Dokumen tersebut membahas tentang:
1. Daftar nama anggota kelompok Serat Wedhatama
2. Penjelasan singkat tentang Serat Wedhatama karya KGPH Mangkunegara IV
3. Terjemahan dan penjelasan beberapa bait tembang macapat pucung
2. KELOMPOKV
Adesa Prajna Kesawa (01)
AfifahYasmine Damayanti (02)
Kusnul Latifah (15)
Muhammad Iqbal Daniswar (20)
Riana Dewi Nata Sari (29)
Riski Nur Saly Ramadhani (30)
Ahmad Fajar Abror (35)
ANGGOTA
3. PANGERTEN SERAT
WEDHATAMA
Serat Wedhatama yaiku salah satunggaling Sastra
tembang utawi kidung jawa karangan KGPH Mangkunegara IV .
Ingkang kedadean saking tembung “Serat” ingkang artosipun
(tulisan/karya), “Wedha” ingkang artosipun (Ajaran/Wulangan).
“Tama” ingkang artosipun (Utama) , dados Serat Wedhatama
yaiku karya/tulisan ingkang ngemu isi babagan wulangan –
wulangan kabecikan, penggalih pakerti uga akhlak
ingkangsaprene tesih saget diterapake ing jeroning urip.
Tempung serat kadadean saka tembung.
4. Miturut maknane, tembang Pocung iku nggambarake
mangsa nalika wis dipocong utawa mati. Watake sembrana,
sakepenake. Manungsa kang wis seda bakal lali ing sakabehe,
turu sakepenake. Kabeh gumantung marang sanak sedulur kang
ngrukuti. Ing kene duwe pangerten lamun tembang pocung iku
nggambarakae manungsa iku lamun wis titi wnacine tinimbalan
dening Gusti Kang Maha Kuwasa ora bisa apa – apa, anane mung
sumarah utawa manut, mula diarani sakepenake.
5. A. Guru Gatra
=> 4 gatra
B. Guru Lagu
=> u, a, i, a
C. Guru Wilangan
=> 12, 6, 8, 12
KATRANGAN :
Guru Gatra : cacahing
gatra/larike/baris saben
sapada/bait.
Guru Wilangan : cacahing
wanda/suku kata saben
sagatra.
Guru Lagu : tibaning swara
ing saben pungkasane gatra.
6. A. SASMITA
pucung,
kaluwak,
wanda cung
B. WATAK
Sakepenake,
Kurang greget,
lumrahe kanggo nelakake
geguyonan lan pitutur
Lucu
Gawe seneng
7. 1. Ilmu menika saget kepareng menawi nilai – nilainipun diamalaken, amarga tumindak
ingkang sae punika saget ngawonakaen nafsu angkara murka.
2. Dipuntingali bilih ilmu punika kedah lumampah kalian kawontenan/kahanan ugi kangge
nggayuh dipunbetahaaken margi ingkang leres - leres.
3. Piwucal babagan tigang perkawis ingkang perlu dipundadosaken cecepengan inggih punika
lila bilih kecalan menapa ingkang dipun gadahi, nampi kanthi sabar bilih pikantuk pacoben
ingkang nyakitaken manah, ugi lila nyerahaken diri dumateng ingkang maha kuwaos.
4. Supados mboten nindakaken tumindak angkara murka.
Pupuh pocung wonten ing Serat Wedhatama yaiku pupuh ingkang kaping telu (3).
Pupuh niki nggambaraken rikala salah satunggaling tiyang ingkang sampun mangertos
babagan ingkang sae ugi awon, lan sampun nindakaken kewajibanipun kagem magertosi ilmu,
dados pupuh menika nriyosaken babagan amalan- amalan perkawis ilmu ingkang sampun
diajaraken.
9. Lila lamun, kelangan nora
gegetun,
Trima yen kataman,
Sakserik sameng dumadi,
Trilegawa nalangsa srahing
Batara
Ikhlas bila,Kehilangan tanpa
menyesal,
Sabar jika disakiti,
Lapang dada sambil berserah
diri kepada tuhan
Wosing tembang macapat pucung padha 11 :
Kita kedah ikhlas lan sabar ewadene nembe dipun paringi pacoban
misalipun kelangan, ngraos dilarani, ugi pacoban liane, kita ugi kedah lila
legawa lan pasrah marang gusti ingkang maha kuwaos.
10. Batara gung, inguger graning
jajantung,
Jenak HyangWisena,
Sana paseneten Suci,
Nora kaya si mudha mudhar
angkara
Tuhan Maha Agung, diletakkan
dalam setiap hela nafas,
Menyatu denganYang Mahakuasa,
Teguh mensucikan diri,
Tidak seperti yang muda,
mengumbar hawa nafsu
Wosing tembang macapat pucung padha 12 :
11. Nura uwus, kareme anguwus –
uwus,
Uwuse tan ana,
Mung janjine muring – muring,
Kaya buta – buteng betah
nganiaya,
Tidak henti – hentinya, gemar
mencaci maki ,
Tanpa ada isinya
Kerjaanya marah – marah,
Seperti raksasa, bodoh, mudah
marah dan menganiaya ersua
Wosing tembang macapat pucung padha 13:
12. Sakeh luput,
Ing angga tansah linimput,
Linimpet ing sabda,
Narka tan ana udani,
Lumuh ala ardane ginawa
gada.
Semua kesalahan,
Dalam diri selalu ditutupi,
Ditutupi dengan kata – kata,
Mengira tak ada yang mengetahui,
Bilangnya enggan berbuat jahat
padahal tabiat buruknya membawa
kehancuran.
Wosing tembang macapat pucung padha 14 :
13. Durung punjul, ing kawruh
kaselak jujul,
Kaseselan hawa,
Cupet kapepetan pamrih,
Tangeh nedya anggambuh
mring HyangWisesa
Durung cakap ilmu, buru- buru
ingin dianggap pandai,
Tercemar nafsu selalu merasa
kurang,
Dan tertutup oleh pamrih,
Sulit untuk manunggal padaYang
Mahakuasa
Wosing tembang macapat pucung pupuh 15:
14. KITA NGATURAKEN MATUR SEMBAH NUWUNAWIT KAWIGATOSAN
KANCA - KANCA UGI NYUWUN PANGAPUNTEN MENAWIWONTEN
KECANINGATUR UGI SOLAH BAWA