7. ZAŁOśENIA OGÓLNE
Rodzaj operacji
Wpływ na matkę i dziecko
Odpowiednio dobrana terapia
Analgezja z wyprzedzeniem (Preemptive analgesia)& analgezja
prewencyjna
8. KLASYFIKACJA
ZABIEGÓW
I. Zabiegi z niewielkim urazem tkanek
II. Zabiegi z miernym urazem tkanek
III. Zabiegi połączone z znacznym i rozległym urazem tkanek
• Otwarcie jamy otrzewnej
• Przewidywalny poziom bólu > 6 wg NRS
• Analgezja multimodalna
.
Misiołek H, Cettler M, Woroń J, Wordliczek J, Dobrogowski J, Mayzner-Zawadzka E: The 2014 guidelines for post-operative pain management.
Anaesthesiol Intensive Ther 2014; 46: 221–244
9. CIĘCIE CESARSKIE – WYBÓR METODY
• TRYB
• Planowe
• Nagłe
• RODZAJ
ZNIECZULENA
• Ogólne
• Regionalne• Regionalne
• Blokada centralna
• Zewnątrzoponowa
• Podpajęczynówkowa
10. ANALGEZJA Z WYPRZEDZENIEM
(PREWENCYJNA)
• CEL
• Zabezpieczenie OUN przed
dośrodkową impulsacją –
ograniczenie syntetyzacji
obwodowej i ośrodkowej
• W Ciąży
• Przenikanie przez łożysko
• Rezygnacja z
podania przed
wydobyciem dzieckaobwodowej i ośrodkowej
• Mnogość leków i środków
• NLPZty, paracetamol,
gabapentynoidy,
• Klonidyna….
wydobyciem dziecka
• Podanie
bezpośrednio po
wydobyciu
• Opioidy, Paracetamol,
NLPZty, ketamina,
gabapentynoidy…….
11.
12. Journal of Basic and Clinical Reproductive Sciences · July - December 2014 · Vol 3 · Issue 2
13. GABAPENTYNA
Strukturalnie podobna
do GABA
Kora nowa, hipokamp
Kanały wapniowe
46 pacjentek
Gabapentyna 600 mg
Lepsza kontrola bólu
Większa satysfakcja matek
w grupie gabapentyny
19% v. 0% sedacja
Kanały wapniowe
bramkowane napięciem Brak wpływu na Apgar i
gazometrię
Moore A, Costello J, Wieczorek P, Shah V, Taddio A, Carvalho JC.
Gabapentin improves postcesarean delivery pain management: a randomized, placebo-controlled trial.
Anesth Analg. 2011 Jan;112(1):167-73.
19. KLONIDYNA PODPAJĘCZYNÓWKOWO
Centralnie działający agonista
alfa,
Zmniejsza zużycie opioidów
zmniejsza drżenie.
Skutki uboczne:
• 50 i 100 mcg morfiny
• + 75 mcg Konidyny
• WYNIKI
• 50 mcg jest
optymalnymSkutki uboczne:
• niedociśnienie, sedacja,
bradykardia, wydłużenie
blokady motorycznej
Eisenach JC, De Kock M, Klimscha W (1996) alpha(2)-adrenergic agonists for regional anesthesia. A clinical review of clonidine (1984-1995).
Anesthesiology 85: 655-674.
optymalnym
rozwiązaniem w terapii
• Rezygnacja z
Klonidyny
Carvalho FA, Tenório SB, Shiohara FT, Maia LR, Mota A
Randomized study of postcesarean analgesia with intrathecal morphine alone or combined with clonidine.
J Clin Anesth. 2016 Sep;33:395-402
20. OPIOIDY
ZEWNĄTRZOPONOWO
Opioid Dawka
zewnątrzoponowa
Czas analgezji
[godziny]
Morfina 2,5-4 mg 18-24 „złoty standard”
Fentanyl 50-100 mcg 3-4 Analgezja
śródoperacyjnaśródoperacyjna
Sufentanyl 10-20 mcg 3-4 Analgezja
śródoperacyjna
Palmer, CM, et al. Anesthesiology 90:437-44. 1999
Palmer, CM, Tech in Reg Anesth & Pain Mgmt 7(4):213-21. 2003
Misiołek H, Cettler M, Woroń J, Wordliczek J, Dobrogowski J, Mayzner-Zawadzka E: The 2014 guidelines for post-operative pain management.
Anaesthesiol Intensive Ther 2014; 46: 221–244
21. • Nudności i wymioty < 10%
• Depresja oddychania < 0.25%
Palmer, CM, et al. Anesth Analg 90:887-91. 2000
25. LEWOBUPIWAKAINA I FENTANYL
Chen SY, Liu FL, Cherng YG, Fan SZ, Leighton BL, Chang HC, Chen LK
Patient-controlled epidural levobupivacaine with or without fentanyl for post-cesarean section pain relief. Biomed Res Int. 2014;2014:965152.
