SlideShare a Scribd company logo
1 of 94
ЗАРДАЛ
1.Зардлын функц
2.Зардлыг хамгийн бага байлгах нь
1. Зардлын функц
Үйлдвэрлэлийн орцыг худалдан авах төсвийн
хэмжээг харуулсан шулууныг изокост буюу ижил
зардлын шулуун гэнэ.
Пүүсийн төсвийн хэмжээнээс хамаарч (жилд
зарцуулах мөнгөний хэмжээ) хэдэн ч изокостын
шугамыг зурж болно.
Изокостын шугам тэнхлэгийн төвөөс холдох
тусам төсвийн хэмжээ өснө.
Дээр байрлаж байгаа изокост нь өндөр зардалтай
изокост шулуун юм.
Ялгаатай изокостын шулуун
K
L
C1
C2
C3
2.Зардлыг хамгийн бага байлгах нь
Зардлын функц нь хүчин зүйлсийн үнэ нь (w,r)
үед у хэмжээний бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэхэд гарах
хамгийн бага зардлыг хэмжинэ гэсэн үг.
Зардлыг хамгийн бага байлгах нөхцлийг
тодорхойлохын тулд пүүсийн технологийн
хязгаарлалтууд болон зардлуудыг нэг график дээр авч
үзье.
Үйлдвэрлэлийн зардлыг хамгийн бага байлгах
нөхцлийг тодорхойлохын тулд пүүсийн технологийн
хязгаарлалтыг тавьдаг
Изокант нь у хэмжээний бүтээгдэхүүнийг
үйлдвэрлэж чадах L,K-ийн бүхий л хослол, мөн
технологийн хязгаарлалтуудыг бидэнд харуулдаг.
Пүүсийн хувьд зардлыг хамгийн бага байлгах
хүчин зүйлсийн хослолыг олох хамгийн оновчтой
шийдвэр нь изоквант муруйн налалт изокост
шулууны налалттай тэнцүү байна гэсэн шүргэгчийн
нөхцлөөр тодорхойлогдоно.
Зардлыг хамгийн бага байлгах нь
K
L
K*
L*
C1
C2
C3
Үүний өмнөх сэдвээр үзсэн техник орлуулалтын
харьцаа нь үйлдвэрлэлийн хүчин зүйлсийн үнүүдийн
харьцаатай тэнцүү байна гэсэн шүргэгчийн нөхцөл
тодорхойлж байна.
Энэ нь изоквант муруйн налалт нь техник
орлуулалтын харьцаа
буюу изокост шулууны налалт болох –w/r -тэй тэнцүү
гэсэн үг.
Эндээс MRTS = MPL/MPK= w/r гэсэн нөхцөл гарч
ирнэ.
Пүүсийн хувьд хамгийн бага зардлаар тодорхой
хэмжээний бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх хөдөлмөр ба
капиталын хамгийн оновчтой хослол нь изоквант
муруйн налалт изокост шулууны налалт тэнцүү байх
үеийн хослолын цэг юм.
Нийт төсөв янз бүрийн хэмжээтэй байхад үйлдвэрлэх
бүтээгдэхүүний хэмжээ ч харилцан адилгүй байна.
Үүнтэй холбоотойгоор төсөв болон бүтээгдэхүүний
янз бүрийн хэмжээнд харгалзах орцуудын оновчтой
хослолыг тодорхойлох шаардлага гарна. Энэ
нөхцөлийг дараах графикаар дүрсэлж болно.
