2. «Το φως της μέρας είναι χαρούμενο, το σκοτάδι της νύχτας γλυκό. Πορευόμαστε κάτου από την αβέβαιη
αστροφεγγιά και μόλις που ξεχωρίζουμε το δρόμο του πεπρωμένου. Παίρνουμε σύντροφό μας το πρώτο
παρηγορητικό αστέρι που θα συντύχουμε∙ τέλος το γλυκοχάραμα μας προφταίνει στο δρόμο και τ’αγαπημένο
μας άστρο πεθαίνει. Πώς θα μπορέσουμε να το καρτερέσουμε σε μιαν άλλη νύχτα, σε μιαν άλλη ζωή; Είν’ένας
ήλιος χρυσογάλαζος ή χρυσοκόκκινος σ’ένα σύστημα μακρινό ή ένας ταπεινός δορυφόρος, χωρίς δική του βουλή
και γνώμη; Είν’ ένας σπειράκι χρυσαφί καθώς το σπειράκι του σιταριού μέσα στη μεγαλοσύνη του κόσμου ή ένας
ολόφωτος ωκεανός που παφλάζει στην ερημιά του απείρου; Η καρδιά μας γεμίζει από τη φεγγοβολιά του για
λίγο. Κι ύστερα χάνεται η φεγγοβολιά και μένει μόνο μια μικρή παγωμένη καρδιά στην ολάνοιχτη παλάμη της
θείας αυγής, μια μικρή πεθαμένη καρδιά που πέφτει σαν το νεκρό το σπόρο στη λαγκαδιά.
Ξεκινάμε ανάμεσα στην αστρόφεγγη νύχτα, για να καταχτήσουμε το τριανταφυλλί χαραμέρι. Κι ίσαμε που να
σβήσουν όλα τ’αστέρια, η λαχτάρα μας απομένει μεσοστρατίς. Ας μαθαίναμε κάνε το νόμο της καρτερίας, πριν
αντικρύσουμε στο μακρινό πρόσωπο της μέρας τ’ακρογιάλια να καίγονται από τις πυρκαγιές του αλλόκοτου
ήλιου, που γεννιέται τη νύχτα μεσ’ την καρδιά μας και που δε δύνεται μήτε τα χέρια μας να ζεστάνει! Πρόσωπο
της νύχτας, γλυκό πρόσωπο της αστροφεγγιάς- η ψυχή μας είναι μια ελάχιστη φλόγα μπροστά σας !»
3. «Αστροφεγγιά» : Σχολιασμός τίτλου σε σχέση με το περιεχόμενο του έργου. Ποια
είναι τα αστέρια στις ζωές μας, πως λειτουργεί το φέγγος τους; Σε ποιο χαραμέρι
( ξημέρωμα) προσδοκούμε όλοι;
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
4. Ποιος μιλά στο πιο πάνω απόσπασμα; Τι
ακριβώς συμβαίνει στην αφήγηση;
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
5. Ποιος ήλιος γεννιέται που δεν μπορεί να
ζεστάνει τελικά την καρδιά μας;
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
6. « Να υποτάζεσαι, όλο να υποτάζεσαι; Γιατί;
Ποιος λόγος μπορούσε να τον αναγκάσει να
υποταχτεί; Και τότε; Τι θα ήταν ολάκερη η ζωή;
Έν’ αγώνισμα καρτερίας; Γι’αυτό μας έστειλαν
εδώ χάμου; Για να μας πικραίνουν και να μας
αναγκάζουν να καρτερούμε; Πόσο φριχτές θα
πρέπει να είναι οι επόμενες μέρες, αν έτσι έχει
οριστεί η ανθρώπινη μοίρα!»
7. Επιβεβαιώνεται αυτή η αρχική διαπίστωση του Άγγελου με ό,τι
θα ακολουθήσει στη ζωή του; Πώς;
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
_________________________________________________________
8. Τι βασανίζει τον Άγγελο; Τι κάνει
τη ζωή του τόσο δύσκολη και
ανυπόφορη;
Να κάνετε μια ανασκόπηση των δυσκολιών που αντιμετωπίζει και που τον
καταπιέζουν αποτρέποντας τον από το να χαρεί τη ζωή σαν κάθε άλλος νέος.
9. « Και μια θλίψη σαν έρωτας»
Να σχολιάσετε πως ο ανεκπλήρωτος έρωτας του Άγγελου για τη Δάφνη,
στοιχειώνει τη ζωή του ήρωα και γίνεται ο μεγεθυντικός φακός της δυστυχίας του.
