Reference 1. New JHS AP Curriculum as of June 8 2023.pdf

of 42
K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Agosto 2022
Learning Materials are uploaded at http://lrmds.deped.gov.ph
Republika ng Pilipinas
Kagawaran ng Edukasyon
DepEd Complex, Meralco Avenue
Lungsod ng Pasig
Binago Agosto 2022
K to 12 Gabay Pangkurikulum
ARALING
PANLIPUNAN
Ikatlong Yugto ng Pag-unlad (Key Stage 3)
Baitang 7-10

of 42
MGA PAMANTAYAN
Pamantayan sa Ikatlong Yugto ng
Pag-unlad
(Key Stage 3 Standard)
Inaasahan na ang mga mag-aaral sa ikatlong yugto ng pag-
unlad ay makapagtaya sa mga usapin at isyung pambansa,
panrehiyon, at pandaigdig, gamit ang mahahalagang kaisipan
sa heograpiya at kasaysayan, kultura, karapatan at
responsibilidad, pamumuno at pagsunod, ekonomiya, at
likas-kayang pag-unlad sa mapanagutang pagkamamamayan
ng daigdig.
Pamantayan sa Ikapitong Baitang
(Grade 7 Level Standard)
Naipamamalas ang masusing pagtataya sa mga usapin at
isyung pambansa at panrehiyon sa konteksto ng Timog-
silangang Asya gamit ang mahahalagang kaisipan sa
heograpiya at kasaysayan, kalinangan, karapatan at
responsibilidad, pamumuno at pagsunod, ekonomiya at likas-
kayang pag-unlad tungo sa mapanagutang pagkamamamayan
ng daigdig.
Deskripsiyon Pag-unawa at pagpapahalaga sa pagiging mapanagutang
mamamayan ng ating bansa bilang bahagi ng Timog Silangang
Asya sa pamamagitan ng pagtataya sa mga usapin at isyung
pambansa at panrehiyon, gamit ang mahahalagang kaisipan
sa heograpiya at kasaysayan, kalinangan, karapatan at
responsibilidad, pamumuno at pagsunod, ekonomiya at likas-
kayang pag-unlad

of 42
ARALING PANLIPUNAN 7
PILIPINAS SA TIMOG SILANGANG ASYA
PAMANTAYANG PANGNILALAMAN Ang mga mag-aaral ay naipamamalas ang pag-unawa sa mahalagang ginampanan ng
katangiang pisikal ng rehiyon sa pagbuo ng sinaunang kasaysayan at kalinangan ng mga
mamamayan sa Pilipinas at Timog Silangang Asya.
PAMANTAYAN SA PAGGANAP Ang mga mag-aaral ay nakabubuo ng kritikal na pagsusuri sa ginampanan ng katangiang
pisikal ng rehiyon sa pagbuo ng sinaunang kasaysayan at kalinangan ng mga mamamayan
sa Pilipinas at Timog Silangang Asya.
NILALAMAN KASANAYAN PAMPAGKATUTO CODE (LINGGO)
UNANG MARKAHAN – HEOGRAPIYA AT SINAUNANG KASAYSAYAN
ANG HEOGRAPIYA NG TIMOG SILANGANG
ASYA
A. Pisikal na Heograpiya ng Timog-
Silangang Asya
1. Lokasyon ng Timog Silangang Asya
2. Pisikal na Katangian ng Rehiyon
(mainland at insular)
3. Epekto ng Katangiang Pisikal ng
Timog Silangang Asya sa
Pamumuhay ng mga Tao
4. Ang Likas na Yaman ng Timog
Silangang Asya at Likas-kayang
Pag-unlad
1. Naipaliliwanag ang mahalagang ginampanan ng katangiang
pisikal ng Pilipinas at ng rehiyon sa pagbuo ng sinaunang
kasaysayan at kalinangan ng mga mamamayan sa Pilipinas at
Timog Silangang Asya.
AP7HSK-Ia-1
B. Heograpiyang Pantao ng Timog Silangang
Asya
1. Pagkakaiba ng Kalinangan
a. Pangkat-etnolinggwistiko sa
kapuluang Timog Silangang Asya
b. Pangkat-etnolinggwistiko sa pang-
kontinenteng Timog Silangang
Asya
c. Sistema ng Pananampalataya
2. Nasusuri ang pagkakaiba-iba ng kalinangan ng mga bansa sa
Timog Silangang Asya batay sa distribusyon ng wika at
pangkat-etniko.
AP7HSK-Ib-2
3. Nailalarawan ang sistema ng pananampalataya na nabuo sa
Pilipinas at mga bansa sa Timog Silangang Asya.
AP7HSK-Ic-3
4. Naiuugnay ang katangian ng sinaunang lipunan sa
pagkakamag-anak, pamilya at kasarian (kinship, family and
gender) sa Timog Silangang Asya.
AP7HSK-Id-4

of 42
2. Istrukturang Panlipunan
3. Ugnayang Pangkapangyarihan
5. Naipaliliwanag ang ugnayang pangkapangyarihan sa
istrukturang panlipunan na nabuo sa Pilipinas at sa Timog
Silangang Asya.
AP7HSK-Ie-5
SINAUNANG KASAYSAYAN NG TIMOG
SILANGANG ASYA
A. Paglaganap ng Tao sa Timog Silangang
Asya
1. Austronesian
2. Mainland Origin Hypothesis
(Bellwood)
3. Island Origin Hypothesis (Solheim)
4. "Peopling of Mainland SE Asia"
6. Nasusuri ang kalinangang Austronesyano at Imperyong
Maritima kaugnay sa pagbuo ng kalinangan ng Pilipinas
at Timog Silangang Asya.
AP7HSK-If-6
B. Mga Sinaunang Kabihasnan sa Timog
Silangang Asya
1. Mga Sinaunang Kabihasnan sa
Mainland (Pang-kontinente)
a. Funan 1st Century
b. Angkor 9th century
c. Sukhotai 13th century
d. Pagan
e. Ayuttahaya
2. Mga Sinaunang Kabihasnang Insular
a. Srivijaya 7th century
b. Madjapahit 13th century
c. Malacca 15th century
d. Sailendra
7. Naiuugnay ang sinaunang kabihasnan ng Pilipinas sa mga
bansa sa Timog Silangang Asya, China at India.
AP7HSK-Ig-h-7
3. Ugnayan ng Pilipinas sa mga
sinaunang kabihasnan sa Timog
Silangang Asya
4. Ugnayan ng Kabihasnan sa Timog
Silangang Asya sa Kabihasnang Tsina
at India
8. Nakapangangalap ng impormasyon ukol sa kahalagahan ng
heograpiya at sinaunang kasaysayan ng mga bansa sa Timog
Silangang Asya.
AP7HSK-Ii-8

of 42
PAMANTAYANG PANGNILALAMAN Ang mga mag-aaral ay naipamamalas ang pag-unawa sa naging tugon at epekto ng
kolonyalismo at imperyalismo sa Pilipinas at Timog Silangang Asya.
PAMANTAYAN SA PAGGANAP Ang mga mag-aaral ay nakabubuo ng pagsusuri sa mga naging tugon sa kolonyalismo at
imperyalismo sa Pilipinas at Timog Silangang Asya.
NILALAMAN KASANAYANG PAMPAGKATUTO CODE (LINGGO)
IKALAWANG MARKAHAN – KOLONYALISMO AT IMPERYALISMO SA TIMOG SILANGANG ASYA
A. Ang Konsepto ng Kolonyalismo at
Imperyalismo
1. Ang kahulugan at ang pagkakaiba ng
kolonyalismo at imperyalismo
2. Ang pagkakaiba ng tuwiran at di-
tuwirang kolonyalismo
3. Ang una at ikalawang yugto ng
imperyalismong Kanluranin
4. Ang kaso ng Thailand bilang malayang
bansa sa panahon ng pamamayani ng
imperyalismong Kanluranin sa rehiyon ng
Timog Silangang Asya
1. Naipaliliwanag ang konsepto ng kolonyalismo at imperyalismo.
2. Naipaghahambing ang una at
ikalawang yugto ng imperyalismong Kanluranin.
AP7KNP-Ia-b-1
B. Ang Kolonyalismo at Imperyalismong
Kanluranin sa Pangkapuluang Timog
Silangang Asya
1. Pilipinas
2. Indonesia
3. Malaysia
4. Paghahambing ng mga pamamaraan at
patakarang kolonyal sa tatlong bansa ng
pangkapuluang Timog Silangang Asya
3. Nasusuri ang mga pamamaraan at patakarang kolonyal sa
tatlong bansa ng pangkapuluang Timog Silangang Asya.
4. Nasusuri ang iba’t ibang pagtugon sa kaayusang kolonyal (pag-
aalsa, pag-aangkin at pag-aangkop) sa tatlong bansa ng
pangkapuluang Timog Silangang Asya.
AP7KNP-Ic-d-2

