พื้นฐานทางชีววิทยาที่เกี่ยวข้องกับ

1. พื้นฐานทางชีววิทยาที่เกี่ยวของกับ
พฤติกรรมการรับรู
นางสาวณิชากร เสงสุย
นางสาวจุฑามาส ศิริภักษ

2. พื้นฐานทางชีววิทยาที่เกี่ยวของกับพฤติกรรมการเรียนรู
 ระบบประสาท
 ระบบกลามเนื้อ
 ระบบตอมไรทอ
 พันธุกรรมและสิ่งแวดลอม

3. Ãкº»ÃÐÊÒ·
ระบบประสาทมีหนาที่ควบคุมและประสานการทํางานของระบบตาง ๆ
ในรางกาย เมื่อมีสิ่งเราจากภายนอกหรือความตองการภายในกระตุนระบบ
ประสาทก็จะวิเคราะหสั่งการ ใหรางกายตอบสนอง

4. หน้าที่ของระบบประสาท
1. รวบรวมข้อมูล
2. นําส่งข้อมูล
3. วิเคราะห์ข้อมูล
4. ส่งงานไปยังระบบต่าง ๆ

5. เปรียบเทียบกับระบบการทํางานของ
คอมพิวเตอร

7. การทํางานของระบบประสาท ประกอบดวย
 สมอง (Brain)
 ไขสันหลัง (Spinal Cord)
 เสนประสาท (Nerve)
 อวัยวะรับความรูสึกเฉพาะ (Sense organs)

8. Ãкº»ÃÐÊÒ·
โครงสร้างของระบบประสาท
แบงตามตําแหนงและโครงสรางไดเปน 2 สวน คือ
1. ระบบประสาทสวนกลาง
(Central nervous system : CNS)
2. ระบบประสาทรอบนอก หรือระบบประสาทสวนปลาย
(Peripheral nervous system : PNS)

9. เซลลประสาท (Neurons)
เปนหนวยยอยที่สุดในระบบประสาท
 ประกอบไปดวยสวนที่เปน body, dendrites และ axon
 ขอมูลที่นําสงเซลลประสาทในรูปแบบไฟฟา (Electrical signals) ซึ่ง
เรียกวา impulse การนําสงขอมูลจะไปทิศทางเดียวเทานั้น

10. ชนิดของเซลลประสาท
1. Sensory neurons (Receptor afferent) รับความรูสึก
มีหนาที่นําสง impulse จาก sense organ ไปยัง CNS
2. Motor neurons (efferent) สั่งการ
มีหนาที่นําสง impulses จาก CNS ไปยังกลามเนื้อและตอมตาง ๆ ของ
รางกาย กลามเนื้อก็จะตอบสนองตอ impulse ดวยการหดตัว และตอมจะ
ตอบสนองดวยการหลั่งสารออกมา
3. Interneurons เชื่อมโยง
เปนตัวที่เชื่อมตอระหวาง sensory และ Motor พบเฉพาะใน CNS

11. ขอมูลเมื่อผานระบบประสาทจาก
เซลลประสาทตัวหนึ่งไปยังเซลลประสาทอีก
ตัวหนึ่ง บริเวณรอยตอของเซลลประสาท
2 เสนเรียกวา synapse เซลลประสาท
นอกจากจะติดตอกันเองแลวยังสามารถ
ติดตอกับเซลลกลามเนื้อและเซลลตอมตาง
ๆ ไดดวย

12. สารสื่อประสาท (Neurotransmitter)
เปนสารเคมีที่หลั่งจากปลายประสาทตัวหนึ่ง มีผลตอเซลลประสาท
กลามเนื้อ และตอม แบงตามกลไกการออกฤทธิ์ดังนี้
1. Excitatory transmitter ออกฤทธิ์กระตุนใหอีกเซลลหนึ่งทํางาน
2. Inhibitory transmitter ออกฤทธิ์ยับยั้งการทํางานของอีกเซลลหนึ่ง
3. สารเคมีทั้งที่เปน Excitatory และ Inhibitory

14. ระบบประสาทสวนกลาง
สมอง | ไขสันหลัง

15. ระบบประสาทสวนกลาง
ประกอบไปดวยกานสมอง
และไขสันหลัง ไดรับการปกปองใน
กระดูก ไมใหสัมผัสกับสิ่งแวดลอม
ภายนอกโดยตรง

16. สมอง (Brain)
> เปนอวัยวะที่ทําหนาที่ในการปรับและควบคุมการทํางานของระบบ
ประสาทและระบบรางกายอื่น ๆ
> จะรับขอมูลจากประสาทสวนปลายและสันหลัง ทําการแปลผล
วิเคราะหขอมูลและสั่งใหตอบสนองใหเหมาะสม
> นอกจากนี้ยังมีระบบการทํางานขั้นสูงอีกหลายประการ เชน ความ
รูสึกตัว ความจํา และมีสวนในการกําหนดพฤติกรรมของมนุษย

18. ʋǹµ‹Ò§ æ ¢Í§ÊÁͧáÅÐ˹ŒÒ·Õè
1. Cerebaral cortex สวนที่ใหญที่สุดของสมอง ประกอบไปดวย
frontal, parietal, temporal และ occipital lop มีหนาที่รับและวิเคราะห
ขอมูลจากสิ่งที่มากระตุนทั้งภายนอกและภายในรางกาย และแปลผลออกมาใน
รูปแบบของการตอบสนอง
2. Limbic system ประกอบไปดวยเนื้อสมองสวนยอย ๆ หลายสวน มีหนาที่ในการ
ประสานสภาวะทางอารมณเขากับการเคลื่อนไหวและสภาวะทางอารมณ
3. Midbrain และ Brain stem เปนสวนที่เชื่อมตอระหวาง crebra cortex เขากับ
ไขสันหลัง
4. Cerebellum เปนสมองที่เกี่ยวกับการเคลื่อนไหวและการทรงตัว

19. Cerebral cortex
มีหนาที่รับและวิเคราะหขอมูลจากสิ่งที่มา
กระตุนทั้งภายนอกและภายในรางกาย และแปลผล
ออกมาในรูปแบบของการตอบสนอง

20. 1) Frontal lope (สมองสวนหนา)
 ตําแหนงที่ทําหนาที่หลักในการควบคุม
การเคลื่อนไหว บริเวณที่เปนศูนยควบคุมที่
เรียกวา Motor Area
Cerebral cortex

21. Cerebral cortex
2) Parietal lope (พาไรเอทัล)
 รับรูความรูสึกจากสวนตาง ๆ ของ
รางกาย

22. Cerebral cortex
3) Temporal lop (สมองสวนขมับ)
 มีตําแหนงหนาที่เกี่ยวกับการไดยิน

23. Cerebral cortex
4) Occipital lope (สมองสวนหลัง)
 มีตําแหนงหนาที่เกี่ยวกับการไดมองเห็น

24. ไขสันหลัง (Spinal cord)
> เปนระบบประสาทสวนกลางที่อยูในชองไขสันหลัง ไขสันหลังเริ่มตน
จากชองกระดูกทายทอย ลงไปสิ้นสุดมี่ขอบลางของกระดูกเอว มีความ
ยาวประมาณ 42 – 45 เซนติเมตร
> จํานวน 31 คูออกจากไขสันหลัง

