AP-MELC-Q3-Kaugnayan ng Iba’t Ibang Ideolohiya sa Mga Malawakang Kilusang Nasyonalista

1. I N I H A N D A N I : K H R I S T I N E J O Y C E A . R E N I V A
ARALING PANLIPUNAN
Kaugnayan ng Iba’t
Ibang Ideolohiya sa
mga Malawakang
Kilusang Nasyonalista
QUARTER 3 - LESSON 4 - LAS 4

2. 2 0 2 2 | A R A L I N G P A A N L I P U N A N
BALIKAN
BALIKAN
*Mula sa collage ano-
ano ang naging
kaganapan sa bansa ng
Timog at Kanlurang
Asya; a. bago at
matapos ang Una at
Ikalawang digmaang
pandaigdig?
*Paano nakaapekto ang
nasabing digmaan sa
pagtatamo ng kalayaan
ng mga bansa sa Timog
at Kanlurang Asya?

3. 2 0 2 2 | A R A L I N G P A A N L I P U N A N
DECODE
DECODE Gamit ang alpabeto A-Z i-decode ang mga
nawawalang letra upang malaman ang
nakatagong salita na may kaugnayan sa
tatalakaying aralin.Isulat ang sagot sa
sagutang papel.
Halimbawa:
a. 16-1-18-9
clue: alagad ng simbahan
sagot: PARI

4. 2 0 2 2 | A R A L I N G P A A N L I P U N A N
1.) 14-1-19-25-15-14-1-12-9-19-13-15 – pagmamahal sa bayan
2.) 9-4-5-15-12-15-8-9-25-1 – isang Sistema ng kaisipan o
lipunan ng mga ideya
3.) 4-5-13-15-11-18-1-19-25-1- Sistema ng pamahalaan na nasa
mga mamamayan ang kapangyarihan
4.) 19-15-19-25-1-12-9-19-13-15- nakabatay sa sama-sama at
makataong pamamalakad
5.) 11-15-13-21-14-9-19-13-15 – umaayon sa pagtatag ng
lipunan na walang estado.
DECODE
DECODE

5. 2 0 2 2 | A R A L I N G P A A N L I P U N A N
Nasyonalismo
Ideolohiya
Demokrasya
Sosyalismo
Komunismo
1.
2.
3.
4.
5.
MGA KASAGUTAN:
MGA KASAGUTAN:

6. Kasanayang Pampagkatuto Mula
sa MELCs:
Nasusuri ang kaugnayan ng iba’t ibang ideolohiya
sa pag-usbong ng nasyonalismo at kilusang
nasyonalista
2 0 2 2 A R A L I N G P A N L I P U N A N

7. 1. Natutukoy ang kahulugan ng salitang
ideolohiya.
2. Naipapaliwanag ang Kaugnayan ng Iba’t Ibang
Ideolohiya sa pagkakaroon mga Malawakang
Kilusang Nasyonalista sa Timog at Kanlurang Asya
3. Nailalahad ang papel na ginampanan ng mga
ideolohiya sa paglaya ng mga bansa sa Asya.
MGA TIYAK NA LAYUNIN

8. Buklatin ang inyong aklat sa pahina 242

9. Mula sa nailagay o naisulat na mga kaugnay na salita sa
ideolohiya, bumuo ng isanG konsepto na tumutukoy
rito.
Ang Ideolohiya ay tumutukoy sa ...
Tanong:
1. Ano ang mga nabuong salita?
2. Ano ang kaugnayan ng mga salitang ito sa paksang
tatalakayin?

10. I N I H A N D A N I : K H R I S T I N E J O Y C E A . R E N I V A
ARALING PANLIPUNAN
Kaugnayan ng Iba’t
Ibang Ideolohiya sa
mga Malawakang
Kilusang Nasyonalista
QUARTER 3 - LESSON 4 - LAS 4

11. 2 0 2 2 | A R A L I N G P A N L I P U N A N
TEKSTO…IYONG SURIIN
DEMOKRASYA
KOMUNISMO
SOSYALISMO
PASISMO
A. Pagkatapos ng pagsusuri sa teksto, sagutin ang mga sumusunod na tanong
at punan ng impormasyon ang concept map na nasa susunod na slilde.
1. Ano-ano ang ideolohiyang nalinang sa mga bansa sa Timog at Kanlurang
Asya?
2. Ipaliwanag ang mahalagang katangian ng bawat ideolohiya.
3. Nakaapekto ba ang mga ito sa pagkakaroon ng mga kilusang Nasyonalista?

