1. 1
แบบเสนอโครงร่างโครงงานคอมพิวเตอร์
รหัสวิชา ง 33202 ชื่อวิชา เทคโนโลยีสารสนเทศและ
การสื่อสาร 6
ปีการศึกษา 2557
ชื่อโครงงาน องค์ประกอบชองเซลล์สัตว์
ชื่อผู้ทำาโครงงาน
นางสาวปรางวดี ศรีเกษ เลขที่ 4 ชั้น ม. 6 ห้อง 8
นางสาวสืบขวัญ นาวายุทธ เลขที่ 6 ชั้น ม. 6 ห้อง 8
ชื่ออาจารย์ที่ปรึกษาโครงงาน ครูเขื่อนทอง มูลวรรณ์
ระยะเวลาดำาเนินงาน ภาคเรียนที่ 1-2 ปีการ
ศึกษา 2557
โรงเรียนยุพราชวิทยาลัย จังหวัดเชียงใหม่
สำานักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาเขต 34

2. 2
ใบงาน
การจัดทำาข้อเสนอโครงงานคอมพิวเตอร์
สมาชิกในกลุ่ม
1. นางสาวปรางวดี ศรีเกษ เลขที่ 4
2. นางสาวสืบขวัญ นาวายุทธ เลขที่ 6
คำาชี้แจง ให้ผู้เรียนแต่ละกลุ่มเขียนข้อเสนอโครงงานตามหัวข้อต่อ
ไปนี้
ชื่อโครงงาน (ภาษาไทย)
องค์ประกอบของเซลล์สัตว์
ชื่อโครงงาน (ภาษาอังกฤษ)
Animal Cell Structure
ประเภทโครงงาน สื่อการเรียนการสอน
ชื่อผู้ทำาโครงงาน 1. น.ส.ปรางวดี ศรีเกษ เลขที่ 4 ชั้น
ม. 6 ห้อง 8
2. น.ส.สืบขวัญ นาวายุทธ เลขที่ 6 ชั้น ม. 6
ห้อง 8
ชื่อที่ปรึกษา ครูเขื่อนทอง มูลวรรณ์
ชื่อที่ปรึกษาร่วม -
ระยะเวลาดำาเนินงาน เดือนพฤศจิกายน 2557 – เดือน
กุมภาพันธ์ 2558
ที่มาและความสำาคัญของโครงงาน
ปัจจุบันมีการเรียนการสอนเรื่องเซลล์ในระดับมัธยมศึกษา
ตอนปลาย ซึ่งเป็นเรื่องที่สำาคัญในการต่อยอดไปในเรื่องอื่นๆใน
วิชาชีววิทยาแทบทุกบท หากมีความรู้เรื่องเซลล์ไม่เข้าใจเท่าที่ควร
ก็จะทำาให้การเรียนรู้ในวิชาชีววิทยาในเรื่องอื่นๆมีปัญหาตามมา
ส่งผลกระทบเป็นทอดๆ ทำาให้ความรู้ความเข้าใจไม่สามารถเข้าถึง
แก่นหลักในวิชาเนื้อหานี้ได้อย่างเข้าใจจริง เรื่องเซลล์นี้อาจเป็น
เรื่องที่ยากหรือไม่สามารถจดจำาส่วนประกอบแต่ละส่วนได้อย่าง
ชัดเจนอาจเป็นเพราะชื่อที่ยากต่อการจดจำาหรืออาจเป็นเพราะส่วน
ประกอบของเซลล์นั้นมีหลากหลายและลำ้าลึกเกินไป แต่เรื่องเซลล์

3. 3
นั้นเซลล์ยังเป็นเรื่องใกล้ตัวที่น่าสนใจและควรรู้ เพราะหากมีความ
รู้เรื่องเซลล์ที่ดีเราจำาสามารถนำามาประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำาวันได้
อย่างมากมาย แต่ในปัจจุบัน กลับยังไม่มีสื่อการเรียนการสอนเรื่อง
