Viện Gút - Viêm khớp dạng thấp (VKDT) là bệnh tự miễn, hệ thống, mạn tính, chưa rõ căn nguyên. Đặc trưng bằng viêm nhiều khớp đối xứng, có nhiều biểu hiện ngoài khớp (hạt thấp, xơ phổi, viêm thanh mạc, viêm mạch), và có yếu tố dạng thấp (RF) tới 80%.

1. VVIIEEÂÂMM
KKHHÔÔÙÙPP
PHOØNG DDAAÏÏNNGG KHAÙM ÑA TTHHAAÁÁPP KHOA VIEÄN
GUÙT
ÑC: 13A Hoàng Haø, Phöôøng 2, Q.
Taân Bình, HCM
ÑT: 0982180080
Website: http://benhgout.net

2. 1. ÑÒNH NGHÓA:
- Vieâm khôùp daïng thaáp (VKDT) laø beänh töï mieãn, hệ
thống, maïn tính, chöa roõ caên nguyeân. Ñaëc tröng baèng
vieâm nhieàu khôùp ñoái xöùng, coù nhieàu bieåu hieän
ngoaøi khôùp (haït thaáp, xô phoåi, vieâm thanh maïc, vieâm
maïch), vaø coù yeáu toá daïng thaáp (RF) tôùi 80%.
- Tieâu chuaån chaån ñoaùn ñaàu tieân cuûa ACR: 11 tieâu
chuaån (1958)
- Tieâu chuaån chaån ñoaùn hieän nay cuûa ACR – EULAR
(2010): 4 nhoùm, tính ñieåm, neáu ñöôïc ≥ 6 ñieåm/10 ñieåm
laø VKDT

3. 2.TÆ LEÄ MAÉC BEÄNH:
- Laø beänh cô xöông khôùp thöôøng gaëp
- Khoaûng 1% daân soá ( Trung quoác: 0,3%,
Nhaät: 0,2 %, daân da Ñoû Baéc Myõ: 5%).
- Nöõ bò nhieàu: töø 2 ñeán 3 laàn nam giôùi
- Thöôøng ôû ñoä tuoåi : 40- 50 (nhưng coù thể
khởi phaùt beänh baát kyø tuoåi naøo)
- Soá ngöôøi môùi maéc haøng naêm (incidence):
30/105 daân

4. - Nguyeân nhaân : chöa roõ, nhöng:
+ Coù vai troø cuûa di truyeàn (genetic Factors)
+ Coù vai troø cuûa töï khaùng theå (Rheumatoid
Factor (RF), Anti – cyclic citrulinated peptid (Anti –
CCP))
+ Vai troø cuûa nhieãm khuaån
+ Coù vai troø cuûa teá baøo maøng hoaït dòch:
trong VKDT noù gioáng nhö teá baøo khoái u (xaâm
laán, gaây vieâm maøng hoaït dòch aên moøn ...)

5. -Yeáu toá di truyeàn trong
VKDT:
* Caùc Allel HLA- DR phoái hôïp vôùi VKDT:
HLA- DR1 (teân goïi môùi 0101)
HLA- DR4DW4 (teân goïi môùi 0401)
HLA- DR4DW14 (teân goïi môùi 0404/0408)
HLA- DRW14DW16 (teân goïi môùi 1402)

6. Caùc vi ruùt, vi khuaån coù theå
gaây VKDT

7. Cô cheá töï mieãn dòch trong VKDT:
• - Nhöõng töï khaùng theå trong VKDT laø nhöõng RF
(Rheumafoid factor), ACCP (anticylic citrullinated
protein antibody) …
• - Caùc töï khaùng theå ñaõ coù nhieàu naêm tröôùc
khi coù trieäu chöùng laâm saøng VKDT, do vaäy
chuùng coù yù nghóa trong chaån ñoaùn sôùm
VKDT

8. Söï xuaát hieän RF, Anti-CCP ôû beänh
nhaân VKDT

9. Yeáu toá daïng thaáp (RF) 1930 laø töï khaùng theå
choáng laïi maûnh Fc cuûa caùc Ig. RF coù nhieàu
loaïi , coù giaù trò tieân löôïng:
- RF choáng IgA: beänh tieán trieån nhanh
- RF choáng IgG vaø IgA: coù nhieàu trieäu chöùng
toaøn thaân (vieâm maïch).
- RF choáng IgE: thöôøng coù bieåu hieän ngoaøi
khôùp
RF (+) ôû 75% - 85% VKDT

