1. 1
แบบเสนอโครงร่างโครงงานคอมพิวเตอร์
รหัสวิชา ง 33202 ชื่อวิชา เทคโนโลยีสารสนเทศและ
การสื่อสาร 6
ปีการศึกษา 2557
ชื่อโครงงาน องค์ประกอบชองเซลล์สัตว์
ชื่อผู้ทำาโครงงาน
นางสาวปรางวดี ศรีเกษ เลขที่ 4 ชั้น ม. 6 ห้อง 8
นางสาวสืบขวัญ นาวายุทธ เลขที่ 6 ชั้น ม. 6 ห้อง 8
ชื่ออาจารย์ที่ปรึกษาโครงงาน ครูเขื่อนทอง มูลวรรณ์
ระยะเวลาดำาเนินงาน ภาคเรียนที่ 1-2 ปีการ
ศึกษา 2557
โรงเรียนยุพราชวิทยาลัย จังหวัดเชียงใหม่
สำานักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาเขต 34

2. 2
ใบงาน
การจัดทำาข้อเสนอโครงงานคอมพิวเตอร์
สมาชิกในกลุ่ม
1. นางสาวปรางวดี ศรีเกษ เลขที่ 4
2. นางสาวสืบขวัญ นาวายุทธ เลขที่ 6
คำาชี้แจง ให้ผู้เรียนแต่ละกลุ่มเขียนข้อเสนอโครงงานตามหัวข้อต่อ
ไปนี้
ชื่อโครงงาน (ภาษาไทย)
องค์ประกอบของเซลล์สัตว์
ชื่อโครงงาน (ภาษาอังกฤษ)
Animal Cell Structure
ประเภทโครงงาน สื่อการเรียนการสอน
ชื่อผู้ทำาโครงงาน 1. น.ส.ปรางวดี ศรีเกษ เลขที่ 4 ชั้น
ม. 6 ห้อง 8
2. น.ส.สืบขวัญ นาวายุทธ เลขที่ 6 ชั้น ม. 6
ห้อง 8
ชื่อที่ปรึกษา ครูเขื่อนทอง มูลวรรณ์
ชื่อที่ปรึกษาร่วม -
ระยะเวลาดำาเนินงาน เดือนพฤศจิกายน 2557 – เดือน
กุมภาพันธ์ 2558
ที่มาและความสำาคัญของโครงงาน
ปัจจุบันมีการเรียนการสอนเรื่องเซลล์ในระดับมัธยมศึกษา
ตอนปลาย ซึ่งเป็นเรื่องที่สำาคัญในการต่อยอดไปในเรื่องอื่นๆใน
วิชาชีววิทยาแทบทุกบท หากมีความรู้เรื่องเซลล์ไม่เข้าใจเท่าที่ควร
ก็จะทำาให้การเรียนรู้ในวิชาชีววิทยาในเรื่องอื่นๆมีปัญหาตามมา
ส่งผลกระทบเป็นทอดๆ ทำาให้ความรู้ความเข้าใจไม่สามารถเข้าถึง
แก่นหลักในวิชาเนื้อหานี้ได้อย่างเข้าใจจริง เรื่องเซลล์นี้อาจเป็น
เรื่องที่ยากหรือไม่สามารถจดจำาส่วนประกอบแต่ละส่วนได้อย่าง
ชัดเจนอาจเป็นเพราะชื่อที่ยากต่อการจดจำาหรืออาจเป็นเพราะส่วน
ประกอบของเซลล์นั้นมีหลากหลายและลำ้าลึกเกินไป แต่เรื่องเซลล์
นั้นเซลล์ยังเป็นเรื่องใกล้ตัวที่น่าสนใจและควรรู้ เพราะหากมีความ

3. 3
รู้เรื่องเซลล์ที่ดีเราจำาสามารถนำามาประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำาวันได้
อย่างมากมาย แต่ในปัจจุบัน กลับยังไม่มีสื่อการเรียนการสอนเรื่อง
เซลล์ของสัตว์ในโลกออนไลน์ที่ครบถ้วนสมบูรณ์ ฟรี และหาง่าย