เซลล์ของสัตว์ในโลกออนไลน์ที่ครบถ้วนสมบูรณ์ ฟรี และหาง่าย
เท่าที่ควร ถึงแม้เรานั้นอาจค้นคว้าแต่กลับไม่มีข้อมูลที่ตรงกับความ
ต้องการของเราหรือไม่มีข้อมูลที่เรานั้นสามารถทำาความเข้าใจที่
ตรงกับความเข้าใจของเรามากเท่าที่ควร และบางทีสื่อการสอน
เหล่านี้อาจมีตัวหนังสือไม่สวยงาม อ่านยาก ทำาให้มีความรู้สึกไม่
อยากทำาความเข้าใจ ซึ่งเป็นเรื่องที่เกิดขึ้นได้ เพราะทุกคนนั้นล้วน
แต่ต้องการสื่อการสอนที่มีความสวยงามและสามารถเข้าใจได้โดย
ง่ายเพื่อความสะดวกในการเรียนรู้ วิชาชีวะนั้นทุกคนอาจคิดว่า
เป็นวิชาที่ท่องจำา เป็นวิชาที่คนที่ชอบจำาเท่านั้นถึงจะชอบวิชานี้ แต่
ถ้าเราสามารถจดจำาได้โดยรูปภาพเราก็จะสามารถจำาเรื่องราว
ต่างๆได้มากยิ่งขึ้น การจดจำาเรื่องๆหนึ่งคล้ายกับการจัดเรียงใน
สมองเมื่อนึกถึงสิ่งๆหนึ่งเราก็จะนึกถึงสิ่งที่เกี่ยวข้องกับสิ่งนั้นได้
โดยอัตโนมัติโดยไม่ต้องนั่งนึกคิดนานว่าสิ่งนี้หมายความว่า
อย่างไร ไม่ต้องตีความให้ซับซ้อน ความคิดจะออกมาโดยทันทีที่
เราคิด ยกตัวอย่างเช่นเมื่อนึกถึงแอปเปิ้ลเราก็จะนึกถึงพายแอปเปิ้ล
นำ้าแอปเปิ้ล หรือผลไม้อื่นๆที่มีสีแดงตามสีของผลแอปเปิ้ล ดวง
อาทิตย์ หรืออื่นๆอีกมากมายที่มีส่วนเกี่ยวข้อง ดังนั้นถ้าเราสามารถ
จัดเรียงข้อมูลต่างๆได้อย่างเรียบร้อยเป็นระเบียบ ถ้าเกิดเราฝึกฝน
การจดจำาบ่อยๆก็จะทำาให้เราสามารถจดจำาข้อมูลนั้นได้อย่าง
แม่นยำาและชัดเจนยิ่งขึ้น
สื่อการเรียนการสอนเรื่องเซลล์ของสัตว์ที่กลุ่มของข้าพเจ้านั้น
จะสามารถไขข้อสงสัยเกี่ยวกับเซลล์ในปัญหาที่เราสงสัย ทำาให้เรา
นั้นเกิดความเข้าใจในเรื่องนี้มากขึ้น ทำาให้หายสงสัยในประเด็นที่
เราไม่เข้าใจ ช่วยส่งเสริมความเข้าใจให้เรามากขึ้นยิ่งกว่าเดิม
ความเข้าใจถือว่าเป็นเรื่องสำาคัญเรื่องหนึ่ง กลุ่มของของ
ข้าพเจ้าก็ได้ตระหนักถึงเรื่องนี้ ด้วยเหตุนี้กลุ่มของข้าพเจ้าจึงตั้งใจ
จะทำาสื่อการเรียนการสอนเรื่องเซลล์ของสัตว์นี้ให้สวยงาม เข้าถึง
ง่าย และมีข้อมูลถูกต้องครบถ้วนสมบูรณ์ เพื่อให้เป็นประโยชน์ต่อผู้
ที่สนใจไม่มากก็น้อย เพื่อเป็นข้อมูลในการศึกษาค้นคว้าเรียนรู้หรือ
สามารถต่อยอดสื่อการเรียนการสอนนี้ต่อไปในอนาคตภายภาค
หน้า
วัตถุประสงค์
1. เพื่อเผยแพร่ความรู้เรื่องเซลล์ของสัตว์ที่ถูกต้องและครบถ้วน
