Hiv aids

1. Trao đổi trực tuyến tại:
http://www.mientayvn.com/Y_online.html

2. HIV/AIDS
TS. HOAØNG TIEÁN MYÕ

3. Human Immunodeficiency Virus (HIV) laø taùc
nhaân cuûa h/c suy giaûm mieãn dòch maéc phaûi
(AIDS: Acquired ImmunoDeficiency Syndrome)
1. PHAÂN LOAÏI
RETROVIRUSES
ONCOVIRUSES
LENTIVIRUSES
(HIV)
SPUMAVIRUSES

4. HIV-1: 1983
 Nhoùm M: 11 subtypes (A-K)
Phoå bieán nhaát
 Nhoùm N
 Nhoùm O
HIV-2: 1986
Bao goàm 6 subtypes (A-F)
Hieám gaëp hôn HIV-1

5. 2. TÍNH CHAÁT CUÛA HIV
2.1. CAÁU TRUÙC
3 gen ñaëc hieäu HIV:
 GAG: ñ/h nhoùm
p24 (QT nhaát)
 POL: men RT,
Integrase, Protease
 ENV: ñ/h type
gp160 (gp120,gp41)

6. 2.2.SÖÙC ÑEÀ KHAÙNG
 Ñeà khaùng vôùi T0 laïnh, tia cöïc tím
 Soáng ñöôïc 3 ngaøy trong maùu bn ôû ngoaøi
trôøi
 Deã bò tieâu dieät bôûi Alcool 700, Javel,
560C/30phuùt ôû ñieàu kieän aåm öôùt
 Caùc cheá phaåm cuûa maùu ôû daïng ñoâng khoâ
thì HIV bò tieâu dieät ôû 680C/72giôø

7. 2.3.CHU KYØ TAÊNG TRÖÔÛNG

8. 3. SINH BEÄNH HOÏC
HIV nhieãm vaøo cô theå qua 3 giai ñoaïn:
 Gñ1: Xaâm nhaäp vaøo cô theå qua 3 ñöôøng
 ñöôøng maùu
 ñöôøng sinh duïc
 meï truyeàn sang con

9.  Gñ 2: Taán coâng teá baøo ñích
+ Tb lympho CD4+ (LT4)
Thuï theå ñaëc hieäu: Phaân töû CD4
Ñoàng thuï theå: CXCR4 chemokine
+ ÑTB, BC ñôn nhaân
Thuï theå ñaëc hieäu: Phaân töû CD4
Ñoàng thuï theå: CCR5 chemokine
+ Tb raêng cöa, tb Langerhans
+ Cô quan baïch huyeát

11.  Gñ 3: Sinh saûn beân trong tb ñích daãn ñeán
caùc haäu quaû:
- Söï cheát tb
- Hieän töôïng hôïp baøo
- Hieän töôïng ADCC
- Hieän töôïng hoaït hoùa heä boå theå
- Hieän töôïng “sieâu khaùng nguyeân”
- Hieän töôïng Apoptosis
- Caùc chaát ñoäc hoøa tan

12. 3.1. Söï cheát teá baøo
- HIV öùc cheá söï toång hôïp protein cuûa TB
- HIV öùc cheá söï hoaït ñoäng cuûa ADN vaø ARN
cuûa TB
- Trong khi ñoù söï toång hôïp caùc chaát cho caùc
virus vaãn dieãn ra maïnh meõ → soá löôïng
caùc haït virus taêng leân raát nhieàu trong TB
==> TB bò huûy hoaïi

13. 3.2. Hieän töôïng hôïp baøo (Syncytia)

14. 3.3. Hieän töôïng ADCC
(Antibody Dependent Cellular Cytotoxicity)

15. 3.4. Hieän töôïng hoaït hoùa heä boå theå

16. 3.5. Hieän töôïng “Sieâu khaùng nguyeân”
(Superantigen)
Sieâu KN hoaït hoùa khoâng chuyeân bieät nhieàu Th
→ söï cheát nhieàu LT

