More Related Content
More from Prabir Chatterjee
More from Prabir Chatterjee (20)
1.3
- 1. 1 . 3 p¤¤l¢ra pj¡S NW−el L¡S 90 ¢j¢eV
1z A¢d−hn−el E−ŸnÉ (Session Objectives) x
A¢d−hne −n−o AwnNËqeL¡l£l¡ ¢ejÀ¢m¢Ma ¢hou…¢m heÑe¡ Ll−a f¡l−h -
p¤¤cªt pj¡S NW−el d¡le¡ J °h¢nøÉ
p¤¤l¢ra pj¡S NW−el üfÀ x Sl¦l£ f¢l−oh¡, BN¡j paÑLh¡aÑ¡, fËL−Òfl fË¢a pj¡−Sl HL¡aÈ−h¡d
Hhw plL¡l£ fË¢aù¡e…¢ml i¨¢jL¡ z
2z A¢d−hn−el j§m ¢nr¡ (Key Learning Point) x
¢ÙÛ¢aÙÛ¡fL pj¡S NW−el °h¢nøÉ (Resilient Community)
L¡−Sl j§MÉ Hm¡L¡ …¢m ¢Q¢q²aLle
¢hfkÑu qÊÊ¡pLle ab¡ Eæue L¡−Sl j§MÉ ¢hou¢i¢šL HL¡m¡…¢m ¢Q¢q²aLle
3z −S−e l¡M¤e (Hand Out) :
¢ÙÛ¢aÙÛ¡fL pj¡S NW−el d¡lZ¡ x â¥a SepwMÉ¡ hª¢Ü, nql −L¾cÊ£L Eæue J fË¡L«¢aL f¢lhaÑ−el
L¡l−e ¢hfkÑu hýl©f£ Hhw S¢Vm q−u E−W−R z g−m, Bj¡−cl pj¡S BlJ −hn£ ¢hfæ q−u f−s−R z
HCph ¢hfkÑu pñhe¡ −b−L Bj¡−cl pj¡S−L ¢Li¡−h p¤¤l¢ra l¡M¡ k¡u - HV¡C BS−Ll ¢c−e ph−Q−u
hs pjpÉ¡ / QÉ−m” z p¡l¡ fª¢bh£l j¡e¤o BS ¢hfkÑ−ul dÆwp¡aÈL fËi¡h pð−å paLÑ Hhw a¡−cl j−dÉ
¢LR¥Se H¢V−L HL¢V Ni£l pjpÉ¡ h−m j−e L−le z a¡l¡ HV¡J j−e L−le −k, pL−m ¢j¢ma q−u HC
¢ho−u ¢LR¥ Ll¡ fË−u¡Se z ¢hfkÑu BSL¡m Bl −L¡−e¡ ¢hlm ¢S¢ep eu z Q’mj¢a fËL«¢a fË¢a hRl
ea¥e ¢hfkÑu l©−f q¡jm¡ Q¡m¡−µR z HC L¡l−Z, HLb¡ −h¡T¡ fË−u¡Se −k, ""¢hfkÑu HL¢V pjpÉ¡ Hhw Hl
fËi¡h−L L¢j−u Be¡ pñh ab¡ HL¡−S pL−ml q¡a m¡N¡−e¡ E¢Qv z''
¢ÙÛ¢aÙÛ¡fL pj¡S NW−el d¡le¡C Bj¡−cl BN¡j Ty¢¥ L…¢m −b−L pj¡S−L p¤¤l¢ra l¡M¡l ¢cn¡ - ¢e−cÑn
−cu z ¢hfkÑ−ul fl n£OË¢a-n£OË pjNË pj¡S−L ü¡i¡¢hL S£h−e ¢g¢l−u ¢e−u Bp¡l J Eæ¢al f−b H¢N−u
k¡Ju¡l ¢cn¡J Bjl¡ H −b−LC f¡C z
¢ÙÛ¢aÙÛ¡fL pj¡−Sl d¡le¡ ¢ejÀ¢m¢Ma ¢ae¢V °h¢nøÉ à¡l¡ heÑe¡ Ll¡ −k−a f¡−l z
Ni£l Q¡f J ¢hdÆwp£ n¢š²l p¡−b j¡¢e−u −eJu¡l pqÉ n¢š² z
¢hfkÑ−ul pju Sl¦l£ f¢l−oh¡ J fË¢aù¡e…¢m Q¡¢m−u ¢e−u k¡Ju¡l rja¡ z