สมบูรณ์แก่ผู้ที่สนใจ

4. 4
2. เพื่อเป็นการทบทวนความรู้แก่ผู้จัดทำา
3. เพื่อเป็นแนวทางการจัดทำาสื่อการเรียนรู้เรื่องเซลล์สัตว์ต่อไป
ขอบเขตโครงงาน
เซลล์ของสัตว์ อันประกอบไปด้วยประวัติการค้นพบเซลล์
โครงสร้าง และหน้าที่ของ นิวเคลียส เยื่อหุ้มเซลล์ และออแกเนลล์
ต่างๆ ได้แก่ ไรโบโซม ไมโทคอนเดรีย ไซโตสเกเลตอล เอนโด
พลาสมิกเรติคิวลัม กอลจิบอดี แวคิวโอล ไลโซโซม เพอรอกซิโซม
หลักการและทฤษฎี
เซลล์ (Cell) หมายถึง หน่วยพื้นฐานที่เล็กที่สุดของสิ่งมีชีวิต มี
รูปร่างลักษณะและขนาดแตกต่างกันขึ้นอยู่กับชนิดของสิ่งมีชีวิต
และหน้าที่ของเซลล์เหล่านั้นเซลล์ที่มีขนาดเล็กที่สุดคือ ไมโคร
พลาสมา (Mycoplasma) หรือ PPLO (Pleuropneumonia - like
organism) มีขนาดประมาณ 0.1 - 0.25 m
เซลล์ที่มีขนาดใหญ่ที่สุด คือ เซลล์ไข่นกกระจอกเทศ
ประวัติการศึกษาเซลล์ (Cell)
ศตวรรษที่ 17 กาลิเลโอ ได้ประดิษฐ์แว่นขยายกำาลังขยาย 2-5 เท่า
ส่องดูสิ่งมีชีวิตเล็กๆ
ค.ศ.1665 Robert Hook ได้ประดิษฐ์กล้องจุลทรรศน์เลนส์ประกอบ
ได้สำาเร็จ ซึ่งมีกำาลังขยาย 270 เท่า และนำาไปส่องดูไม้คอร์กที่เฉือน
บางๆและพบห้องว่างมากมายที่เขาเรียกว่า Cell
ค.ศ.1839 ชวานน์และชไลเดน ได้เสนอ ทฤษฎีเซลล์
ทฤษฎีเซลล์ (Cell Theory)
เสนอโดย Schwann และ Schleiden มีใจความสำาคัญว่า สิ่งมีชีวิตทั้ง
หลายประกอบด้วยเซลล์และผลิตภัณฑ์ของเซลล์ ในปัจจุบัน พบว่า
สิ่งมีชีวิตที่ไม่ประกอบด้วยเซลล์ก็มี เช่น Virus และ Viroid เพราะ
เหตุว่า ไม่มีเยื่อหุ้มเซลล์และโพรโทพลาซึม
ส่วนที่ห่อหุ้มเซลล์สัตว์ ประกอบด้วย
เยื่อหุ้มเซลล์ (Cell membrane) พบในเซลล์สิ่งมีชีวิตทุกชนิด ควบคุม
การผ่านเข้าออกของสารเพราะมีสมบัติเป็นเยื่อเลือกผ่าน ประกอบ

5. 5
ด้วยไขมันและโปรตีนอยู่รวมกันเป็น Fluid mosaic model กล่าวคือ
โมเลกุลของฟอสโฟลิพิดเรียงกันเป็น 2 ชั้น หันด้านมีขั้วซึ่งชอบ
รวมตัวกับนำ้า (Hydrophilic)ออกด้านนอก และหันด้านไม่มีขั้นซึ่งไม่
ชอบรวมกับนำ้า (Hydrophobic) เข้าข้างใน และมีการเคลื่อนที่ไหล
ไปมาได้ ส่วนโปรตีนมีลักษณะเป็นก้อน (Globular) ฝังหรือลอยอยู่
ในชั้นไขมัน และอาจพบคาร์โบไฮเดรตเกาะที่ผิวโปรตีนด้วยก็ได้
ไซโทพลาซึม (Cytoplasm) เป็นของเหลวภายในเซลล์ที่อยู่รอบ ๆ
