Ιστορία της Κύπρου, Α'Λυκείου

1. Εποχή του Χαλκού στηνΕποχή του Χαλκού στην
ΚύπροΚύπρο
2500 π.Χ-1050 π. Χ2500 π.Χ-1050 π. Χ

2. ΥΠΟΔΙΑΙΡΕΣΕΙΣ ΕΠΟΧΗΣ ΤΟΥΥΠΟΔΙΑΙΡΕΣΕΙΣ ΕΠΟΧΗΣ ΤΟΥ
ΧΑΛΚΟΥ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟΧΑΛΚΟΥ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ
 Πρώιμη εποχή του Χαλκού : 2300 πΧ-Πρώιμη εποχή του Χαλκού : 2300 πΧ-
1850 π.Χ1850 π.Χ
 Μέση εποχή του Χαλκού : 1850 π.Χ-Μέση εποχή του Χαλκού : 1850 π.Χ-
1600 π. Χ1600 π. Χ
 Ύστερη εποχή του Χαλκού: 1600 πΧ-Ύστερη εποχή του Χαλκού: 1600 πΧ-
1050 π.Χ1050 π.Χ

3. « Η Κύπρος στην πρώτη νιότη της»« Η Κύπρος στην πρώτη νιότη της»
 ΚοσμογονικέςΚοσμογονικές αλλαγές στην κοινωνία,αλλαγές στην κοινωνία,
στην οικονομία και στον πολιτισμό:στην οικονομία και στον πολιτισμό:
Α) Εξόρυξη, κατεργασία και εμπορία χαλκούΑ) Εξόρυξη, κατεργασία και εμπορία χαλκού
Β) Χρησιμοποίηση της γραφήςΒ) Χρησιμοποίηση της γραφής
Γ) Εξελληνισμός του νησιούΓ) Εξελληνισμός του νησιού

4. « ΧΑΛΚΟΣ»« ΧΑΛΚΟΣ»
Ειδικό λεξιλόγιο κεφαλαίου:Ειδικό λεξιλόγιο κεφαλαίου:
 «Μετάλλευμα»- « μεταλλουργία»«Μετάλλευμα»- « μεταλλουργία» - « μεταλλεία»- « μεταλλεία»
 ««κοιτάσματακοιτάσματα» χαλκού» χαλκού
 « εξόρυξη« εξόρυξη » χαλκού» χαλκού
 «« κατεργασίακατεργασία» χαλκού» χαλκού
 « πυρομεταλλουργική« πυρομεταλλουργική » κατεργασία χαλκού» κατεργασία χαλκού
 «« ανάμειξη και σύντηξηανάμειξη και σύντηξη » χαλκού με άλλα μεταλλεύματα» χαλκού με άλλα μεταλλεύματα
 «« Κράματα»Κράματα» χαλκού : ορείχαλκος, μπρούντζοςχαλκού : ορείχαλκος, μπρούντζος
 «« τάλαντατάλαντα» χαλκού» χαλκού
 «« εξαγωγή»εξαγωγή» χαλκούχαλκού

5. Κοιτάσματα ΧαλκούΚοιτάσματα Χαλκού
Κυρίως στην οροσειρά του ΤροόδουςΚυρίως στην οροσειρά του Τροόδους
Ο χαλκός βγαίνει στην επιφάνεια της γης όχιΟ χαλκός βγαίνει στην επιφάνεια της γης όχι
σε καθαρή μορφή αλλά σεσε καθαρή μορφή αλλά σε οξειδωμένηοξειδωμένη
μορφή υπό τη μορφή «μορφή υπό τη μορφή « χαλκούχωνχαλκούχων
σιδηροπυριτώνσιδηροπυριτών»»
Χρώμα:Χρώμα: ΚόκκινοΚόκκινο,, κίτρινοκίτρινο

6. Μεταλλεία Χαλκού- ΕξόρυξηΜεταλλεία Χαλκού- Εξόρυξη
χαλκούχαλκού
 ΤρούλλοιΤρούλλοι
 ΣιαΣια
 ΜαθιάτηςΜαθιάτης
 ΚαμπιάΚαμπιά
 ΜιτσερόΜιτσερό
 ΣκουριώτισσαΣκουριώτισσα
 ΜαυροβούνιΜαυροβούνι
 ΛίμνηΛίμνη
 ΚαλαβασόςΚαλαβασός

