More Related Content
Similar to дунд чөмөг (20)
More from Анагаахын Шинжлэх Ухааны Үндэсний Их Сургууль
More from Анагаахын Шинжлэх Ухааны Үндэсний Их Сургууль (20)
дунд чөмөг
- 4. Тархалт
• Ахимаг насанд дунд чөмөгний бүх хугарлын
70% орчим нь дээд булууны хугарал
• Хүүхэд насанд бол 70% орчим нь гандан
хэсгийн хугарал
• Насанд хүрэгсдийн 50% орчим нь гандан
хэсгийн хугарал байдаг
- 5. Дунд чөмөгний дээд булууны
хугарлын ангилал
• Үе доторхи хугарал
• Үений гадуурхи хугарал
- 6. Жинсний хүзүүний буюу дотуур
хэсгийн хугарал
1. Жинсний доохнуур
2. Хүзүүг дайрсан
3. Суурь хэсгийн хугарал
4. Хүүхдийн жинсний доохнуур хагд үений
ховхрол
- 7. Үе доторхи хугарлыг:
• Алцайх байрлалтай (абдукц) буюу вальгус хугарал,
хүзүү гандан хоёрын өнцөг хэвийн хэмжээнд буюу
ямар нэг хэмжээгээр ихэссэн байдаг. Ийм хугарал
ямагт шигдмэл байдаг
• Гуяа хавчих (аддукц) буюу варус хугарал, дунд чөмөг
дээшээ огшсоноос хүзүү гандан хоёрын өнцөг
шулуунд ойролцоо байдаг. Энэ нь шигдмэл
байдаггүй
- 8. Хүзүүнээс жинс янз бүрийн
хэмжээтэй салдаг
• Мэдэгдэх төдий гулсалт
• Хагас гулсалт, энэ нь хүзүүний диаметрийн
½-ээр гулсаж зөрөх
• Гүйцэд буюу ихээхэн хэмжээний гулсалт
- 9. Үений гаднах буюу булуу хэсгийн
хугарал
1. Бул хоорондын хугарал
2. Булуу дайрсан хугарал
3. Их буюу бага эргүүлгийн дан хугарал,
(хүүхдэд бол апофизиолиз) зөрөөтэй
зөрөөгүй байдаг
- 10. Шинж тэмдэг
• Дунд чөмөгний хугарлын бүх хэлбэрийн үед
тайван байхад өвдөлт бага, харин хөдөлгөхөд
өвдөлт ихтэй байдаг
• Шигдмэл хугарал бол өвдөлт багатай байдаг
• Булуу дайрсан хугарлын үед түнх орчинд
нилээд хавдартай, заримдаа бага зэрэг хөх няц
суусан, дарах барихад нэлээд хөндүүр байна
- 11. Шинж тэмдэг
• Хүзүүний хугарлын үед цус хуралт байхгүй,
хавдар өвдөлт бага байдаг
• Хүзүү хугараад варус байрлалтай болсон бол
пупартовын холбоосны доод тушаад судас
хүчтэй лугшдаг (С.С.Гирголав)
• Хүзүү хугараад шигдээгүй бол цавины
холбоосны доохно овойсон, шигдмэл хугарал
байвал ялимгүй хонхойсон байдаг (Эрүүл
талтай харьцуулна)
- 12. Шинж тэмдэг
• Хүзүү булуу дайрсан хугарлын үед хөл гадагш
эргэсэн байдаг
• Булуу дайрсан хугарал зөрөөтэй, хүзүүний
махийлт бүхий хугарлын үед хөл 2-4см богино
болдог
• Өвчтөний байрлал өвчтөн хөлөө өвдгөөр бага
зэрэг атийсан, өвдөгний дээхнүүр дамжиж
өвддөг
- 13. Оношлогоо
• Түнхний рентген зургийг хоёр тусгалаас авч
оношийг найдвартай тогтооно
• Хүзүүний хажуу тусгалын рентген зургийг
авахын тулд касетыг сүвээнд тулган
түнхнээс дээш хүзүүнд параллель байрлалд
бариад туяаг гуяны дотор талаас касетанд
перпендикуляраар тусгаж авна
- 16. Дунд чөмөгний жинсний хүзүүний
абдукц хугарал
• Голдуу залуу хүмүүст тохиолдоно
• Дээд хугархай руу доод хугархай амсалдаж
нэлээд лав шигдсэн байдаг
• Хүзүү гандан хоорондын өнцөг ихэдсэн