25. หนาที่ของไขสันหลัง
1. เปนศูนยกลางของ Spinal reflex
2. ตําแหนงแรกที่รับสัญญาณประสาทจากระบบความรูสึกเพื่อสงตอไปยัง
สมอง
3. เปนตําแหนงสิ้นสุดของสัญญาณประสาทที่มาจากระบบประสาท motor
เนื่องจากมี anterior motor neurons ที่จะเปนเซลลประสาทที่รับคําสั่ง
จาก corticospinal tract และสั่งการไปยังเซลลกลามเนื้อ
4. ทางเดินของกระแสประสาทที่ติดตอระหวางไขสันหลังและสมอง
5. เปนศูนยกลางของระบบประสาทออโตโนมิก

27. Reflex
เปนกลไกการตอบสนองที่เกิดขึ้นทันทีหลังจากถูกกระตุน Spinal Reflex

28. ระบบประสาทสวนปลาย
PNS

29. ระบบประสาทสวนปลายประกอบไปดวย 2 สวน คือ
1. Sensory division (afferent)
ประกอบไปดวยเซลลประสาทที่ทําหนาที่รับสัญญาณประสาททั้ง
ภายในและภายนอกรางกาย และนําสงไปยังระบบประสาท
สวนกลาง
2. Motor division (efferent)
ทําหนาที่รับคําสั่งจากสวนกลางไปยังกลามเนื้อและตอมตาง ๆ

30. ระบบประสาทส่วนปลายประกอบด้วย
1. Sensory – somatic nervous system ประกอบไปดวยเสนประสาท 12 คู
และเสนประสาทสันหลัง 31 คู
1.1 cranial nerve เสนประสาทสมองทั้ง 12 คู ทําหนาที่รับความรูสึกและ
การเคลื่อนไหวของกลามเนื้อใบหนา ปาก ลําคอ
1.2 spinal nerves เสนประสาทสันหลังประกอบไปดวย sensory และ
motor ซึ่งทํางานภายใตอํานาจของจิตใจ

31. ระบบประสาทส่วนปลายประกอบด้วย (ต่อ)
2. Autonomic nervous system เปนการควบคุมการทํางานของรางกาย
ภายนอกจิตใจ ประกอบไปดวย sensory และ motor ซึ่งวิ่งระหวางระบบ
ประสาทสวนกลางและอวัยวะภายในตาง ๆ แบงเปน 2 ระบบ คือ
Sympathetic และ parasympathetic nervous system ซึ่งทั้งสองระบบนี้
จะสั่งงานตรงขามกันในแตละอวัยวะ
2.1 Sympathetic nervous system ถูกกระตุนในกรณีฉุกเฉิน ผลจาก
การกระตุนเชนหัวใจเตนเร็ว เลือดไปเลี้ยงหัวใจมากขึ้น การยอยอาหาร
ลดลง
2.2 parasympathetic nervous system ผลจากการกระตุนระบบนี้
ออกฤทธิ์ตรงกันขามกับการกระตุน หัวใจเตนชาลง ลําไสทํางานมากขึ้น

33. ระบบกลามเนื้อ
รางกายแบงกลามเนื้อออกเปน 3 ชนิด คือ
- กลามเนื้อยึดกระดูกหรือกลามเนื้อลาย
- กลามเนื้อเรียบ
- กลามเนื้อหัวใจ
โดยที่กลามเนื้อลายนั้นถูกควบคุมอยู
ภายใตอํานาจจิตใจหรือรีเฟล็กซ สวนกลามเนื้อ
เรียบและกลามเนื้อหัวใจทํางานนอกอํานาจ
จิตใจ

34. 1. กลามเนื้อลายหรือกลามเนื้อยึดกระดูก
(skeletonmuscle)
เปนกลามเนื้อที่เกาะติดกับโครงกระดูกหรือกลามเนื้อลาย เชน
กลามเนื้อแขน กลามเนื้อขา จึงทําหนาที่เกี่ยวกับการเคลื่อนไหวของ
รางกายโดยตรง

35. 1. กลามเนื้อลายหรือกลามเนื้อยึดกระดูก
(skeletonmuscle) (ตอ)
เมื่อนําเซลลกลามเนื้อเหลานี้มาศึกษาดวย กลองจุลทรรศนจะ
มองเห็นเปนแถบลาย เซลลกลามเนื้อนี้มีลักษณะเปนทรงกระบอกยาว แต
ละเซลล มีหลายนิวเคลียสอยูที่ขอบของเซลล มีลายตามขวางสีเขมและสี
จางสลับกัน ซึ่งเห็นไดชัดเจนเมื่อยอมดวยสี ซึ่งคนที่ออกกําลังเสมอเสนใย
กลามเนื้อจะโตขึ้น และหนาขึ้น แตจํานวนไมเพิ่มขึ้นการทํางานของ
กลามเนื้อยึดกระดูกถูกควบคุมโดยระบบประสาทโซมาติก

36. 1. กลามเนื้อลายหรือกลามเนื้อยึดกระดูก
(skeletonmuscle)(ตอ)
การทํางานของกลามเนื้อชนิดนี้ รางกายสามารถบังคับได ซึ่งถือวา
อยูในอํานาจจิตใจ โดยกลามเนื้อลายมีหนาที่เคลื่อนไหวรางกายที่ขอตอ
ตางๆเคลื่อนไหวลูกตา ชวยในการเคี้ยวและการกลืน เคลื่อนไหวลิ้น
เคลื่อนไหวใบหนาแสดงอารมณตางๆ และยังประกอบเปนผนังอก และ
ผนังทองตลอดจนการควบคุมการขับถายปสสาวะและอุจจาระ

37. 2.กลามเนื้อหัวใจ (cardiacmuscle)
ประกอบเปนกลามเนื้อหัวใจเพียงแหงเดียวอยูนอกอํานาจจิตใจ โดย
ควบคุมโดยระบบประสาทอัตโนมัติมีลักษณะเปนเซลลรูปทรงกระบอกมี
ลายตามขวางเปนแถบสีทึบสลับกับสีจาง เซลลกลามเนื้อตอนปลายของ
เซลลมีการแตกแขนง ไปประสานกับแขนงของเซลลใกลเคียง เซลล
ทั้งหมดจะหดตัวพรอมกัน และหดตัวเปนจังหวะตลอดชีวิต

