2. Ευρωπαϊκή οδηγία 31/2010/EU
« …Από το 2021 όλα τα κτίρια στην Ε.Ε.
πρέπει να σχεδιάζονται
και να υλοποιούνται
ως κτίρια
ΣΧΕΔΟΝ ΜΗΔΕΝΙΚΗΣ
Ενεργειακής Κατανάλωσης…»
3. Κτίριο σχεδόν μηδενικής
ενεργειακής κατανάλωσης
«Κτίριο πολύ υψηλής ενεργειακής απόδοσης…
του οποίου η καταναλισκόμενη ενέργεια σε πολύ
μεγάλο βαθμό καλύπτεται από ανανεώσιμες πηγές,
συμπεριλαμβανομένης και της παραγόμενης
ενέργειας εντός του κτιρίου ή πλησίον του … στην
βέλτιστη ισορροπία κόστους – οφέλους…»
4. Οι τρέχουσες τάσεις στην Ευρώπη
Φρανκφούρτη, Γερμανία : Όλα τα νέα δημόσια κτίρια πρέπει να είναι παθητικά.
Ακολουθούν: Νυρεμβέργη, Κολωνία, Αμβούργο, Δρέσδη, Βρυξέλλες…
Περιφέρεια Voralberg, Αυστρία : όλα τα νέα έργα εργατικών κατοικιών πρέπει
να κατασκευάζονται σύμφωνα με το πρότυπο Passive House.
Ακολουθούν : Έσση, Saarland, Ρηνανία-Παλατινάτο
Ευρωπαϊκή Επιτροπή (2009) : «Σχέδιο δράσης για την ενεργειακή απόδοση».
«…να προταθούν ελάχιστες απαιτήσεις απόδοσης (Kwh/m2) για νέα
και ανακαινισμένα κτίρια, καθώς και για υλικά και εξοπλισμούς, με στόχο
τα νέα κτίρια να προσεγγίσουν το επίπεδο του προτύπου Passive House τo 2015.
EPBD 31/2010 : Κτίρια σχεδόν μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης από το 2021
19. Ολοκληρωμένο Σύστημα θέρμανσης-ψύξης- ΖΝΧ
Το παθητικό κτίριο είναι ένα κτίριο στο οποίο η εσωτερική θερμική άνεση (ISO
7730) εξασφαλίζεται αποκλειστικά από προθέρμανση ή πρόψυξη της ποσότητας
του νωπού αέρα, η οποία απαιτείται (DIN 1946) για την σωστή εσωτερική
ατμόσφαιρα, χωρίς τη χρήση επιπλέον ανακυκλοφορίας του αέρα.
20. Όποιος το δοκιμάζει μια φορά, το θέλει για πάντα!
„Νιώσε την εμπειρία της εξαιρετικής ποιότητας αέρα
στη φοιτητική μας εστία και θα την αναζητάς συνέχεια,
Günther Jedliczka, ÖAD
Επιφάνεια 7,171.00 m²
133 φοιτητικά διαμερίσματα
Ανάγκη θέρμανσης 12.20 kWh/m²a
Θερμικό φορτίο 8.70 W/m²
Passivhaus Φοιτητική Εστία, Βιέννη, Arch. Baumschlager & Eberle
21. 2ο μεγαλύτερο κτίριο Passive House παγκοσμίως
Lodenareal / Innsbruck
Κατασκευή : Neue Heimat Tirol
Αρχιτεκτονικά: teamk2 / din a4
354 διαμερίσματα/ 26,000 m²
Κατανάλωση pellets 246m³/a
Όσο 6 συμβατικές μονοκατοικίες
Ικανοποίηση ιδιοκτητών 95%
27. Παθητικό κτίριο = Κτίριο NZEB
« ……….πολύ υψηλής ενεργειακής απόδοσης…..
….. σε πολύ μεγάλο βαθμό να καλύπτεται από
ανανεώσιμες πηγές, συμπεριλαμβανομένης
και της παραγόμενης ενέργειας
εντός του κτιρίου ή πλησίον του.»
…………Βέλτιστη ισορροπία κόστους………….