буюу хэвийн хэмжээнд, хааяа бага байх
тохиолдол байдаг
- 19. • Жинс ар тийшээ эргэх заримдаа гадагш
эргэдэг
• Шигдмэл хугарлын үед хөлийг хөдөлгөж
мөн гишгэж явж чадах тохиолдол байна
• Оношлохгүй удах тохиолдол бий
- 20. Эмчилгээ
• Хүзүүний абдукц хугарлын эмчилгээ нь
хугарлаар салж зөрөх, асептик үхжил үүсэхээс
сэрэмжлэхэд оршино
• Банзтай орон дээр хэвтүүлэн шаантны
бурзангаас ясны таталт хийж 3кг ачаа зүүдэг
• 2-3 сарын дараа дөмж гишгүүлэх, 5-6 сарын
дараа гүйцэд гишгэхийг зөвшөөрнө
- 21. Эмчилгээ
• Бие чангатай тарган биш хүмүүст 2-3 д.х
таталттай байлгаад түнх бэхлэх богино
гөлтгөнөн боолт хийж өгнө
• Остеосинтез (3 далбаатай хадаасаар)
• Хөдөлмөрлөх чадвар 6-8 сар болж сэргэнэ
- 23. Дунд чөмөгний жинсний аддукц
хугарал
• 60-с дээш насанд тохиолдоно
• Хугархайнууд зөрж хүзүү гандан хоорондын
өнцөг багасаж шулуун өнцөгт ойролцоо
байрлалд орно
• Бороолох нөхцөл муу байдаг
- 30. Булууны доохнуур хугарал
• Бага эргүүлэгнээс эхлээд гандан яс 5-6 см-
ийн зайд багтаж хугарсныг булууны
доохнуур хугарал гэнэ
• Булуу дайрсан хугарал булууны доохнуур
хэсэгт үргэлжилж хугарах ч байдаг.
• Булууны доохнуур хугарал дээш үргэлжлэн
бага эргүүлгийн хамт хугарах ч байдаг
- 31. • Дунд чөмөгний дээд, дунд хэсгээр хугарахад
дээд талын хугархай гадагш, урагш дорсойж
гадна тийшээ эргэдэг
• Доод талын хугархай дээшээ татагдан дээд
хугархайн ар дотор талаар орж байрладаг
• Хугарлын түвшин дээшлэх тутам дээд талын
хугархай төдий чинээ гадагш урагш дорсойж
тахийна
- 32. • Гандан ясны дунд хэсгээр хугарахад дээд
хугархай гадагш, урагш дорсойх нь бага
байна
• Дунд чөмөгний гандангийн доод хэсгээр
хугарахад доод талын хугархай булчинд
татагдаж дээшээ, ар тийшээ зөрдөг
- 33. Шинж тэмдэг
• Өвчтөний хөл буюу их биеийг хөдөлгөхөд
хугарлын тус хэсэгт их өвдөнө
• Хугархай зөрсөн, цус хуралдсанаас хавдар
их, дүрс хэлбэр алдагдсан байдаг
• Хөлийг өргөж хөдөлгөж чадахгүй хөл
хугарлаас доош гадагш эргэсэн байна
- 34. Шинж тэмдэг
• Барьж үзэхэд өвдгөөс гадна хугархайн үзүүр
тэмтрэгдэх, яс хавирч мэдэгдэх нь цөөнгүй
• Хөл богино буюу тахийсан байдаг
• Хөлийг хөдөлгөхөд хугархайгаар тахийх
бөгөөд хөдөлгөөнтэй байдаг
- 36. Оношлогоо
• Тээвэрлэлтийн чиг түр тавиад рентген зураг
хоёр тусгалаас авч онош тодруулна
• Эмч үзлэгээр хугарлын түвшинг зөв тогтоож
тэмдэглээд аль нэг ойролцоо үеийг
оролцуулан зураг авах ёстой
- 38. Эмчилгээ
• Дунд чөмөгний доод булуунаас эсвэл
шаантны бурзангаас ясны таталт хийнэ
• Булчингийн агшилтын хүчийг сулруулж
уртааш зөрөөг түргэн арилгахын тулд ачааг
3-4кг эхлэн 1-2 цагт 1 кг-аар нэмэгдүүлэн 8-
10кг хүргэдэг
- 39. Булууны доохнуур хугарлын мэс
засал эмчилгээ
• Гуяны гадна талаар их эргүүлэгний үзүүрээс
булууны доод хэсэг, хугархайг өнгөртөл
зүснэ
• Хугархайг эвлүүлэн яс баригчаар бариад их