of 42
5. Paghahambing ng iba’t ibang pagtugon
sa kaayusang kolonyal (pag-aalsa, pag-
aangkin at pag-aangkop) sa tatlong bansa
ng pangkapuluang Timog Silangang Asya
C. Ang Kolonyalismo at Imperyalismong
Kanluranin sa Pangkontinenteng Timog
Silangang Asya
1. Cambodia
2. Myanmar
3. Vietnam
patakarang kolonyal sa tatlong bansa ng
pangkontinenteng Timog Silangang Asya
aangkin at
pag-aangkop) sa tatlong bansa ng
5. Nasusuri ang mga pamamaraan at patakarang kolonyal sa
tatlong bansa ng pangkontinenteng Timog Silangang Asya.
6. Nasusuri ang iba’t ibang pagtugon sa kaayusang kolonyal (pag-
aalsa, pag-aangkin at pag-aangkop) sa tatlong bansa ng
pangkontinenteng Timog Silangang Asya.
D. Paglitaw ng Imperyalismong Hapon sa
ika-20 siglo
1. Pilipinas
2. Indonesia
3. Myanmar
4. Vietnam
patakarang kolonyal sa apat na mga
bansa ng Timog Silangang Asya
aangkin at
pag-aangkop) sa apat na mga bansa ng
Timog Silangang Asya
7. Naipaliliwanag ang imperyalismong Hapon sa ika-20 siglo.
8. Naipaghahambing ang mga pamamaraan, patakarang kolonyal,
at iba’t ibang pagtugon sa kaayusang kolonyal (pag-aalsa, pag-
aangkin at
pag-aangkop) sa apat na mga bansa ng Timog Silangang Asya.
AP7KNP-Ie-3

of 42
PAMANTAYANG PANGNILALAMAN Ang mga mag-aaral ay naipamamalas ang pag-unawa sa pagbuo ng damdaming nasyonalismo
at pagkabansa dulot ng kolonyalismo sa Pilipinas at Timog Silangang Asya.
PAMANTAYAN SA PAGGANAP Ang mga mag-aaral ay nakapagsasagawa ng pagtatanghal na nagpapahalaga sa damdaming
nasyonalismo at pagkabansa ng Pilipinas at Timog Silangang Asya dulot ng kolonyalismo.
IKATLONG MARKAHAN – NASYONALISMO, KASARINLAN AT PAGKABANSA
A. Pagpapaliwanag ng mga Batayang
Konsepto
1. Ang konsepto ng nasyonalismo
2. Ang konsepto ng kasarinlan
3. Ang konsepto ng pagkabansa (estado)
1. Naipaliliwanag ang mga sumusunod na konsepto:
A. Nasyonalismo
B. Kasarinlan
C. Pagkabansa
AP7HPB-Ia-1
B. Nasyonalismo at Pagtamo ng Kasarinlan
ng mga Piling Bansa sa Timog Silangang
Asya
1. Pilipinas
2. Burma
3. Indonesia
4. Vietnam
2. Naipaliliwanag ang pagtamo ng kasarinlan ng mga piling bansa
sa Timog Silangang Asya.
AP7HPB-Ib-c-2-3
C. Mga Hamon ng Pagkabansa sa Pilipinas
matapos ang Ikalawang Digmaang
Pandaigdig
3. Nasusuri ang mga hamon ng pagkabansa sa Pilipinas matapos
ang Ikalawang Digmaang Pandaigdig.
AP7HPB-Id-e-4

of 42
1. Pagbubuod ng mga hamong politikal
(demokrasyang elit, neokolonyalismo,
diktadura, malawakang kurapsyon)
2. Pagbubuod ng mga hamong pang-
ekonomiya (lumalaking agwat sa pagitan
ng mayaman at mahirap, hindi maunlad
na sektor ng agrikultura, kawalan ng
baseng industriyal)
3. Pagbubuod ng mga hamong
pangkultura at panlipunan (mga usapin
hinggil sa pagkakakilanlang Pilipino at
kakulangan ng mga programa sa
pagsulong ng kapakanan at kagalingan
ng mga grupong etniko, pag-usbong ng
mga kilusang komunista at Moro bunsod
ng mga suliraning panlipunan)
D. Mga Hamon ng Pagkabansa sa
Pangkontinenteng Timog Silangang Asya
matapos ang Kumperensya ng Bandung
1. Cambodia
2. Laos
3. Myanmar
4. Thailand
5. Nasusuri ang mga hamon ng pagkabansa sa pangkontinenteng
Timog Silangang Asya matapos ang Kumperensya ng Bandung.
AP7HPB-If-g-5-6

of 42
5. Vietnam
6. Paghahambing ng mga hamon ng
pagkabansa ng limang bansa sa
E. Mga Hamon ng Pagkabansa sa
Pangkapuluang Timog Silangang Asya
matapos ang Kumperensya ng Bandung
1. Indonesia
2. Malaysia
3. Singapore
4. Brunei
5. Pagkakamit ng Kasarinlan ng Timor
Leste (2002)
6. Paghahambing ng mga hamon ng
pagkabansa ng limang bansa sa
pangkapuluang Timog Silangang Asya
6. Nasusuri ang mga hamon ng pagkabansa sa pangkapuluang
Timog Silangang Asya matapos ang Kumperensya ng Bandung.
AP7HPB-Ih-i-7-8

of 42
PAMANTAYANG PANGNILALAMAN Ang mga mag-aaral ay naipamamalas ang pag-unawa sa mahalagang ginagampanan ng
ASEAN sa pagtugon sa mga hamon at pagkakamit ng likas-kayang pag-unlad ng mga bansa
PAMANTAYAN SA PAGGANAP Ang mga mag-aaral ay nakapagsasagawa ng mga gawain na nagsusulong ng pagpapahalaga
sa ginampanan ng ASEAN tungo sa pagkakaisa at pagharap sa hamon ng likas kayang pag-
unlad at karapatang pantao sa Timog Silangang Asya.
IKAAPAT NA MARKAHAN – UGNAYAN NG MGA BANSA SA REHIYON
A. Ang Pagtatag ng ASEAN
1. Pagsilang at Pag-unlad ng Panloob at
Panlabas ng Rehiyonal na Ugnayan
ng ASEAN (Rise and development of
inter- and intra- regional
relationships of ASEAN)
a. Layunin
b. Kasaysayan
c. Istruktura (Coordinating &
Community Council)
2. Tagumpay ng ASEAN sa pagkamit ng
kaunlaran at kapayapaan sa rehiyon
a. Declaration on the Zone of Peace,
Freedom and Neutrality (ZOPFAN)
b. Declaration of ASEAN Concord
c. ASEAN Free Trade Area (AFTA) at
ASEAN Economic Community
(AEC)
d. Southeast Asian Nuclear-Weapon-
Free Zone Treaty (SEANWFZ)
e. ASEAN Vision 2020
1. Natatalakay ang layunin, kasaysayan at istruktura ng ASEAN. AP7UBR-Ia-b-1
B. Ang Pilipinas sa ASEAN
1. Pagsapi ng Pilipinas sa ASEAN
2. Naipaliliwanag ang ugnayan at gampanin ng Pilipinas bilang
aktibong kasapi ng ASEAN.
AP7UBR-Ic-2

of 42
2. Gampanin ng Pilipinas sa ASEAN
3. ASEAN bilang isa sa mga batayan ng
patakarang panlabas at
pangkalakalan ng Pilipinas
C. Ang ASEAN at Hamon ng Likas Kayang
Pag-unlad sa Pilipinas at Timog
Silangang Asya
1. Ang 17 Sustainable Goals ng United
Nations (batay sa framework ng
ASEAN)
2. ASEAN Community 2015 (ACI15),
(ASEAN Economic (AEC), Political-
Security (APSC), Socio-Cultural
(ASCC)
3. ASEAN COMMUNITY VISION 2025
4. Key Challenges for the Future of
ASEAN
3. Naipaliliwanag ang hamon at tugon ng ASEAN sa pagtamo ng
likas kayang pag-unlad (sustainable development).
AP7UBR-Id-e-3-4
4. Nasusuri ang mga hakbangin ng mga bansa sa Timog
Silangang Asya kaugnay sa likas-kayang pag-unlad.
D. Ang ASEAN at Karapatang Pantao sa
Pilipinas at Timog Silangang Asya
1. Pagtatatag ng ASEAN
Intergovernmental Commission on
Human Rights (AICHR)
2. ASEAN Human Rights Declaration
(AHRD)
3. Mga Isyung Kinakaharap ng ASEAN
kaugnay sa karapatang pantao
5. Nasusuri ang gampanin ng ASEAN sa usapin ng karapatang
pantao sa Pilipinas at Timog Silangang Asya.
AP7UBR-If-g-5-6
6. Nakapagmumungkahi ng gawaing nagsusulong ng
pagpapahalaga sa pagkakaroon ng pagkakaisa sa pagharap ng
mga hamon ng likas kayang pag-unlad at karapatang pantao