Зураг 4. Үйлдвэрлэлийг өргөтгөх зам
1.Тодорхойхэмжээнийбүтээгдэхүүнийгхамгийнбагаза
рдлаарүйлдвэрлэхтухай.
Өөрөөрхэлбэл, 𝜋 → 𝑚𝑎𝑥; ֜ 𝑦 = 𝑎𝑥1
𝑏
𝑥2
𝑐
→
𝑐𝑜𝑛𝑠𝑡 гэсэн нөхцөлөөр 𝑇𝐶 = 𝑟1 𝑥1 + 𝑟2 𝑥2 →
min байхтохиолдлыгавчүзэххэрэгтэй.
Тодруулбал,
тодорхойхэмжээнийбүтээгдэхүүнийгхамгийнбагазард
лаарүйлдвэрлэхзорилттавьжшийдвэрлэнэгэсэнүг.
Үүнийг Лагранжийн үржигдэхүүний аргаар
шийдвэрлэж болно.
Лагранжийн аргын мөн чанар нь изоквантын муруй
дээрх тодорхой хэмжээний бүтээгдэхүүнийг
орцуудыг оновчтой хослох замаар хамгийн бага
зардлаар үйлдвэрлэхэд оршино.
Хамгийн бага зардлаар үйлдвэрлэл явуулах нөхцөл
Min L = 𝒓 𝟏 × 𝒙 𝟏 + 𝒓 𝟐 × 𝒙 𝟐 + FC + ℷ (𝑸 𝟎 – F (𝒙 𝟏 , 𝒙 𝟐))
𝑸 𝟎 – үйлдвэрлэх боломжтой бүтээгдэхүүний хэмжээ
F (𝒙 𝟏 , 𝒙 𝟐 ) – үйлдвэрлэж байгаа бүтээгдэхүүний хэмжээ
ℷ- Лагранжийн үржигдэхүүн
𝑑𝐿
𝑑𝑥1
= 𝑟1 − ℷ ×
𝑑𝐹1
𝑑𝑥1
= 0 ( I )
𝑑𝐿
𝑑𝑥2
= 𝑟2 − ℷ ×
𝑑𝐹2
𝑑𝑥2
= 0 ( II )
𝑑𝐿
𝑑ℷ
= 𝑄0 − F 𝑥1, 𝑥2 = 0 ( III )
I ба II тэгшитгэлийг харьцуулъя
𝑟1
𝑟2
=
𝑀𝑃1
𝑀𝑃2
буюу
𝑀𝑃1
𝑟1
=
𝑀𝑃2
𝑟2
У= a 𝑥1
𝑏
𝑥2
𝑐
- Кобба – Дугласын функц
Min L = 𝑟1 × 𝑥1 + 𝑟2 × 𝑥2 + FC + ℷ × ( 𝑦0 – a × 𝑥1
𝑏
× 𝑥2
𝑐
)
𝜕𝐿
𝜕𝑥1
= 𝑟1 − 𝜆𝑎𝑏𝑥1
𝑏−1
𝑥2
𝑐
= 0 I
𝜕𝐿
𝜕𝑥2
= 𝑟2 − 𝜆𝑎𝑐𝑥1
𝑏
𝑥2
𝑐−1
= 0 II
𝜕𝐿
𝜕𝜆
= 𝑦0 − 𝑎𝑥1
𝑏
𝑥2
𝑐
= 0 III
𝑟1
𝑟2
=
ℷ × 𝑎×𝑏× 𝑥1
𝑏−1× 𝑥2
𝑐
ℷ × 𝑎×c × 𝑥1
𝑏× 𝑥2
𝑐−1 =
𝑏
𝑐
×
𝑥2
𝑥1
𝑟1
𝑟2
=
𝑏
𝑐
×
𝑥2
𝑥1
𝑥1 =
𝑏
𝑐
×
𝑟2
𝑟1
× 𝑥2Үйлдвэрлэлийг өргөтгөх замын томъёо
𝑦0 − 𝑎 ∙
𝑏
𝑐
∙
𝑟2
𝑟1
∙ 𝑥2
𝑏
𝑥2
𝑐
= 0 k = a ×
𝑏
𝑐 × 𝑟2
𝑟1
𝑏
𝑥2
∗
=
𝑦0
𝑘
1
𝑏+𝑐
𝑥1
∗
=
𝑏
𝑐
∙
𝑟2
𝑟1
∙
𝑦0
𝑘
1
𝑏+𝑐
𝑥1
∗
, 𝑥2
∗
-ыг олсноор пүүсийн онолын яаж үйлдвэрлэх
тухай асуудлыг шийдвэрлэж байна.
Энэ хоёр функцыг 𝑥1
∗
, 𝑥2
∗
бүтээгдэхүүний хэмжээ
тогтмол байх үеийн орцын эрэлтийн функц буюу анх
судалсан эрдэмтний нэрээр Хиксийн функц гэж
нэрлэнэ. 𝑋1
𝐻
, 𝑋2
𝐻
Лагранжийн үржигдэхүүний эдийн засгийн утгын
талаар авч үзье.
𝜆 =
𝜕𝐿
𝜕𝑦
=
𝜕𝑇𝐶
𝜕𝑦
= 𝑀𝐶 тул лагранжийн үржигдэхүүний
эдийн засгийн агуулга нь ахиуц зардал юм. Өөрөөр
хэлбэл, бүтээгдэхүүний нэгж өөрчлөлтөд оногдох
зардлын өөрчлөлтийг илэрхийлнэ.
2. Тодорхой хэмжээний төсвөөр хамгийн их
бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх асуудал. Энэ тохиолдолд
лагранжийн функц нь бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэл
хамгийн их байх нөхцөлийг илэрхийлнэ.
Энд төсвийн шугам тогтмол байх учир изоквантын
