] :yfoL hflu/sf] cg'ej M g]kfn kl/jf/
lgof]hg ;+3sf] lj1fkgdf hf“r kf; u/L :yfoL e} s]Gb|Lo sfof{no
k'nrf}sdf Ps dlxgf tflnd lnO{ d kl/jf/ lgof]hg;+3sf] af“s]
zfvfdf hflu/sf] nflu k'u] . Toxf“ sl/a @ dlxgf sfd u/]kl5 d]/f]
a'jfsf] b]xfGt eof] / d pQm hflu/ 5f8]/ 3/ kms]{ / kl5 /fhLgfdf
lbP . g]kfnu+hsf] a;fO{ sfd yf]/} t/ lkmN8js{ sf] sfd w]/} lyof] .
cfkmg] lsl;dsf] /dfOnf] lyof] . d]/f] nfos pQm hflu/ ;+t'i6L hgs
lyPg . a'afsf] b]xfGtsf] kl5 d}n] pSt gf}s/L 5f]l8 lbP .
$=% jL/ c:ktfnsf] ;ft dlxgf gf]s/L M
$=% jL/ c:ktfnsf] ;ft dlxgf gf]s/L M
$=% jL/ c:ktfnsf] ;ft dlxgf gf]s/L M
$=% jL/ c:ktfnsf] ;ft dlxgf gf]s/L M tTsflng k|wfgdlGq lu/Lhf
k|;fb sf]O/fnfsf] 7f8f] l;kmfl/;df d}n] jL/ c:ktfndf c:yfoL gf]s/L
kfP . jL/ c:ktfndf sfd ubf{ d]/f] lgs} 7"nf] OHht lyof] . d}n] jL/
c:ktfnsf] Odh]{G;Ldf sl/a ;ft dlxgf hlt sfd u/] / w]/} gof“
s'/fx? l;Sg] tyf w]/} hgf 8fS6/x?;+u ;+ut ug]{ df}sf kfP . d jL/
c:ktfndf sfo{/t /xbf 8f=;'Gbf/dl0f ljlIft klg sfo{/t x'g' x'GYof] /
Tolta]nf jL/ c:ktfndf xftkft tyf n8fO{sf] 36gfn] 7"nf] cfGbf]ng
sf] ?k lnPsf] lyof] / To;kl5 Toxf“sf] ;'/Iff Joj:yf lgs} s8fO{
ul/of] . d]/f] gfd nf]s;]jfdf lg:s] kl5 jL/ c:ktfn 5f]8]/ w/fg cfP
.
$=^ g]kfn ;/sf/sf] hflu/af6 /flhgfdf lb“bfsf] cj:yf M
$=^ g]kfn ;/sf/sf] hflu/af6 /flhgfdf lb“bfsf] cj:yf M
$=^ g]kfn ;/sf/sf] hflu/af6 /flhgfdf lb“bfsf] cj:yf M
$=^ g]kfn ;/sf/sf] hflu/af6 /flhgfdf lb“bfsf] cj:yf M d
@)$*÷*÷@@ ut] b]lv nf]s ;]jf kl/Iffdf ;j{k|yd eO{ k"jf{~rn
If]lqo c:ktfn w/fgdf :6fkmg;{ kbdf :yfoL ?kdf sfo{/t lyP . ldlt
@)%)÷$÷! df If]lqo c:ktfn jL=kL= k|lti7fgnfO{ x:tfGt/0f eof] /
xfdL 8]k'6];gdf cfof} . kl5 nfdf] ;do ;Dd 8]k'6];g df a:g gkfpg]
ePsf]n] jL=kL= sf]O/fnfsf] :yfoL b/jGbLdf ;/sf/L ;]jfaf6 cjsf;
lnO{ lgo'lQm lnP .
g]kfn ;/sf/sf] hflu/sf] cg'ej lgs} ;'vb x'“bf] /x]5 . Tolta]nfsf]
tna dfg yf]/} x'g', k9g] ;'ljwf gx'g' / d]/f] OR5f lzIfs aGg] ePsf]n]
;f] k'/f x'g] cj:yf g]kfn ;/sf/sf] hflu/ df gb]v]sf]n] d}n] /fhLgfd
u/] . /fhLgfdf u/]sf] PsxKtf ;Dd dnfO{ cfTdUnfgL tyf k5'tf] nflu
/xof] . lsgsL w]/] hgfn] eGYof] ;/sf/L hflu/ /fd|f] x'G5 .
cGtdf lj:tf/} lj:tf/} ;/sf/L hflu/sf] Wofg lbdfuaf6 uof] /
k|lti7fgsf] hflu/sf d]xgtsf] ;fy nflu k/] . zfob d}n] pQm
hflu/af6 /flhgfdf glbPsf] eP d;+u k};f t x'GYof] t/ OHht /
k|lti7f df cjZo sdL x'GYo]f .
%=& k|lti7fgsf] klxnf] gl;{¨ x8tfnsf] cg'ej M
%=& k|lti7fgsf] klxnf] gl;{¨ x8tfnsf] cg'ej M
%=& k|lti7fgsf] klxnf] gl;{¨ x8tfnsf] cg'ej M
%=& k|lti7fgsf] klxnf] gl;{¨ x8tfnsf] cg'ej M jL=kL= sf]O/fnf
:jf:Yo lj1fg k|lti7fgsf] :yfkgfb]lv s'g} lsl;dsf] x8tfn tyf
o'lgog ;+rfngsf] cg'dlt lyPg . k|lti7fgdf sfo{/t ;Dk"0f{ gl;{¨
:6fkm tyf ;xof]uL sd{rf/Lx? -8fS6/ afx]s_ ldlt @)%$÷$÷@& ut]
x8tfndf pq] / ;Dk"0f{ ;]jfx? 7Kk kfl/lbP . lagf g]tfsf] Toqf] 7"nf]
cfGbf]ng To;a]nfsf] tfgfzfx ;dodf x'g' cfZro{sf] s'/f lyof] . pQm
cfGbf]ngdf d]/f] e"ldsf 7"nf] lyof] . d}n] ;a} ;d"x;+usf] jftf{df
;fd]n x'Gy] / To; cfGbf]ngaf6 Pk|f]g eQf jfkt ?= #)))÷– / gfO6
vfhf lbg] k|fjwfg nfu' eof] . t/ cGo lg0f{ox? xfn;Dd klg nfu'
ePg . To;a]nf b]lv k|lti7fgsf] w]/} h;f] cfGbf]ngdf d :j3f]lift g]tf
x'b} cfP . t/ xfn;Dd klg d}n] s'g} cg}lts sfd / ;Demf}tf u/]sf]
5}g / s'g} JolQmut nfe lnPsf] 5}g .
$=* jL=kL= sf]O/fnf :jf:Yo lj1fg k|lti7fgdf ;]jf z'? u/]b]lv
$=* jL=kL= sf]O/fnf :jf:Yo lj1fg k|lti7fgdf ;]jf z'? u/]b]lv
$=* jL=kL= sf]O/fnf :jf:Yo lj1fg k|lti7fgdf ;]jf z'? u/]b]lv
$=* jL=kL= sf]O/fnf :jf:Yo lj1fg k|lti7fgdf ;]jf z'? u/]b]lv
xfn;Dd sf] gf]s/L ljj/0f M
xfn;Dd sf] gf]s/L ljj/0f M
xfn;Dd sf] gf]s/L ljj/0f M
xfn;Dd sf] gf]s/L ljj/0f M d}n] @)$*÷*÷@@ df k"jf{~rn
c:ktfnaf6 g]kfn ;/sf/sf] ;/sf/L ;]jfdf k|j]z u/]sf] / k"jf{~rn
IF]lqo c:ktfn nfO{ lj=kL= sf]O/fnf :jf:Yo lj1fg k|lti7fgdf ldlt
@)%) >fj0f ! ut] x:tfGt/0f u/]b]lv k|lti7fgdf sfo{/t 5' . z'?df
8]k'6]zg :yfoL / lj=Pg= k9g hf“bf /flhgfd ul/ k'gM ldlt
@)^)÷!÷@ ut]b]lv lgoldt ?kdf xfn;Dd -@)&!_ sfo{/t 5' .
k|lti7fgdf @)%)÷$÷! ;Dd gl;{Ë clkm;/ dbdf, ldtL @)^)÷!÷@
b]lv @)%$÷!)÷!^ ;Dd :6fkm g;{ kbdf, @)%$÷!)÷!& b]lv
@)^)÷!÷!% b]lv @)^)÷%÷& ;Dd l;lgo/ gl;{¨ clkm;/ kbdf /
@))$÷*÷@* b]lv gl;{¨ ÏofsN6L -Pl;:6]06 k|f]km];/_ kbdf :yfoL eO{
xfn k|f]km];/ kbdf ldlt @)!$÷@÷!) b]lv sfo{/t 5' .
k
k
k
k|lti7fgsf] klxnf] 8]k'6L k|f]u|fd sf]cl8{g]6/ aGbf M
|lti7fgsf] klxnf] 8]k'6L k|f]u|fd sf]cl8{g]6/ aGbf M
|lti7fgsf] klxnf] 8]k'6L k|f]u|fd sf]cl8{g]6/ aGbf M
|lti7fgsf] klxnf] 8]k'6L k|f]u|fd sf]cl8{g]6/ aGbf M 8f= z]v/ sf]O/fnf
tTsflng /]S6/n] dnfO{ k|df0fkq tx gl;{¨ sf]if{sf] 8]k'6L sf]–cl8{g]6/
agfOof] / sf]if{sf] ;+rfngsf] lhDdf lbOof] . tTsflng gl;{¨ rLkm
;s'g l;+x d]8d, x'g' x'GYof] / jxf“ lj=P;L= k|f]u|fd x]g'{ x'GYof] . k|df0fkq
txsf] sf]cl8{g]6/sf] lhDd]jf/L kfPkl5 d}n] kf7oqmd lgdf{0f b]lv
nuftf/ ;lqmo /xL b'Ojif{ hlt k|f]ufd rnfP / To;kl5 Pd=P;L=
k9g r08Lu9 uP . d k|df0fkq txsf] sf]–cl8{g]6/sf] ;fy;fy} d]l8sn
jf8{sf] OGrfh{ klg lyP . d]l8snjf8{ af6} clkm; ;+rfng ub{y] .
ldl6¨ tyf ;]8'nx? jf8{d} jl;jl; agfpy] / ;kmntf k"j{s b'O{ jif{
;Dd jf8{ OGrfh{ / sf]cl8{g]6/sf] e'ldsf lgjf{x u/] . o; cjlwdf d}n]
sn]h k|zf;g tyf lzIf0f ljlwaf/] w]/} cg'ej k|fKt u/], h'g d]/f]
;kmntfsf] nflu cfwf/ l;4 eof] .
$=(
$=(
$=(
$=( jL=kL=sf]O/fnf :jf:Yo lj1fg k|lti7fgdf ljtfOPsf] jfO; jif{sf]
jL=kL=sf]O/fnf :jf:Yo lj1fg k|lti7fgdf ljtfOPsf] jfO; jif{sf]
jL=kL=sf]O/fnf :jf:Yo lj1fg k|lti7fgdf ljtfOPsf] jfO; jif{sf]
jL=kL=sf]O/fnf :jf:Yo lj1fg k|lti7fgdf ljtfOPsf] jfO; jif{sf]
cg'ej
cg'ej
cg'ej
cg'ej -
-
-
-@)$*÷*÷@@ b]lv @)&! ;Dd_
@)$*÷*÷@@ b]lv @)&! ;Dd_
@)$*÷*÷@@ b]lv @)&! ;Dd_
@)$*÷*÷@@ b]lv @)&! ;Dd_ -
-
-
-lzIff, ;]jf, cg';Gwfg,
lzIff, ;]jf, cg';Gwfg,
lzIff, ;]jf, cg';Gwfg,
lzIff, ;]jf, cg';Gwfg,
ljz]if lhDd]jf/L tyf /f]rs IF0fx?_ M
ljz]if lhDd]jf/L tyf /f]rs IF0fx?_ M
ljz]if lhDd]jf/L tyf /f]rs IF0fx?_ M
ljz]if lhDd]jf/L tyf /f]rs IF0fx?_ M d o; k|lti7fgsf] :yfkgf
x'g'eGbf sl/a @ jif{ cuf8L b]lv sfo{/t 5' . d}n] :6fkm g;{kbaf6
hflu/ z'? u/]sf] lyP / lj:tf/] k|df]zg x'b} gl;{¨ clkm;/, l;lgoo/
gl;{¨ clkm;/, Pl;:6]06 k|f]km];/, P;f]l;P6 k|f]km];/ Pl8;g k|f]km];/, x'“b}
@)!$÷)@÷!) b]lv k|f]km];/ kbdf a9'jf eO{ :yfoL ?kdf sfo{/t 5' .
k|lti7fg c:yfkgf x'g'eGbf cuf8L lj/f6gu/sf] zlxb d}bfgdf
tTsflng ef/tLo k|wfgdlGq rGb|z]v/n] efif0f ug'{ ePsf] lyof] .
lj=kL=sf]O/fnfsf] gfddf d]l8sn sn]h vf]Ng'; xfdL ;xof]u u5f}{ /
pQm efif0f d}n] :jo+ ;'g]sf] lyP, Tolta]nf ;kgf h:t} nfUbYof] .
@)$( ;fnlt/ dlGqkl/ifbn] jL=kL= sf]O/fnf :jf:y lj1fg k|lti7fg
ljw]os ;+;baf6 kf; u/] / k"jf{~rn If]lqo c:ktfn, w/fg,
k|lti7fgnfO{ x:tfGt/0f ug]{ lg0f{o u/] . k|lti7fgsf] z'?jft x'g'eGbf
cuf8L 8f=z]v/ sf]O/fnf, 8f=dbg pkfWofo, 8f= zz+s sf]O/fnf, tyf
ef/tLo kIFsf ljz]if1x? w/fg c:ktfn x]g{ cfpy] / xfdL;+u 5nkmn
uy]{ . Tolta]nf xfd|f] tna sl/a ?= !%))÷– lyof] / xfdLnfO{ eGYof]
tkfO{x? jL=kL=df cfpg'; , xfdL ?= %)))÷– tna lbG5f} / k9g]
df}sf klg kfpg' x'G5 . k9g] nf]e tyf /fd|f] tna :s]nsf] nf]en] d
o; k|lti7fgdf k|j]z u/] .
o; k|lti7fgdf d}n] tg, dg, wgn] ;]jf u/] . k|lti7fsf] O+6f, 9'=uf,
h+unsf] /Iff ug'{b]lv lnP/ lglt lgod agfpbf ;d]t d}n] ;xof]u ug]{
cj;/ kfP . dnfO{ clxn] klg k|lti7fgsf] plQs} dfof / ddtf 5,
sf/0f h;/L cfdfa'jfnfO{ ;Gtfgsf] dfof x'G5, To:t} dnfO{ klg
:yfkgf b]lv lgdf{0fdf ;xof]u u/]sf]n] xf]nf ckgTj sf] efjgf cfp5 /
k|lti7fgsf] enf] s;/L x'G5 eg] ;f]rdf x'G5' .
h;/L d}n] OdfGbf/Lsf ;fy k|lti7fgnfO{ d}n] ;]jf u/,] To;}n]
k|lti7fgn] klg dnfO{ :6fkmg;{af6 k|f]km];/ aGg] cj;/ lbP / /fli6«o
tyf cGt/fli6«o :t/df lrgfpg] df}sf lbof] . k|lti7fgdf dnfO{ ;xof]u
ug'{ x'g] k|f=8f= dbg k|;fb pkfWofo, 8f=z]v/ sf]O/fnf, 8f= gf/fo0f
s'df/, 8f= ;'Gb/ dlg lblIft, k+lhof/ ;/, nufot ;Dk"0f{ kbflwsf/L
tyf ;xsdL{ ;fyLx?nfO{ wGojfb lbg rfxG5' . k|lti7fgdf sfd ubf{
w]/} h;f] ;do d}n] dxTjk'0f{ lhDd]jf/L kfP h:tf] Odh]{G;L jf8{ OGrfh{,
8]k'6L k|f]u|fd sf]cl8{g]6/, sf]cl8{g]6/ jf8{ OGrfh{, ljleGg ;ldltsf
;b:o tyf cGo dxTjk"0f{ lhDd]jf/L w]/} h;f] ;do jxg u/] .d}n]
k|lti7fgsf] lzIff, ;]jf / cg';Gwfgsf] tLgj6} p2]Zo k'lt{df 7'nf]
;xof]u u/]sf]df d cfkm"nfO{ uf}/jjlGt 7fGb5' .
kl
kl
kl
kl/R5]b %
/R5]b %
/R5]b %
/R5]b %
b]z
b]z
b]z
b]z–
–
–
–ljb]z e|d0f sf] cg'ej
ljb]z e|d0f sf] cg'ej
ljb]z e|d0f sf] cg'ej
ljb]z e|d0f sf] cg'ej
%=! g]kfn e|d0f
%=@ ef/t e|d0f
%=# ci6«]lnof -l;8gL_ e|d0f
%=$ l;+ufk'/ e|d0f
%=% ;lj{of -a]nu]8_ e|d0f
%=^ xªsª e|d0f
%=& :jL6h/Nof08 -h]g]ef_ e|d0f
%=* a]NhLod g]b/n]08, k|mFG; tyf cGo b]zsf] e|d0f
%=! g]kfn e|d0f
%=! g]kfn e|d0f
%=! g]kfn e|d0f
%=! g]kfn e|d0f -
-
-
-d]r
d]r
d]r
d]rLb]lv dxfsfnL;Dd_ M
Lb]lv dxfsfnL;Dd_ M
Lb]lv dxfsfnL;Dd_ M
Lb]lv dxfsfnL;Dd_ M d}n] g]kfnsf] d]rLb]lv
dxfsfnL;Dd t/fO{sf k|foM ;a} lhNnf tyf kxf8 / lxdfnsf] klg w]/}
lhNnfsf] e|d0f ug]{ cj;/ gf]s/L tyf k9fO{sf] cjlw df kfP . g]kfn
e|d0faf6 d}n] g]kfnsf] jf:tljs j:t' l:ylt / ;fdflhs cj:yf af/]
hfgsf/L kfpg] cj;/ k|fKt u/] . g]kfnsf] k'j{ l;df sfs8le§f tyf
Onfd x'b} wgs'6f, ?s'd, hfh/sf]6 sf] ;fy} dxfsfnLsf] dx]Gb|gu/
nufot sf7df8f}+, kf]v/f, a'6jn, e}/xjf, w/fg, lj/f6gu/, /fhlj/fh,
bf+u g]kfnuh+ h:tf 7f“psf] a;fO{ tyf e|d0faf6 d}n] b]zsf] jf:tljs
cj:yf;+u kl/lrt eP / d s;/L ul/a tyf lgd'vf hgtfsf] hLjg
psf:g ;S5' eGg] efjgfaf6 k|]l/t eP .
d}n] dx]Gb| lj3f e"if0f æuÚÚ kbs lngsf] nflu kf]v/L hfg' kg]{ lyof] ,
lsgsL pQm kbs /fhaf6 k|bfg ul/GYof] / tTsfnLg /fhf >L % lj/]Gb|
kf]v/fsf] /TgdlGb/df ;jf/L x'g' ePsf] lyof] . kf]v/fsf] @ lbgsf] a;fO{
d}n] km]jftfn, j]ugf;tfn, dx]Gb|u'kmf nufot dxTjk"0f{ :yfgx?sf]
e|d0f ug]{ df}sf ;d]t kfP“ . d}n] cfO=P;L= k9bf @)$) ;fn lt/ klg
kf]v/f e|df0df ;fyLx?;+u uPsf] lyP , Tolt a]nfsf] ;DemgfnfO{ o;
e|d0fn] tfhf kfl/ lbof] . /fhfaf6 k|fKt d]8n tyf jxf“n] eGg' ePsf]
zAb æ:ofaf;ÚÚ clxn] ;Dd klg ;lDem/x]5' / d]/f] k|]/0ffsf] >f]t ;d]t
aGg k'Uof] .
%=@ ef/t e|d0f M
%=@ ef/t e|d0f M
%=@ ef/t e|d0f M
%=@ ef/t e|d0f M d}n] ef/t e|d0fsf] z'?jft r08Lu9 k9bfaf6 z'?
u/]sf] xf] . ef/tsf] k|foh;f] k|d'v zx/x? d}n] e|d0f ul/;s]sf] 5' .
h;df lbNnL, r08Lu9, cd[t;/, hDd', l;Dnf, sfzL, xl/åf/, snstf,
r]gO{, sGofs'df/L, ;]nd, sf]lrg, lt?klt, k6gf, j]Gunf]/, e]nf}/
nufotsf zx/x? kb{5g .
d}n] Pd=P;L= k9g' eGbf cuf8L Ps k6s hf]ujgL jf6 kmf/lj;u+h
hfbf 6«]g r9]sf] lyP .
a|f]8u]hsf] 6«]g klxnf] k6s d}n] r08Lu9 OG6«fG;sf] hf“r lbg hf“bf
sl6xf/af6 lbNnL ;Dd r9]sf] lyP . Tolta]nf 6«]gsf] Kn]6kmd{ 5'l§ofpg
ufx|f] k¥Yof] / 6«]g s;/L s'g ?6af6 cfp“5 eGg] crDd nfUYof] . 6«]g
r9g] a]nfdf w]/} ;+3if{ ug'{ k¥Yof] . Ps–b'O{ k6s ofqf ul/;s] kl5 ,
lj:tf/} 6«]g w]/} ;lhnf] nfUg yfNof] / k|fo ef/t e|d0f 6«]gaf6 ul/GYof]
. ef/tsf] zx/x?df dnfO{ dgkg]{ lbNnL, r08Lu9, cd[t;/, sf]nsftf,
r]GgO tyf agf/; xf] . d}n] ef/tsf] zx/x?dWo] ;aeGbf al9 ;do @
jif{ r08Lu9df Pd=P;L= k9bf ljtfPsf] xf] . r08Lu9df k9bf d}n]
pQ/ ef/tsf zx/ tyf wfdL{s :ynx? h:t} l;dnf, xl/åf/, Clifs]z,
j};gjb]jL, dg;fb]jL, cd[t;/, lbNnL tyf cfu/fsf] tfhdxn x]g]{
cj;/ kfPsf] lyP . ef/tsf] wfld{s :ynx? dWo] d}n] k|foh;f] w]/}af6
:ynsf] e|d0ful/ k'hf cr{gf ug]{ cj;/ kfP“ .
d}n] pQ/ ef/tsf wfdL{s :ynx?dWo] j};gb]jL -hDd"_, dg;fb]jL -
r08Lu9_, xl/åf/, uof k|ofu, sfnLdlGb/ -snsf_ nufotsf :ynsf]
e|d0f tyf k'hfkf7 ug]{ cj;/ kfP . blIf0f ef/tsf k|d'v lty{:ynx?
dWo] lt?klt tyf k"lj{ ef/tsf] sGofs'df/L dlGb/sf] bz{g ug]{ df}sf
kfP . d}n] klxnf]k6s lt?klt afafsf] dlGb/ tyf cGo dlGb/df dfu]sf]
cflz{jfb ;a} k|fKt eof] / k'gM bz{g ug]{ clenf;f klg k|fKt eof] .
d}n] kl/jf/ ;lxt ->Ldlt / 5f]/f_nfO{ klg ef/tsf] k|d'v zx/ tyf
tLy{ :ynsf] e|d0f u/fO{ ;s]sf] 5' . d}n] kl/jf/;+u} e|d0f u/]sf
ef/tsf k|d'v zx/ tyf :ynx? dWo] lbNnL, r08Lu9, xl/åf/,
Clifs]z, r]gO, a}+unf]/, sf]nsftf nufotsf zx/x? 5g . ef/t
e|d0fsf] cj;/ dnfO{ cWoog tyf sGkm]/]G;df ;xefuL x'bf k|FKt
ePsf] xf] . ef/t e|d0faf6 d}n] s] lzIff kfP eg] d]xgt tyf OdfGbf/L
;fy sfd ug'{k5{, ;Dks{ a9fpg' k5{ / c+u|]hLdf bIFtf xfl;n ug'{k5{ .
ef/t e|d0fsf] dxTj k"0f{ r'gf}tLx? dWo] clu|d 6«]g l6s6 a's gu/fO{ /
l;6 l/hj{ gul/ 6«]g dfq ug'{ si6s/ x'G5 . ;se/ a;sf] ofqf nfdf]
b'/L ug'{ /fd|f] xf]Og .
ef/tsf] zx/x? dWo] vfgfsf] nflu dnfO{ dgkg]{ zx/x?df lbNnL,
r08Lu9, cd[t;/, uf]jf, d'DaO{, a}+unf]/, tyf xl/åf/f xf] . 5f]6f]
cjlwsf] nflu a:g tyf ;d'Gb|sf] cfgGb nLgsf] nflu uf]jf, sf]lrg,
sGofs'df/L pko'Qm 7fp“ xf] . l;dnf 3'Dg' g]kfnLsf] nflu kf7 l;Sg' xf],
l;dnfsf] ljsf; x]/]kl5 k|To]s g]kfnLsf] dgdf g]kfnsf] kxf8sf]
ljsf; ug'{k5{, u/fpg' k5{ / x'g'k5{ eGg] k|]]/0ff k|fKt x'G5 . l;dnf
jf:tdf Pp6f pTs[i6 ko{6lso uGtJo xf] . g]kfnL /fhg]tfx?n]
Psk6s l;dnfsf] e|d0f ug'{ pko'Qm x'G5 .
lbNnLsf] e|d0fn] ljsf;sf] k"jf{wf/x? x]g]{ cj;/ k|fKt eof] / ef/t
ljZjsf] Pp6f ljsl;t d'n'ssf] ;"lrdf /x]sf] cfef; x'G5 . lbNnLsf]
ljdfg:yn w]/} /fd|f] 5 , t/ s]lx ;'ljwfx? ;fdfGo hgtfnfO{ pknAw
u/fpg' k5{ , h:tf] d}n] dx;'; u/]sf] 5' . ef/tsf] r08Lu9 zx/
x]/]kl5 of]hgfa4 zx/, hxf“ z'/Iffsf] k"0f{ k|Tofe"lt x'G5 / o'/f]ksf]
t'ngfdf sd 5}g eGg] cfefif x'G5 . Jojl:yt zxl/s/0f, ;'/Iffsf] k"0f{
k|Tofe"lt, sfg'gL/fHo, ;dosf] dxTj, ;'ljwf ;DkGg zx/ r08Lu9sf]
ljz]iftf xf] . kGhfaL ;+:s[ltsf] emns tyf /xg;xg x]g{ cd[t;/ /
kl6ofnf k|d'v ef/tLo zx/ x'g .
wfdL{s b[li6n] k|Voft zx/x? dWo] xl/åf/, Clifs]z, sGofs'df/L,
j};gb]jL, lt?klt O x'g . Jo:t b}lgls tyf le8ef8sf] zx/x? d'DaO{,
r]gO tyf sf]nstf kb{5g . lbNnL, d'DaO{, r]gO tyf sf]nsftf
zx/x?sf] hLjgz}nL w]/} km/s km/s 5g . d'DaO{ cToGt Jo:t
cf}Bf]lus tyf rnlrq gful/sf] ?kdf k|Voft 5g . lbNnL /fhwfgL
ePsf]n] oxf“ ;fgfb]lv 7"nf ;a}sf] nflu c6g ;Sg] Joj:yf b]Vg kfOG5
. sf]nsftf ef/tsf] k'/fgf] zx/ c+u|]h ;dosf] /fhwfgL / sDo'lgi6
/fHo ePsf]n] k|foh;f] oxf“sf] hLjgz}nL ;fdfGo 5g , tyf l;ldt
ju{sf dflg; clt ;+kGg 5g . snstfdf ;fOG; l;6L, gof“ gof“ ;lk¨
dnx? ;fd|fGttfsf pbfx/0f x'g . r]gO{ -db|f;_ blIf0f ef/tsf]
Jofkfl/s s]Gb| xf] . Toxf“sf] dflg;x? :yfgLo efiff, vfgf, k/Dk/f nfO{
al9 k|fyldstf lbG5 / plgx?df lxGbL efifL k|ltsf] Jojxf/ Tolt /fd|f]
b]lvb}g .
k"jL{ ef/tsf] Pp6f ;fgf] zx/ sGofs'df/L hxf“ ljj]sfgGbsf]
;dfwL:yn / sGofs'df/L dlGb/ rlr{t 5g Pp6f k|d'v wfld{s :yn xf]
. ljj]sfgGb ;dfwL :yn hf] rf/}lt/ ;d'Gb|n] 3]/]sf] 5 / oxf“sf] agf}6
Pp6f r§fgdf /x]sf] 5 . cToGt dgf]/d tyf zfGtlk|o 5g . oxf“sf]
Wofgs]Gb| cToGt /fd|f] / k|]/0ff bfoL 5g . oxf“af6 ;"of]{bosf] b[io
cToGt dgf]/d b]lvG5 . o; 7f“psf] e|d0fn] dgdf zfGtL tyf
wd{k|ltsf] cf:yfnfO{ hfu[t u/fp“5 . oxf“ /x]sf] sGofs'df/Lsf] dlGb/df
k'/ifx? cw{gUg eO{ dfq k|j]z ug{ kfp“b5g / cToflws le8 b]lvG5 .
wfld{s cf:yfsf] nflu k|d'v lty{dWo] j}zgb]jL klg k|d'v xf] . hDd'af6
s6/f ;Dd a;df hfg'kb{5 / s6/faf6 k}bn ofqf z'? ug'{ k5{ .
s6/fdf gfd btf{ u/fO{ ;s]kl5 kxf8 r9g z'? ug'{k5{ . dgdf /fv]sf]
OR5f k'/fxf]; eGg] sfdgf ub}{ cflbzlQm -j}zgjb]jL_ nfO{ ;Demb}
psfnf] nfUbf ofqf cToGt ;'vdo, /dfOnf] / ;lhnf] ;+u k'Ug ;Sg]
x'G5 . ofqfsf] s|ddf dflg;df b]lvg] xf};nf tyf pT;fxaf6 wfld{s
efj0ffsf] k|ikm'6g x'G5 / s'g}klg unt ljrf/ k|j]z ug{ kfOb}g .
dflg;df k|]/0ff, cf:yf, tyf wfld{s efjgfsf] ljsf; ug{ j}zgjb]jLsf]
bz{g n] ;xof]u ldN5 . d}n] lrtfPsf] ;a} ;+sNkx? k'/f efof], /
o;af6 d]/f] dgdf wd{ k|ltsf] cf:yf a9b} uPsf] xf] .
Pd=P;L= gl;{Ë sf] kl/Iffdf ;fldn x'g r08Lu9 hfbf jf6 z'?jft
z'?ePsf] ef/t e|d0f k6s k6s ul/ cGo k|fof]hgsf] nflu klg k|fKt
eof] . Pd=P;L= vf]Ng'k"j{ cWoogsf] nflu cGo rf/hgf gl;{¨ lzIfs
;lDdnt ;d"x xfdL lbNnL, r08Lu9, n'lwogf, j}u+nf]/, e]nf]/ nufotsf
7f“px?sf] e|d0f ug]{ cj;/ k|fKt eof] . of] e|d0f d]/f] nflu cToGt
lzIffk|b lyof] / o;n] dnfO{ hLjgdf s]xL ug'{k5{ eGg] k|]/0ff lbof] .
ef/t e|d0fsf] ljz]if ;Demgfx? M
ef/t e|d0fsf] ljz]if ;Demgfx? M
ef/t e|d0fsf] ljz]if ;Demgfx? M
ef/t e|d0fsf] ljz]if ;Demgfx? M
kGhfa e|d0f M
kGhfa e|d0f M
kGhfa e|d0f M
kGhfa e|d0f M d r08Lu9df k9bf æg]zgn kml6{nfOh/ lnld6]8ÚÚ
æb+un af“wÚÚ tyf ljleGg u'?åf/x? h'g kGhfa df cjl:yt 5g ,
cjnf]sg ug]{ df}sf kfP . d}n] g]zgn kml6nfO[h/ lnld6]8df s;/L
o'l/ofdn xfjfaf6 tyf kfgLaf6 7"nf] dfqfdf k|zf]wg ul/G5 , / 6«]gdf
nf]8 ul/ b]zsf] ljleGg efudf k7fOG5 , x]g]{ df}sf kfP“ . To:tf] Pp6f
kmofS6«L g]kfndf eP g]kfnsf] ;Dk"0f{ dnvfBsf] cfjZostf k'/f
x'g]lyof] . Toxf“ d}n] Sofnl;od KnfG6 klg x]/,] h'g kfgL, xfjf,
afof]Uof;, l8hn, nfOd O{ sf] k|of]uaf6 agfOPsf] b]lvof] . kGhfadf
/x]sf] b+ufn af“w Pp6f 7"nf] af“w xf], h;sf] k|of]un] ljB't lgsflnG5 /
hdLg sf] l;rfO{ gx/af6 ul/G5 .
kGhfa el/df ljZj k|l;4 u'?åf/x? 5g , h;df d}n] cfgGbk'/ ;fx]j,
l;;dxn u'?åf/, k6nk'/L u'?åf/, zlxb u'?åf/, nufot cGo ;fgf
;fgf ljleGg u'?åf/ x]g]{ df}sf kfP“ . d}n] u'?åf/fdf kfPsf] /fd|f
kIfx?df ;a}nfO{ lgz'Ns ef]hg -n+u/_, ;a}nfO{ ;dfg Jojxf/, vfgf
tyf af; tLg lbg ;Dd lgz'Ns tyf hGdb]lv d[To' ;+:sf/ u'?åf/d}
u/fpg', ;]jf ejgf tyf wd{k|ltsf] ;Ddfg k|z+;f ug]{ nfos 5g .
ofqf cg'ej M
ofqf cg'ej M
ofqf cg'ej M
ofqf cg'ej M ;g @))) sf] h'nfO{ @& tfl/sdf tfTsfnLg c:ktfn
lgb]{zs -8f= gf/fo0f s'df/_ n] Pp6f ;]ldgf/sf] cfof]hgf ug'{ eof] /
jxf“n] u/]sf] ef/tsf] e|d0faf/] xfdLnfO{ hfgsf/L u/fpg' eof] . d}n]
pQm ;]ldgf/af6 lgDg s'/fx? k|]/0ffbfos ePsfn] clxn] klg
;lDem/x]sf] 5' / kf7s x?nfO{ ;d]t hfgsf/L u/fpg rfxG5' .
s_ Pkf]nf] c:ktfndf ;'rgfs]Gb| w]/} /fd|f] /x]sf], !^)) j]8 /x]sf] pQm
c:ktfndf 8fS6/x?nfO{ jxf“x?n] k|of]u u/]sf] 7f“psf] cwf/df
k};f ltg{' kg]{ lgod /x]sf] hfgsf/L kfOof] .
v_ lt?klt dlGb/ hxf“ ejjfg lji0f'sf] k'hf x'G5, cfGw| k|b]zsf] Pp6f
k|d'v dlGb/ xf] . oxf“ nfOg nfu]/ l6s6 lnO kfnf] cg';f/ dfq
bz{g ug{ kfOG5 . dflg; oxf“ cfP/ cfkmgf] skfn s6fp5g /
eujfg nfO{ r9fp5g . oxf“ dfG5]n] cfÏgf] OR5f k'/f u/fpg
klxnf x'+8Ldf k};f olt r9fp5g . oxf“ ;'g, rf“lb / k};f
r9fp5g ls To;sf] lx;fa 5}g . d}n] klg efUoj; @ k6s o;
dlGb/sf] bz{g ug]{ df}sf kfP“ .
u_ e]nf]/sf] l;=Pd=;L= c:ktfn ef/tsf] Pp6f k|d'v c:ktfn xf] .
c:ktfnsf] cfDbfgL af6 (*% vr{ k'/f x'G5 . x/]s 7fp“df nfOg
/ l;i6d cg';f/ sfd x'G5 . dfG5]n] cfo>f]t cg';f/ c:ktfnsf]
z'Ns ltg'{k5{ . oxf“ ul/asf] nflu sd k};f tyf wlgsf] nflu a9L
k};f ltg'{kg]{ lgod 5 . o; c:ktfnsf] lgodsfg'g, ;/;kmfO{,
SoflG6g O{= k|z+;lgo of]Uo 5g .
3_ a}+unf]/df /x]sf] uf]s'n Ph's]zg kmfp08];g Pp6f k|fOe]6 ;]S6/af6
;+rflnt d]l8sn sn]h xf] . oxf“ s]=hL= b]lv kL=hL= ;Dd ;Dk"0f{
k9fO{ x'G5 . of] c:ktfn n] cfO{=P;=cf]= ())@ sf] k|df0fkq
kfPsf] 5 . of] &)) z}ofsf] c:ktfndf dfl;s ^))–&)) ljf/dL
Onfh kfp“5g / oxf“ Pd=lj=lj=P;= k9g sl/a #% nfv ef? ltg'{
k5{ .
ª_ ;fO{afaf c:ktfn, k'6fktL{, Pp6f k"0f{ lgz'Ns c:ktfn xf], h'g 6«i6
tyf cg'bfgaf6 rNb5 . oxf“ d'6'sf] ck/];gsf] nflu b'O{ c8fO{
jif{, gzfsf] nflu # jif{ tyf lkQsf] y}nLsf] 9+'ufsf] ck/]zgsf]
nflu *–( dlxgfsf] kfnf]df klv{ nfOgdf a;]kl5 dfq ck/]zg
x'G5 . sf/0f lgz'Ns, /fd|f] ;]jf / lj/fdLsf] rfk w]/} ePsf]n]
nfOg a:g' k/]sf] xf] .
r_ a+}unf]/df /x]sf] ;]G6hf]g c:ktfn klg Pp6f k|d'v c:ktfn xf] .
o; c:ktfnsf] ;]jf klg w]/} /fd|f] 5 .
cGTodf jxf“n] s'g}klg c:ktfnsf] ljsf; tyf /fd|f] gfd sdfpgsf]
nflu lgDg s'/fx?df Wofg lbg' k5{ . c:ktfnsf] ;Dk"0f{ :6fkmx?df
;dk{0fsf] efjgf x'g' h?/L 5 . :jf:Yo ;]jf k"0f{ lgz'Ns lbg ;lsb}g .
;sf/fTds ;f]r ePsf] :6fkmnfO{ dfq sfddf /fVg'k5{ . lgod sfg'g
agfpbf s8fOsf] ;fy nfu" ug'{k5{ / ;dofg';f/ kl/jt{g ug'{k5{ .
;se/ lj/fdLsf] c:ktfn a;fO{ sf] lbg 36fpg' k5{ . c:ktfndf
d[To'b/ sd ug'{k5{ . s'g} klg c:ktfnsf] gfd rNg nfdf];do nfUg
;S5 .
r08Lu9 a;fO{sf] IF0fx? M
r08Lu9 a;fO{sf] IF0fx? M
r08Lu9 a;fO{sf] IF0fx? M
r08Lu9 a;fO{sf] IF0fx? M r08Lu9 ef/tsf] of]hgfj4 tl/sfn] lgdf{0f
ul/Psf] zx/ xf] . r08Lu9df dnfO{ dgkg]{ tyf x]g{ nfossf 7fp“x?df
cfO{=P;=lj=6L= -a; c88f_, zflGtus+h' -kfs{_, /f]h uf8]{g -u'nfasf]
km'nsf] au}rf_, cf6{ Do'lhod, l;6L Do'lhod, lx:6f]l/sn Do'lhod, snf
;fu/ -jRrfx?sf] kfs{_, ;'lk|dsf]6{, ;]S6f]6«]P6, l;=Pd= clkm;,
;'sgfn]s, :j]dan ckm r08Lu9, ;q ;]S6/sf] ahf/, l;g]dfxnx?
tyf oxf“sf] a; ;]jf 5g . oxf“ lgodsfg'g, :jtGqtf / vfgfsf] nflu
k|l;4 5g . r08Lu9df /x]sf] lk=hL=cfO{=c:ktfn ef/tsf] Pp6f
;'ljwf;DkGg c:ktfn xf] . oxf“ /x]sf] dg;fb]jL dlGb/ cToGt k|l;4
tyf OR5f k'/fu/fpg] dlGb/sf] ?kdf kl/lrt 5g . dg;fb]jL dlGb/sf]
;fy} sfnfsf dlGb/ klg dxTjk"0f{ dlGb/ xf] . oxf“ glhs} /x]sf] lkhf]/d
uf8{g x]g{ nfossf] 5 .
j}zgj
j}zgj
j}zgj
j}zgjb]jLsf] bz{g M
b]jLsf] bz{g M
b]jLsf] bz{g M
b]jLsf] bz{g M r08Lu9sf] a;fO{sf] a]nf d}n] pQ/ ef/tsf] k|d'v
tLy{ j}zgjb]jLsf] bz{g !$ clk|n @))! df ug]{ df}sf kfP . j}zgjb]jL
hfbf hDd', s6/f tyf cGo 7fp“sf] e|d0f ug{] df}sf kfP . af6f]df
sfne}/j, clws'df/L u'kmf, O{= sf] bz{g ;d]t ug]{ df}sf kfP .
