De cuong on thi lt tu cd len dh nganh ke toan mon ke toan tai chinh

ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP THI LIÊN THÔNG
MÔN
KẾ TOÁN TÀI CHÍNH
Năm 2014

Nội dung
Chuyên đề 1:Tài sản ngắn hạn..........................................................................................................1
1.1 Kế toán tiền và tương đương tiền:..................................................................................................1
1.1.1 Khái ni m:ệ ........................................................................................................................................1
1.1.2 Phân lo i:ạ .........................................................................................................................................1
1.1.3 Nguyên t c h ch toán chung:ắ ạ ..........................................................................................................1
1.2 Phải thu khách hàng:......................................................................................................................4
1.2.1 Khái ni m:ệ ........................................................................................................................................4
1.2.2 Phân lo i:ạ .........................................................................................................................................4
1.2.3 Nguyên t c h ch toán:ắ ạ ....................................................................................................................5
1.2.4 Tài kho n s d ng: 131ả ử ụ ...................................................................................................................6
1.2.5 Ch ng t , s k toán:ứ ừ ổ ế ......................................................................................................................6
1.3 Tạm ứng:.........................................................................................................................................6
1.3.1 Khái ni m:ệ ........................................................................................................................................6
1.3.2 N i dung:ộ .........................................................................................................................................6
1.3.3 Nguyên t c:ắ ......................................................................................................................................6
1.3.4 Th t c:ủ ụ ............................................................................................................................................7
1.3.5 Tài kho n s d ng: 141ả ử ụ ...................................................................................................................7
1.4 Chi phí chờ phân bổ ngắn hạn:.......................................................................................................7
1.4.1 Khái ni m:ệ ........................................................................................................................................7
1.4.2 N i dung:ộ .........................................................................................................................................7
1.4.3 Nguyên t c:ắ ......................................................................................................................................7
1.4.4 Tài kho n s d ng: 142ả ử ụ ...................................................................................................................7
1.5 Các khoản cầm cố, ký quỹ, ký cược ngắn hạn:..............................................................................8
1.5.1 Khái ni m:ệ ........................................................................................................................................8
1.5.2 N i dung:ộ .........................................................................................................................................8
1.5.3 Nguyên t c:ắ ......................................................................................................................................8
1.5.4 Tài kho n s d ng: 144ả ử ụ ...................................................................................................................8
1.6 Hàng tồn kho:.................................................................................................................................9
1.6.1 Khái ni m:ệ ........................................................................................................................................9
1.6.2 Phân lo i:ạ .........................................................................................................................................9
1.6.3 Nguyên t c chung:ắ ...........................................................................................................................9

1.6.4 Tài kho n s d ng: 151, 152, 153, 154, 155, 156, 157, 158, 159, 611ả ử ụ ...........................................10
1.6.5 Ch ng t , s k toán:ứ ừ ổ ế ....................................................................................................................10
1.7 Câu hỏi và bài tập:........................................................................................................................11
1.7.1 Câu hỏi:.....................................................................................................................................11
1.7.2 Bài tập:.......................................................................................................................................11
Chuyên đề 2: Tài sản dài hạn..........................................................................................................18
II.1 Tài sản cố định:............................................................................................................................18
II.1.1 Khái ni m:ệ ......................................................................................................................................18
II.1.2 Đ c đi mặ ể .......................................................................................................................................18
II.1.3 Phân lo iạ ........................................................................................................................................18
II.1.4 Tiêu chu n đ nh n bi t TSCĐẩ ể ậ ế ......................................................................................................18
II.1.5 Xác đ nh nguyên giá TSCĐị ..............................................................................................................19
II.1.6 Đánh giá TSCĐ:...............................................................................................................................20
II.1.7 Kh u hao tài s n c đ nh:ấ ả ố ị ..............................................................................................................20
II.1.8 Nguyên t c chung:ắ .........................................................................................................................21
II.1.9 Tài kho n s d ng: 211, 212, 213, 214, 217ả ử ụ ..................................................................................21
II.1.10 Ch ng t , s k toán:ứ ừ ố ế ..................................................................................................................21
II.1.11 Câu h i và bài t p:ỏ ậ .......................................................................................................................21
II.2 Chi phí trả trước dài hạn:.............................................................................................................23
II.2.1 Khái ni m:ệ ......................................................................................................................................23
II.2.2 Phân lo i:ạ .......................................................................................................................................23
II.2.3 Cách th c phân bứ ổ.........................................................................................................................24
II.2.5 Tài kho n s d ng: 242ả ử ụ .................................................................................................................24
II.2.6 Ch ng t , s k toán:ứ ừ ổ ế ....................................................................................................................24
Chuyên đề 3: Vay và nợ phải trả....................................................................................................25
3.1 Khái niệm:....................................................................................................................................25
3.2 Kế toán nợ ngắn hạn:....................................................................................................................25
3.2.1 K toán vay ng n h n:ế ắ ạ ...................................................................................................................25
3.2.2 K toán ph i tr ng i bán:ế ả ả ườ ..........................................................................................................26
3.2.3 K toán ph i tr ng i lao đ ng:ế ả ả ườ ộ ..................................................................................................27
3.3 Kế toán nợ dài hạn:.......................................................................................................................28
3.3.1 K toán vay dài h n:ế ạ ......................................................................................................................28
3.3.2 K toán n dài h n:ế ợ ạ .......................................................................................................................29
3.3.3 K toán phát hành trái phi u:ế ế ........................................................................................................29
3.3.4 Câu h i và bài t p:ỏ ậ .........................................................................................................................32
Chuyên đề 4: Vốn chủ sở hữu..........................................................................................................34

4.1 Khái niệm:....................................................................................................................................34
4.2 Kế toán nguồn vốn kinh doanh:....................................................................................................34
4.2.1 Tài kho n s d ng:ả ử ụ ........................................................................................................................34
4.2.2 Ph ng pháp ph n ánh:ươ ả ................................................................................................................34
4.3 Kế toán lợi nhuận chưa phân phối:...............................................................................................35
4.3.1 Tài kho n s d ng:ả ử ụ ........................................................................................................................35
4.3.2 Ph ng pháp ph n ánh:ươ ả ................................................................................................................35
4.4 Câu hỏi và bài tập:........................................................................................................................36
4.4.1 Câu h i:ỏ ..........................................................................................................................................36
4.4.2 Bài t p:ậ ...........................................................................................................................................36
Chuyên đề 5: Tính giá thành.............................................................................................................38
5.1 Khái niệm:....................................................................................................................................38
5.2 Phân loại:......................................................................................................................................38
5.3 Tổ chức kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm:.....................................................38
5.3.1 Phân lo i chi phí s n xu t :ạ ả ấ ............................................................................................................39
5.3.2 Xác đ nh đ i t ng t p h p chi phí và đ i t ng tính giá thành :ị ố ượ ậ ợ ố ượ .................................................40
5.3.3 Xác đ nh ph ng pháp h ch toán chi phí s n xu t phát sinh vào đ i t ng h ch toán chi phí s nị ươ ạ ả ấ ố ượ ạ ả
xu t ho c đ i t ng tính giá thành :ấ ặ ố ượ ......................................................................................................40
5.4 Quy trình kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành trong doanh nghiệp :..................................42
5.5 Các phương pháp tính giá thành sản xuất phụ, đánh giá sản phẩm dở dang và tính giá thành sản
phẩm trong doanh nghiệp :.................................................................................................................43
5.5.1 Kỳ tính giá thành :..........................................................................................................................43
5.5.2 K toán t p h p chi phí và tính giá thành c a ho t đ ng s n xu t ph :ế ậ ợ ủ ạ ộ ả ấ ụ ......................................43
5.6 Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm của hoạt động sản xuất chính :..................44
5.6.1 Ph ng pháp đánh giá s n ph m d dang :ươ ả ẩ ở ..................................................................................44
5.7 Phương pháp tính giá thành sản phẩm :........................................................................................46
5.7.1 Ph ng pháp gi n đ n (ph ng pháp tr c ti p):ươ ả ơ ươ ự ế .........................................................................46
5.7.2 Ph ng pháp đ n đ t hàng:ươ ơ ặ ..........................................................................................................50
5.7.3 Ph ng pháp phân b c :ươ ướ .............................................................................................................50
5.7.4 Ph ng pháp đ nh m c:ươ ị ứ ................................................................................................................52
5.8 Câu hỏi và bài tập:........................................................................................................................53
5.8.1 Câu h i:ỏ ..........................................................................................................................................53
5.8.2 Bài t p:ậ ...........................................................................................................................................53
Chuyên đề 6: Xác định kết quả kinh doanh...................................................................................56
6.1 Kế toán doanh thu.........................................................................................................................56
6.1.1 M t s khái ni mộ ố ệ ...........................................................................................................................56
6.1.2 Th i đi m ghi nh n doanh thuờ ể ậ ......................................................................................................56

6.1.3 Các chu n m c k toán, thông t h ng d n liên quanẩ ự ế ư ướ ẫ ...............................................................56
6.1.4 K toán doanh thu bán hàngế .........................................................................................................57
6.2 Kế toán các khoản làm giảm doanh thu........................................................................................60
6.2.1 Khái ni mệ .......................................................................................................................................60
6.2.2 Tài kho n s d ng:ả ử ụ ........................................................................................................................60
6.2.3 Nguyên t c ghi chép:ắ .....................................................................................................................60
6.2.4 Trình t h ch toánự ạ .........................................................................................................................61
6.3 Kế toán thu nhập khác..................................................................................................................61
6.3.1 Khái ni mệ .......................................................................................................................................61
6.3.2 Tài kho n s d ngả ử ụ .........................................................................................................................62
6.4 Kế toán chi phí trong doanh nghiệp............................................................................................62
6.4.1 Các khái ni mệ .................................................................................................................................62
6.4.2 Tài kho n s d ngả ử ụ .........................................................................................................................63
6.4.3 Nguyên t c ghi chépắ ......................................................................................................................63
6.5 Xác định kết quả kinh doanh........................................................................................................64
6.5.1 K t qu kinh doanh:ế ả ......................................................................................................................64
6.5.2 Công th c xác đ nh:ứ ị .......................................................................................................................64
6.5.3 Nguyên t c ghi chép Tài kho n 911ắ ả ..............................................................................................64
6.6 Câu hỏi và bài tập:........................................................................................................................66
6.6.1 Câu h i:ỏ ..........................................................................................................................................66
6.6.2 Bài t p:ậ ...........................................................................................................................................66
Bài t p 2ậ .................................................................................................................................................67
Công ty Blue Sky là m t DNTM, trong tháng 12 năm X có tài li u nh sau: (Đvt: đ ng)ộ ệ ư ồ ........................67