10. 3.2. Beänh sinh:
- Lym pho baøo B maøng hoaït dòch ngöôøi beänh “
töï” sinh ra RF ,noù taïo thaønh caùc phöùc hôïp
mieãn dòch laéng ñoïng taïi maøng hoaït dòch, maïch
maùu gaây vieâm. Ñaïi thöïc baøo, lympho T- CD4 seõ
ñeán vaø saûn xuaát ra nhöõng cytokin, chemokin
tieàn vieâm (TNF-α, yeáu toá kích thích baïch caàu
haït- ñaïi thöïc baøo, caùc IL, interferon-α ) trong
khoang hoaït dòch  gaây VKDT.
- Teá baøo maøng hoaït dòch khi vieâm maïn seõ
taïo ra collagenase vaø stromelysin  phaù huûy suïn
khôùp.
IL- 1, TNF-α cuõng phaù huûy suïn.
- Laéng ñoïng fibrin  daày maøng hoaït dòch,
maøng bao khôùp, daây chaèng . . .

11. Hình aûnh sinh thieát maøng hoaït dòch ôû ngöôøi
VKDT:
xuaát hieän nhöõng nang lympho (muõi teân chæ)

12. TRIEÄU CHÖÙNG :
- Khôûi beänh thöôøng kín ñaùo vôùi moät vaøi trieäu
chöùng toaøn thaân roài ñeán khôùp, hoaëc ngaãu
nhieân vieâm khôùp.
- Buoåi saùng daäy: cöùng khôùp vieâm, khoù vaän
ñoäng > 60 phuùt.
- Buoåi chieàu: meät, yeáu söùc, khoù chòu, soát
nheï.
- Nhöõng khôùp vieâm ñoái xöùng 2 chi, coù söng,
noùng, ñoû vaø haïn cheá vaän ñoäng.
- Thöôøng vieâm ôû caùc khôùp baøn ngoùn tay, coå
tay, khuyûu, coå chaân. Tuy nhieân coù theå vieâm baát
cöù khôùp naøo coù maøng hoaït dòch.
- Khi beänh tieán trieån naëng seõ laøm dính khôùp,
bieán daïng: ngoùn tay hình coå thieân nga, hình con
thoi deät, baøn tay ñoå veà moät phía.

13. Toån thöông ngoaøi
khôùp
- Da: noát thaáp (25% - 50%), hieän töôïng Raynaud.
- Maùu: thieáu maùu (25% - 30%)
- H/C Felty: laùch to, giaûm BC haït N, giaûm TC
- Vieâm gan, taêng men gan khoâng ñaëc hieäu.
- Phoåi: traøn dòch, daày maøng phoåi, vieâm phoåi
keõ.
- Tim: vieâm maøng ngoaøi tim, vieâm van tim.
- Cô: teo, vieâm cô
- Thaän: beänh caàu thaän maøng möùc ñoä thaáp,
boät thaän
- Maïch: vieâm maïch nhoû, vieâm maïch heä thoáng
- Maét: vieâm moáng maét

14. Bieán daïng baøn tay trong VKDT:
ngoùn tay hình thoi (muõi teân chæ)

15. BỆNH NHÂN PHẠM QUANG TRỌNG
SN: 1958 – MSHS: 12040 - ĐC: LÂM ĐỒNG

16. - Coù theå coù hoäi chöùng ñöôøng haàm coå tay.
- Caùc keùn Baker coù theå vôõ gaây xöng, cöùng baép
chaân (deã nhaàm vôùi taéc tónh maïch saâu).
- Coù theå sôø ñöôïc noát daïng thaáp döôùi da ôû maët
tröôùc caùnh tay, khôùp khuyûu, coå chaân (30%).
- Ñôït tieán trieån naëng coù theå coù trieäu chöùng toaøn
thaân: traøn dòch maøng phoåi, maøng tim, vieâm cô tim.
- Tieán trieån cuûa VKDT: khoù döï ñoaùn, ngöôøi naëng
(6 naêm), nheï haøng chuïc naêm. Coù theå gaây toån
thöông van tim (van 2 laù, ñoäng maïch chuû).

