infinite

1. เรื่อง
ระบบประสาท

2. ระบบประสาท
• ส่วนประกอบของสมอง มีดังนี้
• 1. สมองส่วนหน้า (Forebrain หรือ
Prosencephalon) เป็นส่วนที่อยู่หน้าสุด แบ่ง
ออกเป็น
• - Cerebrum (ซีรีบรัม) เป็นสมองส่วนหน้าสุด
ในสัตว์มีกระดูกสันหลังชั้นตำ่า เช่น ปลา กบ

3. • มีหน้าที่เกี่ยวกับการดมกลิ่น มีส่วนพองออก เรียก
ว่า olfactory bulb ส่วนในสัตว์ชั้นสูง สมอง
ส่วนนี้จะเก็บข้อมูลเกี่ยวกับสิ่งต่างๆรวมทั้งเชาวน์
ปัญญา ความจำา มีส่วนเนื้อสีเทาชั้น
นอก(Cerebral-cortex) ซึ่งถือว่าเป็นศูนย์รับ
ความรู้สึก (ภาพ รส กลิ่น เสียง สัมผัส ความเจ็บ
ปวด ความร้อน เย็น ) ควบคุมให้กล้ามเนื้อ
ทำางานและบอกตำาแหน่งมีส่วน Corpus callos
um …ซึ่งถือกันว่ามีหน้าที่ . ควบคุมพฤติกรรม
และบุคลิกภาพของคนที่เกิดจากการเรียนรู้
• - Diencephalon ( ไดเอนเซฟาลอน ) เป็นส่วน
ท้ายสุดของสมองส่วนหน้า อยู่ทางด้านล่าง ปกติ
จะมองไม่เห็น เพราะ Cerebrum คลุมอยู่ มีหน้า

4. • ส่วนท้ายของสมองส่วนหน้า ( Diencephalon )
แบ่งออกเป็น 2 ส่วนคือ
• - ทาลามัส ( thalamus ) มีตำาแหน่งอยู่ข้าง ๆ
โพรงสมอง อันที่ 3 ถือว่าเป็นสถานีถ่ายทอด
สัญญาณความรู้สึกที่สำาคัญที่เข้าสู่สมอง และ
ไขสันหลัง ( เนื่องจากมีบริเวณที่รับความรู้สึกมา
จากบริเวณหนึ่งของซีรีบรับและส่งกลับไปที่
บริเวณอื่น ๆ ของซีรีบรัมด้วยและรับข้อมูลจากซี
รีบรัมส่งต่อไปที่ซี่รีเบลรัมและเมดุลลาถือว่ามีหน้า
ที่แตกต่างกันมากมาย ) สำาหรับธาลามัสในสัตว์มี
มีกระดูกสันหลังชั้นตำ่าจะทำาหน้าที่รับ แปรและ
ประสานงาน สัญญาณความรู้สึกด้วยตัวเอง แต่
ใสสัตว์มีกระดูกสันหลังชั้นสูง ซีรีบรัมเจริญขึ้น

6. • ส่วนท้ายของสมองส่วนหน้า ( Diencephalon )
แบ่งออกเป็น 2 ส่วนคือ
• - ทาลามัส ( thalamus ) มีตำาแหน่งอยู่ข้าง ๆ
โพรงสมอง อันที่ 3 ถือว่าเป็นสถานีถ่ายทอด
สัญญาณความรู้สึกที่สำาคัญที่เข้าสู่สมอง และ
ไขสันหลัง ( เนื่องจากมีบริเวณที่รับความรู้สึกมา
จากบริเวณหนึ่งของซีรีบรับและส่งกลับไปที่
บริเวณอื่น ๆ ของซีรีบรัมด้วยและรับข้อมูลจากซี
รีบรัมส่งต่อไปที่ซี่รีเบลรัมและเมดุลลาถือว่ามีหน้า
ที่แตกต่างกันมากมาย ) สำาหรับธาลามัสในสัตว์มี
มีกระดูกสันหลังชั้นตำ่าจะทำาหน้าที่รับ แปรและ
ประสานงาน สัญญาณความรู้สึกด้วยตัวเอง แต่
ใสสัตว์มีกระดูกสันหลังชั้นสูง ซีรีบรัมเจริญขึ้น

