SlideShare a Scribd company logo
1 of 14
Download to read offline
động kinh ở trẻ em
Tài liệu số 17
Phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng
Trưởng ban
	 TS. NguyễnThị Xuyên	 Thứ trưởng BộY tế
Phó trưởng ban
	 PGS.TSTrầnTrọng Hải	 Vụ trưởngVụ hợp tác Quốc tế, BộY tế
	 TS.Trần QúyTường	 Phó cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh, BộY tế
Các ủy viên
	 PGS.TS. Cao Minh Châu	 Chủ nhiệm Bộ môn PHCNTrường Đại họcY Hà Nội
	 TS.TrầnVăn Chương	 Giám đốcTrung tâm PHCN, Bệnh viện Bạch Mai
	 TS.PhạmThịNhuyên	 ChủnhiệmBộmônPHCNTrườngĐạihọckỹthuậtYtếHảiDương
	 BSCK. IITrần Quốc Khánh	 Trưởng khoaVật lý trị liệu - PHCN, Bệnh việnTrung ương Huế
	 ThS. NguyễnThịThanh Bình	 Trưởng khoaVật lý trị liệu - PHCN, Bệnh viện C Đà Nẵng
	 PGS.TSVũThị Bích Hạnh	 Phó chủ nhiệm Bộ môn PHCNTrường Đại họcY Hà Nội
	 TS.TrầnThịThu Hà	 Phó trưởng khoaVật lý trị liệu - PHCN Bệnh viện NhiTrung ương
	 TS. NguyễnThị MinhThuỷ	 Phó chủ nhiệm Bộ môn PHCNTrường Đại họcY tế công cộng
	 ThS. Nguyễn QuốcThới	 Hiệu trưởngTrườngTrung họcY tế tỉnh BếnTre
	 ThS. Phạm Dũng	 Điều phối viên chương trình Uỷ banY tế Hà Lan -Việt Nam
	 ThS.Trần Ngọc Nghị	 Chuyên viên Cục Quản lý khám, chữa bệnh - BộY tế
Với sự tham gia của chuyên gia quốc tế về phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng
	 TS. MayaThomas	 Chuyên gia tư vấn về PHCNDVCĐ
	 ThS. Anneke Maarse	 Cố vấn chương trình Uỷ banY tế Hà Lan -Việt Nam
Ban biên soạn bộtài liệu Phục hổi chức năng dựavào cộng đồng
(Theoquyếtđịnhsố1149/QĐ–BYTngày01tháng4năm2008)
động kinh ở trẻ em 3
LỜI GIỚITHIỆU
Phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng (PHCNDVCĐ) đã được triển khai ở Việt
Nam từ năm 1987. Bộ Y tế đã rất quan tâm chỉ đạo và hướng dẫn thực hiện công
tác PHCNDVCĐ ở các địa phương. Được sự phối hợp của Bộ Lao động, Thương
binh & Xã hội, Bộ Giáo dục & Đào tạo và các Bộ, Ngành liên quan khác, cũng
như sự chỉ đạo, đầu tư của chính quyền các cấp, sự giúp đỡ có hiệu của các tổ
chức quốc tế, công tác PHCNDVCĐ ở nước ta trong thời gian qua đã giành được
một số kết quả bước đầu rất đáng khích lệ. Nhiều cấp lãnh đạo Bộ, Ngành, địa
phương đã thấy rõ tầm quan trọng của PHCNDVCĐ đối với việc trợ giúp người
khuyết tật nhằm giảm tỷ lệ tàn tật, giúp họ tái hòa nhập cộng đồng, nâng cao
chất lượng cuộc sống.Về tổ chức, đến nay đã hình thành mạng lưới các bệnh viện
Điều dưỡng – PHCN, các trung tâm PHCN, các khoaVật lý trị liệu – PHCN với nhiều
thày thuốc được đào tạo chuyên khoa sâu về PHCN, tham gia triển khai thực hiện
kỹ thuật PHCN ở các địa phương.
Nhằm đẩy mạnh chương trình PHCNDVCĐ ở Việt Nam, yêu cầu về tài liệu hướng
dẫn PHCNDVCĐ để sử dụng trong toàn quốc là rất cấp thiết và hữu ích. Với sự
giúp đỡ kỹ thuật của chuyên gia của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), sự tài trợ, chia
sẻ kinh nghiệm có hiệu quả của Ủy ban Y tế Hà Lan – Việt Nam (MCNV), từ năm
2006, BộY tế đã bắt đầu tiến hành tổ chức biên soạn bộ tài liệu để sử dụng thống
nhất trong chương trình PHCNDVCĐ trên toàn quốc. Sau nhiều lần Hội thảo, xin
ý kiến đóng góp của các chuyên gia Y học trong nước và nước ngoài, đến nay, Bộ
tài liệu về PHCNDVCĐ đã hoàn thành và đã được Bộ Y tế phê duyệt. Bộ tài liệu
này bao gồm:
n	 Tài liệu “Hướng dẫn quản lý và thực hiện PHCNDVCĐ” dành cho cán bộ quản
lý và lập kế hoạch hoạt động PHCNVCĐ.
n	 Tài liệu “Đào tạo nhân lực PHCNDVCĐ” dành cho các tập huấn viên về
PHCNDVCĐ.
n	 Tài liệu “Hướng dẫn cán bộ PHCN cộng đồng và Cộng tác viên về PHCNDVCĐ”.
n	 Tài liệu “Hướng dẫn người khuyết tật và gia đình về PHCNDVCĐ”.
n	 20 cuốn tài liệu hướng dẫn thực hành về PHCN theo các dạng tật thường gặp.
Nội dung của bộ tài liệu được xây dựng dựa trên những tài liệu sẵn có về phục
hồi chức năng và PHNCDVCĐ của WHO và được điều chỉnh cho phù hợp với thực
tế tại Việt Nam.
4 Phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng / Tài liệu số 17
Cuốn “Động kinh ở trẻ em” này là một trong 20 cuốn hướng dẫn thực hành về
phục hồi chức năng các dạng tật thường gặp nói trên. Đối tượng sử dụng của
tài liệu này là cán bộ PHCN cộng đồng, cộng tác viên PHCNDVCĐ, gia đình người
khuyết tật. Nội dung cuốn sách bao gồm những kiến thức cơ bản nhất về khái
niệm, triệu chứng, cách phát hiện, các biện pháp chăm sóc và PHCN cho trẻ có
động kinh. Ngoài ra, tài liệu cũng cung cấp một số thông tin cơ bản về những nơi
có thể cung cấp dịch vụ cần thiết mà người khuyết tật và gia đình có thể tham
khảo.
Tài liệu hướng dẫn này đã được soạn thảo công phu của một nhóm các tác giả
là chuyên gia PHCN và PHCNDVCĐ của Bộ Y tế, các bệnh viện trực thuộc trung
ương, các trường Đại học Y và Y tế công cộng, trong đó PGS.TS Cao Minh Châu là
tác giả chính biên tập nội dung.
Trong quá trình soạn thảo bộ tài liệu, Cục quản lý khám chữa bệnh đã nhận được
sự hỗ trợ về kỹ thuật và tài chính của Uỷ ban Y tế Hà Lan Việt Nam (MCNV), trong
khuôn khổ chương trình hợp tác với Bộ Y tế về tăng cường năng lực PHCNDVCĐ
giai đoạn 2004-2007. Một lần nữa, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự giúp đỡ quý
báu này của MCNV. Ban biên soạn trân trọng cảm ơn những góp ý rất giá trị của
các chuyên gia PHCN trong nước và các chuyên gia nước ngoài về nội dung, hình
thức cuốn tài liệu.
Trong lần đầu tiên xuất bản, mặc dù nhóm biên soạn đã hết sức cố gắng nhưng
chắc chắn vẫn còn nhiều thiếu sót. Mong bạn đọc gửi những nhận xét, phản hồi
cho chúng tôi về bộ tài liệu này, để lần tái bản sau, tài liệu được hoàn chỉnh hơn.
Mọi thông tin xin gửi về: Cục Quản lý khám chữa bệnh, Bộ Y tế, 138A Giảng Võ,
Ba Đình, Hà Nội.
Trân trọng cảm ơn.
TM. BAN BIÊN SOẠN
TRƯỞNG BAN
TS. Nguyễn Thị Xuyên
Thứ trưởng Bộ Y tế
động kinh ở trẻ em 5
1. 	 Giới thiệu
	 Động kinh
Là tình trạng tổn thương não đặc trưng bằng sự lặp đi lặp lại những phóng
lực kịch phát thành nhịp của tế bào não biểu hiện ra ngoài bằng:
n	 Cơn kịch phát về vận động (co giật các chi, co giật cơ), cảm giác, giác quan
và tâm thần có tính chất lặp đi lặp lại nhiều lần.
n	 Có hoặc không kèm theo mất ý thức trong một khoảng thời gian ngắn
hoặc thay đổi về trạng thái tri giác.
	 Tỷ lệ mắc bệnh
Cứ 1.000 người có 5 - 8 người động kinh.
	 Những khó khăn mà trẻ động kinh có thể gặp:
