Olympiad 2006

1. “Эдийн засгийн онолыг хэн сайн мэдэх вэ?” 2006-04-29
1. Бүтээгдэхүүний эрэлтийн муруй гэж өгөгджээ. Тэгвэл борлуулалтын орлогын муруйн тэгшитгэл нь
a. 2 TR  6p  2p
b. 2 TR  30.5q
c. 2 TR  3q 0.5q
d. Тодорхойлох боломжгүй
2. Төгс өрсөлдөөнт зах зээл дээр ажиллаж байгаа пүүсийн MR  6$, q  20 үед min AVC 1$, q  50 үед
min ATC  4$, пүүсийн ахиу зардлын муруй шугаман функц бол пүүсийн ашиг хамгийн их үеийн íèéò
îðëîãûã ол.
a. 300$
b. 420$
c. 120$
d. 240$
3. Монополь пүүсийн эрэлтийн муруй q  4500.5p ба нийт зардал нь 2 TC  5q 1200q 91500 ба
пүүсийн ашиг хамгийн их үеийн
Дундаж зардал (ATC):
a. 100
b. 120
c. 160
d. 210
4. Нийт ашиг:
a. 54000
b. 61000
c. 66000
d. 72000
5. Эрэлтийн мэдрэмж:
a. -4
b. -2
c. -6
d. 2
6. Урт хугацааны MC  5q бол q  3 үеийн нийт зардлыг ол.
a. 22,5
b. 13,5
c. 15
d. 17,5
7. Талхны үнэ 300 гаас 360 төгрөг болтол өссөн. Энэ үед эрэлтийн хэмжээ 20 % буурсан бол талхны
эрэлтийн мэдрэмж
a. Сайн
b. Муу
c. Нэгж мэдрэмжтэй
d. Тооцох боломжгүй
8. Зурагт тэмдэглэсэн тэгш өнцөгт юуг илэрхийлэх вэ?
a. Борлуулалтын хэмжээ
b. Нийлүүлэлтийн хэмжээ
c. Борлуулалтын орлогын хэмжээ
d. Хангагдаагүй нийлүүлэлтийн
хэмжээ
9. Пүүс хөдөлмөр (L ), капитал (K ) ашигладаг. Тэдгээрийн ахиу бүтээгдэхүүнүүд MPк=8, MPL=10.
Хүчин зүйлсийн үнэ РL = 3, Pk = 5 бол пүүс хөдөлмөр капиталыг хэрхэн өөрчлөх вэ?
a. хөдөлмөрийг багасгаж ,капиталыг нэмэгдүүлнэ

2. b. хөдөлмөрийг нэмэгдүүлж, капиталыг багасгана
c. цалинг бууруулна
d. капиталын түрээсийг өсгөнө
10. Монополь пүүсийн бүтээгдэхүүний эрэлтийн функц, ATC = 25/q + q гэж өгөгджээ. Пүүсийн ашиг
хамгийн их байх үеийн бүтээгдэхүүний тоог ол.
a. 16
b. 10
c. 18
d. 24
11. Төгс бус өрсөлдөөнт зах зээл дээр ажиллаж байгаа пүүсийн ахиу орлого нь MR = 3 – 2q бол q = 2
бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэлийн үеийн үнийг ол.
a. 1
b. 2
c. 3
d. 4
12. Хөдөлмөрийн зах зээл дээрхи монопсони пүүс нь ТӨЗЗ-тэй харьцуулбал
a. цөөн тооны хүн ажиллуулж , бага цалин төлнө.
b. олон хүн ажиллуулж, их цалин төлнө.
c. цөөн хүн ажиллуулж, адилхан цалин төлнө.
d. олон хүн ажиллуулж, бага цалин төлнө.
13. Çóðàãò òýìäýãëýñýí òýãø ºíöºãò þóã èëýðõèéëýõ âý.
a. áîðëóóëàëòûí õýìæýý
b. íèéë¿¿ëýëòèéí õýìæýý
c. áîðëóóëàëòûí îðëîãûí õýìæýý
d. õàíãàãäààã¿é íèéë¿¿ëýëòèéí õýìæýý
14. Ï¿¿ñ õºäºëìºð (L ), êàïèòàë (K ) àøèãëàäàã. Òýäãýýðèéí àõèó á¿òýýãäýõ¿¿í¿¿ä MPê=8, MPL=10.