7. Κατεργασία και Εμπορία ΧαλκούΚατεργασία και Εμπορία Χαλκού
ΕγκωμηΕγκωμη
ΚαλοψίδαΚαλοψίδα
Πύλα/ΚοκκινόκρεμμοςΠύλα/Κοκκινόκρεμμος
ΚίτιονΚίτιον
Οικισμός Χαλά Σουλτάν ΤεκκέΟικισμός Χαλά Σουλτάν Τεκκέ

8. Κατεργασία και εμπορία χαλκούΚατεργασία και εμπορία χαλκού
ΓόλγοιΓόλγοι
ΛήδραΛήδρα
ΙδάλιονΙδάλιον
ΑλάμπραΑλάμπρα
ΤαμασόςΤαμασός

9. Κατεργασία και εμπορία χαλκούΚατεργασία και εμπορία χαλκού
ΧύτροιΧύτροι
Τούμπα του ΣκούρουΤούμπα του Σκούρου
Αγία ΕιρήνηΑγία Ειρήνη
ΛάπηθοςΛάπηθος
ΦιλιάΦιλιά
ΣόλοιΣόλοι
ΑμπελικούΑμπελικού

10. Κατεργασία και εμπορία χαλκούΚατεργασία και εμπορία χαλκού
 ΜάριονΜάριον
 Μάα- ΠαλαιόκαστρονΜάα- Παλαιόκαστρον
 ΚισσόνεργαΚισσόνεργα
 ΛέμπαΛέμπα
 ΠαλαίπαφοςΠαλαίπαφος

11. Κατεργασία και εμπορία χαλκούΚατεργασία και εμπορία χαλκού
 ΆλασσαΆλασσα
 ΚούριονΚούριον
 ΕπισκοπήΕπισκοπή
 ΑμαθούςΑμαθούς
 ΚαλαβασόςΚαλαβασός
 ΜαρώνιΜαρώνι

12. Πυρομεταλλουργική κατεργασίαΠυρομεταλλουργική κατεργασία
χαλκούχαλκού

13. Στάδια επεξεργασίας χαλκούΣτάδια επεξεργασίας χαλκού
 Στάδια επεξεργασίας του χαλκού:Στάδια επεξεργασίας του χαλκού:
 Α. Εξόρυξη του μεταλλεύματος .Α. Εξόρυξη του μεταλλεύματος .
 Β. Επιλογή του πλούσιου σεΒ. Επιλογή του πλούσιου σε
περιεκτικότητα μεταλλεύματος.περιεκτικότητα μεταλλεύματος.
 Γ. Κοπάνισμα μεταλλεύματος σε γουδιάΓ. Κοπάνισμα μεταλλεύματος σε γουδιά
και άλεσμα του σε χερόμυλο.και άλεσμα του σε χερόμυλο.

14. Στάδια επεξεργασίας του χαλκούΣτάδια επεξεργασίας του χαλκού
 Δ. ΦΡΥΞΗ του χαλκού ( είδος καύσης) ώστε οιΔ. ΦΡΥΞΗ του χαλκού ( είδος καύσης) ώστε οι
θειούχες ενώσεις του να μετατραπούν σε οξείδιαθειούχες ενώσεις του να μετατραπούν σε οξείδια
του χαλκούτου χαλκού
 Ε. Τήξη του μεταλλεύματος σε καμίνιαΕ. Τήξη του μεταλλεύματος σε καμίνια
κυλινδρικού σχήματος, που έχουν κτιστεί μεκυλινδρικού σχήματος, που έχουν κτιστεί με
πέτρες και πηλό, σε ψηλότερες θερμοκρασίες μεπέτρες και πηλό, σε ψηλότερες θερμοκρασίες με
τη χρήση ξυλοκάρβουνων.τη χρήση ξυλοκάρβουνων.
 Ο χαλκός ως βαρύτερο μέταλλο παρέμενε στονΟ χαλκός ως βαρύτερο μέταλλο παρέμενε στον
πυθμένα και η σκούριά έβγαινε από μια τρύπαπυθμένα και η σκούριά έβγαινε από μια τρύπα
στο πάνω μέρος του καμινιού.στο πάνω μέρος του καμινιού.

