SlideShare a Scribd company logo
1 of 8
Download to read offline
1
1 СЕМИНАРЫН МАТЕРИАЛУУД
13.Кейнсийн онолоор эдийн засгийн тэнцвэрийг тодорхойлох нь
I. Тест
1. Кейнсийн онолд сонгодог чиглэлийг шахах боломжийг олгож байгаа гол шалтгаан нь.
а. Кейнсийн онол нь эдийн засгийн төлөв байдлыг урт хугацаанд тайлбарласан
b. Кейнсийн онол нь эдийн засгийн төлөв байдлыг богино хугацаанд тайлбарласан
c. Сонгодог онол нь эдийн засгийн төлөв байдлыг богино хугацаанд тайлбарлаж
чадаагүй
d. Кейнсийн онол нь өөрийнхөө үндсэн асуудлуудыг тухайн орны гүйлгээнд эргэж буй
мөнгөний тоо хэмжээтэй холбоогүйгээр авч үзсэн
e.b) ба c) хариулт зөв
2. Хадгаламж нь хөрөнгө оруулалтаас давна гэсэн Кейнсийн онол нь доорхи нөхцлүүдийн
алинд нь тохирох вэ?
a. Хүүгийн төвшин өсч байхад
b. Урт хугацааны турш эдийн засгийн хэт үйлдвэрлэл, ажилгүйдэл гарах үед
c. Сэйгийн хууль үйлчлэхгүй байхад
d. Тухайн эдийн засагт хэт үйлдвэрлэл, ажилгүйдэл боломжгүй байвал
e. б) ба в) хариулт зөв
3. Хэрэглээний зардлын талаарх Кейнсийн үзэл баримтлалд хүлээн зөвшөөрдөг нь:
a. Хэрэглээний зардал нь эцсийн орлоготой шууд хамааралтай
b. Хэрэв эцсийн орлого өсвөл хэрэнлээний зардал буурна
c. Хэрэв эцсийн орлого өсвөл хэрэнлээнд очиж буй түүний хувь буурна
d. Өмнөх бүх хариулт зөв
e. Зөвхөн а) ба c) хариулт зөв
4. Эцсийн орлогын хэмжээ өөрчлөгдөхөд хэрэглээний зардлын хэмжээ өөрчлөгдөх
боловч тэр нь орлогын өөрчлөлтөөс ямагт бага байдаг гэсэн үзэл баримтлал доорхи
онолуудын алиных нь бүрдэл хэсэг вэ?
a. Хөрөнгө оруулалтын Кейнсийн онол
b. Ажил эрхлэлт Кейнсийн онол
c. Макро эдийн засгийн сонгодог онолын
d. Мөнгөний онолын
e. Хэрэглээний Кейнсийн онолын
5.Кейнсийн онол, үйлдвэрлэлийн төвшин нийлмэл эрэлтийн хэмжээгээр тодорхойлогдоно
гэж үздэг. Энэ нь:
a. Орлогын үйлдвэрлэл нь уг орлого дахь эрэлтийг бий болгодог
b. Мөнгөн дэх эрэлт нь бизнес эрхлэгчдийн бараа үйлчилгээ үйлдвэрлэхийг шаарддаг
c. Бизнес эрхлэгчид хүн амыг бүрэн ажлаар хангах хүртэл үйлдвэрлэлээ өргөтгөхийг
зорьдог
d. Бизнес эрхлэгчдийн үйлдвэрлэхээр шийдсэн бүтээндэхүүний хэмжээ нь уг барааны
урьдчилан тодорхойлсон эрэлтээр тодорхойлогдоно
e. Зөвхөн а) ба c) хариулт зөв
6. Тэнцвэрийн Кейнсийн загварт эдийн засаг ямар байвал тэнцвэртэй байна гэж үзсэн бэ?
a. Хэрэглээнд зориулсан нийт зардлын нийлбэрээс хадгаламжийг хасаад үлдсэн нь
хөрөнгө оруулалттай тэнцүү бол
b.Мөнгөний нийлүүлэлт тодорхой хугацааны туршид тогтмол байвал
c.Төлөвлөгөөт хэрэглээний зардал хөрөнгө оруулалт хоёрын нийлбэр нь нийт
“хэмнэлт”- тэй тэнцүү бол
2
d. Улсын төсөв балансласан бол
e. Нийлмэл нийлүүлэлт нь нийлмэл эрэлттэйгээ тэнцэж байвал
7. “Хэмнэлийн гажиг” онолд хүлээн зөвшөөрснөөр орлогын төвшин бүрд хэмнэх хүсэл
эрмэлзлэл нь:
a. Хэрэглээний муруйг доош шилжүүлдэг
b. Үндэсний орлого ба үйлдвэрлэлийн тэнцвэрийн төвшинг багасгадаг
c. Хадгаламжын муруйг дээш шилжүүлдэг
d. Хадгалдаг хүмүүсийн тоог өсгөдөг
e. Зөвхөн а) ба в) хариулт зөв
8. Кейнсийн энгийн загварт хэрэв нийлмэл нийлүүлэлт нь нийлмэл эрэлттэйгээ тэнцүү
байх бол:
a. Ашиглагдаагүй нөөц багасч, бизнес эрхлэгчид үйлдвэрлэлээ өргөсгөж эхэлнэ
b. Нөөцийн хэмжээ өөрлөгдөхгүй боловч бизнес эрхлэгчид үйлдвэрлэлээ өргөтгөх
болно
c. Нөөцийн хэмжээ өсч, бизнес эрхлэгчид үйлдвэрлэлээ бууруулж эхэлнэ
d. Нөөцийн хэмжээ ба үйлдвэрлэлийн төвшин хоёр хоёул өөрчлөгдөхгүй
e. Нөөц өөрчлөгдөхгүй боловч бизнес эрхлэгчид үйлдвэрлэлээ хорогдуулна
9. Хэрэв эдийн засагт үйлдвэрлэсэн ба борлуулсан үндэсний цэвэр бүтээгдэхүүн тэнцүү
бол
а.Нийт орлого нийлмэл нийлүүлэлттэй тэнцүү
b. “Хэмнэлт” , “Хэмнэлтийн зарцуулалт” хоёр тэнцүү
c. Бүрэн ажил эрхлэлт ба үнэ тогтвортой нөхцөлд эдийн засаг оршиж байна
d. Өмнөх бүх хариулт зөв
e. Зөвхөн а) ба б) хариулт зөв
10. “Хэмнэлийн зарцуулалт” гэдэгт дор дурдсан ойлголтуудын алиныг нь оруулах вэ?
a. Хөрөнгө оруулалт
b. Хадгаламж
c. Татвар
d. Итпорт
e. Дээрх бүх хариулт буруу
11. “Нийлмэл эрэлт-нийлмэл нийлүүлэлт”-ийн загварт үнийн түвшний өсөлт нь:
a. Ахиуц хэрэглээ өснө
b. Мультипликаторын орлогод нөлөөлөх нөлөөллийг өсгөнө
c. Мультипликаторын орлогод нөлөөлөх нөлөөллийг бууруулна
d. Мультипликаторын орлогод нөлөөлөх нөлөөллийн төвшинд өөрчлөлт оруулахгүй
e. Дээрх бүх хариулт буруу
12. Кейнсийн загварт нийт зардлын өсөлт нь нийлмэл эрэлтийн муруйг:
a. Нийт зардлын өсөлтийн хэмжээгээр баруун тийш нь хөдөлгөнө
b. Нийт зардлын өсөлтийн хэмжээг мультипликаторын хэмжигдэхүүнээр үржүүлсэнтэй
тэнцүү хэмжээгээр баруун тийш нь хөдөлгөнө
c. Нийт зардлын өсөлтийн хэмжээг мультипликаторын хэмжигдэхүүнээр үржүүлсэнтэй
тэнцүү хэмжээгээр зүүн тийш нь хөдөлгөнө
d. Дээрх бүх хариут буруу
II.Бодлого
Нийт
үйдвэрлэл
Татвар Эцсийн
орлого
Хэрэглээ Хөрөнгө
оруулалт
Улсын
зардал
Цэвэр
экспорт
Нийлмэл
эрэлт
3
= Ү
(AS=Y)
(T) (DI) (C) (I) (G) (X-M) (AD)
1800 .............. ............. .............. ............. .............. .............. ...........
2000 .............. ............. ............ ............. ............. .............. ...........
2200 ............. ............. ............ ............. ............... ............. ..........
2400 ............. ............. ............ ............. .............. .............. ............
2800 ............ ............. ............ ............... ............. ............ ............
a.Дараах өгөгдлийн (млрд .долл) үндсэн дээр тооцоо хийж, хүснэгтийг бөглө.
Хэрэглээний зардал = 200 + 0,75*DI (Эцсийн орлого) ,Хөрөнгө оруулалт = 200,