30. Πιστοποιητικό EnerPHit για υφιστάμενα κτίρια
Ειδικοί κανόνες και στόχοι
για την ενεργειακή αναβάθμιση
υφιστάμενων κτιρίων.
Όταν το βασικό πρότυπο δεν
ικανοποιείται (δεδομένα όπως
προσανατολισμός, σκίαση, όγκος
δεν μπορούν να αλλάξουν).
32. Πιστοποίηση ανθρώπινου δυναμικού
Ξεκίνησε σαν ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα (2009-2011):
Postgraduate training “Certified European Passive House
Designer/Consultant” CEPH.
Σήμερα
Διεθνώς αναγνωρισμένο πιστοποιητικό
Πάνω από 3.500 πιστοποιημένοι μηχανικοί.
www.passivhausplaner.eu
33. Μέλη του Ε.Ι.ΠΑ.Κ. / Γεωγραφική κατανομή
Μέλη μέχρι ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟ 2013 : 172
34. PASSIVE HOUSE
BASICS SEMINAR
ΒΑΣΗ
ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
Ε.Ι.ΠΑ.Κ
PASSIVE HOUSE
CORPs SEMINAR
www.eipak.org
www.passiexpo.com
36. Μηδενική κατανάλωση ?
Όχι, αλλά μείωση σε ένα βιώσιμα και οικονομικά
αποδεκτό επίπεδο
Passive House :
Αλλάζουμε το σήμερα
Μαθαίνοντας από το παρελθόν
και κτίζοντας για το μέλλον.
37. Ευχαριστώ για την προσοχή σας.
Σας περιμένουμε στην
www.passiexpo.com
Editor's Notes
Κυρίες και Κύριοι
Λέξεις και φράσεις, όπως ενεργειακή απόδοση κτιρίων, ανθρακικό αποτύπωμα, ανάκτηση ενέργειας, ανανεώσιμες πηγές, ΚΕΝΑΚ, Κιλοβατώρες ανά τετραγωνικό το χρόνο, κτίριο μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης… μπήκαν τα τελευταία χρόνια με πολύ ένταση στην καθημερινότητα του κράτους κατ’ αρχήν , αλλά κύρια των επιχειρήσεων και των απλών πολιτών. Πολλοί θεωρούν πως βασικός λόγος για αυτό είναι η «ελληνική» κρίση που εκτός από όλα τα άλλα γεννά και ενεργειακή φτώχια. Εν μέρει έχουν δίκιο, αλλά είναι προφανές ότι η βασική αιτία δεν είναι αυτή. Η βασική αιτία είναι το εντελώς απροετοίμαστο να αντιμετωπίσει την κατανάλωση ακριβής ενέργειας ελληνικό κτίριο.
Αυτός ο αριθμός , 31/2010, θα μπει εντατικά στη ζωή μας και στο επιχειρείν μας τα επόμενα 10 χρόνια. Ήδη, ως συνήθως, έχουμε καθυστερήσει να εναρμονήσουμε την νομοθεσία μας και έχουμε κληθεί από την Ε.Ε. να «τρέξουμε» μέχρι το τέλος Μαρτίου και να ορίσουμε με αριθμητικά δεδομένα το «ΚΤΙΡΙΟ ΣΧΕΔΟΝ ΜΗΔΕΝΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ».
Πως ορίζεται όμως το ΣΜΕΚ στην οδηγία? Ορίζεται σαν ένα «Κτίριο πολύ υψηλής ενεργειακής απόδοσης… του οποίου η καταναλισκόμενη ενέργεια σε πολύ μεγάλο βαθμό καλύπτεται από ανανεώσιμες πηγές, συμπεριλαμβανομένης και της παραγόμενης ενέργειας εντός του κτιρίου ή πλησίον του … στην βέλτιστη ισορροπία κόστους – οφέλους…». Ο Όρος ΣΧΕΔΟΝ δεν μπήκε τυχαία. Οι λόγοι είναι προφανείς : Το ΜΗΔΕΝ είναι ένας πολύ απόλυτος αριθμός, και στην ενεργειακή κατανάλωση (προσοχή δε μιλάμε για ενεργειακό ισοζύγιο) είναι εξαιρετικά δύσκολο και πολύ ακριβό να επιτευχθεί. Στόχος της ΕΕ είναι να οριοθετήσει έναν ρεαλιστικό και οικονομικά αποδεκτό μοντέλο διαχείρισης για όλη την Ευρώπη, τις επιχειρήσεις και τους πολίτες της. Γι’ αυτό και προτείνει την προσέγγιση στο ΜΗΔΕΝ και όχι το απόλυτο ΜΗΔΕΝ.
