"Αποχαιρετισμός" Ρίτσου "Ο κοιμώμενος της κοιλάδας" Ρεμπώ " Ο ύπνος των γενναίων", Ελύτης "Για τη ζωή" Χικμέτ ( Λογοτεχνία Γ'Λυκείου)

1. Αρθούρος Ρεμπώ, Ο κοιμώμενος της κοιλάδας
“Είναι μια τρύπα πράσινη∙ κι ένα ποτάμι ψάλλει
Τρελά στα σχίνα μπλέκοντας κουρέλια ασημένια
Κι ο ήλιος ανατέλλοντας, στην κορυφογραμμή, να, λάμπει:
Έτσι, η μικρή κοιλάδα μες στο φως μοιάζει για μεταξένια.
Νιος στρατιώτης, με στόμα ορθάνοιχτο και με γυμνό κεφάλι
-στο γαλανό το κάρδαμο, ανάσκελα- ξαπλώνει
Φαρδύς πλατύς μες στην ομίχλη και στης χλόης την αγκάλη
Χλωμός κοιμάται∙ και το φως πλουσιοπάροχα τον ζώνει
Τα πόδια του φιλούν γλαδιόλοι, ακίνητος, κοιμάται∙
Θαρρείς παιδάκι άρρωστο, χαμογελά στον ύπνο
Πλάση, νανούρισέ τον απαλά γιατί κρυώνει
Τ’ αρώματα δεν του μιλούν με της ζωής το χάδι
Κοιμάται πια στον ήλιο, το χέρι του στο στήθος έχει
Γαλήνιες! Δυο τρύπες κατακόκκινες στα δεξιά του έχει.”
[Απόδοση από τα γαλλικά, Στ.Γ. Κλώρης, 1992, 2017]

2. 2
1. Η Χρυστάλλα Κανελλίδου πολύ εύστοχα υποστηρίζει πως ο Αποχαιρετισμός «… είναι μια πορεία προς τον ήλιο, η οποία
επιχειρείται διά της εξόδου από τη σπηλιά»
α) Να διαβάσετε προσεχτικά το απόσπασμα από το ποίημα του Γ. Ρίτσου καθώς, επίσης, και το ποίημα του Αρθούρου Ρεμπώ«Ο κοιμώμενος
της κοιλάδας» και να σχολιάσετε το κοινό αυτό θεματικό μοτίβο, εξηγώντας πως λειτουργεί η αναφορά στον ήλιο και στο φως.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
2. Το ποίημα « Ο κοιμώμενος της κοιλάδας» αρθρώνεται σε μια αντίθεση που αποτυπώνεται σε εικόνες. Ποια είναι αυτή;
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
3. Ποιος είναι ο ρόλος της φύσης στα δύο ποιήματα ( Γιάννης Ρίτσος, «Αποχαιρετισμός», Αρθούρος Ρεμπώ, «Ο κοιμώμενος της κοιλάδας»)
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3. 3
4. ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΥΝΑΝΑΓΝΩΣΗΣ
Αποχαιρετισμός Ο κοιμώμενος της κοιλάδας
Ποιητικό υποκείμενο
Μορφή
Εκφραστικά μέσα
Περιεχόμενο
Λειτουργία ττίτλου
Ποιητικές τεχνικές
Σύμβολα

4. 4
Οδυσσέας Ελύτης, « Ο ύπνος των γενναίων»
Μυρίζουν ακόμη λιβανιά, κι έχουν την όψη καμένη από το πέρασμά τους στα Σκοτεινά Μεγάλα Μέρη.
Κει που μεμιάς τους έριξε το Ασάλευτο
Μπρούμυτα, σ' ένα χώμα που κι η πιο μικρή ανεμώνα
του θα' φτανε να πικράνει τον αέρα του 'Αδη
(Το' να χέρι μπρος, έλεγες πολεμούσε ν' αρπαχτεί απ' το μέλλον,
τ' άλλο απ' την έρμη κεφαλή, στραμμένη με το πλάι,
Σα να θωρεί στερνή φορά, μέσα στα μάτια εvός ξεκοι-
λιασμένου αλόγου, σωρό τα χαλάσματα καπνίζοντας)
Κει τους απάλλαξε ο Καιρός. Η φτερούγα η μια, η πιο
κόκκινη, κάλυψε τον κόσμο, την ώρα που η άλλη,
αβρή, σάλευε κιόλας μες στο διάστημα,
Και καμιά ρυτίδα ή τύψη, αλλά σε βάθος μέγα
Το παλιό αμνημόνευτο αίμα που αρχινούσε με κόπο να χαράζεται, μέσα στη
μελανάδα τ' ουρανού
'Ηλιος νέος, αγίνωτοs ακόμη
[..]
5. Να εντοπίσετε ομοιότητες ανάμεσα στο ποίημα του Ρεμπώ και σε αυτό του Ελύτη και να εντοπίσετε ένα κοινό σύμβολο ανάμεσα στο ποίημα
Αποχαιρετισμός , Ο κοιμώμενος της κοιλάδας, Ο ύπνος των γενναίων.
6 Ποιο ζωγραφικό πίνακα σας θυμίζουν οι υπογραμμισμένοι στίχοι;

5. 5
Ζωγράφος:_________________________
Τίτλος:____________________________
Θέμα:___________________________________________________________________________________________________________
Εικόνες: ________________________________________________________________________________________________________

6. 6
7. Να εντοπίσετε το σημείο, με το οποίο φαίνεται να «συνομιλούν» ο Γ. Ρίτσος στο ποίημα «Αποχαιρετισμός» με τον Ναζίμ Χικμέτ
στο ποίημα «Για τη ζωή». Να τεκμηριώσετε την άποψη αυτή με στοιχεία από τα δύο ποιήματα.
«Για τη ζωή»
Η ζωή δεν είναι παίξε γέλασε
Πρέπει να τηνε πάρεις σοβαρά
Όπως, να πούμε, κάνει ο σκίουρος
Δίχως απ’ όξω ή από πέρα να προσμένει τίποτα
Δε θα `χεις άλλο πάρεξ μοναχά να ζεις.
Όχι καθόλου για να μείνουν στα παιδιά σου
Μα έτσι, γιατί το θάνατο δε θα τονε πιστεύεις
Όσο κι αν φοβάσαι
Μα έτσι, γιατί η ζωή θε να βαραίνει πιότερο στη ζυγαριά
Η ζωή δεν είναι παίξε γέλασε
Πρέπει να τηνε πάρεις σοβαρά
Τόσο μα τόσο σοβαρά
Που έτσι, να πούμε, ακουμπισμένος σ’ έναν τοίχο
Με τα χέρια σου δεμένα
Ή μέσα στ’ αργαστήρι
Με λευκή μπλούζα και μαύρα ματογυάλια
Θε να πεθάνεις, για να ζήσουνε οι άνθρωποι,
Οι άνθρωποι που ποτέ δε θα `χεις δει το πρόσωπό τους
Και θα πεθάνεις ξέροντας καλά
Πως τίποτα πιο ωραίο, τίποτα πιο αληθινό απ’ τη ζωή δεν είναι
Πρέπει να τηνε πάρεις σοβαρά
Τόσο μα τόσο σοβαρά
Που θα φυτεύεις, σαν να πούμε, ελιές ακόμα στα εβδομήντα σου