¢hfkÑ−ul fl f§−hÑl AhÙÛ¡u ¢g−l Bp¡l (Bounce Back) rja¡
¢hfkÑu qÊÊ¡pLlZ ab¡ pj¡S Eæu−el fË¢œ²u¡u pLm Awn£c¡−ll (Stake Holder) AwnNËqe AaÉ¡hnÉL
¢ÙÛ¢aÙÛ¡fL pj¡S NW−el fËd¡e −rœ…¢m qm :
n¡pehÉhÙÛ¡ (Governance) Eæu−el f¢lLÒfe¡, e£¢a, fË¡¢aù¡¢eL L¡kÑLm¡f, rja¡
Hhw f¢lL¡W¡−j¡l j−dÉ pjeÄu p¡de z
Ty¥¢L j§mÉ¡ue (Risk Assessment) c§−kÑ¡N Hhw Ty¥¢Ll abÉ…¢m ¢h−nÔoe, ¢hfæa¡ ab¡ ¢hfkÑ−ul
fËi¡−hl p§QL
‘¡e (Knowledge) Se p−Qaea¡, ‘¡e J cra¡, abÉ f¢lQ¡me¡ J pLm−L a¡
S¡e¡−e¡, ¢nr¡ Hhw fË¢nre
1
- 2. ¢hfæa¡ qÊÊ¡pLle (Reducing Vulnerability) ÙÛ¡u£ BS£¢hL¡
fËÙ¹¥¢a (Prepardness) pwÙÛ¡Na rja¡ Hhw pjeÄu p¡de, f§hÑ paLÑ£Lle fÜ¢a
fËÙ¹¥a ab¡ BL¢ØjL OVe¡ −j¡L¡¢hm¡ f¢lLÒfe¡, AwnNËqe
−üµR¡−ph£ j−e¡i¡h, c¡u f¡me Ll¡ z
p¤¤lr¡l pwú«¢a (Culture of Safety) ¢h¢iæ cm - −kje fË¢ahå£, j¢qm¡, fËh£e ab¡ ¢nö−cl
L¡−S n¡¢jm Ll¡ z
p¤¤l¢ra pj¡−Sl üfÀ x p¤¤p‰a ¢hfkÑu qÊÊ¡pLle f¢lLÒfe¡ J −L±nm b¡L−m na c§−kÑ¡N p−šÄJ pj¡S /
−c−nl j¡e¤o fËL«¢a−L nËÜ¡ Ll−h z
ÙÛ¡e£u ¢hfkÑu…¢m j¡b¡u −l−M Nªq¢ejÑ¡−el SeÉ Efk¤š² EfLle hÉhq©a q−h Hhw Nªq¢ejÑ¡−el j§m
¢eju¡hm£ h¡ pw¢qa¡ −j−eC fË¢a¢V h¡¢s °al£ q−h z h¡¢s, q¡pf¡a¡m, ¢hcÉ¡mu, −c¡L¡e-h¡S¡l, L¡lM¡e¡,
plL¡l£ L¡kÑ¡mu, ¢hc¤Év plhl¡q Hhw AeÉ¡eÉ Sl¦l£ f¢l−oh¡…¢m Ty¥¢Lf§ZÑ ÙÛ¡e −b−L c§−l Abh¡ Ty¢¥ Lq£e
ÙÛ¡−e Ah¢ÙÛa q−h z pj¡S, hei¨¢j J Sm¡i¨¢j−L fË¡L«¢aL heÉ¡ ¢eu¿»L ¢qp¡−h hÉhq¡l Ll−h z
f§eeÑh£Lle−k¡NÉ Bu-Hl Evp Hhw i¨¢jru ab¡ dÆp R¡s¡J AeÉ¡eÉ i£¢a −b−L p¤¤lr¡l fb q−h HC
hei¨¢j Hhw Sm¡i¨¢j z
plL¡l£ LjÑQ¡l£Ne Hhw p¡d¡le Sea¡ - Ei−uC HC hÉ¡f¡−l paLÑ b¡L−he −k, HL¢V f¢lh¡−hl /
Sehp¢al SeÉ f§−hÑ ¢hfc −X−L H−e−R −k ¢hfkÑu - a¡ −k −L¡−e¡ pju pL−ml SeÉ pwL−Vl L¡le
q−u cy¡s¡−a f¡−l z a¡l¡ pL−mC f§hÑ paLÑ£Lle fÜ¢a ab¡ paLÑi¡−h fËql¡la b¡L−he z fË¡L«¢aL