26.
27.
28. ŚWIĄD
• Prawie zawsze
• Zwykle łagodny
• Częściej po opioidach do pp niż do z-o• Częściej po opioidach do pp niż do z-o
• Zapobieganie i leczenie
• Minimalizacja dawki opioidu
• Dodatek analgetyku lokalnego do pp
• Nalbufina 2,5-5 mg
29. DEPRESJA ODDECHOWA – CIĘCIE
CESARSKIE
BLOKADY CENTRALNE
5036 pacjentek – badanie jednoośrodkowe
Depresja oddechowa
• Nie wszystkie zdarzenia są rejestrowane
• Przedział Ufności 95%
• 1:1429;
• 0,07%;• 0,07%;
Crowgey TR, Dominguez JE, Peterson-Layne C, Allen TK, Muir HA, Habib AS.
A retrospective assessment of the incidence of respiratory depression after neuraxial morphine administration for postcesarean delivery analgesia. Anesth
Analg. 2013 Dec;117(6):1368-70
30. ANALGEZJA MULTIMODALNA
• Działanie addytywne różnych środków
• Różne punkty uchwytu zastosowanych preparatów
• Wpływ na: transdukcję, przewodzenie, modulację i percepcję• Wpływ na: transdukcję, przewodzenie, modulację i percepcję
• Ograniczenie objawów niepożądanych
• Redukcja transferu łożyskowego
31. DROGI PODANIA LEKÓW
• Nie zaleca się domięśniowego i podskórnego podawania leków
• Droga doodbytnicza jest małoprecyzyjna
• Doustne podawanie leków jest zalecane
• Dożylny wlew opioidów
• Miareczkowanie
• Uzyskanie MSSA
• Kontynuacja
• Wlew dożylny – stały przepływ
• PCA
• NCA
32. OPIOIDY SYSTEMOWO
PCA
• Morfina
• Fentanyl
• Sufentanyl
• Remifentanyl
Doustnie oxycodon – dawka < 90mg/dobę – minimalny wpływ na
noworodka
Tramadol –
• 3 mechanizmy działania
• Możliwość podawania parenteralnie i enteralnie
I. Demirel et al. Iran Red Crescent Med J. 2014;16(3):e15506
33. ANALGEZJA KONWENCJONALNA (I.V.) & PCA
Lepsza kontrola bólu 6,12, 24
Satysfakcja pacjentów większa podczas PCA
Samina Ismail, Gauhar Afshan, Abdul Monem, Aliya Ahmed
Postoperative Analgesia Following Caesarean Section: Intravenous Patient Controlled Analgesia versus Conventional Continuous Infusion Open Journal of
Anesthesiology, 2012, 2, 120-126
34. ANALGEZJA DOUSTNA WS. PCA
Dieterich M, Müller-Jordan K, Stubert J, Kundt G, Wagner K, Gerber B
Pain management after cesarean: a randomized controlled trial of oxycodone versus intravenous piritramide
Arch Gynecol Obstet. 2012 Oct;286(4):859-65
35. LEKI NIEOPIOIDOWE & ADIUWANTY
Pracetamol 1g co 6 godzin
NLPZ – bezpieczne podczas karmienia piersią
• Nieselektywne
• Ibuprofen 600-800mg co 8 godzin p.o.
• Diclofenac
• Ketoprofen
• Selektywne COX-2 (celecoxib, parecoxib)• Selektywne COX-2 (celecoxib, parecoxib)
Ketamina
Gabapentyna
Behaeen K et al. Iran Red Crescent Med J. 2014;16(3):e15506
Milani, et al.: Low dose ketamine on pain relief and narcotics in cesarean section; Journal of Basic and Clinical Reproductive Sciences · July -
December 2014 · Vol 3 · Issue 2
Lavoie, et al. Clin Perinatol 40:443-55. 2013
Flood & Aleshi. Chapter 27, Chestnut’s Obstetric Anesthesia. 5th Ed. 2013
Fong WP, Yang LC, Wu JI, Chen HS, Tan PH (2008) Does celecoxib have pre-emptive analgesic effect after Caesarean section surgery? Br J Anaesth
100: 861-862.
Wong JO, Tan TD, Cheu NW, Wang YR, Liao CH, et al. (2010) Comparison of the efficacy of parecoxib versus ketorolac combined with morphine on
patient-controlled analgesia for post-cesarean delivery pain management. Acta Anaesthesiol Taiwan 48: 174-177.