38. 3.กลามเนื้อเรียบ (smoothmuscle)
เปนกลามเนื้อที่พบอยูตามอวัยวะภายใน ทําหนาที่ควบคุมการ
ทํางานของอวัยวะยอยอาหาร และอวัยวะภายในตางๆ เชนผนังกระเพาะ
อาหาร ผนังลําไส ผนังหลอดเลือด และมานตา เปนตน กลามเนื้อเหลานี้
ประกอบดวยเซลลที่มีลักษณะยาว หัวทายแหลม แตละเซลลมี 1
นิวเคลียส ไมมีลายพาดขวาง การทํางานของกลามเนื้อเรียบถูกควบคุมโดย
ระบบประสาทอิสระ มีลักษณะเปนเซลลรูปกระสวย มีนิวเคลียสรูปไขอยู
ตรงกลาง

39. คุณสมบัติของกลามเนื้อ
• มีความรูสึกตอสิ่งเรา (Irritability) คือ สามารถรับ และตอบสนองตอการ
หดตัวของ กลามเนื้อ เชน กระแสประสาทที่กลามเนื้อเวลาที่จับโดนความ
รอนหรือ กระแสไฟฟา เรามักมีการหนีหรือหลบเลี่ยง
• มีความสามารถที่จะหดตัวได (Contractelity) คือ กลามเนื้อสามารถ
เปลี่ยนรูปรางใหสั้นหนา และแข็งได

40. คุณสมบัติของกลามเนื้อ(ตอ)
• มีความสามารถที่จะหยอนตัวหรือยืดตัวได (Extensibility) กลามเนื้อ
สามารถ ที่จะเปลี่ยน รูปรางใหยาวขึ้นกวาความยาวปกติของมันได เมื่อถูก
ดึง เชน กระเพาะอาหาร กระเพาะปสสาวะ มดลูก เปนตน
• มีความยืดหยุนคลายยาง (Elasticity) คือ มีคุณสมบัติที่เตรียมพรอมที่จะ
กลับคืนสูสภาพเดิมได ภายหลังการถูกยืดออกแลว
• มีความสามารถที่จะดํารงคงที่อยูได (Tonus) โดยกลามเนื้อมีการหดตัว
บางเล็กนอย เพื่อเตรียมพรอมที่จะทํางานอยูเสมอ

41. การทํางานของกลามเนื้อ
การทํางานของกลามเนื้อนั้นจะตองอาศัยปจจัยตางๆ ไดแก
1. แคลเซียมไอออน หากขาดแลวจะเกิดอาการชัก
2. พลังงาน ไดจากกระบวนการสลายอาหารภายในเซลล
3. Myoglobin ทําหนาที่นําออกซิเจนใหกลามเนื้อ

42. การทํางานของกลามเนื้อ
กลามเนื้อในสวนตางๆของรางกาย
กลามเนื้อในรางกายทั้งหมดมีอยูประมาณ 792 มัด เปนกลามเนื้อ
ชนิดที่อยูในอํานาจจิตใจ 696 มัด ที่เหลืออีก 96 มัด เปนกลามเนื้อที่เรา
บังคับไดไมเต็มสมบูรณ ซึ่งไดแกกลามเนื้อ ที่ทําหนาที่ในการ
หายใจ (Respiration) จาม (Sneezing) ไอ (Coughing)

43. กลามเนื้อที่ชวยในการหายใจ
การขยายขนาดของทรวงอกและการลดขนาดของทรวงอก การ
ขยายขนาดทรวงอก จะทําใหเกิดชองวาง ซึ่งทําใหความดันในปอด
ลดลง อากาศจากภายนอกจึงไหลเขาสูปอดได สวนการลดขนาดก็เปน
การเพิ่มความดัน ทําใหเกิดการหายใจออก อวัยวะที่ทําหนาที่เพิ่มและลด
ขนาดของทรวงอก คือกลามเนื้อตางๆ

44. กลามเนื้อที่ชวยเพิ่มขนาดทรวงอกเพื่อหายใจเขา
• กระบังลม (diaphragm) เปนกลามเนื้อที่สําคัญที่สุดของการหายใจเขา
ในขณะพักการหดตัวจะทําใหเพิ่มขนาดของทรวงอกตามแนวตั้ง
• กลามเนื้อระหวางซี่โครง กลามเนื้อนี้เกาะจากขอบลางของซี่โคลงซี่บน
และวิ่งเปนเสนทะแยงมุมมาทางดานหนามาเกาะที่ขอบบนของซี่โครง
ซี่ลาง เวลาหดตัวจะชวยยกซี่โครงและกระดูกหนาอก(sternum) ขึ้นทํา
ใหทรวงอกขยายตัวโดยมาก จะเกิดเมื่อรางกายจําเปนตองหายใจแรงๆ
เชน ในขณะออกกําลังกาย

45. กลามเนื้อที่ชวยเพิ่มขนาดทรวงอกเพื่อหายใจเขา
• กลามเนื้อบริเวณคอ โดยเวลาหดตัวจะชวยยก
ซี่โครง 2 ซี่บน และกระดูกหนาอกขึ้นทําใหทรวง
อกเกิดชองวาง โดยมากจะเกิดขึ้นขณะรางกายออก
กําลังกาย
• กลามเนื้อที่ชวยเหยียดหลังและศีรษะใหตั้งตรง
เพื่อใหหายใจเขาไดเต็มที่ในขณะออกกําลังกายอยาง
หนัก คือ กลามเนื้อหลังรูปสามเหลี่ยมใหญ

46. กลามเนื้อที่ชวยเพิ่มขนาดทรวงอกเพื่อหายใจออก
• กระบังลม เมื่อคลายตัวจะดันขึ้นสูดานบนทําให
ขนาดของทรวงอกแคบลง แรงดันของอากาศใน
ปอดเพิ่มสูงขึ้น จึงเกิดการหายใจออก
• กลามเนื้อทอง (abdominals) จะหดตัวทําให
ความดันในชองทองสูงขึ้น ความดันนี้จะไปดัน
กระบังลมซึ่งคลายตัวใหกลับขึ้นไปในทรวงอกได
มากขึ้น

47. กลามเนื้อของแขน
กลามเนื้อของแขน แบงออกเปนสวน ๆ ดังนี้
(1) กลามเนื้อของไหล ที่สําคัญไดแก กลามเนื้อ deltoid เนื้อใหญ
หนา มีรูปเปนสามเหลี่ยมคลุมอยูที่ขอไหล ตั้งตนจากปลายนอกของ
กระดูกไหปลารา และกระดูกสะบัก แลวไปยึดเกาะที่พื้นนอกตอนกลาง
ของกระดูกแขนทอนบน ทําหนาที่ยกตนแขนขึ้นมาขางบนใหไดระดับกับ
ไหลเปนมุมฉาก

48. กลามเนื้อของแขน (ตอ)
(2) กลามเนื้อของตนแขน ที่สําคัญไดแก - ไบเซฟสแบรคิไอ (biceps
brachii) เปนกลามเนื้อที่อยูดานหนาของตนแขน มีรูปคลายกระสวย ทํา
หนาที่งอขอศอกและหงายมือ - ไตรเซฟสแบรคิไอ (triceps brachii) เปน
กลามเนื้อมัดใหญอยูดานหลังของตนแขน ปลายบนแยกออกเปน 3 หัว
ชวยทําหนาที่เหยียดปลายแขนหรือขอศอก