เท่าที่ควร ถึงแม้เรานั้นอาจค้นคว้าแต่กลับไม่มีข้อมูลที่ตรงกับความ
ต้องการของเราหรือไม่มีข้อมูลที่เรานั้นสามารถทำาความเข้าใจที่
ตรงกับความเข้าใจของเรามากเท่าที่ควร และบางทีสื่อการสอน
เหล่านี้อาจมีตัวหนังสือไม่สวยงาม อ่านยาก ทำาให้มีความรู้สึกไม่
อยากทำาความเข้าใจ ซึ่งเป็นเรื่องที่เกิดขึ้นได้ เพราะทุกคนนั้นล้วน
แต่ต้องการสื่อการสอนที่มีความสวยงามและสามารถเข้าใจได้โดย
ง่ายเพื่อความสะดวกในการเรียนรู้ วิชาชีวะนั้นทุกคนอาจคิดว่า
เป็นวิชาที่ท่องจำา เป็นวิชาที่คนที่ชอบจำาเท่านั้นถึงจะชอบวิชานี้ แต่
ถ้าเราสามารถจดจำาได้โดยรูปภาพเราก็จะสามารถจำาเรื่องราว
ต่างๆได้มากยิ่งขึ้น การจดจำาเรื่องๆหนึ่งคล้ายกับการจัดเรียงใน
สมองเมื่อนึกถึงสิ่งๆหนึ่งเราก็จะนึกถึงสิ่งที่เกี่ยวข้องกับสิ่งนั้นได้
โดยอัตโนมัติโดยไม่ต้องนั่งนึกคิดนานว่าสิ่งนี้หมายความว่า
อย่างไร ไม่ต้องตีความให้ซับซ้อน ความคิดจะออกมาโดยทันทีที่
เราคิด ยกตัวอย่างเช่นเมื่อนึกถึงแอปเปิ้ลเราก็จะนึกถึงพาย
แอปเปิ้ล นำ้าแอปเปิ้ล หรือผลไม้อื่นๆที่มีสีแดงตามสีของผลแอปเปิ้ล
ดวงอาทิตย์ หรืออื่นๆอีกมากมายที่มีส่วนเกี่ยวข้อง ดังนั้นถ้าเรา
สามารถจัดเรียงข้อมูลต่างๆได้อย่างเรียบร้อยเป็นระเบียบ ถ้าเกิด
เราฝึกฝนการจดจำาบ่อยๆก็จะทำาให้เราสามารถจดจำาข้อมูลนั้นได้
อย่างแม่นยำาและชัดเจนยิ่งขึ้น
สื่อการเรียนการสอนเรื่องเซลล์ของสัตว์ที่กลุ่มของข้าพเจ้านั้น
จะสามารถไขข้อสงสัยเกี่ยวกับเซลล์ในปัญหาที่เราสงสัย ทำาให้เรา
นั้นเกิดความเข้าใจในเรื่องนี้มากขึ้น ทำาให้หายสงสัยในประเด็นที่
เราไม่เข้าใจ ช่วยส่งเสริมความเข้าใจให้เรามากขึ้นยิ่งกว่าเดิม
ความเข้าใจถือว่าเป็นเรื่องสำาคัญเรื่องหนึ่ง กลุ่มของของ
ข้าพเจ้าก็ได้ตระหนักถึงเรื่องนี้ ด้วยเหตุนี้กลุ่มของข้าพเจ้าจึงตั้งใจ
จะทำาสื่อการเรียนการสอนเรื่องเซลล์ของสัตว์นี้ให้สวยงาม เข้าถึง
ง่าย และมีข้อมูลถูกต้องครบถ้วนสมบูรณ์ เพื่อให้เป็นประโยชน์ต่อผู้
ที่สนใจไม่มากก็น้อย เพื่อเป็นข้อมูลในการศึกษาค้นคว้าเรียนรู้หรือ
สามารถต่อยอดสื่อการเรียนการสอนนี้ต่อไปในอนาคตภายภาค
หน้า
วัตถุประสงค์
1. เพื่อเผยแพร่ความรู้เรื่องเซลล์ของสัตว์ที่ถูกต้องและครบถ้วน
สมบูรณ์แก่ผู้ที่สนใจ