Õ¿÷èí ç¿éëñèéí ¿íý ÐL = 3, Pk = 5 áîë ï¿¿ñ õºäºëìºð êàïèòàëûã õýðõýí ººð÷ëºõ âý.
a. õºäºëìºðèéã áàãàñãàæ ,êàïèòàëûã
íýìýãä¿¿ëíý
b. õºäºëìºðèéã íýìýãä¿¿ëæ, êàïèòàëûã
áàãàñãàíà
c. öàëèíã бууруулна
d. êàïèòàëûí ò¿ðýýñèéã өсгөнө
15. Ìîíîïîëü ï¿¿ñèéí á¿òýýãäýõ¿¿íèé ýðýëòèéí ôóíêö p 1443q , ATC = 25/q + q ãýæ ºãºãäæýý.
Ï¿¿ñèéí àøèã õàìãèéí èõ áàéõ ¿åèéí á¿òýýãäýõ¿¿íèé òîîã îë.
a. 16
b. 10
c. 18
d. 24
16. Òºãñ áóñ ºðñºë人íò çàõ çýýë äýýð àæèëëàæ áàéãàà ï¿¿ñèéí àõèó îðëîãî íü MR = 3 – 2q áîë q = 2
á¿òýýãäýõ¿¿í ¿éëäâýðëýëèéí ¿åèéí ¿íèéã îë.
a. 1
b. 2
c. 3
d. 4
17. Õºäºëìºðèéí çàõ çýýë äýýðõè ìîíîïñîíè ï¿¿ñ íü ÒªÇÇ-òýé õàðüöóóëáàë
a. öººí òîîíû õ¿í àæèëëóóëæ , áàãà öàëèí òºëíº.
b. îëîí õ¿í àæèëëóóëæ, èõ öàëèí òºëíº.

3. c. öººí õ¿í àæèëëóóëæ, àäèëõàí öàëèí òºëíº.
d. îëîí õ¿í àæèëëóóëж, áàãà öàëèí òºëíº.
18. Пүүcийн үйлдвэрлэлийн функц y=f(x) (х- хүчин зүйл ) орлогын функц R=f(y) гэж өгөгдсөн бол хүчин
зүйл өөрчлөгдөхөд орлого ямар хэмжээгээр өөрчлөгдөх вэ?
a. y/x
b. R/x
c. ΔR/Δx
d. Δу/Δx
19. Хоёр хэрэглэгчийн нэг бүтээгдэхүүний эрэлтийн муруй ялгаатай байдаг гэвэл энэ нь:
a. Бүтээгдэхүүний үнээс хамаарна
b. Хэрэглэгчийн таашаалаас хамаарна
c. Дээрх хоёр хариулт хоёул зөв
d. Дээрх хоёр хариулт хоёул буруу
20. Улсын аврага шалгаруулах тэмцээнийг үзэх тасалбарын үнийн мэдрэмж дүүргийн аврага
шалгаруулах тэмцээнийг үзэх тасалбарын үнийн мэдрэмжээс . . .
a. Илүү байна
b. Бага байна.
c. Ижил байна.
d. Харьцуулах боломжгүй
21. Үйлдвэрлэлийн боломжийн муруйн дотоод цэг дээр үйлдвэрлэл явуулж буй пүүс захын цэг дээр
үйлдвэрлэл явуулж байгаа пүүстэй өрсөлдөхийн тулд дараах өөрчлөлтүүдээс алийг нь нэн түрүүнд
сонгох вэ?
a. Ажлын цагаа нэмэгдүүлэх
b. Бүтээмжээ сайжруулах
c. Тоног төхөөрөмж нэмж авах
d. Үнээ бууруулах
22. Бүтээгдэхүүний эрэлтийн муруйн цэг дээрх шүргэгчийн налалт харгалзах нийт орлогын муруйн цэг
дээрх шүргэгчийн налалт хоёрын тэмдэг эсрэг утгатай байвал мэдрэмж
a. Сайн
b. Муу
c. Нэгж мэдрэмжтэй
d. Тодорхойлох боломжгүй
23. Хоорондоо өрсөлддөг дараах дөрвөн пүүсийн аль нь тэргүүний технологи ашиглаж байна вэ?
a. А пүүсийн бүтээгдэхүүний тоо хамгийн их
b. В пүүсийн нийт зардал хамгийн бага
c. С пүүсийн нэгж бүтээгдэхүүний зардал хамгийн бага
d. D пүүсийн нэгж бүтээгдэхүүний үнэ хамгийн өндөр
24. Зуны улиралд ундааны эрэлтийн функц 1.1 0.6 0.9 1.1 16 y ш Q P P Y W       гэж таамаглажээ. Энд y P -
ундааны өөрийн үнэ, ш P -жимсны шүүсний үнэ, Y - хэрэглэгчийн орлого, W - цаг агаарын хэм бол
дараах хариултуудын аль нь зөв бэ?