7. - ไฮโปธาลามัส เป็นส่วนพื้นของโพรงสมอง
อันที่สามที่มีขนาดเล็อยู่ใด้ธาลามัสติดกับต่อม
ใต้สมอง ภายในกลุ่มีมีเซลล์ประสาทอยู่น้อย
ถือว่าเป็นศูนย์ควบุมกระบวนการและ
พฤติกรรมบางอย่างของร่างกาย เช่น ควบคุม
อุณหภูมิ ความดันโลหิต ความรู้สึกทางเพศ
อารมณ์ ความต้องการนำ้าและอาหาร ความ
กลัว การนอนหลับ การต่อสู้ การหนีภัย
พฤติกรรมการสืบพันธุ์ ควบคุม เมตาบอลิซึม
ของ คาร์โบไฮเดรตและไขมัน นอกจานนี้ยัง
เป็นแหล่งที่มีเซลล์ที่มีหน้าที่สร้างฮอร์โมน
ประสาทหลายนิดมาควบคุมการหลั่งฮอร์โมน

8. • 2 สมองส่วนกลาง อยู่ถัดจากสมองส่วนหน้ามีเส้น
ประสาทรับความรู้สึคกจากตามายังสมองส่วนนี้
ทำาหน้าที่เป็นศูนย์กลางของการมองเห็นในสัตว์
มีกระดูกสันหลังชั้นตำ่า เช่นปลา และกบตอนบน
จะพองออกเป็นกระเปาะเรียกว่า optic lobe แต่
ในสัตว์มีกระดูกสันหลังขั้นสูงจะมีขนาดลดลงและ
จะทำาหน้าที่เป็นสถานีถ่ายทอดสัญญาณ หรือ
กระแสความรู้สึกเกี่ยวกับการมองเห็น
• 3 สมองส่วนหลัง แบ่งออกเป็น 2 ส่วน คือ ซีรี
เบลลัม ซึ่งอยู่ทางด้านบนและเมดุลลาออบลองกา
ตา อยู่ด้านข้างและด้านล่าง
•

9. ชนิดของเซลล์ประสาทของสัตว์มี
กระดูกสันหลังแบ่งตามรูปร่างมี 3
ชนิด
• 1. เซลล์ประสาทขั้วเดียว
• 2. เซลล์ประสาทสองขั้ว
• 3. เซลล์ประสาทหลายขั้ว

10. • พูดถึงระบบประสาท หลายคนมักจะคิดถึงเฉพาะ
การทำางานของเส้นประสาทในสมองเท่านั้น
เพราะเราท่านมักจะได้ยินได้ฟังมาว่า หากใครมี
อาการผิดปกติทางระบบประสาท โดยมากจะ
หมายถึงคนที่มีสติสัมปชัญญะไม่ค่อยสมบูรณ์
หรือที่เรียกว่า "บ้า" นั่นเอง
• จริงๆ แล้วระบบประสาทไม่ได้จำากัดอยู่แต่เฉพาะ
ในสมองเท่านั้น แต่เป็นการวางสายงานออกไป
ตามจุดต่างๆ ทั่วร่างกายเลยทีเดียว

11. • หน้าที่หลักของระบบประสาทก็คือคอยควบคุม
การทำางานของอวัยวะส่วนต่างๆ ในร่างกายให้
ปฏิบัติหน้าที่ได้อย่างถูกต้องประสานกัน คอย
ควบคุมความคิด และรับความรู้สึกจากสิ่งเร้า
ภายนอก แล้วปรับร่างกายให้ตอบสนองต่อสิ่งเร้า
นั้นได้โดยผ่านการสัมผัสทางผิวหนัง ดวงตา หู
จมูก และลิ้น
• รู้หรือไม่ว่า แม้ว่าสมองจะมีนำ้าหนักโดยประมาณ
เพียงร้อยละ 2 ของนำ้าหนักตัวแต่สมองต้องใช้
ปริมาณออกซิเจนเพื่อไปหล่อเลี้ยงถึงร้อยละ 25
จากจำานวนออกซิเจนที่ร่างกายได้รับ