pw−La −cM−l−Ml c¡¢u−aÆ b¡L¡ ¢h−no‘ J i¨¢jLÇf fkÑ−hrL−cl p−‰ −k¡N¡−k¡N l¡M−he J e¡N¢lL−cl
p−‰ ¢ehÑ¡¢Qa / pj¡−Sl −ea¡Ne fËaÉq ÙÛ¡e£u LjÑQ¡l£−cl Bm¡f B−m¡Qe¡ R¡s¡J plL¡l£ cçl…¢m J
°h‘¡¢eL−cl p−‰ −k¡N¡−k¡N l¡M−he z NË¡j fl¡jnÑ pi¡ (Village Council) T−sl pju pL−ml p¤l¢ra¤
S£h−el SeÉ ab¡ heÉ¡l pju Nªqf¡¢ma fö−cl BnËu ¢c−a ¢e¢cÑø f¢lL¡W¡−j¡ (Shelter) p¤¢¤ e¢ÕQa
Ll−he z R¡œ -R¡œ£−cl ¢hcÉ¡mu fs¡öe¡l p¡−b p¡−b, ec£−a Sm −h−s EW−m, h¡ h¡s£Ol / j¡¢V −Ly−f
EW−m ¢L Ll¡ E¢Qv - a¡ J −nM¡−e¡ q−h z L«o−Ll¡ noÉi¡ä¡l ab¡ föM¡cÉ i¡ä¡l Hje i¡−h °al£
Ll−he −ke a¡ phlLj Ts / heÉ¡ −b−L p¤¤l¢ra b¡−L z ü¡ÙÛÉ hÉhÙÛ¡…¢m p¤¤l¢ra b¡L−h Hhw
ü¡ÙÛÉ−L¾cÊ…¢m ¢hfkÑu Ty¢L qÊÊ¡pLl−el E−Ÿ−nÉ pj¡−Sl p¡−b L¡S Ll−h z fË¢a¢V f¢lh¡lC i¢hoÉ−al
Ts / heÉ¡ L¡m£e pjpÉ¡ −b−L j¤¢š² −f−a B−N −b−LC üÒf ¢L¿¹¥ ¢eu¢ja p’u Ll−he z
HC pj¡S…¢m abÉ Hhw −k¡N¡−k¡N−L S£he lr¡L¡l£ (Sl¦l£ Ef¡c¡e ) h−m −j−e −e−he z p¡d¡le
j¡e¤−ol ¢eu¢ja −V¢m¢ine, −l¢XJ J Mh−ll L¡N−Sl j¡dÉ−j Bhq¡Ju¡l Mhl¡Mhl −e−he z a¡l¡
l¡S°e¢aL ab¡ AbÑ°e¢aL ¢haLÑ…¢mJ öe−he z HC AhÙÛ¡u HC pj¡S…¢m heÉ¡ −b−L fË¢alr¡,
Sm¢eL¡n£ hÉhÙÛ¡l −cM−lM ab¡ ¢h¢iæ dÆwp¡aÈL BO¡a −b−L hy¡Q¡l SeÉ ¢e−Sl¡C fc−rf −e−he z
pj¡−Sl hÉhÙÛ¡fL ab¡ BCeLaÑ¡Ne h¤T−a f¡l−he −k, Sep¡d¡l−el p¤¤lr¡ a¡−cl c¡¢uaÆ J LaÑhÉ z
fËn¡pL H−r−œ HC BCe…¢m p¤¤ÙÛ f¢lQ¡me¡l c¡¢u−aÆ b¡L−h z
4z A¢d−hne f¢lLÒfe¡ (Session Plan):
pju A¢d−hn−el L¡kÑ ¢hhlZ£
fËbj 10 ¢j¢eV A¢d−hn−el E−ŸnÉ hÉ¡MÉ¡ L−l A¢d−hne¢V öl¦ Ll¦e z
AwnNËqeL¡l£−cl S£h−e ¢hfkÑ−ul A¢i‘a¡- Hl Efl B−m¡Qe¡ z
""Na ¢hfkÑ−ul pju ¢L q−u¢Rm ?'' a¡C ¢c−u B−m¡Qe¡ öl¦
2
- 3. q−h z AwnNËqeL¡l£−cl Ešl…¢m −h¡−XÑ ¢m¢fhÜ Ll¦e z
¢ejÀ¢m¢Ma fËnÀ…¢ml p¡q¡−kÉ B−m¡Qe¡−L H¢N−u ¢ee -
ü¡i¡¢hL S£h−e ¢g−l Bp−a Bj¡−cl La pju −m−N−R ?
