SlideShare a Scribd company logo
1 of 33
Download to read offline
1;fd'bflos cled'vLs/0f lgb]{lzsf
2 ;fd'bflos cled'vLs/0f lgb]{lzsf
3;fd'bflos cled'vLs/0f lgb]{lzsf
3/]n' afn>d
;fd'bflos
cled'vLs/0f
k|sfzsM
;dfh;]jf tyf dfgjclwsf/df dlxnf / afnaflnsf -l;lj;_
4 ;fd'bflos cled'vLs/0f lgb]{lzsf
k|sfzs
;dfh;]jf tyf dfgjclwsf/df dlxnf / afnaflnsf
-l;lj;_
rfjlxn, sf7df8f}+ . www.cwish.org.np
;jf{lwsf/ © M ;dfh;]jf tyf dfgjclwsf/df
dlxnf / afnaflnsf -l;lj;_
;Nnfxsf/ M zflGt clwsf/L
;+of]hg M ldng w/]n
n]vg M /d]zs'df/ kf}8]n / a]bk|;fb
;fksf]6f
;xof]uLx¿ M k"0f{snf zdf{, o'j/fh l3ld/],
k|ltzf b]jfg, dbg lzjfsf]6L,
sdn rfkfufFO{ / ;'jf; vltj8f
z'4fz'l4 M ;'efj yfkf
k|yd k|sfzg M h'g @))%
k|sflzt ;+Vof M %)) k|lt
ISBN : 99946-816-0-5
lk|—k|]; / 5kfO M 6fOD; ls|ozg
k|sfzg ;xof]u M afn>d cGTosf nflu cGt/f{li6«o
sfo{s|d, cGt/f{li6«o >d ;+u7gsf]
sfof{no nlntk'/ g]kfn .
5;fd'bflos cled'vLs/0f lgb]{lzsf
ljZje/ sl/a @$ s/f]8 afnaflnsfx¿ ljljwvfn] >ddf ;+nUg eO{ cfkmgf]
afnfkg latfpg afWo 5g . oLdWo] clwstd afnaflnsfx¿ c;+ul7t jf
cw{;+ul7t If]qsf] >ddf ;+nUg 5g . afn>d xfd|f] ;dfhsf] gsf/fTds kf6f] xf],
h;n] dfgj ;Eotfdfly g} k|Zg p7fpF5 .
3/]n' afn>d o:t} afn>dsf] If]qx¿dWo] Ps k|d'v >d If]q xf] . g]kfndf klg
%% xhf/eGbf a9L afnaflnsfx¿ 3/]n' >ddf ;++nUg eO{ hLjg ofkg ul//x]sf
5g . 3/]n' >ddf afnaflnsfsf] ;+nUgtfn] afnaflnsfsf] zf/Ll/s dfgl;s /
;fdflhs ljsf;df c;/ t u5{ g} ;fy} ;Dk'0f{ ;dfhnfO{ g} w]/} kl5 ws]Nb5 /
lg/Gt/ ul/aLtkm{ pGd'v u/fpFb5 . t;y{ klg o; 3/]n' afn>d k|yfsf] cGTo
x'g' h?/L 5 .
3/]n' afn>d zf]if0f tyf 3/]n' >ddf afnaflnsfnfO{ ;+nUg u/fpg] k|yfs} cGTo
ug{sf nflu ;/sf/L, u}/;/sf/L kIfx¿af6 w]/} k|oTgx¿ ul/g' h?/L 5 .
g]kfndf >L %sf] ;/sf/ / cGt/f{li6«o >d ;+u7gn] ;+o'Qm ¿kdf lgs[i6 k|sf/
sf] afn>d cGTo ug{ ;doa4 sfo{s|d nfu" ul//x]sf] 5 / 3/]n' afn>d o;
sfo{s|dsf] Ps k|d'v nlIft ;d"x klg xf] . 3/]n' afn>ddf c;fWo} sd k|oTgx¿
ePsf] b]lvG5 . o;sf] sf/0f eg]sf] 3/]n' afn>dnfO{ a'emg] / o;df x:tIf]k ug{
cfjZos ;Lk tyf cg'ejsf] sdL klg xf] eGg] nfUb5 .