j}zgjb]jL ofqf d]/f] hLjgsf] Pp6f dxTjk"0f{ tLy{ xf] . d}n] /flt !@
ah] !$ clk|n @))! df dftfsf] bz{g ug]{ df}sf kfP . d j}zgjb]jLsf]
ofqfsf] nflu r08Lu9af6 hDd' a;af6 k'u], hDd'af6 km]/L s6/fsf]
nflu k|:yfg u/] . s6/faf6 sl/a !%–!^ 306fsf] psfnf] af6f] x'b} /flt
!@ ah]lt/ dlGb/ k'u] / Tolx /flt efUon] bz{g ;d]t kfP“ . hf“bf
kmls{bf af6f]df n'lwofgf, hnGw/, k7fgsf]6, s6/f, hDd' tyf
s;ld/sf] ofqf ug]{ cj;/ klg k|fKt eof] . d}n] cg'ej u/] dftfsf]
s[kf ljgf bz{g c;Dej 5 / jxf“n] rfx]df h:tf] OR5f klg k'/f x'G5 .
dfG5]sf] cf:yf / elQmaf6 d cToGt k|efljt eP . af6f]df ofq'nfO{
k|bfg u/]sf] ;]jfx? h:t}, vfgf, kfgL zf}rfno, lj>fdu[x O{= k|;+;lgo
of]Uo 5g . dftfsf] dlGb/df ;+sNk lnO{ :jR5dgn] k'hf u/] ;a}
dgf]]sfdgf k'/f x'G5 , h'g d]/f] dfq xf]Og, clwsf+zsf] Tolx wf/0ff /x]5
.
tfhdxn sf] cjnf]sg M
tfhdxn sf] cjnf]sg M
tfhdxn sf] cjnf]sg M
tfhdxn sf] cjnf]sg M d}n] gf]e]Da/ @))! df r08Lu9af6 lbNnLsf]
e|d0f ub}{ cfu/f k'u] . cfu/fsf] tfhdxnsf] cjnf]sg kl5 Toxf“af6
sl/a @ 306fsf] af6f]df /x]sf] kmQ]k'/ l;ls|df csa/ afb;fxsf] b/af/
tyf lsnf x]g{] df}sf kfP“ . d'unx?sf] zf;g sfnsf] zfg lyof] cfu/f,
tfhdxnsf] agf}6 / cf;kf;sf] /dlgo jftfj/0f / hd'gfjf/Lsf]]
lsgf/fsf] b[io x]g]{ nfossf] /x]5 . h:tf];'s} tgfadf /x]sf] JolQm
;f“emkv tfhdxn 5]pdf a:bf / b[io cjnf]sg ubf{ dg zfGt x'G5 .
cd[t;/sf] e|d0f M
cd[t;/sf] e|d0f M
cd[t;/sf] e|d0f M
cd[t;/sf] e|d0f M d}n] @& hgj/L @))@ df cd[t;/ zx/sf] e|d0f
ug]{ cj;/ kfP . cd[t;/ hfg] af6f]df /x]sf] Jof; ;T;+u cf>d ;d]t
x]g]{ cj;/ kfP, h'g cToGt 7"nf] Jojl:yt tyf dgdf]xs lyof] .
cd[t;/df x]g'{kg]{ k|d'v rLhdf :j0f{dlGb/ xf] . :j0f{ dlGb/sf] agf}6
af:tad} cbe't 5 . :j0f{dlGb/sf] bz{gkl5 xfdL hlnofjfnfjfu hxf“
cu|+]hn] ef/ltox?nfO{ uf]nL xfgL ;fd'lxs xTof ul/ s'jfdf kmfn]sf]
k|df0fx? xfn;Ddklg tfh} 5g x]g]{ cj;/ kfP“ . To;kl5 glhs} /x]sf]
jfuf jf]8/, h'g kfls:tfgsf] l;df;+u hf]l8Psf] 5 . Toxf“ ;“femdf
k|bz{g ul/g] ;]gfsf] k/]8 x]g{ nfossf] x'G5 .
l;dnf e|d0f M
l;dnf e|d0f M
l;dnf e|d0f M
l;dnf e|d0f M l;dnf e|d0fsf] a]nf oxf“sf d'Vo cfsif{0fx? l/8L -lks
KjfOG6_, dfn/f]8 -d]g ahf/_, 6'v'sf] k|l;4 xg'dfg dlGb/, s'lkm{ -6'l/i6
/ lkslgs :yn_ tyf ns8 ahf/ -sf7sf] ;dfg kfpg] 7f“p_ O= x]g]{ /
3'Dg] cj;/ kfP . c+u|]hx?n] oxf“ 6«]g tyf cGo ;fwfgsf] ljsf;
u/]sfn] ko{6sn] el/ e/fp x'G5 . g]kfnL g]tfx?n] oxf“sf] ljsf;jf6
k|]/0ff lng} k5{ .
xl/åf/ tyf Clifs];sf] ofqf M
xl/åf/ tyf Clifs];sf] ofqf M
xl/åf/ tyf Clifs];sf] ofqf M
xl/åf/ tyf Clifs];sf] ofqf M xl/åf/sf] ofqf, wfld{s ofqf l;4 eof] .
xl/åf/ e|d0fdf hfbf d ;Dk"0f{ kl/jf/sf] ;fy uPsf] lyP . Toxf“
u+uf3f6df ;f“emdf x'g] cf/tL -xl/ls kf}8L_ x]g]{ nfosf] x'G5, To:t}
oxf“af6 /f]kj]df r9]/ dg;fb]jL tyf r08Lb]jLsf] dlGb/ x]g]{ ;f}efUo
kfP . xl/åf/df /x]sf] j}zgj b]jL dlGb/, e'ldlgs]tg dlGb/, zflGts'+h,
bIfdlGb/, s+sfn dlGb/, p4t d08n tyf ;d;fg3f6 h:tf :yfgx?sf]
bz{g tyf k'hf ug]{ cj;/ kfP“ .
xl/åf/ kl5 $% ldg]6sf] a; ofqfkl5 Clifs]; k'Uof} . hx“f /fdem'nf,
nId0f e'mnf tyf c;+Vo dlGb/ tyf ;fwgf ug]{ s]Gb|x? b]Vg] cj;/
kfof} . d}nf] cfkmgf] hLjgdf ef/tsf w]/} h;f] d7 dlGb/ tyf
b]jfnosf] bz{g ug]{ cj;/ k|fKt u/], zfob of] OZj/sf] s[kfn] dfq
;+ej eof] xf]nf . eujfgsf] bz{g tyf k'hfn] dg zfGt x'g'sf] ;fy}
;tsd{ ug]{ k|]/0ff k|fKt x'G5 . gs/fTds ;f]rx?sf] k|efj JolQmdf kb}{g
/ tgfad'Qm hLjg lhpg d2b ub{5 .
%=# ci6«]lnof
%=# ci6«]lnof
%=# ci6«]lnof
%=# ci6«]lnof -
-
-
-l;8gL_ e|d0f M
l;8gL_ e|d0f M
l;8gL_ e|d0f M
l;8gL_ e|d0f M ;g @))# df d}n] cGt/f{li6«o s]g;/
gl;{¨ ;f];fO6Laf6 5fqj[QL k|fKt ul/ cGt/f{li6«o SofG;/ gl;{¨
;Dd]ngdf ;xefuL x'g] cj;/ kfP . of] d]/f] hLjgsf] klxnf] cGt/f{li6«o
-ef/t afx]s_ e|d0f lyof] . d}n] Tolta]nf sl/a @))) cd]l/sL 8n/
a/fa/sf] 5fqj[QL, lgz'Ns /lhi6«];g tyf lgz'Ns xf]6n sf] ;'ljwf
kfPsf] lyP .
SofG;/ IF]qdf d}n] sfd ub}{ u/]sf]n,] d}n] of] ;'ljwf kfPsf] xf] .
ci6«]lnof hf“b d ;+u d]/f] Pshgf ;fyLn] klg pQm 5fqj[lQ kfPsf]
lyof] / xfdL b'j}hgf ;+u} uPsf lyof], o;n] ofqfdf s'g} sl7gfO{ ePg
/ ofqf cToGt ;'vdo eof] .
w/fgaf6 lj/f6gu/ / lj/f6gu/af6 xjfOhxfhdf sf7df8f}af6 z'?
ePsf] ofqf cToGt :d/l0fo eof] . sf7df8f}+af6 a}+ss -yfOn}08_ x'b}
l;8gL k'u]sf lyof} . a}7sdf sl/a !@ 306fsf] 6«fGhL6 lyof] . a}+sssf]
xjfO c88f x]/]kl5 d]/f] lbdfudf d sxf“ cfOk'u]sf], dnfO{ yfx} ePg .
/ftL $–% 306f 6«fGhL6 ?d a's u/fO{ cf/fd ug{ uof} t/ Toxf“ eGbf
t k|ltIffnod} /dfOnf] x'bf] /x]5 . k|ltIffnodf yl/ yl/ dfG5]x? cfpg]
/ hfg] qmd rln /xGYof] . 6«flGh6 ?dsf] ;'ljwf x]/]kl5 s] k|of]u ug]{ s]
gug]{ ;f]Rbf ;f]Rb} Toxf“ g;'tL km]/L k|ltIffnodf g} cfP/ a:of} .
a}7saf6 km]/L yfO{ Po/j]hsf] xjfOhxfhaf6 l;8gL -ci6«]nLof_ sf]
nflu p8of} . yfO{{ Po/j]hdf lbPsf] vfgf / cGo ;'ljwf clxn] klg
lbdfudf emnemnL ofb cfp“5 . yfO{ Po/sf] h'; / jfOg tyf
6]lnlehg lkmNd lbdfudf tfh} 5 . ;ft–cf7 306fsf] xjfO{ ofqf kl5
/flt sl/a !! ah] l;8gL cGt/fli6«o xjfO{ c88f k'Uof} . /flt !! ah]
;dfg lnP/ aflx/ lg:sbf t lbg h:t} b]lvGYof], ljh'nL emndn
aln/x]sf] b]lvGYof] . xfdL 6]S;L;+u s'/f u/]/ 6]S;L r9L xf]6ntL/
nfUof].
/flt !@ ah] xf]6n k'Uof} . xf]6ndf /lhi6«L u/]kl5 sf]7f kfP / x]g{ yfn]
. b'O{ j]8 ePsf] sf]7f 6]lnkmf]g ;'ljwf nufot rflxg] ;Dk"0f{ Joj:yf
ePsf] ?ddf Ps 306f kl5 ;'t] . sl/a $ lkm6 df]6f] 8gnkdf ;'t]kl5
ljxfg * ah]sf] yf]/} kfOPg 5 ah] nufPsf] cnfd{ klg jf:tf ul/Pg /
ljxfg * ah] ;fyLn] l/;]K;gdf cfP/ j]6/n] sf]7fdf kmf]g ubf{ aNn
p7] . ljxfg * ah] sgkm/]G; xndf k'u]/ /fli6«o em08f af]Sg' kg]{ lyof],
t/ em08} k|f]u|fd Ps 306f l9nf] ePsf]n] 5'6]g . xtf/ xtf/ o;f] em08f
af]s]/ xfdL g]kfnaf6 uPsf lyof} t/ pgLx? 7"nf] em08fsf] Joj:yf ul/
xfdLnfO{ dfr{ kf;df ;fd]n u/fOof] .
xhf/f} ljZj ;d'bfosf] cuf8L g]kfnL eg]/ d+rdf ;+jf]wg ubf{ dg t
xif{n] ubub eof] / hLjg ;fy{s ePsf] dx;'; u/] . rf/ lbgsf]
sgk/]S;sf] bf}/fg xfdLn] l;8gL zx/sf] k|foh;f] w]/} 7f“px? 3'Dof} .
oxf“sf] dgkg]{ 7fp“x/df km'8sf]6{, Do'lhod, cf]k]/fxfp;, PSjfl/od,
l;6L6fj/, ;f“emf6fpg, ANo"dfpG6]g, sgkm/]S;xn, ;d'b|Lt6 O= x'g .
ljZj x]l/6]h ;'lrdf /x]sf] cf]k]/f xfp; / ;+;f/sf] ;aeGbf 7"nf] ;d'Gb|
d'lg /x]sf] PSjfl/od x]/]/ xif{sf] cg'e"lt eof] . l;6L6fj/af6 ;Dk"0f{
l;8gL zx/nfO{ cjnf]sg ug{] cj;/ klg k|FKt eof] . km]l/df r9]/
cfk]/f cfpbf hfbf / Toxf“af6 kms{bf 8«d df r9]/ zxb/ kms{bf
cGoGt /dfOnf] cg'e'lt eof] . csfz] 6«]gdf ;d]t r9] / zx/sf]
cjnf]sg ug]{ cj;/ kfP“ . ci6«]lnofdf /x]sf g]kfnLx?sf] 3/df Ps
5fs /fltsf] vfgfvfg] cj;/ kfP“, w]/} /dfO{nf] eof] . An' dfpG6]gsf]
cjnf]sg e|d0f hLjgsf] clj:d/l0fo e|d0f /xof] . ANo" dfpg6]gsf]
cjnf]sg ug]{ ;dodf af6f]df xf]6ndf lbPsf] vfgf tyf jfOg cem}
lbdfudf tfhf nfU5 . ANo" dfpg6]gdf /x]sf] kmnfdsf] /+u kl/jt{g
b[io cToGt cgf}7f] b]lvGYof] .
;lkm{¨sf] nflu k|Voft /x]sf] ;d'Gb|df xfdLn] klg $–% 306f ljtfof} /
d]s8f]gfN8df vfhf vfof} / b[io cjnf]sg u¥of} . oxf“ r/f dfg'{ ck/fw
/x]5 / s;}n] df/] d[To'b08 ;Dd klg lbg;Sg] k|fjwfg /x]5 . oxf“
kmnsf] /; eGbf kfgL g} dx+uf] /x]5 . kmnsf] /;sf] ;]jg xfdLn] ug]{
cj;/ kfof} . oxf“sf] csf]{ ljz]iftf eg]sf] jfOg xf], hf] lgs} /fd|f] /
;:tf] kfOG5 . ci6«]lnof ljlrqsf] dxfb]z /x]5, oxf“ ljsf;sf]
cTofw'lgs emns b]lv lnP/ h+unL dflg; -k|frLg ci6«]lnog_ ;d]t
a;f]af; ub{5g . oxf“ lgod sfg'g leq /x]/ k|To]s JolQmn] h:tf]klg
:jtGqtf pkef]u ub{5g .
gf+uf] h'n';, xf]df] ;]S;'onx?sf] k|bz{g b]lv cfw'lgs ;Eo ;dfhsf
lrq0f kfOG5 . s+uf? hf] ci6«]lnofdf dfq kfOG5, x]g]{ cj;/ h+und}
uP/ kfP“ . k|frLg dflg; -h+unL ci6«]lnog_ sf] gf“r x]g]{ df}sf kfP /
pgLx?;+u kmf]6f] lvRg] cj;/ kfP“ . ci6«]lnofdf s[lifsf] lgs} ljsf;
ePsf] 5 . kmnkm"n tyf t/sf/L cfw'lgs tl/sfaf6 pTkfbg ul/G5 .
oxf“sf] dflg; xKtfdf kf“r lbg glj/fO{ sfd ub{5g / b'O{ lbg /dfOnf]
ub{5g .
ci6«]lnofdf ljsf;sf] pRrtd k|ltkmn kfpg'df Toxf“sf hgtfsf] 7"nf]
xft 5 . l;8gL zx/ sf] lgdf{0f s}bLx?af6 u/fO{Psf] xf] . hGd s}b x'g]
s}lbnfO{ h]n vfnL u/fpg la|l6; ;/sf/n] pgLx?nfO{ Pp6f 5'§} 6fk'df
nu]/ 5f]8LlbP / Toxf“ vfgfsf] Joj:yf ul/lbg] / lgdf{0f sfo{df nufpg]
lgtLaf6 l;8gL -ci6«]lnof_ zx/sf] lgdf{0fsf] z'?jft ePsf] xf], h;k|lt
xfn pgsf ;+ttLx?n] uj{ ;d]t ub{5g . olb dflg;n] Pp6f 6fk'nfO{
pTs[i6 zx/ agfpg ;S5 eg] b]z agfpg' s'g} uFx|f] 5}g, dfq OR5f /
;+sNk x'g' h?/L x'G5 .
%=$ l;+ufk'/ e|d0f M
%=$ l;+ufk'/ e|d0f M
%=$ l;+ufk'/ e|d0f M
%=$ l;+ufk'/ e|d0f M d}n] jL=kL= sf]O/fnf :jf:Yo lj1fg k|lti7fgaf6
b'O{ k6s cGt/fli6«o sgkm/]G;sf] ;'ljwfg lnP/ l;+ufk'/ 3'Dg] cj;/
kfP“ . l;+ufk'/ g]kfnLsf] nflu sdfpg] uGtJo klg xf] . sf/0f g]kfnLnfO{
l;+ufk'/ hfg' le;f rflxb}g . l;+ufk'/df w]/} g]kfnLx? ;]gfdf -uf]vf{x?_,
Jofkf/df tyf /f]huf/df ;+nUg 5g . l;+ufk'/sf] ljsf;af6 g]kfnLx?n]
l;Sg'kg]{ s'/fx? w]/} 5g, vf;ul/ ljsf; lgdf{0f, lgod sfg'g, ;dfgtf,
;dGjo / ;befj x'g . l;+ufk'/df ;aeGbf dgkg]{ s'/fx?df Toxf“sf]
lgodsfg'g, d]6«f] 6«]g, 3/lgdf{0f, ;dfgtf / ;fdflhs ;befj x'g .
l;+ufk'/df lgod sfg'g h:tfsf] To:t} nfu" x'G5 . oxf“ dfG5] af6f]df,
a;df / 6«]gdf kmf]xf]/ ub{}gg . r'/f]6 / dlb/f lglZrt 7f“pdf dfq a]Rg
/ vfg kfOG5 . 6«]gdf kmf]xf]/ kmfn]df %)) 8n/ kmfOg / r'/f]6 vfPdf
%))) 8n/ hl/jfgf ltg'{k5{ . lgod sfg'g leq a;]/ ;a} clwsf/
pkef]u ug{ kfOG5, h'g d}n] ci6«]lnofdf x]/]sf] lyP . l;+ufk'/sf] sfg'g
Toxf“sf k|wfgdlGq, dGqL tyf kbflwsf/Lx?nfO{ hgtf ;/x nfU5 .
dGqL tyf 7"nfdfG5] klg 6«]g r9g] ub{5 / ;fwf/0f dflg;klg
d/l;l8h sf/ r9b5g . oxf“sf dlxnfx? lgs} ;an, ;Ifd / hfgsf/
5g .
oxf“sf] cG8/u|fp08 d]6«f] 6«]g cToGt cfw'lgs / e/kbf]{ / ;lhn} k|of]u
ug{ ;Sg] ;fwgsf] ?kdf /x]sf] 5 . /+usf] k|of]uaf6 ?6x? 5'l§Psf] 5 /
k|To]s :6]zg cfpg' cuf8Laf6 cfjhaf6 ;"rgf lbg] ub{5 . k|To]s #
b]lv % ldg]6df 6«]g ;'ljwf pknAw x'G5 . 6«]g l6s6 eGbf sf8{ agfP/
w]/} k6s ofqf ug]{nfO{ ;lhnf] x'G5 .
oxf“sf uugr'nL ejgx?n] ;a]sf] Wofg tfg]sf] x'G5 . Pp6} ejgdf
Pp6f ahf/sf] Joj:yf x'G5 . Pp6] ejg leq xf]6n, /]i6'/]06, k;nx?
tyf rflxg] ;Dk"0f{ ;'ljwfsf] Joj:yf x'G5 / ;Dk"0f{ ejg g} jftfj/0f
cg's'lnt x'G5 . oxf“ ljh'nL hfg] ;d:of d}n] b]lvg, @$ 306f ljh'nL
pknAw x'G5 .
l;+ufk'/df vf;ul/ tLg ;d'bfosf JolQmx? a;f]af; ub{5g . h;df
l;+ufk'/L, rfOgLh / ef/lto -dnofnd_ 5g . oL tLg ;d'bfoaf6 k6s
k6s u/L /fi6«klt aGb5g . cfkmgf] cfkmgf] ;dfh tyf IF]qdf vf;
a;f]af; ub{5g / oL ltg} ;d'bfosf aLrdf ;fdflhs ;befj cToGt
/fd|f] 5 . oxf“sf] ln6n O+l8of km]d; 7f“p xf], hxf“ uPkl5 ef/tdf
cfPsf] efg k5{ / d':tkmf oxf“sf] ;aeGbf 7"nf] ;lk¨ dnxf], hxf“
g'gb]lv ;'g ;Dk"0f{ ;dfgx? kFOG5g . oxf“ dgf]/+hgsf nflu ;+tf];f
cfO;n]08sf] lgdf{0f ul/Psf] 5, hf] cToGt k|fs[lts / dgf]/d 5 .
h;leq lrl8ofvfgf tyf cGo dgf]/~hgsf ;fwgx? 5g .
k|To]s JolQmn] cfkmgf] JolQmut :jtGqtf pkef]u u?g / ;dfhdf s'g}
lsl;dsf] ljs[lt gk}mnf]; eGg] p2]Zon] lgwf{l/t If]qx?df lgwf{l/t
ultljlwx? ug{ ;d]t 5'6 lbO{Psf] 5 . oxf“ dlxnfx? aRrf hGdfpg
Tolt OR5's x'b}g . pgLx?nfO{ aRrf al9 eGbf al9 hGdfpg eGg]
p2]Zoaf6 ljleGg ;'ljwfx? ;/sf/n] k|bfg ug]{5g h:t}, sd aRrf
x'g]n] al9s/ / al9 aRrf x'g]n] sd s/ ltg'{ nufot cGo ;'ljwfx?
lbG5g .
;]gf tyf ;'/Iffdf /x]sf g]kfnL u'NdnfO{ l;+ufk'/df dxTjk"0f{ ;'/Iffsf]
lhDd]jf/L lbPsf] / pgLx?nfO{ 5'§} u'Ndsf] Joj:yf -uf]vf{_ u/]sf] 5 .
l;+ufk'/ nueu ;'g;/L lhNnf a/fa/sf] b]z xf] . oxf“ s'g} klg
vfg]s'/fsf] pTkfbg x'b}g . ;Dk"0f{ vfBfGg dn]l;ofaf6 Nofpb5g t/
k|of{Kt / tfhf x'G5 . oxf“ k|fo cfÏgf] s'g} ÏofS6«L 5}g, t/ sRrkbfy{
c? b]zaf6 NofO{ Ïofs ug]{ / ;fdfg tof/ ug]{ sfd ub{5g . oxf“sf
dflg;x? OdfGbf/ tyf d]xgtL d}n] kfP“ . oxf“ klqsf lgz'Nsdf k9g
ljxfg ljxfg afl8/x]sf x'G5g . gf/f h'n'; tyf 3gf{ ug]{ 7f“p
5'6ofOPsf] 5 , Toxf“ uP/ dfq lj/f]w hgfpg kfOG5 . oxf“ aGb,
x8tfn O{= lgif]w u/]sf] 5 . l;+ufk'/af6 xfd|f /fhg]tfx?n] kf7l;sL
b]zsf] ljsf; ug{ k|ltj4 ePdf !) b]lv !% jif{df g]kfn l;+ufk'/ eGbf
/fd|F] aGg ;S5 .
%=% ;lj{of
%=% ;lj{of
%=% ;lj{of
%=% ;lj{of -
-
-
-a]nu|]8_ e|d0f M
a]nu|]8_ e|d0f M
a]nu|]8_ e|d0f M
a]nu|]8_ e|d0f M ;g @)!@ df d}n] o'/f]lkog P8;
;f];fO6Laf6 5fqj[lQ kfO{ o'/f]ksf] ;lj{of -a]nu|]8_ e|d0f ug]{ cj;/
kfP . Pr=cfO{=eL= P8;sf] IF]qdf o'/f]kdf ePsf] of] ;Dd]ng Pp6f
dxTjk"0f{ ;Dd]ng lyof] . o; ;Dd]ngdf ;xefuL x'g d ;+u} g]kfnaf6
c? b'O{ hgfn] ;d]t 5fqj[QL kfPsf] lyof] . xfdL sf7df8f}+ b]lv d'DaO{
x'b} o'/f]ksf] cli6«of -Eofgf_ k'Uof] / Toxf“af6 a]nu]|8 -;lj{of_ k'Uof} . of]
ofqfaf6 d}n] w]/} kf7 l;s] / w]/} /dfOnf] klg eof] . ef/tsf] d'DaO{
Po/kf]6{df xfdLnfO{ lgs} ;f]w vf]h ul/of] / cGtdf Kn]gdf r9g]
cg'dlt lbOof].
Eofgf -cli6«of_ o'/f]ksf] 7'n} b]z tyf 7'n} Po/kf]6{ /x]5 . Eofgfaf6
:yflgo xjfOhxfhaf6 xfdL a]nu|]8 k'Uof] . a]nu|]8 o'/f]ksf] k'/fgf] zx/
x]f . hxf“ cGt/fli6«o c;+nUg ;Dd]ng ePsf] lyof] . o'uf];nfleof
lj36g eP/ ;lj{of / df]G6f]/]u' eGg] @ j6f b]z aGof] . 6'lqmg' cuf8L
o'uf]znfljof o'/f]ksf] Pp6f zlQmzfnL d'n's lyof] / bf]>f] ljZjo'4 kl5
of] b]zsf] cfly{s cj:yf ;d]t sdhf]/ x'b} cfof] / b'O{j6f b]zdf
ljefh eof] . a]nu|]8 -;lj{of_ o'/f]ksf] Pp6f k|efjzfln zx/ xf], hxf“
k|flrg o'/f]kdf ePsf] ljsf;sf] emns b]Vg kfOG5 .
oxf“sf d'Vo zx/x?sf] ejg ;8ssf] agf}6 x]bf{ oxf“sf] ljsf; bf]>f]
ljZjo'4sf] a]nfdf ePsf] efg k|i6 kfOG5 . rf}8f ;8sdf 9'+uf
lj5ofO{Psf], 7'nf 7'nf ejg, 7'nf 7'nf zflns tyf kfs{x? oxf“sf]
ljz]iftf xf] .
;Eo ;dfh s8f lgodsfg'g oxf“ k|i6 b]Vg kfOG5 . bf]>f] ljZjo'4kl5
sdhf]/ ePsf] / b'O{ /fHodf ljefhg ePs]f / cfly{s dlGbsf] sf/0f
oxf“ k/]sf] c;/ k|i6 b]Vg kfOG5 . oxf“sf] 6«]g :6]zg / Po/kf]6{ x]/]kl5
o;sf] k|i6 ememNsf] cfp“5 . ljZjo'4sf] a]nf Wj:t ePsf] k'/fgf]
a]nu|]8sf] ;§f xfn gof“ a]nu]|8 zx/ glhs} lgdf{0f ul/Psf] 5 . o'4 /
4Gbn] zlQmzfnL /fi6«x? s;/L wf/f;foL x'G5, ;f] k|i6 b]Vg kfO{G5 .
o'/f]k e|d0fn] dnfO{ ;+kGgtf ;+u cjut u/fof] . xfdLn] Toxf“ /x]sf]
Do'lhod x]g]{ df}sf kfof}, hxf“ ;of} tf]kx? h'g bf]>f] ljZjo'4df
lx6n/n] k|of]u u/]sf] lyof], ;'/lIft ;fy ;hfP/ bz{s nfO{ x]g]{ Joj:yf
ldnfPsf] kfP .
o'/f]k a;fO{ cToGt ;'vdo lyof] . xfdL a;]sf] xf]6nsf] k|To]s sf]7fdf
tftf] kfgLsf] kfOk h8fg ul/Psf] lyof], lsgsL hf8f] dlxgfdf oxf“
dfOg; !) b]lv !% l8u|L;]lN;o; ;Dd tfkqmd k'Ubf] /x]5 . oxf“af6
k|mfG;, hd{gL tyf O+un]G8 glhs} kbf]{ /x]5 . a]nu|]8 -;lj{of_ o'/f]ksf]
w]/} ;+j[4 /fi6« gePsf]n] l;+ufk'/ tyf l;8gL -ci6«]lnof_ h:tf]
cfw'lgstfsf] emns gkfP klg k'/fgf ;Eotfdf ljsf; ePsf] k|i6
b]lvGYof] .
%=^ xªsª e|d0f M
%=^ xªsª e|d0f M
%=^ xªsª e|d0f M
%=^ xªsª e|d0f M xªsª e|d0f Pp6f cltg} dxTjk"0f{ /dfOnf] tyf
cf/fdbfoL e|d0fsf] ?kdf /xof] . of] e|d0f d]/f] nflu r'gf}tL ;d]t eof]
. xªsªdf d}n] 6«fOnsf] ?kdf zf]w kq k7fPsf] lyP / 5fqj[lQsf] nflu
klg dfu u/]sf] lyP . efUoj; d]/f] b'Oj6} :jLs[t eof] / 5fqj[lQdf
xªsª e|d0f ug]{ / ;Dd]ngdf efu lng] df}sf k|fKt eof] . of] ;Dd]ng
df hfbf, d]/f] / ljefuLo k|d'v larsf] åGb lgs} a9fof] . h] xf]; d}n]
o; ;Dd]ngdf ;xefuL x'g', d]/f] nflu r'g}tL klg lyof] . d}n] d[uf}nf
/f]u af/]df lgs} cg';Gwfg tyf 8fOnfOl;;df of]ubfg u/]sf] lyP,
zfob To;}n] d}n] of] ;'ljwf l9nf] ePklg k|fKt u/] .
xªsª af/]df s'/fubf{ Pp6f cToGt ;+a[4 ;fgf] tyf Joj:yLt b]z xf] .
oxf“sf] ;+/rgfsf] dfgj ;Eotfsf] ljsf;sf] emns k|i6 ?kdf b]vf k5{
. oxf“sf] uugr'DaL ejgx? / Toxf“ /x]sf] ;'ljwfx?n] ;a}sf] Wofg
cfsif{0f ub{5g . oxf“sf 3/x? !!* -Ps;o c7f/_ tNnf ;Ddsf 5g,
/ Pp6} 3/df Ps tnfdf ahf/ jf k;n, dfyL ckmL; / Tof] eGbf
dfly #–$ j6f xf]6n Pp6} 3/df /x]sf] 5 . oxf“sf ;aeGbf Jojl:yt
/x]sf] ;'ljwf dWo] Pd=l6=cf/= -6«]g_, a;, Kn]g tyf xf]6nx? 5g . oxf“
rf/ kf“r j6f 6fk'df zx/x? a;]sf 5g, h;dWo] b'O{ j6f d'Vo zx/x?
xªsª / df}ss kb{5g .
oxf“ sf/ tyf uf8L w]/} ;:tf] 5 t/ kfls{ª w]/] dx+uf] 5 . oxf“ rfOlgh
dfs]{6 w]/} 7"nf] 5 / w]/} h;f] g]kfnLx? /]i6'/]06 tyf xf]6n Joj;fodf
sfo{/t /xsf] kfP“ . oxf“af6 rfOgfsf] af]8{/ glhs} /x]5 / 6«]gsf]
dfWodaf6 ;lhn} hgf kfOG5 . xªsª rfOgfsf] Pp6f k|zf;lgs If]q
eP klg oxf“sf] d'b|f k|zf;g tyf sfg'g cnu 5g .
%=& :jL6h/n]08
%=& :jL6h/n]08
%=& :jL6h/n]08
%=& :jL6h/n]08 -
-
-
-h]g]ef_ ofqf M
h]g]ef_ ofqf M
h]g]ef_ ofqf M
h]g]ef_ ofqf M d}n] ^ dlxgf cuf8L b]lv -clk|n
@)!#_ df cfO{=l;=Pg= sf] lh Pg Pn cfO{ tflndsf] nflu cfj]bg
u/]sf] lyP . ;xefuL x'g @)!! / @)!# df klg lgj]bg lbPsf] lyP t/
;kmn eOg / @)!# df d]/f] 5gf]6 eof] . o; tflnddf l;kmfl/; ug]{sf]
dxTjk"0f{ e"ldsf x'G5 / h;df d}n] lrkm, sn]h gl;{¨ -;ld nfdf_ /
Psflds l8g -k|f=8f= Zofdn e§/fO{_ sf] gfd lbPsf] lyP / jxf“x?sf]
;sf/fTds l/km/]G;af6 d]/f] 5gf}6 eof] .
of] tflnd d]/f] hLjgdf k|efj kg]{ Pp6f dxTjk"0f{ 36gfsf] ?kdf d}n]
lnPs]f 5' . d}n] ;+;f/sf] @% eGbf a9L d'n'ssf] gl;{¨ ln8/ tyf ljZj
:jf:Yo ;+u7g, cGt/fli6«o gl;{¨ ;+3 tyf o'gfO6]8 g];g sf
ljif]z1x? ;+u k|ltlqmof, 5nkmn tyf jxf“x?sf] cg'ej ;'Gg kfP .
of] tflnd d]/f] hLjgsf] Pp6f dxTjk"0f{ tflndsf] ?kdf /x]sf]5 , h:tf]
dnfO{ nfU5 . :jL6h/n]08 h]g]efsf] ofqf #–$ dlxgf cuf8L to eof]
/ d}n] k|lti7fgdf 8]Ko'6];gsf] nflu lgj]bg lbP / w]/} ;+3if{ kl5 dfq
d}n] pQm 8]Ko'6]zg ljbf kfP, h'g cToGt b'Mvsf] s'/f xf] . To;kl5 d}n]
le;fsf] nflu cfj]bg u/] / ;lhn} k|fKt u/], sf/0f of] eGbf cuf8L d
ci6«]lnof, l;+ufk'/, xªsª tyf ;lj{ofsf] e|d0f ul/;s]sf] lyP . o;}
aLrdf d}n] a]NhLod -j;]{N;_ df o'/f]lkog P8; sGkm]/]G;df ;xefuL
x'g] df}sf km]/L kfP .
d}n] ^ ;]K6]Dj/ @)!# sf] ;f“em ^ ah] Po/kf]6{sf] nflu k|:Yfg u/] .
lqe'jg cGt/fli6«o ljdfg:yn sf7df8f}+sf] s]xL tYo j0f{g ug'{kg]{ d}n]
cfjZos 7fGb5' . lqe'jg ljdfg :yndf l5bf{ klxnf h:t} nfdf] nfd,
l9nf] sfd tyf cgfjZos em+em6n] g]kfnLsf] dfq geO{ ljb]zsf]
gh/df g]kfnsf] v/fa cj:yfsf] lrq0f ub{5 .
cWofudg ljefudf nfdf] nfO{g x]bf{ / g]kfnL o'jfo'jltx?sf] ljb]z
knfogsf] cj:yf x]bf{ dg cToGt b'lvt x'G5 . oL ;a}sf] b]fif d}n]
g]kfnL /fhg]tf x?nfO{ g} lbg rfxG5' . t/ nf]sdfg l;+xsf] lgo'lQm
cVtLof/ k|d'vdf ePb]lv ljdfg:yn sd{rf/Lx?df klg d}n] 8/sf]
cg'e'lt u/] / klxnf eGbf s]xL ;'wf/sf] dxz'; u/] .
/flt ( ah]lt/ Oltxfb Po/j]hsf] xjfO{hxfhaf6 d cfa'wfjL Po/kf]6{ -
;fpbL c/]ljof_ sf] nflu k|:yfg u/] . /flt sl/a ! ah]lt/ df
cfa'wfjL Po/kf]6{df cfO k'u] . Oltxfb Po/j]h / cfa'wfjL Po/kf]6{sf]
j0f{g ug'{ d ;fGb{les 7fGb5' . sf7df8f}+ ljdfg:yndf ljdfg r9bf
ljdfg olt /fd|f] xf]nf eg] ;f]r]sf] lyOg, t/ hxfhdf r9bf / ;'ljwf
x]bf{ cToGt /fd|f] nfUof] .
xjfOhxfhdf /fd|f] Joj:yfkg u/]sf] b[Zoaf6 d cToGt k|efljt eP .
cfa'wfjL Po/kf]6{df cfp“bf t dg ub ub eof] . Oltxfb Po/j]h /
;fpbL c/]ljofsf] /fli6«o ljdfg klg /x]5 / cfa'wfljdf ()% ljdfg
Oltxfb Po/j]hsf] d}n] kfP“, o;af6 b]z slt ;DkGg /x]5 / /fli6«o
efjgf s:tf] /x]5 , k|i6 eof] . d}n] Po/kf]6{df ePsf] ;'ljwfaf6 klg
cToGt k|efljt eP, sf/0f of] Pp6f Joj:yf cGt/fli6«o Po/kf]6{ xf] /
b'aO{ klg oxf“af6 glhs} kb{5 . Pp6} b]z ;fpbL c/]ljofdf @, @ j6f
cGt/fli6«o Po/kf]6{ glhs} glhsn] b]zsf] ;DkGgtfsf] cfefif lbG5 .
cfa'wfaL Po/kf]6{af6 /flt @ ah]lt/ h]g]ef -:jL6h/n]08_ sf] nflu
k|:Yffg u¥of] / ljxfg & ah]lt/ & ;]K6]Da/ @)!# df h]g]efr -
:jL6h/n]08_ cfO{ k'Uof}+ .
h]g]efsf] ljdfg :yn k'/fgf], 7"nf] t/ Jojl:yt /x]5 . oxf“ x/]s s'/f
lgoda4 tl/sfaf6 ;+rfndf /x]sf] kfP“ . o;af6 k|i6 x'G5 :jL6h/n]08
Pp6f cToGt ;Eo tyf lgoddf rNg] b]z xf] . ljdfg:yndf ;fdfg
lng]ljlQs} cfO{=l;=Pg= sf] nf]uf] lnP/ 6]S;L 8«fOe/ xfdLnfO{ lng klv{
a;]sf] kfP“ . ljdfg:ynaf6 clt/fd|f] 6]S;Ldf r9]/ tflnd :yn cfp“bf
g]kfnsf] ofb emnemnL cfof], sf/0f oxf“sf] e'agf]6 g]kfnsf] h:t} /x]5
. olt /fd|f] 6]S;Ldf t g]kfnsf] dlGq, k|wfgdlGq tyf Jofkfl/x? dfq
r95g , h'g oxf“sf] ;j{;fwf/0fsf] nflu ;fdfGo s'/f xf] . Po/kf]6{df
cf“pbf dn]l;of tyf ;]n;];sf] ;xefuL ;d]t e]6] / tflnd :yndf
sl/a * ah]lt/ cfO{ k'u] . tflnd :yndf cfO{k'Ubf l/;]K;gdf Jojl:yt
tl/sfaf6 sf]7f kfP / gf:tf vfP“ . Psl5g cf/fd u/]kl5 tflndaf/]
hfgsf/L u/fpg @ ah] xfdL ;a}nfO{ af]nfO{of] . ;]K6]Da/ & tfl/sdf @
ah]af6 tflndsf] hfgsf/L ;+u} xfd|f] tflndsf] z'?jft eof] .
Ram sharan mehta jiwani pdf  rs mehta
Ram sharan mehta jiwani pdf  rs mehta
Ram sharan mehta jiwani pdf  rs mehta
Ram sharan mehta jiwani pdf  rs mehta
Ram sharan mehta jiwani pdf  rs mehta
Ram sharan mehta jiwani pdf  rs mehta
Ram sharan mehta jiwani pdf  rs mehta
Ram sharan mehta jiwani pdf  rs mehta
Ram sharan mehta jiwani pdf  rs mehta
Ram sharan mehta jiwani pdf  rs mehta
Ram sharan mehta jiwani pdf  rs mehta
Ram sharan mehta jiwani pdf  rs mehta
Ram sharan mehta jiwani pdf  rs mehta
Ram sharan mehta jiwani pdf  rs mehta
Ram sharan mehta jiwani pdf  rs mehta
Ram sharan mehta jiwani pdf  rs mehta
Ram sharan mehta jiwani pdf  rs mehta
Ram sharan mehta jiwani pdf  rs mehta
Ram sharan mehta jiwani pdf  rs mehta
Ram sharan mehta jiwani pdf  rs mehta
Ram sharan mehta jiwani pdf  rs mehta
Ram sharan mehta jiwani pdf  rs mehta
Ram sharan mehta jiwani pdf  rs mehta

