Ancient greek theaters

1. 1
ΑΡΧΑΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ

2. 2
Το αρχαίο ελληνικό δράμα ήταν πολιτιστικός θεσμός, που άνθισε στην
αρχαία Ελλάδα από το 700 π.Χ. Η πόλη-κράτος της Αθήνας, η οποία έγινε σημαντική
πολιτιστική, πολιτική και στρατιωτική δύναμη κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου,
ήταν το κέντρο του. Το ελληνικό θέατρο υπήρξε σημαντικό εργαλείο πολιτιστικής
ανταλλαγής. Τα έργα αναφέρονταν συχνά σε σημαντικά, πολιτικά, κοινωνικά,
πολιτιστικά και θρησκευτικά θέματα. Προσέφεραν νέες απόψεις, έθεταν ερωτήσεις
που προκαλούσαν τη σκέψη και συνέβαλαν στη διαμόρφωση αυτού που σήμερα
γνωρίζουμε ως φιλοσοφική και ηθική βάση του ελληνικού πολιτισμού.
ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ
ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ
Από την αρχή, το ελληνικό θέατρο ήταν άρρηκτα συνδεδεμένο με τη
θρησκεία, η οποία ήταν η ίδια αναπόσπαστη συνιστώσα του ελληνικού πολιτισμού.
Οι πρώτες τραγωδίες παρουσιάζονταν σε θρησκευτικές εορτές. Η πιο σημαντική από
αυτές ήταν αφιερωμένη στον Διόνυσο, τον Θεό του κρασιού και της χαράς. Τα
Διονύσια, όπως ονομαζόταν η εορτή, ελάμβανε χώρα στις αρχές κάθε άνοιξης και
διαρκούσε περίπου μία εβδομάδα. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι Αθηναίοι
παρακολουθούσαν μεγάλο αριθμό παραστάσεων, που κάλυπταν όλα τα είδη του
δράματος.
ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ
Στην Αθήνα, το θέατρο χρησίμευε και ως φόρουμ για πολιτικό διάλογο και
διαμάχη. Κατά τη διάρκεια των Διονυσίων, οι θεσμοί της κυβέρνησης και του νόμου
αναστέλλονταν και το κέντρο της πολιτικής αθηναϊκής ζωής μετατοπιζόταν στο
θέατρο, όπου θα μπορούσαν να προβληθούν τα αμφιλεγόμενα ζητήματα και να
συζητηθούν μέσω του δράματος. Με τον τρόπο αυτό, η ουσία της πολιτικής ζωής του
κράτους της πόλης συνεχιζόταν, αν και σε διαφορετική εξωτερική μορφή.
ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ
Είναι ενδιαφέρον να σημειωθεί ότι αρχικά δεν υπήρχαν μόνιμα θέατρα στην
Αθήνα. Τα θέατρα ήταν προσωρινές κατασκευές που ανεγέρθηκαν κατά τη διάρκεια

3. 3
των δραματικών αγώνων. Σε καμία περίπτωση το ελληνικό θέατρο δεν είχε δική του
ζωή έξω από τις εορταστικές εκδηλώσεις της πόλης. Το ελληνικό θέατρο ήταν πάνω
απ’ όλα μια κοινοτική δραστηριότητα. Οι πληθυσμοί ελληνικών πόλεων, όπως η
Αθήνα, ήταν σχετικά μικροί με τα σημερινά πρότυπα, οπότε ήταν δυνατό για τους
περισσότερους πολίτες να έρθουν και να παρακολουθήσουν τις παραστάσεις. Αυτό το
υψηλό επίπεδο συμμετοχής των πολιτών ήταν ζωτικής σημασίας για τους Έλληνες.
Οι θεατές δεν παρακολουθούσαν απλά από τις θέσεις τους τη δράση. Συμμετείχαν
ενεργά σε ένα κοινωνικό τελετουργικό που ενίσχυε τους δεσμούς μεταξύ των
πολιτών. Επιπλέον, το θέατρο έγινε ένας τρόπος για τους Έλληνες να εμπνεύσουν τον
εαυτό τους με μια αίσθηση υπερηφάνειας και αρετής, να γιορτάσουν τα επιτεύγματά
τους στον πόλεμο και τον πολιτισμό και να προβάλουν τη δύναμή τους σε σχέση με
άλλες πόλεις.
ΤΑ ΜΕΡΗ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ
Οι ελληνικές τραγωδίες και κωμωδίες εκτελούνταν πάντα σε υπαίθρια
θέατρα. Τα πρώιμα ελληνικά θέατρα ήταν πιθανώς ανοιχτές περιοχές στα κέντρα των
πόλεων ή δίπλα στις πλαγιές, όπου ο ακροατής, όρθιος ή καθιστός, μπορούσε να
παρακολουθήσει και να ακούσει το χορό να τραγουδάει για τη δράση ενός θεού ή