Khoa kế toán –Kiểm toán
Ôn thi liên thông
Chuyên đề 1:Tài sản ngắn hạn
1.1 Kế toán tiền và tương đương tiền:
1.1.1 Khái niệm:
- Tiền bao gồm tiền tại quỹ, tiền đang chuyển và các khoản tiền gửi không kỳ hạn.
- Tương đương tiền: Là các khoản đầu tư ngắn hạn (không quá 3 tháng), có khả năng
chuyển đổi dễ dàng thành một lượng tiền xác định và không có nhiều rủi ro trong chuyển
đổi thành tiền.
1.1.2 Phân loại:
- Gồm tiền mặt, tiền gửi ngân hàng và tiền đang chuyển.
1.1.3 Nguyên tắc hạch toán chung:
- Tất cả các ghi chép vào sổ kế toán về các khoản vốn bằng tiền phải sử dụng đơn vị tiền tệ
thống nhất là đồng Việt Nam (trừ những công ty được chấp thuận sử dụng đơn vị tiền tệ
khác).
- Các loại ngoại tệ, vàng bạc, kim khí quý, đá quý được quy đổi theo nguyên tắc nhất định
thành tiền đồng Việt nam: Ngoại tệ quy đổi theo tỷ giá thực tế giao dịch hoặc tỷ giá liên
ngân hàng do ngân hàng nhà nước Việt nam công bố tại thời điểm phát sinh nghiệp vụ
(TGDG, TGTT); giá vàng, bạc, đá quý được tính theo giá thực tế.
- Phải hạch toán chi tiết ngoại tệ theo từng loại nguyên tệ trên TK007 – Ngoại tệ các loại.
- Tính giá xuất ngoại tệ, vàng bạc, đá quý có thể áp dụng theo một trong các phương pháp
sau:
o Bình quân gia quyền: 1 lần cuối kì hay bình quân liên hoàn.
o Nhập trước – xuất trước (FIFO)
o Nhập sau – xuất trước (LIFO)
o Giá thực tế đích danh.
1.1.3.1 Kế toán tiền mặt tại quỹ:
a. Tài khoản sử dụng: 111
b. Nguyên tắc:
- Việc ghi tăng, giảm tiền mặt tại quỹ phải thể hiện qua Phiếu thu, Phiếu chi và các chứng
từ hỗ trợ chứng minh nguyên nhân, nguồn gốc các khoản thu, chi tiền.
- Hạch toán các khoản ngoại tệ, vàng, bạc, đá quý tuân thủ các nguyên tắc chung đã nêu.
c. Chứng từ:
Stt Tên chứng từ
Môn: Kế toán tài chính
Trang | 1

1 Phiếu thu
2 Phiếu chi
3 Giấy đề nghị tạm ứng
4 Giấy thanh toán tiền tạm ứng
5 Giấy đề nghị thanh toán
6 Biên lai thu tiền
7 Bảng kê vàng, bạc, kim khí quý, đá quý
8 Bảng kiểm kê quỹ (dùng cho VND)
9 Bảng kiểm kê quỹ (dùng cho ngoại tệ, vàng bạc...)
10 Bảng kê chi tiền
d. Sổ kế toán:
Tùy theo hình thức kế toán đăng ký sử dụng, doanh nghiệp có thể sử dụng các loại sổ sau:
Stt Tên sổ
1 Sổ nhật ký thu tiền
2 Sổ nhật ký chi tiền
3 Sổ quỹ
4 Sổ cái tài khoản
5 Nhật ký chứng từ số 1
6 Bảng kê số 1
1.1.3.2 Kế toán tiền gửi ngân hàng:
b. Nguyên tắc:
- Việc ghi tăng, giảm tiền gửi ngân hàng phải thể hiện qua Báo Có, Báo Nợ và các chứng từ
hỗ trợ chứng minh nguyên nhân, nguồn gốc các khoản thu, thanh toán qua tài khoản tiền
gửi.
- Hạch toán các khoản ngoại tệ tuân thủ các nguyên tắc chung đã nêu.
c. Chứng từ:
1 Báo Có
2 Báo Nợ
3 Ủy nhiệm chi
4 Ủy nhiệm thu
5 Bảng sao kê ngân hàng
6 Passbook
7 Séc
d. Sổ kế toán:
Stt Tên sổ
Trang | 2

1 Sổ nhật ký tiền gửi ngân hàng
4 Bảng kê số 2
5 Bảng sao kê ngân hàng.
1.1.3.3 Kế toán tiền đang chuyển:
b. Nguyên tắc:
- Việc ghi tăng, giảm tiền đang chuyển chỉ có ý nghĩa kế toán khi phát sinh vào ngày lập
báo cáo tài chính. Các phát sinh vào thời điểm khác thời điểm lập báo cáo tài chính chỉ
mang ý nghĩa quản lý.
- Các chứng từ chứng minh cho ghi nhận tiền đang chuyển phải mang đầy đủ ý nghĩa là
giấy tờ có giá trị hoặc minh chứng giao dịch trong hệ thống ngân hàng.
c. Chứng từ:
1 Séc
2 Ủy nhiệm chi
3 Ủy nhiệm thu
4 Giấy nộp tiền
5 Thông báo chuyển tiền (áp dụng đối với thanh toán xuất nhập khẩu)
d. Sổ kế toán:
Stt Tên sổ
3 Bảng kê số 3
1.1.3.4 Các khoản tương đương tiền:
b. Nguyên tắc:
- Các khoản tương đương tiền là các khoản đầu tư ngắn hạn có thời hạn thu hồi hoặc đáo
hạn không quá 3 tháng có khả năng chuyển đổi dễ dàng thành một lượng tiền xác định và
không có nhiều rủi ro trong chuyển đổi thành tiền kể từ ngày mua khoản đầu tư đó tại thời
điểm báo cáo.
Trang | 3

- Doanh nghiệp phải có quyền sở hữu hợp pháp liên quan đến các khoản đầu tư và phải có
đầy đủ minh chứng chứng minh về quyền sở hữu, kế hoạch dự bán và tính thanh khoản
của các khoản đầu tư trên.
c. Chứng từ:
1 Sổ chứng nhận cổ đông hoặc các giấy tờ tương đương
2 Trái phiếu, kỳ phiếu, tín phiếu
3 Giấy chuyển nhượng
4 Bảng sao kê tài khoản giao dịch tại công ty chứng khoán, lệnh mua....
d. Sổ kế toán:
Stt Tên sổ
3 Bảng kê số 10
1.2 Phải thu khách hàng:
1.2.1 Khái niệm:
- Khoản phải thu khách hàng thể hiện quyền thu đòi của doanh nghiệp đối với người mua
về việc bán sản phẩm, hàng hóa hoặc cung cấp lao vụ, dịch vụ…, theo phương thức bán
chịu hoặc theo phương thức nhận tiền ứng trước.
1.2.2 Phân loại:
1.2.2.1 Xét theo tiêu chí thời gian nợ:
- Phải thu trong hạn: là các khoản nợ có khả năng thu đòi và thời gian đến hạn thanh toán
nằm trong thời hạn ngày công nợ cho phép của doanh nghiệp cấp cho từng khách hàng.
- Phải thu quá hạn: là các khoản nợ mà số ngày nợ vượt quá thời hạn cho phép của doanh
nghiệp cấp cho từng khách hàng.
1.2.2.2 Xét theo tiêu chí khả năng thu đòi:
- Phải thu có khả năng thu đòi: là các khoản nợ của khách hàng mà doanh nghiệp có cơ hội
thu đòi được, thể hiện ở cam kết của khách hàng, thời gian nợ còn nằm trong khoảng thời
gian nợ cho phép, liên quan đến các công cụ nợ như: báo thanh toán (factoring), thương
phiếu…
- Phải thu khó đòi: Các khoản nợ mà doanh nghiệp đã tiến hành các biện pháp thu hồi nợ
nhưng chưa đòi được hoặc không xác định được đối tượng nợ hiện hữu.
Trang | 4

1.2.2.3 Xét theo tính thương mại:
- Phải thu thương mại: Các khoản nợ có thể chuyển đổi ngay thành tiền mà doanh nghiệp
nhận được cam kết bằng các giấy tờ có giá: thương phiếu, bảo lãnh của ngân hàng…
- Phải thu phi thương mại: các khoản nợ không có khả năng chuyển đổi ngay thành tiền.
1.2.3 Nguyên tắc hạch toán:
1.2.3.1 Thời điểm ghi nhận:
- Ghi tăng khoản phải thu:
+ Sau khi khách hàng chấp nhận thanh toán, đồng thời với việc ghi nhận doanh thu. Thể
hiện cụ thể trong thực tế:
+ Khách hàng đã nhận, tiêu thụ hàng hóa, dịch vụ do doanh nghiệp cung cấp.
+ Khách hàng đã nhận hóa đơn.
+ Khách hàng chấp nhận và cam kết thanh toán.
+ Khách hàng trả tiền trước.
- Ghi giảm khoản phải thu:
+ Khách hàng đã thanh toán tiền và tiền đã thực sự thu vào tài khoản tiền mặt tại quỹ hoặc
khi nhận báo Có của ngân hàng.
+ Khách hàng đã được bảo lãnh thanh toán hoặc đối trừ công nợ của ngân hàng, các tổ
chức tín dụng hoặc các đối tượng khác (công ty mẹ, đối tác hợp nhất kinh doanh).
+ Quyết định xóa nợ.
+ Kế toán giảm giá hàng bán.
+ Kế toán hàng bán bị trả lại.
1.2.3.2 Xác định trị giá khoản phải thu:
- Trị giá gốc khoản phải thu:
+ Trị giá gốc khoản phải thu = doanh thu + thuế (nếu có) - các khoản giảm trừ (chiết
khấu, giảm giá…)
- Dự phòng nợ phải thu khó đòi:
+ Mặc dù doanh nghiệp ghi nhận phải thu theo tổng trị giá và với ý định là có thể thu được
toàn bộ số tiền đã cho nợ, tuy nhiên để đảm bảo khoản phải thu không bị khai khống quá
số thực tế, nguyên tắc kế toán đòi hỏi khoản phải thu phải ghi nhận theo trị giá thuần có
thể thu được (NRV). Trị giá này bằng khoản phải thu trừ các khoản dự phòng cho các
khoản phải thu khó đòi.
Trang | 5

+ Theo thông tư 228/2009-BTC, ngày 07/12/2009, dự phòng nợ phải thu khó đòi được
định nghĩa là dự phòng phần giá trị tổn thất của các khoản nợ phải thu có thể không đòi
được do đơn vị nợ hoặc người nợ không có khả năng thanh toán trong năm kế hoạch.
+ Theo qui định của Thông tư 228/2009-BTC:
♣ Tỷ lệ % dự phòng cho các khoản nợ quá hạn từ 3 tháng đến thấp hơn 1 năm là: 30%
♣ Tỷ lệ % dự phòng cho các khoản nợ quá hạn từ 1 năm đến dưới 2 năm là : 50%
♣ Tỷ lệ % dự phòng cho các khoản nợ quá hạn trên 3 năm là : 70%
1.2.4 Tài khoản sử dụng: 131
1.2.5 Chứng từ, sổ kế toán:
1.2.5.1 Chứng từ:
1 Hóa đơn và các chứng từ chứng minh cung cấp hàng hóa, dịch vụ
2 Phiếu thu, Báo Có và các chứng từ chứng minh hàng bán trả lại, giảm giá hàng bán
3 Biên bản đối chiếu công nợ, biên bản xóa nợ, phiếu kế toán, chứng từ ghi sổ
1.2.5.2 Sổ:
Stt Tên sổ
3 Bảng kê số 8
1.3 Tạm ứng:
1.3.1 Khái niệm:
- Là các khoản tiền ứng trước cho nhân viên trong đơn vị để thực hiện các yêu cầu công
việc được giao.
1.3.2 Nội dung:
- Tạm ứng để chi tiêu cho các khoản về hành chính.
- Tạm ứng để đi công tác, nghỉ phép, học tập.
- Tạm ứng để mua nguyên vật liệu, công cụ, dụng cụ…
1.3.3 Nguyên tắc:
- Chỉ giao tạm ứng cho CB CNV của đơn vị.
- Chi tiêu tiền tạm ứng theo đúng nội dung quy định
- Giao tạm ứng cho từng người + công việc trách nhiệm hoàn thành cụ thể, thời hạn thanh
toán. Người nhận tạm ứng ko được giao tạm ứng cho người khác
Trang | 6