17. Hình haït thaáp trong VKDT (muõi
teân chæ)

18. CAÙC XEÙT NGHIEÄM CHAÅN ÑOAÙN VKDT
- Yeáu toá daïng thaáp (RF) laø töï khaùng theå khaùng
laïi gama globulin, chæ gaëp ôû 70% beänh nhaân VKDT.
Vaø gaëp 3% trong daân chuùng, 20% ôû ngöôøi coù
tuoåi (vôùi noàng ñoä thaáp). Do vaäy RF phaûi (+) ôû 1 :
80 (ngöng keát latex) môùi laø VKDT.
- Khaùng theå khaùng citrullinated peptide (anti- CCP).
Ñaây laø XN môùi, phaùt hieän sôùm VKDT, vôùi ñoä
ñaëc hieäu 90%, ñoä nhaäy 96%. Coù lôïi trong chaån
ñoaùn phaân bieät ôû giai ñoaïn sôùm VKDT, noù (+)
tröôùc khi coù trieäu chöùng laâm saøng.
- X quang: Phaûi chuïp coå tay, baøn tay khi môùi bò
vieâm khôùp. Sau ñoù chuïp laïi ôû nhöõng ñôït tieán
trieån ñeå so saùnh. Neáu coù nhöõng oå khuyeát xöông
ôû ñaàu xöông döôùi suïn khôùp  VKDT, hoaëc heïp
dính khe khôùp. Chuïp MRI coù lôïi ñeå phaùt hieän
nhöõng oå tieâu xöông.

19. Caùc Xeùt nghieäm caàn laøm khaùc:
+ Coâng thöùc maùu: thieáu maùu, giaûm BC haït (khi
coù laùch to trong hoäi chöùng Felty). ESR taêng, CRP
taêng, gamaglobulin taêng (khi beänh ôû giai ñoaïn caáp
tính).
- XN dòch khôùp ñeå chaån ñoaùn phaân bieät vôùi caùc
vieâm khôùp khaùc:
+ Neáu laø dich VKDT: xaãm maøu, vaøng chanh, mu
xin giaûm (gioït dòch khôùp < 3 cm), teá baøo taêng
(50.000 BC/μL nhöng > 50% laø Lympho).
+ Neáu vieâm khôùp do vi khuaån: dòch ñaëc, BC ña
nhaân >50%
+ Neáu vieâm khôùp do tinh theå: thaáy tinh theå
+ Neáu laø thoaùi hoùa khôùp: BC < 2000/μL

20. Hình ñaïi theå dòch
khôùp:
A: Dòch khôùp bình thöôøng - B: Dòch khôùp trong VKDT - C: Vieâm
khôùp NK

21. CHAÅN ÑOAÙN:
Hoäi Thaáp khôùp hoïc Myõ (1987): tieâu chuaån naøy
coù ñoä nhaäy 91.2%, ñoä ñaëc hieäu 89.3%
1. Cöùng khôùp buoåi saùng ≥ 1 giôø do vieâm bao hoaït
dòch
2. Vieâm ôû ≥ 3 khôùp, keùo daøi ≥ 6 tuaàn
3. Vieâm caùc khôùp baøn tay (coå tay, baøn tay, ngoùn
tay) ≥ 6 tuaàn.
4. Vieâm caû hai beân ≥ 6 tuaàn (ñoái xöùng)
5. Coù nhöõng noát daïng thaáp
6. Yeáu toá daïng thaáp (+)
7. Treân film X quang thaáy oå khuyeát xöông
Coù ≥ 4 tieâu chuaån treân chaån ñoaùn (+)VKDT
- Vieâm nhieàu khôùp, coù ñoái xöùng: phaûi nghó
ñeán VKDT.

22. TIEÂU CHUAÅN CHAÅN ÑOAÙN VKDT
CUÛA EULAR – ACR 2010

23. CHAÅN ÑOAÙN PHAÂN
BIEÄT
Coù nhieàu beänh gaây vieâm nhieàu khôùp, ñoái xöùng:
- Lupus ban ñoû heä thoáng, xô cöùng bì, beänh toå
chöùc lieân keát hoãn hôïp: thaáy nhieàu bieåu hieän
ngoaøi khôùp hôn VKDT (hieän töôïng Raynaud, ban
saån) coù nhieàu töï khaùng theå (ANA…) maø Anti-
CCP khoâng coù. Vieâm khôùp trong caùc beänh lyù
naøy goïi laø Rheumatoidlike arthritis
- Vieâm khôùp vaåy neán: thöôøng toån thöông da
tröôùc vieâm khôùp.