17. 4. MIEÃN DÒCH HOÏC
 Tb bò nhieãm lieân tuïc taïo ra HIV
 Nhieãm HIV suoát ñôøi
 Kt vaø virus ñoàng toàn taïi trong cô theå
 Mieãn dòch khoâng ñaày ñuû
 MDDT vaø MDTB goùp phaàn baûo veä cô theå
 Hôïp taùc?
 Baûo veä hoaëc laøm cho beänh naëng hôn?
 Moät soá tröôøng hôïp nhieãm HIV nhöng Kt(-)

18.  Baûn chaát LT4: Helper T cell (Th)

19. LT4 laø tb trung taâm cuûa heä thoáng mieãn dòch
↓
Bò nhieãm vaø huûy hoaïi bôûi HIV
↓
Hö hoûng heä MDTB
↓
Suy giaûm mieãn dòch maéc phaûi
 Ung thö
 Nhieãm truøng cô hoäi

20. 5. BEÄNH HOÏC
Tieán trieån goàm 3 giai ñoaïn:
 Gñ sôùm: Hoäi chöùng nhieãm HIV caáp tính
(3-6 tuaàn sau nhieãm vaø keùo daøi 1-2 tuaàn)
 Gñ giöõa (gñ nguû yeân)
Coù theå keùo daøi  10 naêm.
TCLS(-) nhöng HIV vaãn toàn taïi vaø taêng sinh
Phöùc hôïp lieân quan ñeán AIDS
(ARC: AIDS Related Complex)  AIDS

21.  Gñ cuoái:
Bieåu hieän laâm saøng cuûa AIDS:
- Ung thö
- Caùc beänh nhieãm truøng cô hoäi
Khoâng ñieàu trò  khoâng soáng quaù 24
thaùng
AIDS ÔÛ TREÛ EM
Bieåu hieän trong 2 naêm ñaàu vaø thöôøng
cheát sau 2 naêm

23. 6. CHAÅN ÑOAÙN PTN
6.1. Phaân laäp HIV
AÙp duïng trong nghieân cöùu
Khoâng söû duïng ñeå chaån ñoaùn nhieãm HIV
6.2. T/n phaùt hieän KT choáng HIV
 T/n haáp phuï md gaén men (ELISA)
Kq (-) giaû: gñ cöûa soå
Kq (+) giaû: beänh gan, thaän, töï mieãn,
ña thai, vaccin…

24.  T/n WESTERN-BLOT : chaån ñoaùn xaùc ñònh
* Kq (+): coù 2 anti-gp (+)
hoaëc 1 anti-gp(+) vôùi anti-p24(+)
* Kq (-): khoâng coù protein naøo
* Kq khoâng xñ: xuaát hieän vaøi loaïi protein
 Test laïi sau 1 thaùng
@ Thöïc teá: coù nhieàu T/n tieán haønh treân 1 bn
 Myõ, Chaâu AÂu: ELISA(+) vaø WB(+)
 Chaâu Phi: 2 loaïi ELISA(+)
 Vieät Nam: 3 loaïi ELISA(+)

26. 6.3. T/n phaùt hieän KN p24
 Giaù trò chaån ñoaùn trong gñ caáp tính
 Tieân löôïng tình traïng beänh
6.4. T/n phaùt hieän RNA cuûa HIV
 T/n tin caäy nhaát ñeå chaån ñoaùn trong gñ
caáp tính
 Tieân löôïng beänh
 Theo doõi bn trong ñieàu trò
6.5. Chaån ñoaùn nhieãm HIV trong gñ caáp tính
 Gñ cöûa soå: RNA (+) hoaëc p24 (+)

27. 6.6. Caùc T/n thöôøng qui ñeå theo doõi tình traïng
nhieãm HIV
 Ñeám soá löôïng LT4
+ Daáu hieäu chæ ñieåm tieân löôïng beänh
+ Ra quyeát ñònh ñieàu trò treân laâm saøng
LT4<350 tb/mm3: khôûi ñaàu ñieàu trò
LT4<200 tb/mm3: khôûi ñaàu ñieàu trò NTCH
 Ñònh löôïng RNA cuûa HIV
 Phaùt hieän KN p24

