Slajdy do moich starych wykładów z KPC. UWAGA: prezentacje odzwierciedlają stan prawny sprzed paru lat i nie były aktualizowane. Korzystamy na własne ryzyko

1. 2012-02-26
1
Postępowanie cywilne
Skutki prawne orzeczeń
Rektyfikacja wyroków
Postanowienia i zarządzenia
Treść wyroku
• Komparycja
• Tenor
• Uzasadnienie
– I instancja: na wniosek strony (329)
– Sąd II instancji (387)
• Z urzędu
• Na wniosek w przypadku oddalenia apelacji
– SN: z urzędu
Konstrukcja uzasadnienia
• Część opisowa (historyczna)
• Ustalenia faktyczne
• Ocena materiału dowodowego
• Podstawa prawna
• Brak wzorca normatywnego
• Wadliwość uzasadnienia ma znaczenie
normatywne, jeśli wyrok nie poddaje się
kontroli apelacyjnej z tego powodu.

2. 2012-02-26
2
Prawomocność formalna
art. 363 par. 1 kpc
• Ustawa nie przewiduje środka
zaskarżenia (n.p. wyrok kasacyjny)
• Środek zaskarżenia nie został
wniesiony w ustawowym terminie
• Wniesiono środek odwoławczy, ale
został on oddalony
• Strona zrzekła się prawa do wniesienia
środka odwoławczego (505[8] par 1)
Prawomocność odnosi się do
orzeczeń:
• Rozstrzygających sprawę merytorycznie
• Postanowień sądu wydanych w
kwestiach formalnych (354)
• Zarządzeń przewodniczącego (362)
• Postanowień referendarza sądowego
Wyjątki
• Nie stają się prawomocne
postanowienia podlegające rozpoznaniu
przez sąd II instancji, gdy rozpoznaje on
sprawę, w której je wydano (363 par 2)
• Jeżeli zaskarżono tylko część
orzeczenia staje się ono prawomocne w
pozostałej części,

3. 2012-02-26
3
Prawomocność materialna
art 366 kpc
• Powaga rzeczy osądzonej
– Co do tego, co stanowiło przedmiot
rozstrzygnięcia
– Tylko między tymi samymi stronami
• Res iudicata dotyczy tylko sentencji
wyroku
• Motywy służą wyjaśnieniu sentencji
• Zarzut RI powoduje odrzucenie pozwu.
Granice prawomocności
materialnej
• Podmiotowe
– Strony postępowania (powód i pozwany)
– Następcy prawni stron
• Przedmiotowe
– Treść żądania pozwu (+ ew. modyfikacje)
– Przedmiot rozstrzygnięcia
– Relewantne fakty wskazane przez powoda
– Rodzaj dochodzonej ochrony prawnej
Prawomocność materialna II
• Prawomocność nie dotyczy osób
występujących po tej samej stronie
• Dotyczy wyroków zasądzających i
oddalających (tu istotne uzasadnienie)
• Wyrok wiąże strony i sąd, który je wydał
oraz inne sądy i organy (art. 365 par 1)
– Nie można negować faktu wydania wyroku
i jego treści
– Inne sądy nie są związane tym wyrokiem

4. 2012-02-26
4
Prawomocność III
• Prawomocność rozszerzona
– Erga omnes (435, 458,479[43])
– Wobec niektórych osób (192 pkt 3)
• Prawomocność stwierdza sąd I
instancji, a póki akta są w sądzie II
instancji ten sąd.
• Orzeka jednoosobowo sąd lub
referendarz
Wykonalność
• Możliwość wykonania orzeczenia w
postępowaniu egzekucyjnym
• Decyduje treść wyroku
• Orzeczenia sądów zagranicznych
wykonalne na zasadzie wzajemności
• Wykonanie orzeczenia następuje
zasadniczo po jego uprawomocnieniu
Natychmiastowa wykonalność
• Z mocy ustawy
– Postanowienie sądu I instancji (396)
– Nakaz zapłaty wydany na podstawie
weksla, warrantu, czeku po upływie
terminu do zaspokojenia (492 par 3)
• Z urzędu (obligatoryjnie – 333 par 1)
– Alimenty (w ograniczonym zakresie)
– Uznanie powództwa
– Wyrok zaoczny

5. 2012-02-26
5
Natychmiastowa wykonalność
II
• Z urzędu (dyskrecjonalnie – 333 par 2)
– Powództwo o naruszenie posiadania
– Należność z weksla, warrantu, czeku,
dokumentu urzędowego lub prywatnego
nie zaprzeczonego
• Na wniosek, jeżeli opóźnienie
– Uniemożliwi wykonanie
– Narazi powoda na szkodę
• Można uzależnić od zabezpieczenia
Skuteczność
• Dotyczy orzeczeń nie nadających się do
wykonania
• Wywołują one skutki prawne
– Ustalenie ojcostwa -> wpis w ASC
– Ustalenie, kto jest właścicielem
nieruchomości -> podstawa wpisu w KW
• Orzeczenia ustalające
• Wykonalne tylko w zakresie kosztów
Sprostowanie (350)
• Z urzędu lub na wniosek
• Przedmiotem sprostowania są
oczywiste błędy lub niedokładności
– Błędne oznaczenie czynności
– Przekręcone nazwisko (oczywiste)
– Błąd rachunkowy
• Nie są oczywistymi pomyłkami błędne
oznaczenie stron czy odsetków.

6. 2012-02-26
6
Sprostowanie II
• Postanowienie na posiedzeniu
niejawnym
• Wzmianka o sprostowaniu na wyroku
• Postanowienie o sprostowaniu /
odmowie sprostowania zaskarżalne
zażaleniem
• Wyroki sądów obcych nie podlegają
sprostowaniu
Wyrok uzupełniający
• Tylko na wniosek strony, jeżeli sąd:
– Nie orzekł o całości wyroku
– Nie orzekł o natychmiastowej wykonalności
– Nie zamieścił orzeczenia, które powinien
zamieścić z urzędu
• Wyrok uzupełniający na rozprawie
• Można wytoczyć powództwo o część
roszczenia, w której sąd nie orzekł.