of 42
MGA PAMANTAYAN
Pag-unlad
ng daigdig.
Pamantayan sa Ikawalong Baitang
Naipamamalas ang malalim na pag-unawa, pagpapahalaga, at
mahusay na pagtataya sa mga usapin at isyung pandaigdig na
kaugnay sa pagkakakilanlan, pagkamamamayan,
pamamahala at ugnayang pandaigdig bilang tugon sa mga
hamon ng pagiging mapanagutang mamamayan ng bansa at
daigdig.
Deskripsiyon Pag-unawa, pagpapahalaga at pagtataya sa pagtugon sa mga
usapin at isyung pandaigdig na kaugnay sa pagkakakilanlan,
pagkamamamayan, pamamahala at ugnayang pandaigdig
bilang tugon sa mga hamon ng pagiging mapanagutang
mamamayan ng bansa at daigdig.

of 42
ANG ASYA AT DAIGDIG
PAMANTAYANG PANGNILALAMAN Ang mga mag-aaral ay naipamamalas ang pag-unawa sa interaksiyon ng tao sa kaniyang
kapaligiran na nagbigay-daan sa higit na pagkakakilanlan at pagtugon sa nagbabagong
kapaligiran.
PAMANTAYAN SA PAGGANAP Ang mga mag-aaral ay nakagagawa ng presentasyon na nagpapatunay ng mahalagang
interaksiyon ng tao at kapaligiran tungo sa higit na pagkakakilanlan at pagtugon sa
nagbabagong kapaligiran.
UNANG MARKAHAN – HEOGRAPIYA AT SINAUNANG KABIHASNAN NG ASYA AT DAIGDIG
A. Heograpiya ng Daigdig
1. Mga Kontinente ng Daigdig
2. Natatanging Katangiang Pisikal ng
Daigdig
3. Implikasyon ng Heograpiya ng
Daigdig sa Pamumuhay ng mga Tao
1. Nailalarawan ang katangiang pisikal ng daigdig at implikasyon
nito sa pamumuhay ng mga tao.
AP8KAD-Ia-1
B. Heograpiya ng Asya
1. Mga Rehiyon at Bansa ng Asya
2. Natatanging Katangiang Pisikal ng
iba’t ibang Rehiyon ng Asya
3. Likas na Yaman ng Asya
2. Nasusuri ang kalagayang heograpikal ng Asya. AP8KAD-Ib-2
C. Mga Sinaunang Kabihasnan ng Asya
1. Katuturan ng Kabihasnan
2. Mga Teorya ng Unang Pagbuo ng mga
Estado
3. Kabihasnan sa lambak ng Tigris-
Euphrates, Indus at Huang He
3. Naiuugnay ang kalagayang heograpikal ng mga sinaunang
pamayanan sa Asya na umunlad bilang mga kabihasnan.
AP8KAD-Ic-3
D. Mga Sinaunang Kabihasnan ng Europe
at America
1. Kabihasnan sa Aegean
2. Kabihasnan sa Italya
3. Kabihasnan sa Yucatan
4. Nasusuri ang mga sinaunang kabihasnan sa Europe at
America batay sa kalagayang heograpikal nito.
AP8KAD-Id-4

of 42
E. Mga Sinaunang Kabihasnan ng Africa at
Oceania
1. Kabihasnang Egyptian
2. Kabihasnan sa Kanlurang Africa
(Ghana, Mali, Songhai)
3. Kabihasnan sa Rehiyong Pacific
(Polynesian)
5. Napatutunayan ang kahalagahan ng pakikipag-ugnayan ng
mga tao sa pag-unlad ng mga kabihasnan.
AP8KAD-Ie-5
F. Ang Relihiyon at Ibang Paniniwala
1. Hinduism at Buddhism
2. Judaism, Kristiyanismo at Islam
3. Confucianism at Shintoism
6. Naipaliliwanag ang gampanin ng relihiyon at ibang paniniwala
sa paghubog ng pagkakakilanlang kultural ng tao.
AP8KAD-If-6
G. Mga Larawan at Ugnayan
Pangkapangyarihan sa Iba’t Ibang Bahagi
ng Asya at Daigdig
1. Divine Origin (Hal. Chakravartin,
Tianming, Tlatoani)
2. Demokrasya sa Greece
3. Sistemang Republican ng Rome
7. Nasusuri ang mga batayan ng pamumuno sa iba’t ibang
bahagi ng Asya at daigdig.
AP8KAD-Ig-7
H. Estrukturang Panlipunan sa Iba’t Ibang
Bahagi ng Asya at Daigdig
1. Lipunang Sumerian at Egyptian
2. Sistemang Varna/ Caste
3. Lipunang Greek
4. Sistemang Piyudal
8. Natataya ang epekto ng estrukturang panlipunan sa pag-unlad
ng pamumuhay ng tao.
AP8KAD-Ih-8
9. Nakagagawa ng presentasyon na nagpapatunay ng
interaksiyon ng tao sa kapaligiran at wastong pakikibagay at
pagtugon sa patuloy na nagbabagong kapaligiran.
AP8KAD-Ii-9

of 42
ANG ASYA AT DAIGDIG
PAMANTAYANG PANGNILALAMAN Ang mga mag-aaral ay naipamamalas ang pag-unawa sa hamon ng kolonyalismo at
imperyalismo na nagpatatag sa mga karapatan at kaisipang nasyonalismo tungo sa higit na
pagpapahalaga at pagsasakatuparan ng pagiging mapanagutang mamamayan ng bansa at
daigdig.
PAMANTAYAN SA PAGGANAP Ang mga mag-aaral ay nakabubuo ng gawaing nagpapakita ng mungkahing solusyon sa mga
napapanahong isyung may kaugnayan sa pagiging mapanagutang mamamayan ng bansa at
daigdig.
IKALAWANG MARKAHAN – KOLONYALISMO, IMPERYALISMO, NASYONALISMO AT PAGKABANSA
A. Mahahalagang Pangyayari sa Daigdig
noong Ika-15 at Ika-16 na Siglo
1. Pagsasara ng Constantinople
2. Bubonic Plague
3. Renaissance
4. Repormasyon
5. Kontra-Repormasyon
1. Natatalakay ang mahahalagang pangyayari noong ika-15 at
ika-16 na siglo bago ang panahon ng paggalugad ng mga
lupain.
AP8KIN-IIa-1
B. Panahon ng Paggalugad at Kolonyalismo
sa America
1. Ang Europe sa Panahon ng
Paggalugad at Kolonyalismo
a. Mga Dahilan (hal. Prince Henry
the Navigator)
b. Tunggalian ng Portugal at Spain
c. Ang epekto ng pananakop sa
Imperyong Aztec at Inca sa
lipunang Mesoamerican/ Andean
at sa lipunang Espanyol.
2. Nasusuri ang mga pangyayari at kinahinatnan ng paggalugad
at kolonyalismo ng mga Europeo sa mga bagong lupain sa
America.
AP8KIN-IIb-2