Τι προηγήθηκε όμως αυτής της οδηγίας? Ποιες είναι οι τάσεις σήμερα στην Ευρώπη? Μερικά δεδομένα βλέπετε εδώ. Δεν είναι τυχαίο ότι τα δημόσια κτίρια, αλλά και το social housing αποτελούν προτεραιότητα για πολλές τοπικές και εθνικές εξουσίες. Τα δημόσια κτίρια είναι παντού τα πιο ενεργοβόρα.
Τι συμβαίνει στην Ελλάδα? Αυτή είναι η γνωστή εικόνα της Αθήνας φέτος το χειμώνα. Ένα χειμώνα πολύ πιο ήπιο από τον προηγούμενο, όπου η αν και η ανάγκη θέρμανσης αυξήθηκε κατά 50%, η κατανάλωση μειώθηκε σημαντικά. Φέτος το χειμώνα, στις αρχές Ιανουαρίου το Τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, μέτρησε θερμοκρασίες σε σπίτια της Αθήνας ακόμη και 5 βαθμούς Κελσίου! Ναι, θα μου πείτε : φυσιολογικό ! Ενεργειακή Φτώχια. Ο κόσμος δεν έχει να πληρώσει για πετρέλαιο. Τότε πως εξηγείται το γεγονός ότι η αιθαλομίχλη είναι ιδιαίτερα αυξημένη στις αστικές περιοχές της Αθήνας που αναπτύχθηκαν τα 20 τελευταία χρόνια, στα βόρεια προάστια κυρίως, και όπου το 80% των νεόδμητων κατοικιών διαθέτει τζάκι? Πως εξηγείται ότι το ίδιο συμβαίνει και σε άλλες πόλεις , στα προάστια της Θεσσαλονίκης και της Πάτρας? Γιατί μια κατοικία στην Αθήνα καταναλώνει τρεις φορές περισσότερη ενέργεια για να θερμανθεί (ΠΡΟΣΕΞΤΕ : ΓΙΑ ΝΑ ΘΕΡΜΑΝΘΕΙ ΜΟΝΟ) από ότι μια αντίστοιχη κατοικία στο Ελσίνκι?
Αλλά είναι μόνο η κατοικία που υποφέρει? Και μόνο το χειμώνα? Γνωστό Νοσοκομείο της Αθήνας , μετρήθηκε και καταναλώνει για την ψύξη και θέρμανση του, αλλά και για το Ζεστό Νερό Χρήσης, κρατείστε το αυτό, όσο ένα αντίστοιχο Νοσοκομείο στην Στοκχόλμη.
Σχολικά συγκροτήματα, μνημεία εμφανούς σκυροδέματος– της μόδας κάποτε, μοιάζουν περισσότερο με θερμοκήπια παρά με κτίρια φιλικά στους χρήστες τους. Αναρωτήθηκε κανείς ποτέ πόσο ικανοποιείται η ανάγκη εξαιρετικής ποιοτικά εσωτερικής ατμόσφαιρας στο σχολείο, σε ένα χώρο όπου τα παιδιά μας χρησιμοποιούν εντατικά, το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας, το μυαλό τους και το σώμα τους για να αποκτήσουν τα εφόδια για το μέλλον?
