1. 1
ERİŞKİN TEMEL YAŞAM DESTEĞİ 2010
Uzm. Dr. Haldun Akoğlu
ERİŞKİNTEMELYAŞAMDESTEĞİ2010
ERİŞKİNTEMELYAŞAMDESTEĞİ2010
ERİŞKİNTEMELYAŞAMDESTEĞİ2005
ERİŞKİNTEMELYAŞAMDESTEĞİ2010

2. 2
ERİŞKİNTEMELYAŞAMDESTEĞİ2010
Omuzlarına vurarak “İyi
misiniz?” diye sorun
Yanıt verirse ancak tıbbi
yardıma ihtiyacı varsa
112’yi arayın
ERİŞKİNTEMELYAŞAMDESTEĞİ2010
Sert bir yüzeyde sırtüstü yatır
Yüzüstü yatıyorsa sırtüstü çevir
Hastanede, ileri havayolu takılı ancak
sırtüstü çevrilemiyorsa (spinal anestezi)
yüzüstü (prone CPR) KPR yapılabilir (Class
IIb)
ERİŞKİNTEMELYAŞAMDESTEĞİ2010
Nabız Kontrolü
Halktan biri
Nabız kontrolü yapması öğretilmemeli
Eğer aniden kendini kaybeden/kollaps bir hasta varsa ve
normal solumuyorsa göğüs basısına başlamalı
Sağlık çalışanları
Gereğinden uzun süre kontrol etmekteler
Tam anlamıyla başarılı tanımlama yapamamaktalar
Nabız kontrolü 10 saniyeyi geçmemeli
10 saniye için belirgin nabız alınamadıysa göğüs basısına
başlanmalı
ERİŞKİNTEMELYAŞAMDESTEĞİ2010
Sternumun alt yarısı üzerine yapılmalı
SBP 60-80 mmHg
DBP düşük
Karotid arterdeki Ortalama arteryal basınç 40 mmHg
VF SCA kurbanlarında göğüs basısı defibrilasyon
denemelerinin başarı şansını arttırır
İlk şok, kollapstan >4 dakika sonra verildiyse bu
arada yapılmış olan göğüs basısı hayati öneme
sahip
ERİŞKİNTEMELYAŞAMDESTEĞİ2010
“Etkili” göğüs basısı KPR sırasında kan akımını
sağlamak için gerekli (Class I)
“Etkili” göğüs basısı için “sert bas, hızlı bas”.
Erişkin göğsüne 100 bası/dk
4-5 cm göğüs çökecek şekilde
Her bası sonrası göğüs tamamen eski haline
gelene kadar beklenerek
Bası ve relaksasyon süreleri eşit olacak şekilde
Ara vermeden göğüs basısına devam ederek
yapılmalı
Hastane yatağında sırt tablası konulmalı
ERİŞKİNTEMELYAŞAMDESTEĞİ2010

3. 3
Teknik
Kurban sert bir yüzeyde sırtüstü yatar
Kurtarıcı kurbanın toraksının hemen yanına çömelir
Sternumun alt yarısına ve göğsün tam ortasına
basılmalı
El ayaları kullanılmalı ve üstüste konulmalı
Sternum 4-5 cm çöktürülmeli
Göğsün normal pozisyonuna dönmesine izin
verilmeli
100 bası/dk hızında yapılmalı
ERİŞKİNTEMELYAŞAMDESTEĞİ2010
Teknik
Sağlık çalışanı olmayanlar
AED gelene, hasta hareket edene ya da 112
personeli KPR’yi devralana kadar bırakmamalı
Yanıt ya da dolaşım varlığını kontrol etmek için
durmamalı
Sağlık çalışanları
10 saniyeyi aşmadan ve nadiren dolaşım kontrolü
yapmalı
ERİŞKİNTEMELYAŞAMDESTEĞİ2010
Eğer cerrahi gerektiren bir travma hastası
değilse ve KPR yapılan ortam güvenliyse
hasta KPR sırasında transport edilmemeli,
hasta neredeyse orada resüsitasyon
tamamlanmalı.
Hastane içi arrestlerde hastabaşında KPR
başlanıp tamamlanmalı, hasta farklı
birimlere geçirilmeye çalışılmamalı
ERİŞKİNTEMELYAŞAMDESTEĞİ2010
Palpable bir femoral ya da karotid nabzı
almak eskiden göğüs basısının yeterliliği için
bir gösterge olarak kabul edilirdi
Ancak etkili arteryal akım olmaksızın venöz
nabız hissedilebilir
Bu yüzden göğüs basısının etkinliği yeterli
çökme sağlanması ve dakika bası sayısının
100 olmasına bakılarak değerlendirilmeli
ERİŞKİNTEMELYAŞAMDESTEĞİ2010
Kurtarma Soluğu (Ön soluk – artık YOK)
2010 kılavuzunda göğüs basısı ventilasyonun
önüne alınmıştır
Kurtarma soluğu verilmeyerek havayolunu
açma, soluk verme ve solumuyor olduğuna
bakma gibi zaman kayıplarından vaz geçilmiştir
ERİŞKİNTEMELYAŞAMDESTEĞİ2010
Göğüs basısına bağlandıktan sonra
ventilasyona başlanır
Herbiri 1 saniye boyunca verilmeli
Görünür göğüs şişkinliği yapmalı
VF SCA’in ilk birkaç dakikasında solunum
göğüs basısı kadar önemli değildir çünkü
arrest sonrası ilk birkaç dakika kan oksijen
düzeyi yeteri kadar yüksektir. Bu
dakikalarda kalp ve beyin, perfüzyon
yokluğundan daha fazla etkilenir
Bu yüzden etkili göğüs basısı yapılmalı ve hiç
ara verilmemelidir
ERİŞKİNTEMELYAŞAMDESTEĞİ2010