49. กลามเนื้อของแขน(ตอ)
(3) กลามเนื้อของปลายแขน มีอยูหลายมัด จําแนกออกเปนดานหนา
และ ดานหลัง ในแตละดานยังแยกเปน 2 ชั้น คือ ชั้นตื้น และชั้นลึก ทํา
หนาที่เหยียดขอศอก เหยียดและงอมือ เหยียดนิ้วมือ กระดกขอมือ งอ
ขอมือ พลิกแขนและคว่ําแขน ฯลฯ

50. กลามเนื้อของแขน(ตอ)
(4) กลามเนื้อของมือ เปนกลามเนื้อสั้นๆ ทําหนาที่เคลื่อนไหวนิ้วมือ
โดยเมื่อสมองสั่งใหรางกายเคลื่อนไหว กลามเนื้อจะเกิดการหดตัวและคลาย
ตัว ทํางานประสานเปนคู ๆ พรอมกัน แตตรงขามกัน ในขณะที่กลามเนื้อ
มัดหนึ่งหดตัว กลามเนื้ออีกมัดหนึ่งจะคลายตัว

51. กลามเนื้อของแขน(ตอ)
-การเหยียดและงอแขน โดยมีมัดกลามเนื้อไบเซพ (Biceps) อยู
ดานบน และไตรเซพ (Triceps) อยูดานลางของแขน
- ไบเซพ คลายตัว ไตรเสพ หดตัว »» แขนเหยียดออก
- ไบเซพ หดตัว ไตรเสพ คลายตัว »» แขนงอเขา

52. กลามเนื้อของขา
กลามเนื้อของขาจําแนกออกเปน
(1) กลามเนื้อตะโพก กลามเนื้อมัดใหญที่สุดของตะโพก ไดแก กลู
เทียส แมกซิมัส (gluteus maximus) มีลักษณะหยาบ และอยูตื้น ชวยทํา
หนาที่เหยียดและกางตนขา นอกจากนี้ยังมีมัดเล็กๆ อยูใตกลามเนื้อมัดใหญนี้
ชวยกางและหมุนตนขาเขาขางใน
(2) กลามเนื้อของตนขา ประกอบดวย
- กลามเนื้อดานหนาของตนขา มีหนาที่เหยียดปลายขา
- กลามเนื้อดานในของตนขา มีหนาที่หุบตนขา
- กลามเนื้อดานหลังของตนขา มีหนาที่งอปลายขา

53. กลามเนื้อของขากลามเนื้อของขา (ตอ)
(3) กลามเนื้อของปลายขา ประกอบดวย
- กลามเนื้อดานหลังของปลายขา ทําหนาที่งอเทาขึ้นเหยียด
นิ้วเทา และหันเทาออกขางนอก
- กลามเนื้อดานนอกของปลายขา ชวยทําหนาที่เหยียดปลายเทา
เหมือนกลามเนื้อดานหลังของปลายขา
(4) กลามเนื้อของเทา เปนกลามเนื้อสั้นๆ เหมือนกับของมือ อยูที่
หลังเทา และฝาเทา มีหนาที่ชวยยึดเทาใหเปนสวนโคง และเคลื่อนไหวนิ้วเทา

54. Ãкºµ‹ÍÁäÃŒ·‹Í
 คือ ต่อมไม่มีท่อ

56. ระบบตอมไรทอ
อมรพันธุ เสรีมาศพันธ , ภาควิชากายภาคศาสตร คณะแพทยศาสตร
จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย
เปนระบบการทํางานหนึ่งที่สรางสารชีวะโมเลกุล และสารดังกลาวจะถูกหลั่ง
ออกมาจากเซลลในรางกายสูกระแสเลือด เรียกวา “ฮอรโมน (Hormone)”
ฮอรโมน
มีความสําคัญอยางยิ่งในการควบคุมสมดุลของรางกาย เปนระบบการทํางานที่
ชวยสื่อสารขอมูลระหวางแหลงสรางฮอรโมนตนทางกับอวัยวะหรือเซลลปลายทางอยาง
เหมาะสม

58. ตอมไรทอที่สําคัญ
1. ตอมใตสมอง (Pituitary grand) 2. ตอมไทรอยด (Thyroid gland)
3. ตอมพาราไทรอย (Parathyroid gland) 4. ตับออน (Pancrease)
5. ตอมหมวกไต (Adrenal gland) 6. ตอมเพศ (Gonad)
7. ฮอรโมนจากรก 8. ตอมเหนือสมอง (Pineal gland)
9. ฮอรโมนจากไอสเลตออฟแลงเกอรฮานส

59. หนาที่ของตอมไรทอ
 ควบคุมระบบสมดุลของรางกาย
 ควบคุมการเจริญเติบโตและพัฒนาการของรางกาย
 ชวยในการปรับตัวตอภาวะเครียดและความผิดปกติตาง ๆ ของรางกาย
 ชวยในการสงเสริม สวนเกี่ยวของกับการเจริญพันธุ
 ชวยในการทํางานสอดประสานกันของสวนตาง ๆ ในรางกาย

61. ตอมไพเนียล
 อยูระหวางเซรีบรัมซีกซายและขวา
 ทําหนาที่สรางฮอรโมน เมลาโทนิล (Melatonin)
เมลาโทนิล (Melatonin)
หนาที่ ยับยั้งอวัยวะสืบพันธไมใหเจริญเติบโตเร็วเกินไป
โรคที่เกิดจากความผิดปกติ
สาเหตุ อาการ
ฮอรโมนมากเกินไป เปนวัยรุนชากวาปกติ
ฮอรโมนนอยเกินไป เปนวัยรุนเร็วกวาปกติ

62. ตอมใตสมอง (PITUITARY GLAND)
อาจารยภานุวัฒน ศิวะสกุลราช, การพัฒนาคน
 ตอมใตสมองหรือตอมพิทูอิตารี่ เปนตอมไรทอที่
สําคัญมากในรางกาย
 มีขนาดเล็กเทาเมล็ดถั่วลันเตา
 อยูบริเวณขมับดานซายใตสมองสวนไฮโปทาลามัส
(Hypothalamus)
 ทําหนาที่ควบคุมตอมอื่น ๆ อีก 7 ตอมเพื่อผลิต
ฮอรโมนไดเปนปกติ

64. ตอมใตสมอง
 แบงออกเปน 3 สวน คือ
1. ตอมใตสมองสวนหนา
2. ตอมใตสมองสวนกลาง
3. ตอมใตสมองสวนหลัง
 ขนาด 1 ถึง 1.5 เซนติเมตร
ตอมใตสมองสวนหลัง
ไมไดสรางฮอรโมน แตมีปลาย แอกซอล ของ นิวโร
ซีครีทอรีเซลล (neurosecretory cell)