15. Στάδια επεξεργασίας του ΧαλκούΣτάδια επεξεργασίας του Χαλκού
 ΣΤ. Χύσιμο του χαλκού σε καλούπια σεΣΤ. Χύσιμο του χαλκού σε καλούπια σε
σχήμα ταλάντου.σχήμα ταλάντου.

16. Επεξεργασία ΧαλκούΕπεξεργασία Χαλκού
 Σπάσιμο των καλουπιών και αποθήκευσηΣπάσιμο των καλουπιών και αποθήκευση
ταλάντων για εμπορία ή περαιτέρωταλάντων για εμπορία ή περαιτέρω
επεξεργασία ( κατασκευή εργαλείων,επεξεργασία ( κατασκευή εργαλείων,
όπλων, κτλ)όπλων, κτλ)
 Μεταφορά στα λιμάνια της Έγκωμης καιΜεταφορά στα λιμάνια της Έγκωμης και
του Κιτίου για εξαγωγή.του Κιτίου για εξαγωγή.

17. Χαλκός στην καθημερινή ζωήΧαλκός στην καθημερινή ζωή
 Γεωργικά εργαλείαΓεωργικά εργαλεία
 Φάρμακα ( θειϊκόςΦάρμακα ( θειϊκός
χαλκός)χαλκός)
 καλλυντικάκαλλυντικά
 ΌπλαΌπλα
 ΚοσμήματαΚοσμήματα
 Χάλκινα χυτάΧάλκινα χυτά
αγαλματίδιααγαλματίδια

19. « Όποιος κατέχει τον χαλκό,« Όποιος κατέχει τον χαλκό,
κατέχει και τη δύναμη»κατέχει και τη δύναμη»

20. Χαλκός- ΔύναμηΧαλκός- Δύναμη
 Βλέπουμε πόλεις να αναπτύσσονται οικονομικάΒλέπουμε πόλεις να αναπτύσσονται οικονομικά
με την κατεργασία του χαλκού και την εμπορίαμε την κατεργασία του χαλκού και την εμπορία
του, παρόλο που οι ίδιες δεν είχαν δικά τουςτου, παρόλο που οι ίδιες δεν είχαν δικά τους
μεταλλεία.μεταλλεία.
 Ξεκινά ένας ανταγωνισμός των πόλεων για τοΞεκινά ένας ανταγωνισμός των πόλεων για το
ποια θα ελέγχει τα μεταλλεία.ποια θα ελέγχει τα μεταλλεία.
 Καινούργιες πόλεις στο εσωτερικό,Καινούργιες πόλεις στο εσωτερικό,
εγκαταλείπονται οι παλιοί οικισμοί.εγκαταλείπονται οι παλιοί οικισμοί.
 Οργανώνονται οι πόλεις, εγκαθιδρύεταιΟργανώνονται οι πόλεις, εγκαθιδρύεται
κοινωνική ιεραρχία, ιδρύονται βασίλεια.κοινωνική ιεραρχία, ιδρύονται βασίλεια.

21. Ο Χαλκός οδηγεί:Ο Χαλκός οδηγεί:
 στην ανάπτυξη του εμπορίου .στην ανάπτυξη του εμπορίου .
 στην άνοδο του βιοτικού επιπέδου, στηνστην άνοδο του βιοτικού επιπέδου, στην
ευημερίαευημερία
 στην επικοινωνία με άλλους λαούςστην επικοινωνία με άλλους λαούς
 σε επιδράσεις στην τέχνη, στη θρησκείασε επιδράσεις στην τέχνη, στη θρησκεία
 σε προσέλκυση γειτονικών λαώνσε προσέλκυση γειτονικών λαών
( εξελληνισμός νησιού από Μυκηναίους)( εξελληνισμός νησιού από Μυκηναίους)