Trẻ động kinh nặng không kiểm soát được bằng thuốc thường bị chậm
phát triển trí tuệ nên gặp phải nhiều vấn đề như sau:
	 Vấn đề tự chăm sóc
n	 Trẻ có thể có rối loạn giấc ngủ.
n	 Khó khăn khi học kỹ năng tự chăm sóc và sinh hoạt hàng ngày.
n	 Có những nguy cơ, nguy hiểm nếu cơn động kinh xảy ra trong khi đi lại và
sử dụng phương tiện giao thông công cộng như ngã, tai nạn.
	 Vấn đề học hành
n	 Một số trẻ động kinh phát triển trí tuệ bình thường, một số trẻ khác có thể
có khó khăn về học đọc, học viết và tính toán.
	 Vấn đề vận động cảm giác
n	 Trẻ có thể khó khăn để đạt được các mốc phát triển vận động.
n	 Trẻ có thể có mất điều phối vận động.
n	 Trẻ có thể có các dị tật về nhìn như lác mắt, sụp mí, rung giật nhãn cầu.
	 Nhận thức	
n	 Kém hoặc không chú ý, thiếu tập trung.
n	 Trí nhớ kém, nghe kém.
động kinh ở trẻ em
6 Phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng / Tài liệu số 17
n	 Thiếu kỹ năng xử lý các vấn đề.
n	 Khó khăn khi định hướng.
	 Tâm lý - xã hội
n	 Trẻ có thể tự kích động mình: như đập đầu, lăn đùng ra đất.
n	 Trẻ có thể kém kiểm soát hành động của mình.
n	 Trẻ có thể kém trong giao tiếp xã hội.
2. 	Nguyên nhân và Phòng ngừa
2.1	 Nguyên nhân
Do các yếu tố xảy ra trước khi sinh, trong khi sinh và sau khi sinh gây tổn
thương não ở trẻ em.
n	 Yếu tố nguy cơ trước sinh
−	Mẹ bị chấn thương khi mang thai.
−	Mẹ bị nhiễm độc chì nặng khi mang thai.
−	Hẹp hộp sọ thai nhi.
n	 Yếu tố nguy cơ trong sinh
−	Đẻ non dưới 37 tuần.
−	Cân nặng khi sinh dưới <2.500g
−	Ngạt khi sinh.
−	Can thiệp sản khoa: dùng kẹp thai, hút thai, đẻ chỉ huy.
−	Vàng da nhân não: vàng da sơ sinh sớm (ngày thứ 1 - 3) kèm theo dấu
hiệu thần kinh như bỏ bú, tím tái, co giật, hôn mê.
−	Hạ đường máu sau sinh nặng kèm theo suy hô hấp nặng.
n	 Yếu tố nguy cơ sau sinh
−	Chảy máu não-màng não.
−	Nhiễm khuẩn thần kinh: viêm não, viêm màng não.
−	Suy hô hấp nặng vì các nguyên nhân khác nhau.
−	Chấn thương sọ não
−	Bệnh chuyển hoá tiến triển.
n	 Không rõ nguyên nhân: nhiều trường hợp động kinh nhưng không có
nguyên nhân rõ ràng.
động kinh ở trẻ em 7
2.2	 Phòng ngừa động kinh ở trẻ em
n	 Khám thai thường quy có thể phát hiện sớm các bệnh lý của bà mẹ và tình
trạng bất thường của thai gây tổn thương não của trẻ.
n	 Nâng cao chất lượng cấp cứu trẻ sơ sinh tại các cơ sở y tế xã, huyện, tỉnh là
biện pháp tích cực nhất nhằm giảm thiểu tỷ lệ trẻ bị tổn thương não.
3. 	 Phát hiện sớm
3.1	 Cơn động kinh toàn bộ
n	 Cơn vắng ý thức: là những cơn rối loạn hoặc mất ý thức xảy ra trong giai
đoạn ngắn (bất động, mắt nhìn xa xăm mơ màng, ngắt quãng các hoạt
động mà trẻ đang làm). Có thể vắng ý thức kèm co giật (giật nhẹ cơ mí mắt,
miệng), kèm mất trương lực tư thế (trẻ gập đầu và thân mình), kèm tăng
trương lực (trẻ ngửa đầu và ưỡn người ra sau, đảo ngược nhãn cầu), kèm
hiện tượng tự động lặp lại các cử động thông thường, kèm yếu tố thực vật
khiến trẻ bị rối loạn vận mạch, thay đổi về hô hấp, dãn đồng tử, đái dầm.
n	 Cơn giật cơ: là các động tác giật cơ ngắn, như tia chớp, hai bên đối xứng
khiến trẻ ngã mà không kèm theo rối loạn ý thức.
n	 Cơn co giật: trẻ bất thình lình co giật hai bên người cân xứng với tốc độ
chậm dần, thời gian dao động khác nhau. Hay gặp khi sốt cao.
n	 Cơn tăng trương lực: cơn co cứng cơ không kèm theo rung cơ, kéo dài từ
vài giây đến 1 phút, hay kèm theo rối loạn ý thức và rối loạn thực vật.
n	 Cơn mất trương lực: cơn mất hoặc giảm trương lực. Nếu thời gian rất ngắn
thì chỉ gây nên hiện tượng gấp người hoặc gục đầu ra trước. Nếu thời gian
dài hơn thì trẻ ngã ra đất trong tình trạng cơ hoàn toàn mềm nhẽo.
n	 Cơn co cứng - co giật (cơn lớn): khởi đầu trẻ mất ý thức, co cứng cơ sau đó
giảm dần kèm theo rối loạn thần kinh thực vật (nhịp tim nhanh, tăng huyết
áp, giãn đồng tử, đỏ mặt), có thể cắn phải lưỡi. Sau đó xuất hiện co giật cơ
hai bên đột ngột, có thể ngừng hô hấp. Giai đoạn sau cơn kéo dài vài phút
đến vài giờ (trẻ bất động, cơ lực giảm, ý thức u ám, giãn cơ hoàn toàn, có
thể có đái dầm, thở hổn hển, có thể tăng tiết đờm dãi, ý thức cải thiện dần
dần), đau đầu, đau người.
3.2	 Cơn động kinh cục bộ
n	 Cơn cục bộ đơn giản
−	Cơn cục bộ đơn giản vận động: Co giật ngón tay, ngón chân, nửa mặt,
nửa người song không bị mất ý thức. Hoặc trẻ quay mắt, đầu, người và
giơ tay giống như trẻ đang nhìn nắm tay của mình. Hoặc trẻ bị mất phát
âm, không nói được.
8 Phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng / Tài liệu số 17
−	Cơn cục bộ đơn giản giác quan, cảm giác: Rối loạn cảm giác thân thể đối
bên (kiến bò, kim châm, đau như điện giật). Trẻ có thể có ảo giác (ánh
sáng lờ mờ, tia sáng, điểm sáng, hình các ngôi sao) hoặc không nhìn
thấy (bán manh, mù).Trẻ có cảm giác có tiếng động ù tai, tiếng huýt sáo.
Trẻ có thể ngửi thấy mùi rất kỳ lạ khó chịu. Trẻ có thể có cảm giác chóng
mặt quay cuồng, muốn ngã, bập bềnh. Trẻ có thể có cảm nhận vị đắng
hoặc chua.
−	Cơn cục bộ đơn giản với triệu chứng thực vật: Trẻ có thể tăng tiết nước
bọt, nuốt, nhai, buồn nôn. Hoặc trẻ cảm thấy đánh trống ngực, nóng,
xanh, tái, xung huyết, đái dầm, khó thở.
−	Cơn cục bộ đơn giản với triệu chứng tâm thần: Trẻ mất khả năng nói, nói
ngọng. Trẻ có thể cảm giác đã thấy, đã sống, chưa bao giờ thấy, không
bao giờ sống, cảm giác quen thuộc hoặc xa lạ, mộng mị. Hoặc trẻ thấy
khó chịu, sợ hãi, lo âu, cảm giác khủng khiếp, hiếm hơn là cảm giác dễ
chịu, khát hoặc đói.
−	Cơn cục bộ phức tạp: Trẻ bị mất ý thức ngay từ đầu kèm các động tác tự
động miệng (nhai, nuốt, liếm láp, ngoạm). Trẻ có thể có động tác bàn
tay, cọ sát, gãi, cầm một vật, cài cúc áo, cởi cúc áo, lục túi, sắp xếp đồ vật,
di chuyển đồ đạc. Hoặc có thể phát ra từ tượng thanh, tiếng kêu, nói một
từ hoặc một đoạn câu.
4. 	 Can thiệp sớm
4.1	 Phục hồi chức năng (PHCN) /điều trị
	 Nguyên tắc
n	 Can thiệp sớm ngay sau khi phát hiện bệnh động kinh bằng thuốc kháng
động kinh phối hợp với PHCN, giáo dục mẫu giáo, tiểu học.
n	 Khám đánh giá về sự phát triển vận động thô - tinh, giao tiếp-ngôn ngữ,
cá nhân-xã hội, trí tuệ thường quy 6 tháng/lần tại các khoa PHCN hoặc các
trung tâm PHCN tại địa phương.
	 Mục tiêu can thiệp
n	 Kích thích sự phát triển của trẻ về vận động thô, vận động tinh của hai