12. Ποιά άλλα πρόσωπα υποφέρουν στο έργο; Πώς παλεύει ο καθένας να παλέψει με
τις αντιξοότητες που συναντά και να δώσει νόημα στη ζωή του;
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
15. Ποιο περιστατικό από την παιδική του ηλικία πληγώνει βαθιά τον Άγγελο και τον
κάνει να συνειδητοποιήσει την ταξική ανισότητα, τις κοινωνικές διακρίσεις και τις
αδικίες που γίνονται εις βάρος των φτωχών ανθρώπων;
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
16. Πώς λειτουργεί η αρχική αναφορά στην επιθυμία του Αγγελου να κάνει
κακό στον Σέργη; Τι δημιουργεί στον αναγνώστη και πως τελικά
ανατρέπεται η αρχική μας εντύπωση για το χαρακτήρα του Άγγελου;
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
19. Βρείτε τις διαφορές στους δύο αυτούς όρους
όταν αναλύουμε λογοτεχνικά ένα έργο.
Πλοκή Ιστορία
20. Ποια η ιστορία της Αστροφεγγιάς και με ποιες αφηγηματικές
τεχνικές οργανώνεται η πλοκή , ο τρόπος εξιστόρησής της;
Ιστορία- σύντομη περίληψη
Πλοκή: τεχνικές παρουσίασης της
ιστορίας
21. Γιατί η « Αστροφεγγιά» θεωρείται ένα έργο «λογοτεχνικό»; Σε
τι διαφέρει από ένα οποιοδήποτε άλλο κείμενο ( δοκίμιο,
ιστορικό κείμενο, μαρτυρία);
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
____________________________________
23. Λογοτεχνία και ιστορία : ποια η σχέση τους
στο κείμενο.
• ________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
24. ΣΩΣΤΟ Ή ΛΑΘΟΣ
• Η αφήγηση στο κείμενο είναι πολυπρόσωπη. Ακούμε εκδοχές της
ιστορίας από διάφορους αφηγητές………………………….
• Η αφηγηματική φωνή ανήκει σε ένα από τα πρόσωπα της ιστορίας.
• Στο μυθιστόρημα έχουμε ελεύθερο πλάγιο λόγο ( εσωτερική εστίαση
σε ένα ήρωα και στις σκέψεις του από έναν κατά τα άλλα
εξωδιηγητικό αφηγητή)………………………….
• Η αφήγηση είναι πρωτοπρόσωπη και ενδοδιηγητική…………………….
• Η χρονική εξέλιξη ακολουθεί μια ευθεία γραμμή ( ο χρόνος της
αφήγησης ταυτίζεται με το χρόνο της ιστορίας)……………………………..
25. ΣΩΣΤΟ Ή ΛΑΘΟΣ
• Στην αφήγηση έχουμε μηδενική εστίαση στο ψυχισμό του κεντρικού
ήρωα…………………….
• Στην αφήγηση έχουμε εσωτερική εστίαση στο ψυχισμό του Σέργη και
της Δάφνης…………………………..
• Οι περιγραφές της φύσης επιτελούν στο έργο ένα λειτουργικό ρόλο
δημιουργώντας αναλογίες αλλά και συνιστώντας αντιθέσεις με τη
ψυχική κατάσταση του Άγγελου………………………………..
• Το έργο πλησιάζει ειδολογικά το είδος της μυθιστορηματικής
βιογραφίας…………….
26. Να σχολιάσετε τη σχέση του Άγγελου με τον Πασπάτη. Τι τους ενώνει
και σε τι μοιάζει η μοίρα που περιμένει και τους δύο;
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
27. Ποια η στάση του Πετρόπουλου απέναντι στους Μικρασιάτες
πρόσφυγες; Πώς θα τον χαρακτηρίζατε;
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
28. Ποια είναι; Η Δάφνη; Μα, αν ήταν η Δάφνη, δεν θα μπορούσε μήτε αυτό το
λόγο που συλλογιέται να συλλογιστεί. Αν ήταν η Δάφνη; Και δε θάστραφταν
μέσα στη νύχτα τα μάτια της; Η Λένα; Η Στέλλα; Μην είναι η όρθια Άρτεμη,
που κατέβηκε από το βουνό; Η Εκάτη, αραγμένη πάνου στο ασημένιο
δρεπάνι της, σε τούτο το μαγικό περιβόλι; Τι σημαίνει; Ποια είναι; Είναι η
γυναίκα. Αισθάνεται την ανάσα της σιμά κοντά του. Μυρίζει φλούδα
ροδάκινου και γλυκό κρασί. Τα μαλλιά της αγγίζουν τ’αυτιά του και κρυώνει
ίσαμε τα κατάβαδα της ψυχής του. Πώς φέρνεται ένας άντρας σε μια τέτοια
περίσταση; Πώς φέρνεται ένας άντρας; Είναι θαυμάσιο να μπορείς να
καταχτήσεις τον άλλο άνθρωπο, να κερδίσεις το κορμί και το νου του. Είναι
νύχτα και μοναξιά κι η θάλασσα πέρα και τα’αστρα εκεί απάνου ψηλά,
κρεμασμένα στο διάστημα από ένα πλήθος αόρατες κλωστές- πέφτουν ένα
σωρό γιασεμιά από εκεί απάνου, το περιβόλι γέμισε γιασεμιά, η θάλασσα
γέμισε γιασεμιά, η πλάση ολάκερη ανασαίνει αγιόκλημα και γλυκό γιασεμί.