Экспорт = 125, Импорт = 25, Татвар = 200, Улсын зардал = 200
b. Орлогын ямар түвшинд эдийн засаг макро эдийн засгийн тэнцвэрт хүрэх вэ?
c . Хөрөнгө оруулалтын мультпликатор хэдтэй тэнцүү вэ?
d. Хэрэв хөрөнгө оруулалт 150 млрд доллар хүртэл буурвал орлогын ямар төвшинд
эдийн засгийн шинэ тэнцвэр тогтох вэ?
14.Бизнесийн мөчлөг
I.Тест
1. Дараах ямар үзүүлэлтүүдийн тоон утга өсөлтийн үе эхлэхээс өмнө багасдаггүй ба уналтын
үе эхлэхээс өмнө нэмэгддэггүй вэ?
a. Удаан ашиглагддаг зүйлсийн шинэ захиалгын хэмжээ
b. Жижиглэн худалдаалах хэмжээ
c. Үнэт цаасны ханшнууд
d. Ажлын долоо хоногийн үргэлжлэх дундаж хугацаа
e. Дээрх бүх хариултууд зөв.
2. Дараах ямар үзүүлэлтүүдийн тоон утга өсөлтийн үеийн эхлэлтээс хойш унадаг ба уналтын
үеийн эхлэлтээс хойш өсдөг вэ?
a. Боловсруулах аж үйлдвэрийн барааны нөөцийн хэмжээ
b. ҮНБ-ний хэмжээ
c. Ажлын долоо хоногийн үргэлжлэх дундаж хугацаа
d. Үнэт цаасны ханшнууд
e.Аж үйлдвэрийн үйлдвэрлэлийн хэмжээ
3. Уналтын үед доорх хүчин зүйл илүү их хэмжээгээр багасна. Үүнд:
a. Эм худалдан авах хэрэглэгчдийн зардлууд
b. Хөдөлмөрийн хөлсний төвшин
c. Үйлдвэрлэгчдийн ашгийн хэмжээ
d. Засгийн газрын бараа, үйлчилгээний худалдан авалт
e. Дээрх бүх хариултууд зөв
4. Уналт дууссаны дараах 1-2 жилд:
a. Ажил эрхлэлтийн төвшний бууралт
b. Удаан эдэлгээний барааг худалдан авах хэрэглэгчийн зардлын бууралт
c. Ашгийн түвшний тогтвортой байдал ба уналт ажиглагдана
d. Дээрх бүх хариулт буруу
5. Дараах санал болгосон аргуудын аль нь эдийн засгийн байдлын үнэлгээнд ашиглагддаг вэ?
a.Үндсэн индикаторууд
b. Макро эдийн засгийн загварууд ба тойм
4
c. Эконометрикийн загварууд
d. Дээр дурдагдсан бүх аргууд
6. Эдийн засгийн мөчлөгийн тухай яригдаж байхад дараах нотолгоо ямагт үнэн байдаг уу?
Үүнд:
a. Идэвхжилийн дээд цэг бол сэргэлтийн үе
b. Уналт бол зогсонги байдлын үе
c. Хэрэглээний зардал нь нийт зардлын хамгийн тогтворгүй бүрэлдэхүүн хэсэг
d.Дээрх бүх нотолгоонууд буруу
e. Дээрх бүх нотолгоонууд зөв
7. Нийт хөрөнгө оруулалтын хэмжээ буурах хандлага дараах үед гарч ирдэг:
a. Борлуулатын өсөлтийн хурдац нэмэгдэж буй
b. Борлуулалтын өсөлтийн төвшин тогтмол буй
c. Борлуулалтын өсөлтийн хурдац унаж буй
d. Дээрх бүх хариултууд зөв
e. Дээрх бүх хариултууд буруу
8. Эдийн засгийн мөчлөг холбогдох:
a. Гадаад хүчин зүйлүүдийн нөлөөлөлтэй б) Дотоод хүчин зүйлүүдийн нөлөөлөлтэй
b. Нийт эрэлтийн хүчинд нөлөөлөх хүчин зүйлүүдтэй
c. Нийлүүлэлтийн өөрчлөлтөд давуутай нөлөөлөх хүчин зүйлүүдтэй
d. Тохиолдлын улс төрийн хүчин зүйлүүдтэй юм
9. Дараах үзэгдлүүдийн аль нь эдийн засгийн уналтын үетэй тохирохгүй байна вэ? Үүнд:
a. Удаан эдлэгдэх тоног төхөөрөмжийн хөрөнгө оруулалтын багасалт
b.Үнэт цаасны ханшны уналт ба хөдөлмөрийн маш бага эрэлт
c. Татварын орлогын багасалт
d. Корпорацийн ашгийн бууралт
e. Ажилгүйдлийн тэтгэмжийн багасалт
10. Эдийн засгийн мөчлөг хөгжилт нь улс төрийн хүчин зүйлүүдээс шалтгаалдаг гэдгийг
нотлогч онол нь доорх ойлголтоос үүдэлтэй.Үүнд :
a. Инфляцийн эсрэг арга хэмжээнүүд нь засгийн газрын төвшинд хэрэгждэг.
b. Төрийн удирдлагын дээд байгууллагуудын сонгуулийн дараах жил нь ихэнх
тохиолдолд эдийн засгийн хатуу арга хэмжээнүүд хэрэгжүүлэхтэй уялддаг.
c. Сонгуулийг явуулах жилд эдийн засгийн хүчтэй өсөлт ховор бус ажиглагддаг.
d.Сонгуулийн хугацааны үечилсэн байдал нь эдийн засгийн мөчлөгийн хугацааны
үечилсэн байдалд нөлөөлж болно.
e. Дээрх бүх хариултууд зөв.
II.Бодлого
1.Доор дурдагдсан процессууд эдийн засгийн мөчлөгийн үеүд болох уналт /у/ ба оргил
үеийн /о/ алинд нь хамаарагдахыг тодорхойл.
a. Хувийн сектор дахь хөрөнгө оруулалтын өсөлт
b. Ашгийн бууралт
c. Татварын орлогын өсөлт
d. Хөдөлмөрийн эрэлтийн өсөлт
e. Хувьцааны ханшны уналт
f. Инфляцийн өсөлт
g. Ажилгүйдлийн тэтгэмжийн өсөлт
j. Зээлийн хүүгийн түвшний бууралт
2. А улсын эдийн засагчид ҮНБ-ний /Ү/ хэмжээнээс шалтгаалах хэрэглээний зардлууд /С/
5
ба хөрөнгө оруулалт /I/ дараах тэгшитгэлээр илэрхийлэгдэнэ гэж төсөөлжээ.
/млрд.долл/. Үүнд:
С=8+0.6Y
I=0.1Y
Тэдний дүгнэлтээр дараа жил засгийн газрын бараа, үйлчилгээ худалдан авах зардлууд
50 млрд.долл ба цэвэр экспорт 5млрд.долл байх ёстой. Таамаглагдаж буй дараа жилийн
ҮНБ-ний төвшинг тооц.
15.Эдийн засгийн өсөлт ба хөгжил
I. Тест
1. Хөгжилтэй орнуудын эдийн засгийн өсөлтийн үндсэн шалтгаан
а. Ажлын цагийн өсөлт
b. Үйлдвэрлэлийн технологийн өөрчлөлт
c. Хэрэглэж байгаа капиталын хэмжээний өсөлт
d. Эдийн засгийн өсөлтөд тус нэмэр болохуйц мөнгө- зээл, сангийн бодлогын
хэрэгжилт
e. Ажиллах хүчний мэдлэг мэрэгжилийн дээшлэлт
2. Дор дурдсан үзүүлэлтүүдийн аль нь улс гүрний цэрэг дайны чадавхийг харуулахад
илүү тохиромжтой вэ?
а. ҮНБ-ний нэрлэсэн хэмжээ
b. ҮНБ-ний бодит хэмжээ
c. Хүн ам тутамд ноогдох ҮНБ-ний нэрлэсэн хэмжээ.
d. Хүн ам тутамд ноогдохҮНБ-ний бодит хэмжээ.
e. Өрхийн нэг гишүүний дундаж орлого
3. Дор дурдсан орнуудаас аль нь сүүлийн дөрвөн 10 жилд эдийн засгийн илүү хурдтай
өсөлтөд хүрж чадсан вэ?
а. Их Британи
b. Япон
c. АНУ
d. Итали
e.ХБНГУ
4. ҮНБ-ний бодит хэмжээ ба нэг хүнд ногдох түүний бодит хэмжээний өсөлтийн тухай
тоо мэдээ нь
а. Нэг хүнд ногдох ҮНБ-ний бодит хэмжээ нь түүний нийт хэмжээнээс ямагт
түрүүлж өсдөг гэдгийг харуулдаг.
b. Хүрээлэн буй орчныг бохирдуулдаг хүчин зүйлсийг тусгаагүй учраас эдийн
засгийн өсөлтийг бууруулдаг.
c. Ажлын цагийн хорогдолтыг тусгаагүй учраас эдийн засгийн өсөлтийг бууруулдаг.
d. Амьдарлын төвшний дээшлэлтийн сайжралтыг тусгадаггүй учраас эдийн засгийн