นิวเคลียสประกอบด้วย คาร์โบไฮเดรต โปรตีน ไขมัน และแร่ธาตุ
ต่าง ๆ ไซโทพลาซึมมี ออร์แกแนลล์ (Organelle) หลายชนิด ทำา
หน้าที่ต่าง ๆ กัน
1. ไรโบโซม (Ribosome)
มีลักษณะเป็นทรงกลมขนาดเล็กประมาณ 20 nm ประกอบด้วย
rRNA และโปรตีน พบทั่วไปในไซโทพลาสซึม ไมโทคอนเดรีย คลอ
โรพลาสต์ มีหน้าที่สังเคราะห์โปรตีนสำาหรับใช้ภายในเซลล์และส่ง
ออกไปใช้นอกเซลล์
2. เซนทริโอล (Centriole)
เป็นท่อกลวง ประกอบด้วยไมโครทิวบูล 9 กลุ่ม กลุ่มละ 3 ท่อ เรียง
กันเป็นวงกลม เรียกว่า 9 + 0 (ตรงกลางไม่มีไมโครทิวบูล)มีหน้าที่
สร้างเส้นใยสปินเดิล
3.ไมโครทิวบูล (Microtubule)
ประกอบด้วยโปรตีนพวกทิวบูลินเรียงต่อกันเป็นวงเห็นเป็นท่อ
มีหน้าที่เกี่ยวข้องกับการเคลื่อนไหวของเซลล์
4.ไลโซโซม (Lysosome)
พบเฉพาะในเซลล์สัตว์ มีกำาเนิดจากกอลจิคอมเพลกซ์ มีเอนไซม์
สำาหรับการย่อยสลายสารต่าง ๆ ภายในเซลล์
5. ร่างแหเอนโดพลาซึม (Endoplasmic reticulum)
เป็นเมมเบรนที่เชื่อมต่อกับเยื่อหุ้มเซลล์และเยื่อหุ้มนิวเคลียสได้ ไม่
พบในเซลล์ของโพรแคริโอต แบ่งออกเป็น 2 รูปแบบ คือร่างแหเอน
โดพลาซึมแบบผิวขรุขระ และร่างแหเอนโดพลาซึมแบบผิวเรียบ
6.กอลจิคอมเพลกซ์ (Golgi complex)

6. 6
เป็นถุงแบนบางเรียบซ้อนกันเป็นตั้ง ๆ 5 - 8 ชั้น ภายในมีของเหลว
ส่วนปลายทั้งสองข้างยื่นพองออกเป็นถุงเล็ก ๆ เรียกว่า เวซิเคิล
(vesicle) มีบทบาทในการสร้างไลโซโซม เป็นแหล่งสะสมสารต่าง ๆ
ก่อนนำาไปใช้ในกิจกรรมของเซลล์
7.ไมโทรคอนเดรีย (Mitochondria)
มีหน้าที่สร้างพลังงานให้แก่เซลล์ (ส่วนใหญ่อยู่ในรูป ATP)
8. แวคิวโอล (Vacuole)
มีลักษณะเป็นถุงมีเยื่อหุ้มบาง ๆ เรียกว่า โทโนพลาสต์ (Tonoplast)
ภายใต้มีของเหลวหรือสารหลายชนิดบรรจุอยู่ แบ่งออกเป็น 3 แบบ
คือ
ฟูดแวคิวโอล (Food vacuole)
คอนแทร็กไทล์แวคิวโอล (Contractile vacuole)
แซปแวคิวโอล (Sap vacuole)
นิวเคลียส (Nucleus)
มีรูปร่างคล้ายทรงกลม โดยทั่วไปมีเพียง 1 นิวเคลียสเท่านั้น แต่ใน
สิ่งมีชีวิตชั้นตำ่าบางชนิด มี 2 นิวเคลียส เช่น พารามีเซียม สำาหรับ
เซลล์เม็ดเลือดแดงของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมเมื่อเจริญเต็มที่จะไม่มี
นิวเคลียส