bàn tay.
n	 Kích thích sự phát triển kỹ năng sinh hoạt hàng ngày.
n	 Kích thích kỹ năng giao tiếp và ngôn ngữ.
n	 Kích thích sự phát triển trí tuệ.
động kinh ở trẻ em 9
	 Các biện pháp can thiệp sớm
n	 Y tế: Xử trí cơn co giật của trẻ, thuốc kháng động kinh.
n	 Vận động
−	Xoa bóp
−	Các kỹ thuật tạo thuận lẫy,ngồi, bò, đứng đi
n	 Hoạt động trị liệu
−	Huấn luyện kỹ năng vận động tinh bàn tay
−	Huấn luyện kỹ năng sinh hoạt hàng ngày
n	 Ngôn ngữ trị liệu
−	Kích thích kỹ năng giao tiếp sớm.
−	Huấn luyện kỹ năng hiểu và diễn đạt ngôn ngữ.
n	 Giáo dục mầm non
	 Xử trí cơn động kinh
n	 Đưa trẻ vào một nơi an toàn.
n	 Đặt trẻ nằm nghiêng đầu tránh nuốt phải đờm rãi trong cơn co giật.
n	 Nới rộng quần áo của trẻ.
n	 Không giữ chân tay khi trẻ đang bị co giật.
n	 Đặt một cái thìa hay khăn cuộn tròn ngang miệng trẻ để trẻ không cắn vào
lưỡi của mình.
n	 Loại bỏ các đồ vật xung quanh khiến trẻ có thể bị thương.
n	 Tránh đông người xung quanh trẻ.
n	 Sau cơn co giật trẻ thường ngủ. Để trẻ ngủ yên.
n	 Chỉ cho trẻ uống thuốc nếu trẻ bị đau đầu hoặc có thể có cơn tiếp theo.
Thuốc kháng động kinh phải theo sự chỉ định của bác sỹ. 	
	 Thuốc kháng động kinh
n	 Nguyên tắc
−	Thuốc kháng động kinh phải do bác sỹ chỉ định ngay sau khi phát hiện
bệnh động kinh.
−	Liều lượng thuốc kháng động kinh do bác sỹ chỉ định.
−	Gia đình không được tự động dừng thuốc kháng động kinh cho trẻ.
10 Phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng / Tài liệu số 17
−	Khám đánh giá bệnh động kinh phải được tiến hành thường quy theo
lịch hẹn của bác sỹ tại trạm tâm thần, bệnh viện tâm thần hoặc khoa tâm
thần/ thần kinh của các bệnh viện nhi tại địa phương.
n	 Thuốc kháng động kinh: Depakine, Tegretol, Gardenen, Diazepam,
Sodanton...
	 Hoạt động trị liệu
Xem tập tài liệu chậm PTTT, phần hoạt động trị liệu.
	 Huấn luyện về giao tiếp sớm và ngôn ngữ
Xem tập tài liệu chậm PTTT, phần huấn luyện giao tiếp và ngôn ngữ.
4.2	 Giáo dục trẻ và tư vấn cho gia đình
n	 Cha mẹ cần thông báo cho giáo viên biết về tình trạng động kinh, thuốc
uống tại trường và cách xử trí cơn co giật của trẻ.
n	 Giáo viên cần thông báo cho học sinh trong lớp hiểu về những gì có thể xảy
ra với một bạn bị động kinh để các em có sự hiểu biết và giúp đỡ lần nhau.
n	 Cha mẹ có thể liên hệ với bác sỹ của trạm tâm thần, bệnh viện tâm thần
địa phương để trẻ được khám và cấp thuốc kháng động kinh đình kỳ.
n	 Các bác sỹ PHCN, kỹ thuật viên PHCN tại các Khoa PHCN của các bệnh
viện Trung ương - tỉnh, các trung tâm chỉnh hình và PHCN có thể cung cấp
thêm các thông tin về PHCN cho trẻ bị động kinh.
4.3 	 Hướng nghiệp
n	 Nếu được huấn luyện người bị động kinh có kèm theo chậm phát triển trí
tuệ có thể làm các công việc tay chân đơn giản.
n	 Các nghề thích hợp với người bị động kinh gồm: nội trợ, chăn nuôi gia súc,
trồng cây, nghề thủ công đơn giản...
n	 Tuy nhiên cán bộ y tế nên huấn luyện họ cách phòng tránh các rủi ro có thể
xảy ra khi lên cơn động kinh trong các tình huống khác nhau (ở nhà, ngoài
đường, trong cộng đồng).
4.4	 Hỗ trợ về tâm lý
n	 Trẻ em, người lớn bị động kinh kèm chậm PTTT không được PHCN sớm có
thể có những vấn đề về tâm lý cần được cán bộ tâm lý hỗ trợ.
n	 Gia đình cần giải thích cho trẻ hiểu về tình trạng bệnh tật của trẻ, chấp
nhận và vượt qua mặc cảm của bệnh tật.
n	 Nhà trường cần giải thích cho các học sinh trong trường hiểu về tình trạng
bệnh tật của trẻ bị động kinh kèm chậm PTTT để có sự thông cảm và giúp đỡ.
động kinh ở trẻ em 11
5. 	 Các câu hỏi cha mẹ hay hỏi
	 Con của tôi có thể đi học bình thường không?
Có thể, nếu trẻ bị động kinh kèm chậm PTTT mức độ nhẹ, vừa và được can
thiệp sớm PHCN và giáo dục mẫu giáo.
	 Bệnh động kinh có lây truyền hoặc di truyền không?
Không lây truyền. Không phải tất cả mọi trường hợp động kinh đều có tính
di truyền song một số gia đình có trên 2 người bị động kinh.
	 Người bị động kinh có thể xây dựng gia đình và có con cái
được không?
Họ có quyền xây dựng gia đình nếu có điều kiện. Một số người bị động
kinh kèm chậm PTTT không nên có con cái, một số khác có thể có. Nên
tham khảo thêm bác sỹ tâm thần và sản khoa về vấn đề này.
6. 	 Các cơ sở cung cấp dịch vụ cho trẻ động kinh
n	 Trạm tâm thần địa phương.
n	 Bệnh viện tâm thần địa phương
n	 Trung tâm PHCN tại các thành phố lớn, các tỉnh.
n	 Các khoa PHCN của các bệnh viện Trung ương-tỉnh.
n	 Các trường giáo dục đặc biệt tại các thành phố lớn và một số tỉnh cho trẻ bị
động kinh kèm chậm PTTT.
n	 Các trung tâm giáo dục đặc biệt tư nhân tại các thành phố lớn cho trẻ bị
động kinh kèm chậm PTTT.
Tài liệutham khảo
n	 Giáo trình Vật lý trị liệu Phục hồi chức năng, NXB Y học, 2000.
n	 Trần Thị Thu Hà - Trần Trọng Hải, 2005, “Phát hiện sớm, can thiệp sớm một
số dạng tàn tật ở trẻ em Việt Nam”, NXB Y học.
n	 Ma. Lucia Mirasol Magallona, 2005, Manual for CBR workers and Caregivers,
C&E Publishing Inc.
Sản phẩm chương trình hợp tác
“Tăng cường năng lực Phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng”
giữa Bộ Y tế Việt Nam và Uỷ ban Y tế Hà Lan Việt Nam
SÁCH KHÔNG BÁN
Danh mục bộ tài liệu Phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng
	 Hướngdẫnquảnlývàthựchiệnphụchồichứcnăngdựavàocộngđồng
	Đàotạonhânlựcphụchồichứcnăngdựavàocộngđồng
	 HướngdẫncánbộPHCNCĐvàcộngtácviênvềPhụchồichứcnăngdựavàocộngđồng
	 HướngdẫnngườikhuyếttậtvàgiađìnhvềPhụchồichứcnăngdựavàocộngđồng
20Tài liệu kỹ thuật về PHCN cho tuyến cộng đồng sử dụng, bao gồm:
1.	 Phụchồichứcnăngsautaibiếnmạchmáunão
2.	 Phụchồichứcnăngtổnthươngtuỷsống
3.	 Chămsócmỏmcụt
4.	 Phụchồichứcnăngtrongbệnhviêmkhớpdạngthấp
5.	 Phòngngừathươngtậtthứphát
6.	 Dụngcụphụchồichứcnăngtựlàmtạicộngđồng
7.	 Phụchồichứcnăngtrẻtrậtkhớphángbẩmsinh
8.	 Phụchồichứcnăngchotrẻcongvẹocộtsống
9.	 Phụchồichứcnăngbànchânkhoèobẩmsinh
10.	 Phụchồichứcnăngchotrẻbạinão
11.	 Phụchồichứcnăngkhókhănvềnhìn
12.	 Phụchồichứcnăngnóingọng,nóilắpvàthấtngôn
13.	 Phụchồichứcnăngtrẻgiảmthínhlực(khiếmthính)
14.	 Phụchồichứcnăngtrẻchậmpháttriểntrítuệ
15.	 Phụchồichứcnăngtrẻtựkỷ
16.	 Phụchồichứcnăngngườicóbệnhtâmthần
17.	Độngkinhởtrẻem
18.	 Phụchồichứcnăngsaubỏng
19.	 Phụchồichứcnăngbệnhphổimạntính
20.	 Thểthao,vănhoávàgiảitríchongườikhuyếttật