22. ΝΑΥΑΓΙΟ ΥΣΤΕΡΗΣ ΕΠΟΧΗΣΝΑΥΑΓΙΟ ΥΣΤΕΡΗΣ ΕΠΟΧΗΣ
ΤΟΥ ΧΑΛΚΟΥΤΟΥ ΧΑΛΚΟΥ
 1414ΟςΟς
-13-13ΟςΟς
αι.π.Χαι.π.Χ
 Μεταξύ Ρόδου και ΚύπρουΜεταξύ Ρόδου και Κύπρου
 Βρέθηκαν: 200 πλάκες χαλκού, αγγεία, εργαλεία, όπλα, ασημένια καιΒρέθηκαν: 200 πλάκες χαλκού, αγγεία, εργαλεία, όπλα, ασημένια και
χρυσά αντικείμενα ( μενταγιόν, καρφίτσα, κύπελλο).χρυσά αντικείμενα ( μενταγιόν, καρφίτσα, κύπελλο).
 Μάλλον πρόκειται για δώρο Κύπριου βασιλιά σε κάποιο άλλοΜάλλον πρόκειται για δώρο Κύπριου βασιλιά σε κάποιο άλλο
βασιλιάβασιλιά
 ΤΟ ΝΑΥΑΓΙΟ ΑΥΤΌ ΜΑΡΤΥΡΕΙ:ΤΟ ΝΑΥΑΓΙΟ ΑΥΤΌ ΜΑΡΤΥΡΕΙ:
 - Ανάπτυξη ναυτιλίας- Ανάπτυξη ναυτιλίας
 Εμπορικές και πολιτικές σχέσεις με βασιλιάδες της Μέσης ΑνατολήςΕμπορικές και πολιτικές σχέσεις με βασιλιάδες της Μέσης Ανατολής

24. Ο ΧΑΛΚΟΣ ΒΑΖΕΙ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟΟ ΧΑΛΚΟΣ ΒΑΖΕΙ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ
ΣΤΟΝ ΧΑΡΤΗΣΤΟΝ ΧΑΡΤΗ

25. « Κύπριος Χαλκός» (« Κύπριος Χαλκός» ( aes cyprium)aes cyprium)
 Ο Χαλκός γίνεται το βασικό εξαγωγικόΟ Χαλκός γίνεται το βασικό εξαγωγικό
προϊόν της Κύπρου.προϊόν της Κύπρου.
 Η Κύπρος γίνεται γνωστή και ταυτόσημηΗ Κύπρος γίνεται γνωστή και ταυτόσημη
με τον χαλκό( η λατινική ονομασία τουμε τον χαλκό( η λατινική ονομασία του
Χαλκού είναιΧαλκού είναι cupruscuprus ).).
 Αποκτά δύναμηΑποκτά δύναμη

26. Ερωτήσεις για το σπίτιΕρωτήσεις για το σπίτι
 1. Χρησιμοποιώντας όλες τις λέξεις το1. Χρησιμοποιώντας όλες τις λέξεις το
ειδικό λεξιλόγιοειδικό λεξιλόγιο του κεφαλαίου ( βλ.του κεφαλαίου ( βλ.
φυλλάδια, σχετική καρτέλα παρουσίασης)φυλλάδια, σχετική καρτέλα παρουσίασης)
να γράψεις μια παράγραφο με θέμα «να γράψεις μια παράγραφο με θέμα « ΗΗ
Επεξεργασία του Χαλκού στην Κύπρο τοΕπεξεργασία του Χαλκού στην Κύπρο το
2500-1050 π.Χ2500-1050 π.Χ». ( 80-100 λέξεις)». ( 80-100 λέξεις)

27. Ερωτήσεις για το σπίτιΕρωτήσεις για το σπίτι
 2. Τι εννοούμε όταν λέμε ότι « ο Χαλκός2. Τι εννοούμε όταν λέμε ότι « ο Χαλκός
έβαλε την Κύπρο στο χάρτη»;έβαλε την Κύπρο στο χάρτη»;
 3.Πώς χρησιμοποιείται ο χαλκός κατά την3.Πώς χρησιμοποιείται ο χαλκός κατά την
Πρώιμη εποχή του Χαλκού;Πρώιμη εποχή του Χαλκού;
 4. Τι γνωρίζετε για το αρχαίο ναυάγιο που4. Τι γνωρίζετε για το αρχαίο ναυάγιο που
βρέθηκε στα ανοιχτά της Κύπρου, κοντάβρέθηκε στα ανοιχτά της Κύπρου, κοντά
στη Ρόδο και χρονολογείται στον 14στη Ρόδο και χρονολογείται στον 14οο
-13-13οο
αι. πΧ;αι. πΧ;