муруйг ихэсгэх замаар хамгийн их бүтээгдэхүүн
үйлдвэрлэх 2 орцын оновчтой хослолыг
тодорхойлно.
Хамгийн их бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх нөхцөл
Max L =F ( 𝑥1, 𝑥2 ) + ℷ ×( 𝐸0 - 𝑟1 × 𝑥1 - 𝑟2 × 𝑥2 )
𝑬 𝟎– зарцуулах боломжтой төсөв
𝒓 𝟏 × 𝒙 𝟏 - 𝒓 𝟐 × 𝒙 𝟐 – зарцуулж байгаа төсөв
ℷ - лагранжийн үржигдэхүүн
Дээрх функцээс дифференциал авбал:
𝑑𝐿
𝑑𝑥1
=
𝑑𝐹1
𝑑𝑥1
− ℷ × 𝑟1 = 0 ( I )
𝑑𝐿
𝑑𝑥2
=
𝑑𝐹2
𝑑𝑥2
− ℷ × 𝑟2 = 0 ( II )
𝑑𝐿
𝑑ℷ
= 𝐸0 − 𝑟1 × 𝑥1 − 𝑟2 × 𝑥2 = 0 ( III )
I ба II тэгшитгэлийг харьцуулъя
𝑀𝑃1
𝑀𝑃2
=
𝑟1
𝑟2
буюу
𝑀𝑃1
𝑟1
=
𝑀𝑃2
𝑟2
Кобб-Дугласын функцээр жишээ болгон E0=const, Q
хамгийн их байх 2 орцын оновчтой хослолыг
тодорхойлоё.
Q = a × 𝒙 𝟏
𝒃
× 𝒙 𝟐
𝒄
- Кобба – Дугласын функц
Max L = a × 𝑥1
𝑏
× 𝑥2
𝑐
+ ℷ ×( 𝐸0 - 𝑟1 × 𝑥1 - 𝑟2 × 𝑥2)
Функцийн хувьсагч тус бүрээс ээлж дараалуулан
уламжлал авбал:
𝜕𝐿
𝜕𝑥1
= 𝑎𝑏𝑥1
𝑏−1
∙ 𝑥2
𝑐
−𝜆𝑟1 = 0 I
𝜕𝐿
𝜕𝑥2
= 𝑎𝑐𝑥1
𝑏
∙ 𝑥2
𝑐−1
−𝜆𝑟2 = 0 II
𝜕𝐿
𝜕𝜆
= 𝐸0 − 𝑟1 𝑥1 − 𝑟2 𝑥2 = 0 III
𝑟1
𝑟2
=
𝜆𝑎𝑏𝑥1
𝑏−1
∙ 𝑥2
𝑐
𝜆𝑎𝑐𝑥1
𝑏
∙ 𝑥2
𝑐−1 =
𝑏
𝑐
∙
𝑥2
𝑥1
֜ 𝑥1 =
𝑏
𝑐
∙
𝑟1
𝑟2
𝑥2
Үйлдвэрлэлийг өргөтгөх замын томъёо
𝐸0 -
𝑏
𝑐
×
𝑟2
𝑟1
× 𝑥2 × 𝑟1 - 𝑥2 × 𝑟2 = 0
𝐸0 = 𝑥2 × 𝑟2 ×
𝑏
𝑐
+ 1
𝑥2
∗
=
𝑐
𝑏+𝑐
×
𝐸0
𝑟2
𝑥1
∗
=
𝑏
𝑏+𝑐
×
𝐸0
𝑟1
Төсвийн хэмжээ тогтмол байх үеийн эрэлтийн функц
буюу Маршаллын функц
Лагранжийн үржигдэхүүний эдийн засгийн агуулга
ℷ =
𝑑𝐿
𝑑𝐸0
=
𝑑𝑄
𝑑𝑇𝐶
=
1
𝑑𝑇𝐶/ 𝑑𝑄
=
1
𝑀𝐶
ℷ =
1
𝑀𝐶
Хэрэглэгч үйлдвэрлэгчийн шийдвэрүүд нь адил
мэт харагдаж байгаа боловч эдгээр нь яг ижил
төрлийн шийдэх асуудал биш юм.
Хэрэглэгчийн шийдвэрт ханамжийг хамгийн их
байлгахад төсвийн шулуун нь хязгаарлалтын нөхцөл
болж байсан бол үйлдвэрлэгчийн хувьд зардлыг
хамгийн бага байлгахад хязгаарлалтын нөхцөл нь
технологийн хязгаарлалт буюу изоквант муруй болж
байна.
Пүүсийн хувьд зардал хамгийн бага байх орцуудын
сонголт нь пүүсийн үйлдвэрлэхийг хүсэж буй
бүтээгдэхүүний хэмжээ болон орцуудын үнээс
ерөнхийдөө хамаарах учраас эдгээр сонголтуудыг
L(w,r,y), K(w,r,y) гэж бичиж болно.
Эдгээрийг нөхцөлт хүчин зүйлсийн эрэлтийн
функц буюу үүсмэл хүчин зүйлсийн эрэлт гэж
нэрлэдэг.
Энэ нь пүүс тухайн өгөгдсөн у бүтээгдэхүүнийг
үйлдвэрлэх нөхцөлд пүүсийн хүчин зүйлсийн
оновчтой сонголт, бүтээгдэхүүнийг болон хүчин
зүйлсийн үнүүдийн хоорондын холбоо хамаарлыг
хэмждэг гэсэн үг.
АНХААРАЛ ТАВЬСАНД
БАЯРЛАЛАА