More Related Content

What's hot

Phục hồi chức năng cho trẻ chậm phát triển trí tuệ
Phục hồi chức năng cho trẻ chậm phát triển trí tuệPhục hồi chức năng cho trẻ chậm phát triển trí tuệ
Phục hồi chức năng cho trẻ chậm phát triển trí tuệYhoccongdong.com
 
Nghiên cứu Vương Não Khang tại BV Nhi trung ương
Nghiên cứu Vương Não Khang tại BV Nhi trung ươngNghiên cứu Vương Não Khang tại BV Nhi trung ương
Nghiên cứu Vương Não Khang tại BV Nhi trung ươngVuongnaokhang
 
Phục hồi chức năng trẻ giảm thính lực
Phục hồi chức năng trẻ giảm thính lựcPhục hồi chức năng trẻ giảm thính lực
Phục hồi chức năng trẻ giảm thính lựcYhoccongdong.com
 
Phục hồi chức năng cho người khuyết tật/giảm chức năng nhìn
Phục hồi chức năng cho người khuyết tật/giảm chức năng nhìnPhục hồi chức năng cho người khuyết tật/giảm chức năng nhìn
Phục hồi chức năng cho người khuyết tật/giảm chức năng nhìnYhoccongdong.com
 
Phục hồi chức năng cho trẻ bại não
Phục hồi chức năng cho trẻ bại nãoPhục hồi chức năng cho trẻ bại não
Phục hồi chức năng cho trẻ bại nãoYhoccongdong.com
 
Phuc hoi chuc nang cho nguoi bi benh co [compatibility mode]
Phuc hoi chuc nang cho nguoi bi benh co [compatibility mode]Phuc hoi chuc nang cho nguoi bi benh co [compatibility mode]
Phuc hoi chuc nang cho nguoi bi benh co [compatibility mode]Đức Tâm
 
Quyển 1: Giới thiệu chung - Hướng dẫn Phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng
Quyển 1: Giới thiệu chung - Hướng dẫn Phục hồi chức năng dựa vào cộng đồngQuyển 1: Giới thiệu chung - Hướng dẫn Phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng
Quyển 1: Giới thiệu chung - Hướng dẫn Phục hồi chức năng dựa vào cộng đồngYhoccongdong.com
 
Phòng ngừa thương tật thứ phát
Phòng ngừa thương tật thứ phátPhòng ngừa thương tật thứ phát
Phòng ngừa thương tật thứ phátYhoccongdong.com
 
Phục hồi chức năng sau bỏng
Phục hồi chức năng sau bỏngPhục hồi chức năng sau bỏng
Phục hồi chức năng sau bỏngYhoccongdong.com
 
Giới thiệu tt csgn chân trời mới
Giới thiệu tt csgn chân trời mớiGiới thiệu tt csgn chân trời mới
Giới thiệu tt csgn chân trời mớiCsgn Chân Trời Mới
 
Phục hồi chức năng sau tai biến mạch máu não
Phục hồi chức năng sau tai biến mạch máu nãoPhục hồi chức năng sau tai biến mạch máu não
Phục hồi chức năng sau tai biến mạch máu nãoYhoccongdong.com
 
Quyển 7: Tài liệu bổ xung - Hướng dẫn Phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng
Quyển 7: Tài liệu bổ xung - Hướng dẫn Phục hồi chức năng dựa vào cộng đồngQuyển 7: Tài liệu bổ xung - Hướng dẫn Phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng
Quyển 7: Tài liệu bổ xung - Hướng dẫn Phục hồi chức năng dựa vào cộng đồngYhoccongdong.com
 
Phục hồi chức năng tổn thương tủy sống
Phục hồi chức năng tổn thương tủy sốngPhục hồi chức năng tổn thương tủy sống
Phục hồi chức năng tổn thương tủy sốngYhoccongdong.com
 

What's hot (13)

Phục hồi chức năng cho trẻ chậm phát triển trí tuệ
Phục hồi chức năng cho trẻ chậm phát triển trí tuệPhục hồi chức năng cho trẻ chậm phát triển trí tuệ
Phục hồi chức năng cho trẻ chậm phát triển trí tuệ
 
Nghiên cứu Vương Não Khang tại BV Nhi trung ương
Nghiên cứu Vương Não Khang tại BV Nhi trung ươngNghiên cứu Vương Não Khang tại BV Nhi trung ương
Nghiên cứu Vương Não Khang tại BV Nhi trung ương
 
Phục hồi chức năng trẻ giảm thính lực
Phục hồi chức năng trẻ giảm thính lựcPhục hồi chức năng trẻ giảm thính lực
Phục hồi chức năng trẻ giảm thính lực
 
Phục hồi chức năng cho người khuyết tật/giảm chức năng nhìn
Phục hồi chức năng cho người khuyết tật/giảm chức năng nhìnPhục hồi chức năng cho người khuyết tật/giảm chức năng nhìn
Phục hồi chức năng cho người khuyết tật/giảm chức năng nhìn
 
Phục hồi chức năng cho trẻ bại não
Phục hồi chức năng cho trẻ bại nãoPhục hồi chức năng cho trẻ bại não
Phục hồi chức năng cho trẻ bại não
 
Phuc hoi chuc nang cho nguoi bi benh co [compatibility mode]
Phuc hoi chuc nang cho nguoi bi benh co [compatibility mode]Phuc hoi chuc nang cho nguoi bi benh co [compatibility mode]
Phuc hoi chuc nang cho nguoi bi benh co [compatibility mode]
 
Quyển 1: Giới thiệu chung - Hướng dẫn Phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng
Quyển 1: Giới thiệu chung - Hướng dẫn Phục hồi chức năng dựa vào cộng đồngQuyển 1: Giới thiệu chung - Hướng dẫn Phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng
Quyển 1: Giới thiệu chung - Hướng dẫn Phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng
 
Phòng ngừa thương tật thứ phát
Phòng ngừa thương tật thứ phátPhòng ngừa thương tật thứ phát
Phòng ngừa thương tật thứ phát
 
Phục hồi chức năng sau bỏng
Phục hồi chức năng sau bỏngPhục hồi chức năng sau bỏng
Phục hồi chức năng sau bỏng
 
Giới thiệu tt csgn chân trời mới
Giới thiệu tt csgn chân trời mớiGiới thiệu tt csgn chân trời mới
Giới thiệu tt csgn chân trời mới
 
Phục hồi chức năng sau tai biến mạch máu não
Phục hồi chức năng sau tai biến mạch máu nãoPhục hồi chức năng sau tai biến mạch máu não
Phục hồi chức năng sau tai biến mạch máu não
 
Quyển 7: Tài liệu bổ xung - Hướng dẫn Phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng
Quyển 7: Tài liệu bổ xung - Hướng dẫn Phục hồi chức năng dựa vào cộng đồngQuyển 7: Tài liệu bổ xung - Hướng dẫn Phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng
Quyển 7: Tài liệu bổ xung - Hướng dẫn Phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng
 
Phục hồi chức năng tổn thương tủy sống
Phục hồi chức năng tổn thương tủy sốngPhục hồi chức năng tổn thương tủy sống
Phục hồi chức năng tổn thương tủy sống
 

Viewers also liked

Quyển 3: Hợp phần Giáo dục - Hướng dẫn Phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng
Quyển 3: Hợp phần Giáo dục - Hướng dẫn Phục hồi chức năng dựa vào cộng đồngQuyển 3: Hợp phần Giáo dục - Hướng dẫn Phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng
Quyển 3: Hợp phần Giáo dục - Hướng dẫn Phục hồi chức năng dựa vào cộng đồngYhoccongdong.com
 
Tài liệu hướng dẫn phòng ngừa XHTD trẻ em dành cho cha mẹ
Tài liệu hướng dẫn phòng ngừa XHTD trẻ em dành cho cha mẹTài liệu hướng dẫn phòng ngừa XHTD trẻ em dành cho cha mẹ
Tài liệu hướng dẫn phòng ngừa XHTD trẻ em dành cho cha mẹphongnq
 
Ebook Giáo dục kiến tạo
Ebook Giáo dục kiến tạoEbook Giáo dục kiến tạo
Ebook Giáo dục kiến tạokhiemmeo
 
250 CÂU TRẮC NGHIỆM GIÁO VIÊN GIỎI KHỐI TIỂU HỌC CÓ ĐÁP ÁN
250 CÂU TRẮC NGHIỆM GIÁO VIÊN GIỎI KHỐI TIỂU HỌC CÓ ĐÁP ÁN250 CÂU TRẮC NGHIỆM GIÁO VIÊN GIỎI KHỐI TIỂU HỌC CÓ ĐÁP ÁN
250 CÂU TRẮC NGHIỆM GIÁO VIÊN GIỎI KHỐI TIỂU HỌC CÓ ĐÁP ÁNBồi Dưỡng HSG Toán Lớp 3
 
12 chu de_giao_duc_tre_vi_thanh_nien_ban_cuoi
12 chu de_giao_duc_tre_vi_thanh_nien_ban_cuoi12 chu de_giao_duc_tre_vi_thanh_nien_ban_cuoi
12 chu de_giao_duc_tre_vi_thanh_nien_ban_cuoiPhi Phi
 

Viewers also liked (13)

11 phcn kho khanvenhin
11 phcn kho khanvenhin11 phcn kho khanvenhin
11 phcn kho khanvenhin
 
Presentation1
Presentation1Presentation1
Presentation1
 
14 cham phattrientt_treem
14 cham phattrientt_treem14 cham phattrientt_treem
14 cham phattrientt_treem
 
02 phcn tuy_song_2
02 phcn tuy_song_202 phcn tuy_song_2
02 phcn tuy_song_2
 
Sơ đồ tư duy trong dạy học
Sơ đồ tư duy trong dạy họcSơ đồ tư duy trong dạy học
Sơ đồ tư duy trong dạy học
 
Quyển 3: Hợp phần Giáo dục - Hướng dẫn Phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng
Quyển 3: Hợp phần Giáo dục - Hướng dẫn Phục hồi chức năng dựa vào cộng đồngQuyển 3: Hợp phần Giáo dục - Hướng dẫn Phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng
Quyển 3: Hợp phần Giáo dục - Hướng dẫn Phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng
 
