ÖĞRETEN VE ÖĞRENCİ ROLLERİ

1. ÖĞRETEN VE ÖĞRENCİ ROLLERİ
ÖĞRETMEN:AGAH TUĞRUL KORUCU
HAZIRLAYAN:HİLAL TOSUN

2. Öğreten Rolleri
• Uzaktaki yerlerle bağlantının sağlanmasından ve teknolojinin çalışacağından
emin olunması: İnternet yoluyla eğitim, oldukça kararlı bir teknoloji gerektirir.
Teknolojik bir hatanın oluşması durumunda özellikle karşı taraftaki öğrencilerle
ne yapılacağı önceden planlanmış olmalıdır.
• Tüm katılımcıların ders materyallerine erişeceğinin varsayılması:
Öğrencilerin, önceden ders materyallerine sahip olduklarına ve kendilerinden
ne beklendiğini bildiklerinden emin olunmalıdır.
• Öğretmen ve öğrencilerin birbirlerini ekrandan görmelerinin
telafisi: Oturumu gür ses tonuyla, resmi olmayan bir şekilde başlatmak ve
öğrenci isimlerini sıklıkla kullanmak gerekir. Kameraya bakılmalı ve karşı
taraftaki katılımcılarla iyi bir göz teması kurulmalıdır. Eğer böyle yapılmazsa
öğrenciler ilgilerini kaybedebilirler. Hızlı ve beklenmedik hareketler
yapılmamalıdır. Net, yavaş ve düzenli konuşmak gerekir. Eğer olanaklı ise bir
oturma planı yapılmalı ve bu plan ilk birkaç oturum için kullanılmalıdır.

3. • Etkileşimin özendirilmesi: Sorular sorulmalı ve soruların yanıtı
beklenmelidir. Taraflar arasında grup çalışmalarını kolaylaştırmak ve
öğrencileri katılmaya yüreklendirmek gerekir.
• Öğrenme ve öğretmenin her yönünün ekranda gerçekleşmek zorunda
olmaması: Öğrencilerin grup çalışması ya da çalışma kitaplarına yönelip bir
alıştırmayı tamamlamalarını istemek oturuma ilgi kazandırmaya yardımcı
olacaktır. Öğrencilerin kendileri çalışırken, okurlarken ya da yazarlarken
sessiz olmak gerekir.
• Herhangi bir zaman dilimi süresince, kötü bir görüntü kalitesiyle,
ekranında konuşan kişiyi dinlemenin ve izlemenin yorucu
olması: Çeşitliliği kullanmak ve kısa bölümler için plan yapmak gerekir.
Çeşitlilik öğrencilerin ilgi düzeylerini yüksek tutacak ve bu da daha etkin
dinlemeye yol açacaktır. Karmaşık bir konu hakkında 30 dakikalık bir ders
vermek yerine, etkin dinleme sağlayacak 10’ar dakikalık kısa dilimler
oluşturmak, daha sonra da birkaç bölüm için farklı bir öğretme tekniğini
kullanmak gerekir.

4. • Teknolojinin iyi bilinmesi: Hangi görüntülerin karşı tarafa
yollanacağının, hangi kamera görüntüsünün seçileceğinin ve diğer ses
ve video kullanımı kolaylıklarının bilinmesi gerekir. Ekranda ne
olduğuna ilişkin kontrol elde tutulmalıdır. Ayar düzeneklerini
kullanmak, anlamsız kamera hareketlerinden uzak durmak ve eğer
gerekliyse kamerayı uzak köşede işletmek gerekir.
• Öğrencilere not almaları için gerekli zamanın verilmesi: Ara sıra
öğrenciler ekrandaki her şeyin kopyalanması gerektiği hissine
kapılırlar. İletiyi güçlendirebilmek için basılı yedekler sağlamak gerekir.
• Öğrencilerin önemli noktaları hatırlayabilmelerine yardımcı olmak
için tekrar ve özetleme yapılması: Yeni sözcükleri, içerikleri ya da
sözcük öbeklerini tekrar etmek gerekir.

5. Tüm bu ilkelere uyulmasını garantiye almak için yaygın olarak kullanılan
bir teknik, ayrıntılı zamanlamanın ve sahne yönlerinin yer aldığı bir
matris ya da senaryo kullanarak ders planı geliştirmektir9. Ders
hakkında bilinmesi gerekenler oturum boyunca ekranın uygun bir
yerinde gösterilmelidir. Bir bakışta hangi içerik hakkında hangi
zamanda, hangi şekilde ve hangi destekleyici ortamlarla iletişim
kurulacağının bilinmesine yardımcı olur.

6. ÖĞRENCİ ROLLERİ
Öğrencinin görevi öğrenmektir. Öğretmen ile birlikte işbirliği sağlamak ve
geri bildirimlerde bulunmak öğrencinin görevidir.
Her öğrenci kendi öğrenmesinden sorumludur.
Araştırmacı olmalıdır.
Öğrenciler bilgiye erişmesini bilmelidir.