More Related Content

What's hot

Nayashakti Book Final for Press
Nayashakti Book Final for PressNayashakti Book Final for Press
Nayashakti Book Final for Press
Khimlal Devkota
 
Jhora kshetra-ko-jagga
Jhora kshetra-ko-jaggaJhora kshetra-ko-jagga
Jhora kshetra-ko-jagga
DPNet
 
Daana padartha
Daana padarthaDaana padartha
Daana padartha
DPNet
 
9 rapid format-pry survey nep
9 rapid format-pry survey nep9 rapid format-pry survey nep
9 rapid format-pry survey nep
DPNet
 
Malpot minha
Malpot minhaMalpot minha
Malpot minha
DPNet
 

What's hot (18)

रेविज रोग सम्बन्धि प्रस्नोत्तर
रेविज रोग सम्बन्धि प्रस्नोत्तर रेविज रोग सम्बन्धि प्रस्नोत्तर
रेविज रोग सम्बन्धि प्रस्नोत्तर
 
Aksharica - 099 (अक्षरिका - ०९९)
Aksharica - 099 (अक्षरिका - ०९९)Aksharica - 099 (अक्षरिका - ०९९)
Aksharica - 099 (अक्षरिका - ०९९)
 
Aksharica - 112 (अक्षरिका - ११२)
Aksharica - 112 (अक्षरिका - ११२) Aksharica - 112 (अक्षरिका - ११२)
Aksharica - 112 (अक्षरिका - ११२)
 
Aksharica - 121 (अक्षरिका - १२१)
Aksharica - 121 (अक्षरिका - १२१)Aksharica - 121 (अक्षरिका - १२१)
Aksharica - 121 (अक्षरिका - १२१)
 
Policy for starting technical college
Policy for starting technical collegePolicy for starting technical college
Policy for starting technical college
 
Aksharica - 118 (अक्षरिका - ११८)
Aksharica - 118 (अक्षरिका - ११८)Aksharica - 118 (अक्षरिका - ११८)
Aksharica - 118 (अक्षरिका - ११८)
 
Aksharica - 066 (अक्षरिका - ०६६)
Aksharica - 066 (अक्षरिका - ०६६)Aksharica - 066 (अक्षरिका - ०६६)
Aksharica - 066 (अक्षरिका - ०६६)
 
Nayashakti Book Final for Press
Nayashakti Book Final for PressNayashakti Book Final for Press
Nayashakti Book Final for Press
 
Jhora kshetra-ko-jagga
Jhora kshetra-ko-jaggaJhora kshetra-ko-jagga
Jhora kshetra-ko-jagga
 
Teacher and employment rules 2069 of Far Western University
Teacher and employment rules 2069 of Far Western University Teacher and employment rules 2069 of Far Western University
Teacher and employment rules 2069 of Far Western University
 
Ne what is_islam_zarabozo
Ne what is_islam_zarabozoNe what is_islam_zarabozo
Ne what is_islam_zarabozo
 
Nepal samajik byabahar ain social culture act 2033
Nepal samajik byabahar ain social culture act 2033Nepal samajik byabahar ain social culture act 2033
Nepal samajik byabahar ain social culture act 2033
 
Daana padartha
Daana padarthaDaana padartha
Daana padartha
 
Dairy Animal management Practices.docx
Dairy Animal management Practices.docxDairy Animal management Practices.docx
Dairy Animal management Practices.docx
 
Aksharica - 047 (अक्षरिका - ०४७)
Aksharica - 047 (अक्षरिका - ०४७)Aksharica - 047 (अक्षरिका - ०४७)
Aksharica - 047 (अक्षरिका - ०४७)
 
9 rapid format-pry survey nep
9 rapid format-pry survey nep9 rapid format-pry survey nep
9 rapid format-pry survey nep
 
बाल संरक्षण हाते पुस्तिका
बाल संरक्षण हाते पुस्तिकाबाल संरक्षण हाते पुस्तिका
बाल संरक्षण हाते पुस्तिका
 
Malpot minha
Malpot minhaMalpot minha
Malpot minha
 

Similar to Ram sharan mehta jiwani pdf rs mehta

बंगुरपालन ब्यवसाय पुस्तिका
बंगुरपालन ब्यवसाय पुस्तिका बंगुरपालन ब्यवसाय पुस्तिका
बंगुरपालन ब्यवसाय पुस्तिका
Growel Agrovet Private Limited
 
Peace, Love & Liberty in Nepali Version
Peace, Love & Liberty in Nepali VersionPeace, Love & Liberty in Nepali Version
Peace, Love & Liberty in Nepali Version
Basanta Adhikari
 
Jagga prapti-act
Jagga prapti-actJagga prapti-act
Jagga prapti-act
DPNet
 

Similar to Ram sharan mehta jiwani pdf rs mehta (20)

Ram Sharan Mehta jiwani Nepali
Ram Sharan Mehta  jiwani NepaliRam Sharan Mehta  jiwani Nepali
Ram Sharan Mehta jiwani Nepali
 
Aksharica - 022 (अक्षरिका - ०२२)
Aksharica - 022 (अक्षरिका - ०२२)Aksharica - 022 (अक्षरिका - ०२२)
Aksharica - 022 (अक्षरिका - ०२२)
 
बंगुरपालन ब्यवसाय पुस्तिका
बंगुरपालन ब्यवसाय पुस्तिका बंगुरपालन ब्यवसाय पुस्तिका
बंगुरपालन ब्यवसाय पुस्तिका
 
Aksharica - 018 (अक्षरिका - ०१८)
Aksharica - 018 (अक्षरिका - ०१८)Aksharica - 018 (अक्षरिका - ०१८)
Aksharica - 018 (अक्षरिका - ०१८)
 
Aksharica - 054 (अक्षरिका - ०५४)
Aksharica - 054 (अक्षरिका - ०५४)Aksharica - 054 (अक्षरिका - ०५४)
Aksharica - 054 (अक्षरिका - ०५४)
 
Tomato farming in poly house (प्लास्टिक घरमा गोलभेंडा खेती)
Tomato farming in poly house (प्लास्टिक घरमा गोलभेंडा खेती)Tomato farming in poly house (प्लास्टिक घरमा गोलभेंडा खेती)
Tomato farming in poly house (प्लास्टिक घरमा गोलभेंडा खेती)
 
Peace, Love & Liberty in Nepali Version
Peace, Love & Liberty in Nepali VersionPeace, Love & Liberty in Nepali Version
Peace, Love & Liberty in Nepali Version
 
Aksharica - 005 (अक्षरिका - ००५)
Aksharica - 005 (अक्षरिका - ००५)Aksharica - 005 (अक्षरिका - ००५)
Aksharica - 005 (अक्षरिका - ००५)
 
Goat keeping manual Nepali
Goat keeping manual NepaliGoat keeping manual Nepali
Goat keeping manual Nepali
 
Aksharica - 045 (अक्षरिका - ०४५)
Aksharica - 045 (अक्षरिका - ०४५)Aksharica - 045 (अक्षरिका - ०४५)
Aksharica - 045 (अक्षरिका - ०४५)
 
Aksharica - 115 (अक्षरिका - ११५)
Aksharica - 115 (अक्षरिका - ११५)Aksharica - 115 (अक्षरिका - ११५)
Aksharica - 115 (अक्षरिका - ११५)
 
Third Eye Volunteer Nepal
Third Eye Volunteer NepalThird Eye Volunteer Nepal
Third Eye Volunteer Nepal
 
Aksharica - 003 (अक्षरिका - ००३)
Aksharica - 003 (अक्षरिका - ००३)Aksharica - 003 (अक्षरिका - ००३)
Aksharica - 003 (अक्षरिका - ००३)
 
Empowring working children
Empowring working childrenEmpowring working children
Empowring working children
 
Aksharica - 052 (अक्षरिका - ०५२)
Aksharica - 052 (अक्षरिका - ०५२)Aksharica - 052 (अक्षरिका - ०५२)
Aksharica - 052 (अक्षरिका - ०५२)
 
Aksharica - 041 (अक्षरिका - ०४१)
Aksharica - 041 (अक्षरिका - ०४१)Aksharica - 041 (अक्षरिका - ०४१)
Aksharica - 041 (अक्षरिका - ०४१)
 
Aksharica - 004 (अक्षरिका - ००४)
Aksharica - 004 (अक्षरिका - ००४)Aksharica - 004 (अक्षरिका - ००४)
Aksharica - 004 (अक्षरिका - ००४)
 
Jagga prapti-act
Jagga prapti-actJagga prapti-act
Jagga prapti-act
 
Aksharica - 027 (अक्षरिका - ०२७)
Aksharica - 027 (अक्षरिका - ०२७)Aksharica - 027 (अक्षरिका - ०२७)
Aksharica - 027 (अक्षरिका - ०२७)
 
Aksharica - 048 (अक्षरिका - ०४८)
Aksharica - 048 (अक्षरिका - ०४८)Aksharica - 048 (अक्षरिका - ०४८)
Aksharica - 048 (अक्षरिका - ०४८)
 

More from BP KOIRALA INSTITUTE OF HELATH SCIENCS,, NEPAL

More from BP KOIRALA INSTITUTE OF HELATH SCIENCS,, NEPAL (20)

M.Sc. Nursing Orientation Programme 2015.ppsx
M.Sc. Nursing Orientation Programme 2015.ppsxM.Sc. Nursing Orientation Programme 2015.ppsx
M.Sc. Nursing Orientation Programme 2015.ppsx
 
Paradigm shift in nursing research by RS MEHTA
Paradigm shift in nursing research by RS MEHTAParadigm shift in nursing research by RS MEHTA
Paradigm shift in nursing research by RS MEHTA
 
Jiwani of RS Mehta book.pdf
Jiwani of RS Mehta book.pdfJiwani of RS Mehta book.pdf
Jiwani of RS Mehta book.pdf
 
Ph.D. Thesis on HBC by RS Mehta.pdf
Ph.D. Thesis on HBC by RS Mehta.pdfPh.D. Thesis on HBC by RS Mehta.pdf
Ph.D. Thesis on HBC by RS Mehta.pdf
 
M. Sc. Nursing Thesis by RS Mehta.pdf
M. Sc. Nursing Thesis  by RS Mehta.pdfM. Sc. Nursing Thesis  by RS Mehta.pdf
M. Sc. Nursing Thesis by RS Mehta.pdf
 
Ph.D. Thesis on HBC by RS Mehta.pdf
Ph.D. Thesis on HBC by RS Mehta.pdfPh.D. Thesis on HBC by RS Mehta.pdf
Ph.D. Thesis on HBC by RS Mehta.pdf
 
bsc pancreatitis 8.pptx
bsc pancreatitis 8.pptxbsc pancreatitis 8.pptx
bsc pancreatitis 8.pptx
 
12-lead EKG Interpretation1.pdf
12-lead EKG Interpretation1.pdf12-lead EKG Interpretation1.pdf
12-lead EKG Interpretation1.pdf
 
4. Advocacy in Nursing.pdf
4. Advocacy in Nursing.pdf4. Advocacy in Nursing.pdf
4. Advocacy in Nursing.pdf
 
3. Legal Aspects in Nursing.pdf
3. Legal Aspects in Nursing.pdf3. Legal Aspects in Nursing.pdf
3. Legal Aspects in Nursing.pdf
 
1. Ethics and Values.pdf
1. Ethics and Values.pdf1. Ethics and Values.pdf
1. Ethics and Values.pdf
 
2. ICN Code for Nursing Ethics.pdf
2. ICN Code for Nursing Ethics.pdf2. ICN Code for Nursing Ethics.pdf
2. ICN Code for Nursing Ethics.pdf
 
RS MEHTA Photos 24 yrs in BPKIHS.ppsx
RS MEHTA Photos 24 yrs in BPKIHS.ppsxRS MEHTA Photos 24 yrs in BPKIHS.ppsx
RS MEHTA Photos 24 yrs in BPKIHS.ppsx
 
9. Experiences of Singapore CGH.ppsx
9. Experiences of Singapore CGH.ppsx9. Experiences of Singapore CGH.ppsx
9. Experiences of Singapore CGH.ppsx
 
International Visit by RS MEHTA.ppsx
International  Visit by RS MEHTA.ppsxInternational  Visit by RS MEHTA.ppsx
International Visit by RS MEHTA.ppsx
 
Ram Sharan Mehta Jiwani
Ram Sharan Mehta Jiwani Ram Sharan Mehta Jiwani
Ram Sharan Mehta Jiwani
 
4. advocacy in nursing
4. advocacy in nursing4. advocacy in nursing
4. advocacy in nursing
 
3. legal aspects in nursing
3. legal aspects in nursing3. legal aspects in nursing
3. legal aspects in nursing
 
2. icn code for nursing ethics
2. icn code for nursing ethics2. icn code for nursing ethics
2. icn code for nursing ethics
 
1. ethics and values
1. ethics and values1. ethics and values
1. ethics and values
 

Recently uploaded

🌹Attapur⬅️ Vip Call Girls Hyderabad 📱9352852248 Book Well Trand Call Girls In...
🌹Attapur⬅️ Vip Call Girls Hyderabad 📱9352852248 Book Well Trand Call Girls In...🌹Attapur⬅️ Vip Call Girls Hyderabad 📱9352852248 Book Well Trand Call Girls In...
🌹Attapur⬅️ Vip Call Girls Hyderabad 📱9352852248 Book Well Trand Call Girls In...
Call Girls In Delhi Whatsup 9873940964 Enjoy Unlimited Pleasure
 
Russian Call Girls Lucknow Just Call 👉👉7877925207 Top Class Call Girl Service...
Russian Call Girls Lucknow Just Call 👉👉7877925207 Top Class Call Girl Service...Russian Call Girls Lucknow Just Call 👉👉7877925207 Top Class Call Girl Service...
Russian Call Girls Lucknow Just Call 👉👉7877925207 Top Class Call Girl Service...
adilkhan87451
 
Call Girl In Pune 👉 Just CALL ME: 9352988975 💋 Call Out Call Both With High p...
Call Girl In Pune 👉 Just CALL ME: 9352988975 💋 Call Out Call Both With High p...Call Girl In Pune 👉 Just CALL ME: 9352988975 💋 Call Out Call Both With High p...
Call Girl In Pune 👉 Just CALL ME: 9352988975 💋 Call Out Call Both With High p...
chetankumar9855
 

Recently uploaded (20)

Coimbatore Call Girls in Coimbatore 7427069034 genuine Escort Service Girl 10...
Coimbatore Call Girls in Coimbatore 7427069034 genuine Escort Service Girl 10...Coimbatore Call Girls in Coimbatore 7427069034 genuine Escort Service Girl 10...
Coimbatore Call Girls in Coimbatore 7427069034 genuine Escort Service Girl 10...
 
Mumbai ] (Call Girls) in Mumbai 10k @ I'm VIP Independent Escorts Girls 98333...
Mumbai ] (Call Girls) in Mumbai 10k @ I'm VIP Independent Escorts Girls 98333...Mumbai ] (Call Girls) in Mumbai 10k @ I'm VIP Independent Escorts Girls 98333...
Mumbai ] (Call Girls) in Mumbai 10k @ I'm VIP Independent Escorts Girls 98333...
 
🌹Attapur⬅️ Vip Call Girls Hyderabad 📱9352852248 Book Well Trand Call Girls In...
🌹Attapur⬅️ Vip Call Girls Hyderabad 📱9352852248 Book Well Trand Call Girls In...🌹Attapur⬅️ Vip Call Girls Hyderabad 📱9352852248 Book Well Trand Call Girls In...
🌹Attapur⬅️ Vip Call Girls Hyderabad 📱9352852248 Book Well Trand Call Girls In...
 
Call Girls Madurai Just Call 9630942363 Top Class Call Girl Service Available
Call Girls Madurai Just Call 9630942363 Top Class Call Girl Service AvailableCall Girls Madurai Just Call 9630942363 Top Class Call Girl Service Available
Call Girls Madurai Just Call 9630942363 Top Class Call Girl Service Available
 
Premium Bangalore Call Girls Jigani Dail 6378878445 Escort Service For Hot Ma...
Premium Bangalore Call Girls Jigani Dail 6378878445 Escort Service For Hot Ma...Premium Bangalore Call Girls Jigani Dail 6378878445 Escort Service For Hot Ma...
Premium Bangalore Call Girls Jigani Dail 6378878445 Escort Service For Hot Ma...
 
Independent Call Girls In Jaipur { 8445551418 } ✔ ANIKA MEHTA ✔ Get High Prof...
Independent Call Girls In Jaipur { 8445551418 } ✔ ANIKA MEHTA ✔ Get High Prof...Independent Call Girls In Jaipur { 8445551418 } ✔ ANIKA MEHTA ✔ Get High Prof...
Independent Call Girls In Jaipur { 8445551418 } ✔ ANIKA MEHTA ✔ Get High Prof...
 
Top Quality Call Girl Service Kalyanpur 6378878445 Available Call Girls Any Time
Top Quality Call Girl Service Kalyanpur 6378878445 Available Call Girls Any TimeTop Quality Call Girl Service Kalyanpur 6378878445 Available Call Girls Any Time
Top Quality Call Girl Service Kalyanpur 6378878445 Available Call Girls Any Time
 
Call Girls Jaipur Just Call 9521753030 Top Class Call Girl Service Available
Call Girls Jaipur Just Call 9521753030 Top Class Call Girl Service AvailableCall Girls Jaipur Just Call 9521753030 Top Class Call Girl Service Available
Call Girls Jaipur Just Call 9521753030 Top Class Call Girl Service Available
 
Call Girls Service Jaipur {8445551418} ❤️VVIP BHAWNA Call Girl in Jaipur Raja...
Call Girls Service Jaipur {8445551418} ❤️VVIP BHAWNA Call Girl in Jaipur Raja...Call Girls Service Jaipur {8445551418} ❤️VVIP BHAWNA Call Girl in Jaipur Raja...
Call Girls Service Jaipur {8445551418} ❤️VVIP BHAWNA Call Girl in Jaipur Raja...
 
Russian Call Girls Lucknow Just Call 👉👉7877925207 Top Class Call Girl Service...
Russian Call Girls Lucknow Just Call 👉👉7877925207 Top Class Call Girl Service...Russian Call Girls Lucknow Just Call 👉👉7877925207 Top Class Call Girl Service...
Russian Call Girls Lucknow Just Call 👉👉7877925207 Top Class Call Girl Service...
 
Pondicherry Call Girls Book Now 9630942363 Top Class Pondicherry Escort Servi...
Pondicherry Call Girls Book Now 9630942363 Top Class Pondicherry Escort Servi...Pondicherry Call Girls Book Now 9630942363 Top Class Pondicherry Escort Servi...
Pondicherry Call Girls Book Now 9630942363 Top Class Pondicherry Escort Servi...
 
Jogeshwari ! Call Girls Service Mumbai - 450+ Call Girl Cash Payment 90042684...
Jogeshwari ! Call Girls Service Mumbai - 450+ Call Girl Cash Payment 90042684...Jogeshwari ! Call Girls Service Mumbai - 450+ Call Girl Cash Payment 90042684...
Jogeshwari ! Call Girls Service Mumbai - 450+ Call Girl Cash Payment 90042684...
 
Most Beautiful Call Girl in Bangalore Contact on Whatsapp
Most Beautiful Call Girl in Bangalore Contact on WhatsappMost Beautiful Call Girl in Bangalore Contact on Whatsapp
Most Beautiful Call Girl in Bangalore Contact on Whatsapp
 
Saket * Call Girls in Delhi - Phone 9711199012 Escorts Service at 6k to 50k a...
Saket * Call Girls in Delhi - Phone 9711199012 Escorts Service at 6k to 50k a...Saket * Call Girls in Delhi - Phone 9711199012 Escorts Service at 6k to 50k a...
Saket * Call Girls in Delhi - Phone 9711199012 Escorts Service at 6k to 50k a...
 
Call Girls Kolkata Kalikapur 💯Call Us 🔝 8005736733 🔝 💃 Top Class Call Girl Se...
Call Girls Kolkata Kalikapur 💯Call Us 🔝 8005736733 🔝 💃 Top Class Call Girl Se...Call Girls Kolkata Kalikapur 💯Call Us 🔝 8005736733 🔝 💃 Top Class Call Girl Se...
Call Girls Kolkata Kalikapur 💯Call Us 🔝 8005736733 🔝 💃 Top Class Call Girl Se...
 
Model Call Girls In Chennai WhatsApp Booking 7427069034 call girl service 24 ...
Model Call Girls In Chennai WhatsApp Booking 7427069034 call girl service 24 ...Model Call Girls In Chennai WhatsApp Booking 7427069034 call girl service 24 ...
Model Call Girls In Chennai WhatsApp Booking 7427069034 call girl service 24 ...
 
All Time Service Available Call Girls Marine Drive 📳 9820252231 For 18+ VIP C...
All Time Service Available Call Girls Marine Drive 📳 9820252231 For 18+ VIP C...All Time Service Available Call Girls Marine Drive 📳 9820252231 For 18+ VIP C...
All Time Service Available Call Girls Marine Drive 📳 9820252231 For 18+ VIP C...
 
Call Girl In Pune 👉 Just CALL ME: 9352988975 💋 Call Out Call Both With High p...
Call Girl In Pune 👉 Just CALL ME: 9352988975 💋 Call Out Call Both With High p...Call Girl In Pune 👉 Just CALL ME: 9352988975 💋 Call Out Call Both With High p...
Call Girl In Pune 👉 Just CALL ME: 9352988975 💋 Call Out Call Both With High p...
 
Manyata Tech Park ( Call Girls ) Bangalore ✔ 6297143586 ✔ Hot Model With Sexy...
Manyata Tech Park ( Call Girls ) Bangalore ✔ 6297143586 ✔ Hot Model With Sexy...Manyata Tech Park ( Call Girls ) Bangalore ✔ 6297143586 ✔ Hot Model With Sexy...
Manyata Tech Park ( Call Girls ) Bangalore ✔ 6297143586 ✔ Hot Model With Sexy...
 
VIP Hyderabad Call Girls Bahadurpally 7877925207 ₹5000 To 25K With AC Room 💚😋
VIP Hyderabad Call Girls Bahadurpally 7877925207 ₹5000 To 25K With AC Room 💚😋VIP Hyderabad Call Girls Bahadurpally 7877925207 ₹5000 To 25K With AC Room 💚😋
VIP Hyderabad Call Girls Bahadurpally 7877925207 ₹5000 To 25K With AC Room 💚😋
 