of 42
C. Ang mga Asyano sa Panahon ng
Paggalugad at Kolonyalismo
1. Ang paglalakbay ni Ibn Battuta
2. Ming China (tuon sa paglalakbay ni
isinagawa sa ilalim ng pamumuno ni
Zheng He)
3. Mughal Empire ng India
4. Tokugawa Japan (Edict of Sakoku)
3. Nasusuri ang mga naging unang tugon ng mga Asyano sa
panahon ng paggalugad at kolonyalismo.
AP8KIN-IIc-3
D. Panahon ng Imperyalismo
1. Katuturan at uri ng Imperyalismo
a. Europe
• Industrial Revolution
b. Asya:
• Opium Wars
• Perry in Japan
• Ottoman
• Empire / Digmaang Crimean
c. Africa:
• Partition ng Africa
4. Nasusuri ang isinagawang imperyalismo ng mga Europeo sa
Asya at Africa.
AP8KIN-IId-4
E. Panahon ng Enlightenment at
Pagkabansa ng United States
1. Europe
a. Enlightenment
b. Absolutism and Liberalism
2. America
a. American Revolution at mga
kaisipang naitaguyod nito
5. Napatutunayan ang gampanin ng enlightenment at American
Revolution sa paglinang ng nasyonalismo at pagkabansa.
AP8KIN-IIe-5
F. French Revolution at Pag-usbong ng mga
Bansang Estado
1. French Revolution at mga
pagbabagong dulot nito
2. Digmaang Napoleonic at ang epekto
sa lipunang Europeo
3. Pagtatag ng Germany at Italy bilang
mga nation-state
6. Nasusuri ang mahahalagang pangyayari sa panahon ng French
Revolution at pagtatag ng mga bansang estado.
AP8KIN-IIf-6

of 42
G. Nasyonalismo at Hamon ng Pagkabansa
sa Asya at Latin Amerika
1. Asya
a. Meiji Restorasyon at
Modernisasyon ng Japan
b. Paglaganap ng Nasyonalismo sa
Asya (Mohandas Gandhi)
2. America
a. Himagsikan sa South America
(Simon Bolivar)
b. Himagsikan sa Mexico (Miguel
Hidalgo)
7. Napahahalagahan ang naging tugon ng Asya at Latin America
sa imperyalismong Europeo.
AP8KIN-IIg-7
H. Mga Pagtatangka sa Kaisahan ng mga
Bansa
1. Asya
a. China under Ching Dynasty
b. Japan’s expansion in Asia
2. Europe
a. Masaganang pag-unlad sa
Inglatera
b. Mga programa ng kapakanang
panlipunan sa Germany
c. Pagpapalawak ng imperyo sa
buong mundo
d. Paglaganap ng sibilisasyong
European
e. Pagpapatatag ng ekonomiya ng
Inglatera, Germany, Amerika at
Japan
f. Makabagong Russia
8. Nakabubuo ng kongklusyon sa pagtatangka sa kaisahan ng
mga bansa.
AP8KIN-IIh-8
9. Nakagagawa ng mga gawaing nagpapakita ng mungkahing
solusyon sa mga napapanahong isyung may kaugnayan sa
pagiging mamamayan ng isang malayang bansa at ng
kabutihang panlahat.
AP8KIN-IIi-9

of 42
ANG ASYA AT DAIGDIG
PAMANTAYANG PANGNILALAMAN Ang mga mag-aaral ay naipamamalas ang pag-unawa at kritikal na pagsusuri ng mga
pangyayari at isyung pampolitika sa daigdig na magpapatatag sa diwa ng demokrasya ng mga
mamamayan.
PAMANTAYAN SA PAGGANAP Ang mga mag-aaral ay nakalilikha ng adbokasiyang
may kaugnayan sa mga isyu at hamong pampolitika at pangsibiko na magpapatatag sa diwa
ng demokrasya.
IKATLONG MARKAHAN – MGA HAMON NG PAGKABANSA AT KAISAHAN NG DAIGDIG
A. Unang Digmaang Pandaigdig
1. Mga Sanhi
2. Mga Kaganapan
3. Mga Pagbabagong dulot ng Digmaan
1. Natatalakay ang mga sanhi, kaganapan, at pagbabagong dulot
ng Unang Digmaang Pandaigdig.
AP8PKD-IIIa-1
B. Ang Daigdig pagkaraan ng Digmaan
1. Spanish Flu
2. Great Depression
3. New Deal ni Pang. Roosevelt
2. Nabibigyang katuwiran ang naging tugon ng mga bansa sa
pagharap sa iba’t ibang suliranin pagkaraan ng digmaan.
AP8PKD-IIIb-2
C. Banta ng Ideolohiyang Totalitaryanismo
at Pasismo
1. Katuturan ng Totalitaryanismo
2. Komunismo sa Russia at China
3. Pasismo sa Italy at Nazismo
sa Germany
4. Militarismo sa Japan
3. Nasusuri ang ideolohiyang totalitaryanismo bilang banta sa
demokratikong pamamahala.
AP8PKD-IIIc-3
D. Ikalawang Digmaang Pandaigdig
1. Sanhi
2. Mga Kaganapan
3. Mga Pagbabagong dulot ng Digmaan
4. Natataya ang mga sanhi, kaganapan at pagbabagong dulot ng
Ikalawang Digmaang Pandaigdig.
AP8PKD-IIId-4
E. Ang Cold War sa Europa at America
1. Marshall Plan
2. Truman Doctrine
3. NATO at Warsaw Pact
5. Naipaliliwanag ang mga pangyayaring nagbigay-daan sa Cold
War at ang mga tunggaliang dulot nito
AP8PKD-IIIe-5

of 42
4. Space Race
5. Brinkmanship at Mutually Assured
Destruction (MAD)
6. Cuban Missile Crisis
F. Ang Asya at Africa sa Panahon ng Cold
War
1. Paglaya ng mga Bansa at
Neokolonyalismo
2. Non-Aligned Nations
3. Digmaang Korea at Vietnam
4. Russo-Afghan War
6. Nasusuri ang epekto ng Cold War sa Asya at Africa AP8PKD-IIIf-6
G. Ang Daigdig Matapos ang Cold War
1. Pagbagsak ng USSR
2. Epekto ng Cold War
3. Terorismo
4. Global pandemic
7. Natataya ang kalagayan ng daigdig sa pagwawakas ng Cold
War
AP8PKD-IIIg-7
H. Mga Kilusan para sa Demokrasya
1. Civil Rights Movement sa US
2. Solidarity Movement ng Poland
3. Tiananmen Square Protest sa China
4. Anti-Apartheid Movement ng South
Africa
8. Napahahalagahan ang bahaging ginampanan ng iba’t ibang
kilusan sa pagtaguyod ng demokratikong lipunan
AP8PKD-IIIh-8
9. Nakalilikha ng adbokasiyang may kaugnayan sa mga isyu at
hamon sa demokrasya at sibiko sa bansa na magpapatatag sa
diwa ng demokrasya ng mga mamamayan.
AP8PKD-IIIi-9

of 42
ANG ASYA AT DAIGDIG
PAMANTAYANG PANGNILALAMAN Ang mga mag-aaral ay naipamamalas ang pag-unawa sa mga adhikain at kontribusyon ng
iba’t ibang ugnayang pangdaigdig upang matugonan ang mga isyung kinakaharap ng daigdig.
PAMANTAYAN SA PAGGANAP Ang mga mag-aaral ay nakagagawa ng pananaliksik na nakapagtataya sa mga napapanahong
isyu at usapin sa sariling komunidad na nagpapakita ng pagtugon bilang
mapanagutang mamamayan ng bansa at daigdig.
IKAAPAT NA MARKAHAN – MGA UGNAYANG PANDAIGDIG AT MGA HAMON SA MAKABAGONG PANAHON
A. Ang United Nations (UN) at ang Pilipinas
bilang kasapi nito
1. Pagtatag ng UN
2. Pilipinas bilang Kasapi ng UN
1. Nailalarawan ang United Nations at ang Pilipinas bilang kasapi
nito.
AP8UPH-IVa-1
B. Mga Isyung Panlipunang Kinakaharap ng
Daigdig
1. Katuturan ng Sustainable
Development Goals
2. No Poverty
3. Zero Hunger
4. Good Health and Well-being
5. Quality Education
6. Gender Equality
7. Clean Water and Sanitation
8. Affordable and Clean Energy
9. Reduced Inequality
10. Sustainable Cities and Communities
2. Nasusuri ang mga isyung panlipunan na kinakaharap ng
daigdig.
AP8UPH-IVb-2
C. Mga Isyung Pampolitika,
Pangkabuhayan, at Pangkalikasang
Kinakaharap ng Daigdig
1. Peace and Justice Strong Institutions
2. Decent Work and Economic Growth
3. Nasusuri ang mga isyung pampolitika, pangkabuhayan, at
pangkalikasang kinakaharap ng daigdig.
AP8UPH-IVc-3