24. - Vieâm khôùp do viruùt (parvovirus B19): vieâm
khôùp ít ñoái xöùng.Vieâm khôùp phoái hôïp vôùi
vieâm gan C) thì raát gioáng VKDT nhöng nhanh
khoûi (< 6 tuaàn) vaø khoâng caàn ñieàu trò: +: coù
khaùng theå IgM khaùng parvovirus 19….
- Caùc tình traïng ñau khoâng do vieâm (fibromyalgia,
overuse syndrom osteoarthritis…) thì khoâng coù
cöùng khôùp keùo daøi saùng nguû daäy

25. CHAÅN ÑOAÙN GIAI ÑOAÏN TIEÁN TRIEÅN
BEÄNH cuûa Steinbroken 0, Traeger CH,
Batterman RC, Jama 1949
- Giai ñoaïn 1 (sôùm):
+ Treân Xquang: khoâng coù phaù huûy xöông
+ Coù theå coù loaõng xöông
- Giai ñoaïn 1 (vöøa):
+ Loaõng xöông vaø coù theå coù toån thöông xöông
döôùi suïn, toån thöông suïn nheï
+ Chöa coù bieán daïng khôùp maëc duø haïn cheá
vaän ñoäng
+ Teo cô
+ Toån thöông phaàn meàm ngoaøi khôùp (vieâm
maøng hoaït dòch gaân, haït thaáp)

26. - Giai ñoaïn 3 (naëng):
+ Phaù huûy xöông vaø suïn roõ treân Xquang,
loaõng xöông.
+ Bieán daïng khôùp nhöng chöa xô, dính khôùp.
* Teo cô nhieàu
* Toån thöông phaàn maáu ngoaøi khôùp
(gioáng GÑ2)
- Giai ñoaïn 4 (giai ñoaïn cuoái):
+ Dính khôùp sôïi hoaëc xöông
+ Vaø caùc t/chuaån GÑ 3

27. TIEÂN LÖÔÏNG
- VKDT laøm giaûm tuoåi thoï töø 3- 7 naêm do beänh
lyù tim maïch, nhieãm khuaån, . . .
- Tieân löôïng beänh xaáu hôn coøn do ñieàu trò
hieän chöa ñuû (hôn 10%), chöa roõ beänh nguyeân
neân chöa coù thuoác ñaëc trò.
- Ngöôøi da traéng, nöõ tieân löôïng naëng hôn.
- Ngöôøi coù haït thaáp, lôùn tuoåi môùi khôûi beänh,
vieâm ≥ 20 khôùp, vaãn huùt thuoác, ESR vaø RF taêng
quaù cao . . . Ñeàu coù tieân löôïng naëng.

28. DIEÃN BIEÁN TÖÏ NHIEÂN VKDT
(theo 5 naêm ñaàu cuûa beänh)
Coù 3 caùch:
- Chæ coù 1 ñôït beänh duy nhaát (monocylic:
20%)
- Coù nhieàu ñôït beänh (Polycyclic) : 70%
- Tieán trieån naëng ngay töø ñaàu: (Progressive):
10%

29. ÑIEÀU TRÒ
- Ñaây laø beänh chöa bieát beänh nguyeân  ñieàu
trò toaøn dieän: caân baèng giöõa nghæ- laøm vieäc, aên
uoáng thích hôïp, vaät lyù trò lieäu, thuoác, ngoaïi khoa.
- Nghæ ngôi vaø dinh döôõng:
+ Nghæ hoaøn toaøn (naèm vieän): trong ñôït caáp.
+ AÊn: khoâng coù cheá ñoä kieâng cho VKDT nhöng
caàn thay a xít beùo omega 6 (töø thòt) baèng a xít beùo
omega 3 (töø daàu caù) thì coù theå giaûm vieâm khôùp
do giaûm toång hôïp PG gaây vieâm.

30. Vaät lyù trò lieäu
+ Neïp khôùp vieâm: giaûm vieâm taïi khôùp
+ Ñi giaày chænh hình ôû coå chaân: coù lôïi
+ Taäp vaän ñoäng.
* Luùc ñang vieâm khôùp caáp: neân coù vaän ñoäng
thuï ñoäng ñeå döï phoøng teo cô.
* Khi beänh giaûm: vaän ñoäng, taäp luyeän ngay.
- Ngoaïi khoa: thaät caân nhaéc
+ Moå caét boû maøng hoaït dòch, seõ giaûm vieâm,
nhöng chæ nhaát thôøi.
+ Thay khôùp goái: heát vieâm nhöng khoù chòu khi
vaän ñoäng.