7. TEK YÖNLÜ UYGULAMA MODELLERİNDE REHBERLİK
Tek Yönlü Mektup İle Uygulama Modeli
Uzaktan eğitim ilk bu şekilde başlamıştır.
Model oldukça ekonomiktir.
Öğrenmenin eksik tarafı etkileşimin yetersizliğidir.
Tek Yönlü Radyo İle Uygulama
Öğrenciler derslerini evlerinde radyodan dinlerler.Bu yöntemde de çift yönlü
iletişim bulunmamaktadır.

8. Öğrencilerin genel olarak 11 rolü vardır:
İletişim uzmanı, sosyalleşme uzmanı, motivasyon sağlayıcı, Araştırmacı,
öğretici ,lider, uzaktan eğitim uzmanı, Teknisyen, Teknoloji uzmanı, sistem
uzmanıdır.
Tek Yönlü Televizyon Modeli
• Bu modelde öğrenciler derslerini televizyondan takip ederler. Diğer
modellerden farklı olarak öğrenciler öğretmenlerin yüzünü görebilmektedir.
• Tek Yönlü Etkileşimli Bilgisayarla Dağıtım Modeli
Derslerin işlenişi internet aracılığı ile gerçekleşmektedir. Öğretmenler ilgili
web sitelerine ders ile ilgili bilgileri eklerler. Öğrenciler ise anlayamadığı
kısımları öğretmenlerine e-posta yoluyla sorup, cevaplarını aynı yöntemle
alırlar.

9. Tek yönlü karma eğitim modeli
Radyo, televizyon, mektup gibi tek yönlü eğitim uygulama modellerinin
tümünü içinde barındıran uygulama modeli.
Tek Yönlü Eğitimde Öğrencİ Rolleri
İletişim Uzmanı Rolü
Öğrenci dersle ilgili anında soru soramamaktadır.Yine de öğrenci sorusunu
posta yoluyla öğrenebilir.
Sosyalleşme Uzmanı Rolü
Öğrenci öğretmenle mesaj veya posta yoluyla iletişime geçebilir.
Liderlik Rolü
Öğrenci öğreniminden kendisi sorumludur.Öğretmen yönlendirmesiyle gelişir.

10. Motivasyon Sağlayıcı Rolü
Öğrenci ders motivasyonunu yüksek tutmalıdır.
Araştırmacı Rolü
Öğrenci öğretmen tarafından gönderilen öğretim materyallerini analiz
eder ve bilgiyi yapılandırır.
Psikolog Rolü
Öğrenci kendi sorunlarına çözüm bulmalı ve motivasyon artırıcı şeyler
bulmalıdır.
Uzaktan Eğitim Uzmanı Rolü
Eğitimin nasıl gerçekleştiği, neler yapması gerektiği bilgilerine sahip
olması gerekir.

11. Öğretici Rolü
Öğretmen öğrencilerine öğretim materyallerini posta youyla
gönderir.Ve konuyu kendileri kavramasını bekler.
Teknoloji Uzmanı Rolü
Öğrenci temel bilgilere sahip olmalı ve genel ayarlamaları
yapabilmelidir.
Teknisyen Rolü
Öğrenci ders esnasında veya onrasında ortaya çıkabilecek herhangi bir
problemi çözebilmelidir.
Sistem Uzmanı Rolü
Öğrenci eğitim öncesi ve sonrasında karşılaşabileceği problemleri
belirler ve çözüm yolları arar.

12. ÇİFT YÖNLÜ MODELLER
Çift Yönlü Televizyon Modeli
Telekonferans sisteminin kullanıldığı ve yüz yüze görüşmenin sağlandığı
modeldir.Öğrenciler birbirlerinin ses ve görüntülerini
görebilirler.Birbirleriyle soru cevap yapabilirler.
Öğrencinin 11 rolü bulunur
Öğrencinin iletişim uzmanı rolü ço önemlidir.Öğrenciler ders ile ilgili
anlamadığı şeyler olduğunda öğretmene sormalıdır.

13. Sosyalleşme Uzmanı Rolü de önemlidir çünükü öğrenci öğretmeni ve
sınıf arkadaşlarıyla iletişime geçebilir.
Liderlik Rolü öğrenciler kendi öğrenmelerinden sorumludur.
Motivasyon Sağlayıcı Rolde öğrenci derse olan motivasyonunu yüksek
tutmalıdır.

14. Çift Yönlü Bilgisayar Modeli
Farklı mekanlarda bulunan öğrenciler derslerini aynı anda öğretmenleri
e arkadaşları ile bilgisayarın internet sistemini kullanarak yüz yüze
telekonferans yaptıkları yöntemdir.
İletişim uzmanı, psikolog, uzaktan eğitim ve teknoloji uzmanı
öğrencinin rolleridir.
Çift Yönlü Karma Model
Radyo, televizyon, mektup gibi çift yönlü eğitim uygulama modellerinin
tümünü içinde barındıran öğrenme modelleridir.

15. Uzaktan eğitimde öğretmenler kadar öğrencilere de roller düşmektedir.
Uzaktan eğitimde kullanılan modeller klasik eğitimden daha fazla
öğrenme ile ilgili sorumluluk yüklemektedir. Öğrenciler rollerinin
gerektirdiklerini yaptıklarında daha aktif, aidiyet duygusu gelişmiş ve
problemleri kendileri kaldırabilecek hale geleceklerdir.

16. HAZIRLAYAN:HİLAL TOSUN