4. 4
ενός ήρωα. Από τα τέλη του 6ου αιώνα π.Χ. έως τον 4ο και 3ο αιώνα π.Χ. υπήρξε μια
σταδιακή εξέλιξη προς πιο περίτεχνα θεατρικά κτίσματα, αλλά η βασική διάταξη του
ελληνικού θεάτρου παρέμεινε η ίδια. Τα κύρια μέρη του ελληνικού θεάτρου
επισημαίνονται στο παραπάνω διάγραμμα.
Η «ορχήστρα»:
Η ορχήστρα (ο χώρος χορού) ήταν συνήθως κυκλική. Ήταν ένας επίπεδος
χώρος, όπου ο χορός χόρευε, τραγουδούσε και αλληλεπιδρούσε με τους ηθοποιούς,
που βρίσκονταν πάνω στο βάθρο κοντά στην σκηνή. Οι πρώτες ορχήστρες ήταν
κατασκευασμένες απλά από σκληρή γη, αλλά στην Κλασική περίοδο κάποιες
ορχήστρες άρχισαν να είναι στρωμένες με μάρμαρο και άλλα υλικά. Στο κέντρο της
ορχήστρας υπήρχε συχνά η θυμέλη ή βωμός. Η ορχήστρα του θεάτρου του Διονύσου
στην Αθήνα είχε διάμετρο περίπου 60 πόδια.
Το «κυρίως θέατρον» ή «κοίλον»:
Ήταν ο χώρος όπου κάθονταν οι θεατές. Ήταν συνήθως τμήμα της πλαγιάς
με θέα την ορχήστρα και συχνά περιέκλειε ένα μεγάλο τμήμα της ορχήστρας (δείτε το
διάγραμμα παραπάνω). Οι θεατές τον 5ο αιώνα π.Χ. πιθανότατα κάθονταν σε
μαξιλάρια ή σανίδες, αλλά από τον 4ο αιώνα π.Χ τα θέατρα πολλών ελληνικών
θεάτρων είχαν μαρμάρινα καθίσματα.
Η «σκήνη»:
Η «σκηνή» ήταν το κτήριο ακριβώς πίσω από τη σκηνή. Κατά τον 5ο αιώνα,
η σκηνή του θεάτρου του Διονύσου στην Αθήνα ήταν ίσως μόνο δύο ή τρία βήματα
πάνω από το επίπεδο της ορχήστρας και είχε ίσως 25 πόδια πλάτος και 10 πόδια
βάθος. Η σκηνή ήταν συνήθως διακοσμημένη ως παλάτι, ναός ή άλλο κτήριο,
ανάλογα με τις ανάγκες του έργου. Είχε τουλάχιστον μία πόρτα και οι ηθοποιοί
μπορούσαν να κάνουν εισόδους και εξόδους μέσω αυτών. Υπήρχε επίσης πρόσβαση
στην οροφή της σκηνής από πίσω, έτσι ώστε οι ηθοποιοί που έπαιζαν θεούς και
άλλους χαρακτήρες θα μπορούσαν να εμφανιστούν στην οροφή, αν χρειαζόταν.

5. 5
Οι «πάροδοι»:
Ήταν οι διάδρομοι μέσω των οποίων ο χορός και ορισμένοι ηθοποιοί (όπως
αυτοί που παρίσταναν αγγελιοφόρους ή ανθρώπους που επιστρέφουν από το
εξωτερικό) έκαναν τις εισόδους και τις εξόδους τους. Το κοινό τους χρησιμοποιούσε
επίσης για να μπαίνει και να βγαίνει από το θέατρο πριν και μετά την παράσταση.
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΘΕΑΤΡΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Θέατρο του Διονύσου
Το Θέατρο του Διονύσου Ελευθερέως είναι ένα μεγάλο θέατρο στην
Αθήνα, χτισμένο στους πρόποδες της Αθηναϊκής Ακρόπολης. Αφιερωμένο στον
Διονύσιο, τον θεό των έργων και του κρασιού (μεταξύ άλλων), το θέατρο μπορούσε
να φιλοξενήσει έως και 17.000 άτομα με εξαιρετική ακουστική, καθιστώντας το
ιδανικό μέρος για τη μεγαλύτερη θεατρική τελετή της αρχαίας Αθήνας, τη Διονύσια.
Ήταν το πρώτο θέατρο που χτίστηκε ποτέ. Βρισκόταν στο νότιο τμήμα του βράχου
της Ακρόπολης και αποτέλεσε το γενέθλιο τόπο της ελληνικής τραγωδίας. Τα ερείπια
μιας αναπαλαιωμένης και επανασχεδιασμένης ρωμαϊκής έκδοσης υπάρχουν ακόμη

6. 6
στο χώρο σήμερα. Μερικές φορές συγχέεται με το μεταγενέστερο, μικρότερο και
καλύτερα διατηρημένο Ωδείο του Ηρώδη του Αττικού, που βρίσκεται κοντά στη
νοτιοδυτική πλαγιά της Ακρόπολης.
ΙΣΤΟΡΙΑ:
Ο τόπος του Θεάτρου Διονύσου Ελευθερέως, στη νότια πλαγιά της
Αθηναϊκής Ακρόπολης, είναι γνωστός από το 1700. Η Ελληνική Αρχαιολογική
Εταιρεία έφερε στο φως τα λείψανα του θεάτρου με ανασκαφές που ξεκίνησαν το
1476 και συνεχίστηκαν κατά το μεγαλύτερο μέρος του 19ου αιώνα. Τα αρχαία
κατάλοιπα στην περιοχή που σχετίζονται με τη λατρεία του Διονύσου Ελευθερέως
χρονολογούνται στον 9ο αιώνα π.Χ.. Το θέατρο οικοδομήθηκε κατά τη διάρκεια της
κυριαρχίας του Πεισίστρατου και των διαδόχων του. Κατά τον 6ο π.Χ. αιώνα οι
παραστάσεις που σχετίζονταν με τα φεστιβάλ του Διονύσου ελάμβαναν χώρα στην
αθηναϊκή αγορά, με θεατές που κάθονταν σε ξύλινους πάγκους (ικρία)
τοποθετημένους γύρω από μια επίπεδη κυκλική περιοχή, την ορχήστρα. Μετά την
κατάρρευση των πάγκων στις αρχές του 5ου αιώνα π.Χ , οι δραματικοί και μουσικοί
διαγωνισμοί μεταφέρθηκαν στον περίβολο του Διόνυσου στην πλαγιά της
Ακρόπολης.
Το πρώιμο θέατρο πρέπει να ήταν πολύ απλό, αποτελούμενο από μια
επίπεδη ορχήστρα, με μερικές σειρές από ξύλινα ή πέτρινα παγκάκια τοποθετημένα
στο λόφο. Η παλαιότερη ορχήστρα στον περίβολο του θεάτρου πιστεύεται ότι ήταν
τετράγωνη, αν και υπάρχει κάποια συζήτηση ως προς το αρχικό της μέγεθος και
σχήμα. Ένα ξύλινο κτίριο σκηνής προφανώς εισήχθη στο πίσω μέρος της ορχήστρας,
χρησιμεύοντας για την προβολή του τεχνητού σκηνικού και ίσως για την ενίσχυση
της ακουστικής. Σε αυτό το ανεπιτήδευτο σκηνικό εκτελέστηκαν τα έργα των
μεγάλων αττικών τραγωδών του πέμπτου αιώνα π.Χ. Μέχρι το τέλος του 5ου αιώνα
π.Χ., μερικές από τις ξύλινες κατασκευές είχαν αντικατασταθεί από πέτρα. Το
Θέατρο του Διόνυσου στην σημερινή γενική του κατάσταση χρονολογείται σε μεγάλο
βαθμό στην περίοδο του αθηναϊκού πολιτικού Λυκούργου (περίπου 390-325 / 4 π.Χ.),
ο οποίος, ως επιβλέπων των οικονομικών και του κτιριακού προγράμματος της πόλης,
ανακαίνισε το πέτρινο θέαμα και του έδωσε μνημειώδη μορφή . Το θέατρο του 4ου
αιώνα είχε μια μόνιμη σκηνή που εκτείνεται μπροστά από την ορχήστρα και έναν
τριμερή χώρο θεατών στην πλαγιά. Το κτήριο της σκηνής είχε και στις δύο άκρες
παρασκήνια, τα οποία θα μπορούσαν να φιλοξενούν σκάλες ή κινητά σκηνικά.