өсөлтийг нэмэгдүүлнэ.
e. ҮНБ-ний бодит хэмжээ нь түүний нэрлэсэн хэмжээнээс түргэн өсдөг гэдгийг
харуулдаг.
5. Хөдөлмөрийн бүтээмж дараах харьцаагаар хэмжигддэг.
а. Капиталын зардлыг хөдөлмөрийн зардалд
b. Бүтээгдэхүүний бодит хэмжээг ажлын цагийн тоонд
c. Бүтээгдэхүүний бодит хэмжээг хүн амын тоонд
d. Ажлын цагийн тоог ҮНБ-ний бодит хэмжээнд
e. Капиталын зардлыг бүтээгдэхүүний бодит хэмжээнд
6
6. Дор дурьдсан үзүүлэлтүүдийн аль нь хөдөлмөрийн бүтээмжийн дээшлэлтэнд нөлөө
үзүүлдэггүй вэ?
а. Технологийн өөрчлөлт
b. Ажиллагсдын тооны өөрчлөлт
c. Ажиллагсдын боловсрол, мэрэгжилийн түвшин
d. Үйлдвэрлэлийн хэмжээний нөлөөлөл
e. Үйлдвэрлэлтийн зохион байгуулалтын төвшин
7. Дор дурдсан тэнцэтгэлүүдийн аль нь зөв вэ?
а. Бүтээгдэхүүний хэмжээ = Хөдөлмөрийн бүтээмж Ажлын цагийн тоо
b. Хөдөлмөрийн бүтээмж = Ажлын цагийн тоо Бүтээгдэхүүний хэмжээ
c. Бүтээгдэхүүний хэмжээ = Ажлын цагийг тоо х Хөдөлмөрийн бүтээмж
d. Ажлын цагийн тоо = Хөдөлмөрийн бүтээмж х Бүтээгдэхүүний хэмжээ
e. Хөдөлмөрийн бүтээмж = Ажлын цагийн тоо х Бүтээгдэхүүний хэмжээ
8. Эдийн засгийн өсөлт нь дараах байдлаар дүрслэгдэнэ.
а. Үйлдвэрлэлийн боломжийн муруй зүүн тийш чиглэсэн шилжилтээр
b. Үйлдвэрлэийн боломжийн муруй баруун тийш чиглэсэн шилжилтээр
c. Үйлдвэрлэлийн боломжийн муруй дээрх цэгийн хөдөлгөөнөөр
d. Үйлдвэрлэлийн боломжийн муруй доторх нэг цэгээс нөгөө цэгрүү шилжих
хөдөлгөөнөөр
e. Үйлдвэрлэлийн боломжийн муруйн гаднах нэг цэгээс нөгөө цэг рүү
9. Бүтээмжийн өсөлтийн гол түлхүүр нь .....................
a. Ажиллах хүчийг нэмэгдүүлэх
b. Технологий өөрлчлөлт
c. Газрын хөрсний боловсруулалт болон түүний хөгжил
d. Элэгдлийн хэрэглээ болон хэрэглээнээс гарсан хөрөнгө
10.Ихэнх нийгмийн шинжээчид ядуучуудыг хамгийн багадаа улсад орж байгаа орлогын
..... хувийг ...
a. 10
b. 20
c. 30
d. 40
e. 50
11.Таван жилийн өмнө ядуу байсан хүмүүсийг өнөөгийн ядуу хүмүүстэй харьцуулахад,
............. гэж тодорхойлогдож байна.
a. Бүхэлдээ өөр бүлгийн ядуучууд
b. Жаахан өөр төрлийн ядуучууд
c. Яг адилхан төрлийн ядуучуууд
12.Орлогын тэнцүү хуваарилалт ............
a. Ажлын шагнал урамшуулал болон хадгалалтын урамшууллын аль алинд нь хор
учруулдаг
b. Ажлын шагнал урамшуулалд ч тэр хадгалалтын урамшуулалд ч тэр аль алинд нь хор
учруулдаггүй
c. Ажлын шагнал урамшуулалалд хор учруулж харин хадгалалтын урамшуулалд
учруулдаг
d. хадгалалтын урамшуулалд хор учруулж харин ажлын шагнал урамшуулалалд хор
учруулдаггүй
7
II.Бодлого
1.У орны нэг хүнд ногдох ДНБ 2002 онд 24000$, 2003 онд 28000$, 2004 онд 30000$ байсан бол
2003 ба 2004 ону удад ЭЗ хэдэн хувиар өссөн бэ
2. М улсын ДНБ ба хүн амын тоо хүсгнэгтээр өгөгджээ. Он тус бүрийн хувьд нэг хүнд ногдох
ДНБ-ийг тооцож, ЭЗӨ-ийг тодорхойл
Он GDP PN
1999 625910.2 2373.5
2000 632507.1 2407.5
2001 639491.1 2442.5
2002 664759.5 2495.3
16.Валютын ханш ба төлбөрийн тэнцэл
I.Тест
1. Тодорхой хугацаанд тухайн улсад орсон валютын орлого болон хилийн чанадад хийсэн
төлбөрийн хоорондох харьцаа:
а. Худалдааны баланс
b. Төлбөрийн баланс
c. Улсын төсөв
2. Валютын ханшийгальньтодорхойлдогвэ?
а. Мөнгөний нэгжийн худалдан авах чадвар
b. Инфляцийн хурдац
c. Төлбөрийн тэнцэлийн байдал
d. Хүүгийн түвшин
e. Дэлхийн зах зээл дээр валютад итгэх итгэл
f. Өмнөх бүх хариулт зөв
g. Өмнөх бүх хариулт буруу
3. Нэгж гадаад валютын ханш үндэсний валютаар илэрхийлэгдсэн бол энэ нь:
а. Шууд ханш
b. Шууд бус ханш
c. Кросс ханш
4. Бреттон- Будсын валютын систем гэдэг нь:
а. Алтан стандартын систем
b. Валютын харилцан хамаарал бүхий, тогтмол ханшуудын систем
c. Валютын хөвөгч ханшуудын систем
5. Аль мэдээлэл нь зөв бэ?
a. Олон улсын худалдаа нь олон улсын санхүүгийн нэг хэсэг нь юм
b. Олон улсын санхүү нь олон улсын худалдааны нэг хэг юм
c. Олон улсын худалдаа болон олон улсын санхүү нь төсөөтэй, нэг зүйл юм
6. Итали гутлыг Америкт импортлогч нь .......... төлбөрөө хийдэг.
a. Доллараар
8
b. Алтаар
c. Лирээр
7. Сүүлийн жилүүдэд, манай улс гадаад иргэд биднээс худалдан авалт хийснээс ........
худалдан авалт хийж, гадаадын хүмүүсийнхээс ......... хөрөнгө оруулсан.
a. Илүү, илүү
b. Бага, бага
c. Бага, илүү
d. Илүү, бага
8. Өнөө үед, олон улсын санхүү нь ............суурилдаг.
a. Алтны түвшинд
b. Чөлөөт-урсгалтай валютын системийн хамааралд
c. Валютын тогтвортой хэмжээнд
9. Олон улсын алтны түвшин ..........хүртэл маш сайн байсан.
a. Дэлхийн 2-р дайн
b. 1940 он
c. 1968 он
d. 1975 он
10.Доорх өгөгдлүүдээс аль нь буруу вэ?
a. Дэлхийн мөнгөний хэрэгцээ шиг алтны нийлүүлэлт хурдтай өсөхөд түүний ханш
өөрчлөгдөнө
b. Хэрэв улс орнуудын валют нэгэн зэоэг үнэгүйдэх байдлыг хүлээн зөвшөөрч байвал
алтны ханш өөрчлөгдөнө
c. Хэрэв улс орнууд инфляци болж байгаа үеийг хүлээн зөвшөөрөхөд бэлэн байвал алтны
ханш өөрчлөгдөнө
d. Хэрэв улс орнууд ажилгүйдэл үүссэн үеийг хүлээн зөвшөөрөхөд бэлэн байвал алтны
ханш өөрчлөгдөнө
11. Өнөө үед, валютын арилжааны хэмжээг ..................... хариуцдаг
a. Олон улсын мөнгөний сан
b. АНУ-ын мөнгөний сан
c. Арилжаа хийж буй орнуудын хоёр талын харилцан зөвшөөрөл
d. Нийлүүлэлт болон хэрэгцээ
II.Бодлого
1. Валютын нэрлэсэн ханш 1 доллар = 1200 төгрөг бөгөөд 1кг мах Монголд
2500рөг, харин АНУ-д 8 доллар байдаг бол долларын бодит ханшийг ол.
2. Худалдааны тэнцэл тэнцвэртэй байх үед экспортын функц 𝑋 = 450 − 10𝑒, импортын
функц 𝑀 = −200 + 10𝑒 гэж өгөгджээ.
Олох нь:
a) Валютын тэнцвэрт ханш
b) Засгийн газраас валютын ханшийг 20 гэж тогтоосон бол худалдааны тэнцэл хэрхэн
өөрчлөгдөх вэ?