12. • สมองของคนเราจำาเป็นต้องใช้พลังงานอย่างต่อ
เนื่องตลอดเวลาในปริมาณที่เท่ากับการใช้หลอด
ไฟขนาด 20 วัตต์
• เมื่อเทียบนำ้าหนักที่เท่ากันระหว่างสมองและกล้าม
เนื้อ พบว่าในขณะที่สมองกำาลังรวบรวมสมาธิใช้
ความคิดจะเกิดการเผาผลาญพลังงานไปหลาย
แคลอรี ซึ่งจะมากพอๆ กับในเวลาที่คนเราใช้
กล้ามเนื้อออกกำาลังกายอย่างหักโหม
• เส้นประสาทที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในร่างกายนั้นมี
ขนาดเท่ากับความหนาของแท่งดินสอ เส้น
ประสาทที่ว่านี้คือ เส้นประสาทจากสะโพกซึ่งแยก
มาจากไขสันหลัง

13. • เมื่อเข้าสู่วัยหนุ่มสาว สมองของคนเราจะมีขนาด
โตเป็น 3 เท่าของสมองเด็กเมื่อแรกเกิด แต่พ้น
จากวัยหนุ่มสาวเข้าสู่วัย 65 ปี สมองจะฝ่อไป
ประมาณ 28 กรัม
• อาการปวดศีรษะของคนเรานั้นเกิดขึ้นที่หลอด
เลือดดำาที่ทอดตัวอยู่ภายนอกสมอง ภายในเนื้อ
สมองเองจะไม่มีปลายประสาทฝังอยู่ ตัวมันจึง
ไม่มีความรู้สึกเจ็บปวดแม้จะถูกตัดออกไป กระแส
สัญญาณที่รับความรู้สึกขณะที่ถูกส่งเข้าไปใน
สมอง จะมีความเร็วสูงสุดถึง 400 กิโลเมตร
• หากเทียบกันแล้ว เซลล์ประสาทจะยาวและบาง
กว่าเซลล์อื่นๆ และมีเซลล์ประสาทอยู่เส้นหนึ่งที่
เชื่อมต่อกับไขสันหลังลงไปที่นิ้วหัวแม่เท้า แต่ละ
เซลล์สามารถยืดตัวได้ถึง 3 ฟุต

14. การทำางานของระบบประสาท
ประกอบด้วย 5 ส่วน คือ
1. อวัยวะรับความรู้สึก (Receptors) ซึ่ง
ได้แก่ หู , ตา , ลิ้น , จมูก , ผิวหนัง , ข้อ ,
กล้ามเนื้อ เป็นอวัยวะที่ไวต่อตัวกระตุ้นมาก
จะทำาหน้าที่เปลี่ยนพลังงานของสิ่งเร้าให้
กลายเป็นกระแสประสาท (Nreve Implus)
เซลล์รับความรู้สึกจะตอบสนองเฉพาะตัว
กระตุ้นที่เป็นมันเองเท่านั้น เช่น ตารับความ
รู้สึกเกี่ยวกับแสง แต่จะไม่ตอบสนองตัว
กระตุ้นที่เป็นเสียง เป็นต้น

15. 2. เส้นประสาทรับความรู้สึก (Sensory
Nerve Fiber) เป็นเส้นประสาทที่นำากระแส
ประสาท หรือความรู้สึกต่าง ๆ เข้าสู่สมอง
หรือไขสันหลัง
3. ตัวเชื่อมโยง (Connector) คือ ระบบ
ประสาท สมองและไขสันหลัง กระแสประสาท
ที่ไหลผ่านเส้นประสาทรับความรู้สึกจะเข้าสู่
ตัวเชื่อมโยง ซึ่งจะประกอบด้วยเซลล์ประสาท
จำานวนล้าน ๆ เซลล์กระแสประสาทจะผ่าน
เข้าสู่ไขสันหลังก่อนแล้วจึงส่งให้สมอง สมอง
จะมีคำาสั่งออกมาในรูปกระแสประสาทเพื่อไป
กระตุ้นอวัยวะให้เกิดพฤติกรรม

16. 4. เส้นประสาทสั่งงาน (Motor Nerve
Fiber) คือ เส้นประสาทที่นำาคำาสั่ง (ในรูป
ของกระแสประสาท) จากสมองหรือ
ไขสันหลังออกไปยังกล้ามเนื้อหรือต่อมต่าง ๆ
5.อวัยวะที่ใช้ในการตอบสนอง (Effectors)
กระแสประสาทจากสมองจะผ่านมายังเส้น
ประสาทสั่งงานมากระตุ้นกล้ามเนื้อหรือต่อม
ให้เกิดการตอบสนองในรูปของพฤติกรรม
ต่าง ๆ เช่น ผงปลิวเข้าตา กระแสประสาท
จากสมองจะกระตุ้นกล้ามเนื้อตาทำาให้หนังตา
ปิด และขณะเดียวกันต่อมก็จะหลั่งนำ้าตาออก
มาเพื่อล้างสิ่งแปลกปลอมนั้น