12. 2 0 2 2 | A R A L I N G P A N L I P U N A N

13. 2 0 2 2 | A R A L I N G P A N L I P U N A N
PICTURE ANALYSIS
1.Kilalanin ang larawan ng mga nasa kahon na nanguna sa
paglinang ng iba’t ibang ideolohiya sa Timog at Kanlurang Asya.
2.Isulat ang bansang kanilang pinagmulan at ang iba pang
impormasyong hinihingi ng tsart sa pahina 249-250 ng kagamitang
pang mag-aaral.

17. 2 0 2 2 | A R A L I N G P A N L I P U N A N
TANDAAN NATIN:
Ang mataas na uri ng pagpapahalaga at mga kasagutan sa mga suliranin at
pangangailangan ng mamamayan ay ipinapahayag ng mga ideolohiya . Naaayon
din ang mga ito sa kultura at kasaysayan ng bansa. Ang Ideolohiya ay nahahati
sa dalawang pangunahing kategorya- ang ideolohiyang pang -ekonomiya at
ideolohiyang pampolitika.
Ang Ideolohiyang pang-ekonomiya ay nakatuon sa mga patakarang
pangkabuhayan ng bansa at paraan ng paghahati-hati ng kayamanan nito sa
mamamayan .Samantala, ang ideolohiyang pampolitika ay nakapokus sa paraan ng
pamumuno at sa paraan ng pagpapatupad ng mamamayan. Nauugnay ang politikal
na ideolohiya sa mga kilusan para sa panlipunang pagbabago.
Hinihikayat nito ang mga tao na kumilos ayon sa ninanais nilang mga
pagbabagong kaayusan.

18. 2 0 2 2 | A R A L I N G P A N L I P U N A N
Sa pangkalahatan,Iba’t ibang ideolohiya ang nabuo sa Asya. Ito ay ng
Demokrasya, Sosyalismo, Komunismo at Pasismo. Pag-aralan natin ang piling kaso
ng mga bansa sa Timog at Kanlurang Asya.
TIMOG ASYA
India at Pakistan
Sa Timog at Kanlurang Asya, higit na naging malaki ang impluwensya ng
demokrasya sa mga kilusang nasyonalista. Sa India, sa ilalim ng pananakop ng
mga British, maraming Indian ang naging aktibo sa muling pagbuhay ng kaisipan at
tradisyung Hindu. Hindi matanggap ng mga Indian ang pagbalewala at pag-alis ng
kanilang nakagisnang kultura.Hiningi din nila na sila ay mabigyan ng pagkakataong
makalahok sa pamamahala sa kanilang bansa. Dahil sa mabagal na pagtugon ng
mga British sa kahilingan ng mga Indian, naglunsad sila ng mga kilusang

19. 2 0 2 2 | A R A L I N G P A N L I P U N A N
rebolusyonaryo.tahimik at mapayapang pag-tutol ang isinagawa ng mga Indian sa
pamumuno ni Mohandas Gandhi.
Noong 1935, bilang tugon sa patuloy na paglunsad ng mga kilusang
rebolusyonaryo ,nagbigay ang Great Britain sa India ng isang konstitusyon na
nagkaloob ng isang lehislatibong bicameral at pederal ,sanggunian ng mga estado
at ng kapulungan, tinanggihan ng Indian at Muslim ang ipinagkaloob ng Great
Britain ,dahil sa magkasalungat na relihiyon at kultura. Bunga nito itinatag ang
Muslim League noong 1906 sa pangunguna ni Muhammad Ali Jinnah. Taong 1947
ng hilingin ng mga Muslim ang hiwalay na estado na naging dahilan ng
pagkakatatag ng bansang Pakistan,kasabay nito naihayag ang kasarinlan ng India
mula sa Bristish noong Agosto,14,1947.