Ram sharan mehta jiwani pdf rs mehta

  • 1. x]NyP8 b]lv k|f]km];/ ;Dd x]NyP8 b]lv k|f]km];/ ;Dd x]NyP8 b]lv k|f]km];/ ;Dd x]NyP8 b]lv k|f]km];/ ;Dd ;+3if{zLn hLjgL ;+3if{zLn hLjgL ;+3if{zLn hLjgL ;+3if{zLn hLjgL k|f=8f= /fdz/0f d]xtf k|f=8f= /fdz/0f d]xtf k|f=8f= /fdz/0f d]xtf k|f=8f= /fdz/0f d]xtf b'O{ zAb b'O{ zAb b'O{ zAb b'O{ zAb VC BPKIHS Rector BPKIHS NAN Presedent NNC President
  • 2. x]NyP8 b]lv k|f]km];/ ;Dd x]NyP8 b]lv k|f]km];/ ;Dd x]NyP8 b]lv k|f]km];/ ;Dd x]NyP8 b]lv k|f]km];/ ;Dd ;+3if{zLn hLjgL ;+3if{zLn hLjgL ;+3if{zLn hLjgL ;+3if{zLn hLjgL k|f=8f= /fdz/0f d]xtf k|f=8f= /fdz/0f d]xtf k|f=8f= /fdz/0f d]xtf k|f=8f= /fdz/0f d]xtf k|sfzs b'O{ zAb b'O{ zAb b'O{ zAb b'O{ zAb of] k':ts æx]NyP8 b]lv k|f]km];/ ;DdÚÚ d]/f] ;+3if{zLn hLjgsf] ;lha lrq0f xf] . d}n] a'¤g yfn] b]lv xfn;Dd cfkmgf] hLjgdf h] h:tf] 36gfx? ef]u] / cg'ej u/], tL k|d'v 36gf tyf ljrf/x? k|:t't ug]{ k|of; u/]sf] 5' . d]/f] afNosfn b]lv o'jf cj:yf ;Ddsf lbgx? cToGt lk8fbfoL tyf b'Mvdo lyof] . d]/f] ;+3if{ tyf lg/Gt/sf] k|of; kl5 d}n] hLjgdf o'jf cj:yf kl5 ;'vsf lbgx? cg'ea ug{ kf“P / xfn d cfÏgf] hLjg k|lt ;Gt'i6 5' . d}n] ;kmntf kfpg s;/L d]xgt tyf k|of;x? u/] / cuf8L a9g s] s:tf cK7of/f x?sf] ;fdgf ug'{ k¥of], tL cg'ejx?sf] ;d]t j0f{g u/]sf] 5' . of] k':tssf] cWoogaf6 o'jf k':tf tyf ljBfyL{x?df kl/>d tyf d]xgt ug]{ k|]/0ff k|fKt x'g'sf] ;fy} nIo k|fKt ug{ d2t ldNg] cfzf lnPsf] 5' . of] k':ts sf] cWoogn] kf7ssf] dgdf d]xgt tyf O{dfGbf/Ltfsf] efjgf hfu[t x'g'sf] ;fy} ;]jf efjn] sfd ug]{ OR5f hfUg]5 eGg] ljZjf; lnPsf] 5' . n]vs k|f=8f= /fdz/0f d]xtf /fhu+h l;g'jf/L–% ;'g;/L
  • 3. ljifo;'rL ljifo;'rL ljifo;'rL ljifo;'rL kl/R5]b kl/R5]b kl/R5]b kl/R5]b ljj/0f ljj/0f ljj/0f ljj/0f k]hgDa/ k]hgDa/ k]hgDa/ k]hgDa/ k':tssf] kl/ro != d hGd]sf] uf“p, d]/f] ;dfh / P]ltxfl;s k[:6e"ld @= @= @= @= afNosfn, a}jflxs tyf kfl/jfl/s cj:yf afNosfn, a}jflxs tyf kfl/jfl/s cj:yf afNosfn, a}jflxs tyf kfl/jfl/s cj:yf afNosfn, a}jflxs tyf kfl/jfl/s cj:yf @=! jfNosfn tyf k|fylds lzIff @=@ a}jflxs cj:yf / ;+tfg @=# kfl/jfl/s cj:yf #= #= #= #= cWoog ljj/0f M cWoog ljj/0f M cWoog ljj/0f M cWoog ljj/0f M – – – – #=!– :s"n cWoog #=@– sn]h cWoog #=#– gl;{¨ cWoog df s;/L k|j]z u/] #=$– lj=Pg= cWoog #=%– Pd=P;L= gl;{¨ cWoog #=^– pRo lzIff cWoog -lk=Pr=8L=_ $= gf]s/Lsf] cg'ea M $= gf]s/Lsf] cg'ea M $= gf]s/Lsf] cg'ea M $= gf]s/Lsf] cg'ea M– – – – $=! jL=kL= k|lti7fgdf ;]jf z'? ug{' cuf8Lsf] gf]s/L ljj/0f $=@ x]NyP8 kbdf sf]zL c+rn c:ktfndf ljtfOPsf] Ps dlxgf $=# ?s'd lhNnf c:ktfsf] ^ dlxgfsf] a;fO{ $=$ kl/jf/ lgof]hg ;+3sf] :yfoL hfuL/sf] cg'ej $=% jL/ c:ktfnsf] ;ft dlxgf gf]s/L $=^ g]kfn ;/sf/sf] hfuL/ jf8 /fhLgfdf ljbfsf] cj:yf $=& k|lti7fgsf] klxnf] gl;{¨ x8tfnsf] cg'ej $=* jL=kL= k|lti7fgdf ;]jf z'? u/] b]lv xfn ;Ddsf] cg'ej $=( jL=kL= sf]O/fnf :jf:Yo lj1fg k|lti7fgdf ljtfOPsf] @@ jif{sf] cg'ej %= ljb]z e|d0f M %= ljb]z e|d0f M %= ljb]z e|d0f M %= ljb]z e|d0f M %=! g]kfn e|d0f %=@ ef/t e|d0f %=# c:6«]lnof e|d0f %=$ l;+ufk'/ e|d0f %=% ;lj{of -j]nu|]8–o'/f]k_ e|d0f %=^ x+s+u e|d0f %=& :jL6h/n]G8 -h]g]ef_ ofqf %=* a]NhLod, g]b/n]G8, k|fG; tyf cGo b]zsf] e|d0f ^= hLjgdf 3l6t ;'vb 36gfx? M &= hLjgdf 3l6t b'vb 36gfx? M *= hLjgdf 3l6t k|]/0ffbfoL cljzdlg{o 36gfx? Tyf k|]/0ff ;|f]tx? M (= k|fKt dfg , kbjL tyf ;Ddfgx? M !)= hLjg k|ltsf] 3f/0ff tyf ljrf/x? M !!= afof]8f6f !@= dxTjk"0f{ lgo'lSt kq tyf k|df0fkqx? !#= dxTjk"0f{ t:jL/x?
  • 4. k':ts af/] hfgsf/L k':ts af/] hfgsf/L k':ts af/] hfgsf/L k':ts af/] hfgsf/L of] k':tsdf d}n] cfÏgf] hLjgdf ef]u]sf tyf cg'ej u/]sf ;TotYo 36gfx?nfO{ ;dfj]z u/]sf] 5' . dxTjk"0f{ 36gfx? tyf tYox? ;Demgfsf] cfwf/df ;dfj]z ul/Psfn] ;do tyf 36gfsf] kl/0ffdf clnstf tndfly x'g ;Sg] ;Defjgf x'g ;S5 . of] k':tsdf d}n] cfkm'n] ef]u]sf tyf cg'ej u/]sf 36gfnfO{ k|fyldstf lbPsf] 5' . s]lx Pltxfl;s tYox?, a'9fkfsf tyf cGo JolQmx? af6 ;+sng ul/ l7s ;+u olsg ul/ dfq ;dfj]z u/]sf] 5' . o; k':tsdf pNn]lvt tYo, ljrf/ tyf efjgfx? d]/f lgtfGt JolQmut 5g / d]/f] :jo+sf] cg'ejsf] b:tfj]h xf] . ;do ;dodf d}n] n]Vb} u/]sf] 8fo/L, l6Kk0fL, gf]6 O{= sf] cfwf/df w]/} h;f] tYo k/s 36gfx? ;dfj]z u/]sf] 5' . hLjgdf OR5f /fVg' k5{ t/ lg:jfy{ efjn] sfd ub}{ hfg' k5{ . lg:jfy{ sfdn] ;Gt'i6L tyf p2]zo k|fKt ug{ ;xhtf k|bfg ub{5 . o; k':tssf] cWoogn] dflg;df k|]/0ff hfuf]; / lg:jfy{ efjn] sd{df lg/Gt/tf b]cf]; eGg] clek|fo xf] . o; k':tsn] d]/f] kl/jf/sf] ;b:o tyf gftfs'6'Dadf olb 7]; k'Ug uPsf] eP Ifdfk|fyL{ 5' . d]/f] clek|fo d}n] cg'ej u/]sf / :jo+n] ef]u]sf ;TotYo ;dfh ;fd' k|:t't ug'{ ePsfn], d}n] ;se/ JolQmsf] gfd ls6fg u/]sf] 5}g, t/ gfd gn]lv cy{ tyf cfzo ga'¤g] 7f“pdf dfq d}n] JolQmsf] gfd ;dfj]z u/]sf] 5'. o; lstfadf d]/f] kl/jf/, gftfs'6'Da tyf ;fyL efO{sf] k|;+u ;+u al9 ;DalGwt ePsf]n] jxf“x?nfO{ cGoyf g;DemL ;xh ?kdf lng' x'g ljgd| lgj]bg ub{5' . o; k':tssf] cWoogaf6 k|To]s JolQmdf ;]jfefj, st{Jolgi7f, ;dosf] ;b'kof]u, g}ltstf / hLjgsf] oyfy{ af/] cjut x'g'sf] ;fy} cfÏgf] hLjgdf ;+3if{ZLn /xL p2]Zo k|flKtdf ;xof]u ldnf]; eGg] cfzf lnPsf] 5' . o; k':tssf] k|f/Dedf k':ts af/] s]lx hfgsf/L tyf o;df ;dfj]z ul/Psf ljifoj:t' af/] n]lvPsf] 5 . kl/R5]b ! df d hGd]sf] ufp“sf] cj:yf, d]/f] ;dfhsf] lrq0f tyf d]/f] kfl/jfl/s Oltxf“;sf]] lrq0f ul/Psf] 5 . To:t} kl/R5]b @ df afNosfnsf] j0f{g, j}jflxs tyf kfl/jfl/s cj:yfsf] lrq0f ul/Ps]f 5 . To:t} kl/R5]b # df :s"nb]lv pRr lzIff ;Ddsf] cWoogsf] ljj/0f k|:t't ul/Psf] 5 eg] kl/R5]b $ df gf]sl/sf] lj:t[t ljj/0f pNn]]v ul/Psf] 5 . kl/R5]b % df ljb]z e|d0f af/] pNn]v ul/psf] 5 eg] kl/R5]b ^ df hLjgdf 3l6t s]lx ;'vb cg'e'ltx?sf] pNn]v 5 . To:t} kl/R5]b & df hLjgdf 3l6t b'vb 36gfx?sf] j0f{g ul/Psf] 5 eg], kl/R5]b * df hLjgdf 3l6t k|]/0fbfoL clj:d/lgo 36gfx? tyf k|]/0fsf ;|f]tx?sf] pNn]v ul/Psf] 5 . kl/R5]b ( df k|fKt ul/Psf] dfgkbjL tyf ;Ddfg af/] ;dfj]z ul/Psf] 5 eg] kl/R5]b !) df hLjg k|ltsf] wf/0ff tyf ljrf/x? pNn]lvt 5g kl/R5]b !! df afof]8f6f pNn]lvt 5g eg] cGtdf dxTjk"0f{ t:aL/x? kl/R5]b !@ df /flvPsf 5g . of] k':ts d]/f] hLjgsf] lrq0f ePsf] / o;df d}n] :jo+ cg'ea e/]sf tYox?sf] j0f{g ul/Psf]n] ;f]lx cg'?k a'∆g d}n] kf7sx?sf cg'/f]w ub{5' . d ;flxTosf/ xf]Og , d lzIf0f k]zfdf nfu]sf] Pp6f ljz'4 :jfYosdL{ 5' . t;y{, efiffut q'l6 x'g' :jfefljs xf] . o; k':tsdf efiffut q'l6x? kfOPdf ;Nnfx ;'emfa lbO{ kl/dfh{g ug]{ ca;/ lbg' ePdf cef/L x'g]5' . d}n] cfzf /fv]sf]5' , clxn]sf] o'jf lk9Lx?n] o; k':tsjf6 k|/0ff kfpg]5g / cfÎgf] hLjg nfO{ ;'vdo agfpg pkfox? vf]Hg] 5g . wGoafb .
  • 5. kl/R5]b kl/R5]b kl/R5]b kl/R5]b– – – –! ! ! ! d hGd]sf] ufp“, d]/f] ;dfh tyf P]ltxfl;s k[i7e"dL d hGd]sf] ufp“, d]/f] ;dfh tyf P]ltxfl;s k[i7e"dL d hGd]sf] ufp“, d]/f] ;dfh tyf P]ltxfl;s k[i7e"dL d hGd]sf] ufp“, d]/f] ;dfh tyf P]ltxfl;s k[i7e"dL d]/f] 3/ ;'g;/L lhNnfsf] blIf0fL e]usf] /fdu+h l;g'jf/L uf=lj=;=jf8{ g+= % df kb{5 . pQm 7fp“df xfd|f k'j{hx? $ k':tf b]lv a:b} cfpg' ePsf] xf] . sl/a !((* ;fn eGbf cuf8L xfd|f k'vf{x? xfn ;Kt/L lhNnfsf] blIF0fL efu, sf]zL gbLsf] klZrd k§L sf] afl;Gbf xf] . sfzL gbLn] s6fg u/] kl5 / ;a} hUuf tyf 3/ gf; ePkl5 jxf“x? a;fO{ ;b}{ efu]/ xfnsf] 7fp“df cfpg' ePsf] xf] . d]/f] a'9f xh'/ a'jf wd'{bf; sfO/L / jxf“sf b'O{ hgf efO{x? k|]dbf; / k|tfkrGb ;“u} sf]zL gbLsf] s6fg kl5 af“r]sf kl/jf/ lnP/ cfpg' ePsf] x]f . To;kl5 d]/f] xh'/j'jf gf/fo0f bf; sf] ljjfx eof] / jxf“n] rf/ efO 5f]/fx? ;/o'u, nvg, ;'dl/t tyf efujt d]xtf nfO{ hGd lbg' eof] . d]/f] a'jf ;aeGbf ;fgf] efO{ efujt d]xtf xf] . d]/f] a'9f xh'/ ajf wd{'bf; d]xtfn] w]/} h;f] ;DklQ, sl/a !% lj3f hUuf cfh{g ug'{ eof] / cf“ksf] a“u}rf ;d]t nufpg' eof] . xh'/a'jf gf/fo0f bf;n] sl/a !) lj3f hlt hUuf cfh{g ug'{eof] / hDdf @% lj3f hlt hUuf jxf“sf] kfnfdf lyof] . jxf“n] $ efO{ 5f]/fx? nfO{ kl5 $–$ lj3f hlt hUuf v]lt ul/ vfg' elg lbg' eof] / ( lj3f cfkm";+u lhljsf jfkt /fVg' eof] / 7"nf]a'jf -;/o'u d]xtf_ ;+u a:g' eof] . xfn af“r]sf a'9fkfsf tyf jxf“sf] ;dosf===== ;fgf aRrfx? hf] 36gfqmdnfO{ b]v]sf lyP, jxf“x?;+u d}n] 5nkmn ubf{ / hfgsf/L lnbf lgDg /f]rs tyf kTof/ gnfUg] tYox? tyf 36gfx? ;'Gg kf“P . tL dWo]sf s]xL dxTk"0f{ / dnfO{ rfv nfu]sf lgDg 36gf tyf tYox? hfgsf/L u/fpg rfxG5' . -s_ a'9f xh'/ a'af tyf pgsf ;fyLx? ^ dlxgf jf ! jif{df a;fO{ ;g]{ ug'{ x'GYof] . To;sf] sf/0f To; 7fp“sf] kfgL /fd|f] gx'g', /f]usf] k|sf]kn] aRrfx? dg'{ tyf ;+u} a;]sf ;fyLnfO{ Ps7fp“df a:gsf] nflu jftfj/0f ldnfpg' lyof] . -v_ @)!$ ;fnlt/ hUufsf] d"No sl/a ?= !@)) sf] lj3f lyof], Tof] klg dflg;n] lsGb}g lyof], sf/0f pAhgL cToGt Go'g lyof] . -u_ v]tL jiff{sf] e/n] x'GYof] . af]l/¨ tyf klDk¨;]6sf] Joj:yf lyPg . s'jf vg]/ v]tdf kfgL k6fpg' kb{Yof] . kf]v/L tyf glbdf sf7sf] s:g] -kfgL k6fpg] ef“8f]_ agfP/ xftsf] ann] kfgL k6fpg' kYof]{ . dnfO{ klg v]tdf s'“jfaf6 kfgL k6fPsf] cg'ej tfh} 5 . -3_ lj/f6gu/df Toltj]nf -@)!$ ;fn_ ?= !))) s77fdf hUuf kfp“bYof], t/ ?= !))) g} Tolta]nf w]/] dx+uf] lyof] . -ª_ lhg -Ps k|sf/sf] b]jtf_ n] dfG5]nfO{ a:g glbg] / b'v lbg] ub{Yof] . -r_ @)!* ;fndf klxnf] k6s d]/f] xh'/a'jfn] /fhu+hdf Pp6f :s"nsf] lgdf{0f ug'{ eof] . -5_ wfgsf] tyf ux'“sf] v]tL To; IF]qdf Go"g x'GYof] . dflg;x? ;'ygL - cn'jf_, sf]bf], ;fua:hL O= nufp“by] . k|To]s 3/af6 Ps hgf a}nuf8L lnP/ ;AhL, bfn, ;'ygL, bfp/f O{ af]s]/ sdfpg - xfnsf] df]/¨ / emfkf_ hFGYof] / !%–@) lbg kl5 wfg, rfdn OTofbL ;f6]/ Nofpy] / kl/jf/ rnfpy] . d]/f] hGd @)@@ ;fn sflQ{s dlxgfdf epsf] xf] . t/ gful/stf 6f]nL cfp“bf l56f] gful/stf kfp5 eg]/ a9L pd]/ @)!(–(–!% ut] n]vfOPsf] xf] . /fhu+hdf d]/f] kl/jf/ ;Ddflgt tyf k|ltli7t kl/jf/sf] ?kdf rlr{t lyP . unt ;fdflhs lglt tyf d]/f] a'jfsf] pbf/lglt / eljiodf cfOkg]{ ;d:ofsf] cg'dfg gnufpgfsf] sf/0fn] c+zj+8f kl5 d]/f] kl/jf/sf] hLjg ;'vdo x'g ;s]g .
  • 6. d]/f] a'jf sfG5f] 5f]/f ePsfn] kl/jf/sf] dfofddtfn] k9fO{df Wofg lbg ;Sg'ePg / :s'n 5f]8]/ e};L r/fpg yfNg' eof] . c+zj+8f kl5 kl/jf/sf] af]em a9]kl5 / cfDbfgL sd x'gfn] / b'/bzL{ lgtL gagfO{ b}lgs hLjg cf/fd ;+u ljtfpg] afgLn] d]/f] kl/jf/sf ;b:ox? ;w} cefj tyf si6k"0f{ hLjg latfpg afWo eP . Tolt a]nfsf] @% lj3f hUuf 7'nf] ;+klQ x]f . cfkmgf] efudf klg $ lj3f hUuf 7"n} xf], t/ pTkfbg /fd|/L ug{ g;Sg' / gx'g' k|d'v sf/0f xf] . d]/f] a'jf k|foM ;f“emdf cGgx? -rfdn, wfg, ux'“_ h] 5 Tolx a]r]/ b}lgs ?kdf b]jfgu+h ahf/ hfg], Toxf“ gf:tf lrof vfg], r'/f]6 vfg], ;'tL{ ;]jg ug]{ / kmls{bf lrofklQ, lrgL, ;'tL{ O= lsg]/ 3/df Nofpg] / lgoldt ;]jg ug]{ afgL kl/jf/sf] pGgtLsf] d'Vo afws lyof] . d}n] cfkm} w]/} k6s cg'ej u/]sf]5', cfdf lj/fdL kbf{ w]/} h;f] ;do emf/km's tyf wfdL emf“qmL nfO{ b]vfpg] df latfpg' nfg' x'GYof] . clt l;ls:t ePkl5 dfq ef/tsf] km'nsxf eGg] 7fp“df Onfhsf] nflu a]nuf8fdf af]s]/ @–# 306fsf] af6f] nfGYof] . o;sf] d'Vfo sf/0f gub k};f gx'g' xf] . d]/f] ;uf]nsf] ;DkQL w]/} ePklg a'jfsf] c+zj08f kl5, d]/f] pd]/ @–# jif{sf] b]lv lnP/ d}n] :6fkmg;{ kbdf hfuL/ ubf{ ;Dd hLjg si6s/ lyof], t/ a'jfsf] b]xfGt kl5 d}n] b'O{ hgf e fO{x? nfO{ k9fpg e/dub'/ k|of; u/] . ufO{ e};L ;a} lalqm u/] / pgLx?nfO{ k9fO{ ug{ nufP . t/ b'ef{Uoj; d]/f efO{x? d]xgt ug{ ;s]g / efUon] klg ;fy glbP/ xf]nf, dflxnf efO{n] @–# k6sdf P;=Pn=;L= kf; u/] / kl5 k|fOe]6af6 sn]h k9g] k|of; hf/L /fv] t/ sfG5fn] P;=Pn=;L= klg kf; ug{ ;s]g . k|of{Kt ;DklQ x'“bfx'“b} d]/f] afNosfn tyf o'jf cj:yfdf si6s/ hLjg ljtfpg' kg]{ g} O{Zj/n] lgtL agfPsf] h:tf] dnfO{ nfU5 . cGtdf d O{Zj/nfO{ wGojfb lbg rfxG5' ls cfh d}n] tL cg'ejx? s;/L ;dfh ;fd' k|:t't ug]{ df}sf kf“P . kl/R5]b kl/R5]b kl/R5]b kl/R5]b– – – –@ @ @ @ afNosfn, j}jflxs tyf kfl/jfl/s cj:yf . afNosfn, j}jflxs tyf kfl/jfl/s cj:yf . afNosfn, j}jflxs tyf kfl/jfl/s cj:yf . afNosfn, j}jflxs tyf kfl/jfl/s cj:yf . @=! afNosfn tyf k|fylds lzIff M @=! afNosfn tyf k|fylds lzIff M @=! afNosfn tyf k|fylds lzIff M @=! afNosfn tyf k|fylds lzIff M d]/f hLjgsf] afNosfn sl/a !@ jif{;Dd cfgGbdo tyf ultlxg cj:yfaf6 ljTof] . d]/f] hLjgdf ;Nnfx tyf dfu{ lgb]{zg ug]{ JolQmsf] sld lyof] . d :s'n lzIff sl/a * jif{sf] pd]/df z'? u/] / d slxn] /fhu+hsf] hgtf k|f=lj= tyf dWoxf];f{xLsf] k|f=lj= df k9g hfGy] . cGtdf d]/f] egf{ /fhu+hsf] hgtf k|f=lj=df eof] / sIff ! b]lv sIff # ;Dd o;} :s'ndf k9] . sIff # /fhu+haf6 kf; u/]kl5 a'jfn] dnfO{ xl/gu/f df=lj= df sIff $ df egf{sf] nflu nUg' eof] . Tolt a]nfsf] k|wfgfWofks a'nb]j nfnb]j ;/ x'g'x'GYof], jxf“n] @–# j6f k|Zg ;f]Wg' eof] / dnfO{ egf{sf] cg'dlt lbg' eof] . d /fhu+haf6 xl/gu/f sl/a * lsnf]ld6/ lx8]/ lbgx'“ :s'n hfGy] / cfpy] . d]/f] clwsf+z ;do b}lgs * lsnf]ld/ lx8]/ :s'n hfg' / km]l/ 3/ kms{g d} hfGYof] , h;n] d]/f] k9fOsf] ;do cToGt yf]/} aRYof] . a'jfsf] b}lgo cfly{s cj:yfsf] sf/0fn] xf]:6]n df a:g] cj:yfsf] sNkgf ;Dd klg ug{ ;lSbgy] . d /flt !!–!@ ah];Dd tyf ljxfg #–$ ah] lt/ p7]/ k9g] uy]{ . Tolt a]nf k9g] a]nfdf lrof, tyf gf:tfsf] s'g} Joj:yf x'b}g lyof] / kfgL vfP/ ;do ljtfpg' kYof]{ . @=@ j}jflxs cj:yf / ;Gtfg M @=@ j}jflxs cj:yf / ;Gtfg M @=@ j}jflxs cj:yf / ;Gtfg M @=@ j}jflxs cj:yf / ;Gtfg M a'jfsf] b]xfGtkl5 d}n] 3/df c+zj08f u/fP / 3/ agfP . Tolt a]nf df w/fgdf :6fkmg;{df hflu/ ub{y] .
  • 7. 3/df d} d'Vo dflns lyP . gftfuf]tf tyf cGo kl/jf/sf] ;b:ox?;+u /fd|f] ;DaGw lyPg . d ;f]Rby] Pp6f /fd|f] kl/jf/sf] s]6L;+u d}n] ljjfx u/]df d]/f] kl/jf/sf] eljio pHhjn x'G5 . ;f]lx cg';f/ ;Ltfk'/af6 ljjfxsf] k|:tfj cfp“bf 5fgljg ug{ nufP / d}n] /fd|f] vfgbfg ePsf]n] ljjfx ug{ :jLsf/ u/] . Tolta]nf dnfO{ ef? #),)))÷– cfkmgf] OR5f n] ltns lbg] k|:tfj ul/of] / d OR5fn] :jLsf/ u/] . d]/f] tkm{af6 s'g}klg bx]hsf] dfu d}n] ul/g / :j]R5fn] ljjfx k|:tfj :jLsf/ u/] . ljjfx x'g' eGbf cuf8L tyf ljjfxsf] af/]df ;d]t ljleGg k|k+r / hfnem]n d]/} gft]bf/x?af6 u/]sf] 36gf d]/f] lbdfudf tfb} h:tf] nfUb5 . æs]6L sfnL 5ÚÚ, h:tf zAbx?n] d]/f] kl/jf/sf] ;b:ox?nfO{ e8sfpg] u/]sf] / ;f]sf] arfj d}n] lgs} s8f ;fy u/]sf] 36gf clxn] klg d ;DemG5' . d}n] cfÏgf] kl/jf/sf] pGgtLsf] nflu h:tf] s]6L vf]h]sf] lyP, To:t} kfPkl5 dnfO{ s'g} b'v];f] lyPg . xfd|f] kl/jf/Ls hLjg clxn] ;Dd ;kmntfk"j{s rNb} 5 / cfp“bf lbgdf d O{Zj/n] rnfpg' x'g]5 eGg] cfzf lnPsf]5' . ;Gtfgsf] hGd M ;Gtfgsf] hGd M ;Gtfgsf] hGd M ;Gtfgsf] hGd Mljjfxsf] b'O{ jif{ kl5 ;g !((* cS6'a/ ! df d]/f] 5f]/f ;'/h s'df/ d]xtfsf] hGd w/fg c:ktfndf eof] . xfd|f] Pp6f dfq 5f]/f 5 . uef{j:yfdf ;d:of b]lvPsf]n] z'? b]lv cGt ;Dd d]/L >LdltnfO{ ;fjwfgL tyf Onfhdf a:g' k¥of] . lgoldt c:ktfn hf“r, j]8/]i6, lgoldt cf}iflw ;]jg tyf k|fdz{n] cGtdf /fd|/L aRrfsf] hGd eof] . uef{j:yfsf] lk8f d}n] clxn] ;Dembf klg dnfO{ 8/ nfU5 . t/ O{Zj/sf] s[kfn] /fd|f] eof] . d]/f] 5f]/fsf] gfd ;'/h s'df/ d]xtf, d]/L >Ldlt n]] /fv]sL x'g . pgsf] cg';f/ ;'/h eg]sf] k|sfz xf] / xfd|f] gfd /f];g u5{g eGg] p2]Zon] /flvPsf] xf] . @=# kfl/jfl/s cj:yf M @=# kfl/jfl/s cj:yf M @=# kfl/jfl/s cj:yf M @=# kfl/jfl/s cj:yf M d Pp6f wlgkl/jf/sf] ul/a a'jfsf] ul/a ;Gtfgsf] ?kdf cfkmgf] o'jf cj:yf ;Dd Joltt u/] . d]/f] xh'/a'jfsf] rf/efO{ 5f]/fx? lyP, h;df d]/f] a'jf ;aeGbf sfG5f lyP . xh'/a'jf;+u sl/a @% -klRr;_ lj3f hUuf lyP, h;df jxf“n] /fd|f] vfn] ( -gf}+_ lj3f hUuf cf“km' ;+u /fvL af“ls rf/ efO{ df a/fa/ u/L efu nufPsf] lyof] . hUufsf] pAhfn] jif{el/ vfg k'Ub}gYof] / C0f tyf ;fk6Ln] kl/jf/ rnfpg' kb{Yof] . hDdf gf} kl/jf/ -a'jf, cfdf, tLg efO{ 5f]/f / $ hgf alxgL_ nfO{ kfng kf]if0f ug{ a'jfnfO{ ;fx|} ufx|f] kYof]{ . a'jfsf] cfwfeGbf a9L pd]/ tgfa, shf{, cefj, tyf kl/aGb} kl/aGbn] ljtfpg' eP / cGTodf sl/a $% jif{sf] cNkfo'df SofG;/ nfu]/ d[To'j/0f ug'{ eof] . P]ltxfl;s k[i7e"dL M P]ltxfl;s k[i7e"dL M P]ltxfl;s k[i7e"dL M P]ltxfl;s k[i7e"dL M xfd|f] k'vf}{nL 3/ xfnsf] ;Kt/L lhNnfsf] sf]zL 5]pdf lyof] . sf]zLsf] af9Ln] ;Dk"0f{ 3/ v]t s6fg ubf{ sl/a !%) jif{ cuf8L xfd|f] lhh'a'jf aRrf kl/of/ sf]O/L ;Kt/Laf6 ;'g;/Lsf] /fhu+h l;d'af/L df a;fO{ ;/]sf] xf] / jxf“sf] Pp6} 5f]/f wd'{bf; sf]O/L lyof] . jxf“sf] klg Pp6} 5f]/f gf/fo0f bf; sf]O/L lyof] h'g d]/f] xh'/ a'jf xf] . xh'/a'jf -gf/fo0f bf; sf]O/L_ ;dfh;]js x'g'x'GYof] . jxf“n] ufp“df :s"nsf] :yfkgf u/fpg' eof] . jxf“ tTsfnLg e'ld;'wf/ of]hgf cGtu{t ;+rflnt wd{ avf/L sf] ;lrj x'g'x'GYof] . xh'/a'af ;dfhsf] Pp6f k|ltli7t JolQmTj x'g'x'GYof] . c+zj08f kl5 jxf“ h]7f] a'jf -;/o'u d]xtf_ ;+u a:g yfNg' eof] / cfkmgf] lhljsf sf] ;Dk"0f{ ;DklQ 7"nf]a'jfnfO{ pkof]u ug{ lbg' eof] . hLjgsf] pQ/fw{df jxf“ dxGt -;Gt_ aGg' eof] / sl/a (% jif{sf] cfo'df k|f0f TofUg' eof] . d]/f] a'jfsf] hLjgL M d]/f] a'jfsf] hLjgL M d]/f] a'jfsf] hLjgL M d]/f] a'jfsf] hLjgL M d]/f] a'jf -:j=efujt d]xtf_ rf/ efO{ 5f]/f dWo] sfG5f] x'g'x'GYof] . jxf“ sIff ( ;Dd xl/gu/f :s"ndf k9g' eof] . t/ P;=Pn=;L= kf; ug{ ;Sg' ePg . d]/f] a'jfsf] hLjg sfn d]xgt gul/ ljTof] . jxf“ k9fOdf Wofg lbg' x'b}g lyof] . jxf“nfO{ :s"n hfg, Pp6f 5'§} 3f]8fsf] Joj:yf lyof], t/ jxf“ :s"n guO{ af6f] d} jf xl/du/f ahf/df ;do ljtfO{ 5'§L ePkl5 3/ kms{g' x'GYof] . / k9fO{nfO{ dxTj lbg' x'Gg lyof], sf/0f kl/jf/df sf]lx klg k9]sf] lyPg / jxf“ sfG5f] 5f]/f ePsf] / ;DklQ k|of{Kt ePsf]n] o:tf] cj:yf cfPsf] x'g ;S5 . jxf“ k9g grfx]sf]n] e};L x]g{ sfdtdf -u]nxfjf8L, xfn sf] k'j{–s'zxf_ lhDdf lbOof] . jxf“ vfgkfgsf] lgs} ;f]lvg x'g'x'GYof] . d]/f] a'jfsf]
  • 8. ljjfx sl/a !& jif{sf] pd]/df dWox?;fxLdf v'aL dxtf]sf] 5f]/L;+u ;DkGg eof] . v'aL dxtf] To; a]nfsf] gfdrn]sf] JolQm x'g'x'GYof] . ljjfxsf] a]nf d]/f] cfdfsf] pd]/ sl/a !)–!@ jif{sf] dfq lyof] . a'jfsf] efO{x?sf] lardf c+zj08f x'“bf, d]/f] a'jf;+u sl/a ;f9] tLg lj3f hUuf dfq lyof] . Tolt j]nf d]/f] hGd ePsf] lyof] . ljefhg kl5 d]/f] a'jfsf] sf“wdf 7"nf] lhDd]jf/L cfof] / To;kl5 cfly{s cj:yf klg ;jn gePsfn] jxf“sf] hLjg ;+3if{do tyf cefju|:t x'g' yfNof] . jxf“n] kl/jf/ rnfpg C0f tyf ;fk6L lng z'? ug'{ eof] / cj:yf cToGt gfh's eof] . gfgf n] dWo;fxLdf !) s77f hUuf lbg' ePsf] lyof], Tof] Pp6f kfgL tfGg] sn ;femfaf6 dfdfn] lbnfO{ lbbf kl5 C0f / Aofh ltbf{ pQm hUuf dfdfn] km]l/ lkmtf{ lng' eof] . cfkm"n] nufpg] 38L ;d]t jxf“n] a+wls /fVg' ePsf] lyof] . cfdf;+u ePsf] uxgfx/ PsPs ul/ ;a} l;Wofpg' eof] . yf]/} k};f sf] a9L Ahfon] ubf{ ePsf ;a] u/uxgfx? a]Rg' k¥of] . cfdf;+u sl/a b'O{ lsnf] rf“bL tyf @ tf]nf ;'gsf uxgfx? lyP. d ;fgf] 5bf w]/} h;f] ;do gfgf–gfgL;+u dfjnLdf ljtfpy] . d]/f] hGd /fhu+h l;g'jf/L jf8{ g+= % df @)@@ ;fn sflQ{sdf ePsf] xf] . t/ gful/stf l56f] kfpg' / hGdsf] pNn]v gePsf]n] d]/f] hGd ldlt gful/stf agfpgsf] nflu @)!(÷(÷!% ut] n]vfOPsf] xf] . d klg ;fgf] pd]/df v]ns'b tyf dfofddtfn] k9fO{df Wofg lbGgy] . 3/sf] jftfj/0f cwoogsf] nflu gePsf] / lgb]{zg lbg]sf] cefjn] o:tf] ePsf] x'g;S5 . t/ a'jfn] hg b'Mv kfpg' yfNg' eof], clg jxf“nfO{ r]tgf eof] 5]f/f nfO{ k9fpg' k5{ / a'jfn] dnfO{ k9gsf] nflu bafa lbg yfNg' eof] . kl/jf/sf] c+zj08f kl5sf] cj:yf M kl/jf/sf] c+zj08f kl5sf] cj:yf M kl/jf/sf] c+zj08f kl5sf] cj:yf M kl/jf/sf] c+zj08f kl5sf] cj:yf M a'jfsf] b]xfGt kl5 d}n] ;DklQsf] c+zj08fsf] k|lqmof cuf8L a9fP . sl/a @% lj3f hUuf ;uf]ndf lyof] . * lj3f hlt 7"nf] a'jf ;/o'u d]xtf / c? xh'/a'jfsf] gfddf lyof] . c+zj08fdf 7"nf] a'jf jfws lyof] . lhjLsfsf] * lj3f hldg klg jxf“n] g} k|of]u ug'{ x'GYof] . w]/] d]xgt, k|of;, rfs8L tyf ;+3if{ kl5 d}n] b'Oj6f sfsfx? nvg d]xtf / ;'d/lt d]xtfnfO{ c+zj08fsf] nflu /fhL u/fP / kl5 ;/o'u d]xtf klg /fhL x'g'eof] . b'O{ lj3f hUuf lhljsfdf xh'/cfdf nfO{ lbg] zt{df jxf“x? c+zj08fsf] nflu /fhL x'g'eof] / cGTodf ;a} ;d:ofs]f ;dfwfg d}n] u/] / c+zj08f u/fP kl5 lhljsfdf lbO{Psf] b'O{ lj3f hUuf dWo] Ps lj3f hUuf xh'/ cfdfnfO{ kmsfO{ 7"nf] a'jfn] cfkmgf] 5f]/f lji0f' sfGtsf] gfddf kf; u/fP . pQm c+zj08f kl5 xfd|f] bfh'efO{sf] ;DaGwdf lgs} kl/jt{g eof] . xfdL klg hldgsf] dflns eof] . sfsfx? klg v'lz eP . t/ 7"nf] a'jf / pgsf 5f]/fx? 56k6fpg yfn] . d}n] c+zj08f u/fpbf s;}sf] klg xfgL gf]S;fgL u/fpg] r]i6f ul/g . ;fob To;}n] O{Zj/n] dnfO{ ;xof]u ug'{ eof] . 7"nf] a'jfsf] kl/jf/n] c?sf] ;DklQsf] xs df/]/ vfPsf]n] xf]nf kfl/jfl/s ;+j[l4 tyf ;Ddfg lbgsf lbg 36b} uPsf] b]lvG5 . c+zj08fsf] a]nf d]/f] a'jfn] lng' ePsf] C0fsf] lx;fa ubf{ sl/a ^)– &) xhf/ hlt lyof] . a'jfsf] b]xfGt kl5 d}n] ;a} C0f /sdx? af/] vf]htnf; u/] . d}n] vf]Hb} hfbf xl/; df/jf8L ;“u !^,)))÷– tg'snfn d]xtf -sfsf_ ;+u *,)))÷– z+s/k'/df Ps hgf Jofkf/L ;+u %,)))÷– cGo shf{x? #)–$) x/ hlt lyP . w]/} hgf;“u t lnvt klg lyPg . d'vsf] e/n] shf{x? / Aofhb/sf] lgwf{/0f lyof] . lgs} s8f Aofhb/ -%∞ k|lt dlxgf ;Dd_ df slt k};f lng' ePsf] lyof] . jxf“n] tLgj6f 5f]/Lx? -sdnL, ljdnL / ldgf_ sf] ljxfsf] nflu C0f lng'sf] ;fy} b}lgs 3/fo;L k|of]hgsf] nflu C0f lng' ePsf] lyof] . c+zj08f ubf{ d}n] xfd|f] lx:;fsf] Ps lj3f b'O{ s67f hUuf dfq ?= $@ xhf/df 7"nf] a'jfnfO{ C0f r'Qmf ug{ kf; ul/ lbP pQm hUuf lbg' klg c+zj08fsf] nflu ;xdt x'g' d'Vo cfwf/ lyof] . d}n] hUuf a]r]afktsf] /sdaf6 s]lx shf{ tyf kl5 gf]s/L af6 sdfpb} C0f ltg{ yfn] . b'O{–