Τα νούμερα είναι αμείλικτα. Το 80% των κτιρίων που μέχρι σήμερα ελέγχθηκαν με βάση τον ΚΕΝΑΚ στην Ελλάδα, βρίσκονται κάτω από το επιτρεπτό όριο θερμικής άνεσης, ή καταναλώνουν 5-6 φορές περισσότερη ενέργεια για θέρμανση-ψύξη και ζεστό νερό από ότι θα έπρεπε. Αιτίες ? Φυσικά πρώτη και κύρια το ότι μέχρι το 1980 δεν μονώναμε τα κτίρια μας, αφού δεν είχαμε καν κανονισμό θερμομόνωσης. Αλλά και μετέπειτα η κατάσταση δεν βελτιώθηκε όσο θα αναμενόταν. Κτίρια ακόμη και της τελευταίας δεκαετίας παρουσιάζουν αρνητική ενεργειακή συμπεριφορά. Οι βασικές αιτίες εντοπίζονται στην ελλειπή και μη ορθολογική μόνωση του κελύφους, αλλά και στην υπο- η η υπερδιαστασιολόγηση των συστημάτων θέρμανσης –ψύξης και ΖΝΧ.
Ας πάμε όμως στις λύσεις! Πόσο εφικτό είναι τελικά να προσεγγίσουμε το ΜΗΔΕΝ? Η υπόλοιπη Ευρώπη το έχει αποδείξει εδώ και δεκαετίες στην πράξη, υιοθετώντας προοδευτικά τη λογική του Παθητικού Κτιρίου. Αυτό το κτίριο κατοικιών στην Ολλανδία, θέλησε να το απεικονίσει και στην πρόσοψη του! Τόσο σημαντικό ήταν για την επιχείρηση.
Εμείς μπορούμε να το πετύχουμε ? Και με ποια βήματα?
Εμείς πιστεύουμε πως ναι, αρκεί να σκεφτούμε πως κτίζαμε μόλις πριν 100 χρόνια περίπου, αρκεί να αντιληφθούμε πως τα ορυκτά καύσιμα έχουν πια συγκεκριμένη και ορατή ημερομηνία εξάντλησης, αρκεί να αποδεχτούμε επιτέλους πως η μόνη αστείρευτη πηγή ενέργειας, της οποίας μόλις το 10% αξιοποιούμε σήμερα είναι ο ήλιος και αρκεί να χρησιμοποιήσουμε τη συγχρονη τεχνολογία απλά , εφαρμόζοντας ξανά τις βασικές αρχές της Φυσικής επιστήμης.
Αυτή τη φιλοσοφία υιοθετεί το πρότυπο του Παθητικού Κτιρίου. Ας δούμε λίγο τον ορισμό του και τις βασικές αρχές σχεδιασμού του.
……….
Επομένως ένα παθητικό κτίριο ικανοποιεί απολύτως τις δύο από τις τρεις βασικές αρχές του κτιρίου ΣΜΕΚ. Αυτήν της ελάχιστης δυνατής κατανάλωσης και αυτήν της χρήσης ΑΠΕ και παραγόμενης εντός και πλησίον ενέργειας.
Για να έχουμε ένα μέτρο σύγκρισης , για το τι καταναλώνουν σήμερα τα κτίρια μας στην Ελλάδα, με βάση τις ανακοινώσεις του ΥΠΕΚΑ από τα ενεργειακά πιστοποιητικά, η κατανάλωση κυμαίνεται από 120 έως και 300 kWh/m2 το χρόνο.
Ας δούμε μερικά παραδείγματα από την Ευρώπη.
Φοιτητική Εστία στη Βιέννη. Κάθε φοιτητής πληρώνει 50 ευρώ το χρόνο για θέρμανση.
Συγκρότημα διαμερισμάτων στο Τιρόλο. Κάθε διαμέρισμα καίει μόλις σχεδόν μισό κυβικό πέλλετ το χρόνο!
Αλλά και στις αναβαθμίσεις υφιστάμενων κτιρίων τα αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά και προπαντός μετρήσιμα. Εδώ βιομηχανικό κτίριο που μετατράπηκε σε κτίριο γραφείων. Η κατανάλωση ενέργειας μειώθηκε 10 φορές.
Αναβάθμιση σχολικού κτιρίου. Εδώ τα αποτελέσματα είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακά και δεν μετρούνται μόνο στην κατανάλωση ενέργειας, αλλά πρώτιστα στην υγεία και την αποδοτικότητα των μαθητών, που με βάση μετρήσεις βελτιώνεται εντυπωσιακά σε ένα παθητικό κτίριο.