29. • Αισθάνεται πως χάνει ολότελα τα λόγια του, πως κάθε κομμάτι του κορμιού του
ξεκινάει για μια δική του περιπέτεια∙ απλώνει τα χέρια, τα βυθίζει την κόμη,
σπρώχνει ανάλαφρα το ευωδάτο κεφάλι κοντά του και – το απίστευτο θάμα του
κόσμου!- γλιστράει ανάμεσά τους ένα φιλί…Η γυναίκα στενάζει. Ναι, είναι πια
μια γυναίκα αυτό το μεθυσμένο κορίτσι, που τον αγγίζει με τον τρεμάμενο
κόρφο του. Μια γυναίκα, μια ζέστα και μια δύναμη αληθινή….Μα την ίδια
στιγμή αυτό το κορμί, σα νάταν από λάστιχο, του ξεφεύγει∙ ένα σούρσιμο και τα
κλαδιά που σπάζουν, κ’υστερα- το άδειο, η θλίψη και πάλι η μοναξιά κι ολοένα η
μοναξιά. Πού είναι η θάλασσα, που είναι τ’αστέρια, πού είναι τα γιασεμιά; Ένας
ίσκιος πηχτός σκεπάζει την πλάση και πάνου του οδοιπορούν μονότονα οι
απελπισμένοι στρατοκόποι. Οι φωνές πλησιάζουν. Ναι, είναι κάποιες φωνές και
κάποια βήματα και κάποια καλέσματα που πλησιάζουν.
- Μα τι έγινες εσύ;
- Καλέ, ο Άγγελος είναι τύφλα στο μεθύσι.
30. Τι είναι αυτό που κάνει τη γραφή τόσο ποιητική στο πιο πάνω απόσπασμα;
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
31. Να συγκρίνετε την Δάφνη με την Έρση σ’ολόκληρο το έργο. Σε
τι διαφέρουν οι δύο γυναίκες;
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
32. Ποια θέση έχει η ποίηση στη ζωή του Άγγελου; Τι αλλάζει στη
ζωή του όταν ξεκινά να συχνάζει στο « Μαύρο Γάτο»;
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
33. Από τι σημαδεύτηκε η ζωή του Άγγελου μετά τη
συμμετοχή του στη Μικρασιατική Εκστρατεία που
θα καθορίζει και την εξέλιξη της πλοκής;
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
34. Σε ποιό σημείο του έργου πιστεύετε ότι
δυναμιτίζεται η «αλήθεια» της νεανικής ζωής
του Άγγελου ;
35. -Πώς θα ήθελα να σε αγαπήσω! Του είπε.
-Κι η φωνή της είχε μιαν απόβαθη ραγισματιά, σαν να έβγαινε από ένα κρεβάτι
νοσοκομείου.
-Εμένα; Και τα μάτια του γέμισαν δάκρυα.