13 phuchoichucnangtregiamthinhluc
13 phuchoichucnangtregiamthinhluc13 phuchoichucnangtregiamthinhluc
13 phuchoichucnangtregiamthinhluc
 
Tài liệu hướng dẫn phòng ngừa XHTD trẻ em dành cho cha mẹ
Tài liệu hướng dẫn phòng ngừa XHTD trẻ em dành cho cha mẹTài liệu hướng dẫn phòng ngừa XHTD trẻ em dành cho cha mẹ
Tài liệu hướng dẫn phòng ngừa XHTD trẻ em dành cho cha mẹ
 
Giáo dục Khoa học
Giáo dục Khoa học Giáo dục Khoa học
Giáo dục Khoa học
 
Ebook Giáo dục kiến tạo
Ebook Giáo dục kiến tạoEbook Giáo dục kiến tạo
Ebook Giáo dục kiến tạo
 
nội dung giáo dục
nội dung giáo dụcnội dung giáo dục
nội dung giáo dục
 
250 CÂU TRẮC NGHIỆM GIÁO VIÊN GIỎI KHỐI TIỂU HỌC CÓ ĐÁP ÁN
250 CÂU TRẮC NGHIỆM GIÁO VIÊN GIỎI KHỐI TIỂU HỌC CÓ ĐÁP ÁN250 CÂU TRẮC NGHIỆM GIÁO VIÊN GIỎI KHỐI TIỂU HỌC CÓ ĐÁP ÁN
250 CÂU TRẮC NGHIỆM GIÁO VIÊN GIỎI KHỐI TIỂU HỌC CÓ ĐÁP ÁN
 
12 chu de_giao_duc_tre_vi_thanh_nien_ban_cuoi
12 chu de_giao_duc_tre_vi_thanh_nien_ban_cuoi12 chu de_giao_duc_tre_vi_thanh_nien_ban_cuoi
12 chu de_giao_duc_tre_vi_thanh_nien_ban_cuoi
 

Similar to 17 dong kinhtreem

01phuchoichucnangsautaibienmachmaunao 140101213550-phpapp02
01phuchoichucnangsautaibienmachmaunao 140101213550-phpapp0201phuchoichucnangsautaibienmachmaunao 140101213550-phpapp02
01phuchoichucnangsautaibienmachmaunao 140101213550-phpapp02Lê Huy
 
phuc hoi chuc nang dua vao cong dong
phuc hoi chuc nang dua vao cong dongphuc hoi chuc nang dua vao cong dong
phuc hoi chuc nang dua vao cong dongNgô Định
 
Thuốc Trị Bệnh Bốc Hỏa Nhanh Nhất
Thuốc Trị Bệnh Bốc Hỏa Nhanh NhấtThuốc Trị Bệnh Bốc Hỏa Nhanh Nhất
Thuốc Trị Bệnh Bốc Hỏa Nhanh Nhấtjohnnie722
 
Nghien cuu mot so roi loan tam ly o tre vi thanh nien dang dieu tri benh dong...
Nghien cuu mot so roi loan tam ly o tre vi thanh nien dang dieu tri benh dong...Nghien cuu mot so roi loan tam ly o tre vi thanh nien dang dieu tri benh dong...
Nghien cuu mot so roi loan tam ly o tre vi thanh nien dang dieu tri benh dong...Luanvanyhoc.com-Zalo 0927.007.596
 
Hướng dẫn chẩn đoán và quản lý các rối loạn tâm thần thường gặp trong chăm só...
Hướng dẫn chẩn đoán và quản lý các rối loạn tâm thần thường gặp trong chăm só...Hướng dẫn chẩn đoán và quản lý các rối loạn tâm thần thường gặp trong chăm só...
Hướng dẫn chẩn đoán và quản lý các rối loạn tâm thần thường gặp trong chăm só...nataliej4
 
Sơ cứu tâm lý: Hướng dẫn dành cho người cứu hộ tại hiện trường
Sơ cứu tâm lý: Hướng dẫn dành cho người cứu hộ tại hiện trườngSơ cứu tâm lý: Hướng dẫn dành cho người cứu hộ tại hiện trường
Sơ cứu tâm lý: Hướng dẫn dành cho người cứu hộ tại hiện trườngYhoccongdong.com
 
Tâm Bệnh Học Trẻ Em Và Thanh Thiếu Niên
Tâm Bệnh Học Trẻ Em Và Thanh Thiếu Niên Tâm Bệnh Học Trẻ Em Và Thanh Thiếu Niên
Tâm Bệnh Học Trẻ Em Và Thanh Thiếu Niên nataliej4
 

Similar to 17 dong kinhtreem (20)

15 tu kytreem
15 tu kytreem15 tu kytreem
15 tu kytreem
 
16 phcn benh_tamthan
16 phcn benh_tamthan16 phcn benh_tamthan
16 phcn benh_tamthan
 
4 phcn benh_khop_dang_thap
4 phcn benh_khop_dang_thap4 phcn benh_khop_dang_thap
4 phcn benh_khop_dang_thap
 
09 phcn chan_kheotreem
09 phcn chan_kheotreem09 phcn chan_kheotreem
09 phcn chan_kheotreem
 
05 cac thuongtatthuphat
05 cac thuongtatthuphat05 cac thuongtatthuphat
05 cac thuongtatthuphat
 
07 trat khophangtreem
07 trat khophangtreem07 trat khophangtreem
07 trat khophangtreem
 
10 phcn tre_embainao
10 phcn tre_embainao10 phcn tre_embainao
10 phcn tre_embainao
 
1 phcn taibienmachmaunao
1 phcn taibienmachmaunao1 phcn taibienmachmaunao
1 phcn taibienmachmaunao
 
01phuchoichucnangsautaibienmachmaunao 140101213550-phpapp02
01phuchoichucnangsautaibienmachmaunao 140101213550-phpapp0201phuchoichucnangsautaibienmachmaunao 140101213550-phpapp02
01phuchoichucnangsautaibienmachmaunao 140101213550-phpapp02
 
phuc hoi chuc nang dua vao cong dong
phuc hoi chuc nang dua vao cong dongphuc hoi chuc nang dua vao cong dong
phuc hoi chuc nang dua vao cong dong
 
19 phcn phoi_mantinh
19 phcn phoi_mantinh19 phcn phoi_mantinh
19 phcn phoi_mantinh
 
18 phcn sau_bong
18 phcn sau_bong18 phcn sau_bong
18 phcn sau_bong
 
12 phcn cho tenl_venghenoi
12 phcn cho tenl_venghenoi12 phcn cho tenl_venghenoi
12 phcn cho tenl_venghenoi
 
03 phcn mom_cut
03 phcn mom_cut03 phcn mom_cut
03 phcn mom_cut
 
Thuốc Trị Bệnh Bốc Hỏa Nhanh Nhất
Thuốc Trị Bệnh Bốc Hỏa Nhanh NhấtThuốc Trị Bệnh Bốc Hỏa Nhanh Nhất
Thuốc Trị Bệnh Bốc Hỏa Nhanh Nhất
 
Nghien cuu mot so roi loan tam ly o tre vi thanh nien dang dieu tri benh dong...
Nghien cuu mot so roi loan tam ly o tre vi thanh nien dang dieu tri benh dong...Nghien cuu mot so roi loan tam ly o tre vi thanh nien dang dieu tri benh dong...
Nghien cuu mot so roi loan tam ly o tre vi thanh nien dang dieu tri benh dong...
 
Hướng dẫn chẩn đoán và quản lý các rối loạn tâm thần thường gặp trong chăm só...
Hướng dẫn chẩn đoán và quản lý các rối loạn tâm thần thường gặp trong chăm só...Hướng dẫn chẩn đoán và quản lý các rối loạn tâm thần thường gặp trong chăm só...
Hướng dẫn chẩn đoán và quản lý các rối loạn tâm thần thường gặp trong chăm só...
 
Sơ cứu tâm lý: Hướng dẫn dành cho người cứu hộ tại hiện trường
Sơ cứu tâm lý: Hướng dẫn dành cho người cứu hộ tại hiện trườngSơ cứu tâm lý: Hướng dẫn dành cho người cứu hộ tại hiện trường
Sơ cứu tâm lý: Hướng dẫn dành cho người cứu hộ tại hiện trường
 
Tâm Bệnh Học Trẻ Em Và Thanh Thiếu Niên
Tâm Bệnh Học Trẻ Em Và Thanh Thiếu Niên Tâm Bệnh Học Trẻ Em Và Thanh Thiếu Niên
Tâm Bệnh Học Trẻ Em Và Thanh Thiếu Niên
 
20 the thaovanhoankt
20 the thaovanhoankt20 the thaovanhoankt
20 the thaovanhoankt
 

More from Nguyễn Bá Khánh Hòa

More from Nguyễn Bá Khánh Hòa (20)

Biện chứng Trúng phong
Biện chứng Trúng phongBiện chứng Trúng phong
Biện chứng Trúng phong
 
Hình ảnh học Thoát vị đĩa đệm
Hình ảnh học Thoát vị đĩa đệmHình ảnh học Thoát vị đĩa đệm
Hình ảnh học Thoát vị đĩa đệm
 
Viêm khớp dạng thấp
Viêm khớp dạng thấpViêm khớp dạng thấp
Viêm khớp dạng thấp
 
Vận động trị liệu
Vận động trị liệuVận động trị liệu
Vận động trị liệu
 
PHCN Vẹo CS
PHCN Vẹo CSPHCN Vẹo CS
PHCN Vẹo CS
 
Các thương tật thứ cấp
Các thương tật thứ cấpCác thương tật thứ cấp
Các thương tật thứ cấp
 