7. 7
Σύμφωνα με την Margarete Bieber, η πιο παλιά πέτρινη σκηνή που τμήματα της
έχουν διασωθεί είναι εκείνη του Θεάτρου του Διονύσου. Στην επόμενη Ελληνιστική
περίοδο έγιναν μεταβολές στη σκηνή και προστέθηκαν 67 μαρμάρινοι θρόνοι γύρω
από την περιφέρεια της ορχήστρας, με χαραγμένα τα ονόματα των αξιωματούχων που
τους κατέλαμβαναν. Οι μαρμάρινοι θρόνοι που υπάρχουν σήμερα στο θέατρο,
θεωρούνται ρωμαϊκά αντίγραφα προηγούμενων εκδόσεων. Στο κέντρο αυτής της
σειράς καθισμάτων υπήρχε ένας μεγάλος μαρμάρινος θρόνος, που προοριζόταν για
τον ιερέα του Διόνυσου.
ΘΕΑΤΡΟ ΤΩΝ ΔΕΛΦΩΝ
Το Δελφικό θέατρο είναι μια υπαίθρια κατασκευή που χτίστηκε τον 4ο αι.
π.Χ., βορειοδυτικά του Ιερού του Απόλλωνα. Μουσικές παραστάσεις, διαγωνισμοί
και δραματικές παραστάσεις πραγματοποιήθηκαν μέσα σε αυτές τις κοίλες πλαγιές
λόφων. Η μετατροπή των ξύλινων καθισμάτων σε πέτρινα έγινε γύρω στα 160 π.Χ.
Είναι χωρισμένο σε δύο άνισα τμήματα με πλακόστρωτες προσγειώσεις. Υπάρχουν
28 σειρές καθισμάτων στο κάτω τμήμα και 7 στο επάνω τμήμα. Ακτινωτές σκάλες
χωρίζουν τις δυο ζώνες σε έξι κερκίδες (άνω) και σε επτά (κάτω). Υπολογίζεται έτσι
η χωρητικότητά του σε 5.000 θεατές.

8. 8
Οι επιγραφές που βρίσκονται στους τοίχους του θεάτρου μπορούν να
συσχετιστούν με την απελευθέρωση των σκλάβων. Υπήρχε στη σκηνή ένα ανάγλυφο
που απεικόνιζε τους άθλους του Ηρακλή. Το ίδιο το θέατρο κατασκευάστηκε από
ασβεστόλιθο, αλλά σήμερα είναι σε μάλλον κακή κατάσταση με τα ερείπια
διάσπαρτα σε όλο τον χώρο.
ΘΕΑΤΡΟ ΤΗΣ ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ
Το Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου είναι θέατρο στην ελληνική πόλη της
Επιδαύρου. Είναι χτισμένο στο νοτιοανατολικό άκρο του ιερού που ήταν αφιερωμένο
στον αρχαίο ελληνικό θεό της ιατρικής, τον Ασκληπιό. Βρίσκεται κοντά στο
σύγχρονο Λυγουριό και ανήκει στον Δήμο Επιδαύρου. Θεωρείται ότι είναι το πιο
τέλειο αρχαίο ελληνικό θέατρο από άποψη ακουστικής και αισθητικής.
Ιστορία:
Σύμφωνα με τον Παυσανία, το αρχαίο θέατρο κατασκευάστηκε από τον
αρχιτέκτονα Πολύκλειτο τον Νέο. Ο Παυσανίας εγκωμιάζει το θέατρο για τη
συμμετρία και την ομορφιά του. Με μέγιστη χωρητικότητα 13.000 έως 14.000
θεατών, το θέατρο φιλοξένησε μουσικούς και δραματικούς αγώνες που