  • 9. tLg jif{df d}n] ;a} shf{x/ lt/] / a'jfsf] lkt[ C0faf6 d'Qm eP . zfob a'jfsf] d[t cfTdfn] dnfO{ cflzjf{b lbg' x'g]5 eGg] cfzf 5 . uf“psf] 3/ uf“psf] 3/ uf“psf] 3/ uf“psf] 3/ - - - -/fhu+h_ s;/L agfP M /fhu+h_ s;/L agfP M /fhu+h_ s;/L agfP M /fhu+h_ s;/L agfP M c+zj08f u/]kl5 @)%@ ;fndf 3/ glhssf] hdLgx? $ efu nufpbf d]/f] 3/ /x]sf] 7fp“ ;'dl/t sfsfd kg{ uof] . h;n] dnfO{ gof“ 3/ agfpg' k¥of] . d}n] k'/fgf 3/sf ;a} vDafx? -sf7sf]_ hDdf kf/] . d}n] Tolta]nf sl/a ?= %&,)))÷– cfÏgf] tna af6 tyf C0f / k]ZsL lnP/ pQm 3/ agfP . Tolta]nfsf] ;dodf b'Otn] kf“rsf]7f ePsf] 3/ agfpg' 7]s]bf/ nfO{ ;ft xhf/, l6gf !%,)))÷– ns8L s6fO{ !),)))÷– tyf cGo vr{x? ;a} d}n] :jo+ Joxf]/]sf] lyP . d}n] cfÏgf] k|of;df Tolta]nf Toqf] 7"nf] 3/ agfpbf dnfO{ uj{sf] dx;'; eof] . d}n] slxn] klg cfkmgf] :jfy{sf] ljrf/ ul/g / ;a} efO{x?n] ;dfg ?kn] k|of]u u/f]; eGg] dg;foaf6 pQm 3/ agfOPsf] xf] . lj/f6gu/sf] 38]/L s;/L lsg] lj/f6gu/sf] 38]/L s;/L lsg] lj/f6gu/sf] 38]/L s;/L lsg] lj/f6gu/sf] 38]/L s;/L lsg] MMMM d}n] g]kfn ;/sf/sf] ;]jfaf6 /fhLgfdf lb“bf cf}ifwL vr{ jfkt s]lx /sd / s]lx /sd ;+rosf]ifsf] d ;+u lyof] . d}n] d]/f ;fyLx? uofgGb d+8n, /fdfgGb rf}w/L tyf cf]d k|sfz >Ljf:tj ;+u s]xL k};f ;fk6L lnP / ;;'/fnLaf6 ?= !),)))÷– dfu], u/uxgf lwtf] /fv], / k|lti7fgaf6 # dlxgfsf] cu|Ld tna k]ZsL ;d]t lnP/ hUuf lsGg] cf“6 u/] . dnfO{ hUuf lsGgdf d]/f] gft]bf/ lj/]Gb| k|;fb d]xtf -lj/]Gb| ;/_ sf] 7"nf] e'ldsf 5 . d}n] 8]9nfvsf] b/n] !% w'/ hUuf sl/a ! nfv !% xhf/df h]gt]g kf; u/fP, h'g d]/f] wf]sf] w]/} cuf8L b]lv lyof] . dnfO{ hUuf lsGgdf ;xof]u ug'{ x'g] / dbt ug'{x'g] lj/]Gb| d]xtf;/, d+8nhL, /dfgGbhL tyf cf]dk|sfz ;/nfO{ wGojfb lbg rfxG5' . lj/f6gu/sf] 3/]8Lsf] hUufdf d}n] ?= ! nfv #) xhf/ vr{ ul/ rf/}lt/ afpG8«L jfn tyf k5f8L @ sf]7fsf] ?dx? 6jfOn]6 jfy?d ;d]t agfP / ef8fdf nufO lbP . d]/f] hLjgsf] tLy{ ofqf / k'hfkf7 M d]/f] hLjgsf] tLy{ ofqf / k'hfkf7 M d]/f] hLjgsf] tLy{ ofqf / k'hfkf7 M d]/f] hLjgsf] tLy{ ofqf / k'hfkf7 M hLjgsf] k"jf{w df d O{Zj/k|lt Tolt cf:yfjg lyOg / ef}ltsjfb tyf d]xgtdf ljZjf; ub{y] . lj:tf/} hLjgdf 36b} uPsf] 36gfx? tyf hLjgdf cfOk/]sf ;d:ofx?nfO{ cg'ej ub}{ hfbf O{Zj/ k|ltsf] cf:yfdf j[l4 x'b} cfof] . d d]xgt df ljZjf; u5'{ t/ O{Zj/sf] ;Demgfn] zflGt lbG5 / s'g} ;xf/f gx'bf cfzfsf] ls/0f lbg] cfwf/ x'G5 eGg] cg'ej k|fKt u/] . d lj=Pg= k9bf b]lv al9 k"hfkf7 tyf O{Zj/dfly cf:yf /fVg k'u] . sf7df8f}df lj=Pg= k9bf 3/df ^–& dlxgfsf] 5f]/f lyof] / lgoldt Zjf;k|:jf;sf] /f]un] RofkL /xGYof] . Tolta]nf df]afOnsf] l;:6d lyPg . xf]:6ndf kmf]g cfp5 ls s'g'{ kb{Yof] . 6fOd ldnfP/ kmf]g ug{' kYof]{ . ufp“df kmf]g lyPg . kmf]g ug{ Og?jf cyjf lj/f6gu/ cfpg' kb{Yof] . kl5 d]/f] ufp lg/sf] ahf/ b]jfgu+hdf lk=;L=cf]= kmf]g a'y ;'? eof] / xKtf jf @ xKtfdf ! k6s kmf]gdf s'/f x'GYof] . kmf]g xf]:6ndf cfp“bf afh]n] gfd af]nfO{ xNnf ul/ va/ ug'{ x'GYof] . Tolta]nf 5f]/f lj/fdL af/Da/ kg]{ x'bf kmf]gd} cf}iflw atfpy] / lsg]/ v'jfOGYof] . o:tf] l;nl;nf @ jif{ ;Dd rNof] . kl5 >Ldlt nfO{ ;d]t gzfsf] ;d:of b]vf k¥of] . d}n] k9fO{sf] ;fy ;fy} ;fgf] aRrf, >Ldlt, cfdf tyf efO{alxgLsf] ;d]t Vofn /fVg' kb{Yof] . o;/L dfgl;s tgfa a9b} hfbf d sf7df8f} df a;'Gh]n k|fo kz'kltgfysf] dlGb/ hfg] ub{Yof] . Toxf“ Ps–b'O{ 3+6f lgoldt ?kdf ljtfpy] / dg zfGt ePkl5 km]/L xf]:6]ndf uP/ k9g] ub{y] . d}n] sf7df8f}sf] k|foM ;a} dlGb/sf] e|d0f ul/;s]sf] 5' . r08Lu9df k9bf d}n] r08Lu9sf] ;a} dlGb/sf] e|d0f tyf pQ/ ef/tsf] k|foM ;a} k|d'v tLy{x? dg;fb]jL, j}zgjb]jL, lt?ktL, sfnsf O=sf= bz{g tyf k'hf ug]{ cj;/ k|fKt u/] . d}n] ef/tsf] tLy{x?df lt?klt, j}zgjb]jL, sfnLdlGb/ snstf, sGofs'df/L dlGb/, ;f“O{afaf dlGb/ k'§fktL{ nufot ljleGg dlGb/ tyf b]jfnodf k"hfkf7 tyf bz{g ug]{ df}sf kfP / cfkm"nfO{ efUodfgL
  • 10. 7fGb5' . d}n] k"hfkf7 tyf O{Zj/;+u k|fy{gf ubf{ d]/f] >LdtL sf] :jf:Yonfe, 5f]/fsf] /fd|f] k9fO{, kl/jf/sf] ;'v, lk=Pr=l8= l8u|L sf] nflu k|fy{gf ug]{ ub{5' / O{Zj/n] ;f]lx cg';f/ dnfO{ ;xof]u ub}{ d]/f OR5fx? kl/k'lt{ ub}{ cfpg' ePsf]5 . d O{Zj/nfO{ x[bo b]lv wGojfb lbg rfxG5' / cfpbf lbgdf s[kf agfO{ /x]f; eGg] sfdgf ub{5' . d}n] 3/df Psk6s 7"nf] k'hf /fv]sf] lyP . h;df efujt >j0f tyf ci6ofd lyof] . d}n] k"0f{?kdf pQm efujt syfsf] >j0f u/] . d}n] efujt syfaf6 a]b df pNn]lvt hLjg lhpg] snf ;DalGw dxTjk"0f{ 1fg k|fKt ug]{ cj;/ kfP . d}n] syfdf >j0f u/]sf 1fg, h'g wd{u|Gy x?sf] ;|f]t xf] af6 s] yfxf kfP eg] dflg; sd{cg';f/ kmn kfpb5 . dflg; cfkmgf] sfo{df r'Sg' x'b}g . kl/0ffd l9nf] rf8f] cjZo kfOG5 . JolQmsf] ;Tsd{ af6 kl/jf/ / ;dfhsf] pTyfg / ljsf; x'G5 eg] Tolx g} wd{ xf] . ;Tosf] af6f] slxn] TofUg' x'b}g . cfkmgf] kmfObfsf] nflu unt af6f] ckgfpg' kfk xf] . c?nfO{ b'v lbg' kfk xf] / c?nfO{ d2t ug'{ jf ;xof]u ug'{ k'0o xf] . ;a} lbg a/fa/ x'G5 . s'g} klg hft, lbg, ;do /fd|f] g/fd|f] x'b}g . a|fxd0fx?n] cfÏgf] lhljsf]kfh{g ug{ tyf ;dfhdf lgoGq0f /fVg' pklgifbsf] lgdf{0f u/]sf x'g . a]b d"n zf:q xf], oxf“ ;Gtfg hGdfpg' b]lv lnP/ o'jf cj:yf, of}jg cj:yf, j[4 cj:yfsf] st{Josf] ;fy} d[To' ;+:sf/ af/] ;d]t pNn]v 5g . dflg;n] Ps k6s ab] tyf uLtfsf] cWoog ug{' k5{ . d]/f] a'jfsf] b] d]/f] a'jfsf] b] d]/f] a'jfsf] b] d]/f] a'jfsf] b]xfGt / To; kl5sf] d]/f] lhDd]jf/L M xfGt / To; kl5sf] d]/f] lhDd]jf/L M xfGt / To; kl5sf] d]/f] lhDd]jf/L M xfGt / To; kl5sf] d]/f] lhDd]jf/L M d]/f a'jf ;fgf] pd]/ b]lv lgoldt lrof vfg], ;'tL{ vfg], r'/f]6 ;]jg ug]{ / vfgkfgsf] ;f}lvg x'g'x'GYof] . 3/sf] sfG5f] 5f]/f ePsf]n] ;a}n] jxf“nfO{ dfof ug'{x'GYof], t/ jxf“nfO{ cfkmgf] lhDd]jf/Lsf] af]w c+zj08f u/]kl5 eof] . jxf“sf] pd]/ $* jif{ k'Ubf k]6b'Vg] ;d:of z'? eof] / Onfh z'? eof] . d g]kfnu+hsf] kl/jf/ lgof]hgdf sfd ub}{ ubf{ @)$* ;fn lt/ dnfO{ crfgs cfjf -cfsf;jf0fL va/_ k7fOof] / d gfO6a;af6 t'?Gt lj/f6gu/ cfOk'u] . lj/f6gu/ cfpbf a'jfnfO{ Onfhsf] nflu k'l0f{of - ef/t_ nu]sf] lyof] / d k'l0f{of hfbf jxfnfO{ Onfhkl5 cfdf / pd]z d]xtfn] lnP/ lkmtf{ 6«]g :6]zgdf kms{b} x'g'x'GYof] . k'l0f{ofaf6 6«]gdf cfO{ /flt hf]uagLsf] Kn]6 kmd{df /ft ljtfP . ef]lnkN6 a'jfnfO{ sf]zL c+rn c:ktfndf egf{ u/fP . d]l8sn jf8{df !% lbg /fv]kl5 SofG;/sf] z+sf u/]/ jL/ c:ktfndf l/km/ u/] . sf]zL c+rn c:ktfndf egf{ /x]sf] a]8df d / d]/L cfdfn] !% lbg ;Dd lgoldt x]/rfx uy]{ . Onfh ug{ jL/c:ktfn nUg dnfO{ uf]ljGbk'/afnf -ljxf/L dxtf]_ gft]bf/n] ?= &)))÷– dbt ug'{eof] / C0f lnP/ d a'jfnfO{ lj/c:ktfn nu] / Toxf“ !% lbg hlt egf{ u/fO{ Onfh u/fP . jL/ c:ktfndf Onfh u/fpbf d]/f] ;fyL pd]z d]xtf / d b'O{ hgf dfq lyof} . kfnf] kfnf] u/L gfO6df a:Yof] / lgs} d]xgtsf ;fy !% lbg;Dd a'jfsf] ;]jf u/] . jL/ c:ktfndf ;Dk"0f{ hf“r kl5 k]6sf] SofG;/ clGtd r/0fdf /x]sf] kQf nfUof] / km}ln;s]sf]n] Onfh ug{ g;Sg] / af“Rg] ;Defjgf yf]/} lbg /x]sf] hfgsf/L 8f= nf]sljqmd yfkfn] dnfO{ lbOof] . a'jfsf] cfo' s]xL xKtf dfq 5 , eGbf d]/f] hLjgsf] ;aeGbf b'Mvsf] If0f x'g k'Uof] . of] va/ d}n] d]/f] ;fyL pd]z d]xtfnfO{ dfq eg] / c? s;}nfO{ klg elgg . 8fS6/sf] ;Nnfx cg';f/ a'jfnfO{ l7s x'G5 eGg] em'7f] cfZjf;g lbb} cf}iflw 3/d} a;]/ vfg' k5{ eGb} 3/ NofOof] . sl/a ! xKtf kl5 jxf“sf] b]xfGt eof] . pQm ! xKtf d]/f] hLjgsf] Pp6f b'vb IF0f lyof] . d}n] ;a} lk8fx? cfkm";+u} /fv] . cfdfnfO{ klg d}n} hfgsf/L u/fOg sf/0f jxf“ lrlGtt x'g'x'GYof] . d]/f efO{alxgLx? klg ;fgf ePsf / # hgf alxgLx? sf] ljjfx eP/ uO{ ;s]sfn] 3/df ;Dk"0f{ lhDd]jf/L d}n] PSn} af]Sg' k¥of] . d}n] Tolt a]nf a'jfsf] OR5f cg';f/ k'hfkf7 / dgsf] zflGtsf] nflu wfdL emf“qmL ;d]t nufO{ a'jfnfO{ cfTd;Gt'i6L lbg] lgs} k|of; u/] . jxf“klg dg]{ a]nfdf eGg'eof], ædnfO{ ca s'g} lrGtf 5}g, d}n] ltdLnfO{
  • 11. of] kl/jf/ lhDdf nufP/ hfb}5'ÚÚ . dnfO{ Tolta]nf 5f]/f ePsf] / cfkmgf] st{Jo k'/f u/]sf]df uj{ dx;'; eof] / kl/jf/sf] lhDd]jf/L af]Sg' k5{ eGg] k|]/0ff k|fKt eof] . /flt !) ah]lt/ a'jfsf] b]xfGt eof] . Psl5g kl5 ;a} gft]bf/x? cfkmgf] cfkmgf] 3/lt/ nfu] d /ftel/ a'jfsf] nf;sf] 5]pdf 3/s]f j/08fdf cfdfnfO{ sfvdf /fvL, jxf“nfO{ ;Demfpb} /ft ljtfP . dnfO{ pQm /fltdf dx;'; u/]sf] PSnf]kg / b'Mv cem} d]/f] lbdfudf tfhf h:tf] nfU5 . d}n] cfdfnfO{ ;Demfpby] cfdf lrGtf gug'{; d 5', of] kl/jf/sf] lhDdf d]/f] xf] / ;f]xL jrg k'/f ug{ dnfO{ clxn] klg efO{x?nfO{ ljefhg eP/ a:g lbg dgn] dfGb}g . efO{x?nfO{ d}n] 5f]/f h:tf] Jojxf/ u/] / pgLx?sf] pGglt / k|ultsf] nflu d}n] ;s] hlt k|of; u/] . ha a'jf lj/f6gu/ c:ktfndf egf{ x'g'x'GYof] . jxf“nfO{ efg kl/;s]sf] lyof], ls d ca aflRbg, To;}n] jxf“n] pd]z d]xtf -d]/f ;fyL_ nfO{ eGg'x'GYof], d df lsg k};f vr{ ub}{5, d t ca aflRbg . a'jfsf] b]xfGt kl5 dnfO{ k"0f{ ;xof]u ug'{ x'g] ljxf/L dxtf] tyf pd]z d]xtfsf] kl/jf/nfO{ d x[bob]lv wGojfb lbg rfxG5' . d]/f] a'jfn] ;a}nFO{ dg]{ a]nfdf eGg'x'GYof], dnfO{ dg'{sf] ca s'g} 8/ 5}g, dnfO{ d]/f] 5]f/fn] w]/} ;]jf u¥of] / d}n] d]/f] 5f]/f5f]/LnfO{ a'jf ;/xsf] lhDdf /fdz/0f n] lnG5 eGg] ljZjf; 5 . t;y{, xfn;Dd klg d]/f] x[bodf d]/f] efO{alxgLx?sf] Pstf / pGgtL d]/f] bfloTj ;DemG5' / OZj/n] cfp“bf lbgdf klg ;f] p2Zo k'/f ug{ zlQm b]cf]; eGg] k|fy{gf ub{5' . d]/f] efO{nfO{ d}n] @! xhf/ tna k]ZsL tyf ;fyLefO{;+u ;fk6L lnP/ k;n vf]lnlbP . Ps 8]9 jif{ ;Dd k;n /fd|f] rNof] . k;n /fd|f] rNg yfNbf p;n] kl/jf/ tyf dnfO{ ;d]t jf:tf ug{ 5f]8of] / cfkm' v'zL hLjgnfO{ /dfOnf] ;fy ljtfpg yfNof] / vr{sf] lx;fj ;d]t /fVg 5f]8of] . kl5 w]/} cK7of/f]df k¥of] / p;n] sl/a $),)))÷– ?= shf{ k;nsf] b]vfof] . clg d}n] pQm ;a} shf{x? lt/] / efO{nfO{ C0f d'Qm u/fO{ lbP . d]/f] hLjgsf] of] Pp6f b'Mvb 36gf lyof] . ha d}n] d]/f] dflxnf] efO{ lzjr/0f d]xtfnfO{ 3/sf] lhDd]jf/L ;'Dk], To;kl5 p /fd|f] ub{}Yof] / kl5 JolQmut :jfy{df nfu] . p;n] d ;+u ;Nnfx gu/L a}+saf6 ?= ^),)))÷– lgsfnL sf/f]af/ u/] . dnfO{ o; 36gfn] cToGt ddf{xt agfof] . lzjr/0f sf] pGgltsf] nfuL d}n] w]/} ;xof]u u/] . p;nfO{ cf}iflw k;n ;+rfngsf] nfuL t}of/ ug{ Pp6f k;n vf]Ng nufO{ pSt k;ndf sfd l;sfpg k7fpg yfn] . z'?sf lbgx?df p;n] /fd|/L Wofg lbPg / w]/} cf}iflw tyf ;fdfgx?sf] b'?kof]u u/] . kl5 p;nfO{ r]tgf eof] / k;nsf] sfd /fd|/L ug{ yfn] . clxn] dlxnf] efO{ lzjr/0f n] k;n klg /fd|/L rnfp5 , ;fdfGo pkrf/x? klg u5{g tyf p;n] b]jfgu+hdf Pp6f 3/ ;d]t agfPsf]5 / 5f]/fnfO{ lj/f6gu/df k9fpb}5 . d cToGt v'zL 5' p ca cfÎgf] hLjg kydf /fd|/L lxGg yfn]5 . d]/f] sfG5f] efO{ df klg w]/} ;'wf/ cfPsf]5 t/ k"0f{ ?kn] ;Ifd ePsf] 5}g . d]/f] k|jn OR5f 5 d]/f efO{x? cfÎgf]–cfÎgf] sf/f]af/ u/f]; t/ cfdf af“r'Gh]n ;Dd ;+u} a;f];, o;jf6 cfdfnfO{ tyf pgLx? nfO{ ;d]t kmfObf k'U5 .
  • 12. kl/R5]b kl/R5]b kl/R5]b kl/R5]b– – – –# # # # cWoogsf] ljj/0f cWoogsf] ljj/0f cWoogsf] ljj/0f cWoogsf] ljj/0f #=!= :s'n cWoog -P;=P;=;L=;Dd_ #=@ sn]h cWoog -cfO{=P;L=b]lv Pd=P;L=;Dd_ #=# gl;{¨ cWoogdf s;/L k|j]z u/] #=$ lj=Pg= cWoog sf] cg'ej #=% Pd=P;L=gl;{¨ cWoog d]/f] hLjgsf] 7"nf] l;sfO{ #=^ lk=Pr=8L=cWoog #=! :s'n cWoog #=! :s'n cWoog #=! :s'n cWoog #=! :s'n cWoog - - - -P;=Pn=;L=;Dd_ M P;=Pn=;L=;Dd_ M P;=Pn=;L=;Dd_ M P;=Pn=;L=;Dd_ M d]/f :s"nsf lbgx? ;Dembf clxn] klg d]/f] cf“vfaf6 cf“;' cfp“5 . 3/sf] b}lgo cj:yf / c? kl/jf/sf] ;b:ox?sf] c;xof]usf] sf/0f d]/f] xl/gu/f :s'nsf] k9fO{ cToGt si6s/ lyof] . :s"n lkm dfl;s ?kdf -sl/a *–( ?=_ ltg{, lstfa, slk lsGg k};f gx'g', gf:tf vfg] k};f gkfpg' d]/f] nflu ;fdfGo s'/f lyof] . vfnL v'§f :s"n hfg' d]/f] efUo d} n]v]sf] lyof], rKkn aNntNn lsg]/ nufpg kfO{GYof] . P;=P;=;L= lbg] a]nf ;Dd h'Qf nufpg kfPsf] lyOg . vfnL v'§f lxGbf d]/f] uf]8f tyf P]8L d b/f/ k/]/ ;f“em tftf] kfgLdf ;]s]/ t]n nufO{ /flt ;'Tg] uy]{ . 3/df cfdf ;'Ts]/L x'“bf, ;fgf] efO{alxgLx? lj/fdL kbf{, cfdf lj/fdL kbf{ tyf 3/df lsxn] sfxL rfjn gx'“bf slt lbg ?b} ef]s} :s"n uPsf] 36gf clxn] klg ;Demgf cfp“5 . d k9gdf /fd|f] ePsf]n] kl/jf/sf ;b:ox? vf;ul/ 7"nf] a'jf / jxf“sf] kl/jf/ O{Zof{ EFfjn] ;xof]u ug'{ x'Gg lyof], ha d]/f] xh'/j'jf ( lj3f hUuf lhljsf lnP/ jxf“;+u} a:b} cfpg' ePsf] lyof] . :s"ndf d]/f] k9fO{ /fd|f] ePsf]n] dnfO{ Tolt a]nfsf] k|wfgfWofks u'g]Zj/ k|;fb ofbj, c+u|]hL lzIfs lht]Gb| nfn bf;, lj1fg lzIfs uh]Gb| k|;fb ofbj, sljn]Zj/ k|;fb ofbj, tyf cGo lzIfsx/n] dfof tyf ;xof]u ug'{ x'GYof] / d]/f] :s'n lkm=cfwf ldgxf ul/lbg' x'GYof], ;fy} x]f:6ndf a;]sf] a]nf cfwf ldgxf ul/ lbg' x'GYof] . lkm, ;dodf gltbf{ ;xof]u ug'{ x'GYof] . udL{ ofddf laxfg ^ ah]lt/ :s'n ;+rfng x'GYof], Tolta]nf 3/af6 :s"n hfg' ;lsb}g lyof] . ljxfgsf] :s"n #–$ dlxgf /x]sf] a]nfdf dfdf 3/df a:g] ub{y] . Toxf“ d]/f] 7"nL cfdfsf] 5f]/f /fde"if0f d]xtf a:g' x'GYof] . jxf“ cToGt enfbdL, ;Hhg tyf s]xL gaf]Ng] :jfefjsf] x'g'x'GYof] . jxf“ h:tf] klg ;d:of cfPklg ;x]/ a:g'x'GYof] . jxf“af6 dnfO{ k9fO{df w]/} ;xof]u ldNYof] / jxf“af6 hLjgdf lgs} k|]/0ff tyf ;Nnfx kfPsf] dnfO{ ce}m ;Demgf 5 . jxf“sf] ;xof]u / ;'emfjx?sf] nflu jxf“nfO{ x[boaf6 wGojfb lbg rfxG5' . dfdf 3/ df #–$ dlxgf a:bf klg cj:yf h:tfsf] To:t} dx;'; uy]{ . Toxf“ vfgkfg tyf Jojxf/df ;dfgtf gkfpbf a:g dg ub}}{gYof] . ljxfgsf] :s'n ;dfKt x'g] ljlQs} d cfkmgf] 3/ /fhu+h uO{ xfNy] . hadf sIff & df k'u] clg udL{ dlxgfsf] ljxfgsf] :s'nsf] ;dodf xf]:6]n a:g yfn] . ha d sIff & df k'u] clg 7"nf] a'afsf] 5f]/fsf] ljjfxdf ;fOsn lbPsf] lyof] . pQm ;fOsn lnP/ d s]lx lbg :s"n hfg yfn] t/ jxf“x?n] k|of]u u/]sf] ckzAb tyf 3[0ff efjn] pQm ;fOsn rnfpg 5f]l8lbP . d xl/gu/f :s"ndf k9bf d}n] ef]u]sf] ;d:ofx? w]/} j0f{g ug{ rfxlbg lsgsL o;n] d]/f] x[bodf gd]l6g] 5fk 5f]8sf] 5 . dnfO{ ;xof]u ug'{ x'g] u'g]Zj/ ;/, uh]Gb|;/, u+uf;/, lht]Gb|;/ tyf cGo ;fyL x?nfO{ x[bo b]vL wGojfb lbg rfxG5' . P;=Pn=;L= kl/Iffsf] 36gfnfO{ ;Dembf M P;=Pn=;L= kl/Iffsf] 36gfnfO{ ;Dembf M P;=Pn=;L= kl/Iffsf] 36gfnfO{ ;Dembf M P;=Pn=;L= kl/Iffsf] 36gfnfO{ ;Dembf M xl/gu/f :s'ndf 6]i6–kl/Iff kf; u/]kl5 P;=Pn=;L= lbg xfdLnfO{ Og?jf hfg' kb{Yof] . xfd|f] ;]G6/ eujtL df=lj=df k/]sf] lyof] . Og?jfdf d hf“rsf] nflu sl/a Ps dlxgf ef8f lnP/ a;]sf] lyP . Tolt a]nfsf] Pp6f b'Mvb 36gf d
  • 13. :d/0f ug{ rfxG5' . dnfO{ Og?jf hfg' sl/a #))÷– -tLg;o_ ?k}ofsf] h?/L lyof] . 7"nf] a'jfn] lbg] afrf ug'{ ePsf] lyof], t/ ;do cfpbf d lbg ;lSbg eGof] . d / d]/f] a'jf Tolta]nf cToGt b'lv eP / b'j} hgf cf“vfaf6 cf“;' emf/]/ ?g yfn] . d]/f] 3/df lrof vfg, a'jfsf] ;fyL gfyL ofba lbgx'“ cfpg' x'GYof] . jxf“n] C0fdf #))÷– ?= lbnfO{ lbg'eof] / d Og?jf hfg kf“P . a'jfsf] b}lgo cj:yfn] vfg, nufpg tyf k9gsf] nflu cfjZos k};f dflUbgy] . To:tf lbg O{Zj/n] s;}nfO{ gb]vfcf]; . d pQm ;dosf] ememNsf] clxn] klg ;Dembf cf“vf /;fp5 . #=@ sn]h cWoog #=@ sn]h cWoog #=@ sn]h cWoog #=@ sn]h cWoog - - - -cfO= P;L= b]lv Pd=P;L= cfO= P;L= b]lv Pd=P;L= cfO= P;L= b]lv Pd=P;L= cfO= P;L= b]lv Pd=P;L= ;Dd_ M ;Dd_ M ;Dd_ M ;Dd_ M d @)#* ;fndf P;=Pn=;L= kl/Iffdf ;fd]n eP / @)#( ;fndf kl/0ffd lg:sbf d dfq d]/f] :s'n xl/gu/f df=lj=af6 k|yd >]0fLdf pQL{0f eP . hDdf $) hgf ljBfyL{ hf“r lbPsf]df hDdf # hfgf ljBfyL{ dfq ptL0f{ x'g ;kmn eP , h;df d dfq k|yd >]0fLdf / af“sL @ hfgf bf];|f] >]0fLdf ptL0f{ eP . :s"nsf] d]/f] k|ltåGbLx?df ;Gtf]if eut tyf lbkgf/fo0f ofbj bf]>f] >]0fLdf dfq pQL{0f eP / Pshgf k|ltåGbL km]n eP . P;=Pn=;L= sf] kl/0ffdaf6 a'jf cToGt k|efljt x'g'eof] . uf“psf] dfG5] tyf gft]bf/x?n] 5f]/f k9fpg' k5{ eGg] ;Nnfx a'jfnfO{ lbg yfNof] . 3/sf] b}lgo cj:yf ePklg a'jfn] dnfO{ 3/af6 sl/a @) lsnf]ld6/ 6f9f lj/f6gu/df cfO{=P;L=k9g ;xldt lbg' eof] . Tolta]nf lj/f6gu/ 3/af6 sl/a $–% 3+6f nufP/ lx8]/ hfg' kb{Yof] . s'g} oftfoftsf] ;fwg lyPg . jiff{ dlxgfdf @ j6f v]fnf tb}{ Hofg hf]lvd df kf/L lj/f6gu/ hfg' kYof]{ . cfO=P;=;L= k9g] lg0f{o lnbf dnfO{ uj{sf] cg'e'lt eof] / d h:tf] ;'s} kl/>d u5{ eGg] lg0f{odf k'u] . egf{sf] nflu dx]Gb| df]/¨ SofDk;df kmd{ e/] / egf{sf] nflu uP . egf{ ug]{ k};f ;d]t a'jf;+u lyPg . jxf“n] d]/f] 7"nL cfdfsf] 5f]/f /fde"if0f d]xtf ;+u b'O{;o -@))_ ?k}of dfUg' eGg'eof] . Tolta]nf jxf lj/f6gu/df /fi6«a}+sdf hfuL/ z'? ul/;Sg' ePsf] lyof] . h]gt]g d}n] /fde"if0f bfh';+u @)) ?k}of lnP/ egf{ u/] . ca sxf“ a:g] / s] vfg] ;d:of eof] . Pshgf gft]bf/ kg]{ ;'/]z d]xtf -j+zL d]xtfsf] 5f]/f_ cfO=P;L= bf]>f] jif{df k9b} x'g'x'GYof] . jxf“;+u ;xof]u dfu] / ;+u} a:g] cg'/f]w u/] . jxf“n] d]/f] cg'/f]w :jLsfg'{ eof] / jxf“;+u d sl/a Ps jif{ hlt ;+u} a;] . 3/af6 rfjn, bfn, t/sf/L O{= h]gt]g u/L af]s]/ lj/f6gu/ nfGy], t/ a'jf;+u gub k};f lbg] x}l;ot lyPg . sn]hsf] lkm=lstfa, slk, 3/ef8f tyf g'gt]n lsGg k};fsf] ;d:of dnfO{ kg{ yfNof] . clg d}n] l6p;g vf]Hg yfn] . l6p;g vf]Hb} hfbf #–$ dlxgf kl5 Pp6f l6p;g k9fpg wf}uf k'nrf}sdf Pshgf ld>f kl/jf/sf] b'O{ hgf aRrfx? k|lt aRrf ?= &% k|lt dlxgfsf] b/n] !%) ?= k|lt dlxgfsf] lx;fan] k9fpg yfn] / lj:tf/} #–$ 7fp“df g} l6p;g k9fpb} cfÎgf] k9fO{ cuf8L a9fpb} uP . xfd|f] ;dodf w]/}h;f] cfGbf]ng tyf x8tfn af/Daf/ x'b} uy]{ . cfO=P;L= sl/a $ jif{df kmfOgn hf“r lbP / kl5 Ps ljifodf km]n eP kl5 ! jif{;Dd s'g{' k¥of] / ;f]lx cjlwdf d}n] k|df0fkq tx gl;{¨df egf{ kfP . d cfO{=;L= kf; ubf{ ;Dddf k|df0fkq tx gl;{¨sf] @ jif{ l;bofO ;s]sf] lyP . d}n] cfO{=P;L= sf] kmfOgn hf“r ljbf s]ld:6«L ljifodf km]n eP . s]ld:6«sf] a]s k]k/ hf“r lbg dnfO{ ! jif{ s'g'{ k/]sf] lyof] . o; Ps jif{sf] cjlwdf d l6p;g k9fpy] / af“sL ;dodf 6fOlk¨ l;Sg] tyf gf]sl/sf] nflu kl/Iffx? lbg] uy]{ . d}n] s[lif ljsf; j}+s, cfon lgud, /fi6«a}+s, b'/;+rf/ ;+:yfg O=df gf]s/Lsf] nfuL hf“r lbP t/ ;f];{kmf]if{ gx'“bf c;kmn x'Gy] t/ ;+u} a:g] tyf lrg]sf ;fyLx? ;f]if{sf] ann] hfuL/ kfpbf lrQ ;fx|} b'VbYof] . lj/f6gu/df a:bf 3/ef8fsf] ;d:of tyf 3/k§Laf6 ul/g] b'Jo{jxf/ nfO{ ;Dembf cfÎgf] 3/ Pp6f lj/f6gu/df eP slt /fd|f] x'GYof] eGg] ;kgf b]Vby] . lbgel/ l6p;g k9fpg], 6fOlk¨ l;Sg], tyf gf]s/Lsf] vf]hLn] hLjg lg/f;fdo e};s]sf] lyof] . Tolta]nf gl;{¨ sn]h lj/f6gu/df d]n g;{nfO{ tLg k|ltzt ;L6 df hDdf # hfgf P;=Pn=;L=sf] gDa/sf]
