Slajdy do moich starych wykładów z KPC. UWAGA: prezentacje odzwierciedlają stan prawny sprzed paru lat i nie były aktualizowane. Korzystamy na własne ryzyko

1. 2012-03-25
1
Postępowanie cywilne
Skarga kasacyjna
Wznowienie postępowania
Stwierdzenie niezgodności z
prawem prawomocnego
orzeczenia
Istota postępowania
kasacyjnego
• Nadzwyczajny środek zaskarżenia
• To nie trzecia instancja
• Środek ochrony interesu publicznego
– Wykładnia przepisów budzących
wątpliwości lub rozbieżności
– Rozstrzygnięcie zagadnienia prawnego
– Uchylenie orzeczeń nieważnych
• Interes prywatny chroniony posiłkowo
Orzeczenia, od których
przysługuje skarga kasacyjna
• Kończące postępowanie w sprawie
– Prawomocny wyrok sądu drugiej instancji
– Postanowienie w przedmiocie
• Odrzucenia pozwu
• Umorzenia postępowania
• Wyroki uchylające i przekazujące do
ponownego rozpoznania nie kończą
postępowania w sprawie

2. 2012-03-25
2
Dopuszczalność skargi
kasacyjnej
• Sprawy, w których WPS >=
– 50 tys PLN (zasada)
– 75 tys PLN (sprawy gospodarcze)
– 10 tys. PLN (sprawy pracownicze)
• Sprawy niezależnie od WPS
– Orzeczenia regulatorów (UOKiK itd.)
– Przyznanie/wstrzymanie emerytury/renty
– Objęcie obowiązkiem ubezpieczenia
– Odszkodowanie za bezprawie orzecznicze
Niedopuszczalność
ratione materiae
• Z zakresu prawa rodzinnego o
– Alimenty
– Rozwód
• Z zakresu zobowiązań i pr. rzeczowego
– Czynsz najmu i dzierżawy
– Naruszenie posiadania
• Z zakresu prawa pracy
– Kary porządkowe, świadectwa pracy
– Deputaty
• Postępowanie uproszczone
Dopuszczalność skargi w
postępowaniu nieprocesowym
• Kończące postępowanie w sprawie
– Postanowienia co do istoty sprawy
– Postanowienia w przedmiocie odrzucenia
wniosku i umorzenia postępowania w
sprawach z zakresu prawa
• Rzeczowego
• Osobowego
• spadkowego

3. 2012-03-25
3
Dopuszczalności skargi
kasacyjnej II
• Sprawy rodzinne, opiekuńcze, kuratela
– przysposobienie
– Podział majątku wspólnego, jeżeli wartość
jest nie niższa niż 150 tys.
• Sprawy rejestrowe postanowienia w
przedmiocie
– Wpisu
– Wykreślenia podmiotu podlegającego
rejestracji
Wyłączenia dopuszczalności
skargi kasacyjnej
• Skarga nie przysługuje w sprawch”
– Przepadku rzeczy
– Zarządu związanego ze współwłasnością
lub użytkowaniem
• Sprawy spadkowe
– Zabezpieczenie spadku lub spis
inwentarza
– Wyjawienie przedmiotów spadkowych
– Zwolnienie wykonawcy testamentu
Wyłączenia dopuszczalności
skargi kasacyjnej
• Zniesienie współwłasności i dział
spadku jeżeli WPS <150 tys PLN
• W sprawach egzekucyjnych skarga
kasacyjna nie przysługuje

4. 2012-03-25
4
Legitymacja
• Strona
• Prokurator Generalny (naruszenie
podstawowych zasad praworządności)
• RPO i RPD (naruszenie praw i
wolności)
• Wniesienie skargi przez stronę wyłącza
możliwość wniesienia skargi przez inny
organ w tym samym zakresie
Przymus adwokacko -
radcowski
• Przymus jest zasadą
• Wyjątki
– strona ma kwalifikacje zawodowe
– Postępowanie w sprawie zwolnienia od
kosztów, ustanowienia pełnomocnika
– Żądanie doręczenia uzasadnienia
orzeczenia podlegającego zaskarżeniu
skargą kasacyjną
Pełnomocnictwo, zwolnienie
od kosztów
• Zwolnienie od kosztów w I i II instancji
nie rozciąga się na skargę kasacyjną
• Pełnomocnictwo procesowe nie
obejmuje umocowania do wniesienia
skargi i udziału w postępowaniu (chyba,
że co innego wynika z jego treści)
• Uprawomocnienie wyroku kończy
sprawę i pełnomocnik nie może działać