эргүүлэгний дотор талд орших хонхроос
зориулалтын өрмөөр дээд хугархайн голоор
өрөмдөнө
- 42. • Нүхлэсний дараа Сивашийн шахагч эрэг,
пүршит хадаасаар сайтар шахаж хадна
• Шархыг битүүлэн оёод хөлийг стандарт чиг
дээр байрлуулан наалдамхай туузан таталт
хийж атийх жийх, хөдөлгөөн хийлгэнэ
• 3 д.х-н дараа таталтыг авч суга таягтай, 2-3
сарын дараа гүйцэд гишгүүлнэ
- 43. Гандангийн хугарлыг металл
хадаасаар остеосинтез хийх
• Гуяны гадна хажуугаар хугарлын тушаад
ясны голын дагууд 10-12 см урт зүсэлт
хийнэ
• Дээд хугархайн чөмөгний нүхэнд хадаасыг
оруулан алхаар зөөлөн цохиж том
эргүүлэгний дотор талын хонхрыг цоолж
арьсны доороос түлхэхийн хамтаар жижиг
зүсэлт хийнэ
- 52. • Хадаасыг дээд хугархайн доод үзүүрээс 1 см
орчим цухуйх болтол цохиж оруулдаг
• 2 хугархайг эвлүүлэн яс баригчаар хавчиж
хадаасыг сөргүүлэн зөөлөн цохиж жижиг
шархны амсарт ойртохын хамтаар уртасгуур
төмрийг хадаасны үзүүр дээр тавьж том
эргүүлэгний үзүүрээс цухуйхгүй болтол
цохиж оруулдаг
- 53. • Хадаасны доод үзүүр өвдөгний үенээс 3-4 см
дээш байх ёстой
• Цус тогтоолтыг хийж шархны хөндийг эргэн
тойрон цэвэрлэж, 2-3 сая нэгж пенициллин,
стрептомицин нэвчүүлэн тариад зөөлөн эдийг
давхраа тус бүрээр нь битүүлэн оёно
• Бороололт дуустал түнх бэхлэх гөлтгөнөн боолт
хийнэ
• 4-5 д.х-с гүйцэд гишгүүлнэ
- 54. Гандангийн доод хэсгийн мэс засал
эмчилгээ
• Гуяны доод хэсгийн гадна урд хажуугаар 12-
15 см урт зүсэлт хийнэ. Зүслэгийг тойгны
дээд зах тушаагаас ар тийш хазайлгаж
үений завсар хүргэнэ
• Хуралдсан цусыг цэвэрлээд хугархайн
үзүүрийг ил гаргана.
- 56. • Туслагч өвдөгний үеэр нугалан шилбэнээс
татна, энэ үед ганц шүдтэй дэгээгээр доод
хугархайг татаж хэвийн байрлалд
байрлуулна
• Эвлүүлсэн хугархайг шахагч ялтас, шурагт
ялтас, кюнчерын Ү-хэлбэрт хадаасыг
ашиглан остеосинтез хийнэ
- 57. Дунд чөмөгний доод булууны
хугарал
• Гадна буюу дотно булцууны дан хугарал
• 2 булцууны хугарал
• Булцууны товрууны хугарал
- 59. Шинж тэмдэг
• Өвдөг түүний дээхнүүр хавдаж, үенд цус хурснаас
өвдөгний хэлбэр дүрс алдагдаж жигд гөлгөр болно
• Дарахад үе бамбалзаж тойг бөмбөлзөнө
• Тэр хавьдаа өвдөлт их байна
• Гадна булцуу хугараад дээш зөрвөл өвдгөөр вальгус,
дотор булцуу хугараад зөрвөл варус үүсдэг
- 61. Эмчилгээ
• 2-4 кг ачаагаар ясны таталт хийнэ
• Түнх бэхлэх гөлтгөнөн боолт хийнэ
• Хөдөлмөрлөх чадвар 3-3.5 сар болж сэргэнэ
- 62. Зөрсөн хугарлын мэс засал
эмчилгээ
• Хугарсан хэсгийн урд хажуугаар зүсэлт хийнэ
• Эвлүүлсэн булцууг 2 урт шахагч шургаар
гаднаас дотогш бага зэрэг дороос дээш
чиглэлд нөгөө талын булцуунд лав орохоор
шурагдаж бэхлэнэ
• Шархыг битүүлэн оёж тавхай хүртэл гөлтгөнөн
боолт хийж 6 д.х хийж аваад суга таягтай
явуулна
- 64. • 2.5-3 сарын дараа гишгэхийг зөвшөөрнө
• 4-5 сарын дараа бэхлэгчийг авна.