- Chỉ nhận được tiền tạm ứng mới khi đã thanh toán xong tạm ứng cũ.
1.3.4 Thủ tục:
- Người xin tạm ứng phải lập Giấy đề nghị tạm ứng.
- Dựa trên Giấy đề nghị tạm ứng đã được duyệt, Kế toán lập phiếu chi.
- Sau khi hoàn thành công việc, người xin tạm ứng lập phiếu thanh toán tạm ứng kèm theo
các chứng từ chứng minh số tiền đã chi để tiến hành thanh toán.
- Số tiền chi vượt sẽ được chi bổ sung, số chi không hết nộp lại hoặc trừ lương.
1 Giấy đề nghị tạm ứng
2 Phiếu chi, Phiếu thu
3 Các chứng từ chứng minh số tiền đã chi
1.3.6.2 Sổ:
1.4 Chi phí chờ phân bổ ngắn hạn:
1.4.1 Khái niệm:
- Là các khoản tiền đơn vị đã chi và có liên quan đến hoạt động sản xuất kinh doanh của
nhiều kỳ kế toán nên phải tiến hành phân bổ đều cho các kỳ kế toán có liên quan nhưng
không quá 1 năm kể từ ngày phát sinh.
1.4.2 Nội dung:
- Tiền thuê văn phòng, tiền mua bảo hiểm…
- Các khoản chi sửa chữa, lắp đặt, trang trí tài sản...
- Chi phí trong giai đoạn trước hoạt động sản xuất kinh doanh.
- Chỉ ghi nhận vào tài khoản những khoản còn phải phân bổ có thời hạn phân bổ dưới 1
năm.
- Tài khoản này chủ yếu phục vụ công tác quản lý nhiều hơn là kế toán.
Trang | 7

1 Phiếu chi, Báo Nợ
2 Bảng tính và phân bổ chi phí chờ kết chuyển
1.4.5.2 Sổ:
Stt Tên sổ
1.5 Các khoản cầm cố, ký quỹ, ký cược ngắn hạn:
1.5.1 Khái niệm:
- Là các khoản tiền, tài sản hoặc giấy tờ sở hữu tài sản đơn vị đã giao cho các bên có liên
quan nhằm đảm bảo cho khả năng thanh toán của đơn vị trong các giao dịch kinh tế như:
mua hàng hóa, tài sản; vay; thuê…
1.5.2 Nội dung:
- Tiền ký quỹ đảm bảo thanh toán hoặc đấu thầu.
- Giấy tờ, tài sản thế chấp, cầm cố.
- Chỉ ghi nhận vào tài khoản những tài sản màđơn vị đã bị giới hạn cả về quyền sở hữu và
quyền sử dụng.
- Trong trường hợp đơn vị bị giới hạn quyền sở hữu nhưng vẫn còn quyền sử dụng thì
không cần thiết phải ghi vào tài khoản này mà chỉ cần thuyết minh trên báo cáo tài chính.
2 Biên bản nhận tài sản, giấy tờ của bên giữ tài sản, giấy tờ.
1.5.5.2 Sổ:
Stt Tên sổ
Trang | 8

1.6 Hàng tồn kho:
1.6.1 Khái niệm:
- Là những tài sản:
(a) Được giữ để bán trong kỳ sản xuất, kinh doanh bình thường;
(b) Đang trong quá trình sản xuất, kinh doanh dở dang;
(c) Nguyên liệu, vật liệu, công cụ, dụng cụ để sử dụng trong quá trình sản xuất, kinh
doanh hoặc cung cấp dịch vụ.
1.6.2 Phân loại:
- Hàng tồn kho bao gồm:
+ Hàng hóa mua về để bán: Hàng hóa tồn kho, hàng mua đang đi trên đường, hàng gửi đi
bán, hàng hóa gửi đi gia công chế biến;
+ Thành phẩm tồn kho và thành phẩm gửi đi bán;
+ Sản phẩm dở dang: Sản phẩm chưa hoàn thành và sản phẩm hoàn thành chưa làm thủ
tục nhập kho thành phẩm;
+ Nguyên liệu, vật liệu, công cụ, dụng cụ tồn kho, gửi đi gia công chế biến và đã mua
đang đi trên đường;
+ Chi phí dịch vụ dở dang.
+ Hàng hóa bất động sản
1.6.3 Nguyên tắc chung:
- Hàng tồn kho có thể được quản lý và hạch toán theo hai phương pháp: kê khai thường
xuyên hoặc định kỳ.
- Hàng tồn kho được trình bày theo giá gốc. Giá gốc hàng tồn kho bao gồm: Chi phí mua,
chi phí chế biến và các chi phí liên quan trực tiếp khác phát sinh để có được hàng tồn kho
ở địa điểm và trạng thái hiện tại.
- Trị giá xuất hàng tồn kho có thể được tính theo 04 phương pháp:
+ FIFO.
+ LIFO
+ Bình quân gia quyền (giá bình quân tính sau mỗi lần nhập hoặc tính cuối kỳ)
+ Thực tế đích danh
Trang | 9

- Khi giá trị hàng tồn kho sút giảm dẫn đến giá trị thuần có thể thực hiện của hàng tồn kho
nhỏ hơn giá gốc thì trên báo cáo hàng tồn kho phải được trình bày theo giá trị thuần có thể
thực hiện, phần chênh lệch được ghi nhận là chi phí và là một khoản dự phòng.
- Hàng nhập, xuất, luân chuyển cần có chứng từ đầy đủ.
- Chỉ ghi vào các tài khoản trung gian về hàng tồn kho (151, 157) khi đơn vị có đầy đủ
quyền sở hữu đối với các hàng tồn kho đó.
1.6.4 Tài khoản sử dụng: 151, 152, 153, 154, 155, 156, 157, 158, 159, 611
1 Phiếu nhập kho
2 Phiếu xuất kho
3 Biên bản kiểm nghiệm vật tư, công cụ, sản phẩm, hàng hoá
4 Phiếu báo vật tư còn lại cuối kỳ
5 Biên bản kiểm kê vật tư, công cụ, sản phẩm, hàng hoá
6 Bảng kê mua hàng
7 Bảng phân bổ nguyên liệu, vật liệu, công cụ, dụng cụ
1.6.5.2 Sổ:
Stt Tên sổ
2 Nhật ký chứng từ số 6,7,8
3 Bảng kê số 6,7,8.
4 Thẻ.
1.6.5.3 Các lưu ý:
- Đối với công cụ dụng cụ:
+ Có hai phương pháp phân bổ trị giá vào chi phí:
* Phân bổ 2 lần, áp dụng đối với các công cụ, dụng cụ có giá trị tương đối nhỏ, thời gian
sử dụng ngắn. Khi xuất dùng, giá trị của công cụ dụng cụ tính 50% vào chi phí. 50% giá
trị còn lại tính vào chi phí khi công cụ báo hỏng hoặc thanh lý.
* Phân bổ nhiều lần, áp dụng cho các loại công cụ, dụng cụ giá trị lớn, thời gian sử dụng
dài
Giá trị công cụ, dụng cụ
phân bổ 1 lần
=
Tổng giá trị công cụ, dụng cụ xuất dùng
Số lần phân bổ
Trang | 10

- Đối với chi phí sản xuất, dịch vụ dở dang:
Sẽ trình bày trong Chuyên đề giá thành.
- Đối với hàng hóa bất động sản:1567
+ Tài khoản này dùng để phản ánh giá trị hiện có và tình hình biến động của các loại hàng
hoá bất động sản của các doanh nghiệp không chuyên kinh doanh bất động sản.
+ Hàng hoá bất động sản gồm:
* Quyền sử dụng đất, nhà hoặc nhà và quyền sử dụng đất, cơ sở hạ tầng mua để bán trong
kỳ hoạt động kinh doanh thông thường;
* Bất động sản đầu tư chuyển thành hàng tồn kho khi chủ sở hữu bắt đầu triển khai cho
mục đích bán.
1.7 Câu hỏi và bài tập:
1.7.1 Câu hỏi:
a. Trình bày nội dung, nguyên tắc, thủ tục tạm ứng
b. Trình bày nguyên tắc và phương pháp kế toán dự phòng giảm giá hàng tồn kho
c. Trình bày đặc điểm và phân loại công cụ dụng cụ?
d. Trình bày các phương pháp tính giá xuất hàng tồn kho. Cho ví dụ minh hoạ.
e. Trong điều kiện giá cả hàng hóa tăng. Các phương pháp FIFO và LIFO tác động thế nào
đối với các báo cáo tài chính. Cho ví dụ minh họa.
f. Trình bày khoản phải thu khách hàng trên Báo cáo tài chính như thế nào?
1.7.2 Bài tập:
Bài 1:
DN tính thuế GTGT khấu trừ, trong tháng 3 có phát sinh các NVKT sau: (đvt: triệu đồng)
(1). Rút TGNH về quỹ tiền mặt 500
(2). Nhận vốn góp bằng tiền mặt 200
(3). Nhận khoản kí quỹ ngắn hạn bằng tiền mặt 2
(4). Bán sản phẩm thu bằng tiền mặt 7,35 trong đó đã có thuế GTGT thuế suất 5%. Giá xuất
kho 4
(5). Chi tiền mặt để trả lương cho nhân viên 36
(6). Chi tiền mặt để tạm ứng cho nhân viên mua NVL 2,2
(7). Nhập vật liệu trả bằng tiền mặt là 1,05 trong đó đã có GTGT thuế suất 5%
Yêu cầu: Định khoản nội dung NVKTPS trong tháng 3 và phản ánh vào TK tiền mặt
tình trên. Biết số dư TK111 đầu tháng 3 là 120 triệu đồng.
Trang | 11

Bài 2: Số dư đầu tháng 3 của TK1112: 320.000.000VNĐ (20.000USD). Các NVKT phát sinh
trong tháng 3:
(1) Mua nguyên vật liệu bằng tiền mặt 4.000 USD, TGTT
20.027 VNĐ/USD.
(2) Bán hàng thu tiền mặt 9.000 USD, TGTT 20.040
VNĐ/USD.
(3) Mua TSCĐ bằng tiền mặt 12.000 USD, TGTT 20.050
VNĐ/USD
(4) Trả nợ người bán 8.000 USD bằng tiền mặt, TGTT 20.090
VNĐ/USD.
Yêu cầu: Định khoản nội dung NVKTPS trong tháng 3 và phản ánh vào TK1112 tình
trên.
Cho biết DN sử dụng TGTT, xuất ngoại tệ theo phương pháp bình quân liên hoàn.
Bài 3: số dư đầu tháng 3 TK1112: 48.000.000VNĐ (3.000USD); TK131: 64.000.000VNĐ
(4.000 USD); TK331: 128.000.000VNĐ (8.000USD). Các NVKT phát sinh trong tháng 3:
(1) Bán hàng chưa thu tiền 5.000USD, TGTT 20.030
(2) Khách hàng trả nợ bằng tiền mặt 7.000USD (trong đó trả
hết nợ đầu tháng), TGTT 20.040.
(3) Chi tiền mặt mua NVL 1.000USD, TGTT 20.045
(4) Mua dụng cụ chưa trả tiền 2.000USD, TGTT 20.060
(5) Chi tiền mặt trả nợ cho người bán 8.500USD, TGTT
20.075
Yêu cầu: Định khoản nội dung NVKTPS trong tháng 3 và phản ánh vào TK1112, 331,
131 tình trên.
Cho biết DN sử dụng TGTT và tính giá xuất ngoại tệ theo phương pháp nhập trước – xuất
trước.
Bài 4:
Số dư đầu tháng 4 của 1 số tài khoản tại 1 doanh nghiệp như sau:
TK141: 11.650.000đ, theo sổ chi tiết gồm:
- Nguyễn A: 10.000.000đ
- Huỳnh B: 1.650.000đ
Các tài khoản khác có số dư hợp lư.
Trong tháng 4/20x7 có phát sinh các nghiệp vụ sau:
Trang | 12