20. 2 0 2 2 | A R A L I N G P A N L I P U N A N
Pinamunuan ng Great Britain ang Sri Lanka at ang buong sub-kontinente ng
India sa loob ng kalahating daan -taon. (1796-1947). Taong 1915 naitatag ang
Ceylon National Congress na unang partidong politikal , na nanguna sa
pakikipaglaban ng kasarinlan ng bansa sa pamumuno ni Don Stephen Senanayake
“Ama ng Kasarinlang Sri-Lanka” siya ay sinuportahan ng lahat ng pangkatetniko.
Noong Pebrero 4,1948, ipinahayag ang kasarinlan ng bansa.
Samantala sa bansang Nepal isinagawa ang mapayapang Rebolusyonaryo
People Power, noong 1990, Nagsilbing inspirasyon sa Nepal ang isinagawang Edsa
Revolution sa Pilipinas noong 1986. Mayo,28,2008 idineklara ang Kalayaan ng
Nepal bilang isang Federal Democratic Republic.
Sri Lanka at Maliliit na Estado sa Timog Asya

21. 2 0 2 2 | A R A L I N G P A N L I P U N A N
KANLURANG ASYA
Israel
Naging instrumento ang pamahalaan ng United States of America upang
makamtan ng mga Hudyo ang Kalayaan . Hangad nila na maibalik ang kanilang
lupain. Noong 1987 itinatag ang kilusang Zionismo sa Base Switzerland sa
pamumuno ni Theodor Herzl (1860-1904).
Libo-libong migranteng Hudyo ang pumunta sa Palestine at doon muling
nanirahan ikinagalit ito ng mga Palestinong Arab. Kaya noong 1921 inayos ng
British ang usaping ito,hinati sa dalawang estado – isa para sa mga Hudyo at isa
ay para sa mga Arab .Subalit ang bawat isa ay hindi nasiyahan ,ito ay naging
dahilan ng alitan at madudugong labanan mula (1920-1948).Noong Mayo,14,1948
inihayag ang Kalayaan ng Israel sa Tel-Aviv ,tinawag itong Republika ng Israel at
ang naging unang Punong Ministro ay si David Ben- Gurion.

22. 2 0 2 2 | A R A L I N G P A N L I P U N A N
Iraq
Pagkaraan ng Ikalawang Pandaigdig napasailalim ang bansang Iraq sa
pamamahala ng Great Britain, Sumiklab ang mga nasyonalistang pag-aalsa na
humihingi ng Kalayaan sa mga British at Karapatan na mapamahalaan ang
kanilang sariling Bansa.Taong 1932 ipinagkaloob ng Great Britain ang Kalayaan
at pamumuno sa Iraqq, bagaman kontrolado pa rin ng mga kanluraning bansa ang
kompanya ng langis.
Nakilala ang Iraq bilang “Republika ng Takot” dahil sa patuloy na kaguluhan
at karahasan, hindi nila kinikilala ang demokrasya, Kalayaan, mga karapatang
pantao , malayang eleksyon at malayang pananalita bagkus naging malakas ang
pwersa ng military sa bansa.

23. 2 0 2 2 | A R A L I N G P A N L I P U N A N
Saudi Arabia
Dahil sa kalupitan ng mga Turk ay naghangad ng kasarinlan ang mga Arab,
nagsanib pwersa ang mga pinuno upang makabuo ng alyansang politikal na
naging pundasyon ng dinastiyang namumuno ngayon sa Saudi Arabia.
Walang Demokrasya sa bansa at hindi tinatanggap ng absolutong monarko
ng Saudi ang mga pagtututol. Kontrolado ang pamahalaan ng isang pamilya. Ang
hari ang gumagawa ng batas at kasunduan, walang eleksyon, walang partidong
politikal at walang lehislatura rito.
Sa pamamagitan ng langis, lakas, sandatahan at ugnayang internasiyonal
nagagawa ng mga taga Saudi ang makipag powerplay sa politika.