More Related Content

What's hot

Uildverlel ba zardal
Uildverlel ba zardalUildverlel ba zardal
Uildverlel ba zardalJust Burnee
 
Д.БА206 СТАТИСТИК ХЭМЖИГДЭХҮҮН
Д.БА206 СТАТИСТИК ХЭМЖИГДЭХҮҮНД.БА206 СТАТИСТИК ХЭМЖИГДЭХҮҮН
Д.БА206 СТАТИСТИК ХЭМЖИГДЭХҮҮНNomuuntk
 
Lekts5 tarhaltiin tsuvaanii dundaj, helbelzliin uzuuleltuud
Lekts5 tarhaltiin tsuvaanii dundaj, helbelzliin uzuuleltuud Lekts5 tarhaltiin tsuvaanii dundaj, helbelzliin uzuuleltuud
Lekts5 tarhaltiin tsuvaanii dundaj, helbelzliin uzuuleltuud Anhaa8941
 
Лекц №-11 Олигополь зах зээл
Лекц №-11 Олигополь зах зээлЛекц №-11 Олигополь зах зээл
Лекц №-11 Олигополь зах зээлJust Burnee
 
Macroeconomics - shalgalt -1,2
Macroeconomics - shalgalt -1,2Macroeconomics - shalgalt -1,2
Macroeconomics - shalgalt -1,2hicheel2020
 
Lecture 14 - Нээлттэй эдийн засаг
Lecture 14 - Нээлттэй эдийн засагLecture 14 - Нээлттэй эдийн засаг
Lecture 14 - Нээлттэй эдийн засагЭнхтамир Ш
 
Институцийн эдийн засгийн сэтгэлгээний хөгжил
Институцийн эдийн засгийн сэтгэлгээний хөгжилИнституцийн эдийн засгийн сэтгэлгээний хөгжил
Институцийн эдийн засгийн сэтгэлгээний хөгжилNational of University Mongolia
 
"Бизнесийн статистик" Хичээл-5
"Бизнесийн статистик" Хичээл-5"Бизнесийн статистик" Хичээл-5
"Бизнесийн статистик" Хичээл-5E-Gazarchin Online University
 
Нямдаваа - МОНГОЛ ОРНЫ ИНФЛЯЦИЙН ТҮВШИН ӨНӨӨГИЙН БАЙДАЛ ИНФЛЯЦИД НӨЛӨӨЛӨГЧ ХҮ...
Нямдаваа - МОНГОЛ ОРНЫ ИНФЛЯЦИЙН ТҮВШИН ӨНӨӨГИЙН БАЙДАЛ ИНФЛЯЦИД НӨЛӨӨЛӨГЧ ХҮ...Нямдаваа - МОНГОЛ ОРНЫ ИНФЛЯЦИЙН ТҮВШИН ӨНӨӨГИЙН БАЙДАЛ ИНФЛЯЦИД НӨЛӨӨЛӨГЧ ХҮ...
Нямдаваа - МОНГОЛ ОРНЫ ИНФЛЯЦИЙН ТҮВШИН ӨНӨӨГИЙН БАЙДАЛ ИНФЛЯЦИД НӨЛӨӨЛӨГЧ ХҮ...batnasanb
 
эдийн засгийн өсөлт
эдийн засгийн өсөлтэдийн засгийн өсөлт
эдийн засгийн өсөлтБ. Нямгэрэл
 
Лекц-2 Эдийн засгийн судлах зүйл, судлагааны арга
Лекц-2 Эдийн засгийн судлах зүйл, судлагааны аргаЛекц-2 Эдийн засгийн судлах зүйл, судлагааны арга
Лекц-2 Эдийн засгийн судлах зүйл, судлагааны аргаJust Burnee
 

What's hot (20)

Uildverlel ba zardal
Uildverlel ba zardalUildverlel ba zardal
Uildverlel ba zardal
 
Fm 06
Fm 06Fm 06
Fm 06
 
Мөнгөний бодлого
Мөнгөний бодлого Мөнгөний бодлого
Мөнгөний бодлого
 
Д.БА206 СТАТИСТИК ХЭМЖИГДЭХҮҮН
Д.БА206 СТАТИСТИК ХЭМЖИГДЭХҮҮНД.БА206 СТАТИСТИК ХЭМЖИГДЭХҮҮН
Д.БА206 СТАТИСТИК ХЭМЖИГДЭХҮҮН
 
Lekts5 tarhaltiin tsuvaanii dundaj, helbelzliin uzuuleltuud
Lekts5 tarhaltiin tsuvaanii dundaj, helbelzliin uzuuleltuud Lekts5 tarhaltiin tsuvaanii dundaj, helbelzliin uzuuleltuud
Lekts5 tarhaltiin tsuvaanii dundaj, helbelzliin uzuuleltuud
 
лекц №7
лекц №7лекц №7
лекц №7
 
Лекц №-11 Олигополь зах зээл
Лекц №-11 Олигополь зах зээлЛекц №-11 Олигополь зах зээл
Лекц №-11 Олигополь зах зээл
 
лекц №3
лекц №3лекц №3
лекц №3
 
Macroeconomics - shalgalt -1,2
Macroeconomics - shalgalt -1,2Macroeconomics - shalgalt -1,2
Macroeconomics - shalgalt -1,2
 
Lecture №16
Lecture №16Lecture №16
Lecture №16
 
Lecture 14 - Нээлттэй эдийн засаг
Lecture 14 - Нээлттэй эдийн засагLecture 14 - Нээлттэй эдийн засаг
Lecture 14 - Нээлттэй эдийн засаг
 
Институцийн эдийн засгийн сэтгэлгээний хөгжил
Институцийн эдийн засгийн сэтгэлгээний хөгжилИнституцийн эдийн засгийн сэтгэлгээний хөгжил
Институцийн эдийн засгийн сэтгэлгээний хөгжил
 