of 42
3. Industry, Innovation, and
Infrastructures
4. Responsible Consumption and
Production
5. Climate Action
6. Life below Water
7. Life on Land
D. Iba pang International Intergovernmental
Organizations (IGOs)
1. Katuturan ng IGOs
a. Politikal:
• EU
• African Union
• OIC
• OAS
4. Naiuugnay ang mga adhikain ng ilang International
Intergovernmental Organizations (IGOs) sa kasalukuyang
hamon ng daigdig..
AP8UPH-IVd-4
E. Mga Pandaigdigang Non-Governmental
Organizations (NGOs)
1. Katuturan ng NGOs
a. Amnesty International
b. Greenpeace
c. International Federation of Red
Cross
d. Grameen Foundation
5. Naipagmamalaki ang mga gampanin at ambag ng mga
pandaigidigang Non-Governmental Organization (NGOs) sa
AP8UPH-IVe-5
F. Globalisasyon at Pagkamamamayan ng
Daigdig
1. Katuturan at uri ng globalisasyon
a. Political globalization
b. Economic globalization
c. Cultural globalization
2. Katuturan ng Global Citizenship
3. Mga Isyu at Hamon bilang Global
Citizen
6. Nakapagbibigay ng mga paraan upang maipakita ang pagiging
mapanagutang mamamayan ng daigdig.
AP8UPH-IVf-6
7. Nakagagawa ng pananaliksik na nagpapakita ng kaukulang
aksiyon sa napapanahong isyu sa sariling komunidad.
AP8UPH-IVg-7

of 42
MGA PAMANTAYAN
Pag-unlad
ng daigdig.
Pamantayan sa Ikasiyam Baitang
Naipamamalas ang malalim na pag-unawa at pagpapahalaga
sa mga pangunahing kaisipan at napapanahong isyu sa
ekonomiks gamit ang mga kasanayan at pagpapahalaga ng
mga disiplinang panlipunan na nakatuon sa likas-kayang pag-
unlad at literasing pampananalapi tungo sa paghubog ng
mamamayang mapanuri, mapagnilay, mapanagutan,
makakalikasan, produktibo, makatarungan, at makataong
Deskripsiyon Pag-unawa sa mga pangunahing kaisipan at napapanahong
isyu sa ekonomiks gamit ang mga kasanayan at pagpapahalaga
ng mga disiplinang panlipunan na nakatuon sa likas-kayang
pag-unlad at literasing pampananalapi tungo sa paghubog ng
mamamayang mapanuri, mapagnilay, mapanagutan,
makakalikasan, produktibo, makatarungan, at makataong

of 42
EKONOMIKS TUNGO SA LIKAS-KAYANG PAG-UNLAD
PAMANTAYANG PANGNILALAMAN Ang mag-aaral ay naipamamalas ang pag-unawa sa mga pangunahing konsepto ng
Ekonomiks bilang batayan ng responsableng desisyon tungo sa likas-kayang pag-unlad.
PAMANTAYAN SA PAGGANAP Ang mga mag-aaral ay nakabubuo ng gawain na nagpapakita ng mga pangunahing konsepto
ng ekonomiks at ng responsableng pagpapasiya tungo sa likas-kayang pag-unlad.
UNANG MARKAHAN – BATAYANG KONSEPTO NG PAG-AARAL NG EKONOMIKS TUNGO SA LIKAS-KAYANG PAG-UNLAD
A. Pag-aaral ng Ekonomiks tungo sa Likas-
kayang Pag-unlad
1. Kahulugan ng Ekonomiks
2. Batayan ng Pag-aaral ng Ekonomiks
3. Kahalagahan ng Pag-aaral ng
Ekonomiks
1. Natatalakay ang mga konsepto at batayan ng pag-aaral ng
ekonomiks tungo sa likas-kayang pag-unlad.
AP9ELP-Ia-1
B. Likas kayang Pag-unlad
1. Konsepto ng Likas-kayang Pag-unlad
2. Sustainable Development Goals
(SDGs)
3. Kahalagahan ng Likas-kayang Pag-
unlad
2. Natataya ang kahalagahan ng pagsusulong ng likas-kayang
pag-unlad bilang mekanismo sa pagtamo ng pambansa at
pandaigdigang kaunlaran.
AP9ELP-Ib-2
C. Alokasyon at Sistemang Pang-ekonomiya
1. Apat na Batayang Katanungang
Pang-ekonomiks
2. Alokasyon
3. Iba’t-Ibang Sistemang Pang-
ekonomiya
3. Nasusuri ang ugnayan ng alokasyon at sistemang pang-
ekonomiya bilang mekanismo sa pagtugon sa hamon ng
kakapusan.
AP9ELP-Ic-3
A. Produksiyon: Konsepto at Implikasyon
1. Kahulugan at Proseso ng
Produksiyon at ang Implikasyon nito
sa Pang-araw araw na Pamumuhay
2. Mga Salik ng Produksiyon at ang
Implikasyon nito sa Pang-araw araw
na Pamumuhay
4. Natatalakay ang mga salik ng produksyon at ang implikasyon
nito sa pang-araw araw na pamumuhay.
AP9ELP-Id-4
5. Naipaliliwanag ang mga katangian ng isang entreprenyur at
mga organisasyon ng negosyo.
AP9ELP-Ie-5

of 42
3. Konsepto at Katangian ng isang
Entreprenyur
4. Mga Organisasyon ng Negosyo
A. Pagkonsumo at Matalinong Mamimili
1. Konsepto at Mga Salik na Nakaapekto
sa Pagkonsumo
2. Mamili: Kahulugan at mga Katangian
ng Isang Matalinong Mamimili.
3. Mga Karapatan at Tungkulin ng isang
Mamimili.
6. Nasusuri ang konsepto at ang mga salik na nakaaapekto sa
pagkonsumo.
AP9ELP-If-6
7. Naipamamalas ang talino sa pagkonsumo sa pamamagitan ng
paggamit ng mga katangian ng isang matalinong mamimili.
AP9ELP-Ig-7
8. Naisusulong ang mga karapatan at mga tungkulin ng isang
mamimili.
AP9ELP-Ih-8
9. Nakabubuo ng malikhaing gawain na nagpapakita ng mga
pangunahing konsepto ng ekonomiks at ng mga
pinagkukunang-yaman na mayroon sa lipunang
kinabibilangan bilang batayan ng matalino at maunlad na
pang araw-araw na pamumuhay tungo sa likas-kayang pag-
unlad.
AP9ELP-Ii-9

of 42
PAMANTAYANG PANGNILALAMAN Ang mga mag-aaral ay naipamamalas ang pag-unawa at pagpapahalaga sa ugnayan ng
pwersa ng demand at suplay, at sa sistema ng pamilihan bilang batayan ng matalinong
pagdedesisyon ng sambahayan at bahay- kalakal tungo sa kabutihang panlahat.
PAMANTAYAN SA PAGGANAP Ang mga mag-aaral ay kritikal na nakapagsusuri sa mga pangunahing kaalaman sa ugnayan
ng pwersa ng demand at suplay, at sistema ng pamilihan bilang batayan ng matalinong
pagdedesisyon ng sambahayan at bahay kalakal tungo sa kabutihang panlahat.
IKALAWANG MARKAHAN – UGNAYAN NG PAMILIHAN AT PAMAHALAAN TUNGO SA PAGKAKAPANTAY-PANTAY AT KABUTIHANG
PANLAHAT
A. Demand, Suplay at Ekwilibriyo sa
Pamilihan
1. Konsepto ng Demand
a. Schedule
b. Curve
c. Function
d. Mga Salik na Nakaaapekto sa
Demand.
1. Natatalakay ang konsepto ng demand. AP9UPP-IIa-1
2. Nasusuri ang mga salik na nakaaapekto sa demand sa pang
araw-araw na pamumuhay.
AP9UPP-IIb-2
2. Konsepto ng Suplay
a. Schedule
b. Curve
c. Function
d. Mga Salik na Nakaaapekto sa
Suplay
3. Natatalakay ang konsepto suplay. AP9UPP-IIc-3
4. Nasusuri ang mga salik na nakaaapekto sa suplay sa pang
araw-araw na pamumuhay.
AP9UPP-IId-4
3. Interaksyon ng Demand at Suplay sa
Pamilihan
5. Nasusuri ang interaksyon ng demand at suplay at implikasyon
nito sa kalagayan ng presyo at ng pamilihan.
AP9UPP-IIe-5
B. Mabuting Pamamahala tungo sa Maayos
na Pamilihan
1. Kahulugan ng Pamilihan
2. Iba’t Ibang Istruktura ng Pamilihan
6. Nasusuri ang kahulugan at iba’t ibang istruktura ng pamilihan AP9UPP-IIf-6