24. IDEOLOHIYA - isang sistema o kalipunan ng mga ideya o
kaisipan na naglalayong magpaliwanag tungkol sa
daigdig at pagbabago nito na nabuo, ibinabahagi at
sinusunod ng mga grupo ng tao o ng lipunan. Ang
ideolohiya ay tumutukoy sa kaisipang nakaimpluwensiya
sa pag-iisip, pananaw at pagkilos ng mga tao na kabilang
sa grupo o sa partikular na lipunan.
Si Desttuff de Tracy ang nagpakilala ng salitang
ideolohiya bilang pinaikling pangalan ng agham ng mga
kaisipan o ideya. Ang pakahulugan nito ay pinalawig pa
ng iba't ibang pilosopo at eksperto sa Agham Panlipunan.

25. 2 0 2 2 | A R A L I N G P A N L I P U N A N
2 KATEGORYA NG IDEOLOHIYA
IDEOLOHIYANG PANG-EKONOMIYA - nakatuon sa mga patakarang
pangkabuhayan ng bansa at paraan ng produksyon, distribusyon, palitan ng
produkto at serbisyo at pagmamay-ari ng lupa at iba pang kayamanan.
IDEOLOHIYANG PAMPOLITIKA - nakapokus sa paraan ng pamumuno,
paggawa at pagpapatupad ng mga batas sa isang bansa.
- Nauugnay ang politikal na ideolohiya sa mga kilusan para sa panlipunang
pagbabago.
- Hinihikayat nito ang mga tao na kumilos ayon sa ninanais nilang mga
pagbabago sa lipunan.

26. 2 0 2 2 | A R A L I N G P A N L I P U N A N
IBA'T IBANG IDEOLOHIYANG NABUO SA ASYA
DEMOKRASYA - ang pamamahala ng mga tao. Ang demokrasya ay tunay
o tuwiran kapag ang mga tao ang namamahala sa kanilang sarili sa
pamamagitan ng lantarang pagpapahayag ng kanilang saloobin.
PASISMO - Iniuri ang pasismo sa pamamagitan ng mga pagsubok ng
estado na ipataw ang pagkontrol sa lahat ng aspeto ng buhay. Maraming
iskolar na binibilang ang pasismo na bahagi ng kasama ng koalisyon,
sukdulang makakanang politika.

27. 2 0 2 2 | A R A L I N G P A N L I P U N A N
SOSYALISMO - tumutukoy sa teoryang ekonomiko na ang pagmamay-ari
ng malalaking sistema ng produksyon kasama ang pagmamay-ari ng lupa at
iba pang kayamanan ay nasa kamay ng estado samantalang ang mga
maliliit na sistemang produksyon ay nasa kamay ng pribadong mamamayan.
Niyayakap ng pamahalaan ang sistemang ito gayundin ang pagkakaroon
ng pantay-pantay na pagkakataon sa lahat ng indibidwal na magkaroon ng
patas o igalitaryang pamamaraan ng pasahod, pabahay, edukasyon,
pangkalusugan at iba pang serbisyong panlipunan.

28. 2 0 2 2 | A R A L I N G P A N L I P U N A N
KOMUNISMO - isang ideolohiya na naniniwala na ang sistema ng
produksyon at pagmamay-ari ng lupa at iba pang kayamanan ng bansa ay
wala sa pribadong mamamayan bagkus ito ay pagmamay-ari ng lahat. Ang
mga mamamayan ay nakakatamasa ng pantay na serbisyong panlipunan.
Ang pamahalaan ang siyang namamahala sa ganitong sistema ng
ekonomiya.
KAPITALISMO - ang ideolohiya na ang pagmamay-ari ng sistama ng
produksyon , distribusyon, at palitan ng produkto at serbisyo ay nasa
kamay ng pribadong indibidwal. Malaking bahagi ng lupa at kayamanan
ang nasa pag-aari ng pribadong mamamayan maliban sa mga kayamanang
idineklarang pag-aari ng estado.

