1. ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
Η εκπαιδευτικός στο πλαίσιο της αποκαλυπτικής και «αυθεντικής» μάθησης
(μοντέλο του «κοινωνικοπολιτισμικού εποικοδομητισμού)
με τη χρήση ποικίλλων ανοικτών περιβαλλόντων μάθησης
επιδιώκει οι μαθητές
•να αποκολληθούν από τη μοναδική πραγματικότητα του
σχολικού εγχειριδίου- εντύπου
•να έχουν πρόσβαση σε πολυφωνικές και πολυτροπικές
ιστορικές πηγές
•να επιδιώξουν πολυπρισματική προσέγγιση των
εξεταζόμενων ιστορικών θεμάτων
•να εξοικειωθούν με τη μεθοδολογία της ιστορικής
έρευνας και την επεξεργασία του ιστορικού υλικού
•να διακρίνουν διαφορετικά είδη πηγών και να εξάγουν
χρήσιμες πληροφορίες από αυτές
•να έχουν πρόσβαση σε εικαστικό υλικό ποικίλης μορφής
και υψηλής ποιότητας
•να απομακρυνθούν από τον γεγονοτολογική
ιστοριογραφία και την απροσωποποίηση της
ιστορίας
•να συγγράφουν πολυμορφικά ιστορικά δοκίμια με τη
χρήση ΤΠΕ
•να αξιοποιούν τις δυνατότητες που προσφέρουν οι νέες
τεχνολογίες για επικοινωνία, των ιστορικών
ευρημάτων
,
με ποιο τρόπο
>υποδεικνύει συστηματική στρατηγική αναζήτησης
της ιστορικής γνώσης
> επιλέγει αρχεία με εικονικό και πολυμεσικό υλικό,
κατάλληλα υπομνηματισμένα και επαρκή
> καθοδηγεί ώστε να αναπτύξουν δεξιότητες έρευνας
και αξιοποίησης του υλικού
> διδάσκει ότι οι πηγές «δεν μιλούν από μόνες τους».
«Μιλούν» στους ιστορικούς, αν υποστούν τη
βάσανο της συσχέτισης και κριτικής
>οδηγεί από την εποπτικότητα, στη βιωματικότητα, που
συνδέεται με την ενσυναίσθηση (ή συμπαθητική
κατανόηση)
>μεταχειρίζεται εικαστικές πηγές για να προσφέρει
ερεθίσματα για προβληματισμό, διάλογο ή
κριτική απόψεων και στάσεων
>επιδιώκει η «εναλλακτική» ιστορία (ιστορική
φαντασία) να αποτελέσει ένα χρήσιμο εργαλείο
ώστε οι μαθητές να ασκήσουν κριτική στο
παρελθόν
> προτρέπει να διαμορφώσουν δικά τους κείμενα τα
οποία αποτελούν τις δικές τους αναπαραστάσεις
για την ιστορία (πολυτροπικές ιστορικές
αφηγήσεις, δοκίμια, εννοιολογικούς χάρτες,
σχεδιαγράμματα, γραμμές χρόνου, διαλόγους,
κολάζ, φωτογραφικά λευκώματα )

2. ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
Τι προσφέρουν
Διαθέτουν στο μαθητή εργαλεία μελέτης μέσα σε ένα
υπερμεσικό περιβάλλον, παραπέμποντάς τους στη
γνωριμία με τα «υλικά» του ιστορικού
Το περιβάλλον τους, ευνοεί πολλαπλές αναπαραστάσεις
με επιλεγμένο και επεξεργασμένο υλικό
(ιστορικές πηγές, εργαλεία επεξεργασίας πηγών ,
χώρο εργασίας, σενάρια/δραστηριότητες)
Οι μαθητές αποκτούν την ιστορική γνώση μέσα από την
ανακάλυψη και την ιστορική αναζήτηση
διαπιστώνοντας ότι η μία ιστορική πηγή συχνά
είναι πομπός προκαταλήψεων, ενώ, όχι σπάνια,
μεταδίδει περιορισμένες πληροφορίες
Δημιουργούν το μεταχώρο για την ένταξη και
αξιοποίηση της τέχνης και του πολιτισμού στην
ιστορική εκπαίδευση (νέα διακριτή μορφή
εικονικού εγγραμματισμού)
Δίνουν δυνατότητα για ταχύτητα και πολλαπλότητα
πληροφοριών , προσομοιωτικό περιβάλλον και
πλούσιο περιβάλλον διεπαφής και δυνατότητες
εμπλουτισμού (πρόσβαση σε ιστορικές πηγές και
υλικό, παρέχουν βιβλιοθήκες, ευρετήρια, χάρτες,
εικονικό μουσείο ,δραστηριότητες και εργασίες
στις εκάστοτε θεματικές ενότητες)
Εγγενείς αδυναμίες των προτεινόμενων
Απαιτείται από τον διδάσκοντα να εφαρμόσει ειδικές
στρατηγικές για τη στήριξη της μαθησιακής
διαδικασίας για την ανάπτυξη μεταγνωστικών
ικανοτήτων
Ακολουθούν συνήθως εποικοδομητικού τύπου
διδακτικές και διαδικασίες αλλά χρειάζονται
κατάλληλη υποστήριξη και εμπλουτισμό υλικού
για να αποτελέσουν αναπόσπαστο κομμάτι της
διδακτικής διαδικασίας
Αναφέρονται σε περιορισμένες χρονικά ιστορικές
περιόδους και καλύπτουν επιλεγμένη ιστορική
θεματολογία (περιορισμένη ύλη, πρόσβαση , κοινό
(Κασταλία, Νηρηίδες, ΕΛΙΑ ) ή περιορισμένη
ιστορική οπτική και τα περισσότερα είναι
δύσκολα αξιοποιούμενα στην πράξη, καθώς δε
βρίσκονται ''κοντά'' στη διδακτέα ύλη
Έχουν παραχθεί από «αρχειονόμους» που έχουν
αποφασίσει ποια κατάλοιπα του παρελθόντος
έχουν αξία να περιληφθούν/ ψηφιοποιηθούν και
ποια να «απορριφθούν» με αποτέλεσμα η ιστορία
αρκετών περιόδων και ομάδων να αγνοηθεί.

3. Σύντομη επισήμανση για τις επιλογές της εκπαιδευτικού
Η αδυναμία αξιοποίησης του υπάρχοντος λογισμικού λόγω των προαναφερθέντων
προβλημάτων ή και η έλλειψή του οδήγησε την εκπαιδευτικό να αξιοποιήσει το
Διαδίκτυο και τις ποικίλες δυνατότητές του. Τα παραπάνω καταδεικνύουν την
ανάγκη για δημιουργία εύχρηστου web based εκπαιδευτικού λογισμικού καθώς και
εκπαιδευτικών πυλών, όπου οι καθηγητές θα μπορούν να βρουν ποικίλο, ταξινομημένο
και εύχρηστο εκπαιδευτικό υλικό για τη διδασκαλία όλων των ιστορικών περιόδων
που περιλαμβάνονται στα Α.Π

4. Η διδασκαλία μπορεί να πλαισιωθεί για να αποκτήσει διαθεματικότητα
• με μαρτυρίες που αποκαλύπτουν πτυχές της καθημερινής ζωής των ανθρώπων: ειδησεογραφικές
ειδήσεις της εποχής, ημερολόγια, αφίσες θεάτρου και κινηματογράφου, διαφημίσεις στον Τύπο
κλπ.
Θα έχει ενδιαφέρον
• οι μαρτυρίες αυτές να αξιοποιηθούν ιστορικά με παράλληλη συγκριτική αντιπαράθεση ανάλογων
σύγχρονων μαρτυριών
• αν η όλη δραστηριότητα πλαισιωνόταν και με αναζήτηση από τους μαθητές υλικού που μαρτυρεί
τον απόηχο του γεγονότος αυτού στο περιβάλλον της Τοπικής τους Κοινωνίας
(μνημεία, μουσεία, ονόματα δρόμων, μνήμες ηλικιωμένων ή το πώς μεταβιβάστηκαν στους νεότερους )
Έτσι επιτυγχάνεται
• η δυναμική προσέγγιση της ιστορίας από τη στιγμή που ο μαθητής είναι ικανός να συσχετίσει γεγονότα,
πρόσωπα και εξελίξεις με άλλα και να τα εντάξει σε ένα ευρύτερο πλαίσιο.
• η σύνδεση της Γενικής με την Τοπική Ιστορία,
• η ευαισθητοποίηση των μαθητών για καταγραφή της Τοπικής Ιστορίας αλλά και η ενασχόλησή
τους με την προφορική Ιστορία, που επηρεάζει και τη «δημόσια»
Η αξιοποίηση των ΤΠΕ σε δραστηριότητες του είδους αυτού
• δίνει τη δυνατότητα στους μαθητές να λειτουργήσουν και «ως μικροί ιστορικοί», ενώ η δημοσίευση
των τελικών προϊόντων της εργασίας τους στο διαδίκτυο τους επιτρέπει να συνεισφέρουν με τη
δική τους «ματιά» στη «δημόσια» Ιστορία.