9. 9
συμπεριλήφθηκαν στη λατρεία του Ασκληπιού. Χρησιμοποιήθηκε επίσης ως μέσο
θεραπείας των ασθενών, καθώς υπήρχε η πεποίθηση ότι η παρατήρηση δραματικών
παραστάσεων είχε θετικές επιπτώσεις στην ψυχική και σωματική υγεία.
Σήμερα το μνημείο προσελκύει μεγάλο αριθμό Ελλήνων και ξένων επισκεπτών και
χρησιμοποιείται για παραστάσεις αρχαίων θεατρικών έργων.
Η πρώτη σύγχρονη παράσταση που πραγματοποιήθηκε στο θέατρο ήταν η
τραγωδία του Σοφοκλή Ηλέκτρα, το 1938, σε σκηνοθεσία Δημήτρη Ροντήρη, με
πρωταγωνιστές την Κατίνα Παξινού και την Ελένη Παπαδάκη.
Οι παραστάσεις σταμάτησαν λόγω του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου. Οι
θεατρικές παραστάσεις, στο πλαίσιο του οργανωμένου φεστιβάλ, ξεκίνησαν και πάλι
το 1954. Το 1955 καθιερώθηκαν ως ετήσια εκδήλωση για την παρουσίαση του
αρχαίου δράματος. Το Φεστιβάλ Επιδαύρου συνεχίζεται μέχρι σήμερα και διεξάγεται
κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών.
Το θέατρο χρησιμοποιήθηκε σποραδικά για να φιλοξενήσει σημαντικά
μουσικά γεγονότα. Στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Επιδαύρου εμφανίστηκαν γνωστοί
Έλληνες και ξένοι ηθοποιοί, μεταξύ των οποίων η ελληνίδα σοπράνο Μαρία Κάλλας,
η οποία ερμήνευσε τη Νορμά το 1960 και τη Μήδεια το 1961.
Περιγραφή :
Το μνημείο διατηρεί τη χαρακτηριστική τριμερή δομή ενός ελληνιστικού
θεάτρου που διαθέτει αμφιθέατρο, ορχήστρα και κτίριο. Κατά τη διάρκεια των
ρωμαϊκών χρόνων, το θέατρο (σε αντίθεση με πολλά ελληνικά θέατρα) δεν υπέστη
τροποποιήσεις.
Το κτίριο του θεάτρου κατασκευάστηκε σε δύο φάσεις: η πρώτη
τοποθετείται στα τέλη του 4ου αιώνα π.Χ. και η δεύτερη στα μέσα του 2ου αιώνα
π.Χ.
Το αμφιθέατρο χωρίζεται σε δύο άνισα τμήματα, το χαμηλότερο κοίλο ή το
θέατρο και το ανώτερο θέατρο ή επιθέατρο. Τα δύο τμήματα χωρίζονται από έναν
οριζόντιο διάδρομο για την κίνηση των θεατών (πλάτος 1,82 μ.), το διάζωμα. Το
κατώτερο μέρος της σφήνας του αμφιθέατρου χωρίζεται σε 12 τμήματα, ενώ το πάνω
τμήμα χωρίζεται σε 22 τμήματα. Οι κατώτερες σειρές των 2 τμημάτων έχουν μορφή
προεδρίας, δηλαδή θέσεις που προορίζονται για σημαντικούς ανθρώπους. Ο
σχεδιασμός του αμφιθεάτρου είναι μοναδικός και βασίζεται σε τρία κέντρα

10. 10
σήμανσης. Λόγω αυτού του ειδικού σχεδιασμού, οι αρχιτέκτονες πέτυχαν τόσο
βέλτιστη ακουστική όσο και άνοιγμα για καλύτερη προβολή.
Η κυκλική ορχήστρα, με διάμετρο 20 μ., αποτελεί το κέντρο του θεάτρου.
Στο κέντρο υπάρχει μια κυκλική πέτρινη πλάκα, η βάση του βωμού ή της θυμέλης. Η
ορχήστρα περιβάλλεται από έναν ειδικό υπόγειο αγωγό απορροής των υδάτων
πλάτους 1,99 μ. που ονομάζεται εύριπος. Ο εύριπος καλύφθηκε από έναν κυκλικό
πεζόδρομο.
Απέναντι από το αμφιθέατρο και πίσω από την ορχήστρα αναπτύσσεται η
σκηνή του θεάτρου. Η μορφή της σκηνής (η οποία διατηρείται εν μέρει σήμερα)
χρονολογείται στην ελληνιστική περίοδο και αποτελείται από ένα διώροφο κτίριο και
ένα προσκήνιο μπροστά από τη σκηνή. Υπήρχε μια κιονοστοιχία μπροστά από το
προσκήνιο και στις δύο πλευρές του, τα δύο παρασκήνια προεξείχαν ελαφρά.
Ανατολικά και δυτικά από τα δύο παρασκήνια υπήρχαν δύο μικρά ορθογώνια
δωμάτια για τις ανάγκες των ερμηνευτών. Δύο ράμπες οδηγούν στην οροφή του
προσκήνιου, το λογείον, όπου οι ηθοποιοί αργότερα έπαιζαν. Τέλος, το θέατρο είχε
δύο πύλες, οι οποίες τώρα έχουν αποκατασταθεί.
ΘΕΑΤΡΟ ΤΗΣ ΔΩΔΩΝΗΣ

11. 11
Το αρχαίο θέατρο της Δωδώνης στην Ήπειρο είναι ένα από τα μεγαλύτερα
και καλύτερα διατηρημένα αρχαία ελληνικά θέατρα. Είχε χωρητικότητα 18.000
θεατών. Το θέατρο της Δωδώνης ήταν μέρος του πανελλήνιου ιερού της Δωδώνης και
χτίστηκε τον 3ο αιώνα π.Χ. από τον βασιλιά της Ηπείρου Πύρρο (297-272 π.Χ.) που
ήθελε να διακοσμήσει τις περιοχές του βασιλείου του με αρχιτεκτονικά μνημεία και
κτίρια. Ταυτόχρονα, χτίστηκε το μικρό θέατρο της αρχαίας Αμβρακίας. Το κοίλο του
θεάτρου, τοποθετημένο στους πρόποδες του όρους Τόμαρος, εκμεταλλεύεται με τον
πιο φυσικό τρόπο το επικλινές έδαφος, ακολουθώντας πιστά τη συνήθη πρακτική
στην κατασκευή των αρχαίων θεάτρων. Η ορχήστρα του, δεν αποτελεί
ολοκληρωμένο κύκλο και έχει διάμετρο περίπου 18,70 μέτρα
Το θέατρο υπέστη διαδοχικές καταστροφές, ανακατασκευές και
διαμορφώσεις στους αιώνες που ακολούθησαν την παρακμή του βασιλείου της
Ηπείρου και κατά τη διάρκεια της ρωμαϊκής κατάκτησης χρησιμοποιήθηκε ως αρένα.
Από τον 4ο αιώνα π.Χ. έπαψε να λειτουργεί. Οι πρώτες ανασκαφές και
αποκαταστάσεις του αρχαίου χώρου της Δωδώνης ξεκίνησαν το 1875 και
συνεχίζονται μέχρι σήμερα. Σήμερα το θέατρο της Δωδώνης φιλοξενεί μερικές
παραστάσεις κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών.
ΘΕΑΤΡΟ ΤΗΣ ΚΑΣΣΩΠΗΣ