−Le ?
Sl¦l£ f¢l−oh¡ …¢m −kje A‰eJu¡s£ (ICDS) fË¡b¢jL
ü¡ÙÛÉ−L¾cÊ, −lne hÉhÙÛ¡ Hhw Sm J Sm ¢eL¡n ab¡ −n±Q hÉhÙÛ¡l
¢L f¢le¢a q−u¢Rm ?
i¢hoÉ−a HC pjpÉ¡…¢m −b−L hy¡Q−a Bj¡−cl ¢L Ll¡ E¢Qa ?
AwnNËqeL¡l£−cl Ešl…¢m ¢m¢fhÜ Ll−a q−h z flhaÑ£ B−m¡Qe¡u H…¢m
p¡q¡kÉ Ll−h z
11 - 20 ¢j¢eV ¢ÙÛ¢aÙÛ¡fL pj¡S NW−el °h¢nøÉ…¢m hÉ¡MÉ¡ Ll¦e z
B−Nl A¢d−hn−e AwnNËqeL¡l£−cl −cJu¡ Sh¡h…¢m−L p¡j−e −l−M
¢ÙÛ¢aÙÛ¡fL pj¡S NW−el j§MÉ °h¢nøÉ…¢m hÉ¡MÉ¡ Ll¦e z ¢ÙÛ¢aÙ¡ÛfL
pj¡−Sl °h¢nøÉ Ae¤p¡−l AwnNËqeL¡l£−cl Ešl−L ¢ejÀ¢m¢Ma ¢ae¢V
i¡−N i¡N Ll¡ −k−a f¡−l z
Ni£l Q¡f J ¢hdÆwp£ n¢š²l p¡−b j¡¢e−u −eJu¡l pqÉ n¢š² Hl p−‰
j¡e¡epC Sh¡h z
¢hfkÑ−ul pju Sl¦l£ f¢l−oh¡ J fË¢aù¡e…¢m Q¡m¤ l¡M¡l SeÉ a¡−cl
rja¡ue Hl p−‰ j¡e¡epC Sh¡h z
¢hfkÑ−ul fl f§−hÑl AhÙÛ¡u ¢g−l Bp¡l p−‰ j¡e¡epC Sh¡h z
f¢l−n−o AwnNËqeL¡l£−cl Ef¢lš² ¢ae¢V °h¢n−øÉl p−‰ ¢e−Sl
pj¡−Sl p¡cªnÉ My¥−S −f−a p¡q¡kÉ Ll−a q−h z
21 - 40 ¢j¢eV p¤¤l¢ra pj¡S NW−e A¢d−hne…¢m−L hÉhq¡l L−l AwnNËqeL¡l£l¡ c−m i¡N
c−m i¡N q−u L¡S q−u L¡S Ll−he z
abÉ…¢m c−ml j−dÉ ¢halZ L−l AwnNËqeL¡l£−cl a¡ fs−a hm¤e z fs¡l
fl ¢ejÀ¢m¢Ma fËnÀ…¢ml Efl ¢i¢š L−l EfÙÛ¡fe (Presentation) Ll−a q−h
¢ÙÛ¢aÙÛ¡fL pj¡S NW−el fË¢œ²u¡u Awn£c¡l L¡l¡ ?
¢ÙÛ¢aÙÛ¡fL pj¡S NW−el fËd¡e −rœ…¢m ¢L ¢L ? ¢ÙÛ¢aÙÛ¡fL pj¡S
41 - 60 ¢j¢eV NW−e fËp¡n−el i¨¢jL¡ z
EfÙÛ¡fe¡ ¢hfkÑu Ty¥¢L qÊÊ¡pLl−Zl fËd¡e −rœ…¢m ¢L ¢L ?