Phcn tk ngoai bien
Phcn tk ngoai bienPhcn tk ngoai bien
Phcn tk ngoai bien
 
Phcn tự kỷ (can thiệp)
Phcn tự kỷ (can thiệp)Phcn tự kỷ (can thiệp)
Phcn tự kỷ (can thiệp)
 
Phcn tự kỷ (phát hiện sớm)
Phcn tự kỷ (phát hiện sớm)Phcn tự kỷ (phát hiện sớm)
Phcn tự kỷ (phát hiện sớm)
 
Phcn tự kỷ
Phcn tự kỷPhcn tự kỷ
Phcn tự kỷ
 
Phcn nghe kém
Phcn nghe kémPhcn nghe kém
Phcn nghe kém
 
Phcn mom cut
Phcn mom cutPhcn mom cut
Phcn mom cut
 
Phcn hn 10 2010 - keo cot song
Phcn hn 10 2010 - keo cot songPhcn hn 10 2010 - keo cot song
Phcn hn 10 2010 - keo cot song
 
Phcn gay xuong
Phcn gay xuongPhcn gay xuong
Phcn gay xuong
 
Phcn đau dây tk toa
Phcn đau dây tk toaPhcn đau dây tk toa
Phcn đau dây tk toa
 
Mục tiêu về chức năng sau Tổn thương tủy sống
Mục tiêu về chức năng sau Tổn thương tủy sốngMục tiêu về chức năng sau Tổn thương tủy sống
Mục tiêu về chức năng sau Tổn thương tủy sống
 
Mẫu co cứng
Mẫu co cứng Mẫu co cứng
Mẫu co cứng
 
Dung cu chinh hinh (pgs minh)
Dung cu chinh hinh (pgs minh)Dung cu chinh hinh (pgs minh)
Dung cu chinh hinh (pgs minh)
 
