1. KARDİYOVASKÜLER
SİSTEMDE NÜKLEER TIP
UYGULAMALARI

2. DERSİN AMACI
• Nükleer kardiyolojinin temel disiplinlerini,
mekanizmalarını ve endikasyonlarını
öğrenmek
• Kullanılan radyofarmasötik maddeler ve
yöntemleri anahatları ile kavramak
• Vizüel ve kantitatif değerlendirmelere yönelik
örnekler görmek

3. KARDİYOVASKÜLER SİSTEMDE
NÜKLEER TIP UYGULAMALARI
• Myokard Perfüzyon Sintigrafisi (MPS)
• Pozitron Emisyon Tomografisi (PET)
• Radyonüklid Ventrikülografi
• İnfarkt Görüntüleme

4. Myokard Perfüzyon Sintigrafisi
• MPS kullanım alanları
• Perfüzyon görüntüleme farmasötikleri
• Görüntüleme protokolleri
• Normal MPS ve diagnostik paternler
• Farmakolojik stres testleri

5. MPS Kullanım Alanları
• Koroner arter hastalığı (KAH) tanısı ve prognostik
değerlendirme
• Akut göğüs ağrılı hastalar
• MI sonrası risk değerlendirme
• Viabl myokard – skar ayrımı
• Nonkardiak cerrahi öncesi hastalar
• Revaskülarizasyon (bypass, anjioplasti, stent)
işlemlerinin değerlendirilmesi

6. MPS Farmasötikleri
• Thallium-201 (Tl-201): K analogu. Na-K-ATPase
pompası ile myositlere alınır. 73 saatlik fiziksel
yarı ömür. Zayıf X-ışınları dokuları geçerken
fazlaca atenüasyona (azalma) uğradığından
optimal görüntüleme özelliklerine sahip değil.
Dozun % 5’i kalpte yerleşir. Myokarddaki Tl ile
vasküler havuzdaki Tl sürekli bir redistribüsyona
uğrar. Bir kez enjeksiyonla stres-redistribüsyon
görüntüleme yapılabilir.

7. MPS Farmasötikleri
• Methoxyisobutyl isonitrile (MIBI): Technetium-
99m (Tc-99m) ile bağlanabilen kit halindedir.
Pasif yolla myositlerdeki mitokondrilerde yerleşir.
Myokard ve kan havuzu arasında redistribüsyon
YOK denecek kadar az, uzun süre myokardda
kalarak görüntülemeye fırsat verir. Tc-99m’in ışın
özellikleri gama kameralar için çok uygundur.

8. MPS Farmasötikleri
• Tc-99m-tetrofosmin: Tc-99m ile bağlanır.
Farmakokinetik özellikleri MIBI’ye benzer.

9. Görüntüleme Protokolleri
• MPS’de: 1) stres ve 2) rest (istirahat) görüntüleme
yapılır. Stres çekimi için hastaya egzersiz veya
farmakolojik ajanlarla stres uygulanabilir.
• Planar (düzlemsel) veya Gated planar imajlar
alınabilir; SPECT ile kesitler veya Gated SPECT
ile hareketli kesitler elde edilebilir.
• MPS tracer’ları bir bölgenin kan akımı ile doğru
orantılı olarak myokardın o bölümünde tutulurlar.

10. Görüntüleme Protokolleri
• Tl-201: Peak streste dozun i.v. verilmesinden 10
dk sonra stres, 3-4 saat sonra rest çekimi yapılır.
Rest çalışmasında ikinci bir Tl-201 dozu
uygulanmadan “redistribüsyon” çekimi yapılabilir
ya da ikinci bir doz uygulanabilir.

11. Görüntüleme Protokolleri
• Tc-99m MIBI ve Tc-99m tetrofosmin: Peak streste
doz enj.dan 15-60 dk sonra stres görüntüleme
yapılır. Rest çalışması aynı gün veya bir başka gün
yapılabilir ancak (Tl’un aksine) MUTLAKA
ikinci bir doz enj’u gereklidir. Rest enj’undan 60-
90 dk sonra görüntüleme yapılır.