1. Tổng hợp các phiếu chi tạm ứng:
a. Tạm ứng cho Lê K để bốc dỡ hàng hoá 500.000đ, theo
phiếu chi tạm ứng số 142/20x7 ngày 5/4
b. Tạm ứng cho Hoàng T đi công tác 1.700.000đ, theo
phiếu chi số 144/20x7 ngày 12/4
2. Tổng hợp các báo cáo thanh toán tạm ứng:
a. Báo cáo thanh toán tạm ứng số 07/20x7 ngày 3/4 của Nguyễn A:
- Hàng hoá nhập kho, giá mua trên hoá đơn chưa thuế 7.000.000đ, thuế suất GTGT 5%
- Chi phí vận chuyển hàng mua 735.000đ, trong đó đă có thuế GTGT thuế suất 5%
- Chi phí ăn ở, đi lại 330.000đ, trong đó đă có thuế GTGT thuế suất 10%.
- Tiền mặt c̣n lại nhập quỹ.
b. Báo cáo thanh toán tạm ứng số 9/20x7 ngày 20/4 của Lê K:
- Tiền thuê bốc vác hàng hoá từ kho của cảng SG lên xe vận chuyển về nhập kho cơng
ty là 400.000đ
- Số tạm ứng thừa khơng nhập lại quỹ đề nghị khấu trừ lương tháng 4/20x7
c. Báo cáo thanh toán tạm ứng số 8/07 ngày 29/4 của Huỳnh B:
- Chi tiền thuê dàn âm thanh, ánh sáng cho đợt hội diễn văn nghệ mừng ngày 30/4 &
1/5 do công đoàn tổ chức 1.800.000đ.
- Số tạm ứng thiếu đã được chi thêm theo phiếu chi 143/07 ngày 29/4.
Yêu cầu: Định khoản và mở sổ chi tiết cho từng người tạm ứng.
Bài 5:
Công ty T & T thuộc đối tượng nộp thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ, tổ chức kế toán
hàng tồn kho theo phương pháp kê khai thường xuyên, hạch toán ngoại tệ theo TGTT.
A. Số dư đầu tháng 3: TK131: 13.000.000đ trong đó chi tiết công ty Minh Hải (Dư Nợ:
11.000.000đ), cửa hàng Hoàng Long (Dư Nợ: 2.000.000đ).
B. Số phát sinh trong tháng:
1. Ngày 1/3 công ty xuất kho thành phẩm bán chịu cho xí nghiệp Đông Hải 500spA, giá bán
chưa thuế 10.000đ/sp, thuế suất GTGT 10%, giá ttế xuất kho 5.000đ/sp.
2. Ngày 5/3 nhận được thông báo của cửa hàng Lan Chi chấp nhận thanh toán 1.000spB (cty
T&T đã gửi cuối tháng trước), giá bán chưa thuế 12.000đ/sp, thuế suất GTGT 10%, giá
thực tế xuất kho tháng trước 9.500đ/sp.
3. Ngày 8/3 cửa hàng Hoàng Long đề nghị được hưởng giảm giá (đã có thuế GTGT) 20%
trên số tiền còn nợ do chất lượng sản phẩm, công ty T&T đã chấp nhận.
Trang | 13

4. Ngày 9/3 nhận được giấy báo Có của ngân hàng số tiền xí nghiệp Đông Hải thanh toán
500spA nghiệp vụ (1) sau khi trừ chiết khấu thanh toán 1,5% trên giá bán chưa thuế.
5. Ngày 15/3 công ty Minh Hải đề nghị công ty T&T nhận vật liệu để trừ nợ gồm 1.000kg
vật liệu X theo HĐ GTGT 11.000.000đ – trong đó thuế GTGT 1.000.000đ. Đã nhập kho
đầy đủ.
6. Ngày 20/3 công ty nhượng bán 1 xe hơi 4 chỗ cũ cho anh Y chưa thu tiền, giá bán chưa
thuế 130.000.000đ, thuế suất GTGT 10%. Nguyên giá 200.000.000đ, đã khấu hao
90.000.000.
7. Ngày 25/3 thu tiền mặt toàn bộ số tiền anh Y nợ và nộp ngay vào Ngân hàng để trả bớt nợ
vay ngắn hạn, đã nhận được giấy báo Ngân hàng.
8. Ngày 29/3 thu tiền mặt 500USD (TGGD: 16.040) của công ty King ứng trước tiền hàng.
Yêu cầu:
(1) Lập định khoản.
(2) Mở sổ chi tiết theo dõi thanh toán với từng khách hàng.
Bài 6:
Số dư đầu tháng 3/2007 của một số tài khoản như sau:
- TK 151: 700.000đ (vật liệu chính) (số lượng 70kg)
- TK 152: 24.150.000đ, chi tiết: vật liệu chính: 9.300.000đ (số lượng 930kg), vật liệu
phụ:850.000đ (số lượng 100kg), nhiên liệu: 14.000.000đ (số lượng 2.000 lít).
- TK 153: 12.000.000đ (số lượng 20 cái)
- TK 1421: 5.000.000đ
Các nghiệp vụ kinh tế phát sinh trong tháng:
(1) Ngày 5/3 mua vật liệu chính chưa trả tiền, tổng giá thanh toán theo hóa đơn:
52.800.000đ, trong đó thuế GTGT 4.800.000đ, số lượng vật liệu 4.000kg. Chi phí vận
chuyển giá chưa thuế là 1.000.000đ, thuế GTGT 5% đã trả bằng tiền mặt.
(2) Ngày 7/3 mua vật liệu phụ đã trả 70% bằng TGNH, số còn lại thiếu nợ, số
lượng 300kg, đơn giá theo hóa đơn chưa có thuế GTGT 8.700đ/kg, thuế suất thuế GTGT
10%.
(3) Ngày 10/3 mua công cụ dụng cụ bằng chuyển khoản, giá theo hóa đơn bán
hàng chưa thuế là 9.000.000đ, thuế GTGT 10%. Chi phí vận chuyển trả bằng tiền mặt
500.000đ. Khi nhập hàng phát hiện có 1 số ccdc thừa trị giá 500.000đ. Doanh nghiệp
không nhập kho mà bảo quản riêng và thông báo với người bán đến nhận lại.
Trang | 14

(4) Ngày 12/3 Doanh nghiệp đã nhận được giấy báo của ngân hàng về việc chuyển
trả tiền mua hàng ở nghiệp vụ (1). Doanh nghiệp được hưởng khoản chiết khấu thanh toán
2% tính theo giá chưa có thuế và được hoàn lại bằng tiền mặt.
(5) Ngày 20/3 phân bổ công cụ dụng cụ đã xuất dùng từ những tháng trước cho
phân xưởng sản xuất: 500.000đ.
(6) Ngày 21/3 vật liệu chính đang đi đường tháng trước về nhập kho đủ.
(7) Ngày 25/3 xuất kho:
- Vật liệu chính, số lượng 3.500 kg dùng để sản xuất sản phẩm.
- Vật liệu phụ, số lượng 300 kg để sx sản phẩm
- Nhiên liệu, số lượng 750 lít để quản lý doanh nghiệp.
- Công cụ dụng cụ dùng cho sản xuất, loại phân bổ 1 lần: 300.000đ; loại phân bổ trong
3 tháng: 12.000.000đ, bắt đầu phân bổ từ tháng này.
(8) Ngày 30/3 kiểm kê vật liệu, kết quả kiểm kê như sau:
- Vật liệu chính thừa chưa rõ nguyên nhân, trị giá 750.000đ.
- Nhiên liệu thiếu chưa rõ nguyên nhân, trị giá 210.000đ.
(9) Ngày 31/3 sau khi xem xét:
- Vật liệu chính thừa do thủ kho nhập hàng nhưng chưa chuyển chứng từ cho kế toán,
đây là vật liệu chính do 1 tổ chức biếu tặng.
- Nhiên liệu thiếu do thủ kho thiếu tinh thần trách nhiệm để thất thoát phải bồi thường
toàn bộ.
Cho biết:
- DN áp dụng phương pháp kê khai thường xuyên.
- DN áp dụng tính thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ thuế.
Yêu cầu: tính toán, định khoản các nghiệp vụ kinh tế phát sinh trên. Biết nguyên vật liệu xuất
kho được tính theo phương pháp bình quân gia quyền cho từng lần xuất.
Bài 7:
Công ty thương mại Duy Khang thuộc đối tượng nộp thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ
thuế, tổ chức hàng tồn kho theo phương pháp kê khai thường xuyên. Trong tháng 11/20x1
phòng kế toán có tài liệu sau:
I. Số dư ngày 31/10/20x6(Đvt: đồng)
TK 1561: 11.200.000, trong đó: Hàng A: 50 đơn vị * 78.000đ/đv = 3.900.000
Hàng B: 10 đơn vị * 730.000đ/đv = 7.300.000
TK 1562: 60.000
Trang | 15

II. Tình hình phát sinh trong tháng (Đvt: đồng)
Tình hình mua và bán hàng:
1. Nhận hoá đơn (GTGT) 500 đơn vị hàng A của công ty X, đơn giá chưa thuế 80.000đ/đơn
vị, thuế GTGT 10%. Chi phí vận chuyển do bên bán chi hộ 600.000đ. Theo biên bản kiểm
nghiệm nhập kho cho biết số lượng thực tế là 510 đơn vị, công ty đã nhập kho và chấp
nhận thanh toán số lượng thực tế 510 đơn vị. Cuối tháng công ty chuyển khoản thanh toán
tiền hàng A và chi phí vận chuyển cho bên bán sau khi trừ chiết khấu thanh toán công ty
được hượng 1% giá chưa thuế.
2. Mua chịu 600 đơn vị hàng B của công ty Y, đơn giá 750.000đ/đơn vị, thuế GTGT 10% và
được trừ khoản bớt giá 2% trên giá chưa thuế (khoản bớt giá chưa được trừ trên hoá đơn).
Chi phí vận chuyển, bốc vác của lô hàng trên là 1.200.000. Hàng đã về nhập kho đủ.
3. Mua một số bao bì của công ty Y về để bán, số lượng theo hoá đơn là 1.000đơn vị, đơn
giá 20.000đ/đơn vị, thuế GTGT 10%. Hàng đã về nhập kho đủ, tiền hàng chưa thanh toán.
4. Mua của công ty X số hàng A theo hoá đơn số lượng 300 đơn vị, đơn giá chưa thuế
82.000đ/đơn vị, thuế GTGT 10%. Số hàng này đang trên đường vận chuyển về đơn vị,
biết rằng đơn vị đã chấp nhận thanh toán theo giá trị trên. Cuối tháng hàng vẫn chưa về
đến công ty.
5. Mua chịu của công ty Z 200 đơn vị hàng B, đơn giá 740.000đ/đơn vị, thuế GTGT 10%.
Chi phí vận chuyển được trả bằng tiền mặt là 400.000. Khi kiểm nhận nhập kho phát hiện
thiếu 20 đơn vị hàng, chưa xác định được nguyên nhân.
6. Xuất bán tại kho 100 đơn vị bao bì cho công ty K, bên mua đã chấp nhận thanh toán, giá
bán là 30.000đ/đơn vị, thuế GTGT 10%.
7. Xuất bán chịu 100 đơn vị hàng A cho công ty M, 300 đơn vị hàng A cho công ty N, đơn
giá bán chưa thuế là 130.000đ/đơn vị, thuế GTGT 10%. Sau đó cả 2 khách hàng thanh
toán bằng tiền gửi ngân hàng và được hưởng chiết khấu 1% trên giá thanh toán ngay khi
thanh toán.
8. Xuất bán 200 đơn vị hàng B cho công ty K thu ngay bằng tiền mặt, đơn giá chưa thuế
1.100.000đ/đơn vị, thuế GTGT 10%.
9. Xuất kho gửi đi bán 400 đơn vị hàng B cho công ty H, đơn giá bán 1.200.000đ/đơn vị,
thuế GTGT 10%. 10 ngày sau công ty H gởi giấy báo cho biết đã nhận được hàng nhưng
kèm theo biên bản trả lại 50 đơn vị hàng B kém phẩm chất và chỉ chấp nhận thanh toán số
hàng còn lại. Số hàng kém phẩm chất bên mua nhận giữ hộ. Tiền hàng bên mua chưa
thanh toán.
Trang | 16