29. 2 0 2 2 | A R A L I N G P A N L I P U N A N
KATOTOHANAN O OPINYON
Isulat sa kuwaderno kung ang sumusunod na pahayag ay KATOTOHANAN o
OPINYON.
1.Ang ideolohiya ay lipon ng mga kaisipang pinaniniwalaan at
pinanghahawakan ng maraming tao na kumikilos ayon sa mga ideya, simulain,
prinsipyo, o paniniwala na napapaloob dito.
2.Ang ideolohiyang pampolitika ay nakasentro sa paraan ng mamamayan.
3.Ang ideolohiyang pang-ekonomiya ay nakasentro sa mga patakarang
pangkabuhayan ng bansa at paraan ng paghahati ng kayamanan nito sa
mamamayan.

30. 2 0 2 2 | A R A L I N G P A N L I P U N A N
4. Sinasabing paraan ng pamumuhay ang demokrasya at maaaring ipahayag
sa iba’t ibang anyo tulad ng aspektong politikal, pangkabuhayan, at
panlipunan.
5. Sinasabing sa ilalim ng komunismo, puno ng kasaganaan ang isang lipunan,
walang pag-uri ang mga tao at mga batas, at walang pamimilit.

31. 2 0 2 2 | A R A L I N G P A N L I P U N A N
TANONG:
“Kung ikaw ay nasa mga bansang napag-aralan natin, alin ang
bansang pipiliin mo at bakit?”

32. 2 0 2 2 | A R A L I N G P A N L I P U N A N
EXIT PASS:
Ang natutuhan ko sa paksang tinalakay
ay____________________.

33. 2 0 2 2 | A R A L I N G P A N L I P U N A N
Isulat ang salitang TAMA kung ang pahayag ay wasto at MALI kung ito ay
di-wasto.
1. Ang ideolohiya ay tumutukoy sa mataas na uri ng pagpapahalaga at mga
kasagutan sa mga suliranin at pangangailangan ng mamamayan.
2. Malaki ang naging impluwensiya ng komunismo sa mga kilusang
nasyonalista sa Timog at Kanurang Asya.
3. Sa pamamagitan ng mapayapang rebolusyong People Power ay naideklara
ang Nepal bilang isang Federal Democratic Republic noong Mayo 28, 2008.
4. Ang ideolohiyang politikal ang umiral sa bansang Saudi Arabia at naging
pundasyon ng dinastiyang namumuno ngayon sa bansa.

34. 2 0 2 2 | A R A L I N G P A N L I P U N A N
5. Ang ideolohiyang pang-ekonomiya ay nakatuon sa mga patakarang
pangkabuhayan ng bansa at paraan ng paghahati ng kayamanan nito sa
mamamayan.
Sagutin ang sumusunod na katanungan:
1. Ang ideolohiya ay nangangahulugang .
2. Isa-isahin ang mga ideolohiyang nabuo sa Kanluran at Timog Asya at
ibigay ang mahalagang katangian o kahulugan ng bawat isa.
3. Paano nakaapekto ang iba’t ibang ideolohiya sa pagkakabuo ng
malawakang Kilusang Nasyonalista sa Timog at Kanlurang Asya?
4. Paano nakatulong ang mga ideolohiya sa paglaya ng mga bansa sa
Asya.

35. 2 0 2 2 | A R A L I N G P A N L I P U N A N
TAKDANG ARALIN:
PICTURE COLLAGE
Sa kasalukuyang panahon,magsaliksik ng Isang personalidad sa Camarines
Norte na nagsisilbing instrumento sa pagbabago sa ating lalawigan. Humanap
ng kanilang larawan at ng kanilang mga nailunsad na gawaing naging
instrumento ng pagbabago. Ipakita ito sa pamamagitan ng Picture collage.
KRAYTIRYA PUNTOS
NILALAMAN 20 PUNTOS
ORGANISASYON NG MGA IDEYA 15 PUNTOS
PAGKAMALIKHAIN 15 PUNTOS
KABUUANG PUNTOS 50 PUNTOS

36. MARAMING SALAMAT SA
PAKIKILAHOK AT
PAKIKINIG!!!