Slajdy do moich starych wykładów z KPC. UWAGA: prezentacje odzwierciedlają stan prawny sprzed paru lat i nie były aktualizowane. Korzystamy na własne ryzyko

1. 2012-03-08
1
Postępowanie cywilne
Apelacja
Apelacja
• Modele
– Pełna
– Ograniczona
– Polska: pełna z ograniczeniami
• Środek odwoławczy
– Dewolutywny
– Renowacyjny (kontrola merytoryczna)
– Suspensywny (zasadniczo)
Postępowanie apelacyjne I
• Przysługuje od wyroku sądu I instancji
• Rozpoznaje sąd II instancji
– Okręgowy
– Apelacyjny
• Skład: 3 sędziów zawodowych
• Treść 126 i 368 kpc
• Apelacja wyznacza zakres zaskarżenia

2. 2012-03-08
2
Postępowanie apelacyjne II
• Apelację składa się za pośrednictwem
sądu I instancji
• Wniesienie wprost do sądu II instancji
nieskuteczne
• Problem opłaty za apelację wniesionej
na konto niewłaściwego sądu
Postępowanie apelacyjne III
• Sąd I instancji bada dopuszczalność
apelacji
• Apelacji od nieistniejącego orzeczenia –
sąd odrzuca
• Uzupełnienie braków
• Doręczenie odpisu apelacji
• Cofnięcie apelacji -> umorzenie
• Cofnięcie pozwu -> umorzenie II inst.
Postępowanie apelacyjne IV
• Ponowna kontrola dopuszczalności
apelacji (w tym przywrócenia terminu)
• Zarządzenie o wyznaczeniu rozprawy
• Rozprawa
– Stawiennictwo stron nieobowiązkowe
– Rola sędziego referenta
– Stanowiska stron

3. 2012-03-08
3
Granice apelacji
• Granice kognicji sądu apelacyjnego
• Sąd nie jest związany zarzutami
prawnomaterialnymi
• Sąd jest związany zarzutami naruszenia
prawa procesowego
• Bada z urzędu nieważność
postępowania
Wnioski i zarzuty apelacyjne
• Zakres zaskarżenia
– Całość orzeczenia
– Część orzeczenia
• Sposób i treść postulowanego
orzeczenia
• Zarzuty apelacyjne
– Uchybienia prawnomaterialne
– Naruszenia prawa procesowego
Zarzuty apelacyjne
• Naruszenie prawa materialnego przez
– Błędną wykładnię
– Niewłaściwe zastosowanie prawa
materialnego
• Uchybienia procesowe mogące mieć
wpływ na wynik postępowania
• Niewłaściwa ocena dowodów, błędne
wnioski, sprzeczność ustaleń sądu z
materiałem dowodowym

4. 2012-03-08
4
Ustalenia faktyczne sądu
apelacyjnego
• Sąd może sam dokonać oceny
dowodów pominiętych przez sąd I
instancji
• Wyjątek: dowody wątpliwe, wymagające
ponownego przeprowadzenia
• Nie musi uzasadniać oceny całości
materiału dowodowego
• Wyjątek: dowody objęte zarzutami
Podstawa faktyczna
• Materiał zebrany przez sąd I instancji
• Materiał zebrany w postępowaniu
apelacyjnym
• Nie może pominąć części materiału
• Może zmienić ustalenia faktyczne bez
przeprowadzenia postępowania
dowodowego.
Nowe fakty i dowody
• Art 381 możliwość pominięcia nowych
faktów dowodów
• Decyduje możność wcześniejszego ich
powołania
• Nie wystarcza przekonanie, że dowód
był niepotrzebny
• Strona nie wiedziała o dowodzie
• Dowód nie istniał wcześniej

5. 2012-03-08
5
Rozszerzenie podmiotowe
granic kognicji sądu
• 378 par. 2 nie szerzej, niż zakres
podmiotowy orzeczenia sądu I instancji
• Współuczestnicy
– jednolici – uczestniczą w postępowaniu
– Pozostali: sąd może rozpoznać sprawę
• Pozostali nie zaskarżyli
• Prawa i obowiązki wspólne
• Nie obejmuje współuczestników materialnych
Zakaz reformationis in peius
• Zasadniczo istnieje w postępowaniu
procesowym
• W nieprocesie - sprawy działowe
– Sąd nie jest związany wnioskiem co do
sposobu działu
– Brak przeciwnikó
– Brak roszczenia
– Postanowienie niepodzielne
– Brak zakazu
Zmiana żądania w
postępowaniu apelacyjnym
• Zasadniczo niedopuszczalna
• Wyrok uchylony -> ponowne
rozpoznanie sprawy umożliwia zmianę
• Nie można żądać zasądzenia roszczeń
będących przedmiotem postępowania,
a nie objętych wyrokiem
• 383 wyjątek – zmiana okoliczności:
alimenty, renta, czynsz – dalsze okresy

6. 2012-03-08
6
Orzeczenia sądu II instancji
• Uchyla i przekazuje sprawę do
ponownego rozpoznania
– Postępowanie dowodowe do powtórzenia
w całości
– Wraz z rozstrzygnięciem o kosztach
• Uchyla i odrzuca albo umarza
postanowieniem
Orzeczenia sądu II instancji II
• Sąd nie rozpoznał istoty sprawy
– Uchyla i przekazuje do ponownego
rozpoznania
– Z orzeczeniem o kosztach
• Istota sprawy
– Aspekt materialny
– Negatywna przesłanka materialna
– Sąd nie orzekł o żądaniach stron
– Pominięcie zarzutów merytorycznych
Pozbawienie strony
możliwości obrony praw
• Nieważność zachodzi, gdy:
– Nie ustanowiono kuratora dla nieobecnego
– Prowadzono rozprawy bez zawiadomienia
strony
– Pełnomocnik nie mógł pełnić tej funkcji
• Nie zachodzi, gdy
– Sąd odmówił dopuszczenia dowodu
– Pełnomocnik opuścił salę
– Oddalono wniosek o pełn. z urzędu