More Related Content

Similar to Lecture 9.2019 2020

Similar to Lecture 9.2019 2020 (20)

lecture9.2022-2023.pdf
lecture9.2022-2023.pdflecture9.2022-2023.pdf
lecture9.2022-2023.pdf
 
Jishee bodlogo 4
Jishee bodlogo 4Jishee bodlogo 4
Jishee bodlogo 4
 
Lecture 10.2019 2020
Lecture 10.2019 2020Lecture 10.2019 2020
Lecture 10.2019 2020
 
Lecture 9
Lecture 9Lecture 9
Lecture 9
 
lecture10.2022- 2023.pdf
lecture10.2022- 2023.pdflecture10.2022- 2023.pdf
lecture10.2022- 2023.pdf
 
Lekts 1
Lekts 1Lekts 1
Lekts 1
 
Cost analysis
Cost analysisCost analysis
Cost analysis
 
лекц 2
лекц 2 лекц 2
лекц 2
 
Lecture 4
Lecture 4Lecture 4
Lecture 4
 
Input output analysis
Input output analysisInput output analysis
Input output analysis
 
Seminar4
Seminar4Seminar4
Seminar4
 
йыбыйб
йыбыйбйыбыйб
йыбыйб
 
Jishee bodlogo6
Jishee bodlogo6Jishee bodlogo6
Jishee bodlogo6
 
Zardal hamgiin baga baih
Zardal hamgiin baga baihZardal hamgiin baga baih
Zardal hamgiin baga baih
 
Jishee bodlogo b
Jishee bodlogo bJishee bodlogo b
Jishee bodlogo b
 
Ганчимэг, Өнөрзаяа, Анхбаяр - Монголын эдийн засгийн хөгжилд туламдсан асуудал
Ганчимэг, Өнөрзаяа, Анхбаяр - Монголын эдийн засгийн хөгжилд туламдсан асуудалГанчимэг, Өнөрзаяа, Анхбаяр - Монголын эдийн засгийн хөгжилд туламдсан асуудал
Ганчимэг, Өнөрзаяа, Анхбаяр - Монголын эдийн засгийн хөгжилд туламдсан асуудал
 
4 3 ramsey's economic growth model
4 3 ramsey's economic growth model4 3 ramsey's economic growth model
4 3 ramsey's economic growth model
 
7-r angi
7-r angi 7-r angi
7-r angi
 
Lecture 10
Lecture 10Lecture 10
Lecture 10
 
Seminar 5
Seminar 5Seminar 5
Seminar 5
 

More from hicheel2020

More from hicheel2020 (20)