o:tf] cj:yfdf l;lj; -;dfh ;]jftyf dfgj clwsf/df dlxnf / afnaflnsf_ n]
3/]n' afn>d zf]if0f cGTosf nflu :yfgLo lgsfo ljz]ift gu/kflnsfx¿ / cGo
u}/;/sf/L ;+3;+:yfx?sf] Ifdtf ljsf; ug]{ p4]Zon] ljleGg lgb]{lzsfx¿ k|sflzt
u/]sf]df ;j{k|yd t l;lj;nfO{ xflb{s awfO tyf wGojfb lbg rfxfG5' .
oL lgb]{lzsfx¿n] 3/]n' afn>d zf]if0fsf] cGTo tyf lgs[i6 k|sf/sf] 3/]n' afn>d
cGTosf nflu ljleGg lgsfox¿ljr ;dembf/L a9fO{ 3/]n' afn>d lgjf/0f ug{
pTk|]l/t ug]{5 / cfjZos sfo{s|dx¿ ug{ ;DalGwt lgsfox¿sf] Ifdtf clej[l4
ug{ dxTjk"0f{ e"ldsf v]Ng]5 eGg] cfzf lnPsf] 5' .
k|fSsyg
6 ;fd'bflos cled'vLs/0f lgb]{lzsf
oL lgb]{lzsfx¿sf] k|sfzg g]kfndf afn>dlj?4sf] cleofgdf Ps sf];]9'++uf
;flat x'g]5 eGg] klg czff /fv]sL 5' .
o; lgb]{lzsfsf] sfof{Gjogsf] ;Gbe{df b]vfk/]sf sdL sdhf]/Lx¿nfO{ cf}+NofO{
k|fKt ;'emfjx¿sf] cfwf/df l;lj;n] cfufdL lbgdf lgb]{lzsfx¿sf] kl/dfh{g
tyf k'gM k|sfzg ub}{ hfcf]; eGg] klg z'esfdgf lbg rfxfG5' .
cGtdf l;lj;nufot 3/]n' afn>d zf]if0flj?4sf] cleofgdf ;+nUg x'g'ePsf
;Dk"0f{ ;+3;+:yf÷AolQmx¿nfO{ o; lgb]{lzsf kmnbfoL x'g]5 eGg] k"0f{ ljZj:t 5' .
wGojfb .
ldlt @))%, @& h'g
n}nf 6}Udf] /]•L
lgb]{zs
cGt/f{li6«o >d ;+u7gsf] sfo{no
nlntk'/ g]kfn
7;fd'bflos cled'vLs/0f lgb]{lzsf
ljZjdf @$ s/f]8eGbf a9L afnaflnsfx¿ >ddf ;+nUg /x]sf] lttf] oyfy{leq
afFlr/x]sf xfd|f afnaflnsfx¿sf] eljio / To;n] emNsfpg] xfd|f] ;dfhsf]
jt{dfg tyf eljio b'j} cToGt} uDeL/ / lrGtfhgs b]lvG5 . xfd|f] b]zdf klg
aL; nfveGbf a9L afnaflnsfx¿ >ddf ;+nUg /x]sf 5g h;dWo] ! nfv @&
xhf/ afnaflnsfx¿ lgs[i6 k|sf/sf] afn>ddf ;+nUg /xL cfkmgf] hLjg ofkg
ul//x]sf 5g . o;/L lgs[i6 afn >ddf ;+nUg x'g afWo ePsf afnaflnsfx¿df
;jf{lws ;+Vof 3/]n' afn>ldsx¿sf] /x]sf] 5 . cGt/f{li6«o >d ;+u7gsf]
tYofÍcg';f/ g]kfnsf ;x/L If]qdf dfq %% xhf/eGbf a9L afnaflnsfx¿ 3/]n'
>ddf ;+nUg /x]sf 5g . 3/]n' >ddf ;+nUg afnaflnsfx¿ ljleGgvfn] lx+;f,
zf]if0f tyf b'Jo{jxf/x¿ vKg afWo eO/x]sf 5g / klg o:tf] cj:yfdf yf]/} dfq
;+3;+:yf tyf ;/sf/L lgsfox¿n] o; If]qnfO{ cfjZos dfqfdf Wofg k'/ofpg
;ls/x]sf] b]lvFb}g eg] eO/x]sf k|of;x¿df klg sdL sdhf]/Lx¿ b]lvG5g .