12. 12
Βρίσκεται στο κατεστραμμένο λόφο βορειοδυτικά της Κασσώπης.
Κατασκευάστηκε τον 3ο αιώνα π.Χ. και είχε χωρητικότητα περίπου 2.500 ατόμων,
ενώ σύμφωνα με ορισμένους συγγραφείς, μπορούσε να φιλοξενήσει 6.000 άτομα.
Ήταν το μεγαλύτερο από τα δύο θέατρα που υπήρχαν στην πόλη. Το άλλο,
ονομαζόταν Ωδείο. Το μεγάλο θέατρο βρίσκεται σε απόσταση 200 μ. και λόγω της
φυσικής αποσύνθεσης είναι πλέον κατεστραμμένο και σχεδόν κλειστό. Εξαιτίας
κατολισθήσεων κάποιοι βράχοι έχουν βρεθεί μέσα στο θέατρο. Μάλιστα ένας βράχος
βάρους 30 τόνων έχει σταματήσει στη μέση της σκηνής.
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΘΕΑΤΡΑ ΣΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ
ΘΕΑΤΡΟ ΤΗΣ ΤΑΟΡΜΙΝΑΣ.
Το Ελληνικό Θέατρο της Ταορμίνας είναι το πιο συναρπαστικό ιστορικό
μνημείο του "μαργαριταριού του Ιονίου". Είναι ένα από τα δημοφιλέστερα
τουριστικά αξιοθέατα του κόσμου, έτσι ώστε ο Johann Wolfgang Goethe στο
διάσημο "Ταξίδι στην Ιταλία" έγραψε: "Κανένα θεατρικό ακροατήριο ποτέ δεν είχε
τέτοια θέα μπροστά του".
Το θέατρο χωρίζεται σε 3 μέρη: τη σκηνή, την ορχήστρα και το αμφιθέατρο.
Η σκηνή, η οποία βρίσκεται μπροστά από το αμφιθέατρο, είναι ο τόπος
όπου ενεργούσαν οι ηθοποιοί. Σύμφωνα με την ανακατασκευή των

13. 13
εμπειρογνωμόνων, το μέρος αυτό ήταν διακοσμημένο με δύο σειρές κιόνων, ο ένας
απέναντι από τον άλλο. Η σκηνή έχει επίσης τρία μεγάλα αψιδωτά ανοίγματα σε
συμμετρική απόσταση μεταξύ τους και έξι κόγχες, τρεις στα δεξιά και τρεις στα
αριστερά της κεντρικής καμάρας. Στη σκηνή υπάρχουν τα ερείπια έξι βάσεων κιόνων
και τεσσάρων κορινθιακών κιόνων που υψώθηκαν μετά το 1860. Το αμφιθέατρο
σχηματίζεται από μια σειρά σκαλιών που ξεκινούν από τη βάση και ανεβαίνουν προς
τα πάνω, φτάνοντας μέχρι την κορυφή.
Η ορχήστρα είναι το χαμηλότερο επίπεδο ολόκληρου του θεάτρου. Αυτός ο
χώρος προοριζόταν για μουσικούς που έπαιζαν κατά τη διάρκεια της παράστασης. Το
κοίλο λαξευμένο απευθείας στον σκληρό βράχο, στον 3ο αιώνα π.Χ., μπορούσε να
φιλοξενήσει περίπου 5.400 θεατές.
Είναι γνωστό ότι οι Έλληνες αρχιτέκτονες συνήθιζαν να χτίζουν τα
σημαντικότερα κτήρια τους σαν να ήταν μέρος της φύσης. Το φυσικό τοπίο
ενσωματώθηκε στην αρχιτεκτονική του θεάτρου, όπως το φως και ο αέρας που
περνούσαν μέσα από τις στήλες ενός ελληνικού ναού. Το σχήμα του θεάτρου θα
μπορούσε να επιτρέψει μια τέλεια ακρόαση από οποιαδήποτε περιοχή του
αμφιθέατρου. Στα τέλη της αυτοκρατορικής περιόδου, το θέατρο προσαρμόστηκε για
παιχνίδια μονομάχων. Με την πτώση της Δύσης τότε, όλα έφτασαν στο τέλος. Τα
μάρμαρα αφαιρέθηκαν όπως και οι μνημειώδεις κίονες. Μόνο μετά το τέλος του
πολέμου, ορισμένα τμήματα της αρχικής κατασκευής ανακατασκευάστηκαν.
ΘΕΑΤΡΟ ΤΩΝ ΣΥΡΑΚΟΥΣΩΝ