31. CAÙC DUÏNG CUÏ CHÆNH
HÌNH

32. DUØNG THUOÁC
+ Chöa coù thuoác ñaëc trò vì chöa roõ nguyeân nhaân.
+ Muïc tieâu laø giaûm vieâm ñeå döï phoøng tieâu xöông
vaø bieán daïng khôùp.
+ Hieän coù 4 nhoùm thuoác ñieàu trò VKDT: thuoác
choáng vieâm (corticosteroide vaø NSAIDs) thuoác choáng
thaáp baèng caùch bieán ñoåi beänh (DMARD) , caùc
thuoác sinh hoïc, caùc thuoác môùi.
1. Caùc thuoác choáng vieâm.
1.1 Loaïi khoâng coù nhoùm Steroid (NSAiD).
Ñöôïc duøng chuû yeáu laøm giaûm ñau, choáng vieâm.

33. Cô cheá taùc duïng cuûa thuoác
NSAiD
PHOSPHOLIPID maøng
(P)ase A2 (+) (-) Glucocorticoid
ACID ARACHIDONIC
(-)
COX NSAiD LOX
PROSTAGLANDIN LEUCOTRIENES

34. Teân thuoác
+ Loaïi taùc duïng khoâng choïn loïc (caû
cyclooxygenase 1 vaø 2): Diclofenac (100mg/ngaøy),
Ibuprofen (1000 mg/ngaøy), Piroxicam (20mg/ngaøy).
+ Loaïi taùc duïng choïn loïc leân COX- 2: celecoxib
(400 mg/ngaøy), Meloxicam (15 mg/ngaøy).
- Taùc duïng phuï vaø caùch duøng:
+ Loaïi NSAiD öùc cheá caû Cox- 1, Cox- 2 hay gaây
vieâm daï daøy, taù traøng; giöõ nöôùc (phuø, taêng HA)
neân phaûi uoáng luùc no, aên nhaït.
+ Loaïi chæ öùc cheá COX- 2: khoâng neân duøng keùo
daøi vì laøm taêng nguy cô tim maïch.

35. Nguyeân taéc chung cuûa vieäc duøng
NSAiD:
 Duøng lieàu thaáp nhaát coù theå
 Duøng lieàu ngaén ngaøy nhaát coù theå
 Chæ giaûm vieâm, ñau. Nguyeân nhaân
gaây beänh coøn nguyeân.
 Duøng khi khoâng coù choáng chæ ñònh.

36. 1.2 Corticoid:
Ñoâi khi ñöôïc aùp duïng ñieàu trò VKDT vì coù taùc
duïng choáng vieâm maïnh (nhöng nhieàu ñoäc tính)
+ Ñöôøng toaøn thaân: 7,5 mg Prednison/ ngaøy khi
VKDT hoaït ñoäng maïnh (coù vieâm maøng phoåi,
maøng tim . . .).
+ Tieâm vaøo khôùp (depo- medrol): khi vieâm moät
hoaëc vaøi khôùp naëng (caàn ñeà phoøng thuoác tuûa
daïng tinh theå gaây vieâm khôùp giaû gout)

37. 2. Thuoác choáng thaáp (Disease
Modifying Anti Rheumatic Drug -
DMARD)
- DMARD: laø nhoùm thuoác trung taâm trong ñieàu trò
VKDT
- DMARD laøm chaäm tieán trieån VKDT vaø neân
duøng sôùm, cho moïi beänh nhaân VKDT.
- Haàu heát phaûi duøng keùo daøi haøng tuaàn,
haøng thaùng môùi coù taùc duïng.
- Noù caûi thieän ñöôïc 2/3 soá beänh nhaân duøng
nhöng khoûi hoaøn toaøn thì hieám gaëp.
- Neân keát hôïp caùc thuoác DMARD ñeå hieäu quaû
toát hôn duøng 1 thuoác.

38. 2.1. Methotrexate (MTX):
öùc cheá men dihydrofolat reductase, men caàn cho toång
löông DNA  öùc cheá söï taêng sinh lympho. Khi duøng
lieàu thaáp thuoác coù taùc duïng choáng vieâm (7,5-15
mg/tuaàn). Ñaây laø thuoác raát hieäu quaû vaø taùc duïng
töông ñoái nhanh (3- 4 tuaàn) . Thaän troïng duøng cho
beänh nhaân tieåu ñöôøng, roái loaïn chöùc naêng gan,
öùc cheá tuûy xöông (neân cho keøm 1 mg folat/ngaøy).
Phaûi theo doõi coâng thöùc maùu, men gan moãi 6- 8
tuaàn. Khi giaûm lieàu hoaëc ngöøng thuoác coù theå taùi
phaùt beänh.