Economics.s14
Economics.s14Economics.s14
Economics.s14
 
"Бизнесийн статистик" Хичээл-5
"Бизнесийн статистик" Хичээл-5"Бизнесийн статистик" Хичээл-5
"Бизнесийн статистик" Хичээл-5
 
Lekts 4
Lekts 4Lekts 4
Lekts 4
 
Нямдаваа - МОНГОЛ ОРНЫ ИНФЛЯЦИЙН ТҮВШИН ӨНӨӨГИЙН БАЙДАЛ ИНФЛЯЦИД НӨЛӨӨЛӨГЧ ХҮ...
Нямдаваа - МОНГОЛ ОРНЫ ИНФЛЯЦИЙН ТҮВШИН ӨНӨӨГИЙН БАЙДАЛ ИНФЛЯЦИД НӨЛӨӨЛӨГЧ ХҮ...Нямдаваа - МОНГОЛ ОРНЫ ИНФЛЯЦИЙН ТҮВШИН ӨНӨӨГИЙН БАЙДАЛ ИНФЛЯЦИД НӨЛӨӨЛӨГЧ ХҮ...
Нямдаваа - МОНГОЛ ОРНЫ ИНФЛЯЦИЙН ТҮВШИН ӨНӨӨГИЙН БАЙДАЛ ИНФЛЯЦИД НӨЛӨӨЛӨГЧ ХҮ...
 
эдийн засгийн өсөлт
эдийн засгийн өсөлтэдийн засгийн өсөлт
эдийн засгийн өсөлт
 
Mac ecs12.2021h
Mac ecs12.2021hMac ecs12.2021h
Mac ecs12.2021h
 
Лекц-2 Эдийн засгийн судлах зүйл, судлагааны арга
Лекц-2 Эдийн засгийн судлах зүйл, судлагааны аргаЛекц-2 Эдийн засгийн судлах зүйл, судлагааны арга
Лекц-2 Эдийн засгийн судлах зүйл, судлагааны арга
 
Lecture 7
Lecture 7Lecture 7
Lecture 7
 

Similar to Seminar 13-16 (20)

Mac ecs9.2021
Mac ecs9.2021Mac ecs9.2021
Mac ecs9.2021
 
Mac ecs9.2021h
Mac ecs9.2021hMac ecs9.2021h
Mac ecs9.2021h
 
Seminar 9 - 12
Seminar 9 - 12Seminar 9 - 12
Seminar 9 - 12
 
Mac ecs10.2021
Mac ecs10.2021Mac ecs10.2021
Mac ecs10.2021
 
Mac ecs10.2021h
Mac ecs10.2021hMac ecs10.2021h
Mac ecs10.2021h
 
Olympiad 2012
Olympiad 2012Olympiad 2012
Olympiad 2012
 
Ddcbe114 olympics
Ddcbe114 olympicsDdcbe114 olympics
Ddcbe114 olympics
 
Ddcbe114 olympics
Ddcbe114 olympicsDdcbe114 olympics
Ddcbe114 olympics
 
Ddcbe114 olympics
Ddcbe114 olympicsDdcbe114 olympics
Ddcbe114 olympics
 
Olympiad 2011
Olympiad 2011Olympiad 2011
Olympiad 2011
 
Mac ecs5.2021
Mac ecs5.2021Mac ecs5.2021
Mac ecs5.2021
 
Olympiad 2008
Olympiad 2008Olympiad 2008
Olympiad 2008
 
Olympiad 2007
Olympiad 2007Olympiad 2007
Olympiad 2007
 
Olympiad 2013
Olympiad 2013Olympiad 2013
Olympiad 2013
 
Mie.s8.2020 2021
Mie.s8.2020 2021Mie.s8.2020 2021
Mie.s8.2020 2021
 
Olympiad 2009
Olympiad 2009Olympiad 2009
Olympiad 2009
 
Econom.s8
Econom.s8Econom.s8
Econom.s8
 
Mie.s8.2020 2021-h
Mie.s8.2020 2021-hMie.s8.2020 2021-h
Mie.s8.2020 2021-h
 
Economics.s12
Economics.s12Economics.s12
Economics.s12
 
Mie.s15 ht
Mie.s15 htMie.s15 ht
Mie.s15 ht
 

More from hicheel2020

More from hicheel2020 (20)

Maceconl2.2020 2021
Maceconl2.2020 2021Maceconl2.2020 2021
Maceconl2.2020 2021
 
Mac ecs1.2021
Mac ecs1.2021Mac ecs1.2021
Mac ecs1.2021
 
Maceconl1
Maceconl1Maceconl1
Maceconl1
 
Macro l1.2020 2021
Macro l1.2020 2021Macro l1.2020 2021
Macro l1.2020 2021
 
Seminar 10. 2020 2021on
Seminar 10. 2020 2021onSeminar 10. 2020 2021on
Seminar 10. 2020 2021on
 
Seminar 11. 2020 2021on -h
Seminar 11. 2020 2021on -hSeminar 11. 2020 2021on -h
Seminar 11. 2020 2021on -h
 
Sbeul16.2020 2021
Sbeul16.2020 2021Sbeul16.2020 2021
Sbeul16.2020 2021
 
S11a
S11aS11a
S11a
 
S8
S8S8
S8
 
Seminar 7a
Seminar 7aSeminar 7a
Seminar 7a
 
Sbeul6.2020 2021
Sbeul6.2020  2021Sbeul6.2020  2021
Sbeul6.2020 2021
 
Seminar5aa
Seminar5aaSeminar5aa
Seminar5aa
 
Seminar5a
Seminar5aSeminar5a
Seminar5a
 
Seminar3aa
Seminar3aaSeminar3aa
Seminar3aa
 
Sel5.2020
Sel5.2020Sel5.2020
Sel5.2020
 
Sel4.2020
Sel4.2020Sel4.2020
Sel4.2020
 
Sbeu.l1. 2019 2020 on
Sbeu.l1. 2019 2020 onSbeu.l1. 2019 2020 on
Sbeu.l1. 2019 2020 on
 
Sbeul3.2019 2020
Sbeul3.2019   2020Sbeul3.2019   2020
Sbeul3.2019 2020
 
Sbeu.l1. 2019 2020 on
Sbeu.l1. 2019 2020 onSbeu.l1. 2019 2020 on
Sbeu.l1. 2019 2020 on
 