4. 4
Kurtarma Soluğu
Uzamış VF SCA’da kandaki oksijen
tükendiğinden hem ventilasyon hem de
kompresyon eşit öneme sahiptir.
Asfiktik arrest hastalarında (boğulma
kurbanları ya da çocuklar) ventilasyon ve
kompresyon eşit öneme sahiptir
ERİŞKİNTEMELYAŞAMDESTEĞİ2010
CPR sırasında akciğere giden kan akımı
azaldığından normalden daha düşük solunum hızı
ve tidal volümle yeterli ventilasyon-perfüzyon
oranına ulaşılabilir
Kurtarıcılar hiperventilasyondan kaçınmalıdır,
hem gereksiz hem de zararlıdır.
İntratorasik basıncı arttırarak kalbe venöz geri
dönüşü azaltır, kalp debisini düşürür, arrestten
surviyi azaltır.
Mideyi şişirerek istenmeyen komplikasyonlara
neden olabilir.
ERİŞKİNTEMELYAŞAMDESTEĞİ2010
Kompresyon-Ventilasyon Oranı
30 : 2 (expert opinion – Class IIa)
PBLS 2-kurtarıcılı 15 : 2
İleri havayolu açıldığında
8-10 soluk/dakika asenkronize
2-kurtarıcı varlığında 2 dakikada bir roller değişilmeli
ERİŞKİNTEMELYAŞAMDESTEĞİ2010
Kompresyon-Ventilasyon Oranı
100 bası/dakika basının hızı değil sayısı olmalı
Bu konuda yapılan bir çalışmada kurtarıcılar
100-121 bası/dk hızında göğüs basısı yaptılarsa
da sık duraklamalar nedeniyle dakika başına
düşen bası sayısı 64’ü geçememiş.
ERİŞKİNTEMELYAŞAMDESTEĞİ2010
CPR Suflörleri
CPR suflör cihazlarının kullanımıyla hem bası
sayısı hem de kalitesi artmakta, kullanılması
önerilir (Class IIb)
ERİŞKİNTEMELYAŞAMDESTEĞİ2010
SADECE KOMPRESYON KPR
Tüm kurtarıcılar tanımadıkları kişilere ağızdan-
ağıza ventilasyon yapmaktan çekinmekte
Hastane dışı tanıklı arestlerin sadece %20’sinde
KPR yapılmakta
Sadece kompresyon KPR, hiç KPR yapmamaktan
daha başarılı
VF SCA’in ilk 5 dakikasında ventilasyon gerekli değil
Havayolu açıksa ara ara olan iç geçirmeler ve göğüs
recoil yeterli havalanmayı sağlayabilir
Ancak en iyi yöntem ventilasyon-kompresyon
KPR’dir.
ERİŞKİNTEMELYAŞAMDESTEĞİ2010

5. 5
HAVAYOLU YÖNETIMI
Sıralama artık CAB şeklinde
Göğüs basısının yanı sıra havayolunu da
yönetebileceği inanan tek kurtarıcılar ya da 2
kurtarıcılı durumda havayolu yönetimi
sağlanmalı
ERİŞKİNTEMELYAŞAMDESTEĞİ2010
Havayolunun Açılması:
Halktan biri
Head tilt – chin lift
manevrası
Spinal yaralanma şüphesi
olsun ya da olmasın
Jaw thrust manevrasını
öğretmeyin
Öğrenmesi zor, uygulama
sırasında omurgayı
koruyamadıkları gösterilmiş
ERİŞKİNTEMELYAŞAMDESTEĞİ2010
Sağlık personeli
Head tilt – chin lift manevrası
Baş-boyun yaralanması şüphesi yoksa
Jaw thrust ya da Head extension
Servikal yaralanma şüphesi varsa
(Class IIb)
Bu manevra ile yeterli havayolu
açıklığı sağlanamazsa, havayolunun
sağlanması birincil öncelik
olduğundan head-tilt chin-lift
manevrası denenmeli
İmmobilizasyon araçlarından ziyade
(servikal kollar) elle servikal
immobilizasyon yapılmalı
ERİŞKİNTEMELYAŞAMDESTEĞİ2010
ERİŞKİNTEMELYAŞAMDESTEĞİ2010
Normal solunumu ve efektif dolaşımı olan cevapsız
erişkin hastalarda kullanılır (Class IIb)
Hastanın yan tarafında diz üstü çökün ve her iki
bacağının düz bir şekilde durmasını sağlayın.