o; cj:yfdf 3/]n' >ddf cf7 aif{eGbf a9L ;do sfo{/t /xL nfdf] cg'ej
xfl;n u/]sf] ;+:yfsf] x}l;otn] klg xfdLn] cfkmgf cg'ejx¿ ljleGg ;+3;+:yf
tyf ;/sf/L lgsfox¿;Fu ;f6f;f6 ug'{ h?/L b]lvG5 h;n] ubf{ cfufdL lbgdf
o; If]qdf x'g] ljsf;] x:tIf]kx¿ k|efjsf/L / kl/0ffdd'vL x'g ;s"g .
oxL s'/fnfO{ dWogh/ ub}{ xfd|f] ;+:yf ;dfh;]jf tyf dfgjclwsf/df dlxnf /
afnaflnsf -l;lj;_ n] 3/]n' afn>d / x:tIf]ksf pkfox¿ ljifoleq ljleGg
sfo{lgb]{lzsfx¿ t}of/ u/]sf] 5 / To;} cGtu{t of] æ3/]n' afn>d ;fd'bflos
cled'vLs/0fÆ k':ts oxfFx¿dfem k|:t't ug{ kfpFbf xfdLnfO{ cToGt} v';L
nfu]sf] 5 .
xfdL cfzf ub{5f}+ xfd|f] of] k|of; 3/]n' afn>d zf]if0fsf] cGTosf nflu cjZo g}
;fy{sl;4 x'g]5 / o;sf nflu y'k|} kf7sx¿n] o;df n]lvPsf pkfox¿nfO{
Jojxfl/s ¿kdf sfof{Gjog ug'{x'g]5 .
cfef/
8 ;fd'bflos cled'vLs/0f lgb]{lzsf
of] k':ts t}of/ kfg{ cxf]/fq ldx]gt ug'{x'g] /d]z kf}8]n tyf a]bk|;fb ;fksf]6fnfO{
xfdL wGojfb glbO/xg ;Sb}gf}+ . ;fy} o;df z'4fz'l4 x]l/lbg] ;'efj yfkf, o;sf]
n]—cfp6 l8hfOgsf sfd ug'{x'g] 6fOD; ls|ozgsf ;'j0f{ efO / o;df cfjZos
lrqx¿ agfO{ ;3fpg'x'g] /fhg sfkmn], k[YjL >]i7 / pbo efOnfO{ xfdL w]/}—w]/}
wGojfb lbg rfxfG5f}+ .
o; k':ts k|sfzg ug{ cfly{s ;xof]u pknAw u/fpg] ;+:yf cGt/f{li6«o >d
;+u7gk|lt xfdL cfef/ JoQm ug{ rfxfG5f}+ .
cGtdf o; k':ts lgdf{0f, k|sfzg tyf ljt/0fdf ;3fpg'x'g] l;lj;df cfj4
;Dk"0f{ efOalxgLx¿ tyf sd{rf/L ;fyLx¿nfO{ klg w]/}—w]/} wGojfb lbg rfxfG5' .
of] k':ts xfd|f] klxnf] k|of; xf], t;y{ xfdL] o;df ;Defljt sdL / q'l6x¿sf]
;DefjgfnfO{ gsfg{ ;Sb}gf}+ . To;}n] xfdL oxfFx¿sf] ;'emfj, k|ltls|ofsf] af6f]
x]l//x]sf x'g]5f}+ .