39. - Neân phoái hôïp MTX vôùi caùc DMARD khaùc
hoaëc biologics ñeå taêng taùc duïng (triple
therapy)
- Khi ñaùp öùng ñieàu trò khoâng toát, neân taêng
lieàu leân 25mg/tuaàn (lieàu toái ña).

40. cô cheá 2.2. chöa Hydroxychloroquin roõ, nhöng coù theå (do HCQ):
thuoác tích tuï
nhieàu trong lysosomes laøm taêng pHø haïn cheá
quaù trình taïo peptid töï khaùng nguyeân. HCQ
duøng cho VKDT nheï vaø vöøa. Lieàu khôûi ñaàu
uoáng 400 mg/ngaøy vaøo böõa aên/ trong 1- 3
thaùng roài giaûm lieàu: uoáng 200 mg/ ngaøy/ cho
ñuû 9 thaùng.
- Neáu khoâng caûi thieän beänh: ngöøng thuoác,
ñoåi thuoác.
- Neáu coù taùc duïng: tieáp tuïc uoáng 200- 400
mg/ngaøy.

41. 2.3.Sulfasalazin (SSZ):
ÖÙc cheá chöùc naêng nhieàu loaïi lympho vaø BC
haït (gioáng MTX) laøm thoaùt adenosine ra ngoaïi
baøo  caûi thieän trieäu chöùng vaø laøm chaäm
toån thöông khôùp. Lieàu khôûi ñaàu 500 mg uoáng
toái, taêng daàn 500 mg uoáng saùng vaø 1000 mg
uoáng toái. Coù theå uoáng 1000 mg- 1500 mg hai
laàn/ngaøy. Ñoäc tính: giaûm BC haït, tan maùu,
vieâm gan, vieâm daï daøy, saån ngöùa. Neân
kieåm tra moãi 3- 6 thaùng: coâng thöùc maùu, men
gan.

42. 2.4 Thuoác öùc cheá mieãn dòch duøng ñieàu trò
VKDT :
- Azathioprime, cyclosporine, cyclophosphamide coù
taùc duïng töông töï DMARD, nhöng ñoäc tính hôn
(taêng nguy cô u, öùc cheá tuûy xöông).
- Do vaäy chæ duøng khi DMARD khoâng taùc
duïng.
+ Azathioprin: 1- 2 mg/kg/ngaøy. Chænh lieàu theo
BC maùu, men gan vaø taùc duïng cuûa thuoác.
+ Cyclosporine neân duøng keát hôïp vôùi
methotrexate ôû lieàu 100 mg/ngaøy.

43. 3. Nhoùm thuoác môùi.
3.1. Leflunomide (10-20 mg/ngaøy) : ñöôïc chaáp nhaän
1997 do öùc cheá men toång hôïp pyrimidin do vaäy
taùc duïng töông töï Methotrexate nhöng öùc cheá
tuûy xöông ít hôn. Taùc duïng phuï: phaûn öùng da,
roái loaïn chöùc naêng gan.
3.2. Anakinra: laø thuoác (taùi toå hôïp) khaùng thuï
theå IL- 1, IL- 1 laø yeáu toá quan troïng gaây VKDT
(100 mg tieâm döôùi da/ngaøy). Chæ duøng cho
VKDT khoù ñieàu trò, hieän coøn duøng ñieàu trò
guùt khaùng trò.

45. 3.3. Thuoác khaùng TNF- α:
- Do khaùng TNF- α neân laøm giaûm huûy xöông
döôùi suïn khôùp, laøm chaäm tieán trieån cuûa
VKDT.
- Caùc thuoác:
+ Etanercept: 25 mg tieâm döôùi da 2 laàn/ tuaàn
+ Infliximab: 3 mg/kg/ truyeàn TM
+ Adalimumab: 40 mg tieâm döôùi da/ moãi 2
tuaàn.
Taùc duïng phuï: gaây phaûn öùng taïi choã tieâm,
nhieãm truøng, lao taùi phaùt, roái loaïn chöùc naêng
gan, lymphoma . . .