6. 6
Size uzakta olan kolunu göğüs kafesini çaprazlayacak
şekilde ve elini size yakın olan omzuna doğru; avuç içi
yere, el sırtı hastanın yanağına bakacak şekilde
yerleştirin.
Yanağın yanındaki el ve bacağından tutarak hastayı
yana doğru çevir, Üstte kalan bacağı,hem kalça hem diz
eklemi dik açı yapacak şekilde ayarla
Hastanın duruşunu resimde görünen şekle
uygun hale getirip güvenli (recovery)
pozisyonunu sağla.
Cevapsız bir submersiyon kurbanı sudan çıkarılır
çıkarılmaz KPR ve kurtarma soluğu verilmeli (Class IIa)
Hangi yaşta olursa olsun, 112 çağırmak için kurbanın
yanından ayrılmadan önce 5 tur KPR yapılmalı
Su içinde ağızdan-ağıza ventilasyon eğitimli bir kurtarıcı
varsa yapılmalı (PADI-CMAS AOW üzerine RESCUE DIVER
sertifikası)
Su içinde göğüs basısı zor ve tehlikeli
Kurtarıcılar boğulma kurbanlarını en hızlı şekilde
sudan çıkararak resüsitasyona başlamalılar
Sadece belirgin yaralanması olanlar, alkol
intoksikasyonu bulgusu verenler, dalgıçlar veya su
sporu yapanlar “spinal kord hasarı” varmış gibi
ele alınmalıdırlar
Cevapsız bir hipotermi hastasında;
Solunum arrestini doğrulamak için
solunum
Kardiyak arrest ya da ağır bradikardiyi
doğrulamak için de nabız
30-45 sn boyunca değerlendirilmeli
Kurbana müdahale için ısıtma
beklenmemeli
Islak kıyafetler çıkarılmalı, çevre ısıdan
hasta yalıtılmalı, ılık nemli oksijen ile
ventile edilmeli
Sert hareketlerden kaçınılmalı

7. 7
Nadir ama engellenebilir bir ölüm sebebi
Erişkinde çoğunlukla yemek yerken impakte olan yiyecek
sonucu
İnfant ve çocuklarda yemek yerken veya oyun oynarken
genellikle bir erişkinin yanında
Bayılma, kalp krizi, nöbet gibi durumlardan ayırt edilmeli
Kurbanın ağır havayolu obstrüksiyon bulguları
olup olmadığına bakılmalı
Nefes alamama belirtileri
Nefes almada zorlaşma
Sessiz öksürük
Siyanoz
Konuşamama
Üniversal boğulma işareti
Eğer hafif obstrüksiyon var ve kurban kuvvetlice öksürebiliyorsa,
kurbanın spontan öksürüğü ve solunum çabalarını engellemeyin
Obstrüksiyonu gidermek için girişim yapmayı:
Öksürük sessizleşirse
Solunum zorluğu artarsa
Stridor gelişirse
Kurban cevapsızlaşırsa düşünün
Önce 112’ye haber verin
Cevap veren >1 yaşındaki ağır havayolu obstrüksiyonu
kurbanlarında, vaka raporları sırta vurma ve abdominal ve chest
thrust’ın etkin olduğunu göstermekte
%50 vakada birkaç tekniğin birarada kullanılması gerekmekte
Her ne kadar birkaç teknik
birarada daha başarılıysa da
öğretim kolaylığı açısından
ardışık abdominal thrust
kullanımı öğretilmektedir
(Class IIb) - <1 yaş grubunda
önerilmez
Eğer abdominal thrust etkili
değilse chest thrust
kullanılmalıdır (Class IIb)
Chest thrust obez
hastalarda eğer
kurtarıcının kolları
abdomeni saramıyorsa
kullanılmalı (Class
indet)
Eğer FBAO hastası cevapsızlaşırsa, hasta düz
bir zemine yatırılarak 112 aranmalı ve KPR
başlanmalı
KPR sırasında her havayolu açıldığında ağızın
içine bakarak yabancı cisim görülmeye ve
çıkarılmaya çalışılmalı

8. 8
Finger-sweep tekniği
sadece cevapsız hastada
solid materyal ağız içinde
görüldüğünde uygulanmalı
(Class Indet)
Yabancı cisim görmeden
kullanımı zarar verebilir –
birkaç vaka raporunda
epiglot dislokasyonu
bildirilmiş
ERİŞKİNTEMELYAŞAMDESTEĞİ2010