61 - 80 ¢j¢eV −L¡e L¡S B−N Ll−a q−h −p ¢ho−u AwnNËqej§mL B−m¡Qe¡ z
¢ejÀ¢m¢Ma ¢hou…¢m AwnNËqeL¡l£−cl hÉ¡MÉ¡ L−l −h¡T¡e -
n¡pehÉhÙÛ¡ : Eæu−el f¢lLÒfe¡, e£¢a, fË¡¢aù¡¢eL L¡kÑLm¡f, rja¡
Hhw f¢lL¡W¡−j¡l j−dÉ pjeÄu p¡de z
Ty¥¢L j§mÉ¡ue : c¤−kÑ¡N J Ty¥¢Ll abÉ…¢m ¢h−nÔoZ, ¢hfæa¡ ab¡
¢hfkÑ−ul fËi¡−hl p§QL z
‘¡e x Sep−Qaea¡, ‘¡e J cra¡, abÉ f¢lQ¡me¡ J pLm−L a¡
S¡e¡−e¡, ¢nr¡ Hhw fË¢nre z
3
- 4. ¢hfæa¡ qÊÊ¡pLle : ÙÛ¡u£ BS£¢hL¡
fËÙ¹¥¢a : pwÙÛ¡Na rja¡ Hhw pjeÄu p¡de, f§hÑ paLÑ£Lle, fÜ¢a
fËÙ¹¥¢a ab¡ BL¢×jL OVe¡ −j¡L¡¢hm¡l f¢lLÒfe¡, AwnNËqe, −üµR¡−ph£
j−e¡i¡h c¡u f¡me z
81 - 90 ¢j¢eV j§MÉ ¢nr¡l p¡l¡wn pL−ml L¡−R a¥−m dl¦e z
5 z fˢnre fܢa (Training Method) x
A¢d−hn−el Awn fÜ¢a
AwnNËqej§mL B−m¡Qe¡ HC fÜ¢al j¡dÉ−j AwnNËqeL¡l£−cl ¢Q¿¹¡ Ll−a p¡q¡kÉ Ll¡ qu,
k¡−a a¡l¡ j§MÉ ¢houhÙ¹¥ a¥−m Be−a f¡−l z
¢LR¥ hÉ¢š² B−m¡QÉ ¢hou pð−å i¡−m¡i¡−h S¡−ee Bh¡l ¢LR¥
S−el ‘¡e p£¢ja - HC ¢Q¿¹¡d¡l¡l Efl ¢i¢š L−lC HC fÜ¢a
hÉhq¡l Ll¡ qu z HC fÜ¢al j¡dÉ−j AwnNËqeL¡l£−cl B−m¡Qe¡l
SeÉ −cJu¡ fËnÀ / ¢ho−ul p¡q¡−kÉ AwnNËqeL¡l£l¡ H−L Af−ll
p−‰ B−m¡Qe¡ Ll−he z fËnÀ / ¢hou…¢m −h¡−XÑ ¢m−M l¡M−a q−h z
Eæa ¢nr¡l SeÉ fËnÀ / ¢hou…¢m d¡l¡h¡¢qL i¡−h p¡S¡−e¡ b¡L¡
fË−u¡Se z
B−m¡Qe¡−L H¢N−u ¢e−u −k−a, fË¢a AwnNËqeL¡l£l Ešl °dkÑÉd−l
ö−e a¡lfl ¢e−Sl hš²hÉ / ja¡ja S¡e¡−a q−h z
c−m i¡N q−u L¡S Ll¡ AwnNËqeL¡l£−cl c−m i¡N L−l L¡S…¢m i¡−m¡i¡−h heÑe¡ L−l
¢c−a q−h z k¢c a¡l¡ h¤T−a e¡ f¡−le Hhw BlJ hÉ¡MÉ¡ Q¡e -
a¡J ¢c−a q−h z ¢e¢cÑø pj−u L¡S −no Ll¡l SeÉ pLm−L
Ae¤fË¡¢Za Ll−a q−h z pju¡e¤haÑ£a¡ c−ml L¡−Sl SeÉ AaÉ¿¹
Sl¦l£ z fѨ−hÑ °al£ −L¡e a¡¢mL¡ (Format) Efl L¡S Ll−a ¢c−m
L¡S i¡−m¡ q−h Hhw a¡s¡a¡¢s q−h z
6z fË−u¡Se£u p¡jNË£ (Material Required) x
−h¡XÑ
j¡LÑ¡l −fe
¢LÓf Q¡VÑ
Q¡VÑ V¡‰¡−e¡l ØVÉ¡ä J ¢LÓf
4