1. 2011-12-04
1
Postępowanie cywilne
Środki dowodowe
Pojęcie dowodu
• Źródło dowodowe
• Czynność dowodzenia
• Wynik postępowania dowodowego
• Przebieg rozumowania
• Środek dowodowy (dowód s. stricto)
– Umożliwia przekonanie się o istnieniu lub
nieistnieniu faktu
– Ocenę prawdziwości twierdzeń o fakcie
Klasyfikacja dowodów I
• Ze względu na sposób zetknięcia się
sądu z faktem lub stanem rzeczy
– Bezpośrednie
– Pośrednie
• Ze względu na źródło informacji o
faktach
– Osobowe
– rzeczowe

2. 2011-12-04
2
Klasyfikacja dowodów II
• Dowody nazwane
– Z dokumentu
– Ze świadków
– Z biegłego
– Z oględzin
– Ze stron z grupowego badania krwi
– Ze środków wizualnych lub audialnych
• Dowody nienazwane - reszta
Równorzędność dowodów
• Wszystkie środki dowodowe są
równorzędne
• Prymat niektórych dowodów
– Art. 4 PrASC: akty stanu stanowią
wyłączny dowód zdarzeń w nich stwierdz.
– Dowód z dokumentu art. 246, 247
– Ograniczenie przesłuchania stron art. 299
Dokument
• Utrwalona treść oświadczenia wiedzy
lub woli
• Dokument sensu stricto
– Utrwalony w dowolnej postaci
– Podpisany
• Dokument sensu largo
– Myśl nie wyrażona pismem
– Art. 308 (oględziny + dokument)

3. 2011-12-04
3
Dokument urzędowy
• Cechy
– Wystawiony przez powołany organ
– Sporządzony w przepisanej formie
• Dokumenty zrównane z urzędowymi
– Akty notarialne
– Niektóre dokumenty bankowe
– Potwierdzenie nadania przsyłki
– Protokół testamentu allograficznego
Dokument prywatny
• Cechy
– Dokument pisemny
– Nie będący dokumentem urzędowym
– Podpisany
• Podpis
– Znak graficzny
– Własnoręczny lub elektroniczny
– Problemy graniczne: parafa, zawijas, imię,
pseudonim, pieczęć
Moc dowodowa dokumentu
• Urzędowego: domniemania
– Autentyczności
– Prawdziwości
• Prywatnego
– Domniemanie, że osoba podpisana na
dokumencie złożyła oświadczenie
– Nie ma domniemania prawdziwości

4. 2011-12-04
4
Zakazy dowodowe
• Niedochowanie formy
– Dokument zniszczony art. 246
– Forma ad solemnitatem: dowód
niedopuszczalny
– Forma ad eventum: sporne
– Forma ad probationem art. 74 par 2 KC
• Dowód przeciw osnowie dokumentu
• Dowód ponad osnowę dokumentu
Przedstawianie dokumentu
• Obowiązek (art 248)
• Wyciąg z ksiąg handlowych (art 249)
• Wyciąg lub odpis z dokumentu w aktach
organu (250)
• Skutki odmowy przedstawienia
dokumentu
– Grzywna do 5000 zł
– Sankcje „dowodowe”
Zeznania świadków
• Świadek
– Formalnie: osoba wezwana w tym
charakterze
– Materialnie: osoba zeznająca o faktach
istotnych
• Obowiązki
– Stawiennictwa na wezwanie sądu
– Mówienia prawdy
– Złożenia przyrzeczenia

5. 2011-12-04
5
Niemożność bycia świadkiem
• Bezwzględna art. 259
– Ograniczenia w komunikowaniu
spostrzeżeń
– Przedstawiciele ustawowi, członkowie
organu
– Współuczestnicy jednolici
• Względna
– Wojskowi i urzędnicy (tajemnica służbowa)
Odmowa zeznań i odpowiedzi
• Odmowa zeznań art. 261 par. 1
– Członkowie najbliższej rodziny
– Niedopuszczalne w sprawach o prawa
stanu i rozwód (ale nie o separację)
– Duchowny – spowiednik
• Odmowa odpowiedzi na pytanie
– Narażenie na odpowiedzialnosć, hańbę,
szkodę
– Pogwałcenie istotnej tajemnicy zawodowej
Przeprowadzenie dowodu
• Wezwanie świadka
• Kolejność oznacza przewodniczący
• Uprzedzenie o prawie odmowy zeznań
• Odebranie przyrzeczenia
– Wyjątek art. 267
• Zeznania
• Konfrontacja

6. 2011-12-04
6
Dowód z biegłego
• Osoba mająca wiadomości specjalne
• Powołanie biegłego
– Ocena sądu
– Oblig
• Podział gospodarstwa w naturze (art. 619)
• Ubezwłasnowolnienie (art. 553)
• Biegły stały i ad hoc
• Opinia instytutu naukowego
Przeprowadzenie dowodu z
biegłego
• Wysłuchanie stron
• Postanowienie dowodowe
• Biegły może odmówić (art. 280 )
• Wyłączenie biegłego (art. 281)
• Przyrzeczenie
• Okazanie akt sprawy i sporządzenie
opinii i/lub opinii uzupełniającej
• Zeznanie na rozprawie
Oględziny
• Zmysłowe zetknięcie się organu
procesowego z przedmiotem oględzin
• Przedmiot
– Rzecz
– Miejsce
– Osoba
• Fakultatywny

7. 2011-12-04
7
Przesłuchanie stron
• Dowód ostatni
• Zasadniczo słuchane są obie strony
• Pierwsze przesłuchanie bez
przyrzeczenia
• Drugie przesłuchanie z przyrzeczeniem
• Uprzedzenie o odpowiedzialności karnej
Inne środki dowodowe
• Grupowe badanie krwi
• Dowód ze środków audio/wideo
• Dowody nienazwane
– Zapis elektroniczny
– DNA
• Uprawdopodobnienie: art. 78 par. 2;
169 par. 2; 346 par 1; 410 par 2; 414