65. ฮอรโมน จากตอมใตสมอง
ฮอรโมนจากตอมใตสมองสวนหนา
การหลั่งฮอรโมนจากตอมใตสมองสวนหนา สวนหนึ่งถูกควบคุมดวย
ฮอรโมนประสาทจากไฮโปทลามัส
1 โกรทฮอรโมน (Growth hormone : GH)
- มีหนาที่สําคัญในการในการควบคุมการเจริญเติบโตทั่ว ๆ ไปของรางกาย
สาเหตุ อาการ
มากเกินไป รางกายสูงใหญผิดปกติ
นอยเกินไป เตี้ยแคระ
ความผิดปกติ : วัยเด็ก

66. สาเหตุ อาการ
มากเกินไป สวนที่เปนกระดูกยังตอบสนองฮอรโมน จะไม
สูงขึ้น แตสวนที่เปนกระดูกจะใหญผิดปกติ
นอยเกินไป ไมแสดงอาการ ทางกายภาพ
แตจะมีระดับน้ําตาลในเลือดนอยกวาคนปกติ ทํา
ใหรางกายไมทนตอความเครียดตาง ๆ สมอง
อาจจะไดรับอันตรายไดงาย เพราะไดรับ
สารอาหารไมเพียงพอ
ความผิดปกติ : วัยผูใหญ

67. ความผิดปกติจาก
Growth hormone
เรียกยอวา GH

68. 2 โกนาโดโทรฟน (Gonodotrophin : Gn)
ประกอบดวย
 ฟอลลิเคิลสติมิวเลติงฮอรโมน (Follicle stimulating hormone)
เรียกวา FSH
 และลูทิไนซิงฮอรโมน (Luteinizing hormone) เรียกวา LH

69. เพศชาย
FSH - กระตุนการเจริญของอัณฑะ และหลอดสรางอสุจิ
LH - กระตุนกลุมเซลลอินเตอรสติเชียล (Interstitial cell) ที่แทรกระหวาง
หลอดสรางอสุจิในอัณฑะใหหลั่งฮอรโมนเพศชาย คือ ฮอรโมนเทสโทสเทอโรน
(testosterone)

70. เพศหญิง
FSH - กระตุนการสรางการเจริญของ ฟอลลิเคิล (Follicle) ในรังไข ขณะฟอ
ลิเคิลเจริญจะสราง ฮอรโมนเอสโทรเจน (estrogen)
LH - จะกระตุนการตกไขและเกิดคอรปสลูเทียม คอปสลูเทียมจะสราง
ฮอรโมน โพรเจสเทอโรน (progesterone)
ฮอรโมนโพรเจสเทอโรน ทําหนาที่รวมกับ ฮอรโมนเอสโทรเจน ที่จะทําหนาที่
เปลี่ยนแปลงรังไขและมดลูก เพื่อรองรับการฝงตัวของเซลลไขที่ถูกผสม

71. 3 โพรแลกทิน (prolactin)
กระตุนใหตอมน้ํานมสรางน้ํานมเพื่อเลี้ยงลูกออน
4 อะดรีโนคอรติโคโทรฟน (Adrenocorticotrophin)
เรียกยอวา ACTH ทําหนาที่กระตุนตอมหมวกไตสวนนอกใหหลั่งฮอรโมน
ตามปกติ
5 ไทรอยดสติมิวเลติงฮอรโมน (Thyroid stimulating hormone)
เรียกวา TSH หนาที่หลักคือ กระตุนตอมไทรอยดใหหลั่งฮอรโมนเปนปกติ
6 เอนดอรฟน (endorphin)
เปนสารที่มีฤทธิ์คลายมอรฟน พบวามีแหลงสรางจากตอมใตสมองสวนหนาและ
อาจจะสรางจากเนื้อเยื่อสวนอื่น ๆ ไดอีกดวย เปนสารที่มีฤทธิ์ระงับความ
เจ็บปวด หลั่งเมื่อออกกําลังกายหรืออารมแจมใส เรียกวาสารแหงความสุข

72. ตอมไทรอยด (Thyroid)
 ตอมไรทอที่ใหญที่สุดในรางกาย
 อยูติดกับกลองเสียงมีลักษณะเปน 2 พู และมีสวนบาง ๆ ของเนื้อเยื่อของตอม
พาราไทรอยด ติดตออยูดวย 2 ตอม

73.  ภายในตอมไทรอยด ประกอบดวยกลุมเซลลจํานวนมาก
 แตละกลุมเซลลประกอบดวยเซลลที่มีความหนาเพียงชั้น
เดียว
 มีชองตรงกลาง เรียกกลุมเซลลนี้วา ไทรอยดฟอลลิเคิล
(thyroid follicle) ทําหนาที่สรางฮอรโมน ไทรอกซิน
(thyroxin)
 ไทรอกซิล (thyroxin) ซึ่งมีไอโอดีนเปนสวนประกอบ แลว
ปลอยเขาสูกระแสเลือด มีหนาที่ควบคุม ระบบเมตาบอลิซึม
ของรางกาย

74. ผลจากการขาดฮอร์โมนไทรอกซิน
สาเหตุ อาการ
ขาดฮอรโมน (เด็ก) พัฒนาการทางดานรางกายและสมองดอยลง
รางกาย เตี้แคระ แขน ขาสั้น ผิวหยาบแหง ผม
บาง เจริญเติบโตชากวาปกติ ปญญาออน เรียกวา
กลุมอาการ เครทินิซึท (cretinism)
ขาดฮอรโมน (ผูใหญ) อาการเหนื่อยงาย น้ําหนักเพิ่ม ทนความหนาว
ไมได กลามเนื้อออนแรง ผมผิวหนังแหง หัวใจโต
รางกายออนแอ ติดเชื้องาย ซึม เฉื่อยชา และ
ความจําเสื่อม กลุมอาการนี้เรียกวา มิกซีดีมา
(Myxedema)

75. โรคคอพอก
 เกิดจากการขาดธาตุไอโอดีน
 เนื่องจากตอมไทรอยดไมสามารถสราง ไทรอกซิน ได อาการคลายซีนีมา
แตจะมีคอโตดวย
 เนื่องจากตอมใตสมองสวนหนาหลั่ง TSH มากระตุนตอมไทรอยดมาก
เกินไป

76. โรคคอพอกเปนพิษ (Toxic goiter)
 ตอมไทรอยดถูกกระตุนใหสรางฮอรโมนมากเกินไป ผูเปนโรคนี้จะมีคอ
หอยไมโตมากนัก แตจะมีตาโปนตามมาดวย
 เนื่องมาจากเกิดอาการผิดปกติทางรางกายทําใหตอมไทรอยดถูกกระตุน
ใหทํางานตลอดเวลา ตอมจึงขยายใหญขึ้น และสรางฮอรโมนมากกวาปกติ

77. ตอมพาราไทรอยด (parathyroid)
 สรางฮอรโมน พาราทอโมน (parathormone) หรือ พาราไทรอยดฮอรโมน
(parathyroid) เรียกยอวา PTH
 PTH มีหนาที่ ควบคุมสมดุลของแคลเซียมในเลือดใหคงที่และมีสมดุล
 มีผลตออวัยวะสําคัญ 3 แหงคือ
 ทางเดินอาหารชวยเรงการดูดซึมของแคลเซียมในลําไสเล็ก
 ผลตอกระดูกชวยเพิ่มอัตราการสลายแคลเซียมและฟอสฟอรัสที่กระดูก
 ไต ชวยเพิ่มการดูดกลับของแคลเซียม แตจะเพิ่มการขับฟอสฟอรัสออกทาง
ปสสาวะ