Tài liệu bổ sung
- Hàng hoá xuất kho tính theo phương pháp FIFO.
- Chi phí mua hàng phân bổ cho hàng bán ra theo tiêu thức trị giá hàng bán ra trong tháng.
Yêu cầu: 1) Tính toán, định khoản tài liệu trên và phản ánh vào tài khoản hàng hoá.
2) Xác định tổng tiền thuế GTGT phải nộp trong tháng.
Trang | 17

Chuyên đề 2: Tài sản dài hạn
II.1 Tài sản cố định:
II.1.1 Khái niệm:
Tài sản cố định (TSCĐ) là những tư liệu lao động có giá trị lớn và thời gian sử dụng dài.
II.1.2 Đặc điểm
Khi tham gia vào quá trình sản xuất kinh doanh, tài sản cố định bị hao mòn dần và giá trị của
nó được chuyển dịch dần vào chi phí kinh doanh.
II.1.3 Phân loại
Căn cứ vào dạng tồn tại, hình thái vật chất và tính chất đầu tư, TSCĐ được chia làm 04 loại
TSCĐ hữu hình, TSCĐ vô hình, TSCĐ thuê tài chính, Bất động sản đầu tư.
- TSCĐ hữu hình bao gồm những tài sản có hình thái vật chất cụ thể, tham gia vào nhiều
chu kỳ kinh doanh nhưng vẫn giữ nguyên hình thái vật chất ban đầu. Ví dụ: nhà xưởng,
máy móc, trang thiết bị…
- TSCĐ vô hình là những tài sản không có hình thái vật chất, tham gia vào nhiều chu kỳ
kinh doanh và chỉ tồn tại về mặt giá trị. Ví dụ: bằng phát minh, bằng sáng chế, bản quyền
tác giả....
- Tài sản cố định thuê tài chính: là những tài sản cố định mà doanh nghiệp thuê dài hạn
(thông thường là thuê của công ty cho thuê tài chính) và được bên cho thuê chuyền giao
phần lớn rủi ro và lợi ích của TSCĐ cho doanh nghiệp đi thuê. Khi kết thúc thời hạn thuê,
bên thuê được quyền lựa chọn mua lại tài sản thuê hoặc tiếp tục thuê theo các điều kiện đã
thỏa thuận trong hợp đồng thuê tài chính.
- Bất động sản đầu tư: là bất động sản, gồm: Quyền sử dụng đất; Nhà, hoặc một phần của
nhà, hoặc cả nhà và đất; Cơ sở hạ tầng do người chủ sở hữu hoặc người đi thuê tài sản
theo hợp đồng thuê tài chính, nắm giữ nhằm mục đích thu lợi từ việc cho thuê hoặc chờ
tăng giá mà không phải để:
a) Sử dụng trong sản xuất, cung cấp hàng hóa, dịch vụ hoặc sử dụng cho các mục đích
quản lý; hoặc:
b) Bán trong kỳ hoạt động kinh doanh thông thường.
II.1.4 Tiêu chuẩn để nhận biết TSCĐ
Theo quy định hiện nay (Thông tư số 203/2009/TT-BTC ngày 20/10/2009) để được ghi nhận
là TSCĐ thì tài sản đó phải thỏa mãn 4 điều kiện sau:
a. Chắc chắn thu được lợi ích kinh tế trong tương lai từ việc sử dụng tài sản đó;
b. Nguyên giá tài sản phải được xác định một cách tin cậy;
Trang | 18

Nguyên giá = giá mua thực tế + chi phí trước khi sử dụng
Nguyên giá = giá quyết toán công trình + chi phí trước khi sử dụng + lệ phí trước bạ
(nếu có)
NG = giá do đơn vị cấp đưa xuống + chi phí trước khi sử dụng
NG = giá do hội đồng định giá xác định + chi phí trước khi sử dụng
Nguyên giá = giá thực tế + chi phí trước khi sử dụng (lắp đặt, chạy thử)
c. Có thời gian sử dụng từ 1 năm trở lên;
d. Có giá trị từ 10.000.000 đồng trở lên.
II.1.5 Xác định nguyên giá TSCĐ
II.1.5.1 Mua sắm:
Trong đó:
- Giá mua là giá ghi trên chứng từ mua lúc ban đầu (không tính thuế được hoàn lại)
- Chi phí trước khi sử dụng bao gồm chi phí vận chuyển, chi phí lắp đặt, chi phí chạy thử,
sửa chửa tân trang…
II.1.5.2 Xây dựng
* Theo phương thức giao thầu
* Tự xây dựng
Trường hợp doanh nghiệp dùng sản phẩm do mình sản xuất ra để chuyển thành TSCĐ thì
nguyên giá là chi phí sản xuất sản phẩm đó cộng (+) các chi phí trước khi sử dụng TSCĐ đó.
Các khoản lãi nội bộ không được tính vào nguyên giá của tài sản đó. Các chi phí không hợp lý
như nguyên liệu, vật liệu lãng phí, lao động hoặc các khoản chi phí khác sử dụng vượt quá
mức bình thường trong quá trình tự xây dựng hoặc tự chế không được tính vào nguyên giá
TSCĐ hữu hình.
II.1.5.3 Được cấp
II.1.5.4 Nhận vốn góp
II.1.5.5 TSCĐ hữu hình mua trả chậm:
Trường hợp TSCĐ hữu hình mua sắm được thanh toán theo phương thức trả chậm, nguyên
giá TSCĐ đó được phản ánh theo giá mua trả ngay tại thời điểm mua. Khoản chênh lệch giữa
giá mua trả chậm và giá mua trả tiền ngay được hạch toán vào chi phí theo kỳ hạn thanh toán,
Trang | 19

trừ khi số chênh lệch đó được tính vào nguyên giá TSCĐ hữu hình (vốn hoá) theo quy định
của Chuẩn mực “Chi phí đi vay”.
II.1.6 Đánh giá TSCĐ:
- Về nguyên tắc TSCĐ được đánh giá theo 2 chỉ tiêu là nguyên giá và giá trị còn lại.
+ Nguyên giá TSCĐ là toàn bộ chi phí thực tế ban đầu đã chi ra để có TSCĐ cho tới khi
đưa TSCĐ vào hoạt động như giá mua thực tế của TSCĐ, chi phí vận chuyển bốc dỡ, lắp
đặt, chạy thử, chỉnh lý, kiểm nhận, …
+ Giá trị còn lại: Nguyên giá – khấu hao lũy kế
- Đánh giá lại TSCĐ
Nguyên giá tài sản cố định trong doanh nghiệp chỉ được thay đổi trong các trường hợp sau:
a. Đánh giá lại giá trị tài sản cố định theo quy định của pháp luật;
b. Nâng cấp tài sản cố định;
c. Tháo dỡ một hay một số bộ phận của tài sản cố định.
d. Khi thay đổi nguyên giá tài sản cố định, doanh nghiệp phải lập biên bản ghi rõ các căn cứ
thay đổi và xác định lại các chỉ tiêu nguyên giá, giá trị còn lại trên sổ kế toán, số khấu hao
lũy kế của tài sản cố định và tiến hành hạch toán theo các quy định hiện hành.
- Việc phản ánh tăng, giảm nguyên giá tài sản cố định được thực hiện tại thời điểm tăng,
giảm tài sản cố định.
- Tài sản cố định có nguyên giá dưới 10.000.000 đồng (mười triệu đồng), không đủ tiêu
chuẩn là tài sản cố định theo quy định thì chuyển sang theo dõi, quản lý, sử dụng và phân
bổ giá trị còn lại trên sổ kế toán như những công cụ lao động.
- Giá trị còn lại cũng có thể thay đổi như các trường hợp thay đổi nguyên giá.
II.1.7 Khấu hao tài sản cố định:
- Có ba (3) phương pháp khấu hao TSCĐ, gồm:
+ Phương pháp khấu hao đường thẳng;
+ Phương pháp khấu hao theo số dư giảm dần;
+ Phương pháp khấu hao theo số lượng sản phẩm.
- Theo phương pháp khấu hao đường thẳng, số khấu hao hàng năm không đổi trong suốt
thời gian sử dụng hữu ích của TSCĐ vô hình.
- Theo phương pháp khấu hao theo số dư giảm dần, số khấu hao hàng năm giảm dần trong
suốt thời gian sử dụng hữu ích của tài sản.
- Phương pháp khấu hao theo số lượng sản phẩm dựa trên tổng số đơn vị sản phẩm ước tính
tài sản có thể tạo ra.
Trang | 20

II.1.8 Nguyên tắc chung:
- Chỉ ghi vào các tài khoản tài sản cố định khi tài sản đó ở trạng thái sẵn sàng phục vụ và
được sử dụng cho hoạt động sản xuất kinh doanh của đơn vị.
- Trường hợp có nhiều loại tài sản cùng tồn tại trong một thực thể thì cần nhắc thực thể đó
thuộc loại tài sản nào dựa trên tỷ trọng lớn về giá trị hoặc có mục đích sử dụng chủ yếu.
- Khi ghi nhận tài sản cần xem xét nguồn hình thành tài sản để chuyển nguồn tương ứng.
- Trao đổi tài sản tương tự không phát sinh doanh thu, chi phí.
II.1.9 Tài khoản sử dụng: 211, 212, 213, 214, 217
II.1.10 Chứng từ, số kế toán:
II.1.10.1Chứng từ:
1 Hóa đơn, Tờ khai nhập khẩu, bộ hồ sơ nhập khẩu
2 Hợp đồng, biên bản giao nhận
3 Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu
4 Biên bản thanh lý, góp vốn.
5 Các chứng từ thanh toán.
II.1.10.2Sổ:
Stt Tên sổ
1 Sổ cái tài khoản, sổ chi tiết tài sản cố định
3 Bảng kê số 9
4 Thẻ tài sản.
II.1.11 Câu hỏi và bài tập:
II.1.11.1Câu hỏi:
a. Trình bày các tiêu chuẩn nhận biết tài sản cố định?
b. Trình bày các phương pháp tính khấu hao tài sản cố định? Cho ví dụ minh họa?
II.1.11.2Bài tập:
Bài 1:
1. Mua sắm mới 1 máy phát điện. Giá mua chưa có thuế VAT là 10.000.000đ, thuế VAT là
1.000.000 và được trả bằng TGNH, chi phí trước khi sử dụng là 100.000đ được trả bằng tiền
mặt.
2. Nhập khẩu một TSCĐ dùng vào hoạt động SXKD chịu thuế VAT theo PP khấu trừ. Trị giá
mua theo hoá đơn là 2.000USD. Thuế NK: 5% giá mua, thuế VAT 10% (giá mua và thuế
NK). Doanh nghiệp đã dùng TGNH thanh toán toàn bộ tiền mua TSCĐ và các khoản thuế
Trang | 21