Sbeul2.2019 2020
Sbeul2.2019   2020Sbeul2.2019   2020
Sbeul2.2019 2020
 

Seminar 13-16

  • 1. 1 1 СЕМИНАРЫН МАТЕРИАЛУУД 13.Кейнсийн онолоор эдийн засгийн тэнцвэрийг тодорхойлох нь I. Тест 1. Кейнсийн онолд сонгодог чиглэлийг шахах боломжийг олгож байгаа гол шалтгаан нь. а. Кейнсийн онол нь эдийн засгийн төлөв байдлыг урт хугацаанд тайлбарласан b. Кейнсийн онол нь эдийн засгийн төлөв байдлыг богино хугацаанд тайлбарласан c. Сонгодог онол нь эдийн засгийн төлөв байдлыг богино хугацаанд тайлбарлаж чадаагүй d. Кейнсийн онол нь өөрийнхөө үндсэн асуудлуудыг тухайн орны гүйлгээнд эргэж буй мөнгөний тоо хэмжээтэй холбоогүйгээр авч үзсэн e.b) ба c) хариулт зөв 2. Хадгаламж нь хөрөнгө оруулалтаас давна гэсэн Кейнсийн онол нь доорхи нөхцлүүдийн алинд нь тохирох вэ? a. Хүүгийн төвшин өсч байхад b. Урт хугацааны турш эдийн засгийн хэт үйлдвэрлэл, ажилгүйдэл гарах үед c. Сэйгийн хууль үйлчлэхгүй байхад d. Тухайн эдийн засагт хэт үйлдвэрлэл, ажилгүйдэл боломжгүй байвал e. б) ба в) хариулт зөв 3. Хэрэглээний зардлын талаарх Кейнсийн үзэл баримтлалд хүлээн зөвшөөрдөг нь: a. Хэрэглээний зардал нь эцсийн орлоготой шууд хамааралтай b. Хэрэв эцсийн орлого өсвөл хэрэнлээний зардал буурна c. Хэрэв эцсийн орлого өсвөл хэрэнлээнд очиж буй түүний хувь буурна d. Өмнөх бүх хариулт зөв e. Зөвхөн а) ба c) хариулт зөв 4. Эцсийн орлогын хэмжээ өөрчлөгдөхөд хэрэглээний зардлын хэмжээ өөрчлөгдөх боловч тэр нь орлогын өөрчлөлтөөс ямагт бага байдаг гэсэн үзэл баримтлал доорхи онолуудын алиных нь бүрдэл хэсэг вэ? a. Хөрөнгө оруулалтын Кейнсийн онол b. Ажил эрхлэлт Кейнсийн онол c. Макро эдийн засгийн сонгодог онолын d. Мөнгөний онолын e. Хэрэглээний Кейнсийн онолын 5.Кейнсийн онол, үйлдвэрлэлийн төвшин нийлмэл эрэлтийн хэмжээгээр тодорхойлогдоно гэж үздэг. Энэ нь: a. Орлогын үйлдвэрлэл нь уг орлого дахь эрэлтийг бий болгодог b. Мөнгөн дэх эрэлт нь бизнес эрхлэгчдийн бараа үйлчилгээ үйлдвэрлэхийг шаарддаг c. Бизнес эрхлэгчид хүн амыг бүрэн ажлаар хангах хүртэл үйлдвэрлэлээ өргөтгөхийг зорьдог d. Бизнес эрхлэгчдийн үйлдвэрлэхээр шийдсэн бүтээндэхүүний хэмжээ нь уг барааны урьдчилан тодорхойлсон эрэлтээр тодорхойлогдоно e. Зөвхөн а) ба c) хариулт зөв 6. Тэнцвэрийн Кейнсийн загварт эдийн засаг ямар байвал тэнцвэртэй байна гэж үзсэн бэ? a. Хэрэглээнд зориулсан нийт зардлын нийлбэрээс хадгаламжийг хасаад үлдсэн нь хөрөнгө оруулалттай тэнцүү бол b.Мөнгөний нийлүүлэлт тодорхой хугацааны туршид тогтмол байвал c.Төлөвлөгөөт хэрэглээний зардал хөрөнгө оруулалт хоёрын нийлбэр нь нийт “хэмнэлт”- тэй тэнцүү бол
  • 2. 2 d. Улсын төсөв балансласан бол e. Нийлмэл нийлүүлэлт нь нийлмэл эрэлттэйгээ тэнцэж байвал 7. “Хэмнэлийн гажиг” онолд хүлээн зөвшөөрснөөр орлогын төвшин бүрд хэмнэх хүсэл эрмэлзлэл нь: a. Хэрэглээний муруйг доош шилжүүлдэг b. Үндэсний орлого ба үйлдвэрлэлийн тэнцвэрийн төвшинг багасгадаг c. Хадгаламжын муруйг дээш шилжүүлдэг d. Хадгалдаг хүмүүсийн тоог өсгөдөг e. Зөвхөн а) ба в) хариулт зөв 8. Кейнсийн энгийн загварт хэрэв нийлмэл нийлүүлэлт нь нийлмэл эрэлттэйгээ тэнцүү байх бол: a. Ашиглагдаагүй нөөц багасч, бизнес эрхлэгчид үйлдвэрлэлээ өргөсгөж эхэлнэ b. Нөөцийн хэмжээ өөрлөгдөхгүй боловч бизнес эрхлэгчид үйлдвэрлэлээ өргөтгөх болно c. Нөөцийн хэмжээ өсч, бизнес эрхлэгчид үйлдвэрлэлээ бууруулж эхэлнэ d. Нөөцийн хэмжээ ба үйлдвэрлэлийн төвшин хоёр хоёул өөрчлөгдөхгүй e. Нөөц өөрчлөгдөхгүй боловч бизнес эрхлэгчид үйлдвэрлэлээ хорогдуулна 9. Хэрэв эдийн засагт үйлдвэрлэсэн ба борлуулсан үндэсний цэвэр бүтээгдэхүүн тэнцүү бол а.Нийт орлого нийлмэл нийлүүлэлттэй тэнцүү b. “Хэмнэлт” , “Хэмнэлтийн зарцуулалт” хоёр тэнцүү c. Бүрэн ажил эрхлэлт ба үнэ тогтвортой нөхцөлд эдийн засаг оршиж байна d. Өмнөх бүх хариулт зөв e. Зөвхөн а) ба б) хариулт зөв 10. “Хэмнэлийн зарцуулалт” гэдэгт дор дурдсан ойлголтуудын алиныг нь оруулах вэ? a. Хөрөнгө оруулалт b. Хадгаламж c. Татвар d. Итпорт e. Дээрх бүх хариулт буруу 11. “Нийлмэл эрэлт-нийлмэл нийлүүлэлт”-ийн загварт үнийн түвшний өсөлт нь: a. Ахиуц хэрэглээ өснө b. Мультипликаторын орлогод нөлөөлөх нөлөөллийг өсгөнө c. Мультипликаторын орлогод нөлөөлөх нөлөөллийг бууруулна d. Мультипликаторын орлогод нөлөөлөх нөлөөллийн төвшинд өөрчлөлт оруулахгүй e. Дээрх бүх хариулт буруу 12. Кейнсийн загварт нийт зардлын өсөлт нь нийлмэл эрэлтийн муруйг: a. Нийт зардлын өсөлтийн хэмжээгээр баруун тийш нь хөдөлгөнө b. Нийт зардлын өсөлтийн хэмжээг мультипликаторын хэмжигдэхүүнээр үржүүлсэнтэй тэнцүү хэмжээгээр баруун тийш нь хөдөлгөнө c. Нийт зардлын өсөлтийн хэмжээг мультипликаторын хэмжигдэхүүнээр үржүүлсэнтэй тэнцүү хэмжээгээр зүүн тийш нь хөдөлгөнө d. Дээрх бүх хариут буруу II.Бодлого Нийт үйдвэрлэл Татвар Эцсийн орлого Хэрэглээ Хөрөнгө оруулалт Улсын зардал Цэвэр экспорт Нийлмэл эрэлт