Maceconl2.2020 2021
Maceconl2.2020 2021Maceconl2.2020 2021
Maceconl2.2020 2021
 
Mac ecs1.2021h
Mac ecs1.2021hMac ecs1.2021h
Mac ecs1.2021h
 
Mac ecs1.2021
Mac ecs1.2021Mac ecs1.2021
Mac ecs1.2021
 
Maceconl1
Maceconl1Maceconl1
Maceconl1
 
Macro l1.2020 2021
Macro l1.2020 2021Macro l1.2020 2021
Macro l1.2020 2021
 
Seminar 10. 2020 2021on
Seminar 10. 2020 2021onSeminar 10. 2020 2021on
Seminar 10. 2020 2021on
 
Seminar 11. 2020 2021on -h
Seminar 11. 2020 2021on -hSeminar 11. 2020 2021on -h
Seminar 11. 2020 2021on -h
 
Sbeul16.2020 2021
Sbeul16.2020 2021Sbeul16.2020 2021
Sbeul16.2020 2021
 
S11a
S11aS11a
S11a
 
S8
S8S8
S8
 
Seminar 7a
Seminar 7aSeminar 7a
Seminar 7a
 
Sbeul6.2020 2021
Sbeul6.2020  2021Sbeul6.2020  2021
Sbeul6.2020 2021
 
Seminar5aa
Seminar5aaSeminar5aa
Seminar5aa
 
Seminar5a
Seminar5aSeminar5a
Seminar5a
 
Seminar3aa
Seminar3aaSeminar3aa
Seminar3aa
 
Sel5.2020
Sel5.2020Sel5.2020
Sel5.2020
 
Sel4.2020
Sel4.2020Sel4.2020
Sel4.2020
 
Sbeu.l1. 2019 2020 on
Sbeu.l1. 2019 2020 onSbeu.l1. 2019 2020 on
Sbeu.l1. 2019 2020 on
 
Sbeul3.2019 2020
Sbeul3.2019   2020Sbeul3.2019   2020
Sbeul3.2019 2020
 
Sbeu.l1. 2019 2020 on
Sbeu.l1. 2019 2020 onSbeu.l1. 2019 2020 on
Sbeu.l1. 2019 2020 on
 