2. เพื่อเป็นการทบทวนความรู้แก่ผู้จัดทำา

4. 4
3. เพื่อเป็นแนวทางการจัดทำาสื่อการเรียนรู้เรื่องเซลล์สัตว์ต่อไป
ขอบเขตโครงงาน
เซลล์ของสัตว์ อันประกอบไปด้วยประวัติการค้นพบเซลล์
โครงสร้าง และหน้าที่ของ นิวเคลียส เยื่อหุ้มเซลล์ และออแกเนลล์
ต่างๆ ได้แก่ ไรโบโซม ไมโทคอนเดรีย ไซโตสเกเลตอล เอนโด
พลาสมิกเรติคิวลัม กอลจิบอดี แวคิวโอล ไลโซโซม เพอรอกซิโซม
หลักการและทฤษฎี
เซลล์ (Cell) หมายถึง หน่วยพื้นฐานที่เล็กที่สุดของสิ่งมีชีวิต มี
รูปร่างลักษณะและขนาดแตกต่างกันขึ้นอยู่กับชนิดของสิ่งมีชีวิต
และหน้าที่ของเซลล์เหล่านั้นเซลล์ที่มีขนาดเล็กที่สุดคือ ไมโคร
พลาสมา (Mycoplasma) หรือ PPLO (Pleuropneumonia - like
organism) มีขนาดประมาณ 0.1 - 0.25 m
เซลล์ที่มีขนาดใหญ่ที่สุด คือ เซลล์ไข่นกกระจอกเทศ
ประวัติการศึกษาเซลล ์ (Cell)
ศตวรรษที่ 17 กาลิเลโอ ได้ประดิษฐ์แว่นขยายกำาลังขยาย 2-5 เท่า
ส่องดูสิ่งมีชีวิตเล็กๆ
ค.ศ.1665 Robert Hook ได้ประดิษฐ์กล้องจุลทรรศน์เลนส์ประกอบ
ได้สำาเร็จ ซึ่งมีกำาลังขยาย 270 เท่า และนำาไปส่องดูไม้คอร์กที่
เฉือนบางๆและพบห้องว่างมากมายที่เขาเรียกว่า Cell
ค.ศ.1839 ชวานน์และชไลเดน ได้เสนอ ทฤษฎีเซลล์
ทฤษฎีเซลล ์ (Cell Theory)
เสนอโดย Schwann และ Schleiden มีใจความสำาคัญว่า สิ่งมีชีวิต
ทั้งหลายประกอบด้วยเซลล์และผลิตภัณฑ์ของเซลล์ ในปัจจุบัน พบ
ว่าสิ่งมีชีวิตที่ไม่ประกอบด้วยเซลล์ก็มี เช่น Virus และ Viroid
เพราะเหตุว่า ไม่มีเยื่อหุ้มเซลล์และโพรโทพลาซึม
ส่วนที่ห่อหุ้มเซลล์สัตว์ ประกอบด้วย

5. 5
เยื่อหุ้มเซลล ์ (Cell membrane) พบในเซลล์สิ่งมีชีวิตทุกชนิด
ควบคุมการผ่านเข้าออกของสารเพราะมีสมบัติเป็นเยื่อเลือกผ่าน
ประกอบด้วยไขมันและโปรตีนอยู่รวมกันเป็น Fluid mosaic
model กล่าวคือ โมเลกุลของฟอสโฟลิพิดเรียงกันเป็น 2 ชั้น หัน
ด้านมีขั้วซึ่งชอบรวมตัวกับนำ้า (Hydrophilic)ออกด้านนอก และหัน
ด้านไม่มีขั้นซึ่งไม่ชอบรวมกับนำ้า (Hydrophobic) เข้าข้างใน และ
มีการเคลื่อนที่ไหลไปมาได้ ส่วนโปรตีนมีลักษณะเป็นก้อน
(Globular) ฝังหรือลอยอยู่ในชั้นไขมัน และอาจพบคาร์โบไฮเดรต
เกาะที่ผิวโปรตีนด้วยก็ได้ ไซโทพลาซึม (Cytoplasm) เป็น
ของเหลวภายในเซลล์ที่อยู่รอบ ๆ นิวเคลียสประกอบด้วย