of 42
C. Gampanin ng Pamahalaan sa
Pagsasaayos ng Pamilihan
1. Public goods
2. Externalities
3. Assymetric Info
7. Napahahalagahan ang bahaging ginagampanan ng
pamahalaan sa pagsasaayos ng pamilihan sa pagkamit ng
AP9UPP-IIg-7
8. Nakabubuo ng gawain na susuri sa mga pangunahing
kaalaman sa ugnayan ng pwersa ng demand at suplay, at
sistema ng pamilihan bilang batayan ng matalinong
pagdedesisyon ng sambahayan at bahay kalakal.
AP9UPP-IIh-8

of 42
PAMANTAYANG PANGNILALAMAN Ang mag-aaral ay naipamamalas ang pag-unawa sa pambansang ekonomiya bilang kabahagi
sa pagpapabuti ng pamumuhay ng mga mamamayan at pagpapatatag nito.
PAMANTAYAN SA PAGGANAP Ang mga mag-aaral ay nakabubuo ng kritikal na pagsusuri sa mga suliraning pang-
ekonomiya.
Ang mag-aaral ay nakapagmumungkahi ng mga pamamaraan kung paanong ang
pangunahing kaalaman tungkol sa pambansang ekonomiya ay nakapagpapabuti sa
pamumuhay ng kapwa mamamayan tungo sa matatag na pambansang ekonomiya.
IKATLONG MARKAHAN – GAMPANIN NG PAMAHALAAN TUNGO SA ISANG MATATAG NA PAMBANSANG EKONOMIYA
A. Paikot na Daloy ng Ekonomiya
1. Kahulugan
2. 5 Sector Model
a. Unang Modelo
b. Ikalawang Modelo-Sambahayan at
Bahay-Kalakal
c. Ikatlong Modelo - Pinansyal na
Sektor/ Bangko
d. Ikaapat na Modelo – Pamahalaan
e. Ika-limang Modelo- Panlabas na
Sektor
3. Kahalagahan
1. Naipaliliwanag ang ugnayan ng mga sektor na bumubuo sa
modelo ng paikot na daloy ng ekonomiya.
AP9GPT-IIIa-1
B. Pagsukat ng Pambansang Kita
1. GNI / GDP
a. Kahulugan
b. Pagkakaiba
c. Kahalagahan
2. Nasusuri ang pamamaraan at kahalagahan ng pagsukat ng
Pambansang Kita.
AP9GPT-IIIb-2
C. Suliraning Pang-Ekonomiya
1. Unemployment
a. Kahulugan, Dahilan at Epekto ng
Unemployment
3. Natataya ang kasalukuyang kalagayan ng unemployment at
ang mga programa ng pamahalaang tumutugon sa suliraning
ito.
AP9GPT-IIIc-3

of 42
b. Mga Programa ng Pamahalaan na
Tumutugon sa Suliranin ng
Unemployment
D. IMPLASYON
1. Uri
2. Dahilan
3. Bunga
4. Solusyon
4. Natatalakay ang konsepto, dahilan epekto at pagtugon AP9GPT-IIId-4
E. Poverty / Kahirapan 5. Nasusuri ang mga dahilan, epekto ng Kahirapan (Poverty), at
ang mga solusyon sa paglutas nito.
AP9GPT-IIIe-5
F. Patakarang Piskal
1. Konsepto at Layunin
2. Pagbubuwis
3. Budget at Gastos ng Pamahalaan
6. Nasusuri ang konsepto, layunin at pamamaraan ng
pagsasakatuparan ng patakarang piskal.
AP9GPT-IIIf-6
G. Patakaran sa Pananalapi
1. Konsepto at Layunin
2. Instrumento ng Patakaran sa
Pananalapi
3. Bumubuo sa Sektor ng Pananalapi
4. Mga Institusyong Bangko at Di-
bangko
7. Nasusuri ang konsepto, layunin at pamamaraan ng
pagsasakatuparan ng patakarang pananalapi.
AP9GPT-IIIg-7
H. Matalinong Pamamahalang
Pampinansyal
1. Kahalagahan ng Pag-iimpok at
pamumuhunan
2. Financial Literacy (Literasing
Pampinansyal)
8. Napahahalagahan ang ugnayan ng pag-iimpok,
pamumuhunan at financial literacy bilang salik sa matalinong
pamamahalang pampinansyal.
AP9GPT-IIIh-8
9. Nakabubuo ng gawain na nagmumungkahi ng solusyon sa
mga suliraning pang-ekonomiya gamit ang pangunahing
kaalaman tungkol sa pambansang ekonomiya na
makatutulong sa pagpapabuti sa pamumuhay ng mamamayan
tungo sa matatag na pambansang ekonomiya.
AP9GPT-IIIi-9

of 42
PAMANTAYANG PANGNILALAMAN Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng pag-unawa sa mga sektor ng ekonomiya at mga
patakarang pang-ekonomiya sa harap ng mga hamon at pwersa tungo sa pambansang
kaunlaran.
PAMANTAYAN SA PAGGANAP Ang mag-aaral ay nakapagsasagawa ng mga gawaing nagpapahalaga
sa maayos na pagpapatupad at pagpapabuti ng mga sektor ng ekonomiya at mga
patakarang pang-ekonomiya tungo sa pambansang kaunlaran.
IKAAPAT NA MARKAHAN – MGA SEKTOR NG PAMBANSANG EKONOMIYA TUNGO SA PANDAIGDIGANG UGNAYAN
A. Konsepto at Palatandaan ng Pambansang
Kaunlaran
1. Pambansang Kaunlaran
2. Mga palatandaan ng pambansang
kaunlaran
1. Natatalakay ang mga palatandaan ng pambansang
kaunlaran.
AP9SPE-IVa-1
B. Ang Ambisyon 2040
1. Katuturan ng Ambisyon 2040
2. Layunin
3. Paraan ng pagsasakatuparan
2. Nailalahad ang layunin, paraan at katuturan, ng
pagsasakatuparan ng Ambisyon 2040.
AP9SPE-IVb-2
C. Gampanin ng mamamayang Pilipino
tungo sa Pambansang Kaunlaran
1. Iba’t ibang gampanin ng
mamamayang Pilipino upang
makatulong sa pambansang
kaunlaran
2. Sama-samang pagkilos para sa
pambansang kaunlaran
3. Nasusuri ang kahalagahan ng iba’t ibang gampanin ng
mamamayang Pilipino upang makatulong sa pambansang
kaunlaran.
AP9SPE-IVc-3
D. Sektor ng Agrikultura
1. Ang bahaging ginagampanan ng
agrikultura, pangingisda at
paggugubat sa ekonomiya at sa
bansa
2. Mga dahilan at epekto ng suliranin ng
sektor ng agrikultura (industriya ng
4. Nasusuri ang kasalukuyang kalagayan at bahaging
ginagampanan ng sektor ng agrikultura sa pambansang
ekonomiya.
AP9SPE-IVd-4

of 42
pagtatanim, pangingisda at
paggugubat)
• Hal.: Comprehensive Agrarian
Reform
• Rice Tarification
• Food Security
E. Sektor ng Industriya
1. Bahaging ginagampanan ng sektor ng
industriya, tulad ng manufacturing,
tungo sa isang masiglang ekonomiya
2. Ang pagkakaugnay ng sektor ng
agrikultura at industriya tungo sa
pag-unlad ng kabuhayan
3. Mga patakarang pang-ekonomiyang
nakatutulong sa sektor ng industriya
a. Philippine Competition Policy
b. Oil Deregulation Law
c. Policy on Micro, Small and
Medium Sized Enterprises
d. OTOP
5. Nasusuri ang mga gampanin ng sektor ng industriya at mga
patakarang pang- ekonomiyang nakatutulong dito sa loob at
labas ng bansa.
AP9SPE-IVe-5
F. Sektor ng Paglilingkod
1. Ang bahaging ginagampanan ng
sektor ng paglilingkod sa
pambansang ekonomiya
2. Mga patakarang pang-ekonomiya na
nakatutulong sa sektor ng
paglilingkod
3. Batas na nagbibigay proteksiyon at
nangangalaga sa mga karapatan ng
manggagawa
6. Napahahalagahan ang mga gampanin ng sektor ng
paglilingkod at mga patakarang pang- ekonomiyang
nakatutulong dito.
AP9SPE-IVf-6