12. Normal MPS ve Diagnostik Paternler
• Normalde sol ventriküler myokard üniform tracer
tutulumu göstermelidir. Stres ve rest imajlardaki
bulgulara göre aşağıdaki tanılar konabilir:
A B C
• Stres imajı: Normal Defekt Defekt
• Rest imajı: Normal Normal Defekt
• TANI: Normal İskemi Skar

13. Farmakolojik Stres Testleri
• Kas, sinir ve eklem hastalıkları gibi çok çeşitli
nedenlerle egzersiz yapamayan hastalarda
dipridamol, adenozin veya dobutamin ile
farmakolojik stres uygulanır. Dipridamol ve
adenozin güçlü vazodilatör ajanlardır, koroner kan
akımında 3-4 kat artışa yol açarlar. Dobutamin
kardiyak iş yükünü arttıran, inotropik ve
kronotropik etkili, sentetik bir katekolamindir.
Fiziksel egzersize benzeyen bir etki yapar.

15. Kalpte Pozitron Emisyon
Tomografisi (PET)
• Üstün bir rezolüsyon ve fizyolojik, biyokimyasal ve
metabolik açıdan faydalı bilgiler verebilen tracerlar
kullanabilme avantajı.
• En sık kullanılan PET radyofarmasötikleri fluorine-18
fluorodeoxyglucose (F-18 FDG), rubidium-82 (Rb-82),
nitrogen-13 (N-13) ammonia ve carbon-11 (C-11)
palmitatedir.
• FDG myokard glukoz metabolizmasını, Rb-82 ve N-13
perfüzyonu, C-11 palmitate ise yağ asidi metabolizmasını
ortaya koyar.

16. Kalpte Pozitron Emisyon
Tomografisi (PET)
• Normalde myokard enerji ihtiyacının % 85’ini yağ
asidi metabolizması ile karşılar. İskemi bölgeleri
ise enerjilerini glukoz yoluyla almaya çalışır ve
perfüzyona oranla artmış FDG tutulumu
gösterirler.
• KAH tanısı ve myokard viabilitesinin
değerlendirilmesinde çok hassas.

17. Radyonüklid Ventrikülografi
(RNV)
• İki temel teknik:
• 1) First pass RNV: tracerin santral dolaşımdan bolus
şeklinde ilk geçişi esnasında data toplanır. 2) Equilibrium
(denge) RNV: kamera hasta EKG’si ile senkronize
edilerek, kan havuzunda kalan bir madde bir çok kardiyak
siklus boyunca görüntülenir.
• Radyofarmasötikler:
• First pass: Tc-99m-MIBI ve tetrofosmin
• Equilibrium RNV (kan havuzu) ajanları: Tc-99m ile
işaretli eritrositler

18. Radyonüklid Ventrikülografi
(RNV)
• Bölgesel ve global ventriküler fonksiyonlar,
diastol ve sistol sonu ventrikül hacimleri, atım
hacmi, kalp debisi, regurjitan fraksiyon,
ventrikülün doluş ve boşalma hızları
değerlendirilebilir.
• MI, KAH, kardiyomyopati, ilaçların kardiyotoksik
etkilerinin belirlenmesi, revaskülarizasyon
işlemlerinin değerlendirilmesi, konjenital kalp
hastalıklarında kullanılabilir.

19. İnfarkt Görüntüleme
• MI sırasında hücrenin ölümüyle hücre içine kalsiyum
geçişi olur ve çeşitli kalsiyum fosfat kompleksleri oluşur.
Bu mikrokristal birikimleri Tc-99m-pirofosfat için
bağlanma bölgesi oluştururlar. Ancak bu bağlanma için bir
miktar tracerin da bölgeye ulaşması gereklidir.
• Hasta 15-25 mCi Tc-99m-pirofosfatın i.v. verilmesinden
3-4 saat sonra görüntülenir. Anterior, LAO ve sol lateral
imajları içeren 3-4 değişik pozisyonda imajlar alınır.

20. İnfarkt Görüntüleme
• İnfarkt anından testin pozitifleşmesine kadar geçen süre
genelde 12 saati bulur. Maddenin infarkt alanındaki
maksimum yerleşimi 48-72. saatlerdedir. Bu süreyi aşmış
infarktlarda daha düşük tutulum olur, 14. günden sonra
sintigrafi çoğunlukla normale dönmüştür.

21. İnfarkt Görüntüleme
• Kullanım alanları:
• MI tanısının kesinleştirilemediği olgular. Tanı
geciktikçe serum enzim düzeyleri ve EKG değişiklikleri
normale dönebilir. Büyük travmalar veya cerrahi sonrası
serum kreatinin kinaz düzeyleri güvenilirliğini yitirebilir.
Sol dal bloğu olanlarda Q dalgalarının değerlendirilmesi
zor olabilir. Bu test ayrıca subendokardial infarkt ve
iskemi ayrımında, ve sağ ventrikül infarktlarında
kullanılabilir.