17. ระบบประสาทส่วนกลาง
(Central Nervous System)
มีส่วนประกอบที่สำาคัญ คือ
1.ไขสันหลัง (Spinal Cord)
2. สมอง (Brain)

18. 1. ไขสันหลัง ไขสันหลังมีลักษณะเป็นลำายาว
ทอดอยู่ในช่องกระดูกสันหลัง ตลอดความ
ยาวของลำาตัว ไขสันหลังทำาหน้าที่ส่งกระแส
ประสาท รับสัมผัสไปยังสมอง และรับกระแส
ประสาทตอบสนองจากสมองเพื่อส่งไปยัง
อวัยวะต่าง ๆ ของร่างกาย นอกจากนั้นยัง
ควบคุมปฏิกิริยารีเฟล็กซ์ (Reflex) คือ
ปฏิกิริยาที่เกิดขึ้นอย่างทันทีทันใดโดยไม่ต้อง
รอให้สมองสั่งการ เช่น เมื่อบังเอิญไปถูกของ
ร้อนจะรีบกระตุกมือหนีทันที

19. 2. สมอง เป็นอวัยวะที่สำาคัญที่สุดในการก่อ
ให้เกิดพฤติกรรมของมนุษย์เป็นตัวควบคุม
พฤติกรรมต่าง ๆ ทั้งในเรื่องการเรียนรู้ การ
คิด การจำา การตัดสินใจ เป็นต้น สมองแบ่ง
ออกเป็น 3 ส่วนคือ
2.1 สมองส่วนหลัง (Hindbrain)
2.2 สมองส่วนกลาง (Midbrin)
2.3 สมองส่วนหน้า (Forebrin)

20. 2.1 สมองส่วนหลัง (Hindbrain) มีส่วนประกอบที่
สำาคัญ คือ
เมดัลลา (Medulla) เป็นข้อต่อระหว่างไขสันหลังกับ
สมอง ทำาหน้าที่รับกระแสประสาทจากไขสันหลังผ่าน
ไปยังสมอง นอกจากนี้ยังทำาหน้าที่ควบคุมการหายใจ
การกลืนอาหาร การย่อยอาหาร และการเต้นของ
หัวใจ
เซรีเบลลัม (Cerebellum) อยู่ด้านหลังของเมดัลลา
ทำาหน้าที่ควบคุมพฤติกรรมของกล้ามเนื้อต่าง ๆ ให้
ทำางานประสานกัน ทำาหน้าที่ควบคุมการทรงตัว การ
เคลื่อนที่ของร่างกายให้เป็นไปอย่างราบรื่น
พอนส์ (Pons) เป็นส่วนหนึ่งของก้านสมอง ทำาหน้าที่
เชื่อมโยงระหว่างเซรีเบลลัมซีกซ้ายขวา และเป็น

21. 2.2 สมองส่วนกลาง (Midbrain)
อยู่ระหว่างสมองส่วนหลัง และส่วนหน้า ทำาหน้าที่
ควบคุมการกลอกกลิ้งของลูกนัยตา เมื่อติดตามวัตถุที่
เคลื่อนที่ นอกจากนี้ยังควบคุมกริยาสะท้อนเกี่ยวกับ
การเห็น การได้ยิน และการสัมผัสด้วย
2.3 สมองส่วนหน้า (Forebrain) แบ่งออกเป็น 3
ส่วน คือ
ทาลามัส (Thalamus) เป็นศูนย์กลางของการรับ
กระแสประสาทต่าง ๆ เพื่อส่งต่อไปยังเซรีบรัม
(Cerebrum) เช่น กระแสประสาทที่มาจากตา ก็จะ
ผ่านทาลามัสเพื่อส่งต่อไปยังเซรีบรัมในเขตของการ
เห็น (Visual area) เป็นต้น
ไฮโปทาลามัส (Hypothalamus) จะทำาหน้าที่