Για να πετύχουμε όμως το στόχο , χρειάζεται κι ένα μοντέλο, μια διαδικασία , τα κατάλληλα εργαλεία και οι κατάλληλοι άνθρωποι. Έχοντας την εμπειρία του προτύπου που έχουμε υιοθετήσει, το οποίο είναι ένα εθελοντικό πρότυπο και όχι νόμος, πιστεύουμε πως το κλειδί για την επίτευξη των στόχων αυτών είναι η πιστοποίηση της όλης αλυσίδας που οδηγεί στο κτίριο ΣΜΕΚ.
Ένα πιστοποιημένο κτίριο είναι ένα κτίριο με ταυτότητα, η οποία στο μέλλον θα λειτουργεί όπως η πινακίδα του αυτοκινήτου μας σήμερα, και ΙΣΩΣ θα αποτελεί το όπλο κατά των νέων φόρων.
Νέο η υφιστάμενο , το πιστοποιημένο παθητικό κτίριο αποκτά συνεχώς προστιθέμενη αξία, ικανοποιώντας τώρα αλλά και στο μέλλον, στο σύνολο του κύκλου ζωής του τους χρήστες του.
Παθητικό κτίριο δε σημαίνει βέβαια μόνο ποιοτικός έλεγχος στην κατασκευή ή την αναβάθμιση, σημαίνει και κατάλληλα υλικά και εξοπλισμοί. Πιστοποιημένα υλικά και εξοπλισμοί εξασφαλίζουν το επιθυμητό αποτέλεσμα, μηδενίζοντας το ρίσκο.
Και φυσικά εξασφαλισμένο αποτέλεσμα σημαίνει πριν από όλα κατάλληλο και σωστά εκπαιδευμένο, και τελικά πιστοποιημένο, ανθρώπινο δυναμικό, όχι μόνο μηχανικοί αλλά και τεχνίτες και εφαρμοστές και άνθρωποι του εμπορίου και της βιομηχανίας.
Όλες τις παραπάνω υπηρεσίες και πολλές άλλες έχει ξεκινήσει να τις προσφέρει το Ινστιτούτο μας στην Ελλάδα εδώ και ένα χρόνο. Το δίκτυο μας εκτείνεται πλέον σε όλη την Ελλάδα και περιλαμβάνει όλες τις κατηγορίες μηχανικών, μελετητικές , εμπορικές και κατασκευαστικές εταιρείες, πανεπιστήμια και δημόσιους οργανισμούς. Ήδη πάνω από 150 μέλη μας έχουν εκπαιδευτεί μέσα από μια σειρά σεμιναρίων στις βασικές αρχές του Παθητικού Κτιρίου.
Και βέβαια δεν είμαστε μόνοι μας, αλλά μέρος ενός παγκόσμιου πια δικτύου που επεκτείνεται με γοργούς ρυθμούς σε κάθε άκρη της γης και υλοποιεί σήμερα κτίρια από την Ανταρκτική μέχρι την έρημο του Κατάρ. Το ΕΙΠΑΚ είναι δόκιμος εκπρόσωπος της διεθνούς ομοσπονδίας παθητικού κτιρίου και θα συμμετέχει στο επόμενο συνέδριο της τον προσεχή Απρίλιο στην Φρανκφούρτη για πρώτη φορά με 25μελή ελληνική αποστολή.
Κλείνοντας θα ξαναθέσω το αρχικό ερώτημα : Πόσο ρεαλιστικό είναι τελικά να απαιτούμε την μηδενική κατανάλωση στο κτίριο!
Και η απάντηση είναι σαφής και μονοσήμαντη: Όταν είσαι ακόμη στην μια μεριά του δρόμου, μην σκέπτεσαι πως θα πηδήξεις στο απέναντι πεζοδρόμιο. Δε φτάνεις ! Περίμενε να ανάψει ο «Γρηγόρης» και προχώρα με σταθερά βήματα από τη διαγραμμισμένη διάβαση. Τότε και μόνο τότε είναι εξασφαλισμένο, ΑΠΟ ΤΩΡΑ, ότι θα φτάσεις απέναντι!