đIều trị đau
đIều trị đauđIều trị đau
đIều trị đau
 
PHCN CTSN
PHCN CTSNPHCN CTSN
PHCN CTSN
 

17 dong kinhtreem

  • 1. động kinh ở trẻ em Tài liệu số 17 Phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng
  • 2. Trưởng ban TS. NguyễnThị Xuyên Thứ trưởng BộY tế Phó trưởng ban PGS.TSTrầnTrọng Hải Vụ trưởngVụ hợp tác Quốc tế, BộY tế TS.Trần QúyTường Phó cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh, BộY tế Các ủy viên PGS.TS. Cao Minh Châu Chủ nhiệm Bộ môn PHCNTrường Đại họcY Hà Nội TS.TrầnVăn Chương Giám đốcTrung tâm PHCN, Bệnh viện Bạch Mai TS.PhạmThịNhuyên ChủnhiệmBộmônPHCNTrườngĐạihọckỹthuậtYtếHảiDương BSCK. IITrần Quốc Khánh Trưởng khoaVật lý trị liệu - PHCN, Bệnh việnTrung ương Huế ThS. NguyễnThịThanh Bình Trưởng khoaVật lý trị liệu - PHCN, Bệnh viện C Đà Nẵng PGS.TSVũThị Bích Hạnh Phó chủ nhiệm Bộ môn PHCNTrường Đại họcY Hà Nội TS.TrầnThịThu Hà Phó trưởng khoaVật lý trị liệu - PHCN Bệnh viện NhiTrung ương TS. NguyễnThị MinhThuỷ Phó chủ nhiệm Bộ môn PHCNTrường Đại họcY tế công cộng ThS. Nguyễn QuốcThới Hiệu trưởngTrườngTrung họcY tế tỉnh BếnTre ThS. Phạm Dũng Điều phối viên chương trình Uỷ banY tế Hà Lan -Việt Nam ThS.Trần Ngọc Nghị Chuyên viên Cục Quản lý khám, chữa bệnh - BộY tế Với sự tham gia của chuyên gia quốc tế về phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng TS. MayaThomas Chuyên gia tư vấn về PHCNDVCĐ ThS. Anneke Maarse Cố vấn chương trình Uỷ banY tế Hà Lan -Việt Nam Ban biên soạn bộtài liệu Phục hổi chức năng dựavào cộng đồng (Theoquyếtđịnhsố1149/QĐ–BYTngày01tháng4năm2008)
  • 3. động kinh ở trẻ em 3 LỜI GIỚITHIỆU Phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng (PHCNDVCĐ) đã được triển khai ở Việt Nam từ năm 1987. Bộ Y tế đã rất quan tâm chỉ đạo và hướng dẫn thực hiện công tác PHCNDVCĐ ở các địa phương. Được sự phối hợp của Bộ Lao động, Thương binh & Xã hội, Bộ Giáo dục & Đào tạo và các Bộ, Ngành liên quan khác, cũng như sự chỉ đạo, đầu tư của chính quyền các cấp, sự giúp đỡ có hiệu của các tổ chức quốc tế, công tác PHCNDVCĐ ở nước ta trong thời gian qua đã giành được một số kết quả bước đầu rất đáng khích lệ. Nhiều cấp lãnh đạo Bộ, Ngành, địa phương đã thấy rõ tầm quan trọng của PHCNDVCĐ đối với việc trợ giúp người khuyết tật nhằm giảm tỷ lệ tàn tật, giúp họ tái hòa nhập cộng đồng, nâng cao chất lượng cuộc sống.Về tổ chức, đến nay đã hình thành mạng lưới các bệnh viện Điều dưỡng – PHCN, các trung tâm PHCN, các khoaVật lý trị liệu – PHCN với nhiều thày thuốc được đào tạo chuyên khoa sâu về PHCN, tham gia triển khai thực hiện kỹ thuật PHCN ở các địa phương. Nhằm đẩy mạnh chương trình PHCNDVCĐ ở Việt Nam, yêu cầu về tài liệu hướng dẫn PHCNDVCĐ để sử dụng trong toàn quốc là rất cấp thiết và hữu ích. Với sự giúp đỡ kỹ thuật của chuyên gia của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), sự tài trợ, chia sẻ kinh nghiệm có hiệu quả của Ủy ban Y tế Hà Lan – Việt Nam (MCNV), từ năm 2006, BộY tế đã bắt đầu tiến hành tổ chức biên soạn bộ tài liệu để sử dụng thống nhất trong chương trình PHCNDVCĐ trên toàn quốc. Sau nhiều lần Hội thảo, xin ý kiến đóng góp của các chuyên gia Y học trong nước và nước ngoài, đến nay, Bộ tài liệu về PHCNDVCĐ đã hoàn thành và đã được Bộ Y tế phê duyệt. Bộ tài liệu này bao gồm: n Tài liệu “Hướng dẫn quản lý và thực hiện PHCNDVCĐ” dành cho cán bộ quản lý và lập kế hoạch hoạt động PHCNVCĐ. n Tài liệu “Đào tạo nhân lực PHCNDVCĐ” dành cho các tập huấn viên về PHCNDVCĐ. n Tài liệu “Hướng dẫn cán bộ PHCN cộng đồng và Cộng tác viên về PHCNDVCĐ”. n Tài liệu “Hướng dẫn người khuyết tật và gia đình về PHCNDVCĐ”. n 20 cuốn tài liệu hướng dẫn thực hành về PHCN theo các dạng tật thường gặp. Nội dung của bộ tài liệu được xây dựng dựa trên những tài liệu sẵn có về phục hồi chức năng và PHNCDVCĐ của WHO và được điều chỉnh cho phù hợp với thực tế tại Việt Nam.
  • 4. 4 Phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng / Tài liệu số 17 Cuốn “Động kinh ở trẻ em” này là một trong 20 cuốn hướng dẫn thực hành về phục hồi chức năng các dạng tật thường gặp nói trên. Đối tượng sử dụng của tài liệu này là cán bộ PHCN cộng đồng, cộng tác viên PHCNDVCĐ, gia đình người khuyết tật. Nội dung cuốn sách bao gồm những kiến thức cơ bản nhất về khái niệm, triệu chứng, cách phát hiện, các biện pháp chăm sóc và PHCN cho trẻ có động kinh. Ngoài ra, tài liệu cũng cung cấp một số thông tin cơ bản về những nơi có thể cung cấp dịch vụ cần thiết mà người khuyết tật và gia đình có thể tham khảo. Tài liệu hướng dẫn này đã được soạn thảo công phu của một nhóm các tác giả là chuyên gia PHCN và PHCNDVCĐ của Bộ Y tế, các bệnh viện trực thuộc trung ương, các trường Đại học Y và Y tế công cộng, trong đó PGS.TS Cao Minh Châu là tác giả chính biên tập nội dung. Trong quá trình soạn thảo bộ tài liệu, Cục quản lý khám chữa bệnh đã nhận được sự hỗ trợ về kỹ thuật và tài chính của Uỷ ban Y tế Hà Lan Việt Nam (MCNV), trong khuôn khổ chương trình hợp tác với Bộ Y tế về tăng cường năng lực PHCNDVCĐ giai đoạn 2004-2007. Một lần nữa, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự giúp đỡ quý báu này của MCNV. Ban biên soạn trân trọng cảm ơn những góp ý rất giá trị của các chuyên gia PHCN trong nước và các chuyên gia nước ngoài về nội dung, hình thức cuốn tài liệu. Trong lần đầu tiên xuất bản, mặc dù nhóm biên soạn đã hết sức cố gắng nhưng chắc chắn vẫn còn nhiều thiếu sót. Mong bạn đọc gửi những nhận xét, phản hồi cho chúng tôi về bộ tài liệu này, để lần tái bản sau, tài liệu được hoàn chỉnh hơn. Mọi thông tin xin gửi về: Cục Quản lý khám chữa bệnh, Bộ Y tế, 138A Giảng Võ, Ba Đình, Hà Nội. Trân trọng cảm ơn. TM. BAN BIÊN SOẠN TRƯỞNG BAN TS. Nguyễn Thị Xuyên Thứ trưởng Bộ Y tế
  • 5. động kinh ở trẻ em 5 1. Giới thiệu Động kinh Là tình trạng tổn thương não đặc trưng bằng sự lặp đi lặp lại những phóng lực kịch phát thành nhịp của tế bào não biểu hiện ra ngoài bằng: n Cơn kịch phát về vận động (co giật các chi, co giật cơ), cảm giác, giác quan và tâm thần có tính chất lặp đi lặp lại nhiều lần. n Có hoặc không kèm theo mất ý thức trong một khoảng thời gian ngắn hoặc thay đổi về trạng thái tri giác. Tỷ lệ mắc bệnh Cứ 1.000 người có 5 - 8 người động kinh. Những khó khăn mà trẻ động kinh có thể gặp: Trẻ động kinh nặng không kiểm soát được bằng thuốc thường bị chậm phát triển trí tuệ nên gặp phải nhiều vấn đề như sau: Vấn đề tự chăm sóc n Trẻ có thể có rối loạn giấc ngủ. n Khó khăn khi học kỹ năng tự chăm sóc và sinh hoạt hàng ngày. n Có những nguy cơ, nguy hiểm nếu cơn động kinh xảy ra trong khi đi lại và sử dụng phương tiện giao thông công cộng như ngã, tai nạn. Vấn đề học hành n Một số trẻ động kinh phát triển trí tuệ bình thường, một số trẻ khác có thể có khó khăn về học đọc, học viết và tính toán. Vấn đề vận động cảm giác n Trẻ có thể khó khăn để đạt được các mốc phát triển vận động. n Trẻ có thể có mất điều phối vận động. n Trẻ có thể có các dị tật về nhìn như lác mắt, sụp mí, rung giật nhãn cầu. Nhận thức n Kém hoặc không chú ý, thiếu tập trung. n Trí nhớ kém, nghe kém. động kinh ở trẻ em
  • 6. 6 Phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng / Tài liệu số 17 n Thiếu kỹ năng xử lý các vấn đề. n Khó khăn khi định hướng. Tâm lý - xã hội n Trẻ có thể tự kích động mình: như đập đầu, lăn đùng ra đất. n Trẻ có thể kém kiểm soát hành động của mình. n Trẻ có thể kém trong giao tiếp xã hội. 2. Nguyên nhân và Phòng ngừa 2.1 Nguyên nhân Do các yếu tố xảy ra trước khi sinh, trong khi sinh và sau khi sinh gây tổn thương não ở trẻ em. n Yếu tố nguy cơ trước sinh − Mẹ bị chấn thương khi mang thai. − Mẹ bị nhiễm độc chì nặng khi mang thai. − Hẹp hộp sọ thai nhi. n Yếu tố nguy cơ trong sinh − Đẻ non dưới 37 tuần. − Cân nặng khi sinh dưới <2.500g − Ngạt khi sinh. − Can thiệp sản khoa: dùng kẹp thai, hút thai, đẻ chỉ huy. − Vàng da nhân não: vàng da sơ sinh sớm (ngày thứ 1 - 3) kèm theo dấu hiệu thần kinh như bỏ bú, tím tái, co giật, hôn mê. − Hạ đường máu sau sinh nặng kèm theo suy hô hấp nặng. n Yếu tố nguy cơ sau sinh − Chảy máu não-màng não. − Nhiễm khuẩn thần kinh: viêm não, viêm màng não. − Suy hô hấp nặng vì các nguyên nhân khác nhau. − Chấn thương sọ não − Bệnh chuyển hoá tiến triển. n Không rõ nguyên nhân: nhiều trường hợp động kinh nhưng không có nguyên nhân rõ ràng.