นิวเคลียสถือว่าเป็นศูนย์กลางควบคุมการทำางานของเซลล์ มีองค์
ประกอบที่สำาคัญดังนี้
เยื่อหุ้มนิวเคลียส (Nuclear membrane) เป็นยูนิตเมมเบรน 2 ชั้น ที่มี
สมบัติเป็นเยื่อเลือกผ่านเช่นเดียวกับเยื่อหุ้มเซลล์ เยื่อหุ้มชั้นนอกมี
ไรโบโซมเกาะอยู่ ผิวของเยื่อหุ้มมีรูเล็ก ๆ (annulus) กระจายทั่วไป
เป็นช่องติดต่อระหว่างของเหลวในนิวเคลียสกับของเหลวในไซโท
พลาสซึม
นิวคลีออลัส (Nucleous) เห็นชัดเจนในภาวะปกติที่เซลล์ยังไม่มีการ
แบ่งตัวไม่มีเยื่อหุ้ม เป็นบริเวณที่สะสม RNA และสังเคราะห์ไรโบ
โซม 10 เปอร์เซ็นต์ และ RNA 4 เปอร์เซ็นต์
โครโมโซม (Chromosome) เป็นเส้นใยเล็ก ๆ เรียกว่า โครมาทิน
(Chromatin) ซึ่งก็คือ โมเลกุลของ DNA ที่มีโปรตีนหุ้มนั่นเอง
โครโมโซมประกอบด้วย 2 โครมาทิด (Chromatid) เชื่อมกันที่ เซน
โทรเมียร์ (Centromere)

7. 7
วิธีดำำเนินงำน
- แนวทำงกำรดำำเนินงำน
ค้นหำข้อมูลจำกทั้งในหนังสือและอินเทอร์เน็ต พิสูจน์ว่ำ
ควำมรู้นั้นถูกต้อง และนำำมำสรุปเป็นภำษำของผู้จัดทำำเอง
และนำำเสนอโดยใช้พำวเวอร์พ้อยท์
- เครื่องมือและอุปกรณ์ที่ใช้
หนังสือเรียนชีววิทยำ ควำมรู้จำกอินเทอร์เน็ต และพำว
เวอร์พ้อยท์
- งบประมำณ
ไม่มีค่ำใช้จ่ำย
ขั้นตอนและแผนดำำเนินงำน
ลำำ
ดับ
ที่
ขั้นตอน สัปดำห์ที่ ผู้รับผิด
ชอบ
1 2 3 4 5 6 7 8 9
1
0
1
1
1
2
1
3
1
4
1
5
1
6
17
1 คิดหัวข้อโครงงำน สืบขวัญ
2 ศึกษำและค้นคว้ำ
ข้อมูล
สืบขวัญ
3 จัดทำำโครงร่ำงงำน สืบขวัญ
4 ปฏิบัติกำรสร้ำง
โครงงำน
ปรำงวดี
5 ปรับปรุงทดสอบ สืบขวัญ
6 กำรทำำเอกสำร
รำยงำน
ปรำงวดี
7 ประเมินผลงำน ปรำง
วดี,สืบ
ขวัญ
8 นำำเสนอโครงงำน สืบขวัญ
ผลที่คำดว่ำจะได้รับ
ผู้ที่สนใจได้รับควำมรู้จำกพำวเวอร์พ้อยท์ที่จัดทำำขึ้น สำมำรถ
นำำควำมรู้ไปใช้ในชีวิตประจำำวันได้ เช่น กำรสอบ และผู้จัดทำำก็ได้
ทบทวนควำมรู้เรื่องเซลล์ของสิ่งมีชีวิตจำกกำรทำำโครงงำนนี้ด้วย

8. 8
สถำนที่ดำำเนินกำร
ห้องสมุดกำญจนำภิเษก โรงเรียนยุพรำชวิทยำลัย
กลุ่มสำระกำรเรียนรู้ที่เกี่ยวข้อง
กลุ่มสำระกำรเรียนรู้เทคโนโลยีและสำรสนเทศ
กลุ่มสำระกำรเรียนรู้วิทยำศำสตร์ (ชีววิทยำ)
กลุ่มสำระกำรเรียนรู้ภำษำไทย
กลุ่มสำระกำรเรียนรู้ภำษำอังกฤษ
แหล่งอ้ำงอิง
หนังสือเรียนชีววิทยำ ระดับมัธยมปลำย
เวปไซต์ต่ำงๆ