Lecture 9.2019 2020

  • 3.
  • 4.
  • 5.
  • 6.
  • 7.
  • 8.
  • 9.
  • 10.
  • 11.
  • 12.
  • 13.
  • 14.
  • 15.
  • 16.
  • 17.
  • 18.
  • 19.
  • 20.
  • 21. Үйлдвэрлэлийн орцыг худалдан авах төсвийн хэмжээг харуулсан шулууныг изокост буюу ижил зардлын шулуун гэнэ. Пүүсийн төсвийн хэмжээнээс хамаарч (жилд зарцуулах мөнгөний хэмжээ) хэдэн ч изокостын шугамыг зурж болно. Изокостын шугам тэнхлэгийн төвөөс холдох тусам төсвийн хэмжээ өснө.
  • 22. Дээр байрлаж байгаа изокост нь өндөр зардалтай изокост шулуун юм. Ялгаатай изокостын шулуун K L C1 C2 C3
  • 23.
  • 24. 2.Зардлыг хамгийн бага байлгах нь Зардлын функц нь хүчин зүйлсийн үнэ нь (w,r) үед у хэмжээний бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэхэд гарах хамгийн бага зардлыг хэмжинэ гэсэн үг. Зардлыг хамгийн бага байлгах нөхцлийг тодорхойлохын тулд пүүсийн технологийн хязгаарлалтууд болон зардлуудыг нэг график дээр авч үзье. Үйлдвэрлэлийн зардлыг хамгийн бага байлгах нөхцлийг тодорхойлохын тулд пүүсийн технологийн хязгаарлалтыг тавьдаг
  • 25. Изокант нь у хэмжээний бүтээгдэхүүнийг үйлдвэрлэж чадах L,K-ийн бүхий л хослол, мөн технологийн хязгаарлалтуудыг бидэнд харуулдаг. Пүүсийн хувьд зардлыг хамгийн бага байлгах хүчин зүйлсийн хослолыг олох хамгийн оновчтой шийдвэр нь изоквант муруйн налалт изокост шулууны налалттай тэнцүү байна гэсэн шүргэгчийн нөхцлөөр тодорхойлогдоно.
  • 26. Зардлыг хамгийн бага байлгах нь K L K* L* C1 C2 C3
  • 27.
  • 28.
  • 29.
  • 30.
  • 31.
  • 32.
  • 33.
  • 34.
  • 35. Үүний өмнөх сэдвээр үзсэн техник орлуулалтын харьцаа нь үйлдвэрлэлийн хүчин зүйлсийн үнүүдийн харьцаатай тэнцүү байна гэсэн шүргэгчийн нөхцөл тодорхойлж байна. Энэ нь изоквант муруйн налалт нь техник орлуулалтын харьцаа буюу изокост шулууны налалт болох –w/r -тэй тэнцүү гэсэн үг. Эндээс MRTS = MPL/MPK= w/r гэсэн нөхцөл гарч ирнэ.
  • 36.
  • 37.
  • 38.
  • 39.
  • 40.
  • 41.
  • 42.
  • 43.
  • 44.
  • 45.
  • 46.
  • 47.
  • 48.
  • 49.
  • 50.
  • 51.
  • 52.
  • 53.
  • 54.
  • 55.
  • 56. Пүүсийн хувьд хамгийн бага зардлаар тодорхой хэмжээний бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх хөдөлмөр ба капиталын хамгийн оновчтой хослол нь изоквант муруйн налалт изокост шулууны налалт тэнцүү байх үеийн хослолын цэг юм. Нийт төсөв янз бүрийн хэмжээтэй байхад үйлдвэрлэх бүтээгдэхүүний хэмжээ ч харилцан адилгүй байна. Үүнтэй холбоотойгоор төсөв болон бүтээгдэхүүний янз бүрийн хэмжээнд харгалзах орцуудын оновчтой хослолыг тодорхойлох шаардлага гарна. Энэ нөхцөлийг дараах графикаар дүрсэлж болно.