a. Ундааны үнээс хамаарах эрэлтийн мэдрэмж муу
b. Цаг агаар дулаарахад ундааны эрэлт буурна
c. Ундааны эрэлтийн орлогын мэдрэмж нь тогтмол
d. Дээрх бүгд буруу
25. Олигополь зах дээр эрэлтийн хугарсан муруйтай тохиолдолд зардал өсөхөд пүүсийн ашиг заавал
a. өснө
b. буурна
c. тогтмол
d. аль нь ч биш

4. 26. Монопольт өрсөлдөөнт пүүс ашгаа нэмэгдүүлэхийн тулд өөрийн бүтдээгдэхүүний үнийг ямар нөхцөлд бууруулах вэ?
a. MR<MC
b. MR>MC
c. MR=MC
d. Рекламны зардал өсөх үед
27. Стагфляци гэдэг нь
a. Ажилгүйдэл өсөх, инфляци буурах үзэгдэл
b. Ажилгүйдэл, инфляци өсөх
c. Ажилгүйдэл эрс өсөх
d. Инфляцийн түвшин эрс өсөх
28. 2004 онд МУ-ын эдийн засгийн өсөлт
a. 4 %
b. 3,5 %
c. 10,7 %
d. 6,1 %
29. 2002 оны байдлаар манай улсын инфляцийн түвшин
a. 2,6 %
b. 11,2 %
c. 1,8 %
d. 8,1 %
30. Ажилгүйдэл ба инфляцийн хамаарлыг анх тодорхойлж, томъёолсон эдийн засагч
a. А. Оукен
b. Ж. Кейнс
c. А. Смит
d. А. Филипс
31. Хөрөнгө оруулалтанд алийг нь тооцдоггүй вэ
a. Дуусаагүй үйлдвэрлэл
b. Үйлдвэрлэлд ашиглах түүхий эд материал
c. Хувийн орон сууц
d. Үнэт цаасны арилжаа
32. Пүүсийн хөрөнгө оруулалтын хүлээгдэж буй ашгийн норм буурахад түүний эзэмших хүсэлтэй байгаа капиталын хэмжээ
a. өснө
b. буурна
c. өөрчлөгдөхгүй
d. тодорхойлох боломжгүй
33. Сонгодог онолын гол төлөөлөгчдийн нэг бол
a. Г. Мэнкью
b. М. Фридман
c. А. Смит
d. Ж. Кейнс
34. 2000 оны хүн амын тооллогоор Ява улсын хүн ам 2373493 байсан. Үүнээс 16 –аас дээш насны хүн ам 1524372 байжээ. Урт хугацаагаар ажил хайгаад олдоогүй учраас ажил хайхаа болсон хүмүүс 90353, өндөр настны тэтгэвэрт 163666, ажил эрж хайж байгаа 164932, давхар ажил эрхлэдэг 16530, өдрөөр сургуульд суралцагсад 171003, хөгжлийн бэрхшээлтэй 36912, гэрийн ажилтай хүмүүс нь 118355, хагас цагаар ажилладаг 23005 иргэн байгаа бол тус улсын ажилгүйдлийн түвшинг тооц
a. 15.94%
b. 19.9%
c. 18.17%
d. 17.47%

5. 35. Өмнөх бодлогод ДНБ-ий бодит хэмжээ нь 2000 онд 426300 сая Динго байсан бол ажилгүйдлийн
хэвийн түвшинг 5.5% гэж үзээд тус улсын боломжит ДНБ-ий хэмжээ хэд байсныг ол
a. 609000 сая динго
b. 626900 сая динго
c. 852600 сая динго
d. 710500 сая динго
36. Үндэсний эдийн засгийн үзүүлэлтүүд дараах байдлаар өгөгдсөн. Хэрэглээ 490, элэгдэл 54, түрээсийн
орлого 28, нийгмийн даатгалын шимтгэл 40, шилжих төлбөр 24, өмчийн орлого 35, хүүгийн орлого
26, ноогдол ашиг 28, цалин 473, цэвэр экспорт 6, корпорацийн үл хуваарилагдах ашиг 42, бизнесийн
шууд бус татвар 36, хүн амын орлогын албан татвар 52, корпорацийн ашгийн татвар 38,
корпорацийн ашиг 108, засгийн газрын зардал 144, хүн амын хадгаламж 5, цэвэр хөрөнгө оруулалт
66 байсан бол ҮО-г ол
a. 670
b. 870
c. 770
d. 778
37. Эдийн засагт А, Б, В 3 бүтээгдэхүүн харгалзан дараах хэмжээтэй үйлдвэрлэгддэг 10, 30, 5.