  • 14. cfwf/df 5gf}6 ug{ lj1fkg b]v]+ / d]/f] l5d]lsdf a:g] clg?4 d]xtfn] dnfO{ pQm ;L6df egf{ x'g ;Nnfx ;d]t lbPsf]n] d}n] kmd{ e/] / kl5 d]/f] gfd 5gf}6df ;d]t k¥of] . 3/sf] b}lgof cj:yf, 3/af6 gub ;xof]u guGo kfpg', l6p;gsf] e/n] lj/f6gu/df a:g', st} hflu/ gkfpg' O{= sf/0fn] dnfO{ 6]slgsn ljifo k9] / # jif{;Dd k9fO{sf] cjlw el/ @))÷– ?= k|lt dlxgf 5fqj[QLn] lj/f6gu/ a:gdf lgs} ;xof]u k'Ug] ;d]t ePsf]n] d}n] gl;{¨ sf]if{df egf{ u/] . gl;{¨ sf]if{df k9bf d #–$ 7fp“df l6p;g k9fpy] . lj/f6gu/df l6p;g d]/f] af“Rg] cfwf/ M lj/f6gu/df l6p;g d]/f] af“Rg] cfwf/ M lj/f6gu/df l6p;g d]/f] af“Rg] cfwf/ M lj/f6gu/df l6p;g d]/f] af“Rg] cfwf/ M d}n] cfO=;L= df egf{ ePsf] tLg rf/ dlxgfkl5 -@)#( ;fn b]lv_ k|df0fkq tx gl;{¨ sf]if{ plQ{0f ubf{ ;Dd -@)$& ;fn;Dd_ sl/a * jif{ hlt lj/f6gu/df l6p;g k9fO{ hLjg wfGg] ub{y] . 3/af6 d}n] rfjn tyf t/sf/L Nofpy] / af“sL vr{ tyf 3/ef8f ;a} l6p;g af6 rnfpy] . d}n] k9fpg z'? u/]sf] l6p;g lbgdf gf} 7f“pdf ;d]t k9fpg] ub{y] . ljxfg * ah]b]lv z'? u/]sf] l6p;g /flt ( ah] ;dfKt x'GYof] / ( ah]kl5 vfgf agfO{ vfP/ ;'Ty] / cfÎgf] k9fO{ af“sL ;dodf uy]{ . d}n] lj/f6gu/df lkpgsf] aRrf b]lv k|wfgdGqLsf] gft]bf/nfO{ ;d]t k9fpg] df}sf kfP . d}n] wf]wfk'nsf] ld>f kl/jf/af6 z'? u/]sf] l6p;g k9fpg] qmd d]g/f]8sf] >]i7 kl/jf/, ldgfIfL g]kfn tyf cfgGb g]kfn, lgd{nf cof{n, dfy]df kl/jf/, cof{n kl/jf/, j+ufnL kl/jf/, df/jf8L kl/jf/ nufot xl/gf/fo0f ofbj ;/sf] sf]lrª ;]G6/df ;d]t ;xefuL eO{ lbp;g k9fpy] . Tolt dfq geO{ d sf7df8f}+df jL/ c:ktfn tyf cf]d gl;{¨ xf]dddf sfd ubf{ 8f= ef]nf l/hfnsf] sfG5f] 5f]/fnfO{ pxf“s} 3/df uO{ l6p;g k9fpy] . l6p;g k9fpg' d]/f] hLjgsf] afRg] cfwf/ tyf d]/f] afWotf lyof] . dnfO{ l6p;g k9fpgdf ;xof]u ug'{x'g] ;Dk"0f{ lzIfs tyf kl/jf/sf cleefjsx?nfO{ x[bo b]lv cfef/ JoQm ub{5' . l6p;g k9fpg] s]lx kl/jf/ 7"nf 7"nf 3/fgfx? Klg lyP / h;jf6 hLjgdf lgs} ;xof]u klg kfP . la=Pg= cWoog M la=Pg= cWoog M la=Pg= cWoog M la=Pg= cWoog M :6fkm g;{kbdf sl/a % jif{ gf]s/L ul/ ;s]kl5 d lj=Pg=sf] nflu egf{ kl/IFfdf ;fd]n eP“ / b'O{ gDa/df gfd lgsfn] . :6fkmg;{ kbdf w/fgsf] jL=kL= sf]O/fnf :jf:Yo lj1fg k|lti7fgdf sfdubf{ d /fltsf] l8p6L tyf ;f“emsf] l8p6Ldf nfOa|]/Laf6 lstfa NofO{ lgoldt cWoog ug]{ uy]{ . d]/f] 3/fo;L ;d:of, sdh]f/ cfly{s cj:yf, kfl/jfl/s cj:yfsf] ;fy} gf]s/Laf6 k9gsf] nflu ljbf gkfpbf d]/f] lj=Pg= sf] k9fO{ l9nf] x'g uPsf] xf] . d}n] cfÎgf] cf“6 tyf k|f=8f=dbg pkfWo -tTsfnLg 8fo/]S6/_ sf] ;Nnfx adf]lhd /fhLgfdf lbP/ lj=Pg=k9]sf] x'“ . lj=Pg= df d]/f] gfd lg:sbf d}n] ;a} af6 awfO tyf k9g'g} k5{ eGg] ;Nnfx kfP . d}n] hflu/ 5f]8]/ k9g' kg]{, 5fqj[QL gkfpg' tyf c:ktfn k|zf;gaf6 ;xof]u g kfpg' d]/f] ;fd' 7"nf] r'gf}tL lyof] . O{Zj/sf] e/f];fdf 7"nf] r'gf}ltsf] ;fdgf ub}{ d}n] hflu/af6 /fhLgfdf ul/ k9g uP . kl5 z}lIfs C0f k|fKt u/] / cWoog kZrft k'gM k|lti7fgdf hflu/ vfg z'? u/] . la=Pg= cWoog ug{ hfbfsf] cj:yfaf6 d}n] w]/] Jojxfl/s 1fg kfP . dfG5] s;/L ablnbf] /x]5 / Pp6f c;n JolQm s:tf] x'g'k5{ eGg] Jojxfl/s 1fg dnfO{ pQm ;don] u/fof] . d ;+u ;ft dlxgf ljbf ;+lrt lyof] , t/ c:ktfn lgb]{zsn] !% lbgsf] ljbf klg :jLs[lt gu/]sf]n] d}n] Ps} lbgdf /fhLgfdf u/fO{ k9g uP . O{Zj/sf] ;xof]u tyf d}n] u/]sf] ;tsd{sf] kl/0ffdn] lj=Pg= cWoog cToGt ;kmn eof] / d}n] g]kfn clw/fHo el/sf] :gfts txsf] kl/Iffdf ;jf]{Ts[i6 gDa/ NofO{ dx]Gb| ljBfe"if0f u, efO; rfG;n/ kbs, ld/f b]jL /fgf uf]N8 d]8n h:tf kb kfpg' ;kmn eP . dflg; cfly{s tyf /fhg}lts ?kdf ;Ifd gx'bf ;do cg';f/ cfkm"nfO{ abNg l;Sg'k5{ t/ g}ltstf / O{dfGbfl/tf slxn] TofUg' x'b}g eGg] kf7 d}n] l;s] .
  • 15. Pd=P;L= gl;{¨ cWoogM Pd=P;L= gl;{¨ cWoogM Pd=P;L= gl;{¨ cWoogM Pd=P;L= gl;{¨ cWoogM lj=Pg= sf]if{ pQL{0f u/]sf] @ jif{kl5 t'?Gt d}n] Pd=P;L= gl;{¨ k9g sf]nDaf] Knfg cGtu{t 5fqjQL kfP“ / rG8Lu9 af6 pQm sf]if{ kf; u/] . Pd=P;L= gl;{¨ sf]if{ rG8Lu9df k9bf d}n] w]/} s'/fx? k9g] tyf ljlzi6 ;]jfsf] cjnf]sg c:ktfndf ug]{ df}sf kfP . #=# gl;{¨ cWoogdf d s;/L k|j]z u/] M #=# gl;{¨ cWoogdf d s;/L k|j]z u/] M #=# gl;{¨ cWoogdf d s;/L k|j]z u/] M #=# gl;{¨ cWoogdf d s;/L k|j]z u/] M d @)#( ;fndf dx]Gb| df]/¨ SofDk;, lj/f6guu/df cfO=P;L= k9g z'? u/] . hgcfGbf]ngsf] nfdf] cjwL / cfO=P;L=df b'O÷tLg hfgf k|To]s jif{dfq kf; x'g] sf/0fn] d]/f] k9fO{ @)$& ;fn;Dd nlDaof] . cfO=P;L=sf] clGtd jif{df s]ld:6«L ljifosf] Aofs nfu]/ lj/f6gu/df ef“8f lnP/ u/]sf] lyP . Tolta]nf ;ft–cf7 7f“pdf l6p;g k9fpy] / 6fOlk¨ l;Sb} lyP . cfO=P;L=kf; u/]kl5 lj=P;L= k9g] 7"nf] OR5f lyof] . Tolta]nf wgs'6fdf cx]j / lj/f6gu/ gl;{¨ SofDk;df !)% d]n g;{ lng] lj1fkg 6fOlk¨ OG:6LRo"6df klqsfdf k9] / cx]jsf nflu wgs'6fdf kmd{ e/] / rf}yf] :yfgdf d]/f] gfd lg:Sof] . t/ lj/f6gu/df clg?4 d]xtf -cx]j_ - gft]bf/ kg]{_ n] xfdL b'j} hgf gl;{¨df e/f} of] cx]j eGbf /fd|f] x'G5 eGof] / d}n] k|df0fkq tx -:6fkmg;{_ k9g lj/f6gu/ gl;{¨ SofDk;df kmd{ e/] / d]/f] gfd lg:Sof] . gl;{¨ k9g @)) ?= k|lt dlxgf 5fqj[tL lbGYof], d]/f] nflu Tof] dxTjk"0f{ lyof] . d}n] ;f]r] @)) ?= k|lt dlxgf kfOG5 / l6p;g lg/Gt/ k9fO{ /xG5' . cf7–gf} dlxgfdf cfO{=P;L= sf] l/hN6 cfP kl5 d gl;{¨ cWoog 5f]8Llbg]5' . dnfO{ Ps k|ltzt klg gl;{¨ k9g] OR5f lyPg . gl;{¨ s] xf] dnfO{ Tof] klg /fd|/L yfxf lyPg . kmd{ t d}n] Tolts} e/]sf] lyP VofnVofndf . t/ l/hN6 x]g{ hfbf gfd s]6fx?sf] lni6df b'O{ gDa/df lyof] . d w]/} v'zL eP / egf{sf] nflu a''¤g sn]h k'u] . sn]hdf Pshgf k|zf;s -6+sgfy pkfWofo_ n] dnfO{ gk9g] ;Nnfx lbof] t/ @)) ?= 5fqj[QL / s]xL ;do ljtfpg] p2]Zon] d}n] k9g] ljrf/ u/] . egf{ x'g'kg]{ ldltsf] clGtd Dofbsf] Pslbg cuf8L dfq d sn]h uP . egf{ k"j{ dnfO{ kf“r 5 j6f kmd{ eg{ / x:tfIF/ ;lxt a'emfpg lbOof], h;df s8f lgod sfg'g tyf kfngf ug'{kg]{ zt{x? lyof] . pQm zt{x? k9]kl5 d emg t;]{ / ca zfob ;ft cf7 dlxgf;Dd klg k9g ;lsb}g h:tf] nfUof] . t/klg d egf{ lnP / kl5 x]/f}nf eGg] dg;fodf k'u] . sn]hsf] klxnf] lbg M sn]hsf] klxnf] lbg M sn]hsf] klxnf] lbg M sn]hsf] klxnf] lbg M d sn]hsf] klxnf] lbg cfkm"nfO{ s]lx ga'¤g] aRrf h:tf] Jojxf/ kfP / dnfO{ cg'e'lt eof] d ckx]lnt / tNnf] :t/sf] dflg; x'“ h:tf] dx;'; u/] . hDdf tL; hgf ljBfyL{df tLg hgf s]6fx? dfq lyP . To;df klg z'?df Pshgf ;fyL -/fh]z lnDa'_ cfkm"nfO{ d} 7"nf] x'“ h:tf] Jojxf/ ub{Yof] . t/ z'?sf s]xL lbg ;Dd d r'k nfu]/ ljtfpg yfn] sf/0f dnfO{ gl;{¨sf] s v klg yfxf lyPg . sl/a Ps xKtf kl5 d]/f] csf]{ ;fyL -/Tg u'/fufO{_ egf{ eP / xfd|f] kl/ro eof] . jxf“;“usf] lrgfhfgn] xfd|f] ldqtf k|uf9 eof], sf/0f b'j} hgfsf] ljrf/ Pp6} ldNg uof] . d]/f] ;f]rdf kl/jt{g s;/L eof] M d]/f] ;f]rdf kl/jt{g s;/L eof] M d]/f] ;f]rdf kl/jt{g s;/L eof] M d]/f] ;f]rdf kl/jt{g s;/L eof] M gl;{¨ sn]hdf tLg dlxgf hlt k9]kl5 dnfO{ gl;{¨ sn]h k|zf;g, lzIfs, ljBfyL{ tyf gl;{¨ k]zf af/] ;a} cjut eof] M d k9gdf hfGg] ePsf] / gl;¨sf] k9fO{ ;lhnf] ePsf]n] d ljBfyL{x?nfO{ k9fO{df d2t ug{ yfn] . sIffsf cG7fgAa] k|ltzt -(*%_ ljBfyL{ d]/f] ;xof]uL, dg k/fpg] / d]/f] km]g eof] . sIffdf /fh]zhL afx]s ;a};+u d]/f] k|uf9 ldqtf eof] / d cGhfgdf sn]hsf] 7'nf] g]tf aGg k'u] . sn]h k|zf;gn] agfPsf] lgodsf] lj?4 cfjfhx? p7fpg yfn] / dfsf{df k/]sf ljBfyL{x?nfO{ ;xof]u ug{ lg:jfy{ efjn] nfu], h;sf] sf/0f sn]hdf cWoog/t ;a} jif{ tyf txsf ljBfyL{x?sf] nflu d g]t[Tjstf{ aGg k'u] / w]/} h;f] yf]lkPsf lgodx? x6fpg ;IFd klg eP . sIffdf lzlIfsfx?nfO{ k|Zg ubf{ w]/} h;f]n] lrQ a'¤bf] pQ/ lbg g;Sbf jxf“x? klg d b]lv t;{g yfn] .
  • 16. d]/f] b}lgo cfly{s cj:yfsf] sf/0f dnfO{ tLg rf/ j6f l6p;g ;f“emdf k9fpg' kYof]{ / cfkmgf] k9fO{ klg ug'{ kYof]{ . t;y{ sn]hdf d r'k nfu]/ a:g vf]Hby] . sn]hdf yf]kfl/Psf lgodx?af6 d lbSs x'Gy] / 8/klg nfUbYof] . dnfO{ clwsf+z -(*_ ljBfyL{sf] ;xof]u / ;dy{g ePsf]n] cGofo kg]{ ljlQs} af]Ng' kg]{ afWotf x'g uof] / d g]tf aGg k'u] . s]lx lbg d} o'lgogsf] r'gfj x'g uof] / d lglj{/f]w ;lrjdf lgjf{lrt eP / hah{:tL dnfO{ pQm kbsf] lhDd]jf/L jxg ug'{ k¥of] . sn]hdf 36]sf s]lx dxTjk"0f{ 36gfx?nfO{ ;Dembf M sn]hdf 36]sf s]lx dxTjk"0f{ 36gfx?nfO{ ;Dembf M sn]hdf 36]sf s]lx dxTjk"0f{ 36gfx?nfO{ ;Dembf M sn]hdf 36]sf s]lx dxTjk"0f{ 36gfx?nfO{ ;Dembf M o'lgogsf] r'gfj ePsf] Ps xKtfkl5 -@)$#–!)–@_ xfdLn] ;Dk"0f{ ljBfyL{x?sf] e]nf af]nfO{ ljBfyL{sf ;d:ofx? hDdf kfl/ df“usf] ?kdf SofDk; rLkm ;dIf k]z ul/of] / PsxKtfsf] cN6Ld]6d lbOof] . t/ ef]nLkN6 t'?Gt ldl6¨ SofDk; lrkmn] af]nfOof] / 5nkmn z'? eof] / ljBfyL{x?sf] k|fo ;a} dfux? k'/f eof] . dfux? ;'Gbf clxn] crDd nfUg ;S5 h:t} M sIFf sf]7fx? Snf; kl5 k9gsf] nflu v'nf /fVg'kg]{, d];df cfkm}n] r6gL agfpg kfpg' kg]{, gfO6 kf; SoflG;n ug{ gkfOg], cfkmGtx? cfPdf ;do ldnfO{ e]6g lbg], O{= . clxn] tL dfux? ;Dembf /f0ff zf;gsf] emnemNtL ;Demgf cfp“5 . d}n] Psk6s nfOa|]l/df b'Olbg l9nf] ul/ Pp6f lstfj a'emfpg uP . nfOa|l/ogn] d ;+u @) k};f kmfOg dfUof], d}n] /l;b lbg'; eg], 7"nf] ax; eof] / d}n] ljgf /l;bsf] k};f ltl/g / kl5 d ;+u /fd|/L Jojxf/ ug{ yfNof] . d ;+u cOt'ld;, xl/ld;, dgld;, wd{snf ld;;+u w]/} k6s k9fO{sf] af/]df rsf{rsL{ k¥of], t/ kl5 ;fdfGo x'b} uof] / jxf“x?n] dnfO{ g} k|of]u ul/ pQ/ vf]Hg yfNg' eof] . d d]/f] 3/fo;L, cfly{s, ;fdflhs tyf kfl/jfl/s sf/0fn] sn]hdf lgZkIf a:g rfxGy] / O{Zj/;+u k|fy{gf ub{y] æx] O{Zj/ dnfO{ g]tf gagfpÚÚ, t/ d]/f] ;+:sf/ / ;fyLefO{sf] bafa / OR5fn] d t'?Gt cfj]zdf cfO{ g]t[Tjsf] nflu cuf8L a9by] . lj:tf/} ;do ljTb} uof] / cf7–gf} dlxgf kl5 ;a} d]8d cOt'ld;, xl/ld;, dgld;, nfOa|]l/og tyf cGo d]8dx?;+usf] ;DaGwdf ;'wf/ x'b} cfof] / jxf“x?n] dnfO{ af]nfP/ PSn}df w]/} ;'emfjx? lbg yfNg' eof] / d ;+usf] ;DaGwdf ;'wf/ ug{ yfNg' eof] . jxf“x?n] lbg' ePsf] s]lx pkb]zx? d]/f] nflu cfh klg plQs} tfhf / pkof]uL nfU5 . d s]x d s]x d s]x d s]xL pkb]z tyf ;'emfjx? hfgsf/L u/fpg rfxG5' M L pkb]z tyf ;'emfjx? hfgsf/L u/fpg rfxG5' M L pkb]z tyf ;'emfjx? hfgsf/L u/fpg rfxG5' M L pkb]z tyf ;'emfjx? hfgsf/L u/fpg rfxG5' M -s_ dfgL;n] ;do / kl/l:ylt cg';f/ cfkm"nfO{ abNg l;Sg'k5{ . -v_ ;}4flGts hLjg eGbf Jojxfl/s hLjg 7"nf] / pkof]uL x'G5, t;y{ Jojxfl/s hLjgnfO{ dxTj lbg'k5{ . -u_ lj:tf/} af]Ng' k5{ . ;Eo tyf ;'l/nf] efiffsf] k|of]u ug'[k5{ . -3_ s'g} k|Zgsf] pQ/ g;f]rL t'?Gt kmsf{O{ xfNg' kb}{g . -ª_ cfkmg} s'/fdf l9kL u/]/, lhTg}k5{ eGg] afgL /fd|f] xf]Og . -r_ klxn] ;f]Rg'; clg af]Ng'; clg dfq ug'{; O=. dnfO{ @)$$÷$÷!) ut] SofDk; lrkmn] -nIdL /fO{_ cfÎgf] clkm;df af]nfpg' eof] / lji0f' /fO{ d]8d -tTsflng kf6g gl;{Ë SofDk;sL lrkm_ ;d]tnfO{ /fvL ;Demfpg yfn] . tLg–rf/ 3+6fs]f 5nkmn tyf ax; kl5 dnfO{ gl;{¨ k9fO{sf] kmfObf / eljiodf o;sf] pkbflotf af/] atfPkl5 d lji0f' /fO{ d]8d k|lt cfef/L eP / gl;{¨sf] k9fO{nfO{ ca lg/Gt/tf lbG5' eGg] lgwf] u/] / ;f]xL cg';f/ cfkmgf] k9fO{ cuf8L a9fP . #=$ lj=Pg= cWoogsf] a]nfsf] cg'ej M #=$ lj=Pg= cWoogsf] a]nfsf] cg'ej M #=$ lj=Pg= cWoogsf] a]nfsf] cg'ej M #=$ lj=Pg= cWoogsf] a]nfsf] cg'ej M jL=Pg= k9bf xfdLnfO{ l6lr¨ k|flS6;sf] nflu lj/f6gu/ @ dlxgfsf] nflu v6fOof] . sf7df8f}+af6 3/ cfP / lj/f6gu/ hfg] qmddf Og?jfdf d]/f] v'§f dls{of] . v'§f dls{bf Knfi6/ nufpg' k¥of] / ^ xKtf ;Dd cf/fd ug'{ eGof] . d}n] jf8{ l8p6L z'?df sd u/L b}lgs #–$ 306f a}zfvL lnP/ sIff lnPsf] / sIFf lnP/ hfbf v'§f ;'lGgP/ b'v]/ vkL g;Sg' x'GYof] . Tolta]nfsf] ;fyLx?n] dnfO{ u/]sf] ;xof]usf] nflu wGojfb lbg rfxG5' . d]/f] hLjgsf] Tof] sl7g ;dodf ;xof]u ug'{ x'g] ;fyLx?, lzIfsx?, k|zf;s / ljBfyL{x?nfO{ wGojfb lbg rfxG5' .
  • 17. #=% Pd=P;L= gl;{¨ cWoog d]/f] hLjgsf] 7"nf] l;sfO{ M #=% Pd=P;L= gl;{¨ cWoog d]/f] hLjgsf] 7"nf] l;sfO{ M #=% Pd=P;L= gl;{¨ cWoog d]/f] hLjgsf] 7"nf] l;sfO{ M #=% Pd=P;L= gl;{¨ cWoog d]/f] hLjgsf] 7"nf] l;sfO{ M Pd=P;L=gl;{¨ sf]if{ cWoogsf] nflu d}n] kmd{ eg'{ b]lv clGtd ;l6{lkms]6 kfp“bf ;Dd x/]s kfOnf kfOnfdf gof“ l;sfO{ l;Sg] df}sf kf“P . sn]h k|zf;s s:tf] x'g'k5{ b]lv lnP/ ;fyL efO{sf] ;xof]u n] s] s] sfd x'bf] /x]5 , k|zf;lgs sl7gfOx?nfO{ s;/L ;kmntf k"j{s kf/ nufpg' ;lsG5, h:tf tYox? l;Sg] df}sf kfP . cWoogsf] ;fy;fy} tLy{ tyf e|d0f ug]{ cj;/ klg k|fKt eof] / pQ/ ef/tsf w]/} h;f] zx/x? 3'Dg] df}sf k|fKt eof] . olx sf/0fn] zfob dnfO{ cfÎgf] hLjgdf p2]Zo k|fKt ug{ Tolt sl7gfO{sf] ;fdgf ug'{ k/]g xf]nf . hLjgsf] klxnf] 6«]g ofqf / r08Lu9 e|d0f M hLjgsf] klxnf] 6«]g ofqf / r08Lu9 e|d0f M hLjgsf] klxnf] 6«]g ofqf / r08Lu9 e|d0f M hLjgsf] klxnf] 6«]g ofqf / r08Lu9 e|d0f M sf]nDaf] Knfg cGtu{t Pd=P;L= gl;{¨ k9g d}n] 5fqj[QL kf“P / r08Lu9 sf] kL=hL O df kmd{ eg]{ k|lqmof z'? u/] . d}n] of] eGbf cuf8L ef/tsf] kmf/lj;u+h;Dd dfq nf]sn 6«]gdf Psk6s ofqf u/]sf] lyP . kmd{ e/] kl5 OG6«fG; hf“r lbg d / d]/f Pshgf ;fyL ;lxt klxnf] k6s sl6xf/af6 Go"lbNnL ;Dd gy{Oi6 6«]gaf6 ;g @))) df e|d0f ug]{ df}sf kfP . 6«]g ofqf d]/f] nflu cToGt gf}nf] tyf r'gf}tLk"0f{ lyof] . lbNnLaf6 r08Lu9 ;Ddsf] a; ofqf klg ;Demg] of]Uo /x]5 . ;g @))) df klxnf] k6s lk=hL=cfO{= df Pd=P;L=sf] k|j]z kl/Iff lbP / ;kmn eP . ;g @)))–@))@ ;Ddsf] r08Lu9sf] k9fOn] dnfO{ lgs} 7"nf] kmfObf eof] . dnfO{ k+hfa ljZjljBfnodf btf{ ug{ ufx|f] ePg t/ d;+u k9g uPsf] ;fyLsf] k|df0fkq txsf] ;l6{lkms]6 gx'bf w]/} cK7of/f] ul/ sl/a $–% dlxgf kl5 dfq egf{ x'g kFP . Tolt a]nfsf] k+hfa o'lgel;{6Lsf] rSs/ cem} d]/f] lbdfudf 3'ld/x]sf] 5 . r08Lu9sf] k9fO{ d lgs} d]xgt ;fy u/] . hf8f] w]/} x'g] / udL{ w]/} x'g] x'“bf d]/f] clwsf+z ;do P;L ePsf] nfO{j|]/Ldf ljtfpy], h;n] dnfO{ k9fO{df lgs} d2t u¥of] . d sn]hsf] Pshgf k9fs' ljBfyL{ dWo] kb{y] . r08Lu9df k9bf &–* hgf g]kfnL ljBfyL{x? ljleGg ljefudf klg k9b} lyP . r08Lu9df lk=hL=cfO{=sf] k9fO{sf] bf}/fg d}n] clxn] klg ck/ Sofkm]6]l/ofsf] vfgf, ;q ;]S6/sf] slg{an, zlgaf/sf] l;g]df, glhs}sf] zx/x?sf] e|d0f -xl/åf/f, Clifs]z, hDd', st/f, cfu/f O{=_, dlGb/x?sf] k"hfcfhf tyf jflif{s ?kdf dgfOg] sn]h dxf]T;j cem} d]/f] lbdfudf tfhf nfU5 . r08Lu9 k9bf d}n] lgoldt cWoog, lgoldt e|d0f / /fd|f] vfgfsf] Joj:yf b'O{jif{ ;Dd nuftf/ kfO/x] . dnfO{ Pd=P;L= k9g cfly{s ?kn] vf;} ;d:of ePg . tna k]ZsL lnP/ k9g] tyf a]nf a]nf 5fqj[QLsf] /sd kfpgfn] dnfO{ lgs} ;xof]u k'Ug uof] . r08Lu9sf] Pd=P;L= gl;{¨sf] k9fO{df dnfO{ ;xof]u ug'{x'g] 8f=z]v/ sf]O/fnf, lg/;g ofbj, cfz zdf{, 8f= OGb/hLt alnof, 8f= ;tj+t aNt]h nufot d]/f kl/jf/sf] ;b:ox?nfO{ wGojfb lbg rfxG5' . #=^ pRr lzIff cWoog #=^ pRr lzIff cWoog #=^ pRr lzIff cWoog #=^ pRr lzIff cWoog - - - -lk=Pr=8L=_ M lk=Pr=8L=_ M lk=Pr=8L=_ M lk=Pr=8L=_ M d}n] ;6fkmg;{sf] hflu/ vfg z'? u/]kl5 w]/} hgf ;+u ;+ut eof] . ufp“3/df ;a}n] 8S6/ eGg yfn] . g;{ eg]kl5 ;dfhdf /fd|f] ;Ddfg kfOb}g lyof] . d}n] l8p6L ubf{ lj/fdL tyf s'?jfx?n] ;d]t dnfO 8fS6/ af]nfpbf d cfkm}nfO{ g/fd|f] cg'ej x'GYof] . Ps k6s t d]/f] sfG5f] efO{sf] ljx]sf] sf8{df ;d]t 8f=/fd z/0f d]xtf c?n] n]vfO{ lbof], kl5 d Tof] sf8{ kmfn]/ gof“ sf8{ agfpg nufP . ha d Pd=P;L=kf; u/] / kmofsN6Lsf] kbdf sfo{ ug{ yfn] Tolta]nf b]lv d}n] lk=Pr=8L=k9g] rfhf] kfhf] tyf aGbf]a:t ldnfpg yfn] . w]/} 7f“pdf d}n] sf]lz; u/] . k9fO vr{ dx+uf] x'g] x'“bf / ;lhn] ufO8 gkfpbf d}n] $–% jif{ kl5 dfq lk=Pr=l8=df egf{ x'g] df}sf kfP . egf{ ePsf] b'O{jif{ kl5 dfq k|lti7fgaf6 s'g} ;'ljwf gkfpg] zt{df k9g] dGh'/Lgfdf kfP . lqe'jg ljZjljBfnosf] w]/} j6f ljefu tyf ;+sfodf af/Daf/ ;Dks{ ug{ yfn] . Psjif{ t ufO8 / ljefu gkfpbf d]/f] 5gf}6 ePg . cGtdf s]Gb|Lo u|fld0f ljsf; ljefu cGtu{t d}n] egf{ kfP / lj:tf/} lj:tf/} ;a} k|lqmof k'/f ub}{ uP . clkm;af6 sl/a *–( dlxgf hlt k6s k6s ul/ 3/ljbf lnb} sf7df8f}+ tyf tYof+s ;+sngsf] nflu c:ktfnx? hfg] ub{y] . k|lti7fg tyf sn]haf6 dnfO{ s'g} lsl;dsf] ;xof]u k|fKt
  • 18. ePg . lk=Pr=l8= d]/f] k|lti7fg ;+u ufl;Psf]n] o;nfO{ d}n] lbg/ft Ps u/L d]xgt ;fy lgoldt ?kdf ;DkGg ug{ tg dg wg nufP / cGtdf @)!! l8;]Da/df pQm lk=Pr=l8= sf]if{ ;kmntf k"j{s ;DkGg u/] . lk=Pr=l8= cWoogdf dnfO{ ;xof]u ug'{x'g] d]/f ;'k/efOh/ 8f=pdfsfGt l;njfn, ufO8 k|f=8f= ;/nf >]i7 nufot cGo dxfg'efjx?nfO wGojfb lbg rfxG5' . kl/R5]b kl/R5]b kl/R5]b kl/R5]b– – – –$ $ $ $ hflu/ hflu/ hflu/ hflu/ - - - -gf]s/L_ sf] cg'ej gf]s/L_ sf] cg'ej gf]s/L_ sf] cg'ej gf]s/L_ sf] cg'ej $=! jL=kL= k|lti7fgdf ;]jf z'? ug'{ cuf8Lsf] gf]s/L ljj/0f . $=@ x]NyP8 kbdf sf]zL c~rn c:ktfndf ljtfPsf] Ps dlxgf . $=# :s'n lhNnf c:ktfnsf] a;fO{ $=$ kl/jf/ lgof]hg ;+3sf] :yfoL hfuL/sf] cg'ej . $=% lj/ c:ktfnsf] ;ft dlxgf gf]s/L $=^ g]kfn ;/sf/sf] hfuL/af6 /fhLgfdf lbbfsf] cj:yf $=& k|lti7fgsf] klxnf] gl;{¨ x8tfnsf] cg'ej $=* jL=kL=k|lti7fgdf ;]jf z'? u/] b]lv xfn;Ddsf] cg'ej . $=( jL=kL= sf]O/fnf :jf:Yo lj1fg k|lti7fgdf ljtfOPsf] @@ jif{sf] cg'ej $=! jL=kL=sf]O/fnf :jf:Yo lj1fg k|lti7fgdf ;]jf z'? ug'{eGbf $=! jL=kL=sf]O/fnf :jf:Yo lj1fg k|lti7fgdf ;]jf z'? ug'{eGbf $=! jL=kL=sf]O/fnf :jf:Yo lj1fg k|lti7fgdf ;]jf z'? ug'{eGbf $=! jL=kL=sf]O/fnf :jf:Yo lj1fg k|lti7fgdf ;]jf z'? ug'{eGbf cuf8Lsf] gf]s/L ljj/0f M cuf8Lsf] gf]s/L ljj/0f M cuf8Lsf] gf]s/L ljj/0f M cuf8Lsf] gf]s/L ljj/0f M d}n] ldlt @)$^÷!!÷# ut] b}lgs ?= #^%) kfpg] ul/ b'O{ dlxgfsf] nfuL Hofnfbf/Ldf sf]zL c+rn c:ktfnaf6 cfkmgf] k|yd gf]s/L z'? u/]sf] xf] . tTsfnLg d]=;'= 8f= /fdfgGb l;Gxfn] dnfO{ dft[sf k|;fb sf]O/fnfsf] l;kmfl/;df pQm Hofnfbf/L lgo'lQm lbOPsf] xf] . x]NyP8sf] hflu/ ubf{ d}n] ljxfg * ah] b]lv $ ah];Dd c:ktfndf sfd uy]{ . ljxfg !) ah] ;Dd Knfi6/ ?ddf / !)–# ah];Dd 8]«l;¨ ?d, cf]=kL=8L=df sfd uy]{ . Ps dlxgfsf] hfuL/ cjlwdf d}n] k|of]ufTds w]/] 1fg k|fKt u/] vf;u/L Knfi6/ nufpg, 6f“sf nufpg, 3fp lrg{ O{= . d]/f] :6fkm g;{sf] kl/Iff kl/0ffd lg:sg] ljlQs} hfuL/sf] nflu gf]s/L 5f8]/ sf7df8f} nfu] . To;kl5 d :jf:Yo dGqfno cGtu{t ?s'd lhNnf c:ktfndf ^ dlxgf c:yfoL hfuL/ u/] . To;kl5 kl/jf/ lgof]hg ;+3, g]kfnu+hdf :yfoL kbdf @ dlxgf sfd
  • 19. u/]kl5 d]/f] a'jfsf] b]xfGt eof] / d}n] pQm hflu/ 5f]8] . a'jfsf] sfhls|of l;l4Pkl5 d sf7df8f}+ uP / 8f= zzf+s sf]O/fnfsf] tyf z]v/ sf]O/fnfsf] ;xof]un] ;DdfgLo lul/hf afa' dfWodaf6 cf]d gl;{¨ xf]d -8f= ef]nf l/hfn;+u_ tLg dlxgf;Dd sfd u/] . cf]d gl;{¨xf]dsf] cf]=6L= tyf jL/ c:ktfnsf] Odh]{G;L hfuL/ d]/f] hLjgsf] Pp6f 7"nf] l;sfO{ tyf zlQmsf] k|of]u ug]{ j]nf lyof] . ldlt @)$* ;fnlt/ k"jf{~rn IF]qLo lgb]{zgfno, wgs'6fdf :6fkmg;{sf] :yfoL kbsf] lj1fkg v'n] / d pQm nf]s;]jfsf] kl/Iffdf cfkmg} Ifdtfn] Ps gDa/df gfd lgsfn]sf]n] d]/f] /f]hfO{ cg';f/ dnfO{ k"jf{~rn If]qLo c:ktfn w/fgdf ldlt @)$*÷*÷@@ df lgo'lQm ul/of] . k"jf{~rn IF]qLo c:ktfn w/fg, ldlt @)%)÷$÷! df jL=kL= sf]O/fnf :jf:Yo lj1fg k|lti7fgnfO{ x:tfGt/0f ul/of] / ;f] ;+u} xfdL klg k|lti7fgsf] sd{rf/L sfhsf] ?kdf sfd ug{ yfn] . ldlt @)%)÷*÷@@ b]lv @)%)÷#÷#@ ;Dd If]qLo c:ktfn tyf @)%)÷$÷! af6 k|lti7fgdf sfhdf sfo{/t lyP / ldlt @)%!÷%÷% df ;/sf/L ;]jfaf6 /fhLgfdf lbO{ k|lti7fgdf ldlt @)%!÷%÷% af6 :yfoL eO{ :6fkmg;{ kbdf sfd ug{ yfn] . $=@ x]NyP8 kbdf sf]zL c~rn c:ktfndf ljtfPsf] Ps dlxgf M $=@ x]NyP8 kbdf sf]zL c~rn c:ktfndf ljtfPsf] Ps dlxgf M $=@ x]NyP8 kbdf sf]zL c~rn c:ktfndf ljtfPsf] Ps dlxgf M $=@ x]NyP8 kbdf sf]zL c~rn c:ktfndf ljtfPsf] Ps dlxgf M k|df0fkq tx gl;{¨sf] cWoog ;dfKt ePkl5 / kl/Iff kmn cfpg af“sL /xbf, d}n] sf]zL c+rn c:ktfndf b}lgs Hofnfbf/L kbdf sl/a Ps dlxgf sfd u/]sf] lyP . d]/f] tna b}lgs ?= #^%) lyof] . d]/f] sfd Knfi6/ Pj+ Pl;:6]06 tyf 8«]l;¨?ddf OGh]S;g, 8]«l;¨ nufot cf]=lk=8L=af6 lgb]{zg eP adf]lhd Knfi6/ O= nufpg' kb{Yof] . d]/f] l8p6L ljxfg * ah] b]]lv $ ah];Dd x'GYof] . sfdsf] ef/ olt lyof] ls dnfO{ w]/} gof“ s'/fx? h:t}, Knfi6/ nufpg], OGh]S;g nufpg], 8«]l;¨ ug{ O= sfddf bIftf xfl;n eof] . tna yf]/} / sfdsf] nf]8 w]/} ePsf]n] k|df0fkq txsf] l/hN6 lg:s]sf] ef]nLkN6 g} d}n] pQm gf]s/Laf6 /fhLgfdf lbO{ :jf:Yo d~qfnodf g]fs/L vf]hL ug{ sf7df8f} uP . lgs} ;f];{kmf];{ af6 -e'=k"=k|wfgdlGq dflqsf sf]O/fnf_ kfPsf] pQm hflu/ ! dlxgfd} 5f]8L lbP . $=# ?s'd lhNnf c:ktfnsf] ^ dlxgf a;fO{ M $=# ?s'd lhNnf c:ktfnsf] ^ dlxgf a;fO{ M $=# ?s'd lhNnf c:ktfnsf] ^ dlxgf a;fO{ M $=# ?s'd lhNnf c:ktfnsf] ^ dlxgf a;fO{ M ha d k|df0fkq tx kf; ul/ :jf:Yo dGqfnodf @)$& ;fnlt/ hflu/sf] nflu hfbf dnfO{ :jf:Yo ;]jf ljefusf] k|d'vn] g]kfnsf] gS;f b]vfO{ t/fO{sf] s'g} c:ktfndf b/aGbL vfnL 5}g eGof] / ?s'd / hfhf/sf]6 df dfq l;6 vfnL 5 eg]/ eGof] . kxf8df slxn] v'§f g6]s]sf] dfG5] , d}n] d]/f] ;fyL /fh]z lnDa' ;+u ?s'd lhNnfdf lgo'lQm lnP / d]/f] csf]{ ;fyL anaxfb'/ hfh/sf]6df . rf}/emf8Ldf Po/kf]6{ /x]sf]n] d}n] ?s'd hfg ;lhnf] xf]; eGg] clek|fon] ?s'd /f]h], t/ hfh/sf]6 c:ktfn kf] glhs /x]5, kl5 Kn]gaf6 rf}/emf8L Po/kf]6{df plt{bf yfxf kfP . lj/f6gu/af6 g]kfnu+h gfO6a;df / g]kfnuh+af6 rf}/emf8L xjfOhxfhdf k'u] . rf}/emf8Laf6 8]9 lbgsf] k}bn ofqfkl5 ?s'd lhNnf c:ktfn, ;Nn] k'u] . c:ktfnsf] agf]6 x]/]kl5 ;fx|} v'zL nfUof] . :jL; ;/sf/af6 pQm c:ktfn ejg lgdf{0f u/]sf] /x]5 . ?s'd c:ktfnsf] a;fO{ d]/f] hLjgsf] pp6f clj:d/l0fo ;do lyof] . ?s'd lhNnf c:ktfndf d}n] lj/fdL hf“Rg], cf]=kL=8L= rnfpg], PS;–/] d]l;g rnfpg], cf]=6L= rnfpg] nufotsf gof“ 1fg l;Sg'sf] ;fy} jf8{ /fpG8 lng], lj/fdL egf{ ug]{, c:ktfn k|zf;g rnfpg] tyf gl;{¨ k|zf;g :jtGq ?kdf rnfpg] h:tf sfd ug]{ df}sf kfP . ljgf Pg]:yf]l;of]lnf]lhi6 / ufOgf]snf]lhi6sf] # j6f l;h]l/og ck/];g u/fpg] zf}efUo kfP, h;df b'O{j6f cfdfsf] Hofg arfpg ;Ifd klg eP . tTsflng 8f= kz'klt rf}w/L, d / d]/f] ;fyL /fh]z lnDa'sf] l6dn] ^ dlxgfdf c:ktfndf $–% j6f Ifdtf eGbf w]/} 7"nf] ck/];g ug'{sf ;fy} lgs} /f]rs lj/fdLx?sf] pkrf/ tyf cf]=kL=8L=rnfpg] df}sf ;d]t kfP . ?s'd lhNnf c:ktfnsf] a;fO{ d]/f] nflu Pp6f dxTjk"0f{ IF0fsf] ?kdf /xg]5 . l6s6 gkfpbf ?s'daf6 bfªsf] # lbgsf] lx8fO, bfª efn'jfªsf] a;ofqf, af6f]df ljtfOPsf] /ft, af9Lsf] a]nf Hofg kmfn]/