คาร์โบไฮเดรต โปรตีน ไขมัน และแร่ธาตุต่าง ๆ ไซโทพลาซึมมี
ออร์แกแนลล์ (Organelle) หลายชนิด ทำาหน้าที่ต่าง ๆ กัน
1. ไรโบโซม (Ribosome)
มีลักษณะเป็นทรงกลมขนาดเล็กประมาณ 20 nm ประกอบด้วย
rRNA และโปรตีน พบทั่วไปในไซโทพลาสซึม ไมโทคอนเดรีย
คลอโรพลาสต์ มีหน้าที่สังเคราะห์โปรตีนสำาหรับใช้ภายในเซลล์
และส่งออกไปใช้นอกเซลล์
2. เซนทริโอล (Centriole)
เป็นท่อกลวง ประกอบด้วยไมโครทิวบูล 9 กลุ่ม กลุ่มละ 3 ท่อ เรียง
กันเป็นวงกลม เรียกว่า 9 + 0 (ตรงกลางไม่มีไมโครทิวบูล)มีหน้าที่
สร้างเส้นใยสปินเดิล
3 . ไมโครทิวบูล (Microtubule)
ประกอบด้วยโปรตีนพวกทิวบูลินเรียงต่อกันเป็นวงเห็นเป็นท่อ
มีหน้าที่เกี่ยวข้องกับการเคลื่อนไหวของเซลล์
4 . ไลโซโซม (Lysosome)
พบเฉพาะในเซลล์สัตว์ มีกำาเนิดจากกอลจิคอมเพลกซ์ มีเอนไซม์
สำาหรับการย่อยสลายสารต่าง ๆ ภายในเซลล์
5. ร่างแหเอนโดพลาซึม (Endoplasmic reticulum)
เป็นเมมเบรนที่เชื่อมต่อกับเยื่อหุ้มเซลล์และเยื่อหุ้มนิวเคลียสได้ ไม่
พบในเซลล์ของโพรแคริโอต แบ่งออกเป็น 2 รูปแบบ คือร่างแห
เอนโดพลาซึมแบบผิวขรุขระ และร่างแหเอนโดพลาซึมแบบผิว
เรียบ

6. 6
6 . กอลจิคอมเพลกซ ์ (Golgi complex)
เป็นถุงแบนบางเรียบซ้อนกันเป็นตั้ง ๆ 5 - 8 ชั้น ภายในมีของเหลว
ส่วนปลายทั้งสองข้างยื่นพองออกเป็นถุงเล็ก ๆ เรียกว่า เวซิเคิล
(vesicle) มีบทบาทในการสร้างไลโซโซม เป็นแหล่งสะสมสารต่าง
ๆ ก่อนนำาไปใช้ในกิจกรรมของเซลล์
7 . ไมโทรคอนเดรีย (Mitochondria)
มีหน้าที่สร้างพลังงานให้แก่เซลล์ (ส่วนใหญ่อยู่ในรูป ATP)
8. แวคิวโอล (Vacuole)
มีลักษณะเป็นถุงมีเยื่อหุ้มบาง ๆ เรียกว่า โทโนพลาสต์
(Tonoplast)
ภายใต้มีของเหลวหรือสารหลายชนิดบรรจุอยู่ แบ่งออกเป็น 3 แบบ
คือ
ฟูดแวคิวโอล (Food vacuole)
คอนแทร็กไทล์แวคิวโอล (Contractile vacuole)
แซปแวคิวโอล (Sap vacuole)
นิวเคลียส (Nucleus)
มีรูปร่างคล้ายทรงกลม โดยทั่วไปมีเพียง 1 นิวเคลียสเท่านั้น แต่ใน
สิ่งมีชีวิตชั้นตำ่าบางชนิด มี 2 นิวเคลียส เช่น พารามีเซียม สำาหรับ
เซลล์เม็ดเลือดแดงของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมเมื่อเจริญเต็มที่จะไม่มี
นิวเคลียส
นิวเคลียสถือว่าเป็นศูนย์กลางควบคุมการทำางานของเซลล์ มีองค์
ประกอบที่สำาคัญดังนี้