wGojfb
zflGt clwsf/L
cWoIf
9;fd'bflos cled'vLs/0f lgb]{lzsf
ljifo;"rL
;xhstf{nfO{ lgb]{zg @
3/]n' afn>lds sf] x'g < $
3/]n' afn>dsf] sf/0f / c;/ !!
lgs[i6 k|sf/sf] 3/]n' afn>ddf
;'wf/ Nofpg] pkfox¿ !%
3/]n' afn>d zf]if0flj?4sf] cfrf/;+lxtf @#
10 ;fd'bflos cled'vLs/0f lgb]{lzsf
e"ldsf
cfh ljZjdf @$ s/f]8eGbf a9L afnaflnsfx¿ >ddf ;+nUg eO{ hLjg ljtfpg
k/]sf]n] lzIff, :jf:Yo, dgf]/~hgnufotsf afnclwsf/af6 jl~rt x'g afWo
eO{/x]sf 5g . afn>ddf ;+nUg ePs} sf/0fn] bzf}+ nfv afnaflnsfx¿ zf/Ll/
s dfgl;s ljsf; ug{af6 al~rt x'g k'u]sf 5g . xfd|f] b]zdf 7"nf] ;+Vofdf /
x]sf uf]7fnf, vnf;L, xf]6]nnufot ljljw If]qdf sfd ug]{ afn>ldsx¿sf]
cj:yf o:t} kL8fbfoL 5 . cem 3/sf] rf/ kvf{nleq /x]/ lgl/x eP/ laxfgb]lv
a]n'sf;Dd 3/leqsf wGbfx¿ n'?n'? ul//xg] 3/]n' afn>ldsx¿sf] cj:yf emg}
uDeL/ 5 .
xfd|f] b]zsf] ;x/L If]qdf dfq %% xhf/eGbf a9L 3/]n' afn>ldsx¿ 5g, h;sf]
hLjg si6bfoL 5 / tTsfn ;'wf/fTds tyf lgif]wfTds x:tIf]kx¿ ug'{ h?/L
b]lvG5 . o;} ;Gb{edf !$ aif{ eGbf klg sd pd]/sf afnaflnsx¿nfO{ >ddf
;+nUg gu/fpg / !$ jif{eGbf dfly pd]/sf afnaflnsfx¿ 3/]n' >ddf ;+nUg
eO{/xFbf pgLx¿sf] clwsf/ /Iff ug{ /f]huf/bftf / ;d'bfosf cGo JolQmx¿nfO{
;r]t agfpg / kl/rfng ug{ h?/L 5 . o;} ;Gbe{df of] ;fd'bflos cled'vLs/0f
lgb{]lzsf tof/ ul/Psf] xf] .
11;fd'bflos cled'vLs/0f lgb]{lzsf
nf nf nf nf nf===========================
cfwf /ft;Dd ;w}+ sfd ug'{k5{ —@
;fgf] sfFwdf sfd} sfdsf] af]em kg]{ u5{ —@
cfwf /ft;Dd ;w}+ sfd ug'{k5{ —@
;fgf] sfFwdf sfd} sfdsf] af]em kg]{ u5{ —@
nfn nfn nfn nfn nfn nfn nf/fnf nf
slt vfpFm h'7f]k'/f] slt vfpmF ufnL
;+uLt ===================================
slt vfpFm h'7f]k'/f] slt vfpmF ufnL
af]Ng klg 8/dbf]{ x'G5 ;w}+el/ —@
cfdf a'af;Fu e]6g cfFQ]sf] 5 dg —@
dgsf] s'/f s;nfO{ egf}+ sf] 5 ;'Gg] hg —@
k9g] n]Vg] xfd|f] wf]sf] slxn] k"/f xf]nf
;+uLt ===================================
k9g] n]Vg] xfd|f] wf]sf] slxn] k"/f xf]nf