  • 57. Зураг 4. Үйлдвэрлэлийг өргөтгөх зам
  • 58. 1.Тодорхойхэмжээнийбүтээгдэхүүнийгхамгийнбагаза рдлаарүйлдвэрлэхтухай. Өөрөөрхэлбэл, 𝜋 → 𝑚𝑎𝑥; ֜ 𝑦 = 𝑎𝑥1 𝑏 𝑥2 𝑐 → 𝑐𝑜𝑛𝑠𝑡 гэсэн нөхцөлөөр 𝑇𝐶 = 𝑟1 𝑥1 + 𝑟2 𝑥2 → min байхтохиолдлыгавчүзэххэрэгтэй. Тодруулбал, тодорхойхэмжээнийбүтээгдэхүүнийгхамгийнбагазард лаарүйлдвэрлэхзорилттавьжшийдвэрлэнэгэсэнүг.
  • 59. Үүнийг Лагранжийн үржигдэхүүний аргаар шийдвэрлэж болно. Лагранжийн аргын мөн чанар нь изоквантын муруй дээрх тодорхой хэмжээний бүтээгдэхүүнийг орцуудыг оновчтой хослох замаар хамгийн бага зардлаар үйлдвэрлэхэд оршино.
  • 60. Хамгийн бага зардлаар үйлдвэрлэл явуулах нөхцөл
  • 61.
  • 62. Min L = 𝒓 𝟏 × 𝒙 𝟏 + 𝒓 𝟐 × 𝒙 𝟐 + FC + ℷ (𝑸 𝟎 – F (𝒙 𝟏 , 𝒙 𝟐)) 𝑸 𝟎 – үйлдвэрлэх боломжтой бүтээгдэхүүний хэмжээ F (𝒙 𝟏 , 𝒙 𝟐 ) – үйлдвэрлэж байгаа бүтээгдэхүүний хэмжээ ℷ- Лагранжийн үржигдэхүүн 𝑑𝐿 𝑑𝑥1 = 𝑟1 − ℷ × 𝑑𝐹1 𝑑𝑥1 = 0 ( I ) 𝑑𝐿 𝑑𝑥2 = 𝑟2 − ℷ × 𝑑𝐹2 𝑑𝑥2 = 0 ( II ) 𝑑𝐿 𝑑ℷ = 𝑄0 − F 𝑥1, 𝑥2 = 0 ( III )
  • 63. I ба II тэгшитгэлийг харьцуулъя 𝑟1 𝑟2 = 𝑀𝑃1 𝑀𝑃2 буюу 𝑀𝑃1 𝑟1 = 𝑀𝑃2 𝑟2 У= a 𝑥1 𝑏 𝑥2 𝑐 - Кобба – Дугласын функц Min L = 𝑟1 × 𝑥1 + 𝑟2 × 𝑥2 + FC + ℷ × ( 𝑦0 – a × 𝑥1 𝑏 × 𝑥2 𝑐 ) 𝜕𝐿 𝜕𝑥1 = 𝑟1 − 𝜆𝑎𝑏𝑥1 𝑏−1 𝑥2 𝑐 = 0 I 𝜕𝐿 𝜕𝑥2 = 𝑟2 − 𝜆𝑎𝑐𝑥1 𝑏 𝑥2 𝑐−1 = 0 II 𝜕𝐿 𝜕𝜆 = 𝑦0 − 𝑎𝑥1 𝑏 𝑥2 𝑐 = 0 III
  • 64. 𝑟1 𝑟2 = ℷ × 𝑎×𝑏× 𝑥1 𝑏−1× 𝑥2 𝑐 ℷ × 𝑎×c × 𝑥1 𝑏× 𝑥2 𝑐−1 = 𝑏 𝑐 × 𝑥2 𝑥1 𝑟1 𝑟2 = 𝑏 𝑐 × 𝑥2 𝑥1 𝑥1 = 𝑏 𝑐 × 𝑟2 𝑟1 × 𝑥2Үйлдвэрлэлийг өргөтгөх замын томъёо 𝑦0 − 𝑎 ∙ 𝑏 𝑐 ∙ 𝑟2 𝑟1 ∙ 𝑥2 𝑏 𝑥2 𝑐 = 0 k = a × 𝑏 𝑐 × 𝑟2 𝑟1 𝑏 𝑥2 ∗ = 𝑦0 𝑘 1 𝑏+𝑐 𝑥1 ∗ = 𝑏 𝑐 ∙ 𝑟2 𝑟1 ∙ 𝑦0 𝑘 1 𝑏+𝑐
  • 65. 𝑥1 ∗ , 𝑥2 ∗ -ыг олсноор пүүсийн онолын яаж үйлдвэрлэх тухай асуудлыг шийдвэрлэж байна. Энэ хоёр функцыг 𝑥1 ∗ , 𝑥2 ∗ бүтээгдэхүүний хэмжээ тогтмол байх үеийн орцын эрэлтийн функц буюу анх судалсан эрдэмтний нэрээр Хиксийн функц гэж нэрлэнэ. 𝑋1 𝐻 , 𝑋2 𝐻 Лагранжийн үржигдэхүүний эдийн засгийн утгын талаар авч үзье. 𝜆 = 𝜕𝐿 𝜕𝑦 = 𝜕𝑇𝐶 𝜕𝑦 = 𝑀𝐶 тул лагранжийн үржигдэхүүний эдийн засгийн агуулга нь ахиуц зардал юм. Өөрөөр хэлбэл, бүтээгдэхүүний нэгж өөрчлөлтөд оногдох зардлын өөрчлөлтийг илэрхийлнэ.
  • 66. 2. Тодорхой хэмжээний төсвөөр хамгийн их бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх асуудал. Энэ тохиолдолд лагранжийн функц нь бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэл хамгийн их байх нөхцөлийг илэрхийлнэ. Энд төсвийн шугам тогтмол байх учир изоквантын муруйг ихэсгэх замаар хамгийн их бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх 2 орцын оновчтой хослолыг тодорхойлно.