theo tỷ giá 16.000đ/usd. Chi phí trước khi sử dụng trả bằng tiền mặt là 1.000.000. Biết TSCĐ
này được đầu tư bằng quỹ đầu tư phát triển.
3. Mua bằng sáng chế của một nhà nghiên cứu với giá là 50.000.000. Doanh nghiệp đã chi
tiền mặt thanh toán đầy đủ. TSCĐ này được mua sắm từ quỹ đầu tư phát triển.
Yêu cầu: Lập ĐK và phản ảnh vào sơ đồ tài khoản các tài liệu trên.
Bài 2:
Tại một doanh nghiệp có các tài liệu sau về tình hình tăng TSCĐ:
- Doanh nghiệp mua sắm mới TSCĐ hữu hình, giá mua chưa thuế VAT ghi trên hoá đơn là
80.000.000đ, thuế VAT là 8.000.000 đã được doanh nghiệp trả bằng TGNH, chi phí vận
chuyển lắp đặt và chạy thử được chi trả bằng tiền mặt là 2.000.000đ. Doanh nghiệp đã kết
chuyển tăng vốn kinh doanh từ vốn đầu tư xây dựng cơ bản.
- Doanh nghiệp mua lại một TSCĐ hữu hình, giá mua chưa thuế VAT là 70.000.000đ, thuế
VAT là 7.000.000đ, chưa thanh toán tiền cho đơn vị bán. Chi phí vận chuyển lắp đặt và chạy
thử được chi trả bằng tiền mặt là 1.800.000đ.
- Nhà nước cấp cho doanh nghiệp một TSCĐ hữu hình. TSCĐ này có giá trị ghi trên sổ của
đơn vị cấp là 180.000.000đ. chi phí trước khi sử dụng được doanh nghiệp trả bằng tiền mặt là
2.000.000đ.
- Nhận vốn liên doanh của đơn vị khác bằng một TSCĐ hữu hình. Theo thoả thuận của hai
bên thì giá trị còn lại của TSCĐ là 158.000.000đ, giá trị đã hao mòn là 50.000.000đ.
- Công tác xây dựng cơ bản bàn giao một TSCĐ hữu hình có giá trị thực tế được duyệt là
26.000.000đ. TSCĐ này được xây dựng bằng tiền vay dài hạn ngân hàng.
- Doanh nghiệp mua sắm mới một TSCĐ hữu hình, giá ghi trên hoá đơn là 16.500.000đ, trong
đó thuế VAT là 1.500.000đ, chi phí trước khi sử dụng là 200.000đ. Toàn bộ số tiền này được
doanh nghiệp chi trả bằng tiền vay dài hạn ngân hàng.
Yêu cầu : Định khoản và xác định nguyên giá của các TSCĐ trên. Phản ánh tình hình trên vào
sơ đồ tài khoản.
Bài 3:
Nhượng bán một TSCĐ đang dùng ở PXSX chính, NG 50 triệu đồng, đã khấu hao đủ, đã thu
tiền bán TSCĐ bằng tiền mặt 1 triệu
Nhượng bán một TSCĐ, NG 80 triệu đồng, đã khấu hao 40 triệu. Giá bán chưa có thuế là của
TSCĐ 50 triệu, thuế VAT 10% và được thu toàn bộ bằng TGNH. Chi phí phục vụ cho việc
nhượng bán được chi trả bằng tiền mặt là 3.000.000đ.
Trang | 22

Góp vốn liên doanh bằng một TSCĐ có nguyên giá là 100 triệu đồng, đã hao mòn 20 triệu, trị
giá vốn góp được xác định đối với TSCĐ là 90 triệu
Yêu cầu: Định khoản và phản ánh tình hình trên vào sơ đồ tài khoản.
Bài 4:
Tại một doanh nghiệp có các tài liệu sau:
- Nhượng bán một TSCĐ hữu hình có nguyên giá là 20.000.000đ, giá trị đã hao mòn là
5.000.000đ, giá bán chưa có thuế là 17.000.000đ, thuế VAT là 10%, đơn vị mua đã tả một
nữa bằng tiền mặt, nữa còn lại đang còn nợ. Chi phí phục vụ cho việc nhượng bán được chi
trả bằng tiền mặt là 300.000đ. TSCĐ này được đầu tư bằng vốn tự có của doanh nghiệp.
- Nhượng bán một TSCĐ hữu hình có nguyên gia là 12.000.000đ, giá trị đã hao mòn là
2.000.000đ. Giá bán chưa thuế là 8.500.000đ, thuế VAT là 10% và đã thu toàn bộ bằng
TGNH.
- Thanh lý một TSCĐ hữu hình dùng cho công tác quản lý doanh nghiệp. TSCĐ có nguyên
giá là 50.000.000đ, đã hao mòn hết giá trị. Chi phí thanh lý gồm:
Tiền lương phải thanh toán cho công nhân: 10.000đ
Nhiên liệu xuất dùng: 8.000đ
- Bộ phận sản xuất phụ tự thanh lý một TSCĐ hữu hình sử dụng cho bộ phận mình. TSCĐ
này có nguyên giá là 16.000.000đ đã hao mòn là 5.500.000đ. Chi phí thanh lý bao gồm:
Tiền lương phải thanh toán cho công nhân là 300.000đ
Chi phí khác bằng tiền mặt là 250.000đ
Kết quả thanh lý thu được một số phụ tùng đã nhập kho theo trị giá 280.000đ.
Yêu cầu: Lập định khoản và phản ánh tình hình trên vào sơ đồ chữ T.
II.2 Chi phí trả trước dài hạn:
II.2.1 Khái niệm:
Chi phí trả trước dài hạn là những chi phí đã phát sinh trong kỳ kế toán nhưng kết quả mà nó
tạo ra liên quan đến nhiều kỳ (nhiều niên độ) kế toán, vì vậy cần phải phân bổ dần chi phí này
vào từng kỳ (từng niên độ) kế toán. Thời gian phân bổ chi phí trên một năm.
II.2.2 Phân loại:
Các chi phí trả trước dài hạn, thông thường bao gồm:
• Chi phí thuê cơ sở hạ tầng trả trước cho nhiều năm, hoặc nhiều kỳ
• Chi phí trả trước thuê TSCĐ để hoạt động kinh doanh của nhiều năm, nhiều kỳ
• Chi phí mua các loại bảo hiểm và các lệ phí mà doanh nghiệp phải trả trước cho nhiều kỳ
Trang | 23

• Công cụ dụng cụ xuất dùng nhưng phục vụ cho hoạt động kinh doanh trên một năm
• Lãi mua hàng trả chậm, lãi tiền thuê TSCĐ thuê tài chính
• Chi phí nghiên cứu, thành lập doanh nghiệp có giá trị lớn và dự kiến phân bổ trên một
năm
• Chi phí sửa chữa lớn TSCĐ phát sinh một lần quá lớn phải phân bổ trên 1 năm
• Các loại chi phí trả trước khác có giá trị lớn và thời gian phân bổ trên một năm
II.2.3 Cách thức phân bổ
Định kỳ hoặc hàng tháng, kế toán phân bổ chi phí trả trước vào chi phí đối tượng sử dụng có
liên quan theo công thức sau:
Mức phân bổ =
Tổng chi phí trả trước
Thời gian/Số kỳ dự kiến phân bổ
II.2.4
II.2.5 Tài khoản sử dụng: 242
II.2.6 Chứng từ, sổ kế toán:
II.2.6.1 Chứng từ:
2 Bảng tính và phân bổ chi phí chờ kết chuyển
II.2.6.2 Sổ:
Stt Tên sổ
Trang | 24

Chuyên đề 3: Vay và nợ phải trả
3.1 Khái niệm:
Nợ phải trả: là các khoản nợ phát sinh trong quá trình sản xuất kinh doanh mà doanh nghiệp
phải trả cho các đơn vị, các tổ chức kinh tế, xã hội hoặc cá nhân như: Nợ tiền vay, nợ phải trả
người bán, các khoản phải nộp nhà nước, phải trả người lao động, phải nộp cấp trên và các
khoản phải trả khác.
3.2 Kế toán nợ ngắn hạn:
Nợ ngắn hạn là các khoản tiền nợ mà doanh nghiệp phải trả cho các chủ nợ trong một năm
hoặc một chu kỳ hoạt động thông thường của doanh nghiệp. Nợ ngắn hạn bao gồm các khoản
như:
• Vay ngắn hạn.
• Nợ dài hạn đến hạn trả.
• Phải trả người bán.
• Người mua trả tiền trước.
• Thuế và các khoản phải nộp nhà nước.
• Phải trả người lao động.
• Phải trả nội bộ.
• Các khoản phải trả, phải nộp khác.
3.2.1 Kế toán vay ngắn hạn:
Vay ngắn hạn là khoản tiền doanh nghiệp vay từ ngân hàng và các tổ chức tài chính tín dụng
hay các đối tượng khác để tài trợ chủ yếu về vốn lưu động của doanh nghiệp với thời gian trả
nợ trong vòng một năm hoặc một chu kỳ kinh doanh.
Kế toán phải theo dõi chi tiết số tiền đã vay, số tiền vay đã trả, số tiền vay còn phải trả theo
từng đối tượng vay, từng khế ước vay. Trường hợp vay bằng ngoại tệ, trả nợ vay bằng ngoại
tệ thì phải theo dõi chi tiết riêng nợ gốc bằng ngoại tệ.
3.2.1.1 Tài khoản sử dụng: 311
3.2.1.2 Phương pháp phản ánh:
(1) Khi vay, căn cứ chứng từ vay và các chứng từ khác có liên quan, kế toán ghi sổ:
Nợ TK 151, 152, 153, 156, 133: Vay mua vật tư, hàng hóa
Nợ TK 331, 315, 311: Vay thanh toán cho người bán, trả nợ vay trước đó
Nợ TK 111, 112: Vay tiền về nhập quỹ hoặc chuyển vào TK TGNH
Có TK 311
Trang | 25

Trường hợp vay ngắn hạn bằng ngoại tệ thì khi vay kế toán qui đổi ra VND theo tỷ giá như
sau:
Nợ TK 151, 152, 153, 156, 133 Tỷ giá ngày giao dịch
Nợ TK 331, 315, 311 Tỷ giá ghi sổ
Nợ TK 111, 112 Tỷ giá ngày giao dịch
Có TK 311 Tỷ giá ngày giao dịch
Nếu có phát sinh chênh lệch thì hạch toán vào tài khoản 515 hoặc 635.
(2) Khi trả nợ vay ngắn hạn:
- Nếu trả bằng VND:
Nợ TK 311
Có TK 1111, 1121
- Nếu trả bằng ngoại tệ:
Nợ TK 311 Tỷ giá ghi sổ
Có TK 1111, 1121 Tỷ giá ghi sổ
Nếu có phát sinh chênh lệch thì hạch toán vào tài khoản 515 hoặc 635.
(3) Cuối niên độ kế toán, số dư nợ gốc bằng ngoại tệ được đánh giá lại theo tỷ giá hối đoái
bình quân liên ngân hàng do NHNN công bố tại thời điểm cuối năm tài chính. Chênh lệch
được hạch toán vào tài khoản 4131.
3.2.2 Kế toán phải trả người bán:
- Khoản nợ phải trả cho người bán là những khoản phát sinh trong quá trình thanh toán có
tính chất tạm thời mà doanh nghiệp chưa thanh toán cho các bên do chưa đến hạn thanh
toán hoặc trong thời hạn thanh toán theo hợp đồng đã ký kết.
- Khoản nợ phải trả cho người bán được hạch toán chi tiết theo từng đối tượng phải trả để
theo dõi chặt chẽ tình hình thanh toán cho từng đối tượng.
(1)Khi mua chịu vật tư, hàng hóa, TSCĐ, dịch vụ:
Nợ TK 151, 152, 153, 156, 211, 213, 627, 641, 642
Nợ TK 133
Có TK 331
(2)Khi thanh toán cho người bán:
Nợ TK 331
Có TK 111, 112
Trang | 26