-Ήσουν ο καταφρονεμένος της συντροφιάς, τώρα μπορώ να σου το πω χωρίς
φόβο. Ξέρεις γιατί σε δεχόταν ο Στέργης στο σπίτι του; Γιατί να, σε λυπόταν! Ο
Πετρόπουλος σε κοροίδευε, η Τζένη σε κοροίδευε, κ’εγώ η ίδια σε κοίταζα σαν
κάτι το αλλόκοτο, καθώς κοιτάζουμε στα κλουβιά τους τα ζώα, που έρχονται από
μακριά. Ο Πετρόπουλος ήθελε να κολακεύει το Στέργη. Σκάρωνε διασκεδαστικές
ιστορίες πίσω απ’ την πλάτη σου, ένα σωρό μορφασμούς, ξετίναζε με τη «σοφία»
σου, αυτά τα λόγια που μας έλεγες κάποτε, τόσο που ανατριχιάζαμε όλοι, γιατί σε
πονούσαμε κιόλας καμιά φορά! Άγγελε, σου σταθήκαμε πολύ σκληροί! Την πρώτη
φορά που σε προσκάλεσε ο Στέργης στη συντροφιά μας, κάναμε συμβούλιιο αν
έπρεπε να σε δεχτούμε ή όχι, αυτό πρέπει να το μάθεις, όλα πρέπει να τα μάθεις,
όλα πρέπει να τα μάθεις τώρα που πέρασαν πιά! Την αγάπη σου, τη φτώχεια σου,
την πήραμε στα χέρια μας και τη σκορπίσαμε στον άνεμο, δεν την ζεστάναμε με
την ανάσα μας! Δεν μπορούσαμε να σε νιώσουμε, αυτό είναι όλο!
36. Ποια αποκάλυψη γίνεται στον Άγγελο από τη Δάφνη σχετικά με τη γνώμη της παρέας
τους για το πρόσωπό του; Πώς κρίνετε τη συμπεριφορά των υπόλοιπων της παρέας
απέναντι στον Άγγελο;
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
37. Τελικά είχαμε μέχρι εκείνο το σημείο έναν
«παντογνώστη αφηγητή» ή μήπως ο αφηγητής
γνώριζε όσα και βασικός ήρωας υιοθετώντας τη δική
του οπτική; Τι είδους τελικά αφηγητή έχουμε; Ποιο
αποτέλεσμα έχει αυτή η αφηγηματική τεχνική; Τι
προκαλεί στον αναγνώστη;
38. Ο Άγγελος πήγε να ξεφωνίσει. Δεν ήθελε να ξέρει τίποτε, κάλλιο να τον άφηνε
σ’εκείνη τη μετέωρη βεβαιότητα, σ’ένα ξεγέλασμα, αυτό το κορίτσι! Ένιωσε πως
για δεύτερη φορά, εξαιτίας της Δάφνης και πάλι, πέθαιναν μέσα του τα νιάτα, δεν
ήταν πια καθόλου δικά του, δεν θα είχε το δικαίωμα να τα θυμηθεί, να τα
λαχταρήσει! Και πώς να ξεκινήσει χωρίς νιάτα για παραπέρα- κι ας ήταν ένας
πόνος και τότε, ένας πόνος και σήμερα. Όχι, αυτό δε θα μπορούσε να το
συγχωρέσει, δεν θα μπορούσε να το υποφέρει, είχε κι αυτός το μικρό του
παράδεισο, μια νύχτα, μια ώρα και την έχανε και τούτη κ’ηταν σα να κάποιο
θησαυρό, ένα βιος γλυκύτατες θλίψεις κι αυτή τη λίγη χαρά, που τη γεύτηκαν
κάποτε μαζί, σ’ένα δρόμο, σ’ένα καφενεδάκι, σ’ένα σπίτι, στο σπίτι του Σέργη.
Ένιωσε να λυγίζουν τα γόνατά του, πήρε τη Δάφνη και κάθησαν κάπου, τα μάτια
του καίγανε, τα χέρια του ήταν νοτισμένα, φοβήθηκε πως θ’άνοιγαν και πάλι οι
φλέβες του και θάπεφτε κειδά χάμου, σταλαματιά τη σταλαματιά, και το αίμα του
το στερνό.
39. Πώς αισθάνεται ο Άγγελος μετά από αυτή την αποκάλυψη;
Εσείς πως θα νιώθατε; Πώς θα περιγράφατε με σημερινούς
όρους αυτό που βίωνε τόσα χρόνια ο Άγγελος;
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
40. Σχολιάστε τις υπογραμμισμένες φράσεις του
προηγούμενου αποσπάσματος, έχοντας
υπόψιν σας το απόσπασμα που έχουμε δει
στα πρώτα κεφάλαια του βιβλίου, σχετικά με
« το γλυκό πρόσωπο της αστροφεγγιάς». Πώς
το βλέπετε τώρα να λειτουργεί το πρώτο
απόσπασμα; Σχολιάστε
43. Ο Αργύρης διηγόταν τα ταξίδια του, σαν να ντρεπόταν, τόσο
αταίριαστος ήταν ο λόγος του μέσα κει. Η Δάφνη
συνομιλούσε με τη μητέρα. Ήρθε η ώρα να φύγουν, νύχτωνε
πια, είχαν τόσο δρόμο να κάμουν. Υποσχέθηκαν νάρχονται
συχνά, μα ο καθένας κατάλαβε πως όχι, τέτοιο πράγμα δε θα
γινόταν. Ό Άγγελος άπλωσε το χέρι του. Ένιωσε μέσα στην
παλάμη του το χέρι της Δάφνης τρεμάμενο, δεν είχανε να
πούνε τίποτε πια, κάθε λέξη περίσσευε, μόνο κοιτάχτηκαν
στα μάτια βαθιά, για πρώτη και για στερνή φορά∙
κοιτάχτηκαν έτσι, σα νάθελε ο ένας να πάρει το πρόσωπο του
άλλου στο θάνατο, σα νάθελε η Δάφνη να πάρει το πρόσωπο
του Άγγελου στη ζωή.