  • 3. 3 = Ү (AS=Y) (T) (DI) (C) (I) (G) (X-M) (AD) 1800 .............. ............. .............. ............. .............. .............. ........... 2000 .............. ............. ............ ............. ............. .............. ........... 2200 ............. ............. ............ ............. ............... ............. .......... 2400 ............. ............. ............ ............. .............. .............. ............ 2800 ............ ............. ............ ............... ............. ............ ............ a.Дараах өгөгдлийн (млрд .долл) үндсэн дээр тооцоо хийж, хүснэгтийг бөглө. Хэрэглээний зардал = 200 + 0,75*DI (Эцсийн орлого) ,Хөрөнгө оруулалт = 200, Экспорт = 125, Импорт = 25, Татвар = 200, Улсын зардал = 200 b. Орлогын ямар түвшинд эдийн засаг макро эдийн засгийн тэнцвэрт хүрэх вэ? c . Хөрөнгө оруулалтын мультпликатор хэдтэй тэнцүү вэ? d. Хэрэв хөрөнгө оруулалт 150 млрд доллар хүртэл буурвал орлогын ямар төвшинд эдийн засгийн шинэ тэнцвэр тогтох вэ? 14.Бизнесийн мөчлөг I.Тест 1. Дараах ямар үзүүлэлтүүдийн тоон утга өсөлтийн үе эхлэхээс өмнө багасдаггүй ба уналтын үе эхлэхээс өмнө нэмэгддэггүй вэ? a. Удаан ашиглагддаг зүйлсийн шинэ захиалгын хэмжээ b. Жижиглэн худалдаалах хэмжээ c. Үнэт цаасны ханшнууд d. Ажлын долоо хоногийн үргэлжлэх дундаж хугацаа e. Дээрх бүх хариултууд зөв. 2. Дараах ямар үзүүлэлтүүдийн тоон утга өсөлтийн үеийн эхлэлтээс хойш унадаг ба уналтын үеийн эхлэлтээс хойш өсдөг вэ? a. Боловсруулах аж үйлдвэрийн барааны нөөцийн хэмжээ b. ҮНБ-ний хэмжээ c. Ажлын долоо хоногийн үргэлжлэх дундаж хугацаа d. Үнэт цаасны ханшнууд e.Аж үйлдвэрийн үйлдвэрлэлийн хэмжээ 3. Уналтын үед доорх хүчин зүйл илүү их хэмжээгээр багасна. Үүнд: a. Эм худалдан авах хэрэглэгчдийн зардлууд b. Хөдөлмөрийн хөлсний төвшин c. Үйлдвэрлэгчдийн ашгийн хэмжээ d. Засгийн газрын бараа, үйлчилгээний худалдан авалт e. Дээрх бүх хариултууд зөв 4. Уналт дууссаны дараах 1-2 жилд: a. Ажил эрхлэлтийн төвшний бууралт b. Удаан эдэлгээний барааг худалдан авах хэрэглэгчийн зардлын бууралт c. Ашгийн түвшний тогтвортой байдал ба уналт ажиглагдана d. Дээрх бүх хариулт буруу 5. Дараах санал болгосон аргуудын аль нь эдийн засгийн байдлын үнэлгээнд ашиглагддаг вэ? a.Үндсэн индикаторууд b. Макро эдийн засгийн загварууд ба тойм
  • 4. 4 c. Эконометрикийн загварууд d. Дээр дурдагдсан бүх аргууд 6. Эдийн засгийн мөчлөгийн тухай яригдаж байхад дараах нотолгоо ямагт үнэн байдаг уу? Үүнд: a. Идэвхжилийн дээд цэг бол сэргэлтийн үе b. Уналт бол зогсонги байдлын үе c. Хэрэглээний зардал нь нийт зардлын хамгийн тогтворгүй бүрэлдэхүүн хэсэг d.Дээрх бүх нотолгоонууд буруу e. Дээрх бүх нотолгоонууд зөв 7. Нийт хөрөнгө оруулалтын хэмжээ буурах хандлага дараах үед гарч ирдэг: a. Борлуулатын өсөлтийн хурдац нэмэгдэж буй b. Борлуулалтын өсөлтийн төвшин тогтмол буй c. Борлуулалтын өсөлтийн хурдац унаж буй d. Дээрх бүх хариултууд зөв e. Дээрх бүх хариултууд буруу 8. Эдийн засгийн мөчлөг холбогдох: a. Гадаад хүчин зүйлүүдийн нөлөөлөлтэй б) Дотоод хүчин зүйлүүдийн нөлөөлөлтэй b. Нийт эрэлтийн хүчинд нөлөөлөх хүчин зүйлүүдтэй c. Нийлүүлэлтийн өөрчлөлтөд давуутай нөлөөлөх хүчин зүйлүүдтэй d. Тохиолдлын улс төрийн хүчин зүйлүүдтэй юм 9. Дараах үзэгдлүүдийн аль нь эдийн засгийн уналтын үетэй тохирохгүй байна вэ? Үүнд: a. Удаан эдлэгдэх тоног төхөөрөмжийн хөрөнгө оруулалтын багасалт b.Үнэт цаасны ханшны уналт ба хөдөлмөрийн маш бага эрэлт c. Татварын орлогын багасалт d. Корпорацийн ашгийн бууралт e. Ажилгүйдлийн тэтгэмжийн багасалт 10. Эдийн засгийн мөчлөг хөгжилт нь улс төрийн хүчин зүйлүүдээс шалтгаалдаг гэдгийг нотлогч онол нь доорх ойлголтоос үүдэлтэй.Үүнд : a. Инфляцийн эсрэг арга хэмжээнүүд нь засгийн газрын төвшинд хэрэгждэг. b. Төрийн удирдлагын дээд байгууллагуудын сонгуулийн дараах жил нь ихэнх тохиолдолд эдийн засгийн хатуу арга хэмжээнүүд хэрэгжүүлэхтэй уялддаг. c. Сонгуулийг явуулах жилд эдийн засгийн хүчтэй өсөлт ховор бус ажиглагддаг. d.Сонгуулийн хугацааны үечилсэн байдал нь эдийн засгийн мөчлөгийн хугацааны үечилсэн байдалд нөлөөлж болно. e. Дээрх бүх хариултууд зөв. II.Бодлого 1.Доор дурдагдсан процессууд эдийн засгийн мөчлөгийн үеүд болох уналт /у/ ба оргил үеийн /о/ алинд нь хамаарагдахыг тодорхойл. a. Хувийн сектор дахь хөрөнгө оруулалтын өсөлт b. Ашгийн бууралт c. Татварын орлогын өсөлт d. Хөдөлмөрийн эрэлтийн өсөлт e. Хувьцааны ханшны уналт f. Инфляцийн өсөлт g. Ажилгүйдлийн тэтгэмжийн өсөлт j. Зээлийн хүүгийн түвшний бууралт 2. А улсын эдийн засагчид ҮНБ-ний /Ү/ хэмжээнээс шалтгаалах хэрэглээний зардлууд /С/
  • 5. 5 ба хөрөнгө оруулалт /I/ дараах тэгшитгэлээр илэрхийлэгдэнэ гэж төсөөлжээ. /млрд.долл/. Үүнд: С=8+0.6Y I=0.1Y Тэдний дүгнэлтээр дараа жил засгийн газрын бараа, үйлчилгээ худалдан авах зардлууд 50 млрд.долл ба цэвэр экспорт 5млрд.долл байх ёстой. Таамаглагдаж буй дараа жилийн ҮНБ-ний төвшинг тооц. 15.Эдийн засгийн өсөлт ба хөгжил I. Тест 1. Хөгжилтэй орнуудын эдийн засгийн өсөлтийн үндсэн шалтгаан а. Ажлын цагийн өсөлт b. Үйлдвэрлэлийн технологийн өөрчлөлт c. Хэрэглэж байгаа капиталын хэмжээний өсөлт d. Эдийн засгийн өсөлтөд тус нэмэр болохуйц мөнгө- зээл, сангийн бодлогын хэрэгжилт e. Ажиллах хүчний мэдлэг мэрэгжилийн дээшлэлт 2. Дор дурдсан үзүүлэлтүүдийн аль нь улс гүрний цэрэг дайны чадавхийг харуулахад илүү тохиромжтой вэ? а. ҮНБ-ний нэрлэсэн хэмжээ b. ҮНБ-ний бодит хэмжээ c. Хүн ам тутамд ноогдох ҮНБ-ний нэрлэсэн хэмжээ. d. Хүн ам тутамд ноогдохҮНБ-ний бодит хэмжээ. e. Өрхийн нэг гишүүний дундаж орлого 3. Дор дурдсан орнуудаас аль нь сүүлийн дөрвөн 10 жилд эдийн засгийн илүү хурдтай өсөлтөд хүрж чадсан вэ? а. Их Британи b. Япон c. АНУ d. Итали e.ХБНГУ 4. ҮНБ-ний бодит хэмжээ ба нэг хүнд ногдох түүний бодит хэмжээний өсөлтийн тухай тоо мэдээ нь а. Нэг хүнд ногдох ҮНБ-ний бодит хэмжээ нь түүний нийт хэмжээнээс ямагт түрүүлж өсдөг гэдгийг харуулдаг. b. Хүрээлэн буй орчныг бохирдуулдаг хүчин зүйлсийг тусгаагүй учраас эдийн засгийн өсөлтийг бууруулдаг. c. Ажлын цагийн хорогдолтыг тусгаагүй учраас эдийн засгийн өсөлтийг бууруулдаг. d. Амьдарлын төвшний дээшлэлтийн сайжралтыг тусгадаггүй учраас эдийн засгийн өсөлтийг нэмэгдүүлнэ. e. ҮНБ-ний бодит хэмжээ нь түүний нэрлэсэн хэмжээнээс түргэн өсдөг гэдгийг харуулдаг. 5. Хөдөлмөрийн бүтээмж дараах харьцаагаар хэмжигддэг. а. Капиталын зардлыг хөдөлмөрийн зардалд b. Бүтээгдэхүүний бодит хэмжээг ажлын цагийн тоонд c. Бүтээгдэхүүний бодит хэмжээг хүн амын тоонд d. Ажлын цагийн тоог ҮНБ-ний бодит хэмжээнд e. Капиталын зардлыг бүтээгдэхүүний бодит хэмжээнд