I. Demirel et al. Iran Red Crescent Med J. 2014;16(3)
36. ANALGEZJA
MULTIMODALNA
Diklofenak, tramadol i kombinacje diklofenak paracetamol dają
zadawalającą analgezję pooperacyjną
Połączenie diklofenak + tramadol było bardziej skuteczne, ale wiąże się z
większą częstością występowania nudności pooperacyjnych
Mitra S, Khandelwal P, Sehgal A
Diclofenac-tramadol vs. diclofenac-acetaminophen combinations for pain relief after caesarean section.
Acta Anaesthesiol Scand. 2012 Jul;56(6):706-11
37. OBWODOWE BLOKADY NERWOWE
ANALGEZJA POOPERACYJNA
Analgezja multumodalna
+/- regionalna
• TAP Block
• Quadratus Lumborum Block
• Infiltracja rany
*Tomasz Rosiński, Radosław Chutkowski, Paweł Krzęczko, Edyta Wiklińska, Karolina Nędzi, Małgorzata Malec-Milewska
Wpływ obustronnej poprzecznej blokady ściany brzucha po cięciu cesarskim w znieczuleniu podpajęczynówkowym na natężenie bólu pooperacyjnego i
zapotrzebowanie na morfinę podawaną podskórnie w analgezji pooperacyjnej. Doświadczenia własne
Postępy Nauk Medycznych 5/2014, s. 308-312
Blanco R, Ansari T, Riad W, Shetty N Quadratus Lumborum Block Versus Transversus Abdominis Plane Block for Postoperative Pain After Cesarean
Delivery: A Randomized Controlled Trial. Reg Anesth Pain Med. 2016 Nov/Dec;41(6):757-762
Singh S, Dhir S, Marmai K, Rehou S, Silva M, Bradbury C Efficacy of ultrasound-guided transversus abdominis plane blocks for post-cesarean delivery
analgesia: a double-blind, dose-comparison, placebo-controlled randomized trial Int J Obstet Anesth. 2013 Jul;22(3):188-93.
Anthony Akinloye BamigboyeI; George Justus Hofmey
Caesarean section wound infiltration with local anaesthetic for postoperative pain relief - any benefit? SAMJ, S. Afr. med. j. vol.100 n.5 Cape Town May. 2010
39. UNERWIENIE BOCZNEJ ŚCIANY
JAMY BRZUSZNEJ
Gałąź tylna
Gałąź przednia
N
międzyżebrowy
Gałąź skórna
boczna
Gałąź skórna przednia
Rycina Prof. P. Hebbard
Mishriky BM, George RB, Habib AS: Transversus abdominis plane block for analgesia after Cesarean delivery: a systematic review and meta-analysis.
Can J Anaesth 2012 Aug; 59(8): 766-778.
41. Rupasinghe MN, Osborne SC, Hemmad AR, Doyle (2013) Determining Morphine Requirement Post Cesarean Section with and without TAP
Block- A Retrospective Chart review. Int J Clin Anesthesiol 1(2): 1012
42. TAP
Singh S, Dhir S, Marmai K, Rehou S, Silva M, Bradbury C Efficacy of ultrasound-guided transversus abdominis plane blocks for post-cesarean delivery
analgesia: a double-blind, dose-comparison, placebo-controlled randomized trial Int J Obstet Anesth. 2013 Jul;22(3):188-93.
43. TAP
Uma Srivastava, Shilpi Verma, Tapas Kumar Singh, Amrita Gupta, Avanish Saxsena,1 Keshav Dev Jagar, and Mihir Gupta Efficacy of trans abdominis
plane block for post cesarean delivery analgesia: A double-blind, randomized trial
Saudi J Anaesth. 2015 Jul-Sep; 9(3): 298–302
44.
45. SUFENTANYL & TAP
TAP
2x 20ml 0,25Bupivacainy
Grupa badana
10mcg Sulentanyl = 2ml
Wyniki
Podobne wartości NRS
Konsumpcja morfiny
Grupa Badana (37.2 ±10mcg Sulentanyl = 2ml
Grupa kontrolna
Placebo = 2ml 0,9NaCl
Grupa Badana (37.2 ±
16.1 mg)
Grupa kontrolna (52.8 ±
16.7 mg
Eslamian L, Kabiri-Nasab M, Agha-Husseini M, Azimaraghi O, Barzin G, Movafegh A. Adding Sufentanil to TAP Block Hyperbaric Bupivacaine
Decreases Post-Cesarean Delivery Morphine Consumption Acta Med Iran. 2016 Mar;54(3):185-90
46. L. Eslamian, et al.
Acta Medica Iranica, Vol. 54, No. 3 (2016)
50. ZNIECZULENIE MIĘDZYPOWIĘZIOWE
Quadratus
Lumborum Block
Transversus
Abdominis Plane
Blocks
Blanco R, Ansari T, Riad W, Shetty N Quadratus Lumborum Block Versus Transversus Abdominis Plane Block for
Postoperative Pain After Cesarean Delivery: A Randomized Controlled Trial. Reg Anesth Pain Med. 2016
Nov/Dec;41(6):757-762
Quadratus lumborum > TAP
51.