Бүтээгдэхүүн тус бүрийн тайлант оны үнүүд нь РА=2$, РБ=3$, РВ=1$. Харин бүх бүтээгдэхүүний
суурь оны үнэ 1$ байсан гэвэл ДНБ-ий үнийн индексийг ол
a. 205.5
b. 255.5
c. 39.3
d. 100
38. Нэрлэсэн ДНБ бодит ДНБ-ээс хурдан өссөн гэдгээс ………… гэж дүгнэж болно
a. ДНБ-ий үнийн индексийн суурь он өөрчлөгдсөн
b. Үнийн түвшинд өөрчлөлт орсон үгүй нь тодорхой биш
c. Үнийн ерөнхий түвшин өссөн
d. Үнийн ерөнхий түвшин буурсан
39. Нэрлэсэн ДНБ 1990 онд 360 тэрбум $, 2000 онд 450 тэрбум $ байсан. Харгалзах үнийн индексүүд нь
/1985 он суурь он/ 120, 2000 онд 125 байсан бол 1990-2000 онд бодит ДНБ нь
a. 60 тэрбум $-оор өссөн
b. 32 тэрбум $-оор буурсан
c. 100 тэрбум $-оор өссөн
d. 117 тэрбум $-оор өссөн
40. Эдийн засаг дахь 1985 оны үнийн түвшин 2005 онд хоёр дахин өссөн бол 1985-2005 оны хоорондох
эдийн засаг дахь инфляцийн дундаж түвшин ойролцоогоор
a. 3.5%
b. ln 2/10
c. 5%
d. 10%
41. Бүрэн ажил эрхлэлттэй эдийн засагт хэт инфляци бий болсон бол засгийн газар дараах сангийн
бодлогыг хэрэгжүүлнэ.
a. Засгийн газрын зардлыг өсгөнө.
b. Засгийн газрын зардлыг бууруулна.
c. Өрх гэр, хувь хүмүүст оногдох үнийн дарамтыг багасгах зорилгоор татвараа бууруулна.
d. b ба c-г хэрэгжүүлнэ.
e. a ба c-г хэрэгжүүлнэ.

6. 42. Нийт нийлүүлэлтийн муруйн завсрын хэсэгт үйл ажиллагаагаа явуулдаг хаалттай эдийн засагт
корпорацийн ашгийн татвар буурсан бол
a. Бодит үйлдвэрлэл нь хөрөнгө оруулалтын өөрчлөлтийг зардлын үржүүлэгчээр үржүүлсэнтэй
тэнцүү хэмжээгээр буурна.
b. Бодит үйлдвэрлэл нь хөрөнгө оруулалтын өөрчлөлтийг зардлын үржүүлэгчээр үржүүлсэнтэй
тэнцүү хэмжээгээр өснө.
c. Бодит үйлдвэрлэл нь нийт зардлын өөрчлөлтийг зардлын үржүүлэгчээр үржүүлсэнтэй тэнцүү
хэмжээгээр өснө.
d. Нийт зардлын өөрчлөлт нь хөрөнгө оруулалтын өөрчлөлт тул b ба c зөв.
43. Эдийн засаг дахь татварын дараах орлого буурсан бол Кейнсийн хэрэглээний загвараар
a. Ахиу хэрэглэх хандлага буурч ахиу хадгалах хандлага өснө
b. Ахиу хэрэглэх хандлага өсч ахиу хэрэглэх хандлага буурна
c. Дундаж хэрэглэх хандлага өсч дундаж хадгалах хандлага буурна
d. Дундаж хэрэглэх хандлага буурч дундаж хадгалах хандлага өснө
44. Засгийн газар тогтмол (lump-sum) татвар оноосон бол нийт зардлын муруйд дараах өөрчлөлт орно.
(сумны чиглэлийн дагуу өөрчлөлт)
45. Бодит үйлдвэрлэлийн хэмжээ нь тэнцвэрт үйлдвэрлэлийн хэмжээнээс бага бол үйлдвэрлэгч
a. Нөөцөө бууруулах ба үйлдвэрлэлээ тэлнэ
b. Нөөцөө нэмэгдүүлж үйлдвэрлэлээ өргөтгөнө
c. Нөөцөө бууруулах ба үйлдвэрлэлээ хэвээр байлгана
d. Нөөцөө нэмэгдүүлэх ба үйлдвэрлэлээ хэвээр байлгана
46. Засгийн газар бодит үйлдвэрлэлийг тодорхой хэмжээгээр нэмэгдүүлэхийн тулд засгийн газрын
зардал болон татвараар зэрэг зохицуулалт хийсэн бол
a. G  T
b. G  T
c. G  T
d. Ямар ч байж болно
Y
b. E c. E d. E
Y Y Y
E1
E2
E1
E2
E2
E1
E2
E1
a. E