78. ผลกระทบ PTH
-นอยกวาปกติ ระดับแคลเซียมในเลือด
ต่ํา ทําใหกลามเนื้อเกร็งและชักกระตุก
ปอดไมทํางาน การบีบตัวของหัวใจ
ออนลง อาจจะทําใหเสียชีวิตได
- มากเกินไป จะมีการสลายแคลเซียม
จากกระดูกและฟนมายังกระแสเลือด
ทําใหแคลเซียมสูง กระดูกบาง ฟนผุ

79. ก. ควบคุมโดยแคลซิโทนิน
ข. ควบคุมโดย PTH

80. ตับออน (Pancreas)
 ภายในตับออน จะมีกลุมเซลลที่เรียกวา ไอส
เลดออฟแลงเกอรฮานส
(Islats of langerhans)
 ทําหนาที่ผลิตฮอรโมนที่สําคัญ 2 ชนิด คือ
อินซูลิน (insulin) และกลูคาคอน (Glucagon)

81. ฮอรโมนอินซูลิน
-สรางจากกลุมเซลลเบตาเซลล ที่บริเวณสวนกลางของไอซเลนออฟแลงเกอรฮานส ทํา
หนาที่ลดระดับน้ําตาลในเลือด ใหกลับสูภาวะปกติ
- เมื่อรางกายมีระดับน้ําตาลมากขึ้น อินซูลินก็จะถูกหลั่งออกมาสูเซลลตับและกลามเนื้อ
มากขึ้น และเปลี่ยนกลูโคสใหเปนไกรโคเจนเพื่อเก็บสะสมไว ทําใหระดับน้ําตาลลดลง

82. กลูคากอน
- เปนฮอรโมนที่สรางจาก แอลฟาเซลล
- กลูคากอนจะไปกระตุนการสลายตัวของ ไกลโคเจนจากตับ และกลามเนื้อเปน
น้ําตาล กลูโคส แลวปลอยออกมาทําใหระดับน้ําตาลในเลือดเพิ่มขึ้น

84.  รางกายไมสามารถนําน้ําตาลไปใชไดอยางมีประสิทธิภาพ อีก
ทั้งประสิทธิภาพของตับในการเก็บกลูโคสไวในรูปไกลโคเจนลดลง
 ทําใหหลังรับประทานอาหารแตละมื้อ ระดับน้ําตาลในเลือดจะ
สูงมาก และนานกวารางกายจะสามารถขับน้ําตาลสวนเกินออก
ทางปสสาวะได
 เมื่อรางกายนําคาบอไฮเดรสไปผลิตพลังงานไมเพียงพอทําให
รางกายตองใชโปรตีนและไขมันแทน แตการสลายโมเลกุลของ
โปรตีนและไขมันจะทําใหเกิด “กรดของเลือด” กลไกการหายใจจึง
ผิดปกติและมักสงผลใหผูปวยเกิดความผิดปกติเสียชีวิตได

85. ตับอ่อนไม่สามารถสร้างอินซูลิน
ได้ การรักษา
ฉีดอินซูลิน ทุกวัน
ร้อยละ 90 มีสาเหตุมาจากตัวรับ
อินซูลินทํางานผิดปกติ
ทําให้นํ้าตาลออกมาในเลือด
ผิดปกติ

86. ตอมหมวกไต (adrenal gland)
• ตอมนี้ประกอบดวยเนื้อเยื่อ 2 สวนคือ
ตอมหมวกไตสวนนอก (adrenal cortex)
ตอมหมวกไตสวนใน (adrenal medulla)

88. หากมีฮอร์โมนกลูโคคอร์ติคอยด์มากเกินไป ทําให้เกิด
โรคคูชชิง (Cushing’s syndrome)
-มีความผิดปกติเกี่ยวกับเมตาบอลิซึม ของคาบอไฮเดรต ไขมันและ
โปรตีน
-ระดับน้ําตาลในเลือดสูงขึ้น
-กลามเนื้อออนแรงเนื่องจากมีการสลายโปรตีนและไขมัน บริเวณแขน
ขา แตมีการสะสมไขมันบริเวณแกนกลางของลําตัว เชน ใบหนา ตน
คอ เปนตน

90. ฮอรโมนมิเนราโลคอรดิคอยด (Mineralocorticoids)
 มีหนาที่หลักในการควบคุมสมดุลของน้ําและแรธาตุในรางกาย ฮอรโมนกลุมนี้คือ
แอลโดสเตอโรน (aldosterone) ทําหนาที่ควบคุมการทํางานของไตในการดูดน้ําและ
แคลเซียมกลับสูหลอดเลือด และขับโพแทสเซียมออกจากทอหนวยไตใหสมดุลกับความ
ตองการของรางกาย
ฮอรโมนเพศ (sex hormone)
 ในภาวะปกติฮอรโมนเพศสรางจากตอมหมวกไตสวนนอกมีเพียงเล็กนอยเทานั้น
เมื่อเทียบกับฮอรโมนที่สรางจากอวัยวะเพศ ถาตอมนี้สรางฮอโมนเพศมากเกินไปจะ
ทําใหมีความผิดปกติทางเพศได

91. โรคแอดดิสัน
- เกิดจากตอมหมวกไตถูกทําลาย จนไมสามารถสรางฮอรโมนได
- อาการ ซูบผอม ผิวหนังตกกระ รางกายไมสามารถรักษาสมดุลของแรธาตุ
ได อาจจะทําใหถึงแกความตายได

93. อดรีนาลีน
 มีผลทําใหน้ําตาลในเลือดเพิ่มมากขึ้น
 กระตุนใหหัวใจเตนเร็วขึ้น
 ทําใหหลอดเลือดขนาดเล็กที่อวัยวะตาง ๆ ขยายตัว
 หลอดเลือดขนาดเล็กที่ผิวหนังและชองทองหดตัว

94. นออดรีนาลีน
 คลายกับอดรีนาลีน คือ ทําใหความดันหลอดเลือดสูงขึ้น แตตางกันตรงที่
นออดรีนาลีนสงผลทําใหหลอดเลือดขนาดเล็กที่ไปเลี้ยงอวัยวะตาง ๆ บีบตัว

95. อวัยวะเพศ
 อวัยวะเพศ ไดแก อัณฑะ (testis) และรังไข (ovary)
 เมื่อยางเขาสูวัยรุนตอมใตสมองจะหลั่ง FSH และ LH เพิ่มขึ่น เพื่อ
กระตุนการเจริญเติบโตของอัณฑะและรังไข ทําใหสามารถสรางเซลลสืบ
พันธและฮอรโมนได
เมื่อเขาสูวัยรุน
-เพศชาย เซลลเลยดิกไดรับการกระตุนจากฮอรโมน LH จากตอมใตสมอง
สวนหนาใหสรางฮอรโมนเพศชายเรียกวา แอนโดรเจน (Androgens)
- ประกอบดวยฮอรโมนที่สําคัญคือ เทสโทสเทอโรน มีหนาที่สําคัญที่
ทําใหผูชายสามารถสืบพันธได มีลักษณะของการแตกเนื้อหนุม