Có TK 515 Chiết khấu thanh toán được hưởng (nếu có)
3.2.3 Kế toán phải trả người lao động:
- Tiền lương là số tiền thù lao mà doanh nghiệp trả cho người lao động theo số lượng và
chất lượng lao động mà họ đóng góp cho doanh nghiệp để tái sản xuất sức lao động, bù
đắp hao phí lao động của họ trong quá trình sản xuất kinh doanh.
- Tiền lương chính: Là tiền lương trả cho người lao động làm nhiệm vụ chính của họ, gồm
tiền lương trả theo cấp bậc và các khoản phụ cấp kèm theo.
- Tiền lương phụ: Là tiền lương trả cho người lao động trong thời gian họ thực hiện các
nhiệm vụ khác do doanh nghiệp điều như hội họp, tập quân sự, nghỉ phep năm theo chế
độ…
Tài khoản này có 2 tài khoản cấp 2:
TK 3341 - Phải trả công nhân viên
TK 3342 - Phải trả người lao động khác
(1) Tính và phân bổ lương cho các đối tượng sử dụng:
Nợ TK 622: Tiền lương công nhân trực tiếp SX
Nợ TK 627: Tiền lương nhân viên quản lý phân xưởng
Nợ TK 641: Tiền lương nhân viên bán hàng
Nợ TK 642: Tiền lương nhân viên quản lý doanh nghiệp
Nợ TK 241: Tiền lương công nhân XDCB, SCL TSCĐ
Có TK 334 Tổng tiền lương phải trả
(2) Trích trước tiền lương nghỉ phép công nhân trực tiếp sản xuất:
Nợ TK 622
Có TK 335
Tiền lương nghỉ phép thực tế phát sinh:
Nợ TK 335
Có TK 334
Cuối niên độ thực hiện điều chỉnh như sau:
+ Nếu số trích trước < số thực tế: phần chênh lệch phải trích bổ sung:
Nợ TK 622
Có TK 335
+ Nếu số trích trước > số thực tế: phần chênh lệch phải hạch toán giảm chi phí:
Trang | 27

Nợ TK 335
Có TK 622
(3) Trích các khoản BHXH, BHYT, KPCĐ theo qui định:
Nợ TK 622, 627, 641, 642, 241: Phần tính vào chi phí (21%)
Nợ TK 334 : Phần trừ lương người lao động (9.5%)
Có TK 338 : Tổng số phải nộp (30.5%)
3.3 Kế toán nợ dài hạn:
Nợ dài hạn: là các khoản tiền mà doanh nghiệp vay hoặc nợ các đơn vị, các tổ chức kinh tế, cá
nhân có thời gian phải trả nợ dài hơn 1 năm. Cụ thể gồm:
• Vay dài hạn.
• Nợ thuê tài chính.
• Trái phiếu phải trả.
• Nợ dài hạn khác.
3.3.1 Kế toán vay dài hạn:
Kế toán phải theo dõi chi tiết theo từng đối tượng vay, từng lần vay và tình hình thanh toán cả
gốc và lãi.
(1) Khi vay dài hạn, căn cứ hợp đồng vay và các chứng từ có liên quan, kế toán ghi:
Nợ TK 152, 153, 133 : Vay dài hạn mua vật tư, thiết bị XDCB
Nợ TK 241, 211, 213, 133 : Vay dài hạn mua TSCĐ
Nợ TK 331 : Vay dài hạn thanh toán cho người bán
Nợ TK 221, 222, 223, 244 : Vay dài hạn để đầu tư dài hạn
Nợ TK 111, 112 : Vay dài hạn nhập quỹ hay gửi vào ngân hàng
Có TK 341
(2) Cuối niên độ kế toán, xác định số nợ vay dài hạn đến hạn trả trong niên độ kế toán tiếp
theo ghi:
Nợ TK 341
Có TK 315
(3) Cuối niên độ kế toán, số dư nợ gốc bằng ngoại tệ được đánh giá lại theo tỷ giá hối đoái
bình quân liên ngân hàng do NHNN công bố tại thời điểm cuối năm tài chính. Chênh lệch
được hạch toán vào tài khoản 4131.
Trang | 28

3.3.2 Kế toán nợ dài hạn:
Nợ dài hạn là khoản tiền mà doanh nghiệp nợ các đơn vị, các tổ chức kinh tế, các cá nhân có
thời hạn nợ trên một năm như nợ thuê TSCĐ thuê tài chính hoặc các khoản nợ dài hạn khác.
(1) Khi thuê tài sản cố định thuê tài chính, ở đơn vị áp dụng thuế GTGT theo phương pháp
khấu trừ (Xác định theo giá mua chưa có thuế GTGT), kế toán ghi:
Nợ TK 212
Có TK 315 Số nợ phải trả kỳ này
Có TK 342 Tổng số nợ thuê trừ nợ phải trả kỳ này.
Tổng số nợ thuê tài chính được ghi theo giá trị hiện tại của khoản tiền thuê hoặc giá trị hợp lý
của tài sản thuê.
(2) Cuối niên độ kế toán, căn cứ hợp đồng thuê tài chính, xác định số nợ gốc đến hạn trả
trong niên độ tiếp theo, ghi:
Nợ TK 342
Có TK 315
Khi thanh toán, ghi:
Nợ TK 315
Có TK 111,112
3.3.3 Kế toán phát hành trái phiếu:
Khi doanh nghiệp vay vốn bằng phát hành trái phiếu có 3 trường hợp sau:
+ Phát hành trái phiếu bằng mệnh giá: là giá phát hành trái phiếu bằng đúng mệnh giá trái
phiếu.
+ Phát hành trái phiếu có chiết khấu: là phát hành trái phiếu với giá nhỏ hơn mệnh giá trái
phiếu. Phần chênh lệch được gọi là chiết khấu trái phiếu. Chiết khấu trái phiếu được phân bổ
dần để tính vào chi phí vay từng kỳ trong suốt thời hạn trái phiếu.
+ Phát hành trái phiếu có phụ trội: là phát hành trái phiếu với giá lớn hơn mệnh giá trái phiếu.
Phần chênh lệch được gọi là phụ trội trái phiếu. Phụ trội trái phiếu được phân bổ dần để giảm
trừ chi phí đi vay trong suốt thời hạn trái phiếu.
Việc phân bổ khoản chiết khấu hay phụ trội trái phiếu có thể sử dụng phương pháp lãi suất
thực tế hoặc phương pháp đường thẳng.
Tài khoản này có 3 tài khoản cấp 2:
Trang | 29

TK 3431 - Mệnh giá trái phiếu
TK 3432 - Chiết khấu trái phiếu
TK 3433 - Phụ trội trái phiếu
(1) Kế toán phát hành trái phiếu bằng mệnh giá:
+ Phản ánh số tiền thu khi phát hành trái phiếu:
Nợ TK 111, 112
Có TK 3431
+ Nếu trả lãi trái phiếu định kỳ, khi tính lãi vào chi phí hoặc vốn hóa, ghi:
Nợ TK 635 : Nếu tính vào chi phí trong kỳ
Nợ TK 241 : Nếu vốn hóa vào tài sản đầu tư xây dựng
Nợ TK 627 : Nếu vốn hóa vào tài sản sản xuất dở dang
Có TK 111, 112
+ Nếu trả lãi trái phiếu sau (khi trái phiếu đáo hạn), từng kỳ kinh doanh, doanh nghiệp phải
tính trước chi phí lãi vay phải trả trong kỳ, ghi:
Có TK 335
Cuối thời hạn trái phiếu, doanh nghiệp thanh toán gốc và lãi trái phiếu cho người mua trái
phiếu, ghi:
Nợ TK 335 Tiền lãi trái phiếu
Nợ TK 3431 Mệnh giá trái phiếu
Có TK 111, 112
+ Trường hợp trả trước lãi trái phiếu ngay khi phát hành, chi phí lãi vay được phản ánh vào tài
khoản 242, sau đó phân bổ dần vào các đối tượng chịu chi phí.
(2) Kế toán phát hành trái phiếu có chiết khấu:
Nợ TK 111, 112 Số tiền thu về bán trái phiếu
Nợ TK 3432 Chiết khấu trái phiếu
Có TK 3431 Mệnh giá trái phiếu
Trang | 30

Có TK 111, 112 Tiền lãi trái phiếu trong kỳ
Có TK 3432 Số phân bổ chiết khấu trong kỳ
Có TK 335 Tiền lãi phải trả trong kỳ
Có TK 3432 Số phân bổ chiết khấu trong kỳ
Cuối thời hạn trái phiếu, doanh nghiệp thanh toán gốc và lãi trái phiếu cho người mua trái
phiếu, ghi:
Nợ TK 335 Tiền lãi trái phiếu
Nợ TK 3431 Mệnh giá trái phiếu
Có TK 111, 112
(3) Kế toán phát hành trái phiếu có phụ trội:
Nợ TK 111, 112 Số tiền thu về bán trái phiếu
Có TK 3431 Mệnh giá trái phiếu
Có TK 3433 Phụ trội trái phiếu
Có TK 111, 112 Tiền lãi trái phiếu trong kỳ
Đồng thời phân bổ phụ trội trái phiếu để ghi giảm chi phí đi vay từng kỳ, ghi:
Nợ TK 3433 Số phân bổ phụ trội trong kỳ
Có TK 635, 241, 627
Trang | 31

Có TK 335 Tiền lãi phải trả trong kỳ
Đồng thời phân bổ phụ trội trái phiếu để ghi giảm chi phí đi vay từng kỳ, ghi:
Nợ TK 3433 Số phân bổ phụ trội trong kỳ
Có TK 635, 241, 627
3.3.4 Câu hỏi và bài tập:
3.3.4.1 Câu hỏi:
1/- Phân biệt vay ngắn hạn và vay dài hạn. Trình tự kế toán vay ngắn hạn.
2/- Trình bày kế toán tổng hợp vay dài hạn.
3/- Trình bày kế toán tổng hợp các nghiệp vụ về tiền lương và các khoản trích theo lương.
3.3.4.2 Bài tập
Bài 1: Trích tài liệu kế toán tháng 5/200x của doanh nghiệp A như sau:
A/- Số dư đầu tháng:
+ Tài khoản 1111: 57.000.000
+ Tài khoản 311: 210.000.000
+ Tài khoản 331 120.000.000 (Chi tiết phải trả Công ty X)
B/- Các nghiệp vụ phát sinh trong tháng:
1/- Ngày 01, vay ngắn hạn ngân hàng để trả cho người bán (Công ty X) gồm: số nợ kỳ trước
120.000.000 và ứng trước tiền hàng kỳ này 30.000.000. Thời hạn vay 6 tháng, lãi suất
0,85%/tháng. Thanh toán 1 lần cả nợ gốc và lãi khi đến hạn.
2/- Ngày 10, vay dài hạn ngân hàng để mua ô tô dùng cho hoạt động kinh doanh, giá mua
chưa có thuế GTGT 790.000.000, thuế GTGT 10%, ngân hàng đồng ý cho doanh nghiệp vay
và đã thanh toán trực tiếp cho bên bán. Tổng số tiền vay là 869.000.000. Doanh nghiệp đã
nhận ô tô và thanh toán lệ phí trước bạ bằng tiền mặt 15.000.000.
3/- Ngày 15, mua vật liệu nhập kho đầy đủ, giá mua chưa thuế GTGT là 270.000.000, thuế
GTGT 10%. Ngân hàng đã cho vay thanh toán trực tiếp cho người bán số tiền 297.000.000,
thời hạn vay 6 tháng, lãi suất 0,8%/tháng. Thanh toán 1 lần cả nợ gốc và lãi khi đến hạn.
4/- Ngày 18, mua công cụ dụng cụ chưa trả tiền người bán số lượng 100 bộ, giá mua chưa
thuế GTGT là 100.000.000, thuế GTGT 10%, hàng về kiểm nghiệm nhập kho đủ.
Trang | 32