  • 67. Хамгийн их бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх нөхцөл
  • 68. Max L =F ( 𝑥1, 𝑥2 ) + ℷ ×( 𝐸0 - 𝑟1 × 𝑥1 - 𝑟2 × 𝑥2 ) 𝑬 𝟎– зарцуулах боломжтой төсөв 𝒓 𝟏 × 𝒙 𝟏 - 𝒓 𝟐 × 𝒙 𝟐 – зарцуулж байгаа төсөв ℷ - лагранжийн үржигдэхүүн Дээрх функцээс дифференциал авбал: 𝑑𝐿 𝑑𝑥1 = 𝑑𝐹1 𝑑𝑥1 − ℷ × 𝑟1 = 0 ( I ) 𝑑𝐿 𝑑𝑥2 = 𝑑𝐹2 𝑑𝑥2 − ℷ × 𝑟2 = 0 ( II ) 𝑑𝐿 𝑑ℷ = 𝐸0 − 𝑟1 × 𝑥1 − 𝑟2 × 𝑥2 = 0 ( III )
  • 69. I ба II тэгшитгэлийг харьцуулъя 𝑀𝑃1 𝑀𝑃2 = 𝑟1 𝑟2 буюу 𝑀𝑃1 𝑟1 = 𝑀𝑃2 𝑟2 Кобб-Дугласын функцээр жишээ болгон E0=const, Q хамгийн их байх 2 орцын оновчтой хослолыг тодорхойлоё. Q = a × 𝒙 𝟏 𝒃 × 𝒙 𝟐 𝒄 - Кобба – Дугласын функц Max L = a × 𝑥1 𝑏 × 𝑥2 𝑐 + ℷ ×( 𝐸0 - 𝑟1 × 𝑥1 - 𝑟2 × 𝑥2) Функцийн хувьсагч тус бүрээс ээлж дараалуулан уламжлал авбал:
  • 70. 𝜕𝐿 𝜕𝑥1 = 𝑎𝑏𝑥1 𝑏−1 ∙ 𝑥2 𝑐 −𝜆𝑟1 = 0 I 𝜕𝐿 𝜕𝑥2 = 𝑎𝑐𝑥1 𝑏 ∙ 𝑥2 𝑐−1 −𝜆𝑟2 = 0 II 𝜕𝐿 𝜕𝜆 = 𝐸0 − 𝑟1 𝑥1 − 𝑟2 𝑥2 = 0 III 𝑟1 𝑟2 = 𝜆𝑎𝑏𝑥1 𝑏−1 ∙ 𝑥2 𝑐 𝜆𝑎𝑐𝑥1 𝑏 ∙ 𝑥2 𝑐−1 = 𝑏 𝑐 ∙ 𝑥2 𝑥1 ֜ 𝑥1 = 𝑏 𝑐 ∙ 𝑟1 𝑟2 𝑥2 Үйлдвэрлэлийг өргөтгөх замын томъёо
  • 71. 𝐸0 - 𝑏 𝑐 × 𝑟2 𝑟1 × 𝑥2 × 𝑟1 - 𝑥2 × 𝑟2 = 0 𝐸0 = 𝑥2 × 𝑟2 × 𝑏 𝑐 + 1 𝑥2 ∗ = 𝑐 𝑏+𝑐 × 𝐸0 𝑟2 𝑥1 ∗ = 𝑏 𝑏+𝑐 × 𝐸0 𝑟1 Төсвийн хэмжээ тогтмол байх үеийн эрэлтийн функц буюу Маршаллын функц Лагранжийн үржигдэхүүний эдийн засгийн агуулга ℷ = 𝑑𝐿 𝑑𝐸0 = 𝑑𝑄 𝑑𝑇𝐶 = 1 𝑑𝑇𝐶/ 𝑑𝑄 = 1 𝑀𝐶 ℷ = 1 𝑀𝐶
  • 72. Хэрэглэгч үйлдвэрлэгчийн шийдвэрүүд нь адил мэт харагдаж байгаа боловч эдгээр нь яг ижил төрлийн шийдэх асуудал биш юм. Хэрэглэгчийн шийдвэрт ханамжийг хамгийн их байлгахад төсвийн шулуун нь хязгаарлалтын нөхцөл болж байсан бол үйлдвэрлэгчийн хувьд зардлыг хамгийн бага байлгахад хязгаарлалтын нөхцөл нь технологийн хязгаарлалт буюу изоквант муруй болж байна.
  • 73. Пүүсийн хувьд зардал хамгийн бага байх орцуудын сонголт нь пүүсийн үйлдвэрлэхийг хүсэж буй бүтээгдэхүүний хэмжээ болон орцуудын үнээс ерөнхийдөө хамаарах учраас эдгээр сонголтуудыг L(w,r,y), K(w,r,y) гэж бичиж болно. Эдгээрийг нөхцөлт хүчин зүйлсийн эрэлтийн функц буюу үүсмэл хүчин зүйлсийн эрэлт гэж нэрлэдэг.
  • 74. Энэ нь пүүс тухайн өгөгдсөн у бүтээгдэхүүнийг үйлдвэрлэх нөхцөлд пүүсийн хүчин зүйлсийн оновчтой сонголт, бүтээгдэхүүнийг болон хүчин зүйлсийн үнүүдийн хоорондын холбоо хамаарлыг хэмждэг гэсэн үг.
  • 75.
  • 76.
  • 77.
  • 78.
  • 79.
  • 80.
  • 81.
  • 82.
  • 83.
  • 84.
  • 85.
  • 86.
  • 87.
  • 88.
  • 89.
  • 90.
  • 91.
  • 92.
  • 93.