22. เซรีบรัมแบ่งออกเป็น 4 ส่วน คือ
- ส่วนหน้า (Frontal Lobe) ซึ่งในส่วนนี้จะ
มีความสำาคัญคือ เป็นที่ตั้งของเขตมอเตอร์
(Motor Area) ซึ่งจะทำาหน้าที่ควบคุมการ
ทำางานของกล้ามเนื้อของร่างกายทั่วไป โดย
กล้ามเนื้อของร่างกายทางด้านซ้ายถูก
ควบคุมโดยเขตมอเตอร์ของสมองซีกขวา
และกล้ามเนื้อของร่างกายทางขวา ถูก
ควบคุมโดยเขตมอเตอร์ของสมองซีกซ้าย
และเป็นที่ตั้งของเขตการพูด (Speech
Area)

23. ส่วนข้างหรือส่วนขมับ (Temporal Lobe)
เป็นที่ตั้งของเขตการได้ยิน (Auditory
Area) ทำาหน้าที่ควบคุมการฟัง การได้ยิน
- ส่วนหลัง (Occipital Lobe) เป็นที่ตั้งของ
เขตการเห็น (Visual Area) ทำาหน้าที่ใน
การมอง การรับรู้ทางตา

24. ระบบประสาทส่วนปลาย
(Peripheral Nervous
System)
ระบบประสาทส่วนปลายแบ่งออกเป็น 2 ส่วน
คือ
1. ระบบประสาทโซมาติค (Somatic
Nervous System) เป็นระบบที่เกี่ยวข้องกับ
สภาพแวดล้อมภายนอก ประกอบด้วยเส้น
ประสาทจากสมอง 12 คู่ ไปยังอวัยวะต่าง ๆ
เช่น ตา หู จมูก ลำาคอ ฯลฯ และเส้นประสาท
จากไขสันหลัง 31 คู่ไปยังบริเวณ คอ อก
เอว เชิงกราน ก้นกบ การทำางานแบ่งเป็น 2

25. 2. ระบบประสาทอัตโนมัติ (Autonomic
Nervous System) เป็นระบบที่เกี่ยวกับการ
ทำางานของอวัยวะภายในร่างกาย เช่น
ควบคุมการทำางานของต่อมต่าง ๆ ควบคุม
การเต้นของหัวใจ ลักษณะการทำางานจะเป็น
อิสระ และเป็นส่วนช่วยแบ่งเบาภาวะของ
ระบบประสาทส่วนกลาง ระบบประสาท
อัตโนมัติแบ่งออกเป็น 2 ส่วน คือ
2.1 ระบบประสาทซิมพาเธติค
(Sympathetic Nervous System) เป็น
ส่วนประสาทอิสระที่รับรู้การเร้าของประสาท
ในแถบบริเวณตั้งแต่ลำาคอถึงท้อง ประสาท

26. 2.2 ระบบประสาทพาราซิมพาเธติค
(Parasympathetic Nervous system)
แยกออกจากสมองส่วนล่างกับไขมันหลังส่วน
ปลายสุด ทำาหน้าที่ตรงข้ามกับซิมพาเธติค
เพื่อรักษาดุลยภาพของร่างกาย เช่น ซิมพาเธ
ติค เร่งให้หัวใจเต้นเร็ว แต่พาราซิมพาเธติค
จะรั้งหัวใจให้เต้นช้าเพื่อให้หัวใจทำางานปกติ
ระบบประสาทอัตโนมัติ มีการติดต่ออย่างใกล้
ชิดกับระบบประสาทกลางโดยเซลล์ประสาท
แกงเกลี่ย (Ganglia) ซึ่งมีรูปร่างคล้ายลูกโซ่
เป็นเส้นยาว 2 เส้นขนานซ้ายขวาของกระดูก
สันหลังตลอด

27. ระบบประสาทอัตโนมัติ ช่วยปรับความสม
ดุลย์ในร่างกายของมนุษย์เรา เช่น เวลา
มนุษย์เกิดความกลัว หัวใจจะเต้นแบบถี่ พอ
ผ่านพ้นเวลานั้นหัวใจจะเต้นช้าลง
ระบบประสาทอัตโนมัติ ช่วยแบ่งเบาภาระ
ของระบบประสาทกลางเพราะการปฏิบัติงาน
อวัยวะที่สำาคัญในร่างกาย เช่น การเต้นของ
หัวใจ ถ้าให้สมองสั่งทุกขณะอาจพลั้งเผลอ
เป็นอันตรายได้

28. นาย อาหามะ สะมะ
รหัส 404766014
โปรแกรม การเพาะเลี้ยงสัตว์นำ้า
คณะ เทคโนโลยีการเกษตร