Αεροστεγανότητα: οι τοίχοι δεν "αναπνέουν"! Η αεροστεγανότητα είναι ένα από τα βασικά θεμέλια της ενεργειακά αποδοτικής και χωρίς ζημιές κατασκευής.

1. Αεροστεγανότητα: οι τοίχοι δεν "αναπνέουν"!
Η αναγκαιότητα της αεροστεγανότητας των κτιρίων γίνεται σιγά σιγά κοινός τόπος μεταξύ
των ειδικών της εξοικονόμησης ενέργειας στα κτίρια. Η αεροστεγανότητα οδηγεί σε
εξοικονόμηση ενέργειας, πρόληψη δομικών βλαβών και βελτιωμένη ηχομόνωση. Η
απαίτηση για στεγανότητα σε κτίρια έχει καθοριστεί στη Γερμανία από το 1952 (DIN 4108)
και δεν αποτελεί ειδική απαίτηση που προορίζεται μόνο για κτίρια παθητικής κατοικίας.
Και σε άλλες χώρες της Ευρώπης και του κόσμου, όχι δυστυχώς ακόμη και στην Ελλάδα,
υπάρχουν προδιαγραφές, άλλοτε αυστηρές άλλοτε ελλιπείς για την αεροστεγανότητα των
κτιρίων. Παρ 'όλα αυτά, η παραπλανητική ιδέα των «τοίχων που πρέπει να αναπνέουν»
συνεχίζει να επιμένει.
Η αεροστεγανότητα είναι ένα από τα βασικά θεμέλια της ενεργειακά αποδοτικής και
χωρίς ζημιές κατασκευής. Ο λεγόμενος «κανόνας της μονοκοντυλιάς» έχει αποδειχθεί ότι
είναι καλό βοήθημα για την υλοποίηση της: σε κάθε εγκάρσια τομή, ο σχεδιαστής θα
πρέπει να διευκρινίσει και να ορίσει πως πρέπει να εφαρμοστεί η αεροστεγανότητα των
επιφανειών, των συνδέσεων και των διατρήσεων. Κάποιος πρέπει να είναι σε θέση να
περιγράψει τον αεροστεγή φάκελο ολόκληρου του κτιρίου με ένα μολύβι, χωρίς να το
σηκώσει από το χαρτί. Οι μέθοδοι στεγανότητας πρέπει να καθορίζονται με σαφήνεια για
κάθε μετάβαση μεταξύ δομικών στοιχείων.
Η κλασική εφαρμογή του απαιτούμενου αεροστεγούς
στρώματος σε μια συμπαγή κατασκευή είναι η συνεχής
εσωτερική στρώση σοβά. Η ιδέα ότι η ανταλλαγή αέρος
μπορεί να πραγματοποιηθεί μέσα από το σχηματισμό τοίχων
έχει ήδη αντικρουσθεί το 1928, σε μια δημοσίευση του E.
Raisch ("Die Luftdurchlässigkeit von Baustoffen und
Baukonstruktionsteilen", "Η διαπερατότητα των δομικών
υλικών και των δομικών στοιχείων κτιρίων" , δημοσιευμένο στο: Gesundheits-Ingenieur,
τόμος 51, Ιούλιος 1928). Έτσι, για πάνω από 90 χρόνια, έχει αποδειχθεί σαφώς ότι τα κτίρια
δεν μπορούν να αερίζονται μέσω των τοίχων τους.
Η δεύτερη λανθασμένη ιδέα σχετικά με τους «τοίχους που αναπνέουν» είναι ότι οι
υδρατμοί και οι επιβλαβείς ουσίες από τον εσωτερικό χώρο μπορούν να απομακρυνθούν
μέσω των τοίχων.
Είναι αλήθεια ότι οι υδρατμοί διαχέονται μέσα από το δομικό στοιχείο των τοίχων ανάλογα
με το συντελεστή διάχυσης ατμού του δομικού στοιχείου. Ωστόσο, ακόμη και με μια
ανοιχτή κατασκευή με διάχυση, το ποσοστό υγρασίας που αφαιρείται με αυτόν τον τρόπο
είναι ασήμαντο σε σύγκριση με την ποσότητα υγρασίας που μπορεί να αφαιρεθεί μέσω
κανονικών τεχνικών εξαερισμού (σχέση 1:100).
Οι μετρούμενες τιμές αεροστεγανότητας σε 3.014 παθητικά
κτίρια (νέα και αναβαθμίσεις) δείχνουν ότι είναι απολύτως
δυνατή η ικανοποίηση των απαιτήσεων του παθητικού

2. κτιρίου. Για αυτό το σύνολο μετρήσεων επιτυγχάνεται μέση τιμή n50= 0,4 h-1. Αυτό είναι
σημαντικά χαμηλότερο από το απαιτούμενο μέγιστο όριο των 0,6 h-1 για τις νέες
κατασκευές και 1,0 h-1 για τις αναβαθμίσεις (EnerPHit). Επομένως στα παθητικά κτίρια
έχουμε ισχυρή απόδειξη ότι οι υδρατμοί βγαίνουν από το κτίριο ικανοποιητικά και όχι
μέσω των τοίχων αλλά μέσω του μηχανικού (και ενίοτε και φυσικού) αερισμού.
Τέλος, υπάρχει η ιδέα ότι οι δήθεν «τοίχοι που αναπνέουν» μπορούν να ρυθμίσουν την
υγρασία. Είναι σωστό ότι οι τοίχοι έχουν το σημαντικό καθήκον να ρυθμίζουν την υγρασία
του εσωτερικού αέρα. Η ικανότητα ρύθμισης της υγρασίας και συνεπώς η βελτίωση του
εσωτερικού κλίματος είναι ένα σημαντικό χαρακτηριστικό των κατάλληλων επιφανειακών
υλικών, όπως είναι το εσωτερικό στρώμα σοβά. Η ρύθμιση της υγρασίας πραγματοποιείται
περίπου στα πρώτα 8 έως 13 mm του στρώματος σοβά. Η υπόλοιπη συσσώρευση
τοιχώματος (π.χ. αεροστεγές φύλλο στον τοίχο) δεν έχει σημαντική επίδραση στην ρύθμιση
της υγρασίας.
Η ιδέα ότι οι τοίχοι πρέπει να «αναπνέουν» σίγουρα ανήκει στη σφαίρα των μύθων. Είναι
καιρός να μετατοπιστεί η εστίαση στα φυσικά δεδομένα, προκειμένου να αποφευχθούν
ελαττωματικές κατασκευές και δομικές βλάβες. Η αναγκαιότητα για ένα αεροστεγές
περίβλημα κτιρίου είναι απαραίτητη πέρα από κάθε αμφισβήτηση και πρέπει πλέον να
εφαρμοστεί και στη χώρα μας, στα πλαίσια σχεδιασμού του κτιρίου ΝΖΕΒ.
Δεν αναπνέουν οι τοίχοι, οι άνθρωποι αναπνέουν και ζουν ευχάριστα μέσα σε ένα καλά
αεριζόμενο και θερμικά άνετο περιβάλλον.
Søren Peper, © iPHA / Passivhaus Institut , Στέφανος Παλλαντζάς, Πολ.Μηχ. , ΕΙΠΑΚ