46. 3.4. Thuoác dieät teá baøo lympho B (CD20):
- Lympho T, B ñeàu tham gia vaøo sinh beänh hoïc
VKDT (RF, anti- CCP ñeàu laø caùc töï khaùng theå).
- Teân thuoác: Rituximab (Mab Thera, Rituxan): 500mg-
1000 mg truyeàn TM, roài nhaéc laïi sau 2 tuaàn.
- Chæ ñònh: ñeå ñieàu trò caùc VKDT naëng vaø khaùng
trò vôùi Methotrexate, öùc cheá TNF- α

47. Cô cheá taùc duïng cuûa Rituximab

49. Algorithm for
treating active RA

50. CAÙC TIEÂU CHUAÅN HOÀI PHUÏC
BEÄNH VKDT
( Pinals RS, Masi AT, Larsen RA – 1981)
1. Cöùng khôùp buoåi saùng coøn nhöng khoâng quaù 15
phuùt.
2. Khoûe, heát meät.
3. Heát ñau khôùp.
4. Khi vaän ñoäng khôùp: heát ñau, heát cöùng.
5. Heát söng neà phaàn meàm khôùp hoaëc bao gaân.
6. Toác ñoä laéng hoàng caàu < 30mm/giôø (theo pp
Westergren) vôùi nöõ vaø <20mm/giôø vôùi nam

51. CAÙC TIEÂU CHUAÅN PHAÂN LOAÏI
CHÖÙC NAÊNG BEÄNH VKDT ( SUY
KHÔÙP)
(Hochberg MC, Chang RW, Dwosh – 1991)
- Ñoä 1: Ñuû khaû naêng laøm vieäc haøng ngaøy
- Ñoä 2: Töï phuïc vuï ñöôïc, laøm vieäc chuyeân
nghieäp ñöôïc nhöng khoù laøm nhöõng coâng
vieäc khoâng chuyeân.
- Ñoä 3: Töï phuïc vuï ñöôïc nhöng haïn cheá trong
moïi coâng vieäc.
- Ñoä 4: Khoâng töï phuïc vuï ñöôïc (taøn pheá)

52. KEÁT LUAÄN
1. VKDT laø beänh coù theå töï khoûi ñöôïc:
- A cohort 458 beänh nhaân VKDT/1131 naêm
beänh: 14% töï khoûi
- Moät nghieân cöùu khaùc ôû 183 beänh nhaân
VKDT/ 5 naêm: khoûi 20% (11% töï khoûi, 9%
khoûi do duøng thuoác)
(Nguoàn: EULAR – Textbook on Rheumatic Diseases
– 2012 – BMJ Group)

53. 2. Trong dieãn bieán beänh VKDT coù cöûa soå cô hoäi
cho ñieàu trò (Window of opportunity, Therapeutic
window):
- Tröôùc ñaây VKDT ñöôïc goïi laø chaån ñoaùn sôùm khi
nhoû hôn 5 naêm dieãn bieán.
- Nhöõng naêm 1990 laø 12-24 thaùng.
- Hieän nay:
+ Raát sôùm (Very early) khi chaån ñoaùn ñöôïc VKDT
chæ trong 3 thaùng ñaàu.
+ Sôùm (early) khi chaån ñoaùn ñöôïc VKDT trong naêm
ñaàu.
- Neáu ñieàu trò trong giai ñoaïn raát sôùm: 50% lui
beänh.
- Neáu ñieàu trò trong giai ñoaïn muoän, tæ leä lui beänh
thaáp hôn (15%?)

54. 3. Ñang coù cuoäc caùch maïng trong VKDT:
- Veà chaån ñoaùn: Caùc nöôùc, caùc hoäi khôùp coá
gaéng tìm ra caùc tieâu chuaån chaån ñoaùn sôùm
beänh ñeå chôùp laáy cöûa soå cô hoäi ñieàu
trò.
- Veà ñieàu trò: Ñang coù cuoäc chaïy ñua tìm
thuoác môùi, ñaëc bieät laø caùc thuoác sinh
hoïc DMARD trong ñieàu trò VKDT.

55. CCẢẢMM ƠƠNN
PHOØNG KHAÙM ÑA KHOA VIEÄN GUÙT
ÑC: 13A Hoàng Haø, Phöôøng 2, Q. Taân
Bình, HCM
• ÑT: 0982180080
• Website: http://benhgout.net