  • 20. v]fnf t/]sf], ef/L af]s]sf] tyf k}bn ofqfsf] ;Demgf d]/f] hLjg /x'Gh]n tfhf /xg]5 . $=$ kl/jf/ lgof]hg ;+3sf] :yfoL hflu/sf] cg'ej M $=$ kl/jf/ lgof]hg ;+3sf] :yfoL hflu/sf] cg'ej M $=$ kl/jf/ lgof]hg ;+3sf] :yfoL hflu/sf] cg'ej M $=$ kl/jf/ lgof]hg ;+3sf] :yfoL hflu/sf] cg'ej M g]kfn kl/jf/ lgof]hg ;+3sf] lj1fkgdf hf“r kf; u/L :yfoL e} s]Gb|Lo sfof{no k'nrf}sdf Ps dlxgf tflnd lnO{ d kl/jf/ lgof]hg;+3sf] af“s] zfvfdf hflu/sf] nflu k'u] . Toxf“ sl/a @ dlxgf sfd u/]kl5 d]/f] a'jfsf] b]xfGt eof] / d pQm hflu/ 5f8]/ 3/ kms]{ / kl5 /fhLgfdf lbP . g]kfnu+hsf] a;fO{ sfd yf]/} t/ lkmN8js{ sf] sfd w]/} lyof] . cfkmg] lsl;dsf] /dfOnf] lyof] . d]/f] nfos pQm hflu/ ;+t'i6L hgs lyPg . a'afsf] b]xfGtsf] kl5 d}n] pSt gf}s/L 5f]l8 lbP . $=% jL/ c:ktfnsf] ;ft dlxgf gf]s/L M $=% jL/ c:ktfnsf] ;ft dlxgf gf]s/L M $=% jL/ c:ktfnsf] ;ft dlxgf gf]s/L M $=% jL/ c:ktfnsf] ;ft dlxgf gf]s/L M tTsflng k|wfgdlGq lu/Lhf k|;fb sf]O/fnfsf] 7f8f] l;kmfl/;df d}n] jL/ c:ktfndf c:yfoL gf]s/L kfP . jL/ c:ktfndf sfd ubf{ d]/f] lgs} 7"nf] OHht lyof] . d}n] jL/ c:ktfnsf] Odh]{G;Ldf sl/a ;ft dlxgf hlt sfd u/] / w]/} gof“ s'/fx? l;Sg] tyf w]/} hgf 8fS6/x?;+u ;+ut ug]{ df}sf kfP . d jL/ c:ktfndf sfo{/t /xbf 8f=;'Gbf/dl0f ljlIft klg sfo{/t x'g' x'GYof] / Tolta]nf jL/ c:ktfndf xftkft tyf n8fO{sf] 36gfn] 7"nf] cfGbf]ng sf] ?k lnPsf] lyof] / To;kl5 Toxf“sf] ;'/Iff Joj:yf lgs} s8fO{ ul/of] . d]/f] gfd nf]s;]jfdf lg:s] kl5 jL/ c:ktfn 5f]8]/ w/fg cfP . $=^ g]kfn ;/sf/sf] hflu/af6 /flhgfdf lb“bfsf] cj:yf M $=^ g]kfn ;/sf/sf] hflu/af6 /flhgfdf lb“bfsf] cj:yf M $=^ g]kfn ;/sf/sf] hflu/af6 /flhgfdf lb“bfsf] cj:yf M $=^ g]kfn ;/sf/sf] hflu/af6 /flhgfdf lb“bfsf] cj:yf M d @)$*÷*÷@@ ut] b]lv nf]s ;]jf kl/Iffdf ;j{k|yd eO{ k"jf{~rn If]lqo c:ktfn w/fgdf :6fkmg;{ kbdf :yfoL ?kdf sfo{/t lyP . ldlt @)%)÷$÷! df If]lqo c:ktfn jL=kL= k|lti7fgnfO{ x:tfGt/0f eof] / xfdL 8]k'6];gdf cfof} . kl5 nfdf] ;do ;Dd 8]k'6];g df a:g gkfpg] ePsf]n] jL=kL= sf]O/fnfsf] :yfoL b/jGbLdf ;/sf/L ;]jfaf6 cjsf; lnO{ lgo'lQm lnP . g]kfn ;/sf/sf] hflu/sf] cg'ej lgs} ;'vb x'“bf] /x]5 . Tolta]nfsf] tna dfg yf]/} x'g', k9g] ;'ljwf gx'g' / d]/f] OR5f lzIfs aGg] ePsf]n] ;f] k'/f x'g] cj:yf g]kfn ;/sf/sf] hflu/ df gb]v]sf]n] d}n] /fhLgfd u/] . /fhLgfdf u/]sf] PsxKtf ;Dd dnfO{ cfTdUnfgL tyf k5'tf] nflu /xof] . lsgsL w]/] hgfn] eGYof] ;/sf/L hflu/ /fd|f] x'G5 . cGtdf lj:tf/} lj:tf/} ;/sf/L hflu/sf] Wofg lbdfuaf6 uof] / k|lti7fgsf] hflu/sf d]xgtsf] ;fy nflu k/] . zfob d}n] pQm hflu/af6 /flhgfdf glbPsf] eP d;+u k};f t x'GYof] t/ OHht / k|lti7f df cjZo sdL x'GYo]f . %=& k|lti7fgsf] klxnf] gl;{¨ x8tfnsf] cg'ej M %=& k|lti7fgsf] klxnf] gl;{¨ x8tfnsf] cg'ej M %=& k|lti7fgsf] klxnf] gl;{¨ x8tfnsf] cg'ej M %=& k|lti7fgsf] klxnf] gl;{¨ x8tfnsf] cg'ej M jL=kL= sf]O/fnf :jf:Yo lj1fg k|lti7fgsf] :yfkgfb]lv s'g} lsl;dsf] x8tfn tyf o'lgog ;+rfngsf] cg'dlt lyPg . k|lti7fgdf sfo{/t ;Dk"0f{ gl;{¨ :6fkm tyf ;xof]uL sd{rf/Lx? -8fS6/ afx]s_ ldlt @)%$÷$÷@& ut] x8tfndf pq] / ;Dk"0f{ ;]jfx? 7Kk kfl/lbP . lagf g]tfsf] Toqf] 7"nf] cfGbf]ng To;a]nfsf] tfgfzfx ;dodf x'g' cfZro{sf] s'/f lyof] . pQm cfGbf]ngdf d]/f] e"ldsf 7"nf] lyof] . d}n] ;a} ;d"x;+usf] jftf{df ;fd]n x'Gy] / To; cfGbf]ngaf6 Pk|f]g eQf jfkt ?= #)))÷– / gfO6 vfhf lbg] k|fjwfg nfu' eof] . t/ cGo lg0f{ox? xfn;Dd klg nfu' ePg . To;a]nf b]lv k|lti7fgsf] w]/} h;f] cfGbf]ngdf d :j3f]lift g]tf x'b} cfP . t/ xfn;Dd klg d}n] s'g} cg}lts sfd / ;Demf}tf u/]sf] 5}g / s'g} JolQmut nfe lnPsf] 5}g . $=* jL=kL= sf]O/fnf :jf:Yo lj1fg k|lti7fgdf ;]jf z'? u/]b]lv $=* jL=kL= sf]O/fnf :jf:Yo lj1fg k|lti7fgdf ;]jf z'? u/]b]lv $=* jL=kL= sf]O/fnf :jf:Yo lj1fg k|lti7fgdf ;]jf z'? u/]b]lv $=* jL=kL= sf]O/fnf :jf:Yo lj1fg k|lti7fgdf ;]jf z'? u/]b]lv xfn;Dd sf] gf]s/L ljj/0f M xfn;Dd sf] gf]s/L ljj/0f M xfn;Dd sf] gf]s/L ljj/0f M xfn;Dd sf] gf]s/L ljj/0f M d}n] @)$*÷*÷@@ df k"jf{~rn c:ktfnaf6 g]kfn ;/sf/sf] ;/sf/L ;]jfdf k|j]z u/]sf] / k"jf{~rn IF]lqo c:ktfn nfO{ lj=kL= sf]O/fnf :jf:Yo lj1fg k|lti7fgdf ldlt @)%) >fj0f ! ut] x:tfGt/0f u/]b]lv k|lti7fgdf sfo{/t 5' . z'?df 8]k'6]zg :yfoL / lj=Pg= k9g hf“bf /flhgfd ul/ k'gM ldlt @)^)÷!÷@ ut]b]lv lgoldt ?kdf xfn;Dd -@)&!_ sfo{/t 5' . k|lti7fgdf @)%)÷$÷! ;Dd gl;{Ë clkm;/ dbdf, ldtL @)^)÷!÷@
  • 21. b]lv @)%$÷!)÷!^ ;Dd :6fkm g;{ kbdf, @)%$÷!)÷!& b]lv @)^)÷!÷!% b]lv @)^)÷%÷& ;Dd l;lgo/ gl;{¨ clkm;/ kbdf / @))$÷*÷@* b]lv gl;{¨ ÏofsN6L -Pl;:6]06 k|f]km];/_ kbdf :yfoL eO{ xfn k|f]km];/ kbdf ldlt @)!$÷@÷!) b]lv sfo{/t 5' . k k k k|lti7fgsf] klxnf] 8]k'6L k|f]u|fd sf]cl8{g]6/ aGbf M |lti7fgsf] klxnf] 8]k'6L k|f]u|fd sf]cl8{g]6/ aGbf M |lti7fgsf] klxnf] 8]k'6L k|f]u|fd sf]cl8{g]6/ aGbf M |lti7fgsf] klxnf] 8]k'6L k|f]u|fd sf]cl8{g]6/ aGbf M 8f= z]v/ sf]O/fnf tTsflng /]S6/n] dnfO{ k|df0fkq tx gl;{¨ sf]if{sf] 8]k'6L sf]–cl8{g]6/ agfOof] / sf]if{sf] ;+rfngsf] lhDdf lbOof] . tTsflng gl;{¨ rLkm ;s'g l;+x d]8d, x'g' x'GYof] / jxf“ lj=P;L= k|f]u|fd x]g'{ x'GYof] . k|df0fkq txsf] sf]cl8{g]6/sf] lhDd]jf/L kfPkl5 d}n] kf7oqmd lgdf{0f b]lv nuftf/ ;lqmo /xL b'Ojif{ hlt k|f]ufd rnfP / To;kl5 Pd=P;L= k9g r08Lu9 uP . d k|df0fkq txsf] sf]–cl8{g]6/sf] ;fy;fy} d]l8sn jf8{sf] OGrfh{ klg lyP . d]l8snjf8{ af6} clkm; ;+rfng ub{y] . ldl6¨ tyf ;]8'nx? jf8{d} jl;jl; agfpy] / ;kmntf k"j{s b'O{ jif{ ;Dd jf8{ OGrfh{ / sf]cl8{g]6/sf] e'ldsf lgjf{x u/] . o; cjlwdf d}n] sn]h k|zf;g tyf lzIf0f ljlwaf/] w]/} cg'ej k|fKt u/], h'g d]/f] ;kmntfsf] nflu cfwf/ l;4 eof] . $=( $=( $=( $=( jL=kL=sf]O/fnf :jf:Yo lj1fg k|lti7fgdf ljtfOPsf] jfO; jif{sf] jL=kL=sf]O/fnf :jf:Yo lj1fg k|lti7fgdf ljtfOPsf] jfO; jif{sf] jL=kL=sf]O/fnf :jf:Yo lj1fg k|lti7fgdf ljtfOPsf] jfO; jif{sf] jL=kL=sf]O/fnf :jf:Yo lj1fg k|lti7fgdf ljtfOPsf] jfO; jif{sf] cg'ej cg'ej cg'ej cg'ej - - - -@)$*÷*÷@@ b]lv @)&! ;Dd_ @)$*÷*÷@@ b]lv @)&! ;Dd_ @)$*÷*÷@@ b]lv @)&! ;Dd_ @)$*÷*÷@@ b]lv @)&! ;Dd_ - - - -lzIff, ;]jf, cg';Gwfg, lzIff, ;]jf, cg';Gwfg, lzIff, ;]jf, cg';Gwfg, lzIff, ;]jf, cg';Gwfg, ljz]if lhDd]jf/L tyf /f]rs IF0fx?_ M ljz]if lhDd]jf/L tyf /f]rs IF0fx?_ M ljz]if lhDd]jf/L tyf /f]rs IF0fx?_ M ljz]if lhDd]jf/L tyf /f]rs IF0fx?_ M d o; k|lti7fgsf] :yfkgf x'g'eGbf sl/a @ jif{ cuf8L b]lv sfo{/t 5' . d}n] :6fkm g;{kbaf6 hflu/ z'? u/]sf] lyP / lj:tf/] k|df]zg x'b} gl;{¨ clkm;/, l;lgoo/ gl;{¨ clkm;/, Pl;:6]06 k|f]km];/, P;f]l;P6 k|f]km];/ Pl8;g k|f]km];/, x'“b} @)!$÷)@÷!) b]lv k|f]km];/ kbdf a9'jf eO{ :yfoL ?kdf sfo{/t 5' . k|lti7fg c:yfkgf x'g'eGbf cuf8L lj/f6gu/sf] zlxb d}bfgdf tTsflng ef/tLo k|wfgdlGq rGb|z]v/n] efif0f ug'{ ePsf] lyof] . lj=kL=sf]O/fnfsf] gfddf d]l8sn sn]h vf]Ng'; xfdL ;xof]u u5f}{ / pQm efif0f d}n] :jo+ ;'g]sf] lyP, Tolta]nf ;kgf h:t} nfUbYof] . @)$( ;fnlt/ dlGqkl/ifbn] jL=kL= sf]O/fnf :jf:y lj1fg k|lti7fg ljw]os ;+;baf6 kf; u/] / k"jf{~rn If]lqo c:ktfn, w/fg, k|lti7fgnfO{ x:tfGt/0f ug]{ lg0f{o u/] . k|lti7fgsf] z'?jft x'g'eGbf cuf8L 8f=z]v/ sf]O/fnf, 8f=dbg pkfWofo, 8f= zz+s sf]O/fnf, tyf ef/tLo kIFsf ljz]if1x? w/fg c:ktfn x]g{ cfpy] / xfdL;+u 5nkmn uy]{ . Tolta]nf xfd|f] tna sl/a ?= !%))÷– lyof] / xfdLnfO{ eGYof] tkfO{x? jL=kL=df cfpg'; , xfdL ?= %)))÷– tna lbG5f} / k9g] df}sf klg kfpg' x'G5 . k9g] nf]e tyf /fd|f] tna :s]nsf] nf]en] d o; k|lti7fgdf k|j]z u/] . o; k|lti7fgdf d}n] tg, dg, wgn] ;]jf u/] . k|lti7fsf] O+6f, 9'=uf, h+unsf] /Iff ug'{b]lv lnP/ lglt lgod agfpbf ;d]t d}n] ;xof]u ug]{ cj;/ kfP . dnfO{ clxn] klg k|lti7fgsf] plQs} dfof / ddtf 5, sf/0f h;/L cfdfa'jfnfO{ ;Gtfgsf] dfof x'G5, To:t} dnfO{ klg :yfkgf b]lv lgdf{0fdf ;xof]u u/]sf]n] xf]nf ckgTj sf] efjgf cfp5 / k|lti7fgsf] enf] s;/L x'G5 eg] ;f]rdf x'G5' . h;/L d}n] OdfGbf/Lsf ;fy k|lti7fgnfO{ d}n] ;]jf u/,] To;}n] k|lti7fgn] klg dnfO{ :6fkmg;{af6 k|f]km];/ aGg] cj;/ lbP / /fli6«o tyf cGt/fli6«o :t/df lrgfpg] df}sf lbof] . k|lti7fgdf dnfO{ ;xof]u ug'{ x'g] k|f=8f= dbg k|;fb pkfWofo, 8f=z]v/ sf]O/fnf, 8f= gf/fo0f s'df/, 8f= ;'Gb/ dlg lblIft, k+lhof/ ;/, nufot ;Dk"0f{ kbflwsf/L tyf ;xsdL{ ;fyLx?nfO{ wGojfb lbg rfxG5' . k|lti7fgdf sfd ubf{ w]/} h;f] ;do d}n] dxTjk'0f{ lhDd]jf/L kfP h:tf] Odh]{G;L jf8{ OGrfh{, 8]k'6L k|f]u|fd sf]cl8{g]6/, sf]cl8{g]6/ jf8{ OGrfh{, ljleGg ;ldltsf ;b:o tyf cGo dxTjk"0f{ lhDd]jf/L w]/} h;f] ;do jxg u/] .d}n] k|lti7fgsf] lzIff, ;]jf / cg';Gwfgsf] tLgj6} p2]Zo k'lt{df 7'nf] ;xof]u u/]sf]df d cfkm"nfO{ uf}/jjlGt 7fGb5' .
  • 22. kl kl kl kl/R5]b % /R5]b % /R5]b % /R5]b % b]z b]z b]z b]z– – – –ljb]z e|d0f sf] cg'ej ljb]z e|d0f sf] cg'ej ljb]z e|d0f sf] cg'ej ljb]z e|d0f sf] cg'ej %=! g]kfn e|d0f %=@ ef/t e|d0f %=# ci6«]lnof -l;8gL_ e|d0f %=$ l;+ufk'/ e|d0f %=% ;lj{of -a]nu]8_ e|d0f %=^ xªsª e|d0f %=& :jL6h/Nof08 -h]g]ef_ e|d0f %=* a]NhLod g]b/n]08, k|mFG; tyf cGo b]zsf] e|d0f %=! g]kfn e|d0f %=! g]kfn e|d0f %=! g]kfn e|d0f %=! g]kfn e|d0f - - - -d]r d]r d]r d]rLb]lv dxfsfnL;Dd_ M Lb]lv dxfsfnL;Dd_ M Lb]lv dxfsfnL;Dd_ M Lb]lv dxfsfnL;Dd_ M d}n] g]kfnsf] d]rLb]lv dxfsfnL;Dd t/fO{sf k|foM ;a} lhNnf tyf kxf8 / lxdfnsf] klg w]/} lhNnfsf] e|d0f ug]{ cj;/ gf]s/L tyf k9fO{sf] cjlw df kfP . g]kfn e|d0faf6 d}n] g]kfnsf] jf:tljs j:t' l:ylt / ;fdflhs cj:yf af/] hfgsf/L kfpg] cj;/ k|fKt u/] . g]kfnsf] k'j{ l;df sfs8le§f tyf Onfd x'b} wgs'6f, ?s'd, hfh/sf]6 sf] ;fy} dxfsfnLsf] dx]Gb|gu/ nufot sf7df8f}+, kf]v/f, a'6jn, e}/xjf, w/fg, lj/f6gu/, /fhlj/fh, bf+u g]kfnuh+ h:tf 7f“psf] a;fO{ tyf e|d0faf6 d}n] b]zsf] jf:tljs cj:yf;+u kl/lrt eP / d s;/L ul/a tyf lgd'vf hgtfsf] hLjg psf:g ;S5' eGg] efjgfaf6 k|]l/t eP . d}n] dx]Gb| lj3f e"if0f æuÚÚ kbs lngsf] nflu kf]v/L hfg' kg]{ lyof] , lsgsL pQm kbs /fhaf6 k|bfg ul/GYof] / tTsfnLg /fhf >L % lj/]Gb| kf]v/fsf] /TgdlGb/df ;jf/L x'g' ePsf] lyof] . kf]v/fsf] @ lbgsf] a;fO{ d}n] km]jftfn, j]ugf;tfn, dx]Gb|u'kmf nufot dxTjk"0f{ :yfgx?sf] e|d0f ug]{ df}sf ;d]t kfP“ . d}n] cfO=P;L= k9bf @)$) ;fn lt/ klg kf]v/f e|df0df ;fyLx?;+u uPsf] lyP , Tolt a]nfsf] ;DemgfnfO{ o; e|d0fn] tfhf kfl/ lbof] . /fhfaf6 k|fKt d]8n tyf jxf“n] eGg' ePsf] zAb æ:ofaf;ÚÚ clxn] ;Dd klg ;lDem/x]5' / d]/f] k|]/0ffsf] >f]t ;d]t aGg k'Uof] . %=@ ef/t e|d0f M %=@ ef/t e|d0f M %=@ ef/t e|d0f M %=@ ef/t e|d0f M d}n] ef/t e|d0fsf] z'?jft r08Lu9 k9bfaf6 z'? u/]sf] xf] . ef/tsf] k|foh;f] k|d'v zx/x? d}n] e|d0f ul/;s]sf] 5' . h;df lbNnL, r08Lu9, cd[t;/, hDd', l;Dnf, sfzL, xl/åf/, snstf, r]gO{, sGofs'df/L, ;]nd, sf]lrg, lt?klt, k6gf, j]Gunf]/, e]nf}/ nufotsf zx/x? kb{5g . d}n] Pd=P;L= k9g' eGbf cuf8L Ps k6s hf]ujgL jf6 kmf/lj;u+h hfbf 6«]g r9]sf] lyP . a|f]8u]hsf] 6«]g klxnf] k6s d}n] r08Lu9 OG6«fG;sf] hf“r lbg hf“bf sl6xf/af6 lbNnL ;Dd r9]sf] lyP . Tolta]nf 6«]gsf] Kn]6kmd{ 5'l§ofpg ufx|f] k¥Yof] / 6«]g s;/L s'g ?6af6 cfp“5 eGg] crDd nfUYof] . 6«]g r9g] a]nfdf w]/} ;+3if{ ug'{ k¥Yof] . Ps–b'O{ k6s ofqf ul/;s] kl5 , lj:tf/} 6«]g w]/} ;lhnf] nfUg yfNof] / k|fo ef/t e|d0f 6«]gaf6 ul/GYof] . ef/tsf] zx/x?df dnfO{ dgkg]{ lbNnL, r08Lu9, cd[t;/, sf]nsftf, r]GgO tyf agf/; xf] . d}n] ef/tsf] zx/x?dWo] ;aeGbf al9 ;do @ jif{ r08Lu9df Pd=P;L= k9bf ljtfPsf] xf] . r08Lu9df k9bf d}n] pQ/ ef/tsf zx/ tyf wfdL{s :ynx? h:t} l;dnf, xl/åf/, Clifs]z, j};gjb]jL, dg;fb]jL, cd[t;/, lbNnL tyf cfu/fsf] tfhdxn x]g]{ cj;/ kfPsf] lyP . ef/tsf] wfld{s :ynx? dWo] d}n] k|foh;f] w]/}af6 :ynsf] e|d0ful/ k'hf cr{gf ug]{ cj;/ kfP“ . d}n] pQ/ ef/tsf wfdL{s :ynx?dWo] j};gb]jL -hDd"_, dg;fb]jL - r08Lu9_, xl/åf/, uof k|ofu, sfnLdlGb/ -snsf_ nufotsf :ynsf] e|d0f tyf k'hfkf7 ug]{ cj;/ kfP . blIf0f ef/tsf k|d'v lty{:ynx? dWo] lt?klt tyf k"lj{ ef/tsf] sGofs'df/L dlGb/sf] bz{g ug]{ df}sf
  • 23. kfP . d}n] klxnf]k6s lt?klt afafsf] dlGb/ tyf cGo dlGb/df dfu]sf] cflz{jfb ;a} k|fKt eof] / k'gM bz{g ug]{ clenf;f klg k|fKt eof] . d}n] kl/jf/ ;lxt ->Ldlt / 5f]/f_nfO{ klg ef/tsf] k|d'v zx/ tyf tLy{ :ynsf] e|d0f u/fO{ ;s]sf] 5' . d}n] kl/jf/;+u} e|d0f u/]sf ef/tsf k|d'v zx/ tyf :ynx? dWo] lbNnL, r08Lu9, xl/åf/, Clifs]z, r]gO, a}+unf]/, sf]nsftf nufotsf zx/x? 5g . ef/t e|d0fsf] cj;/ dnfO{ cWoog tyf sGkm]/]G;df ;xefuL x'bf k|FKt ePsf] xf] . ef/t e|d0faf6 d}n] s] lzIff kfP eg] d]xgt tyf OdfGbf/L ;fy sfd ug'{k5{, ;Dks{ a9fpg' k5{ / c+u|]hLdf bIFtf xfl;n ug'{k5{ . ef/t e|d0fsf] dxTj k"0f{ r'gf}tLx? dWo] clu|d 6«]g l6s6 a's gu/fO{ / l;6 l/hj{ gul/ 6«]g dfq ug'{ si6s/ x'G5 . ;se/ a;sf] ofqf nfdf] b'/L ug'{ /fd|f] xf]Og . ef/tsf] zx/x? dWo] vfgfsf] nflu dnfO{ dgkg]{ zx/x?df lbNnL, r08Lu9, cd[t;/, uf]jf, d'DaO{, a}+unf]/, tyf xl/åf/f xf] . 5f]6f] cjlwsf] nflu a:g tyf ;d'Gb|sf] cfgGb nLgsf] nflu uf]jf, sf]lrg, sGofs'df/L pko'Qm 7fp“ xf] . l;dnf 3'Dg' g]kfnLsf] nflu kf7 l;Sg' xf], l;dnfsf] ljsf; x]/]kl5 k|To]s g]kfnLsf] dgdf g]kfnsf] kxf8sf] ljsf; ug'{k5{, u/fpg' k5{ / x'g'k5{ eGg] k|]]/0ff k|fKt x'G5 . l;dnf jf:tdf Pp6f pTs[i6 ko{6lso uGtJo xf] . g]kfnL /fhg]tfx?n] Psk6s l;dnfsf] e|d0f ug'{ pko'Qm x'G5 . lbNnLsf] e|d0fn] ljsf;sf] k"jf{wf/x? x]g]{ cj;/ k|fKt eof] / ef/t ljZjsf] Pp6f ljsl;t d'n'ssf] ;"lrdf /x]sf] cfef; x'G5 . lbNnLsf] ljdfg:yn w]/} /fd|f] 5 , t/ s]lx ;'ljwfx? ;fdfGo hgtfnfO{ pknAw u/fpg' k5{ , h:tf] d}n] dx;'; u/]sf] 5' . ef/tsf] r08Lu9 zx/ x]/]kl5 of]hgfa4 zx/, hxf“ z'/Iffsf] k"0f{ k|Tofe"lt x'G5 / o'/f]ksf] t'ngfdf sd 5}g eGg] cfefif x'G5 . Jojl:yt zxl/s/0f, ;'/Iffsf] k"0f{ k|Tofe"lt, sfg'gL/fHo, ;dosf] dxTj, ;'ljwf ;DkGg zx/ r08Lu9sf] ljz]iftf xf] . kGhfaL ;+:s[ltsf] emns tyf /xg;xg x]g{ cd[t;/ / kl6ofnf k|d'v ef/tLo zx/ x'g . wfdL{s b[li6n] k|Voft zx/x? dWo] xl/åf/, Clifs]z, sGofs'df/L, j};gb]jL, lt?klt O x'g . Jo:t b}lgls tyf le8ef8sf] zx/x? d'DaO{, r]gO tyf sf]nstf kb{5g . lbNnL, d'DaO{, r]gO tyf sf]nsftf zx/x?sf] hLjgz}nL w]/} km/s km/s 5g . d'DaO{ cToGt Jo:t cf}Bf]lus tyf rnlrq gful/sf] ?kdf k|Voft 5g . lbNnL /fhwfgL ePsf]n] oxf“ ;fgfb]lv 7"nf ;a}sf] nflu c6g ;Sg] Joj:yf b]Vg kfOG5 . sf]nsftf ef/tsf] k'/fgf] zx/ c+u|]h ;dosf] /fhwfgL / sDo'lgi6 /fHo ePsf]n] k|foh;f] oxf“sf] hLjgz}nL ;fdfGo 5g , tyf l;ldt ju{sf dflg; clt ;+kGg 5g . snstfdf ;fOG; l;6L, gof“ gof“ ;lk¨ dnx? ;fd|fGttfsf pbfx/0f x'g . r]gO{ -db|f;_ blIf0f ef/tsf] Jofkfl/s s]Gb| xf] . Toxf“sf] dflg;x? :yfgLo efiff, vfgf, k/Dk/f nfO{ al9 k|fyldstf lbG5 / plgx?df lxGbL efifL k|ltsf] Jojxf/ Tolt /fd|f] b]lvb}g . k"jL{ ef/tsf] Pp6f ;fgf] zx/ sGofs'df/L hxf“ ljj]sfgGbsf] ;dfwL:yn / sGofs'df/L dlGb/ rlr{t 5g Pp6f k|d'v wfld{s :yn xf] . ljj]sfgGb ;dfwL :yn hf] rf/}lt/ ;d'Gb|n] 3]/]sf] 5 / oxf“sf] agf}6 Pp6f r§fgdf /x]sf] 5 . cToGt dgf]/d tyf zfGtlk|o 5g . oxf“sf] Wofgs]Gb| cToGt /fd|f] / k|]/0ff bfoL 5g . oxf“af6 ;"of]{bosf] b[io cToGt dgf]/d b]lvG5 . o; 7f“psf] e|d0fn] dgdf zfGtL tyf wd{k|ltsf] cf:yfnfO{ hfu[t u/fp“5 . oxf“ /x]sf] sGofs'df/Lsf] dlGb/df k'/ifx? cw{gUg eO{ dfq k|j]z ug{ kfp“b5g / cToflws le8 b]lvG5 . wfld{s cf:yfsf] nflu k|d'v lty{dWo] j}zgb]jL klg k|d'v xf] . hDd'af6 s6/f ;Dd a;df hfg'kb{5 / s6/faf6 k}bn ofqf z'? ug'{ k5{ . s6/fdf gfd btf{ u/fO{ ;s]kl5 kxf8 r9g z'? ug'{k5{ . dgdf /fv]sf] OR5f k'/fxf]; eGg] sfdgf ub}{ cflbzlQm -j}zgjb]jL_ nfO{ ;Demb} psfnf] nfUbf ofqf cToGt ;'vdo, /dfOnf] / ;lhnf] ;+u k'Ug ;Sg]
  • 24. x'G5 . ofqfsf] s|ddf dflg;df b]lvg] xf};nf tyf pT;fxaf6 wfld{s efj0ffsf] k|ikm'6g x'G5 / s'g}klg unt ljrf/ k|j]z ug{ kfOb}g . dflg;df k|]/0ff, cf:yf, tyf wfld{s efjgfsf] ljsf; ug{ j}zgjb]jLsf] bz{g n] ;xof]u ldN5 . d}n] lrtfPsf] ;a} ;+sNkx? k'/f efof], / o;af6 d]/f] dgdf wd{ k|ltsf] cf:yf a9b} uPsf] xf] . Pd=P;L= gl;{Ë sf] kl/Iffdf ;fldn x'g r08Lu9 hfbf jf6 z'?jft z'?ePsf] ef/t e|d0f k6s k6s ul/ cGo k|fof]hgsf] nflu klg k|fKt eof] . Pd=P;L= vf]Ng'k"j{ cWoogsf] nflu cGo rf/hgf gl;{¨ lzIfs ;lDdnt ;d"x xfdL lbNnL, r08Lu9, n'lwogf, j}u+nf]/, e]nf]/ nufotsf 7f“px?sf] e|d0f ug]{ cj;/ k|fKt eof] . of] e|d0f d]/f] nflu cToGt lzIffk|b lyof] / o;n] dnfO{ hLjgdf s]xL ug'{k5{ eGg] k|]/0ff lbof] . ef/t e|d0fsf] ljz]if ;Demgfx? M ef/t e|d0fsf] ljz]if ;Demgfx? M ef/t e|d0fsf] ljz]if ;Demgfx? M ef/t e|d0fsf] ljz]if ;Demgfx? M kGhfa e|d0f M kGhfa e|d0f M kGhfa e|d0f M kGhfa e|d0f M d r08Lu9df k9bf æg]zgn kml6{nfOh/ lnld6]8ÚÚ æb+un af“wÚÚ tyf ljleGg u'?åf/x? h'g kGhfa df cjl:yt 5g , cjnf]sg ug]{ df}sf kfP . d}n] g]zgn kml6nfO[h/ lnld6]8df s;/L o'l/ofdn xfjfaf6 tyf kfgLaf6 7"nf] dfqfdf k|zf]wg ul/G5 , / 6«]gdf nf]8 ul/ b]zsf] ljleGg efudf k7fOG5 , x]g]{ df}sf kfP“ . To:tf] Pp6f kmofS6«L g]kfndf eP g]kfnsf] ;Dk"0f{ dnvfBsf] cfjZostf k'/f x'g]lyof] . Toxf“ d}n] Sofnl;od KnfG6 klg x]/,] h'g kfgL, xfjf, afof]Uof;, l8hn, nfOd O{ sf] k|of]uaf6 agfOPsf] b]lvof] . kGhfadf /x]sf] b+ufn af“w Pp6f 7"nf] af“w xf], h;sf] k|of]un] ljB't lgsflnG5 / hdLg sf] l;rfO{ gx/af6 ul/G5 . kGhfa el/df ljZj k|l;4 u'?åf/x? 5g , h;df d}n] cfgGbk'/ ;fx]j, l;;dxn u'?åf/, k6nk'/L u'?åf/, zlxb u'?åf/, nufot cGo ;fgf ;fgf ljleGg u'?åf/ x]g]{ df}sf kfP“ . d}n] u'?åf/fdf kfPsf] /fd|f kIfx?df ;a}nfO{ lgz'Ns ef]hg -n+u/_, ;a}nfO{ ;dfg Jojxf/, vfgf tyf af; tLg lbg ;Dd lgz'Ns tyf hGdb]lv d[To' ;+:sf/ u'?åf/d} u/fpg', ;]jf ejgf tyf wd{k|ltsf] ;Ddfg k|z+;f ug]{ nfos 5g . ofqf cg'ej M ofqf cg'ej M ofqf cg'ej M ofqf cg'ej M ;g @))) sf] h'nfO{ @& tfl/sdf tfTsfnLg c:ktfn lgb]{zs -8f= gf/fo0f s'df/_ n] Pp6f ;]ldgf/sf] cfof]hgf ug'{ eof] / jxf“n] u/]sf] ef/tsf] e|d0faf/] xfdLnfO{ hfgsf/L u/fpg' eof] . d}n] pQm ;]ldgf/af6 lgDg s'/fx? k|]/0ffbfos ePsfn] clxn] klg ;lDem/x]sf] 5' / kf7s x?nfO{ ;d]t hfgsf/L u/fpg rfxG5' . s_ Pkf]nf] c:ktfndf ;'rgfs]Gb| w]/} /fd|f] /x]sf], !^)) j]8 /x]sf] pQm c:ktfndf 8fS6/x?nfO{ jxf“x?n] k|of]u u/]sf] 7f“psf] cwf/df k};f ltg{' kg]{ lgod /x]sf] hfgsf/L kfOof] . v_ lt?klt dlGb/ hxf“ ejjfg lji0f'sf] k'hf x'G5, cfGw| k|b]zsf] Pp6f k|d'v dlGb/ xf] . oxf“ nfOg nfu]/ l6s6 lnO kfnf] cg';f/ dfq bz{g ug{ kfOG5 . dflg; oxf“ cfP/ cfkmgf] skfn s6fp5g / eujfg nfO{ r9fp5g . oxf“ dfG5]n] cfÏgf] OR5f k'/f u/fpg klxnf x'+8Ldf k};f olt r9fp5g . oxf“ ;'g, rf“lb / k};f r9fp5g ls To;sf] lx;fa 5}g . d}n] klg efUoj; @ k6s o; dlGb/sf] bz{g ug]{ df}sf kfP“ . u_ e]nf]/sf] l;=Pd=;L= c:ktfn ef/tsf] Pp6f k|d'v c:ktfn xf] . c:ktfnsf] cfDbfgL af6 (*% vr{ k'/f x'G5 . x/]s 7fp“df nfOg / l;i6d cg';f/ sfd x'G5 . dfG5]n] cfo>f]t cg';f/ c:ktfnsf] z'Ns ltg'{k5{ . oxf“ ul/asf] nflu sd k};f tyf wlgsf] nflu a9L k};f ltg'{kg]{ lgod 5 . o; c:ktfnsf] lgodsfg'g, ;/;kmfO{, SoflG6g O{= k|z+;lgo of]Uo 5g . 3_ a}+unf]/df /x]sf] uf]s'n Ph's]zg kmfp08];g Pp6f k|fOe]6 ;]S6/af6 ;+rflnt d]l8sn sn]h xf] . oxf“ s]=hL= b]lv kL=hL= ;Dd ;Dk"0f{ k9fO{ x'G5 . of] c:ktfn n] cfO{=P;=cf]= ())@ sf] k|df0fkq kfPsf] 5 . of] &)) z}ofsf] c:ktfndf dfl;s ^))–&)) ljf/dL Onfh kfp“5g / oxf“ Pd=lj=lj=P;= k9g sl/a #% nfv ef? ltg'{ k5{ . ª_ ;fO{afaf c:ktfn, k'6fktL{, Pp6f k"0f{ lgz'Ns c:ktfn xf], h'g 6«i6 tyf cg'bfgaf6 rNb5 . oxf“ d'6'sf] ck/];gsf] nflu b'O{ c8fO{
