4. Pojęcie i rodzaje szkody
• Uszczerbek majątkowy
– Za zgodą lub bez zgody poszkodowanego
– Zgoda może wyłączyć odszkodowanie
• Szkoda na mieniu i na osobie
• Postaci uszczerbku
– Strata rzeczywista
– Utracone korzyści
– Ujemny interes umowny
5. Ustalanie wysokości szkody
• Metoda różnicowa
• Wartość w pieniądzu (362 kc)
• Chwila ustalenia wysokości szkody?
• Miernik wartości:
– Cena „rynkowa”
– Wartość dla poszkodowanego
– Wartość „z upodobania”
6. Odszkodowanie - granice
• Wola stron
• Przepis ustawy
– Compensatio lucri cum damno
– Przyczynienie poszkodowanego
– Trudność w ustaleniu wysokości szkody
• Ius moderandi (art. 440 kc)
– Tylko delikty
– Tylko osoby fizyczne
7. Sposoby naprawienia szkody
• Rodzaje odszkodowania
– Przywrócenie stanu poprzedniego
– Zapłata odszkodowania
• Przypadki szczególne
– Zwrot nakładów i wydatków
• Nakłady konieczne
• Inne nakłady (użyteczne i zbytkowne)
– Zadośćuczynienie za krzywdę
8. Zobowiązania przemienne
• Spełnienie świadczenia przez wybór
jednego z kilku świadczeń
• Wyboru zasadniczo dokonuje dłużnik
• Wyjątki
– Umowa
– Zwłoka dłużnika z dokonaniem wyboru
9. Upoważnienie przemienne
• Prawo do jednostronnego zwolnienia
się z długu przez spełnienie innego
świadczenia, niż świadczenie główne.
• Przysługuje
– Dłużnikowi
– Wierzycielowi wyjątkowo (914 kc)
• Jeden przedmiot świadczenia, różne
sposoby spełnienia.
10. Wielość wierzycieli i dłużników
• Po każdej ze stron stosunku
zobowiązaniowego może się pojawić
więcej niż jedna osoba
• Co się dzieje z długiem i
wierzytelnością?
• Skutki zależą od
– Charakteru świadczenia
– Solidarności wierzytelności lub długu
11. Świadczenie podzielne
• Może być spełnione częściami bez
istotnej zmiany przedmiotu lub wartości
• Dług i wierzytelność dzielą się na tyle
części, ilu jest wierzycieli i dłużników.
• Skutki dla wierzyciela:
– Może żądać przypadającej na niego części
– Ponosi ryzyko niewypłacalności dłużnika
12. Świadczenie niepodzielne
• Kilku współdłużników
– odpowiadają tak, jak dłużnicy solidarni
– Każdy odpowiada za całość świadczenia
• Kilku współwierzycieli
– Każdy może żądać spełnienia świadczenia
– Skutki sprzeciwu wierzyciela
• Świadczenie wszystkim łącznie
• Złożenie do depozytu sądowego
13. Zobowiązania solidarne
• Źródło: ustawa lub umowa
• Ma charakter wyjątkowy
• Solidarność czynna (wierzycieli)
– Dłużnik spełnia świadczenie do rąk
któregokolwiek z wierzycieli
– Spełnienie powoduje wygaśnięcie
świadczenia
– Przywilej dla dłużnika
14. Solidarność bierna
• Przywilej wierzyciela.
• Może żądać świadczenia od
– Wszystkich dłużników
– Niektórych z nich lub mażdego z osobna
• Spełnienie świadczenia przez jednego
zwalnia pozostałych
• Wszyscy dłużnicy zobowiązani do chwili
całkowitego zaspokojenia wierzyciela
15. Skutki solidarności biernej
• Reprezentacja na korzyść dłużników
– Zwłoka wierzyciela wobec jednego
skutkuje wobec wszystkich
– Wyrok na korzyść jednego (wspólne
zarzuty) skuteczny wobec pozostałych
• Niezależność położenia dłużników
– Zdarzenia korzystne (art. 373 kc )
– Zdarzenia niekorzystne (art. 372, 371 375
kc)
16. Regresy
• Rozliczenia pomiędzy współdłużnikami
po spełnieniu świadczenia
• O zakresie decyduje stosunek
wewnętrzny między stronami
• Wyjątkowo – w częściach równych
• Przepisy stosujemy także do
zobowiązań niepodzielnych