เยื่อหุ้มนิวเคลียส (Nuclear membrane) เป็นยูนิตเมมเบรน 2 ชั้น
ที่มีสมบัติเป็นเยื่อเลือกผ่านเช่นเดียวกับเยื่อหุ้มเซลล์ เยื่อหุ้มชั้น
นอกมีไรโบโซมเกาะอยู่ ผิวของเยื่อหุ้มมีรูเล็ก ๆ (annulus)
กระจายทั่วไปเป็นช่องติดต่อระหว่างของเหลวในนิวเคลียสกับ
ของเหลวในไซโทพลาสซึม
นิวคลีออลัส (Nucleous) เห็นชัดเจนในภาวะปกติที่เซลล์ยังไม่มี
การแบ่งตัวไม่มีเยื่อหุ้ม เป็นบริเวณที่สะสม RNA และสังเคราะห์ไร
โบโซม 10 เปอร์เซ็นต์ และ RNA 4 เปอร์เซ็นต์

7. 7
โครโมโซม (Chromosome) เป็นเส้นใยเล็ก ๆ เรียกว่า โครมาทิน
(Chromatin) ซึ่งก็คือ โมเลกุลของ DNA ที่มีโปรตีนหุ้มนั่นเอง
โครโมโซมประกอบด้วย 2 โครมาทิด (Chromatid) เชื่อมกันที่
เซนโทรเมียร์ (Centromere)
วิธีดำาเนินงาน
- แนวทางการดำาเนินงาน
ค้นหาข้อมูลจากทั้งในหนังสือและอินเทอร์เน็ต พิสูจน์ว่า
ความรู้นั้นถูกต้อง และนำามาสรุปเป็นภาษาของผู้จัดทำาเอง
และนำาเสนอโดยใช้พาวเวอร์พ้อยท์
- เครื่องมือและอุปกรณ์ที่ใช้
หนังสือเรียนชีววิทยา ความรู้จากอินเทอร์เน็ต และพาว
เวอร์พ้อยท์
- งบประมาณ
ไม่มีค่าใช้จ่าย
ขั้นตอนและแผนดำาเนินงาน
ลำา
ดับ
ที่
ขั้นตอน สัปดาห์ที่ ผู้รับผิด
ชอบ
1 2 3 4 5 6 7 8 9
1
0
1
1
1
2
1
3
1
4
1
5
1
6
17
1 คิดหัวข้อโครงงาน สืบขวัญ
2 ศึกษาและค้นคว้า
ข้อมูล
สืบขวัญ
3 จัดทำาโครงร่างงาน สืบขวัญ
4 ปฏิบัติการสร้าง
โครงงาน
ปรางวดี
5 ปรับปรุงทดสอบ สืบขวัญ
6 การทำาเอกสาร ปรางวดี

8. 8
รายงาน
7 ประเมินผลงาน ปราง
วดี,สืบ
ขวัญ
8 นำาเสนอโครงงาน ปรางวดี
ผลที่คาดว่าจะได้รับ
ผู้ที่สนใจได้รับความรู้จากพาวเวอร์พ้อยท์ที่จัดทำาขึ้น สามารถ
นำาความรู้ไปใช้ในชีวิตประจำาวันได้ เช่น การสอบ และผู้จัดทำาก็ได้
ทบทวนความรู้เรื่องเซลล์ของสิ่งมีชีวิตจากการทำาโครงงานนี้ด้วย
สถานที่ดำาเนินการ
ห้องสมุดกาญจนาภิเษก โรงเรียนยุพราชวิทยาลัย
กลุ่มสาระการเรียนรู้ที่เกี่ยวข้อง
กลุ่มสาระการเรียนรู้เทคโนโลยีและสารสนเทศ
กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ (ชีววิทยา)
กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย
กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาอังกฤษ
แหล่งอ้างอิง
หนังสือเรียนชีววิทยา ระดับมัธยมปลาย
เวปไซต์ต่างๆ