  • 25. jif{, gzfsf] nflu # jif{ tyf lkQsf] y}nLsf] 9+'ufsf] ck/]zgsf] nflu *–( dlxgfsf] kfnf]df klv{ nfOgdf a;]kl5 dfq ck/]zg x'G5 . sf/0f lgz'Ns, /fd|f] ;]jf / lj/fdLsf] rfk w]/} ePsf]n] nfOg a:g' k/]sf] xf] . r_ a+}unf]/df /x]sf] ;]G6hf]g c:ktfn klg Pp6f k|d'v c:ktfn xf] . o; c:ktfnsf] ;]jf klg w]/} /fd|f] 5 . cGTodf jxf“n] s'g}klg c:ktfnsf] ljsf; tyf /fd|f] gfd sdfpgsf] nflu lgDg s'/fx?df Wofg lbg' k5{ . c:ktfnsf] ;Dk"0f{ :6fkmx?df ;dk{0fsf] efjgf x'g' h?/L 5 . :jf:Yo ;]jf k"0f{ lgz'Ns lbg ;lsb}g . ;sf/fTds ;f]r ePsf] :6fkmnfO{ dfq sfddf /fVg'k5{ . lgod sfg'g agfpbf s8fOsf] ;fy nfu" ug'{k5{ / ;dofg';f/ kl/jt{g ug'{k5{ . ;se/ lj/fdLsf] c:ktfn a;fO{ sf] lbg 36fpg' k5{ . c:ktfndf d[To'b/ sd ug'{k5{ . s'g} klg c:ktfnsf] gfd rNg nfdf];do nfUg ;S5 . r08Lu9 a;fO{sf] IF0fx? M r08Lu9 a;fO{sf] IF0fx? M r08Lu9 a;fO{sf] IF0fx? M r08Lu9 a;fO{sf] IF0fx? M r08Lu9 ef/tsf] of]hgfj4 tl/sfn] lgdf{0f ul/Psf] zx/ xf] . r08Lu9df dnfO{ dgkg]{ tyf x]g{ nfossf 7fp“x?df cfO{=P;=lj=6L= -a; c88f_, zflGtus+h' -kfs{_, /f]h uf8]{g -u'nfasf] km'nsf] au}rf_, cf6{ Do'lhod, l;6L Do'lhod, lx:6f]l/sn Do'lhod, snf ;fu/ -jRrfx?sf] kfs{_, ;'lk|dsf]6{, ;]S6f]6«]P6, l;=Pd= clkm;, ;'sgfn]s, :j]dan ckm r08Lu9, ;q ;]S6/sf] ahf/, l;g]dfxnx? tyf oxf“sf] a; ;]jf 5g . oxf“ lgodsfg'g, :jtGqtf / vfgfsf] nflu k|l;4 5g . r08Lu9df /x]sf] lk=hL=cfO{=c:ktfn ef/tsf] Pp6f ;'ljwf;DkGg c:ktfn xf] . oxf“ /x]sf] dg;fb]jL dlGb/ cToGt k|l;4 tyf OR5f k'/fu/fpg] dlGb/sf] ?kdf kl/lrt 5g . dg;fb]jL dlGb/sf] ;fy} sfnfsf dlGb/ klg dxTjk"0f{ dlGb/ xf] . oxf“ glhs} /x]sf] lkhf]/d uf8{g x]g{ nfossf] 5 . j}zgj j}zgj j}zgj j}zgjb]jLsf] bz{g M b]jLsf] bz{g M b]jLsf] bz{g M b]jLsf] bz{g M r08Lu9sf] a;fO{sf] a]nf d}n] pQ/ ef/tsf] k|d'v tLy{ j}zgjb]jLsf] bz{g !$ clk|n @))! df ug]{ df}sf kfP . j}zgjb]jL hfbf hDd', s6/f tyf cGo 7fp“sf] e|d0f ug{] df}sf kfP . af6f]df sfne}/j, clws'df/L u'kmf, O{= sf] bz{g ;d]t ug]{ df}sf kfP . j}zgjb]jL ofqf d]/f] hLjgsf] Pp6f dxTjk"0f{ tLy{ xf] . d}n] /flt !@ ah] !$ clk|n @))! df dftfsf] bz{g ug]{ df}sf kfP . d j}zgjb]jLsf] ofqfsf] nflu r08Lu9af6 hDd' a;af6 k'u], hDd'af6 km]/L s6/fsf] nflu k|:yfg u/] . s6/faf6 sl/a !%–!^ 306fsf] psfnf] af6f] x'b} /flt !@ ah]lt/ dlGb/ k'u] / Tolx /flt efUon] bz{g ;d]t kfP“ . hf“bf kmls{bf af6f]df n'lwofgf, hnGw/, k7fgsf]6, s6/f, hDd' tyf s;ld/sf] ofqf ug]{ cj;/ klg k|fKt eof] . d}n] cg'ej u/] dftfsf] s[kf ljgf bz{g c;Dej 5 / jxf“n] rfx]df h:tf] OR5f klg k'/f x'G5 . dfG5]sf] cf:yf / elQmaf6 d cToGt k|efljt eP . af6f]df ofq'nfO{ k|bfg u/]sf] ;]jfx? h:t}, vfgf, kfgL zf}rfno, lj>fdu[x O{= k|;+;lgo of]Uo 5g . dftfsf] dlGb/df ;+sNk lnO{ :jR5dgn] k'hf u/] ;a} dgf]]sfdgf k'/f x'G5 , h'g d]/f] dfq xf]Og, clwsf+zsf] Tolx wf/0ff /x]5 . tfhdxn sf] cjnf]sg M tfhdxn sf] cjnf]sg M tfhdxn sf] cjnf]sg M tfhdxn sf] cjnf]sg M d}n] gf]e]Da/ @))! df r08Lu9af6 lbNnLsf] e|d0f ub}{ cfu/f k'u] . cfu/fsf] tfhdxnsf] cjnf]sg kl5 Toxf“af6 sl/a @ 306fsf] af6f]df /x]sf] kmQ]k'/ l;ls|df csa/ afb;fxsf] b/af/ tyf lsnf x]g{] df}sf kfP“ . d'unx?sf] zf;g sfnsf] zfg lyof] cfu/f, tfhdxnsf] agf}6 / cf;kf;sf] /dlgo jftfj/0f / hd'gfjf/Lsf]] lsgf/fsf] b[io x]g]{ nfossf] /x]5 . h:tf];'s} tgfadf /x]sf] JolQm ;f“emkv tfhdxn 5]pdf a:bf / b[io cjnf]sg ubf{ dg zfGt x'G5 . cd[t;/sf] e|d0f M cd[t;/sf] e|d0f M cd[t;/sf] e|d0f M cd[t;/sf] e|d0f M d}n] @& hgj/L @))@ df cd[t;/ zx/sf] e|d0f ug]{ cj;/ kfP . cd[t;/ hfg] af6f]df /x]sf] Jof; ;T;+u cf>d ;d]t x]g]{ cj;/ kfP, h'g cToGt 7"nf] Jojl:yt tyf dgdf]xs lyof] . cd[t;/df x]g'{kg]{ k|d'v rLhdf :j0f{dlGb/ xf] . :j0f{ dlGb/sf] agf}6 af:tad} cbe't 5 . :j0f{dlGb/sf] bz{gkl5 xfdL hlnofjfnfjfu hxf“ cu|+]hn] ef/ltox?nfO{ uf]nL xfgL ;fd'lxs xTof ul/ s'jfdf kmfn]sf]
  • 26. k|df0fx? xfn;Ddklg tfh} 5g x]g]{ cj;/ kfP“ . To;kl5 glhs} /x]sf] jfuf jf]8/, h'g kfls:tfgsf] l;df;+u hf]l8Psf] 5 . Toxf“ ;“femdf k|bz{g ul/g] ;]gfsf] k/]8 x]g{ nfossf] x'G5 . l;dnf e|d0f M l;dnf e|d0f M l;dnf e|d0f M l;dnf e|d0f M l;dnf e|d0fsf] a]nf oxf“sf d'Vo cfsif{0fx? l/8L -lks KjfOG6_, dfn/f]8 -d]g ahf/_, 6'v'sf] k|l;4 xg'dfg dlGb/, s'lkm{ -6'l/i6 / lkslgs :yn_ tyf ns8 ahf/ -sf7sf] ;dfg kfpg] 7f“p_ O= x]g]{ / 3'Dg] cj;/ kfP . c+u|]hx?n] oxf“ 6«]g tyf cGo ;fwfgsf] ljsf; u/]sfn] ko{6sn] el/ e/fp x'G5 . g]kfnL g]tfx?n] oxf“sf] ljsf;jf6 k|]/0ff lng} k5{ . xl/åf/ tyf Clifs];sf] ofqf M xl/åf/ tyf Clifs];sf] ofqf M xl/åf/ tyf Clifs];sf] ofqf M xl/åf/ tyf Clifs];sf] ofqf M xl/åf/sf] ofqf, wfld{s ofqf l;4 eof] . xl/åf/ e|d0fdf hfbf d ;Dk"0f{ kl/jf/sf] ;fy uPsf] lyP . Toxf“ u+uf3f6df ;f“emdf x'g] cf/tL -xl/ls kf}8L_ x]g]{ nfosf] x'G5, To:t} oxf“af6 /f]kj]df r9]/ dg;fb]jL tyf r08Lb]jLsf] dlGb/ x]g]{ ;f}efUo kfP . xl/åf/df /x]sf] j}zgj b]jL dlGb/, e'ldlgs]tg dlGb/, zflGts'+h, bIfdlGb/, s+sfn dlGb/, p4t d08n tyf ;d;fg3f6 h:tf :yfgx?sf] bz{g tyf k'hf ug]{ cj;/ kfP“ . xl/åf/ kl5 $% ldg]6sf] a; ofqfkl5 Clifs]; k'Uof} . hx“f /fdem'nf, nId0f e'mnf tyf c;+Vo dlGb/ tyf ;fwgf ug]{ s]Gb|x? b]Vg] cj;/ kfof} . d}nf] cfkmgf] hLjgdf ef/tsf w]/} h;f] d7 dlGb/ tyf b]jfnosf] bz{g ug]{ cj;/ k|fKt u/], zfob of] OZj/sf] s[kfn] dfq ;+ej eof] xf]nf . eujfgsf] bz{g tyf k'hfn] dg zfGt x'g'sf] ;fy} ;tsd{ ug]{ k|]/0ff k|fKt x'G5 . gs/fTds ;f]rx?sf] k|efj JolQmdf kb}{g / tgfad'Qm hLjg lhpg d2b ub{5 . %=# ci6«]lnof %=# ci6«]lnof %=# ci6«]lnof %=# ci6«]lnof - - - -l;8gL_ e|d0f M l;8gL_ e|d0f M l;8gL_ e|d0f M l;8gL_ e|d0f M ;g @))# df d}n] cGt/f{li6«o s]g;/ gl;{¨ ;f];fO6Laf6 5fqj[QL k|fKt ul/ cGt/f{li6«o SofG;/ gl;{¨ ;Dd]ngdf ;xefuL x'g] cj;/ kfP . of] d]/f] hLjgsf] klxnf] cGt/f{li6«o -ef/t afx]s_ e|d0f lyof] . d}n] Tolta]nf sl/a @))) cd]l/sL 8n/ a/fa/sf] 5fqj[QL, lgz'Ns /lhi6«];g tyf lgz'Ns xf]6n sf] ;'ljwf kfPsf] lyP . SofG;/ IF]qdf d}n] sfd ub}{ u/]sf]n,] d}n] of] ;'ljwf kfPsf] xf] . ci6«]lnof hf“b d ;+u d]/f] Pshgf ;fyLn] klg pQm 5fqj[lQ kfPsf] lyof] / xfdL b'j}hgf ;+u} uPsf lyof], o;n] ofqfdf s'g} sl7gfO{ ePg / ofqf cToGt ;'vdo eof] . w/fgaf6 lj/f6gu/ / lj/f6gu/af6 xjfOhxfhdf sf7df8f}af6 z'? ePsf] ofqf cToGt :d/l0fo eof] . sf7df8f}+af6 a}+ss -yfOn}08_ x'b} l;8gL k'u]sf lyof} . a}7sdf sl/a !@ 306fsf] 6«fGhL6 lyof] . a}+sssf] xjfO c88f x]/]kl5 d]/f] lbdfudf d sxf“ cfOk'u]sf], dnfO{ yfx} ePg . /ftL $–% 306f 6«fGhL6 ?d a's u/fO{ cf/fd ug{ uof} t/ Toxf“ eGbf t k|ltIffnod} /dfOnf] x'bf] /x]5 . k|ltIffnodf yl/ yl/ dfG5]x? cfpg] / hfg] qmd rln /xGYof] . 6«flGh6 ?dsf] ;'ljwf x]/]kl5 s] k|of]u ug]{ s] gug]{ ;f]Rbf ;f]Rb} Toxf“ g;'tL km]/L k|ltIffnodf g} cfP/ a:of} . a}7saf6 km]/L yfO{ Po/j]hsf] xjfOhxfhaf6 l;8gL -ci6«]nLof_ sf] nflu p8of} . yfO{{ Po/j]hdf lbPsf] vfgf / cGo ;'ljwf clxn] klg lbdfudf emnemnL ofb cfp“5 . yfO{ Po/sf] h'; / jfOg tyf 6]lnlehg lkmNd lbdfudf tfh} 5 . ;ft–cf7 306fsf] xjfO{ ofqf kl5 /flt sl/a !! ah] l;8gL cGt/fli6«o xjfO{ c88f k'Uof} . /flt !! ah] ;dfg lnP/ aflx/ lg:sbf t lbg h:t} b]lvGYof], ljh'nL emndn aln/x]sf] b]lvGYof] . xfdL 6]S;L;+u s'/f u/]/ 6]S;L r9L xf]6ntL/ nfUof]. /flt !@ ah] xf]6n k'Uof} . xf]6ndf /lhi6«L u/]kl5 sf]7f kfP / x]g{ yfn] . b'O{ j]8 ePsf] sf]7f 6]lnkmf]g ;'ljwf nufot rflxg] ;Dk"0f{ Joj:yf ePsf] ?ddf Ps 306f kl5 ;'t] . sl/a $ lkm6 df]6f] 8gnkdf ;'t]kl5 ljxfg * ah]sf] yf]/} kfOPg 5 ah] nufPsf] cnfd{ klg jf:tf ul/Pg / ljxfg * ah] ;fyLn] l/;]K;gdf cfP/ j]6/n] sf]7fdf kmf]g ubf{ aNn
  • 27. p7] . ljxfg * ah] sgkm/]G; xndf k'u]/ /fli6«o em08f af]Sg' kg]{ lyof], t/ em08} k|f]u|fd Ps 306f l9nf] ePsf]n] 5'6]g . xtf/ xtf/ o;f] em08f af]s]/ xfdL g]kfnaf6 uPsf lyof} t/ pgLx? 7"nf] em08fsf] Joj:yf ul/ xfdLnfO{ dfr{ kf;df ;fd]n u/fOof] . xhf/f} ljZj ;d'bfosf] cuf8L g]kfnL eg]/ d+rdf ;+jf]wg ubf{ dg t xif{n] ubub eof] / hLjg ;fy{s ePsf] dx;'; u/] . rf/ lbgsf] sgk/]S;sf] bf}/fg xfdLn] l;8gL zx/sf] k|foh;f] w]/} 7f“px? 3'Dof} . oxf“sf] dgkg]{ 7fp“x/df km'8sf]6{, Do'lhod, cf]k]/fxfp;, PSjfl/od, l;6L6fj/, ;f“emf6fpg, ANo"dfpG6]g, sgkm/]S;xn, ;d'b|Lt6 O= x'g . ljZj x]l/6]h ;'lrdf /x]sf] cf]k]/f xfp; / ;+;f/sf] ;aeGbf 7"nf] ;d'Gb| d'lg /x]sf] PSjfl/od x]/]/ xif{sf] cg'e"lt eof] . l;6L6fj/af6 ;Dk"0f{ l;8gL zx/nfO{ cjnf]sg ug{] cj;/ klg k|FKt eof] . km]l/df r9]/ cfk]/f cfpbf hfbf / Toxf“af6 kms{bf 8«d df r9]/ zxb/ kms{bf cGoGt /dfOnf] cg'e'lt eof] . csfz] 6«]gdf ;d]t r9] / zx/sf] cjnf]sg ug]{ cj;/ kfP“ . ci6«]lnofdf /x]sf g]kfnLx?sf] 3/df Ps 5fs /fltsf] vfgfvfg] cj;/ kfP“, w]/} /dfO{nf] eof] . An' dfpG6]gsf] cjnf]sg e|d0f hLjgsf] clj:d/l0fo e|d0f /xof] . ANo" dfpg6]gsf] cjnf]sg ug]{ ;dodf af6f]df xf]6ndf lbPsf] vfgf tyf jfOg cem} lbdfudf tfhf nfU5 . ANo" dfpg6]gdf /x]sf] kmnfdsf] /+u kl/jt{g b[io cToGt cgf}7f] b]lvGYof] . ;lkm{¨sf] nflu k|Voft /x]sf] ;d'Gb|df xfdLn] klg $–% 306f ljtfof} / d]s8f]gfN8df vfhf vfof} / b[io cjnf]sg u¥of} . oxf“ r/f dfg'{ ck/fw /x]5 / s;}n] df/] d[To'b08 ;Dd klg lbg;Sg] k|fjwfg /x]5 . oxf“ kmnsf] /; eGbf kfgL g} dx+uf] /x]5 . kmnsf] /;sf] ;]jg xfdLn] ug]{ cj;/ kfof} . oxf“sf] csf]{ ljz]iftf eg]sf] jfOg xf], hf] lgs} /fd|f] / ;:tf] kfOG5 . ci6«]lnof ljlrqsf] dxfb]z /x]5, oxf“ ljsf;sf] cTofw'lgs emns b]lv lnP/ h+unL dflg; -k|frLg ci6«]lnog_ ;d]t a;f]af; ub{5g . oxf“ lgod sfg'g leq /x]/ k|To]s JolQmn] h:tf]klg :jtGqtf pkef]u ub{5g . gf+uf] h'n';, xf]df] ;]S;'onx?sf] k|bz{g b]lv cfw'lgs ;Eo ;dfhsf lrq0f kfOG5 . s+uf? hf] ci6«]lnofdf dfq kfOG5, x]g]{ cj;/ h+und} uP/ kfP“ . k|frLg dflg; -h+unL ci6«]lnog_ sf] gf“r x]g]{ df}sf kfP / pgLx?;+u kmf]6f] lvRg] cj;/ kfP“ . ci6«]lnofdf s[lifsf] lgs} ljsf; ePsf] 5 . kmnkm"n tyf t/sf/L cfw'lgs tl/sfaf6 pTkfbg ul/G5 . oxf“sf] dflg; xKtfdf kf“r lbg glj/fO{ sfd ub{5g / b'O{ lbg /dfOnf] ub{5g . ci6«]lnofdf ljsf;sf] pRrtd k|ltkmn kfpg'df Toxf“sf hgtfsf] 7"nf] xft 5 . l;8gL zx/ sf] lgdf{0f s}bLx?af6 u/fO{Psf] xf] . hGd s}b x'g] s}lbnfO{ h]n vfnL u/fpg la|l6; ;/sf/n] pgLx?nfO{ Pp6f 5'§} 6fk'df nu]/ 5f]8LlbP / Toxf“ vfgfsf] Joj:yf ul/lbg] / lgdf{0f sfo{df nufpg] lgtLaf6 l;8gL -ci6«]lnof_ zx/sf] lgdf{0fsf] z'?jft ePsf] xf], h;k|lt xfn pgsf ;+ttLx?n] uj{ ;d]t ub{5g . olb dflg;n] Pp6f 6fk'nfO{ pTs[i6 zx/ agfpg ;S5 eg] b]z agfpg' s'g} uFx|f] 5}g, dfq OR5f / ;+sNk x'g' h?/L x'G5 . %=$ l;+ufk'/ e|d0f M %=$ l;+ufk'/ e|d0f M %=$ l;+ufk'/ e|d0f M %=$ l;+ufk'/ e|d0f M d}n] jL=kL= sf]O/fnf :jf:Yo lj1fg k|lti7fgaf6 b'O{ k6s cGt/fli6«o sgkm/]G;sf] ;'ljwfg lnP/ l;+ufk'/ 3'Dg] cj;/ kfP“ . l;+ufk'/ g]kfnLsf] nflu sdfpg] uGtJo klg xf] . sf/0f g]kfnLnfO{ l;+ufk'/ hfg' le;f rflxb}g . l;+ufk'/df w]/} g]kfnLx? ;]gfdf -uf]vf{x?_, Jofkf/df tyf /f]huf/df ;+nUg 5g . l;+ufk'/sf] ljsf;af6 g]kfnLx?n] l;Sg'kg]{ s'/fx? w]/} 5g, vf;ul/ ljsf; lgdf{0f, lgod sfg'g, ;dfgtf, ;dGjo / ;befj x'g . l;+ufk'/df ;aeGbf dgkg]{ s'/fx?df Toxf“sf] lgodsfg'g, d]6«f] 6«]g, 3/lgdf{0f, ;dfgtf / ;fdflhs ;befj x'g . l;+ufk'/df lgod sfg'g h:tfsf] To:t} nfu" x'G5 . oxf“ dfG5] af6f]df, a;df / 6«]gdf kmf]xf]/ ub{}gg . r'/f]6 / dlb/f lglZrt 7f“pdf dfq a]Rg / vfg kfOG5 . 6«]gdf kmf]xf]/ kmfn]df %)) 8n/ kmfOg / r'/f]6 vfPdf %))) 8n/ hl/jfgf ltg'{k5{ . lgod sfg'g leq a;]/ ;a} clwsf/
  • 28. pkef]u ug{ kfOG5, h'g d}n] ci6«]lnofdf x]/]sf] lyP . l;+ufk'/sf] sfg'g Toxf“sf k|wfgdlGq, dGqL tyf kbflwsf/Lx?nfO{ hgtf ;/x nfU5 . dGqL tyf 7"nfdfG5] klg 6«]g r9g] ub{5 / ;fwf/0f dflg;klg d/l;l8h sf/ r9b5g . oxf“sf dlxnfx? lgs} ;an, ;Ifd / hfgsf/ 5g . oxf“sf] cG8/u|fp08 d]6«f] 6«]g cToGt cfw'lgs / e/kbf]{ / ;lhn} k|of]u ug{ ;Sg] ;fwgsf] ?kdf /x]sf] 5 . /+usf] k|of]uaf6 ?6x? 5'l§Psf] 5 / k|To]s :6]zg cfpg' cuf8Laf6 cfjhaf6 ;"rgf lbg] ub{5 . k|To]s # b]lv % ldg]6df 6«]g ;'ljwf pknAw x'G5 . 6«]g l6s6 eGbf sf8{ agfP/ w]/} k6s ofqf ug]{nfO{ ;lhnf] x'G5 . oxf“sf uugr'nL ejgx?n] ;a]sf] Wofg tfg]sf] x'G5 . Pp6} ejgdf Pp6f ahf/sf] Joj:yf x'G5 . Pp6] ejg leq xf]6n, /]i6'/]06, k;nx? tyf rflxg] ;Dk"0f{ ;'ljwfsf] Joj:yf x'G5 / ;Dk"0f{ ejg g} jftfj/0f cg's'lnt x'G5 . oxf“ ljh'nL hfg] ;d:of d}n] b]lvg, @$ 306f ljh'nL pknAw x'G5 . l;+ufk'/df vf;ul/ tLg ;d'bfosf JolQmx? a;f]af; ub{5g . h;df l;+ufk'/L, rfOgLh / ef/lto -dnofnd_ 5g . oL tLg ;d'bfoaf6 k6s k6s u/L /fi6«klt aGb5g . cfkmgf] cfkmgf] ;dfh tyf IF]qdf vf; a;f]af; ub{5g / oL ltg} ;d'bfosf aLrdf ;fdflhs ;befj cToGt /fd|f] 5 . oxf“sf] ln6n O+l8of km]d; 7f“p xf], hxf“ uPkl5 ef/tdf cfPsf] efg k5{ / d':tkmf oxf“sf] ;aeGbf 7"nf] ;lk¨ dnxf], hxf“ g'gb]lv ;'g ;Dk"0f{ ;dfgx? kFOG5g . oxf“ dgf]/+hgsf nflu ;+tf];f cfO;n]08sf] lgdf{0f ul/Psf] 5, hf] cToGt k|fs[lts / dgf]/d 5 . h;leq lrl8ofvfgf tyf cGo dgf]/~hgsf ;fwgx? 5g . k|To]s JolQmn] cfkmgf] JolQmut :jtGqtf pkef]u u?g / ;dfhdf s'g} lsl;dsf] ljs[lt gk}mnf]; eGg] p2]Zon] lgwf{l/t If]qx?df lgwf{l/t ultljlwx? ug{ ;d]t 5'6 lbO{Psf] 5 . oxf“ dlxnfx? aRrf hGdfpg Tolt OR5's x'b}g . pgLx?nfO{ aRrf al9 eGbf al9 hGdfpg eGg] p2]Zoaf6 ljleGg ;'ljwfx? ;/sf/n] k|bfg ug]{5g h:t}, sd aRrf x'g]n] al9s/ / al9 aRrf x'g]n] sd s/ ltg'{ nufot cGo ;'ljwfx? lbG5g . ;]gf tyf ;'/Iffdf /x]sf g]kfnL u'NdnfO{ l;+ufk'/df dxTjk"0f{ ;'/Iffsf] lhDd]jf/L lbPsf] / pgLx?nfO{ 5'§} u'Ndsf] Joj:yf -uf]vf{_ u/]sf] 5 . l;+ufk'/ nueu ;'g;/L lhNnf a/fa/sf] b]z xf] . oxf“ s'g} klg vfg]s'/fsf] pTkfbg x'b}g . ;Dk"0f{ vfBfGg dn]l;ofaf6 Nofpb5g t/ k|of{Kt / tfhf x'G5 . oxf“ k|fo cfÏgf] s'g} ÏofS6«L 5}g, t/ sRrkbfy{ c? b]zaf6 NofO{ Ïofs ug]{ / ;fdfg tof/ ug]{ sfd ub{5g . oxf“sf dflg;x? OdfGbf/ tyf d]xgtL d}n] kfP“ . oxf“ klqsf lgz'Nsdf k9g ljxfg ljxfg afl8/x]sf x'G5g . gf/f h'n'; tyf 3gf{ ug]{ 7f“p 5'6ofOPsf] 5 , Toxf“ uP/ dfq lj/f]w hgfpg kfOG5 . oxf“ aGb, x8tfn O{= lgif]w u/]sf] 5 . l;+ufk'/af6 xfd|f /fhg]tfx?n] kf7l;sL b]zsf] ljsf; ug{ k|ltj4 ePdf !) b]lv !% jif{df g]kfn l;+ufk'/ eGbf /fd|F] aGg ;S5 . %=% ;lj{of %=% ;lj{of %=% ;lj{of %=% ;lj{of - - - -a]nu|]8_ e|d0f M a]nu|]8_ e|d0f M a]nu|]8_ e|d0f M a]nu|]8_ e|d0f M ;g @)!@ df d}n] o'/f]lkog P8; ;f];fO6Laf6 5fqj[lQ kfO{ o'/f]ksf] ;lj{of -a]nu|]8_ e|d0f ug]{ cj;/ kfP . Pr=cfO{=eL= P8;sf] IF]qdf o'/f]kdf ePsf] of] ;Dd]ng Pp6f dxTjk"0f{ ;Dd]ng lyof] . o; ;Dd]ngdf ;xefuL x'g d ;+u} g]kfnaf6 c? b'O{ hgfn] ;d]t 5fqj[QL kfPsf] lyof] . xfdL sf7df8f}+ b]lv d'DaO{ x'b} o'/f]ksf] cli6«of -Eofgf_ k'Uof] / Toxf“af6 a]nu]|8 -;lj{of_ k'Uof} . of] ofqfaf6 d}n] w]/} kf7 l;s] / w]/} /dfOnf] klg eof] . ef/tsf] d'DaO{ Po/kf]6{df xfdLnfO{ lgs} ;f]w vf]h ul/of] / cGtdf Kn]gdf r9g] cg'dlt lbOof]. Eofgf -cli6«of_ o'/f]ksf] 7'n} b]z tyf 7'n} Po/kf]6{ /x]5 . Eofgfaf6 :yflgo xjfOhxfhaf6 xfdL a]nu|]8 k'Uof] . a]nu|]8 o'/f]ksf] k'/fgf] zx/ x]f . hxf“ cGt/fli6«o c;+nUg ;Dd]ng ePsf] lyof] . o'uf];nfleof
  • 29. lj36g eP/ ;lj{of / df]G6f]/]u' eGg] @ j6f b]z aGof] . 6'lqmg' cuf8L o'uf]znfljof o'/f]ksf] Pp6f zlQmzfnL d'n's lyof] / bf]>f] ljZjo'4 kl5 of] b]zsf] cfly{s cj:yf ;d]t sdhf]/ x'b} cfof] / b'O{j6f b]zdf ljefh eof] . a]nu|]8 -;lj{of_ o'/f]ksf] Pp6f k|efjzfln zx/ xf], hxf“ k|flrg o'/f]kdf ePsf] ljsf;sf] emns b]Vg kfOG5 . oxf“sf d'Vo zx/x?sf] ejg ;8ssf] agf}6 x]bf{ oxf“sf] ljsf; bf]>f] ljZjo'4sf] a]nfdf ePsf] efg k|i6 kfOG5 . rf}8f ;8sdf 9'+uf lj5ofO{Psf], 7'nf 7'nf ejg, 7'nf 7'nf zflns tyf kfs{x? oxf“sf] ljz]iftf xf] . ;Eo ;dfh s8f lgodsfg'g oxf“ k|i6 b]Vg kfOG5 . bf]>f] ljZjo'4kl5 sdhf]/ ePsf] / b'O{ /fHodf ljefhg ePs]f / cfly{s dlGbsf] sf/0f oxf“ k/]sf] c;/ k|i6 b]Vg kfOG5 . oxf“sf] 6«]g :6]zg / Po/kf]6{ x]/]kl5 o;sf] k|i6 ememNsf] cfp“5 . ljZjo'4sf] a]nf Wj:t ePsf] k'/fgf] a]nu|]8sf] ;§f xfn gof“ a]nu]|8 zx/ glhs} lgdf{0f ul/Psf] 5 . o'4 / 4Gbn] zlQmzfnL /fi6«x? s;/L wf/f;foL x'G5, ;f] k|i6 b]Vg kfO{G5 . o'/f]k e|d0fn] dnfO{ ;+kGgtf ;+u cjut u/fof] . xfdLn] Toxf“ /x]sf] Do'lhod x]g]{ df}sf kfof}, hxf“ ;of} tf]kx? h'g bf]>f] ljZjo'4df lx6n/n] k|of]u u/]sf] lyof], ;'/lIft ;fy ;hfP/ bz{s nfO{ x]g]{ Joj:yf ldnfPsf] kfP . o'/f]k a;fO{ cToGt ;'vdo lyof] . xfdL a;]sf] xf]6nsf] k|To]s sf]7fdf tftf] kfgLsf] kfOk h8fg ul/Psf] lyof], lsgsL hf8f] dlxgfdf oxf“ dfOg; !) b]lv !% l8u|L;]lN;o; ;Dd tfkqmd k'Ubf] /x]5 . oxf“af6 k|mfG;, hd{gL tyf O+un]G8 glhs} kbf]{ /x]5 . a]nu|]8 -;lj{of_ o'/f]ksf] w]/} ;+j[4 /fi6« gePsf]n] l;+ufk'/ tyf l;8gL -ci6«]lnof_ h:tf] cfw'lgstfsf] emns gkfP klg k'/fgf ;Eotfdf ljsf; ePsf] k|i6 b]lvGYof] . %=^ xªsª e|d0f M %=^ xªsª e|d0f M %=^ xªsª e|d0f M %=^ xªsª e|d0f M xªsª e|d0f Pp6f cltg} dxTjk"0f{ /dfOnf] tyf cf/fdbfoL e|d0fsf] ?kdf /xof] . of] e|d0f d]/f] nflu r'gf}tL ;d]t eof] . xªsªdf d}n] 6«fOnsf] ?kdf zf]w kq k7fPsf] lyP / 5fqj[lQsf] nflu klg dfu u/]sf] lyP . efUoj; d]/f] b'Oj6} :jLs[t eof] / 5fqj[lQdf xªsª e|d0f ug]{ / ;Dd]ngdf efu lng] df}sf k|fKt eof] . of] ;Dd]ng df hfbf, d]/f] / ljefuLo k|d'v larsf] åGb lgs} a9fof] . h] xf]; d}n] o; ;Dd]ngdf ;xefuL x'g', d]/f] nflu r'g}tL klg lyof] . d}n] d[uf}nf /f]u af/]df lgs} cg';Gwfg tyf 8fOnfOl;;df of]ubfg u/]sf] lyP, zfob To;}n] d}n] of] ;'ljwf l9nf] ePklg k|fKt u/] . xªsª af/]df s'/fubf{ Pp6f cToGt ;+a[4 ;fgf] tyf Joj:yLt b]z xf] . oxf“sf] ;+/rgfsf] dfgj ;Eotfsf] ljsf;sf] emns k|i6 ?kdf b]vf k5{ . oxf“sf] uugr'DaL ejgx? / Toxf“ /x]sf] ;'ljwfx?n] ;a}sf] Wofg cfsif{0f ub{5g . oxf“sf 3/x? !!* -Ps;o c7f/_ tNnf ;Ddsf 5g, / Pp6} 3/df Ps tnfdf ahf/ jf k;n, dfyL ckmL; / Tof] eGbf dfly #–$ j6f xf]6n Pp6} 3/df /x]sf] 5 . oxf“sf ;aeGbf Jojl:yt /x]sf] ;'ljwf dWo] Pd=l6=cf/= -6«]g_, a;, Kn]g tyf xf]6nx? 5g . oxf“ rf/ kf“r j6f 6fk'df zx/x? a;]sf 5g, h;dWo] b'O{ j6f d'Vo zx/x? xªsª / df}ss kb{5g . oxf“ sf/ tyf uf8L w]/} ;:tf] 5 t/ kfls{ª w]/] dx+uf] 5 . oxf“ rfOlgh dfs]{6 w]/} 7"nf] 5 / w]/} h;f] g]kfnLx? /]i6'/]06 tyf xf]6n Joj;fodf sfo{/t /xsf] kfP“ . oxf“af6 rfOgfsf] af]8{/ glhs} /x]5 / 6«]gsf] dfWodaf6 ;lhn} hgf kfOG5 . xªsª rfOgfsf] Pp6f k|zf;lgs If]q eP klg oxf“sf] d'b|f k|zf;g tyf sfg'g cnu 5g . %=& :jL6h/n]08 %=& :jL6h/n]08 %=& :jL6h/n]08 %=& :jL6h/n]08 - - - -h]g]ef_ ofqf M h]g]ef_ ofqf M h]g]ef_ ofqf M h]g]ef_ ofqf M d}n] ^ dlxgf cuf8L b]lv -clk|n @)!#_ df cfO{=l;=Pg= sf] lh Pg Pn cfO{ tflndsf] nflu cfj]bg u/]sf] lyP . ;xefuL x'g @)!! / @)!# df klg lgj]bg lbPsf] lyP t/ ;kmn eOg / @)!# df d]/f] 5gf]6 eof] . o; tflnddf l;kmfl/; ug]{sf] dxTjk"0f{ e"ldsf x'G5 / h;df d}n] lrkm, sn]h gl;{¨ -;ld nfdf_ / Psflds l8g -k|f=8f= Zofdn e§/fO{_ sf] gfd lbPsf] lyP / jxf“x?sf] ;sf/fTds l/km/]G;af6 d]/f] 5gf}6 eof] .
  • 30. of] tflnd d]/f] hLjgdf k|efj kg]{ Pp6f dxTjk"0f{ 36gfsf] ?kdf d}n] lnPs]f 5' . d}n] ;+;f/sf] @% eGbf a9L d'n'ssf] gl;{¨ ln8/ tyf ljZj :jf:Yo ;+u7g, cGt/fli6«o gl;{¨ ;+3 tyf o'gfO6]8 g];g sf ljif]z1x? ;+u k|ltlqmof, 5nkmn tyf jxf“x?sf] cg'ej ;'Gg kfP . of] tflnd d]/f] hLjgsf] Pp6f dxTjk"0f{ tflndsf] ?kdf /x]sf]5 , h:tf] dnfO{ nfU5 . :jL6h/n]08 h]g]efsf] ofqf #–$ dlxgf cuf8L to eof] / d}n] k|lti7fgdf 8]Ko'6];gsf] nflu lgj]bg lbP / w]/} ;+3if{ kl5 dfq d}n] pQm 8]Ko'6]zg ljbf kfP, h'g cToGt b'Mvsf] s'/f xf] . To;kl5 d}n] le;fsf] nflu cfj]bg u/] / ;lhn} k|fKt u/], sf/0f of] eGbf cuf8L d ci6«]lnof, l;+ufk'/, xªsª tyf ;lj{ofsf] e|d0f ul/;s]sf] lyP . o;} aLrdf d}n] a]NhLod -j;]{N;_ df o'/f]lkog P8; sGkm]/]G;df ;xefuL x'g] df}sf km]/L kfP . d}n] ^ ;]K6]Dj/ @)!# sf] ;f“em ^ ah] Po/kf]6{sf] nflu k|:Yfg u/] . lqe'jg cGt/fli6«o ljdfg:yn sf7df8f}+sf] s]xL tYo j0f{g ug'{kg]{ d}n] cfjZos 7fGb5' . lqe'jg ljdfg :yndf l5bf{ klxnf h:t} nfdf] nfd, l9nf] sfd tyf cgfjZos em+em6n] g]kfnLsf] dfq geO{ ljb]zsf] gh/df g]kfnsf] v/fa cj:yfsf] lrq0f ub{5 . cWofudg ljefudf nfdf] nfO{g x]bf{ / g]kfnL o'jfo'jltx?sf] ljb]z knfogsf] cj:yf x]bf{ dg cToGt b'lvt x'G5 . oL ;a}sf] b]fif d}n] g]kfnL /fhg]tf x?nfO{ g} lbg rfxG5' . t/ nf]sdfg l;+xsf] lgo'lQm cVtLof/ k|d'vdf ePb]lv ljdfg:yn sd{rf/Lx?df klg d}n] 8/sf] cg'e'lt u/] / klxnf eGbf s]xL ;'wf/sf] dxz'; u/] . /flt ( ah]lt/ Oltxfb Po/j]hsf] xjfO{hxfhaf6 d cfa'wfjL Po/kf]6{ - ;fpbL c/]ljof_ sf] nflu k|:yfg u/] . /flt sl/a ! ah]lt/ df cfa'wfjL Po/kf]6{df cfO k'u] . Oltxfb Po/j]h / cfa'wfjL Po/kf]6{sf] j0f{g ug'{ d ;fGb{les 7fGb5' . sf7df8f}+ ljdfg:yndf ljdfg r9bf ljdfg olt /fd|f] xf]nf eg] ;f]r]sf] lyOg, t/ hxfhdf r9bf / ;'ljwf x]bf{ cToGt /fd|f] nfUof] . xjfOhxfhdf /fd|f] Joj:yfkg u/]sf] b[Zoaf6 d cToGt k|efljt eP . cfa'wfjL Po/kf]6{df cfp“bf t dg ub ub eof] . Oltxfb Po/j]h / ;fpbL c/]ljofsf] /fli6«o ljdfg klg /x]5 / cfa'wfljdf ()% ljdfg Oltxfb Po/j]hsf] d}n] kfP“, o;af6 b]z slt ;DkGg /x]5 / /fli6«o efjgf s:tf] /x]5 , k|i6 eof] . d}n] Po/kf]6{df ePsf] ;'ljwfaf6 klg cToGt k|efljt eP, sf/0f of] Pp6f Joj:yf cGt/fli6«o Po/kf]6{ xf] / b'aO{ klg oxf“af6 glhs} kb{5 . Pp6} b]z ;fpbL c/]ljofdf @, @ j6f cGt/fli6«o Po/kf]6{ glhs} glhsn] b]zsf] ;DkGgtfsf] cfefif lbG5 . cfa'wfaL Po/kf]6{af6 /flt @ ah]lt/ h]g]ef -:jL6h/n]08_ sf] nflu k|:Yffg u¥of] / ljxfg & ah]lt/ & ;]K6]Da/ @)!# df h]g]efr - :jL6h/n]08_ cfO{ k'Uof}+ . h]g]efsf] ljdfg :yn k'/fgf], 7"nf] t/ Jojl:yt /x]5 . oxf“ x/]s s'/f lgoda4 tl/sfaf6 ;+rfndf /x]sf] kfP“ . o;af6 k|i6 x'G5 :jL6h/n]08 Pp6f cToGt ;Eo tyf lgoddf rNg] b]z xf] . ljdfg:yndf ;fdfg lng]ljlQs} cfO{=l;=Pg= sf] nf]uf] lnP/ 6]S;L 8«fOe/ xfdLnfO{ lng klv{ a;]sf] kfP“ . ljdfg:ynaf6 clt/fd|f] 6]S;Ldf r9]/ tflnd :yn cfp“bf g]kfnsf] ofb emnemnL cfof], sf/0f oxf“sf] e'agf]6 g]kfnsf] h:t} /x]5 . olt /fd|f] 6]S;Ldf t g]kfnsf] dlGq, k|wfgdlGq tyf Jofkfl/x? dfq r95g , h'g oxf“sf] ;j{;fwf/0fsf] nflu ;fdfGo s'/f xf] . Po/kf]6{df cf“pbf dn]l;of tyf ;]n;];sf] ;xefuL ;d]t e]6] / tflnd :yndf sl/a * ah]lt/ cfO{ k'u] . tflnd :yndf cfO{k'Ubf l/;]K;gdf Jojl:yt tl/sfaf6 sf]7f kfP / gf:tf vfP“ . Psl5g cf/fd u/]kl5 tflndaf/] hfgsf/L u/fpg @ ah] xfdL ;a}nfO{ af]nfO{of] . ;]K6]Da/ & tfl/sdf @ ah]af6 tflndsf] hfgsf/L ;+u} xfd|f] tflndsf] z'?jft eof] .