44. Τη νύχτα εκείνη ο άρρωστος δεν κοιμήθηκε. Η μητέρα αγρυπνούσε στο πλάι
του. Το λυχνάρι γέμιζε καπνό το τσαντίρι. Έξω, τ’ άστρα χαμήλωναν,
χαμήλωναν, λες και θάπεφταν στα γυμνωμένα χωράφια. Ένα σκυλί
αλυχτούσε στη μοναξιά του.
-Μητέρα, είπε ο Άγγελος, σε θέλω κοντά μου, μη μ’αφήνεις μονάχο.
-Όχι, δε σ’αφήνω, παιδί μου, και του χάιδεψε το μέτωπο με το γέρικο χέρι
της.
Θα ήθελαν κι οι δυο να κλάψουν πολύ, αλλά μήτε ο ένας μήτε ο άλλος
τολμούσε. Πόσο μεγάλος ήταν ο κόσμος, πόσο μακρινός, πόσο άδειος! Ο
Αγγελος στηριζόταν στο μαξιλάρι του, ανάσαινε δύσκολα, πάσκιζε,
αλλάζοντας θέση, ν’ανασάνει πιο λεύτερα, μα ήταν ολοφάνερο πώς τίποτα
δεν γινόταν.
45. {..}
- ‘Ένα τριζόνι, είπε ο Άγγελος.
-Ναι, ένα τριζόνι, αποκρίθηκε η μητέρα.
Έπαιρνε να χαράξει. Τα κοκόρια του ιδιοκτήτη χτύπησαν τα φτερά τους,
σήκωσαν το κεφάλι τους και βάλθηκαν να προσκαλούνε τον ήλιο.
-Μια καινούργια μέρα αρχίζει, είπε ο Άγγελος.
Η φωνή του ήταν σπασμένη, σαν ένα μουρμούρισμα σιγαλό, σαν λιπόθυμο
ανεμοφύσημα. Η μητέρα δεν αποκρίθηκε. Η σιωπή ξανάπεσε βαριά.
Ύστερα, ο Άγγελος σήκωσε την κουβέρτα ίσαμε το πρόσωπό του, έκρυψε τα
μάτια του, με μια κίνηση πονεμένη, σύρθηκε στο μάκρος του κρεβατιού∙ το
κεφάλι του έγειρε στο μαξιλάρι. Η μητέρα δεν ένιωσε τίποτα. Τ’άστρα
βασίλευαν. Ένα κάρο τριζοβολούσε στο δρόμο, πολύ μακριά.
-« Κοιμήθηκε το παιδί» συλλογίστηκε η μητέρα.
Και βγήκε έξω ν’ανάψει φωτιά, να βράσει το γάλα.
46. Σχολιάστε τον τρόπο με τον οποίο τελειώνει
το έργο.
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
47. Δημιουργικές εργασίες
• Να αναφέρετε τρεις από το έργο στην οποία πιστεύετε ότι ο
πρωταγωνιστής θα μπορούσε να ενεργήσει διαφορετικά και να πείτε
πως θα αντιδρούσατε εσείς και ποιες αποφάσεις θα λαμβάνατε.
• Φανταστείτε ότι είστε ένας Μικρασιάτης πρόσφυγας και βλέπετε να
σας προσεγγίζουν ο Πετρόπουλος και ο Άγγελος. Να γράψετε στο
ημερολόγιό σας τι σας έκανε εντύπωση στην εμφάνιση και τη
συμπεριφορά των δύο απέναντί σας.
• Φανταστείτε ότι είστε ο Άγγελος. Γράψτε ένα ποίημα για να το
διαβάσετε στο στέκι του « Μαύρου Γάτου» και ένα ποίημα
αφιερωμένο στη Δάφνη.