52.
53. METODY
WSPOMAGAJĄCE
Aromaterapia
Akupunktura
Masaż
Wstępne
• NRS
• Objawy
niepożądane
(niepokój, świąd
Muzykoterapia
TENS
(niepokój, świąd
bol pleców,
Odległe (długość
hospitalizacji,
integracja z
dzieckiem, ból
przetwwały)
Zimpel SA, Torloni MR, Porfirio G, da Silva EMK.Complementary and alternative therapies for post-caesarean pain.Cochrane Database of Systematic
Reviews 2014, Issue 7
54. PRZETRWAŁY BÓL POOPERACYJNY
PO CIĘCIU CESARSKIM
443 pacjentów
Częstość bólu 2,2-20,3%
• G1- 20%, G2-13%, G3-7,1, G4-2,2%, G5-20,3%
Zależność pomiędzy natężeniem bólu pooperacyjnego a częstością
występowania bólu przetrwałego
Częstość występowania bólu przewlekłego maleje wraz ze:
• zwiększaniem dawki miejscowych środków znieczulających• zwiększaniem dawki miejscowych środków znieczulających
• stosowaniem leków przeciwzapalnych
CANÇADO, OMAIS, ASHMAWI ET AL. CHRONIC PAIN AFTER CESAREAN SECTION. INFLUENCE OF ANESTHETIC/SURGICAL TECHNIQUE AND
POSTOPERATIVE ANALGESIA Revista Brasileira de Anestesiologia Vol. 62, No 6, November-December, 2012
55. PREDYKCJA
Ilościowe badania
sensoryczne QST –
(Quantitative sensory
testing)
• Bodziec mechaniczny
W 54%
przewidywanie bólu
szczególnie po cięciu
cesarskim
Przetrwałego bólu• Bodziec mechaniczny
• Bodzie termiczny
Testy genetyczne
Przetrwałego bólu
pooperacyjnego
Allegri M, De Gregori M, Niebel T, Minella C, Tinelli C, Govoni S, Regazzi M, Braschi A
Pharmacogenetics and postoperative pain: a new approach to improve acute pain management. Minerva Anestesiol. 2010 Nov;76(11):937-44
Buhagiar, et al.: Predictors of pain and analgesic consumption
Journal of Anaesthesiology Clinical Pharmacology | April-June 2011 | Vol 27 | Issue 2
56. PROGNOZOWANIE
BÓLU
Duża zmienność
osobnicza
Metody stymulacji
elektrycznejelektrycznej
Metody
genetyczne
Buhagiar, et al.: Predictors of pain and analgesic consumption
Journal of Anaesthesiology Clinical Pharmacology | April-June 2011 | Vol 27 | Issue 2
Allegri M, De Gregori M, Niebel T, Minella C, Tinelli C, Govoni S, Regazzi M, Braschi A
Pharmacogenetics and postoperative pain: a new approach to improve acute pain management. Minerva Anestesiol. 2010 Nov;76(11):937-44
57. PODSUMOWANIE
• Podawanie opiodów w okolicę rdzenia kręgowego jest optymalną metodą
uśmierzania bólu.
• Analgezja multimodalna z wykorzystaniem technik regionalnych jest
bezpieczną oraz skuteczniejszą metodą od złożonej farmakoterapii.
• Ma korzystny wpływ na wczesną pooperacyjną rehabilitację
i umożliwia może redukcję działań niepożądanych występujących poi umożliwia może redukcję działań niepożądanych występujących po
lekach opioidowych u matki oraz ma wpływ minimalny na dziecko.
• Proponowany schemat analgezji multimodalnej jest godny polecenia, dla
pacjentek po wnikliwej ocenie okołoporodowej.
• Metoda wymaga dalszych badań w celu przeprowadzenia jej wnikliwej
analizy i obliczenia rzeczywistych kosztów.
• Nadal istnieje konieczność prowadzenia poszukiwań skutecznych
i bezpiecznych metod leczenia bólu ostrego.
58. POMYSŁ NA ŁAGODZENIE BÓLU
PO CIĘCIU CESARSKIM
• Czy można podać opioidy +/- analgetyk – blokada centralna?
• zewnątrzoponowo
• podpajęczynówkowo
• Czy można zastosować analgezję prewencyjną?
• Można zastosować obwodową blokadę nerwową?• Można zastosować obwodową blokadę nerwową?
• Znieczulenie miedzypowięziowe
• Infiltracja rany
• Analgezja multimodalna
• Opioid dożylnie
• Lek nieopiodowy (p.o. lub i.v.)
• NLPZ (p.o. lub i.v)