  • 7. động kinh ở trẻ em 7 2.2 Phòng ngừa động kinh ở trẻ em n Khám thai thường quy có thể phát hiện sớm các bệnh lý của bà mẹ và tình trạng bất thường của thai gây tổn thương não của trẻ. n Nâng cao chất lượng cấp cứu trẻ sơ sinh tại các cơ sở y tế xã, huyện, tỉnh là biện pháp tích cực nhất nhằm giảm thiểu tỷ lệ trẻ bị tổn thương não. 3. Phát hiện sớm 3.1 Cơn động kinh toàn bộ n Cơn vắng ý thức: là những cơn rối loạn hoặc mất ý thức xảy ra trong giai đoạn ngắn (bất động, mắt nhìn xa xăm mơ màng, ngắt quãng các hoạt động mà trẻ đang làm). Có thể vắng ý thức kèm co giật (giật nhẹ cơ mí mắt, miệng), kèm mất trương lực tư thế (trẻ gập đầu và thân mình), kèm tăng trương lực (trẻ ngửa đầu và ưỡn người ra sau, đảo ngược nhãn cầu), kèm hiện tượng tự động lặp lại các cử động thông thường, kèm yếu tố thực vật khiến trẻ bị rối loạn vận mạch, thay đổi về hô hấp, dãn đồng tử, đái dầm. n Cơn giật cơ: là các động tác giật cơ ngắn, như tia chớp, hai bên đối xứng khiến trẻ ngã mà không kèm theo rối loạn ý thức. n Cơn co giật: trẻ bất thình lình co giật hai bên người cân xứng với tốc độ chậm dần, thời gian dao động khác nhau. Hay gặp khi sốt cao. n Cơn tăng trương lực: cơn co cứng cơ không kèm theo rung cơ, kéo dài từ vài giây đến 1 phút, hay kèm theo rối loạn ý thức và rối loạn thực vật. n Cơn mất trương lực: cơn mất hoặc giảm trương lực. Nếu thời gian rất ngắn thì chỉ gây nên hiện tượng gấp người hoặc gục đầu ra trước. Nếu thời gian dài hơn thì trẻ ngã ra đất trong tình trạng cơ hoàn toàn mềm nhẽo. n Cơn co cứng - co giật (cơn lớn): khởi đầu trẻ mất ý thức, co cứng cơ sau đó giảm dần kèm theo rối loạn thần kinh thực vật (nhịp tim nhanh, tăng huyết áp, giãn đồng tử, đỏ mặt), có thể cắn phải lưỡi. Sau đó xuất hiện co giật cơ hai bên đột ngột, có thể ngừng hô hấp. Giai đoạn sau cơn kéo dài vài phút đến vài giờ (trẻ bất động, cơ lực giảm, ý thức u ám, giãn cơ hoàn toàn, có thể có đái dầm, thở hổn hển, có thể tăng tiết đờm dãi, ý thức cải thiện dần dần), đau đầu, đau người. 3.2 Cơn động kinh cục bộ n Cơn cục bộ đơn giản − Cơn cục bộ đơn giản vận động: Co giật ngón tay, ngón chân, nửa mặt, nửa người song không bị mất ý thức. Hoặc trẻ quay mắt, đầu, người và giơ tay giống như trẻ đang nhìn nắm tay của mình. Hoặc trẻ bị mất phát âm, không nói được.
  • 8. 8 Phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng / Tài liệu số 17 − Cơn cục bộ đơn giản giác quan, cảm giác: Rối loạn cảm giác thân thể đối bên (kiến bò, kim châm, đau như điện giật). Trẻ có thể có ảo giác (ánh sáng lờ mờ, tia sáng, điểm sáng, hình các ngôi sao) hoặc không nhìn thấy (bán manh, mù).Trẻ có cảm giác có tiếng động ù tai, tiếng huýt sáo. Trẻ có thể ngửi thấy mùi rất kỳ lạ khó chịu. Trẻ có thể có cảm giác chóng mặt quay cuồng, muốn ngã, bập bềnh. Trẻ có thể có cảm nhận vị đắng hoặc chua. − Cơn cục bộ đơn giản với triệu chứng thực vật: Trẻ có thể tăng tiết nước bọt, nuốt, nhai, buồn nôn. Hoặc trẻ cảm thấy đánh trống ngực, nóng, xanh, tái, xung huyết, đái dầm, khó thở. − Cơn cục bộ đơn giản với triệu chứng tâm thần: Trẻ mất khả năng nói, nói ngọng. Trẻ có thể cảm giác đã thấy, đã sống, chưa bao giờ thấy, không bao giờ sống, cảm giác quen thuộc hoặc xa lạ, mộng mị. Hoặc trẻ thấy khó chịu, sợ hãi, lo âu, cảm giác khủng khiếp, hiếm hơn là cảm giác dễ chịu, khát hoặc đói. − Cơn cục bộ phức tạp: Trẻ bị mất ý thức ngay từ đầu kèm các động tác tự động miệng (nhai, nuốt, liếm láp, ngoạm). Trẻ có thể có động tác bàn tay, cọ sát, gãi, cầm một vật, cài cúc áo, cởi cúc áo, lục túi, sắp xếp đồ vật, di chuyển đồ đạc. Hoặc có thể phát ra từ tượng thanh, tiếng kêu, nói một từ hoặc một đoạn câu. 4. Can thiệp sớm 4.1 Phục hồi chức năng (PHCN) /điều trị Nguyên tắc n Can thiệp sớm ngay sau khi phát hiện bệnh động kinh bằng thuốc kháng động kinh phối hợp với PHCN, giáo dục mẫu giáo, tiểu học. n Khám đánh giá về sự phát triển vận động thô - tinh, giao tiếp-ngôn ngữ, cá nhân-xã hội, trí tuệ thường quy 6 tháng/lần tại các khoa PHCN hoặc các trung tâm PHCN tại địa phương. Mục tiêu can thiệp n Kích thích sự phát triển của trẻ về vận động thô, vận động tinh của hai bàn tay. n Kích thích sự phát triển kỹ năng sinh hoạt hàng ngày. n Kích thích kỹ năng giao tiếp và ngôn ngữ. n Kích thích sự phát triển trí tuệ.
  • 9. động kinh ở trẻ em 9 Các biện pháp can thiệp sớm n Y tế: Xử trí cơn co giật của trẻ, thuốc kháng động kinh. n Vận động − Xoa bóp − Các kỹ thuật tạo thuận lẫy,ngồi, bò, đứng đi n Hoạt động trị liệu − Huấn luyện kỹ năng vận động tinh bàn tay − Huấn luyện kỹ năng sinh hoạt hàng ngày n Ngôn ngữ trị liệu − Kích thích kỹ năng giao tiếp sớm. − Huấn luyện kỹ năng hiểu và diễn đạt ngôn ngữ. n Giáo dục mầm non Xử trí cơn động kinh n Đưa trẻ vào một nơi an toàn. n Đặt trẻ nằm nghiêng đầu tránh nuốt phải đờm rãi trong cơn co giật. n Nới rộng quần áo của trẻ. n Không giữ chân tay khi trẻ đang bị co giật. n Đặt một cái thìa hay khăn cuộn tròn ngang miệng trẻ để trẻ không cắn vào lưỡi của mình. n Loại bỏ các đồ vật xung quanh khiến trẻ có thể bị thương. n Tránh đông người xung quanh trẻ. n Sau cơn co giật trẻ thường ngủ. Để trẻ ngủ yên. n Chỉ cho trẻ uống thuốc nếu trẻ bị đau đầu hoặc có thể có cơn tiếp theo. Thuốc kháng động kinh phải theo sự chỉ định của bác sỹ. Thuốc kháng động kinh n Nguyên tắc − Thuốc kháng động kinh phải do bác sỹ chỉ định ngay sau khi phát hiện bệnh động kinh. − Liều lượng thuốc kháng động kinh do bác sỹ chỉ định. − Gia đình không được tự động dừng thuốc kháng động kinh cho trẻ.
  • 10. 10 Phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng / Tài liệu số 17 − Khám đánh giá bệnh động kinh phải được tiến hành thường quy theo lịch hẹn của bác sỹ tại trạm tâm thần, bệnh viện tâm thần hoặc khoa tâm thần/ thần kinh của các bệnh viện nhi tại địa phương. n Thuốc kháng động kinh: Depakine, Tegretol, Gardenen, Diazepam, Sodanton... Hoạt động trị liệu Xem tập tài liệu chậm PTTT, phần hoạt động trị liệu. Huấn luyện về giao tiếp sớm và ngôn ngữ Xem tập tài liệu chậm PTTT, phần huấn luyện giao tiếp và ngôn ngữ. 4.2 Giáo dục trẻ và tư vấn cho gia đình n Cha mẹ cần thông báo cho giáo viên biết về tình trạng động kinh, thuốc uống tại trường và cách xử trí cơn co giật của trẻ. n Giáo viên cần thông báo cho học sinh trong lớp hiểu về những gì có thể xảy ra với một bạn bị động kinh để các em có sự hiểu biết và giúp đỡ lần nhau. n Cha mẹ có thể liên hệ với bác sỹ của trạm tâm thần, bệnh viện tâm thần địa phương để trẻ được khám và cấp thuốc kháng động kinh đình kỳ. n Các bác sỹ PHCN, kỹ thuật viên PHCN tại các Khoa PHCN của các bệnh viện Trung ương - tỉnh, các trung tâm chỉnh hình và PHCN có thể cung cấp thêm các thông tin về PHCN cho trẻ bị động kinh. 4.3 Hướng nghiệp n Nếu được huấn luyện người bị động kinh có kèm theo chậm phát triển trí tuệ có thể làm các công việc tay chân đơn giản. n Các nghề thích hợp với người bị động kinh gồm: nội trợ, chăn nuôi gia súc, trồng cây, nghề thủ công đơn giản... n Tuy nhiên cán bộ y tế nên huấn luyện họ cách phòng tránh các rủi ro có thể xảy ra khi lên cơn động kinh trong các tình huống khác nhau (ở nhà, ngoài đường, trong cộng đồng). 4.4 Hỗ trợ về tâm lý n Trẻ em, người lớn bị động kinh kèm chậm PTTT không được PHCN sớm có thể có những vấn đề về tâm lý cần được cán bộ tâm lý hỗ trợ. n Gia đình cần giải thích cho trẻ hiểu về tình trạng bệnh tật của trẻ, chấp nhận và vượt qua mặc cảm của bệnh tật. n Nhà trường cần giải thích cho các học sinh trong trường hiểu về tình trạng bệnh tật của trẻ bị động kinh kèm chậm PTTT để có sự thông cảm và giúp đỡ.
  • 11. động kinh ở trẻ em 11 5. Các câu hỏi cha mẹ hay hỏi Con của tôi có thể đi học bình thường không? Có thể, nếu trẻ bị động kinh kèm chậm PTTT mức độ nhẹ, vừa và được can thiệp sớm PHCN và giáo dục mẫu giáo. Bệnh động kinh có lây truyền hoặc di truyền không? Không lây truyền. Không phải tất cả mọi trường hợp động kinh đều có tính di truyền song một số gia đình có trên 2 người bị động kinh. Người bị động kinh có thể xây dựng gia đình và có con cái được không? Họ có quyền xây dựng gia đình nếu có điều kiện. Một số người bị động kinh kèm chậm PTTT không nên có con cái, một số khác có thể có. Nên tham khảo thêm bác sỹ tâm thần và sản khoa về vấn đề này. 6. Các cơ sở cung cấp dịch vụ cho trẻ động kinh n Trạm tâm thần địa phương. n Bệnh viện tâm thần địa phương n Trung tâm PHCN tại các thành phố lớn, các tỉnh. n Các khoa PHCN của các bệnh viện Trung ương-tỉnh. n Các trường giáo dục đặc biệt tại các thành phố lớn và một số tỉnh cho trẻ bị động kinh kèm chậm PTTT. n Các trung tâm giáo dục đặc biệt tư nhân tại các thành phố lớn cho trẻ bị động kinh kèm chậm PTTT.
  • 12. Tài liệutham khảo n Giáo trình Vật lý trị liệu Phục hồi chức năng, NXB Y học, 2000. n Trần Thị Thu Hà - Trần Trọng Hải, 2005, “Phát hiện sớm, can thiệp sớm một số dạng tàn tật ở trẻ em Việt Nam”, NXB Y học. n Ma. Lucia Mirasol Magallona, 2005, Manual for CBR workers and Caregivers, C&E Publishing Inc.
  • 13.
  • 14. Sản phẩm chương trình hợp tác “Tăng cường năng lực Phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng” giữa Bộ Y tế Việt Nam và Uỷ ban Y tế Hà Lan Việt Nam SÁCH KHÔNG BÁN Danh mục bộ tài liệu Phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng  Hướngdẫnquảnlývàthựchiệnphụchồichứcnăngdựavàocộngđồng  Đàotạonhânlựcphụchồichứcnăngdựavàocộngđồng  HướngdẫncánbộPHCNCĐvàcộngtácviênvềPhụchồichứcnăngdựavàocộngđồng  HướngdẫnngườikhuyếttậtvàgiađìnhvềPhụchồichứcnăngdựavàocộngđồng 20Tài liệu kỹ thuật về PHCN cho tuyến cộng đồng sử dụng, bao gồm: 1. Phụchồichứcnăngsautaibiếnmạchmáunão 2. Phụchồichứcnăngtổnthươngtuỷsống 3. Chămsócmỏmcụt 4. Phụchồichứcnăngtrongbệnhviêmkhớpdạngthấp 5. Phòngngừathươngtậtthứphát 6. Dụngcụphụchồichứcnăngtựlàmtạicộngđồng 7. Phụchồichứcnăngtrẻtrậtkhớphángbẩmsinh 8. Phụchồichứcnăngchotrẻcongvẹocộtsống 9. Phụchồichứcnăngbànchânkhoèobẩmsinh 10. Phụchồichứcnăngchotrẻbạinão 11. Phụchồichứcnăngkhókhănvềnhìn 12. Phụchồichứcnăngnóingọng,nóilắpvàthấtngôn 13. Phụchồichứcnăngtrẻgiảmthínhlực(khiếmthính) 14. Phụchồichứcnăngtrẻchậmpháttriểntrítuệ 15. Phụchồichứcnăngtrẻtựkỷ 16. Phụchồichứcnăngngườicóbệnhtâmthần 17. Độngkinhởtrẻem 18. Phụchồichứcnăngsaubỏng 19. Phụchồichứcnăngbệnhphổimạntính 20. Thểthao,vănhoávàgiảitríchongườikhuyếttật