5. 2012-03-25
5
Terminy do wniesienia skargi
• Przesłanka: strona w ciągu tygodnia od
ogłoszenia sentencji zażądała
uzasadnienia (warunek konieczny)
• Termin: dwa miesiące od doręczenia
orzeczenia z uzasadnieniem
• RPO: sześć miesięcy od
– Uprawomocnienia się orzeczenia LUB
– Od chwili doręczenia orzeczenia stronie
Wymagania formalne skargi
• Wymagania formalne zwykłe
– Wymogi pism procesowych
– WPS
– Odpisy dla SN i Prokuratora Generalnego
• Wymagania konstrukcyjne
– Podlegające uzupełnieniu
– Nie podlegające uzupełnieniu
Wymagania formalne II
• Podlegające uzupełnieniu
– Wniosek o przyjęcie skargi do rozpoznania
– Uzasadnienie wniosku
• Nie podlegające uzupełnieniu
– Oznaczenie zaskarżonego orzeczenia i
zakresu zaskarżenia
– Przytoczenie podstaw kasacyjnych z
uzasadnieniem
– Wniosek o uchylenie i/lub zmianę

6. 2012-03-25
6
Wniosek o przyjęcie do
rozpoznania
• Wyraz publicznoprawnego charakteru
skargi
• Wykazanie istnienia przesłanek
przedsądu
• Musi nawiązywać do 398 [4] par 2
• Wyraźny i jednoznaczny
• To nie są podstawy kasacyjne
Przesłanki przedsądu
• Istotne zagadnienie prawne
– Jakie zagadnienie
– Skąd rozbieżność ocen
• Potrzeba wykładni
– Jakie wątpliwości
– Na czym polega wątpliwość
– Przykłady orzecznictwa
Przesłanki przedsądu II
• Nieważność
– Wskazanie podstawy
• Skarga jest oczywiście uzasadniona
– Wskazanie na kwalifikowany charakter
prawny uchybień sądu
– Wywód prawny potwierdzający twierdzenie
o oczywistej zasadności kasacji

7. 2012-03-25
7
Podstawy: naruszenie prawa
materialnego
• Niewłaściwa wykładnia
• Niewłaściwe zastosowanie (błąd w
subsumpcji)
• Prawo materialne
– Krajowe i wspólnotowe
– Odesłanie do statutu
– Nie jest prawem lex contractus
• Stan faktyczny nie budzi zastrzeżeń
Podstawy: naruszenie prawa
procesowego
• Naruszenie mogące mieć istotny wpływ
na wynik postępowania
• Stan faktyczny nie budzi wątpliwości
• Przykłady
– Pozbawienie prawa do obrony
– Niewyjaśnienie podstawy prawnej wyroku
– Uwzględnienie apelacji pomimo jej
oczywistej bezzasadności
Wniosek kasacyjny
• Żądanie
– Uchylenia zaskarżonego orzeczenia
– Przekazanie sprawy do ponownego
rozpoznania
• Żądanie II (tylko prawo materialne)
– Uchylenie orzeczenia
– Rozpoznanie co do istoty
• Możliwe żądanie alternatywne

8. 2012-03-25
8
Wstępne badanie, przedsąd
• SN bada, czy skarga spełnia kryteria
formalne
– Wezwanie do uzupełnienia braków
– Odrzucenie skargi
• Przedsąd
– Badanie przesłanek z 398 [9] KPC
– Postanowienie (niezaskarżalne)
• O przyjęciu skargi
• O odmowie przyjęcia skargi
Rozpoznanie skargi
• SN rozpoznaje skargę kasacyjną
• Sąd jest związany
– Granicami zaskarżenia
– Podstawami skargi
• Z urzędu uwzględnia tylko nieważność
• Skład trzyosobowy
• Rozpoznanie na posiedzeniu niejawnym
• Rozprawa - wyjątkowo