96. เพศหญิง
-มีรังไข นอกจากจะมีหนาที่ในการผลิตไขแลวรังไขยังสามารถผลิตฮอรโมนเพศ
ได
-รังไขมีแหลงในการผลิตฮอรโมน 2 แหลงคือ ฟอลฮิเคิลและคอรปสลูเทียม
 เมื่อรังไขไดรับ FSH จากตอมใตสมองสวนหนาจะมีการสราง ฟอลฮิเคิล
รอมรอบโอโอไซตหลายชั้น ในระยะไขสุกกอนที่จะหลุดออกจากรังไขจะมี
ชองกลวงตรงกลาง
ในระยะตกไขฟอลฮิเคิ้ลจะสรางฮอรโมน อีสโทรเจน ซึ่งฮอรโมนนี้จะทํา
ใหมีลักษณธของเพศหญิง
 คอปสลูเทียมจะสราง ฮอรโมน โพรเจสเทอโรน ซึ่งจะทําหนาที่รวมกับ
อีสโทรเจน เพื่อชวยกระตุนการเจริญเยื่อบุผนังมดลูกใหหนาขึ้น เพื่อรับไข
ที่ถูกผสม

97. รก
หลังจากเอ็มบริโอฝงที่ผนังมดลูกแลว เซลลของรก จะเริ่มหลั่ง
ฮอรโมน ฮิวแมน คอริโอนิก โกนาโดโทรฟน เพื่อกระตุนคอรปสลูเทียในรังไข
ใหเจริญตอไปและสรางฮอรโมนโปรเจสเทอโรนมากขึ้น

98. ตอมไทมีส (Thymus gland)
 มีลักษณะเป็นพู
 มีตําแหน่งตรงกลางกระดูกอกกับหลอดเลือดใหญ่ของหัวใจ
 มีหน้าที่สร้าง ชนิต ที หรือ เซลล์ที
 การเจริญของเซลล์ที อาศัย (thymosin) ซึ่ง
สร้างจากต่อมไทมัส
 ดังนั้นต่อมไทมัสจึงเกี่ยวข้องกับการสร้างภูมิคุ้มกันของร่างกาย

99. กระเพาะอาหารและลําไสเล็ก
 กระเพาะอาหารสร้างฮอร์โมน (gastrin) มีหน้าที่กระตุ้นการ
หลั่งเอ็นไซน์และกรดไฮโดรคลอริก
 ส่วนลําไส้เล็กบริเวณดูโอดีนัมสร้าง (secretin) ทําหน้าที่
กระตุ้นตับอ่อนให้หลั่งเอนไซม์ และโซเดียมไฮโดรเจนคาบอเนต ตลอดจน
กระตุ้นดารบีบตัวของท่อนํ้าดี

100. ปจจัยที่มีผลตอการหลั่งฮอรโมน
ไดแก สิ่งแวดลอม แสงสวาง อุณหภูมิ ฮอรโมนอื่น ๆ เปนตน

101. พันธุกรรมและสิ่งแวดลอม

102. พันธุกรรมสิ่งแวดลอม
พันธุกรรม(Heredity) เปนการถายทอดคุณลักษณะทางดานชีวภาพ
ที่มีอยูในยีน (Genes) และจะถายทอดผานโครโมโซม( Chromosome) โดย
ลักษณะที่ปรากฏออกมาใหเห็นภายนอกไดเรียกวา Phenotype ซึ่งถือเปน
ลักษณะเดน (Dominant) เชน รูปราง หนาตา สีผม สีผิว สีตา ฯลฯ สวน
ลักษณะที่แฝงไวโดย ไมไดปรากฏออกมาใหเห็นในรุนลูก (แตอาจปรากฏใน
รุน หลาน หรือรุนเหลน) เรียกวา Genotype ซึ่งเปนลักษณะ ดอย
(Recessive) เชน กลุมเลือด ตาบอดสี โรคลมบาหมู โรคเบาหวาน โรค
ปญญาออน โรคภูมิแพ และโรคบางชนิดที่ถายทอดกันไดทางสายเลือด

103. อิทธิพลของสิ่งแวดลอมที่มีตอบุคคล
สิ่งแวดลอม มีอิทธิพลตอการเจริญเติบโตและพัฒนาการของบุคคล
ในดานตางๆมากมาย ซึ่งคนเราจะไดรับอิทธิพลของสิ่งแวดลอมจากการเรียนรู
ทางสังคม ( Socialization) อันเปนกระบวนการทางสังคมที่จะหลอหลอม
และถายทอดคุณลักษณะที่สังคมตองการใหเกิดแกบุคคล
สิ่งแวดลอมจะมีอิทธิพลตอบุคคลตั้งแตเริ่มปฏิสนธิในครรภมารดาไป
จนกระทั่งคลอด ออกมาเปนสมาชิกของสังคม โดยสิ่งแวดลอมจะสงผลตอ
พัฒนาการของบุคคลได 3 ชวง คือ สภาพแวดลอมกอนเกิด สภาพแวดลอม
ขณะเกิด และสภาพแวดลอมหลังเกิด

104. สภาพแวดลอมกอนเกิด
สภาพแวดลอมกอนเกิด สิ่งแวดลอม
ภายในครรภและการปฏิบัติตัวของแมมีผลตอ
ตัวออนในครรภมารดา เปนอยางมาก
โดยเฉพาะในดานของพัฒนาการทางสมอง
ของบุคคล ซึ่งสภาพแวดลอมกอนเกิด มีดังนี้
1) สุขภาพของแม มีผลมากที่สุดตอ
ทารกในครรภ โดยเฉพาะชวง 3 เดือนแรก
ของการตั้งครรภ เปนระยะที่ตัวออนมี
ความรูสึกไวมากตอการขาดออกซิเจน และ
การติดเชื้อตางๆ

105. สภาพแวดลอมกอนเกิด (ตอ)
2) สุขภาพจิตของแม อารมณของแม
จะมีผลตอลูกในครรภเปนอยางมาก หากแม
มีอารมณ หวาดกลัว วิตกกังวล โกรธและ
เครียดมากๆ หรือเครียดนานๆ จะทําให
ฮอรโมนในเลือดของแมไมสมดุล เปนสาเหตุ
ใหเด็กเปนปญญาออนได