14. 14
Το θέατρο των Συρακουσών, το οποίο έχει πλάτος περίπου 138 μέτρα είναι
ένα από τα μεγαλύτερα θέατρα στον ελληνικό κόσμο. Χρονολογείται στη βασιλεία
του Ιέρωνα του Α’, ο οποίος ήταν τύραννος των Συρακουσών από το 478 ως το 467
π.Χ. Ο αρχιτέκτονας ήταν ο Δημοκόπος ο Μύριλλος . Σε αυτό το θέατρο, οι Πέρσες
του Αισχύλου παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά.
Το θέατρο επεκτάθηκε από τον Τιμολέοντα και τον βασιλιά Ιερωνα Β’, ο
οποίος αύξησε τον αριθμό των σειρών σε 67. Διάφορες επιγραφές αναφέρονται σε
μέλη της βασιλικής δυναστείας που βρισκόταν στην εξουσία στις Συρακούσες στον
τρίτο αιώνα π.Χ. και φαίνεται να είναι τα ονόματα των 9 κερκίδων στις οποίες
χωριζόταν το κοίλο. Μπορούν ακόμη να διαβαστούν 5: βασιλέως Ιηρώνος, Διός
Ολυμπίου, βασιλίσσης Φιλιστίδος, βασιλίσσης Νηρηΐδος.
Συνολικά, το θέατρο είχε χωρητικότητα περίπου 20.000 ατόμων. (Περίπου
είκοσι μία σειρές καθισμάτων αφαιρέθηκαν, όταν ένας Ισπανός κυβερνήτης της
Σικελίας του 16ου αιώνα χρειάστηκε πέτρες για να χτίσει νέα αμυντικά έργα.) Στη
ρωμαϊκή εποχή, το θέατρο πιθανότατα χρησιμοποιήθηκε για αγώνες μονομάχων. Για
το σκοπό αυτό, η σκηνή και η ορχήστρα άλλαξαν.
Στην κορυφή του θεάτρου υπήρχαν δύο πόρτες και ένα τεχνητό σπήλαιο με
τοξωτή οροφή και οκτώ κόγχες. Υπάρχει λίγο νερό που ρέει μέσα από αυτό. Αυτό
ήταν το Νυμφαίο, το οποίο χρησιμοποιήθηκε για θρησκευτικά φεστιβάλ.
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΘΕΑΤΡΑ ΣΤΗΝ ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ - ΤΟΥΡΚΙΑ
ΘΕΑΤΡΟ ΤΗΣ ΕΦΕΣΣΟΥ

15. 15
Αυτή είναι η πιο εκπληκτική κατασκευή στην αρχαία πόλη της Εφέσου. Το
Μεγάλο Θέατρο βρίσκεται στην πλαγιά του λόφου Παναγιάρ, απέναντι από τη
Λιμενική Οδό, και είναι εύκολα ορατό σε κάποιον που εισέρχεται από τη νότια
είσοδο της Εφέσου. Κατασκευάστηκε αρχικά στην Ελληνιστική Περίοδο, τον τρίτο
αιώνα π.Χ. κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Λυσίμαχου, αλλά στη συνέχεια κατά
τη Ρωμαϊκή περίοδο, διευρύνθηκε και πήρε τη σημερινή του μορφή.
Είναι το μεγαλύτερο στην Ανατολία και έχει χωρητικότητα 25.000 θέσεων.
Το κοίλον έχει εξήντα έξι σειρές καθισμάτων, διαιρούμενο με δύο διαζώματα
(διάδρομος μεταξύ καθισμάτων) σε τρία οριζόντια τμήματα. Στο κάτω τμήμα
βρέθηκαν τεμάχια από μάρμαρο που χρησιμοποιήθηκαν για την αποκατάσταση και το
κιβώτιο του αυτοκράτορα. Τα καθίσματα με πλάτη, από μάρμαρο, προορίζονταν για
σημαντικούς ανθρώπους. Το κοινό εισερχόταν από το άνω κοίλο.
Το σκηνικό είναι τριώροφο και ύψος 18 μέτρων. Η πρόσοψη προς το
ακροατήριο ήταν διακοσμημένη με ανάγλυφα, κολώνες με κόγχες, παράθυρα και
αγάλματα. Υπάρχουν πέντε πόρτες που οδηγούν στην περιοχή της ορχήστρας, η
μεσαία είναι ευρύτερη από τις υπόλοιπες. Αυτό έδινε στη σκηνή εντυπωσιακότερη,
μνημειώδη εμφάνιση.
Το θέατρο χρησιμοποιήθηκε όχι μόνο για συναυλίες και θεατρικά έργα,
αλλά και για θρησκευτικές, πολιτικές και φιλοσοφικές συζητήσεις και για αγώνες
μονομάχων και ζώων.
ΘΕΑΤΡΟ ΤΗΣ ΠΕΡΓΑΜΟΥ

16. 16
Το υπέροχο ελληνιστικό θέατρο στην Περγάμο είναι το κέντρο της
ακρόπολης της αρχαίας πόλης, η οποία βρίσκεται βόρεια της σημερινής πόλης
Μπεργκάμα στην βορειοδυτική ακτή της Τουρκίας. Λέγεται ότι είναι το πιο απότομο
αρχαίο θέατρο στον κόσμο και η θέα προς την κοιλάδα είναι μάλλον θεαματική. Το
κοίλο, που αποτελείται από 80 σειρές καθισμάτων, διαιρείται σε τρία τμήματα με δύο
διαζώματα. Η χωρητικότητα ήταν 10.000 άτομα.
Το ελληνιστικό θέατρο χτίστηκε στα μέσα του 3ου αι. π.Χ., στην αρχή της
δυναστείας των Ατταλίδων, και ανακαινίστηκε εκτενώς από τον βασιλιά Ευμένη Β'
(που κυβέρνησε το 197-159 π.Χ.). Το θέατρο χρησιμοποιήθηκε αργότερα κατά τη
ρωμαϊκή περίοδο με κάποιες αλλαγές. Μεταγενέστερες προσθήκες περιλάμβαναν ένα
μαρμάρινο σκηνικό, ένα βασιλικό κιβώτιο και μια δωρική κιονοστοιχία με 244,5
μέτρα.
ΘΕΑΤΡΟ ΤΗΣ ΠΡΙΗΝΗΣ
Το επιβλητικό κτίσμα είναι ένα από τα ωραιότερα θέατρα του ελληνιστικού
κόσμου. Χτίστηκε τον 4ο αιώνα π.Χ. στο βόρειο τμήμα της πόλης. Η ύπαρξη