of 42
a. Contractualization & Labor
outsourcing
b. Salary Standardization Law
G. Impormal na Sektor
1. Mga dahilan at anyo ng Impormal na
sektor ng ekonomiya
2. Mga epekto ng impormal na sektor sa
ekonomiya
may kaugnayan sa impormal na
sektor
a. Child Labor Policy
b. Skills and Employability
c. Social Security
7. Nasusuri ang mga gampanin ng impormal na sektor at mga
patakarang pang-ekonomiyang nakatutulong dito.
AP9SPE-IVg-7
H. Ugnayan ng mga Sektor Pang-Ekonomiya
sa mga Institusyong Global tungo sa
Pagsasakatuparan ng Kabutihang
Panlahat
1. Globalisasyon at epekto nito sa
ekonomiya ng bansa
2. Ugnayan ng Pilipinas sa mga
pandaigdigang samahang pang -
ekonomiko (WTO, ASEAN Free-Trade
Area)
8. Nasusuri ang pang-ekonomikong ugnayan at patakarang
panlabas na nakatutulong sa Pilipinas.
AP9SPE-IVh-8
I. Kalakalang Panlabas
1. Ang kalakaran sa kalakalang
panlabas ng Pilipinas
2. Ang ugnayan ng Pilipinas para sa
kalakalang panlabas nito sa mga
samahan tulad ng World Trade
Organization at Asia Pacific Economic
Cooperation tungo sa patas na
kapakinabangan ng mga
mamamayan ng daigdig

of 42
3. Mga kontribusyon ng kalakalang
panlabas sa pag-unlad ng ekonomiya
ng Pilipinas
nakatutulong sa patakarang
panlabas ng bansa sa buhay ng
nakararaming Pilipino
a. Policy on ASEAN Economic
Community
b. Policy on Trade Liberalization
9. Nakabubuo ng gawain na nagpapahalaga sa maayos na
pagpapatupad at pagpapabuti ng mga sektor ng pambansang
ekonomiya.
AP9SPE-IVi-9

of 42
MGA PAMANTAYAN
Pamantayan sa Ikatlong Yugto ng Pag-
unlad
Inaasahan na ang mga mag-aaral sa ikatlong yugto ng pag-unlad ay
makapagtaya sa mga usapin at isyung pambansa, panrehiyon, at
pandaigdig, gamit ang mahahalagang kaisipan sa heograpiya at
kasaysayan, kultura, karapatan at responsibilidad, pamumuno at
pagsunod, ekonomiya, at likas-kayang pag-unlad sa mapanagutang
pagkamamamayan ng daigdig.
Pamantayan sa Ikasampung Baitang
Naipamamalas ang malalim na pag-unawa at pagpapahalaga sa mga
kontemporanyong isyu at hamong pangkalikasan, pang-ekonomiya,
karapatang pantao, pampolitika, pananagutang sibiko at
pagkamamamayan sa kinakaharap ng mga bansa sa kasalukuyang
panahon gamit ang mga kasanayan sa pagsisiyasat, pagsusuri ng datos
at iba’t ibang sanggunian, pagsasaliksik, mapanuring pag-iisip,
mabisang komunikasyon at matalinong pagpapasya tungo sa
mapanagutang pagkamamamayan ng daigdig.
Deskripsiyon Pag-unawa at pagpapahalaga sa mga kontemporanyong isyu at hamong
pangkalikasan, pang-ekonomiya, pampolitika, pananagutang sibiko at
pagkamamamayan kinakaharap ng mga bansa sa kasalukuyang
panahon gamit ang mga kasanayan sa pagsisiyasat, pagsusuri ng datos
at iba’t ibang sanggunian, pagsasaliksik, mapanuring pag-iisip,
mabisang komunikasyon at matalinong pagpapasya tungo sa
mapanagutang pagkamamamayan ng daigdig.

of 42
MGA KONTEMPORANYONG ISYU AT HAMONG PANLIPUNAN
PAMANTAYANG PANGNILALAMAN Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng pag- unawa sa mga sanhi at implikasyon ng mga
hamong pangkapaligiran upang maging bahagi ng pagtugon na makapagpapabuti sa
pamumuhay ng tao.
PAMANTAYAN SA PAGGANAP Ang mag-aaral ay nakabubuo ng angkop na plano sa pagtugon sa hamong pangkapaligiran
tungo sa pagpapabuti ng pamumuhay ng tao.
UNANG MARKAHAN – MGA ISYU AT HAMONG PANGKAPALIGIRAN
A. Mga Hamon at Kontemporanyong Isyung
Panlipunan sa Daigdig at sa Pilipinas
1. Kinakaharap na Isyu at Hamong
Panlipunan sa Daigdig kaugnay sa:
a. Pangkapaligiran
b. Pang-ekonomiya
c. Pang-kasarian
d. Pagkamamamayan
2. Kahalagahan ng Pag-aaral sa mga
mga Hamon at Kontemporanyong
Isyung Pandaigdig at sa Pilipinas
1. Natatalakay ang kahalagahan ng kaalaman sa mga
kontemporanyong isyu.
AP10KAP-Ia-1
B. Konteksto ng Suliraning Pangkapaligiran
at iba’t-ibang uri nito:
1. Pollution
b. Man-made (hal. Epekto ng
Pandemya sa Waste Management)
2. Nasusuri ang mga sanhi at epekto ng mga suliraning
pangkapaligiran ng daigdig.
AP10KAP-Ib-c-2

of 42
c. Natural
2. Mga Sanhi ng Pagkaubos ng Likas na
Yaman
a. Illegal Logging
b. Over-Mining
c. Deforestation
d. Forest degradation
e. Illegal Fishing
f. Illicit wildlife trade
3. Climate Change
a. Global Warming
C. Mga Pagtugon sa mga Hamong
Pangkapaligiran
1. Pandaigdig:
a. UN Environment Programme and
the 2030 Agenda
2. Pambansa:
a. RA 9003: Ecological Solid Waste
Management Act of 2000
b. RA 9275: Philippine Clean Water
Act
c. RA 8749: Philippine Clean Air Act
of 1999
d. Iba Pang Batas na Nangangalaga
sa Kapaligiran (Local Ordinances
etc.)
3. Natatalakay ang mga programa at pagkilos sa iba’t ibang antas
upang mapangalagaan ang kapaligiran.
AP10KAP-Id-e-3
D. Dalawang Approach sa Pagtugon sa mga
Hamong Pangkapaligiran
4. Nasusuri ang pagkakaiba ng top-down at bottom up approach
sa pagharap sa suliraning pangkapaligiran.
AP10KAP-If-4
E. Community-Based Disaster Risk
Reduction and Management Plan
5. Nasusuri ang kahalagahan ng Community-Based Disaster Risk
Reduction and Management Approach sa pagtugon sa mga
hamon at suliraning pangkapaligiran.
AP10KAP-Ig-5
Pag-aaral ng Kaso sa mga Isyung
Pangkapaligiran:
“Vulnerability of the Philippines in Climate
Change”
6. Natataya ang katayuan ng Pilipinas sa pagtugon sa mga
hamong kinakaharap kaugnay sa mga isyung pangkapaligiran
AP10KAP-Ih-6

of 42
7. Nakabubuo ng angkop na plano sa pagtugon sa hamong
pangkapaligiran tungo sa pagpapabuti ng pamumuhay ng tao.
AP10KAP-Ii-17

of 42
PAMANTAYANG PANGNILALAMAN Ang mga mag-aaral ay nakapagpapamalas ng pag-unawa sa sanhi at implikasyon ng mga
lokal at pandaigdigang isyung pang-ekonomiya upang mapaunlad ang kakayahan sa
matalinong pagpapasya tungo sa pambansang kaunlaran.
PAMANTAYAN SA PAGGANAP Ang mga mag-aaral ay nakabubuo ng pagsusuring papel sa mga isyung pang-ekonomiyang
nakaaapekto sa kanilang pamumuhay.
IKALAWANG MARKAHAN – MGA ISYU AT HAMONG PANG-EKONOMIYA
A. Globalisasyon
1. Konsepto
2. Anyo
a. Pang-Ekonomiko
b. Teknolohikal at Sosyo-kultural
c. Politikal
1. Naiuugnay ang iba’t ibang perspektiba at pananaw ng
globalisasyon bilang suliraning panlipunan.
AP10EKO-IIa-b-1
B. Konteksto ng mga Isyung Pang-
ekonomiya at ang mga Uri nito:
1. Isyu ng Paggawa
a. Unemployment
b. Underemployment
c. Forced Labor
d. Human Trafficking
2. Isyu ng Migrasyon
a. Brain Drain
b. Social Cost of Migration
3. Isyung Territorial at Border Conflicts
a. Mga Isla ng West Philippine Sea
2. Naipaliliwanag ang kalagayang pang-ekonomiya ng bansa at
ang mga isyung kinakaharap nito bunga ng globalisasyon
AP10EKO-IIc-e-2
3. Natataya ang implikasyon ng iba’t ibang suliranin sa paggawa
sa pamumuhay at sa pag -unlad ng ekonomiya ng bansa
AP10EKO-IIf-3
C. Mga Pagtugon sa mga Hamong Pang-
ekonomiya
1. Hague Arbitral Ruling
4. Nasusuri ang mga batas at saligan sa ibat ibang tugon sa
pagharap sa hamon at isyung dulot ng globalisasyon.
AP10EKO-IIg-4