28. 6.7. Caùc T/n theo doõi bn trong ñieàu trò
 T/n kieåu gen HIV (Genotype)
Phaùt hieän ñoät bieán khaùng thuoác
 T/n kieåu hình HIV (Phenotype)
Xaùc ñònh ñoä nhaïy caûm cuûa HIV
6.8. Nhieãm HIV sô sinh
T/n tìm KT khoâng aùp duïng vì KT meïcon
 RNA cuûa HIV ôû treû sô sinh: quan troïng
 KN p24 khoâng ñaëc hieäu ôû treû sô sinh

29. Löu yù: TSS coù theå bò nhieãm sau sinh, neáu t/n
HIV(-) neân xeùtnghieäm laïi sau 1, 6, 12, 18 m
@ Saøng loïc maùu: KT, p24, RNA
7. DÒCH TEÃ HOÏC
 Ca ñaàu tieân phaùt hieän 1981  ñaïi dòch
 WHO: 50 trieäu ngöôøi nhieãm HIV, 16 trieäu ñaõ
cheát, 13 trieäu treû moà coâi, haøng naêm coù
theâm 6 trieäu ngöôøi nhieãm HIV
 90% taäp trung ôû caùc nöôùc ñang phaùt trieån

30.  Caùc ñieåm noùng ñaïi dòch AIDS: Chaâu Phi caän
Sahara, Nam AÙ, Ñoâng Nam AÙ
 Vieät Nam: ca ñaàu tieân 12/1990 ôû TPHCM
Soá ngöôøi nhieãm HIV: >130.000
Chuyeån sang AIDS: >40.000
61/61 tænh, thaønh coù ngöôøi nhieãm HIV
 Ñoái töôïng: chuû yeáu 15-40t
 Nhoùm ngöôøi nguy cô cao: ÑTLA, maïi daâm,
vuõ nöõ, ngöôøi maéc beänh öa chaûy maùu, nhaân
vieân y teá

31.  Nguoàn chöùa HIV: maùu, DNT, tinh dòch, dòch
aâm ñaïo, söõa meï, nöôùc maét, nöôùc boït…
 Phöông thöùc truyeàn beänh:
 ñöôøng maùu
 ñöôøng sinh duïc
 meï HIV(+) truyeàn sang con trong
thôøi kyø chu sinh (13-48%)

32. 8. PHOØNG BEÄNH
8.1.Vaccin
- Vaccin soáng giaûm ñoäc löïc hoaëc baát hoaït
- Protein virus taùi toå hôïp
- Lieäu phaùp gen nhaèm gaây md trong tb

33. 8.2. Phoøng beänh toång quaùt
- Chæ neân quan heä sinh duïc vôùi 1 ñoái töôïng
duy nhaát
- Traùnh caùc nguy cô tieáp xuùc HIV
- Truyeàn maùu vaø caùc cheá phaåm cuûa maùu ñaõ
ñöôïc thöû nghieäm saøng loïc HIV
- T/n tìm HIV tröôùc khi quyeát ñònh coù thai vaø
phuï nöõ HIV(+) khoâng neân sinh con
- Giaùo duïc moïi ngöôøi tham gia phoøng choáng
HIV/AIDS

34. 9.ÑIEÀU TRÒ 3 nhoùm thuoác:
 Caùc thuoác öùc cheá men RT nucleoside
NRTIs: Nucleoside Reverse Transcriptase
Inhibitors
Td: AZT, d4T, 3TC…
 Caùc thuoác öùc cheá men RT khoâng
nucleoside
NNRTIs: Non-Nucleoside Reverse Trans.
Inhibitors
Td: EFV, NVP…

35.  Caùc thuoác öùc cheá men Protease
PIs: Protease Inhibitors
Td: Indinavir, Saquinavir…
Ñieàu trò phoái hôïp 3 loaïi thuoác
ñaït hieäu quaû cao treân laâm saøng