5/- Ngày 31, chuyển TGNH trả nợ vay ngắn hạn, nợ gốc 210.000.000 và lãi vay 6 tháng với
lãi suất 0,8%/tháng. Doanh nghiệp có trích trước tiền lãi vay phải trả hàng tháng.
Yêu cầu: Tính toán và định khoản kế toán liên quan đến các nghiệp vụ trên.
Tài liệu bổ sung:
+ Doanh nghiệp nộp thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ.
+ Kế toán hàng tồn kho theo phương pháp kê khai thường xuyên.
Bài 2: Trích tài liệu kế toán tháng 12/200x của Công ty B như sau:
1/- Ngày 01, nhận bàn giao và đưa vào sử dụng một TSCĐ hữu hình theo hợp đồng thuê tài
chính, thời hạn thuê 5 năm. Giá trị hợp lý của tài sản thuê là 3.000.000.000, lãi thuê phải trả
1%/tháng tính trên số dư nợ gốc giảm dần. Nợ thuê không bao gồm tiền thuế GTGT bên cho
thuê đã trả khi mua tài sản.
2/- Ngày 02, phát hành 5.000 trái phiếu kỳ hạn 5 năm, mệnh giá 1.000.000/trái phiếu, lãi suất
8%/năm trả lãi sau. Số tiền bán trái phiếu theo đúng mệnh giá đã đươc chuyển vào tài khoản
tiền gửi ngân hàng của công ty.
3/- Ngày 04, phát hành 3.000 trái phiếu kỳ hạn 5 năm, mệnh giá 5.000.000/trái phiếu, lãi suất
6%/năm trả lãi sau. Tại thời điểm này, lãi suất huy động vốn của ngân hàng trả cho người gửi
là 6,3%/năm. Do lãi suất thị trường lớn hơn lãi suất danh nghĩa nên công ty bán trái phiếu với
giá 4.940.000/trái phiếu. Tổng số tiền thu phát hành trái phiếu được chuyển vào tài khoản tiền
gửi ngân hàng của công ty.
4/- Ngày 31, nhận hóa đơn GTGT thuê tài chính, số nợ gốc phải trả trong tháng 12 là
50.000.000, thuế GTGT 2.500.000, tiền lãi thuê phải trả là 30.000.000.
5/- Cuối năm tài chính 200x, xác định và chuyển số nợ dài hạn đến hạn trả trong niên độ kế
toán tiếp theo.
Yêu cầu: Tính toán và định khoản kế toán liên quan đến các nghiệp vụ trên.
Trang | 33

Chuyên đề 4: Vốn chủ sở hữu
4.1 Khái niệm:
Vốn chủ sở hữu là nguồn hình thành nên các loại tài sản của doanh nghiệp do chủ doanh
nghiệp hay các nhà đầu tư góp vốn hoặc hình thành từ kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh
của doanh nghiệp.
4.2 Kế toán nguồn vốn kinh doanh:
Nguồn vốn kinh doanh là nguồn vốn cơ bản của doanh nghiệp hình thành nên các loại tài sản
hiện có của doanh nghiệp, là nguồn vốn chủ yếu đảm bảo cho hoạt động sản xuất kinh doanh
của doanh nghiệp.
4.2.1 Tài khoản sử dụng:
Tài khoản 411 – Nguồn vốn kinh doanh, tài khoản này có 3 tài khoản cấp 2:
TK 4111 - Vốn đầu tư của chủ sở hữu
TK 4112 - Thặng dư vốn cổ phần.
TK 4118 - Vốn khác.
4.2.2 Phương pháp phản ánh:
(1) Khi thực nhận vốn góp, vốn đầu tư của các chủ sở hữu, hoặc nhận vốn góp của các bên
tham gia liên doanh, ghi:
Nợ TK 111, 112, 152…
Nợ TK 211, 213
Có TK 4111
(2) Kế toán phát hành cổ phiếu:
+ Khi nhận tiền mua cổ phiếu của các cổ đông, ghi:
Nợ TK 111, 112 : Giá phát hành
Có TK 4111 : Mệnh giá cổ phiếu
Có TK 4112 : Chênh lệch lớn hơn giữa giá phát hành và mệnh giá.
+ Khi nhận được tiền tái phát hành cổ phiếu quỹ, ghi:
Nợ TK 111, 112 : Giá phát hành
Có TK 419 : Giá ghi sổ khi mua cổ phiếu quỹ
Chênh lệch giữa giá phát hành và giá ghi sổ khi mua cổ phiếu quỹ nếu có được hạch toán vào
tài khoản 4112.
(3) Khi bổ sung vốn kinh doanh, ghi:
Nợ TK 414 : Bổ sung vốn kinh doanh từ quỹ ĐTPT
Nợ TK 421 : Bổ sung vốn kinh doanh từ lợi nhuận
Trang | 34

Có TK 4111
Trường hợp công ty cổ phần bổ sung vốn kinh doanh từ lợi nhuận do trả cổ tức bằng cổ
phiếu nếu có chênh lệch giữa giá phát hành và mệnh giá thì hạch toán phần chênh lệch vào tài
khoản 4112.
(4) Khi hoàn trả vốn góp cho các thành viên góp vốn, ghi:
Nợ TK 4111
Có TK 111, 112…
(5) Khi công ty cổ phần mua lại cổ phiếu hủy bỏ ngay tại ngày mua hoặc hủy bỏ cổ phiếu
quỹ, ghi:
Nợ TK 4111 : Mệnh giá cổ phiếu
Có TK 111, 112 : Mua lại cổ phiếu hủy bỏ ngay (Giá thực tế mua)
Có TK 419 : Hủy bỏ cổ phiếu quỹ (Giá thực tế mua)
Chênh lệch giữa giá mua thực tế và mệnh giá cổ phiếu nếu có được hạch toán vào tài khoản
4112.
4.3 Kế toán lợi nhuận chưa phân phối:
Lợi nhuận chưa phân phối là kết quả cuối cùng về kết quả hoạt động kinh doanh của doanh
nghiệp trong một thời kỳ nhất định.
Trong năm báo cáo căn cứ vào kế hoạch được duyệt hàng tháng hoặc hàng quý, doanh nghiệp
được tạm trích các quỹ hoặc tạm chia cổ tức cho các cổ đông, chia lãi cho các bên tham gia
liên doanh. Việc phân phối chính thức lợi nhuận được tiến hành khi quyết toán năm được
duyệt.
4.3.1 Tài khoản sử dụng:
Tài khoản 421 – Lợi nhuận chưa phân phối, tài khoản này có 2 tài khoản cấp 2:
TK 4211 - Lợi nhuận chưa phân phối năm trước
TK 4212 - Lợi nhuận chưa phân phối năm nay.
4.3.2 Phương pháp phản ánh:
(1) Cuối kỳ kế toán, kết chuyển kết quả hoạt động kinh doanh:
+ Nếu lãi:
Nợ TK 911
Có TK 421
+ Nếu lỗ:
Nợ TK 421
Có TK 911
Trang | 35

(2) Trong năm tài chính, doanh nghiệp quyết định tạm trả cổ tức, lợi nhuận được chia cho nhà
đầu tư, các bên góp vốn, các cổ đông, ghi:
Nợ TK 421
Có TK 111, 112…
(3) Xác định và ghi nhận số cổ tức của cổ phiếu ưu đãi (vào cuối năm tài chính), hoặc khi có
quyết định chia cổ tức, phân phối lợi nhuận, ghi:
Nợ TK 421
Có TK 3388
Khi chi tiền trả cổ tức, lợi nhuận cho các cổ đông, nhà đầu tư, các bên góp vốn, ghi:
Nợ TK 3388
Có TK 111, 112
(4) Khi tạm trích hoặc xác định số chính thức được trích các quỹ, ghi:
Nợ TK 421
Có TK 414 - Quỹ đầu tư phát triển
Có TK 415 - Quỹ dự phòng tài chính
Có TK 353 - Quỹ khen thưởng, phúc lợi
Có TK 418 – Các quỹ khác thuộc vốn chủ sở hữu
(5) Đầu năm tài chính, kết chuyển lợi nhuận chưa phân phối năm nay sang lợi nhuận chưa
phân phối năm trước, ghi:
+ Nếu lãi:
Nợ TK 4212
Có TK 4211
+ Nếu lỗ:
Nợ TK 4211
Có TK 4212
4.4 Câu hỏi và bài tập:
4.4.1 Câu hỏi:
1/- Trình bày đặc điểm nguồn vốn kinh doanh trong các loại hình doanh nghiệp? Trình tự kế
toán nguồn vốn kinh doanh.
2/- Trình bày kế toán lợi nhuận chưa phân phối của doanh nghiệp.
4.4.2 Bài tập:
Bài 1:
Trích tài liệu kế toán quý 1 năm 2010 của công ty K như sau:
Trang | 36

1/- Chuyển số dư ngày 31/12/2009 của tài khoản 4212 là 65.000.000 sang tài khoản 4211.
2/- Nhận vốn góp liên doanh bằng một TSCĐ hữu hình đã đưa vào hoạt động. Hội đồng liên
doanh đánh giá giá trị tài sản này là 240.000.000. Chi phí lắp đặt thuê ngoài trả bằng tiền gửi
ngân hàng 66.000.000, trong đó thuế GTGT là 6.000.000.
3/- Doanh nghiệp quyết định dùng quỹ phúc lợi ủng hộ quỹ “Vì người nghèo” chi bằng tiền
mặt 20.000.000.
4/- Chi quỹ phúc lợi dịp tết âm lịch cho CBCNV bằng tiền mặt số tiền 15.000.000.
5/- Doanh nghiệp nhận được văn bản phê duyệt quyết toán năm 2009, theo đó, các quỹ được
trích bổ sung như sau: Quỹ ĐTPT: 25.000.000, quỹ DPTC: 10.000.000, quỹ khen thưởng:
15.000.000, quỹ phúc lợi: 12.000.000.
6/- Kết chuyển lãi sau thuế quý 1 năm 2010 là 18.000.000.
Yêu cầu: Định khoản kế toán liên quan đến các nghiệp vụ trên.
Bài 2:
Trích tài liệu về tình hình cổ phiếu của công ty cổ phần H trong quý 2 năm 2010 như sau:
1/- Phát hành thêm 20.000 cổ phiếu mệnh giá 10.000/cp, giá phát hành 40.000/cp. Công ty đã
thu tiền phát hành cổ phiếu bằng tiền gửi ngân hàng.
2/- Đại hội cổ đông quyết định số cổ tức năm 2009 cổ đông được hưởng là 200.000.000.
Trong đó cổ tức sẽ được trả bằng tiền là 50.000.000, số còn lại 150.000.000 được trả bằng cổ
phiếu (tương đương 15.000 cổ phiếu mệnh giá 10.000/cp).
3/- Trả cố tức năm 2009 cho cổ đông bằng tiền mặt.
4/- Mua lại 8.000 cổ phiếu của công ty với giá 12.000/cp. Trong đó 3.000 cổ phiếu hủy ngay
tại ngày mua, 5.000 cổ phiếu còn lại chờ khi tăng giá sẽ tái phát hành.
5/- Tái phát hành 5.000 cổ phiếu quỹ với giá 20.000/cp, đã thu được bằng tiền gửi ngân hàng.
Yêu cầu: Định khoản kế toán liên quan đến các nghiệp vụ trên.
Trang | 37

De cuong on thi lt tu cd len dh nganh ke toan mon ke toan tai chinh

De cuong on thi lt tu cd len dh nganh ke toan mon ke toan tai chinh

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (18)

Similar to De cuong on thi lt tu cd len dh nganh ke toan mon ke toan tai chinh

Similar to De cuong on thi lt tu cd len dh nganh ke toan mon ke toan tai chinh (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

De cuong on thi lt tu cd len dh nganh ke toan mon ke toan tai chinh