17. 17
ρολογιού κλεψύδρας ή νερού δείχνει ότι το θέατρο χρησιμοποιήθηκε και για
πολιτικές συναντήσεις. Αν και το κτήριο υπέστη ζημιές και πολλές μεταγενέστερες
αλλαγές, εξακολουθεί να διατηρεί τη γενική εμφάνιση ενός ελληνικού θεάτρου και
δεν έχει χάσει τα χαρακτηριστικά του.
Το κτήριο αποτελείται από σκηνή, την ορχήστρα (το σχήμα πετάλου στη
μέση) και το κοίλο. Η καλά διατηρημένη κατάσταση της σκηνής που δείχνει μεγάλη
ανάπτυξη καθιστά την παρατήρηση πολύ ευκολότερη. Το κοίλον πρέπει να
αποτελούνταν από πενήντα σειρές καθισμάτων με συνολική χωρητικότητα 5.000
θεατών. Η τελετή στην οποία συνήθως προσφέρονταν θυσίες στον θεό του κρασιού,
ελάμβανε χώρα μπροστά στον θυσιαστήριο. Μετά την τελετή άρχιζε η παράσταση.
Στο μπροστινό μέρος της σκηνής προστέθηκε ένα προσκήνιο στις αρχές του
2ου αι. π.Χ. Το πολύ καλά διατηρημένο προσκήνιο έχει μήκος 21 μέτρα, πλάτος 2,74
μέτρα και ύψος 2,70 μέτρα. Στις εσωτερικές και μπροστινές σειρές των στηλών του
προσκηνίου βρίσκονται δεσμοί. Το τμήμα της σκηνής αποτελείται από την ορθογώνια
σκηνή, με μια πόρτα που ανοίγει προς το θέατρο και το προσκήνιο που βρίσκεται
μπροστά. Τα δύο αυτά διώροφα κτήρια έχουν μήκος 18,41 μέτρα και πλάτος 5,82
μέτρα. Κάθε όροφος διαθέτει τρία δωμάτια. Στην ορχήστρα από συμπιεσμένη γη
υπάρχουν πέντε πολυθρόνες. Οι πολυθρόνες τοποθετήθηκαν με διαφορετικές
αποστάσεις μεταξύ τους.
Το κτήριο της σκηνής υπέστη μεγάλες αλλαγές στη ρωμαϊκή περίοδο. Οι
μπροστινοί τοίχοι του ανώτερου ορόφου μετακινήθηκαν 2 μέτρα πίσω. Μεταξύ του
τμήματος όπου καθόταν το ακροατήριο και το κτηρίου της σκηνής, υπήρχαν δύο
πλευρικές εισόδοι, οι πάροδοι. Έχει διαπιστωθεί από τα ερείπια ότι οι πάροδοι που
βρίσκονται στα ανατολικά και δυτικά έκλειναν με σιδερένιες περιφράξεις στη
ρωμαϊκή περίοδο.
Μια εξαιρετική πέτρινη κατασκευή υπήρχε για να υποστηρίξει τις πλευρές
του θεάτρου. Στα χαμηλότερα άκρα αυτών των τειχών, όπου ενώνονται με την
ορχήστρα, υπάρχουν βάσεις τετράγωνου σχήματος. Στις βάσεις αυτές υπήρχαν
χάλκινα αγάλματα που έγιναν από τον γλύπτη Κλέανδρο. Ήταν αφιερωμένα στον θεό
Δία και στους ανθρώπους της Πριήνης.

18. 18
ANCIENT GREEK THEATER (abstract)
The ancient Greek drama flourished in ancient Greece from 700 BC. The city-
state of Athens, which became a significant cultural, political, and military power
during this period, was its center. Theater had religious, political and social role.
Greek theater was linked with religion. The first tragedies were performed at
religious festivals. The most significant of them was devoted to Dionysus, God of
wine and merriment.
In Athens, the theater also served as a forum for political debate and
disputation. During the Dionysia, the center of Athenian political life would shift to
the theater, where contentious issues could be discussed through the medium of
drama.
Greek theater was also a communal activity. The populations of Greek city
states were relatively small, so it was entirely practical for most citizens to come and
watch a play. Playgoers weren't simply spectators, they were active participants in a
social ritual that reinforced the bonds between citizens.
The basic parts of Greek theater were:
The orchestra was a level space where the chorus would dance, sing, and
interact with the actors, who were on the stage. It was normally circular
The theatron is where the spectators sat. The theatron was usually part of
hillside overlooking the orchestra.
The skene was the building behind the stage. It was decorated as a palace,
temple, or other building. It had at least one set of doors, and actors could make
entrances and exits through them. There was also access to the roof from behind, so
that actors playing gods could appear on the roof.
The parodoi were the paths by which the chorus and some actors (those
representing messengers or people returning from abroad) made their entrances and
exits. The audience also used them to enter and exit the theater.
ANCIENT GREEK THEATERS IN GREECE
THEATER OF DIONYSUS