106. สภาพแวดลอมกอนเกิด
3) การบริโภคของแม สิ่งที่แมบริโภคเขา
ไปในรางกายทุกชนิดจะถูกสงไปยังทารกใน
ครรภทางกระแสโลหิต ดังนั้นหากแมบริโภคสิ่ง
ที่มีประโยชนมีคุณคาก็จะทําใหทารกมี สุขภาพ
ดี มีสติปญญาดี แตหากแมเปนโรคขาดอาหาร
บริโภคสิ่งที่ไมมีคุณคา จะทําใหเด็กมี ความ
บกพรองทางสมองและรางกายผิดปกติ

107. สภาพแวดลอมกอนเกิด
4) การไดรับรังสี การที่แม
ไดรับรังสีเอ็กซหรือเรเดียม จะมีผล
ทําลายทารกใน ครรภไดและรังสี
บางอยางอาจทําใหยีนเกิดการ
เปลี่ยนแปลง ซึ่งมีผลตอพันธุกรรม
ในรุนตอๆไป

108. สภาพแวดลอมกอนเกิด
5) การไดรับเชื้อ HIV การที่แมไดรับ เชื้อHIV (โรคเอดส) เชื้อจะถูก
สงผานจากแมสูทารกในครรภ ทําใหทารกมีอาการภูมิคุมกันบกพรองหรือ
อาจเสียชีวิตได
6) สภาวะของ Rh Factor หมายถึง การที่ระบบเลือดของแมมีสาร
บางอยางเขาไปกอปฏิกิริยาทําลายเม็ดเลือดแดง ของตัวออนในครรภ ทํา
ใหเกิดการแทงหรือทารกตายหลังคลอดได

109. สภาพแวดลอมกอนเกิด
7) อายุของมารดา โดยวัยเจริญพันธุของสตรีที่เหมาะสมในการ
ตั้งครรภ คือ 18-30 ป แตหากไมอยูในชวงวัยนี้อาจสงผลตอการพัฒนา
และทําใหคลอดยาก

110. สภาพแวดลอมกอนเกิด
8) จํานวนทารกภายในครรภ หากมีจํานวนทารกภายในครรภมากก็
ยอมจะ เกิดการแยงอาหารกันเอง และอาจจะคลอดกอนกําหนดได

111. 2. สภาพแวดลอมขณะเกิด
ทารกจะไดรับการกระทบกระเทือนในขณะที่ทําคลอดได เชน
1) สภาวะการขาดออกซิเจน เปนเวลานานประมาณ 18 วินาที จะมี
ผลทําให เซลลสมองของทารกแรกคลอดถูกทําลายได และถาขาดอากาศ
นานๆก็อาจถึงตายได
2) เกิดการบาดเจ็บทางระบบประสาทในกรณีที่ทารก คลอดผานทาง
ชองคลอด อาจมีการบีบตัวของชองคลอด และถาแรงบีบมีมากขึ้นอาจจะ
ทําใหสมองและระบบประสาทถูกทําลายได

112. สภาพแวดลอมหลังเกิด
เมื่อทารกเกิดแลวจะเขาสูกระบวนการ เรียนรูทางสังคม โดย
สิ่งแวดลอมหลังเกิดที่มีอิทธิพลตอบุคคลมากที่สุดเปนอันดับแรก คือ เจต
คติของพอแมที่มีตอลูก และสิ่งแวดลอมภายในครอบครัวจะมีผลตอบุคคล
เปนอยางมาก โดยเฉพาะชวงอายุแรกเกิดถึง 2 ป เปนชวงสําคัญที่สุดของ
มนุษย เพราะเปนระยะที่คนเรา เจริญเติบโตอยูภายในครอบครัว

113. สภาพแวดลอมหลังเกิด
1) สิ่งแวดลอมภายในครอบครัว เปน
สังคมกลุมแรกที่ มีอิทธิพลตอบุคลิกภาพ
อารมณ ความเชื่อ คานิยม และทัศนคติ
ของบุคคลเปนอยางมาก ไดแก ทัศนคติ
ของพอแมที่มีตอลูก การอบรม เลี้ยงดู
และบรรยากาศในครอบครัว การเปน
แบบอยางที่ดีแกลูก จํานวนพี่นองและ
ลําดับการเกิด การใหโภชนาการใน
ครอบครัว ระดับ การศึกษาของพอแม
และฐานะทางเศรษฐกิจของครอบครัว

114. สภาพแวดลอมหลังเกิด(ตอ)
2) สิ่งแวดลอมภายในสถานศึกษา เปนกลุมสังคมที่อบรมสั่งสอน
บุคคลโดยการใหการเรียนรูและอบรมบุคคลโดยตรง ซึ่งไดแก กฎระเบียบ
การปกครอง ทัศนคติและบุคลิกภาพ ของครู และกลุมเพื่อนโรงเรียนหรือ
สถาบันการศึกษา

115. สภาพแวดลอมหลังเกิด(ตอ)
3) สิ่งแวดลอมในสังคม เปนกลุมสังคมที่มีอิทธิพลหลอหลอมบุคคล
ในทางออม ใหบุคคลเกิดการเลียนแบบสังคม โดยกลุมสังคมที่มีอิทธิพลตอ
บุคคลในสังคมมากที่สุด คือ สื่อมวลชนทุกประเภท

116. ความเกี่ยวของระหวางพันธุกรรมและสิ่งแวดลอม
พันธุกรรมและสิ่งแวดลอมรวมมีบทบาทในพัฒนาการดานตางๆ ของ
บุคคล ไม อาจจะบอกไดวา ระหวางพันธุกรรมและสิ่งแวดลอมสิ่งใดจะมี
ความสําคัญมากกวากัน เพราะ ทั้งสองสิ่งลวนแตสงเสริมซึ่งกันและกัน
โดยพัฒนาการดานหนึ่งพันธุกรรมอาจมีผลมากกวาและ ไดรับการสงเสริม
ตอจากอิทธิพลของสิ่งแวดลอม แตพัฒนาการอีกดานหนึ่งอาจมีอิทธิพล
มากกวาก็ได

117. ความเกี่ยวของระหวางพันธุกรรมและสิ่งแวดลอม
1) พัฒนาการดานสติปญญา พบวา พันธุกรรมจะมีอิทธิพลตอระดับ
สติปญญา ของบุคคลมากกวาสิ่งแวดลอม ซึ่งจาก การศึกษาของ โลวิงเจอร
พบวา พันธุกรรมมีอิทธิพลตอพัฒนาการทาง สติปญญา 75% และ
สิ่งแวดลอมมีอิทธิพล 25% นอกจากนี้ พัฒนาการทางดานรางกายก็มีผลมา
จากพันธุกรรมมากกวาสิ่งแวดลอม

118. ความเกี่ยวของระหวางพันธุกรรมและสิ่งแวดลอม
2) พัฒนาการทางดานสังคม อารมณและจริยธรรม รวมทั้งบุคลิกภาพ
โดยสวนรวม พบวา อิทธิพลของสิ่งแวดลอมมีผลตอพัฒนาการในดานนี้
มากกวาพันธุกรรม โดยเฉพาะสภาพแวดลอมภายในครอบครัวและการ
อบรมเลี้ยงดูของพอแมมีสวนในการพัฒนา บุคคลในดานตางๆมาก