of 42
2. Batas ukol sa Pagpapatatag ng
Ekonomiya
a. Foreign Investment Act ng 2022
b. DTI Go Lokal!
Pag-aaral ng Kaso sa Isyung Pang-
ekonomiya:
“The Philippine Economy under the
Pandemic: From Asian Tiger to Sick Man
Again?
5. Natataya ang kalagayang pang-ekonomiya ng Pilipinas sa iba’t
ibang hamon ng kasalukuyang panahon (hal. panahon ng
pandemya).
AP10EKO-IIh-5
6. Nakabubuo ng mga pagsusuring papel na magiging batayan ng
mga mungkahi upang malutas ang iba't ibang suliraning pang-
ekonomiya (hal. sa paggawa).
AP10EKO-IIi-6

of 42
PAMANTAYANG PANGNILALAMAN Ang mga mag-aaral ay nakapagpapamalas ng pag-unawa sa mga epekto, isyu at hamon na
may kaugnayan sa kasarian at lipunan upang maging aktibong tagapagtaguyod ng
pagkakapantay-pantay at paggalang sa kapwa bilang kasapi ng pamayanan.
PAMANTAYAN SA PAGGANAP Ang mga mag-aaral ay nakagagawa ng mga gawain na nagsusulong ng pagtanggap at
paggalang sa iba’t-ibang kasarian upang maitaguyod ang pagkakapantay-pantay ng tao bilang
kasapi ng pamayanan
IKATLONG MARKAHAN – MGA ISYU AT HAMONG PANGKASARIAN
A. Mga Konseptong Pangkasarian:
1. Sex
2. Gender
3. Gender Roles
1. Natatalakay ang mga uri ng kasarian (gender) at sex AP10PKS-IIIa-1
B. Gender Roles sa Iba’t Ibang Panig ng
Pilipinas at Daigdig
2. Nasusuri ang gender roles sa Pilipinas at iba’t-ibang panig ng
daigdig
AP10PKS-IIIb-2
C. Mga Isyung Nagaganap sa Lipunan
Kaugnay ang Kasarian:
1. Diskriminasyon sa tahanan,
paaralan, at trabaho
2. Karahasan sa Kasarian/Hate Crimes
3. Same Sex Union
a. Kahulugan ng same sex union
b. Kaibahan ng Same sex union sa
same sex marriage
3. Naipaliliwanag ang iba’t-ibang salik na nagiging dahilan ng
pagkakaroon ng diskriminasyon sa kasarian sa tahanan,
paaralan at trabaho.
AP10PKS-IIIc-3
4. Nasusuri ang iba’t-ibang nararanasang karahasan ng mga
babae, lalake at miyembro ng LGBTQIA+.
AP10PKS-IIId-4
5. Naipahahayag ang pananaw sa isyu ng same- sex
marriage/same-sex union sa bansa.
AP10PKS-IIIe-5
D. Mga Saligang Nagtataguyod sa Iba’t ibang
Kasarian
1. Pandaigdigang Batayan
a. Universal Declaration of Human
Rights
b. Principles of Yogyakarta
6. Nasusuri ang tugon ng pandaigdigang samahan sa karahasan
at diskriminasyon.
AP10PKS-IIIf-6

of 42
c. Convention on Elimination of
Discrimination against Women
d. Convention on the Rights of the
Child
2. Pambansang Batayan
a. RA 9262 VAWC Law
b. RA 10354 o Reproductive Health
Law
c. RA 7610
d. PD 603
e. RA 11313
f. RA 11648
g. CSE (DO 31, s 2018)
4. Lokal na Batayan
a. Barangay Council for the
Protection of Children
b. Ordinansa 2357 ng Quezon City –
Comprehensive Anti-
Discrimination Policy on the Basis
of SOGIE
c. Ordinance No. 8695 or the Manila
LGBTQI Protection Ordinance of
2020
7. Napapahalagahan ang tugon ng pamahalaan at mamamayan
ng Pilipinas sa mga isyu ng diskriminasyon at karahasan.
AP10PKS-IIIg-h-7
Pag-aaral ng Kaso sa Isyung Pangkasarian:
“Gender Pay Gap still exists in the
Philippines- study”
“Bata at Bahaghari: Experiences of LGBT
Children in The Philippines”
8. Nakagagawa ng malikhaing hakbang na nagsusulong ng
pagtanggap at paggalang sa kasarian na nagtataguyod ng
pagkakapantay-pantay ng tao bilang kasapi ng pamayanan.
AP10PKS-IIIj-8

of 42
PAMANTAYANG PANGNILALAMAN Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng pag-unawa sa kahalagahan ng pagkamamamayan
at pakikilahok sa mga gawaing pansibiko tungo sa mapanagutang pagkamamamayan ng
daigdig.
PAMANTAYAN SA PAGGANAP Ang mag-aaral ay nakagagawa ng panukala bunga ng pananaliksik tungkol sa isyu at hamon
sa pagkamamamayan at kalagayan ng pakikilahok sa mga gawaing pansibiko at politikal ng
mga mamamayan sa kanilang pamayanan.
IKAAPAT NA MARKAHAN – MGA ISYU AT HAMON SA PAGKAMAMAMAYAN
A. Pagkamamamayan
1. Konsepto at Katuturan
a. Legal
2. Lumalawak na Pananaw sa
Pagkamamamayan
a. Digital Citizenship
b. Global Citizenship
1. Naipaliliwanag ang mga katangian na dapat taglayin ng isang
aktibong mamamayan na nakikilahok sa mga gawain at
usaping pansibiko
AP10PKM-IVa-1
2. Napahahalagahan ang papel ng isang mamamayan para sa
pagbabagong panlipunan.
AP10PKM-IVb-2
B. Karapatang Pantao
1. Konteksto
2. Uri
3. Karapatan ng Bata
3. Nasusuri ang kahalagahan ng pagsusulong at pangangalaga sa
karapatang pantao sa pagtugon sa mga isyu at hamong
panlipunan
AP10PKM-IVc-3
C. Mga Isyu at Hamon sa
Pagkamamamayan
1. Paglabag sa Karapatang Pantao
a. Red tagging
b. Trolling
c. Extra-Judicial Killing
4. Natatalakay ang mga isyu at hamon sa pagkamamamayan AP10PKM-IVd-4
D. Mga Samahang Nagtataguyod sa
Karapatang Pantao
5. Napahahalagahan ang bahaging ginagampanan ng mga
samahang nagtataguyod sa karapatang pantao
AP10PKM-IVe-5
E. Pakikilahok sa mga gawaing politikal at
pansibiko ng mamamayan
1. Mabuti at Mapanagutang Pagboto
(Voter’s Education)
6. Natatalakay ang mga epekto ng aktibong pakikilahok ng
mamamayan sa mga gawaing pansibiko sa kabuhayan,
politika, at lipunan
AP10PKM-IVf-g-6

of 42
2. Pagbuo ng samahang pansibiko
F. Pagkamamamayan at Mabuting
Pamamahala
7. Napahahalagahan ang papel ng mamamayan sa pagkakaroon
ng isang mabuting pamahalaan
AP10PKM-IVh-7
Aktibo at Mapanagutang Mamamayan:
“Project ACE: Active Citizenship Engagement
8. Nakagagawa ng panukalang ordinansa bunga ng pananaliksik
tungkol sa isyu at hamon sa pagkamamamayan at kalagayan
ng pakikilahok sa mga gawaing pansibiko at politikal ng mga
mamamayan sa kanilang pamayanan.
AP10PKM-IVi-8

Reference 1. New JHS AP Curriculum as of June 8 2023.pdf

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Similar to Reference 1. New JHS AP Curriculum as of June 8 2023.pdf

Similar to Reference 1. New JHS AP Curriculum as of June 8 2023.pdf (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

Reference 1. New JHS AP Curriculum as of June 8 2023.pdf