19. 19
It was constructed during the rule of Peisistratus and his successors.
The early theatre comprised a flat orchestra, a few rows of wooden or stone
benches set into the hill and a wooden scene.
The Athenian statesman Lycurgus (390-325/4 BC) refurbished the theatre in
stone. This theatre had a permanent stage and a three-tiered seating area. The scene
building had projecting wings at both ends (paraskenia), which might have
accommodated stairways or movable scenery.
In the Hellenistic period, 67 marble thrones were added around the orchestra,
inscribed with the names of the dignitaries that occupied them.. The central throne
was reserved for the priest of Dionysus.
DELPHI THEATER
It was constructed in the 4th century B.C., northwest of the Sanctuary of
Apollo. The transition from wood to stone seating was made around 160 B.C. It is
divided into two uneven sections, 28 tiers of seats in the lower section and seven in
the upper. It could seat 5,000 citizens. Inscriptions on the theater walls can be
correlated to the emancipation of slaves. Located on the stage was a relief that
depicted the Labors of Heracles.
THEATER OF EPIDAURUS
It is considered to be the most perfect ancient Greek theatre with regard to
acoustics and aesthetics.It is located on the southeast end of the sanctuary dedicated to
the ancient Greek God of medicine, Asclepius.
At a capacity of 14,000 spectators, the theatre hosted music, singing and
dramatic games. It was also used as a means to heal patients, since there was a belief
that the observation of dramatic shows had positive effects on mental and physical
health.
Today, the monument attracts a large number of Greek and foreign visitors
and is used for the performance of ancient drama plays.
The theatre was constructed in two phases: the first was at the end of the 4th
century BC and the second in the 2nd century BC.
During Roman times, the theatre did not suffer any modifications.
The auditorium is divided into two unequal parts. The lower is divided into 12
sections, while the upper into 22 sections. The design of the auditorium is unique and

20. 20
based on three marking centres. Due to this design, the architects achieved both
optimal acoustics and better viewing.
The circular orchestra has a diameter of 20 m. In the centre there is the base of
the altar (thymeli). The orchestra is surrounded by a special underground drainage
pipeline, called euripos.
Τhe scene (which is partly preserved today) is dated up to the Hellenistic
period and consisted of a two-storey stage building and a proscenium in front of the
stage.
THEATER OF DODONI
It is one of the largest and best preserved ancient Greek theaters. It’s capacity
is 18.000 spectators. It was part of the Panhellenic sanctuary of Dodoni and was
constructed in the 3rd century B.C. by King Pyrros of Epirus (297-272 B.C.) who
wanted to decorate his kingdom with architectural monuments.
The hollow of the theater was placed at the foot of Mount Tomaros in a
natural cavity to take advantage of the sloping terrain. The orchestra is not a complete
cycle.
The theater suffered disasters and reconstructions in the centuries that
followed and during the Roman conquest was used as an arena. Nowadays the theater
of Dodoni hosts performances during the summer months.
THEATER OF KASSOPE
The theater was constructed in the 3rd century BC and had a capacity of about
2,500 people. According to some authors it could accommodate 6,000 people. It was
the largest of a total of two theaters that existed in the city. It is now destroyed and
almost not open,
ANCIENT GREEK THEATERS IN ITALY
THEATER OF TAORMINA
Goethe wrote for it: “No theater audience has never had such a sight in front
of him”. The Greek architects used to build their important buildings as if Nature

21. 21
could be part of them. The natural scenery was integrated with the architecture of the
theatre.
The auditorium dug in the hard rock of Mount Tauro, in the third century BC,
could accommodate about 5.400 sitting spectators
The scene had two rows of columns, three large arched openings and six
niches, three on the right and three on the left of the central arch.
In the late imperial period, the theatre was adapted for gladiatorial games.
With the fall of the West τhe marbles were removed and so the monumental columns.
Nowadays it is one of the world’s most popular tourist attractions,
THEATER OF SYRACUSE
It is one of the largest theaters in the Greek world. Ιτ had a capacity of 20,000
people. It dates back to the reign of Hiero I, tyrant of Syracuse from 478 to 467. The
architect was Democopus. In this theater, Aeschylus' Persians were staged for the first
time.
The theater was expanded by king Hiero II, who increased the number of rows
to 67 (Τwenty-one rows were removed when a sixteenth-century Spanish governor of
Sicily needed stones to build new defenses).
Several inscriptions refer to members of the royal dynasty of Syracuse in the
third century B.C, and appear to be the names of the wedges. They can still be read:
king Hiero, Olympian Zeus, queen Philistis, queen Nereis.
In the Roman age, the theater was used for gladiatorial contests. For this
purpose, the stage and orchestra were changed.
At the top of the theater was an artificial grotto, the Nymphaeum, which was
used for religious festivals.
ANCIENT GREEK THEATERS IN ASIA MINOR - TURKEY
THEATER OF EPHESUS
It was first constructed in the Hellenistic Period, in the third century BC
during the reign of Lysimachos. During the Roman Period, it was enlarged and
formed in its current style.

22. 22
It is the largest in Anatolia and has the capacity of 25,000 seats. The cavea has
sixty six rows of seats, divided by two diazoma (walkway between seats) into three
horizontal sections.
The stage building is three-storied and 18 meters high. The façade was
ornamented with relieves columns with niches, windows and statues. There are five
doors opening to the orchestra, the middle one of which is wider than the rest.
The theatre was used not only for plays, but also for religious, political and
philosophical discussions and for gladiator and animal fights.
THEATER OF PERGAMON
The Hellenistic theatre at Pergamon is the centerpiece of the acropolis of the
ancient city. It is the steepest ancient theatre in the world and the view down to the
valley is spectacular. The cavea which consists of 80 rows of seats is divided into
three sections by two diazomas. The capacity was 10,000 people.
The theatre was built in mid the 3rd century BC, at the beginning of the
Attalid dynasty, and renovated by King Eumenes II (197-159 BC). It was used during
the Roman period with some alterations. Later additions included a marble stage
house, a royal box and a 246.5 metre-long Doric colonnaded terrace.
THEATER OF PRIENE
It is one of the finest theatres of the Hellenistic world. It was built in the 4th
century B.C. The existence of a clepsydra or water clock indicates that the theatre was
also used for political meetings.
The cavea must have consisted of fifty tiers with a total capacity of 5.000
spectators.
The stage section consists of the rectangular skene, with a door opening onto
the Theatre Street and the proskene in front of this. These two stage buildings are
18.41 meters long and 5.82 meters wide. Each floor has three rooms.
The orchestra has a floor of pressed earth consisting of five armchairs, placed
with differing distances between them.
In the Roman period the stage building was rebuilt by moving the upper storey
front walls 2 meters back and the paradoes were closed with iron fences.