  • 6. 6 6. Дор дурьдсан үзүүлэлтүүдийн аль нь хөдөлмөрийн бүтээмжийн дээшлэлтэнд нөлөө үзүүлдэггүй вэ? а. Технологийн өөрчлөлт b. Ажиллагсдын тооны өөрчлөлт c. Ажиллагсдын боловсрол, мэрэгжилийн түвшин d. Үйлдвэрлэлийн хэмжээний нөлөөлөл e. Үйлдвэрлэлтийн зохион байгуулалтын төвшин 7. Дор дурдсан тэнцэтгэлүүдийн аль нь зөв вэ? а. Бүтээгдэхүүний хэмжээ = Хөдөлмөрийн бүтээмж Ажлын цагийн тоо b. Хөдөлмөрийн бүтээмж = Ажлын цагийн тоо Бүтээгдэхүүний хэмжээ c. Бүтээгдэхүүний хэмжээ = Ажлын цагийг тоо х Хөдөлмөрийн бүтээмж d. Ажлын цагийн тоо = Хөдөлмөрийн бүтээмж х Бүтээгдэхүүний хэмжээ e. Хөдөлмөрийн бүтээмж = Ажлын цагийн тоо х Бүтээгдэхүүний хэмжээ 8. Эдийн засгийн өсөлт нь дараах байдлаар дүрслэгдэнэ. а. Үйлдвэрлэлийн боломжийн муруй зүүн тийш чиглэсэн шилжилтээр b. Үйлдвэрлэийн боломжийн муруй баруун тийш чиглэсэн шилжилтээр c. Үйлдвэрлэлийн боломжийн муруй дээрх цэгийн хөдөлгөөнөөр d. Үйлдвэрлэлийн боломжийн муруй доторх нэг цэгээс нөгөө цэгрүү шилжих хөдөлгөөнөөр e. Үйлдвэрлэлийн боломжийн муруйн гаднах нэг цэгээс нөгөө цэг рүү 9. Бүтээмжийн өсөлтийн гол түлхүүр нь ..................... a. Ажиллах хүчийг нэмэгдүүлэх b. Технологий өөрлчлөлт c. Газрын хөрсний боловсруулалт болон түүний хөгжил d. Элэгдлийн хэрэглээ болон хэрэглээнээс гарсан хөрөнгө 10.Ихэнх нийгмийн шинжээчид ядуучуудыг хамгийн багадаа улсад орж байгаа орлогын ..... хувийг ... a. 10 b. 20 c. 30 d. 40 e. 50 11.Таван жилийн өмнө ядуу байсан хүмүүсийг өнөөгийн ядуу хүмүүстэй харьцуулахад, ............. гэж тодорхойлогдож байна. a. Бүхэлдээ өөр бүлгийн ядуучууд b. Жаахан өөр төрлийн ядуучууд c. Яг адилхан төрлийн ядуучуууд 12.Орлогын тэнцүү хуваарилалт ............ a. Ажлын шагнал урамшуулал болон хадгалалтын урамшууллын аль алинд нь хор учруулдаг b. Ажлын шагнал урамшуулалд ч тэр хадгалалтын урамшуулалд ч тэр аль алинд нь хор учруулдаггүй c. Ажлын шагнал урамшуулалалд хор учруулж харин хадгалалтын урамшуулалд учруулдаг d. хадгалалтын урамшуулалд хор учруулж харин ажлын шагнал урамшуулалалд хор учруулдаггүй
  • 7. 7 II.Бодлого 1.У орны нэг хүнд ногдох ДНБ 2002 онд 24000$, 2003 онд 28000$, 2004 онд 30000$ байсан бол 2003 ба 2004 ону удад ЭЗ хэдэн хувиар өссөн бэ 2. М улсын ДНБ ба хүн амын тоо хүсгнэгтээр өгөгджээ. Он тус бүрийн хувьд нэг хүнд ногдох ДНБ-ийг тооцож, ЭЗӨ-ийг тодорхойл Он GDP PN 1999 625910.2 2373.5 2000 632507.1 2407.5 2001 639491.1 2442.5 2002 664759.5 2495.3 16.Валютын ханш ба төлбөрийн тэнцэл I.Тест 1. Тодорхой хугацаанд тухайн улсад орсон валютын орлого болон хилийн чанадад хийсэн төлбөрийн хоорондох харьцаа: а. Худалдааны баланс b. Төлбөрийн баланс c. Улсын төсөв 2. Валютын ханшийгальньтодорхойлдогвэ? а. Мөнгөний нэгжийн худалдан авах чадвар b. Инфляцийн хурдац c. Төлбөрийн тэнцэлийн байдал d. Хүүгийн түвшин e. Дэлхийн зах зээл дээр валютад итгэх итгэл f. Өмнөх бүх хариулт зөв g. Өмнөх бүх хариулт буруу 3. Нэгж гадаад валютын ханш үндэсний валютаар илэрхийлэгдсэн бол энэ нь: а. Шууд ханш b. Шууд бус ханш c. Кросс ханш 4. Бреттон- Будсын валютын систем гэдэг нь: а. Алтан стандартын систем b. Валютын харилцан хамаарал бүхий, тогтмол ханшуудын систем c. Валютын хөвөгч ханшуудын систем 5. Аль мэдээлэл нь зөв бэ? a. Олон улсын худалдаа нь олон улсын санхүүгийн нэг хэсэг нь юм b. Олон улсын санхүү нь олон улсын худалдааны нэг хэг юм c. Олон улсын худалдаа болон олон улсын санхүү нь төсөөтэй, нэг зүйл юм 6. Итали гутлыг Америкт импортлогч нь .......... төлбөрөө хийдэг. a. Доллараар
  • 8. 8 b. Алтаар c. Лирээр 7. Сүүлийн жилүүдэд, манай улс гадаад иргэд биднээс худалдан авалт хийснээс ........ худалдан авалт хийж, гадаадын хүмүүсийнхээс ......... хөрөнгө оруулсан. a. Илүү, илүү b. Бага, бага c. Бага, илүү d. Илүү, бага 8. Өнөө үед, олон улсын санхүү нь ............суурилдаг. a. Алтны түвшинд b. Чөлөөт-урсгалтай валютын системийн хамааралд c. Валютын тогтвортой хэмжээнд 9. Олон улсын алтны түвшин ..........хүртэл маш сайн байсан. a. Дэлхийн 2-р дайн b. 1940 он c. 1968 он d. 1975 он 10.Доорх өгөгдлүүдээс аль нь буруу вэ? a. Дэлхийн мөнгөний хэрэгцээ шиг алтны нийлүүлэлт хурдтай өсөхөд түүний ханш өөрчлөгдөнө b. Хэрэв улс орнуудын валют нэгэн зэоэг үнэгүйдэх байдлыг хүлээн зөвшөөрч байвал алтны ханш өөрчлөгдөнө c. Хэрэв улс орнууд инфляци болж байгаа үеийг хүлээн зөвшөөрөхөд бэлэн байвал алтны ханш өөрчлөгдөнө d. Хэрэв улс орнууд ажилгүйдэл үүссэн үеийг хүлээн зөвшөөрөхөд бэлэн байвал алтны ханш өөрчлөгдөнө 11. Өнөө үед, валютын арилжааны хэмжээг ..................... хариуцдаг a. Олон улсын мөнгөний сан b. АНУ-ын мөнгөний сан c. Арилжаа хийж буй орнуудын хоёр талын харилцан зөвшөөрөл d. Нийлүүлэлт болон хэрэгцээ II.Бодлого 1. Валютын нэрлэсэн ханш 1 доллар = 1200 төгрөг бөгөөд 1кг мах Монголд 2500рөг, харин АНУ-д 8 доллар байдаг бол долларын бодит ханшийг ол. 2. Худалдааны тэнцэл тэнцвэртэй байх үед экспортын функц 𝑋 = 450 − 10𝑒, импортын функц 𝑀 = −200 + 10𝑒 гэж өгөгджээ. Олох нь: a) Валютын тэнцвэрт ханш b) Засгийн газраас валютын ханшийг 20 гэж тогтоосон бол худалдааны тэнцэл хэрхэн өөрчлөгдөх вэ?