1. Ψηφιδωτό παρϊςταςη από
το νοτιοδυτικό πεςςό του
ναού του Αγύου Δημητρύου
ςτη Θεςςαλονύκη.
Εικονύζεται ο ϊγιοσ
Δημότριοσ ανϊμεςα ςτον
ϋπαρχο Λεόντιο και τον
Επύςκοπο τησ πόλησ.
Χρονολογεύται γύρω ςτα
650.

2. Η Παναγύα
Βρεφοκρατούςα.
Από την
κεντρικό αψύδα
του ναού Santa
Maria Antiqua
ςτη Ρώμη, β΄
μιςό 7ου-αρχϋσ
8ου αι.

3. Σον 6ο, και κυρύωσ τον 7ο αιώνα, οι αυτοκρϊτορεσ
του Βυζαντύου χρηςιμοποιούςαν τισ εικόνεσ, κυρύωσ
τισ αχειροπούητεσ, ςαν ηθικό ςτόριγμα τησ εξουςύασ
τουσ, ενώ η λατρεύα των εικόνων εντϊθηκε ςτα
ευρύτερα κοινωνικϊ ςτρώματα. Σην εποχό τησ
Εικονομαχύασ ωςτόςο, καταςτρϊφηκαν ςτο
μεγαλύτερο ποςοςτό όχι μόνο οι φορητϋσ εικόνεσ
αλλϊ και κϊθε παρϊςταςη με τα πρόςωπα του
Χριςτού, τησ Παναγύασ και ϊλλων αγύων, και
αντικαταςτϊθηκαν με ανεικονικό διϊκοςμο.

4. Σταυρόσ από την
καμάρα του
ιερού τησ Αγίασ
Σοφίασ ςτη
Θεςςαλονίκη.
Αρχέσ 8ου αι
Σο εικονογραφικό πρόγραμμα των ναών τησ εποχόσ και οι κυριότερεσ
αντιλόψεισ που εξϋφραζε επικεντρώνονταν ςτην αψύδα. ΢το χώρο
αυτό εύχε καθιερωθεύ από τον 6ο αιώνα το θϋμα τησ Θεοτόκου, που
απηχεύ το δόγμα τησ Ενςϊρκωςησ και που ςυνϋχιςε και μετϊ το 843
να αποτελεύ κεντρικό ςημεύο του αυςτηρϊ διαρθρωμϋνου
εικονογραφικού προγρϊμματοσ. Σην περύοδο τησ Εικονομαχύασ η
μορφό τησ Παναγύασ αντικαταςτϊθηκε από το ςταυρό, θϋμα με
εξαιρετικό ςυμβολικό ςημαςύα.

6. Δεύγματα ανεικονικόσ
διακόςμηςησ
Αριςτερϊ: από το ναό του Αγύου
Αρτεμύου ςτη Νϊξο, 9οσ αι
Κϊτω: από το ναό του Αγύου
Ιωϊννη ςτη Νϊξο, 9οσ αι

7. Άποψη τησ κεντρικόσ
αψύδασ του Αγύου
Βαςιλεύου ςτη ΢ιναςό. Η
αψύδα φϋρει ανεικονικό
διϊκοςμο και ςτο κϋντρο
δεςπόζει ϋνασ λατινικόσ
ςταυρόσ που
πλαιςιώνεται από
γεωμετρικϊ
κοςμόματα, 9οσ αι