xfd|f nflu s;n] kf] ;f]lrlbg] xf]nf —@
df}sf kfP xfdL klg of]Uo aGg ;S5f}+ —@
3/, ;dfh, b]zsf] nflu s]xL g s]xL u5f}+{ —@
cfwf /ft;Dd ;w}+ sfd ug'{k5{ —@
;fgf] sfFwdf sfd} sfdsf] af]em kg]{ u5{ —@
3/, ;dfh, b]zsf] nflu s]xL g s]xL u5f}+{ —$
3/]n' afn>ldssf] kL8f
/rgfM /d]zs'df/ kf}8]n
;+uLtM 6Lsf e08f/L
12 ;fd'bflos cled'vLs/0f lgb]{lzsf
;d'bfodf 3/]n' afn>dlj?4 r]tgf clej[l4 ug{ tyf pgLx¿nfO{ lgs[i6 k|sf/sf]
3/]n' afn>dlj?4sf] cleofgdf ;fd]n u/fpgsf nflu pgLx¿aLr # 306fsf]
5nkmn rnfpg] p2]Zon] of] lgb]{lzsf tof/ ul/Psf] 5 . ;d'bfoaLr 5nkmn
sfo{qmd ;+rfng ubf{ lgDg s'/fdf Wofg k'¥ofpg'xf]; .
!= 5nkmn sfo{qmd ;+rfng ug{'cl3 ;xefuLx¿;Fu ;xh jftfj/0f agfO{
kl/ro ug{'xf]; / o;kl5 # 306f;Dd 3/]n' afn>dsf] af/]df 5nkmn
ul/g] af/]df 5nkmn ul/g] s'/fsf] hfgsf/L lbg'xf]; .
@= kl/rokl5 klxnf] lqmofsnfksf] ¿kdf ;xhstf{n] æafn>ldssf] kL8fÆ
uLt cfkm" klg ufpg'xf]; / ;xefuLx¿nfO{ p7g cg'/f]w ub}{ pgLx¿nfO{
klg ;Fu;Fu} ufpg nufpg'xf]; . o;kl5 lgb]{lzsfdf pNn]v ePsf] k|lqmof
ckgfO{ 5nkmn rnfpg'xf]; .
#= ;xefuLx¿aLr ;xh jftfj/0f l;h{gf ug{sf] nflu r'l6snf, 5f]6f syf,
sljtf uLt cflb ;'gfpg] / ;xefuLx¿nfO{ klg ;'gfpg nufpg'xf]; .
$= ;xefuLx¿;Fu ;s];Dd a9L cGt/lqmof ug{'xf]; . ;Defif0fsf] k|lqmofnfO{
;s];Dd sd ug{'xf]; .
%= of] lgb]{lzsf ;d'bfodf 5nkmn rnfpgsf] nflu Ps dfq ljsNk xf]Og .
;xhstf{n] o;b]lv afx]s cGo l;h{gfTds 9+uaf6 klg 5nkmnnfO{ cufl8
a9fpg ;Sg'x'g]5 .
^= 5nkmn sfo{qmdsf] cGTodf cfrf/;+lxtfdf x:TffIf/ ug{ cfXjfg ug'{xf]; .
&= 5nkmn sfo{qmd s:tf] nfUof] < ;xefuLx¿af6 k[i7kf]if0f dfUg'xf]; .
*= ;xefuLx¿nfO{ sfo{qmddf ;xefuL ePsf]df wGojfb lb+b} sfo{qmd ;dfkg
ePsf] hfgsf/L lbg'xf]; .
;xhstf{nfO{ lgb]{zg
13;fd'bflos cled'vLs/0f lgb]{lzsf
3/]n' afn>lds sf] x'g <
;do M;do M;do M;do M;do M ^) ldg]6
p2]Zo
5nkmnsf] cGTodf ;xefuLx¿ 3/]n' afn>d / lgs[i6 k|sf/sf] 3/]n' afn>dsf]
af/]df atfpg ;Sg]5g .
lqmofsnfk
!= ;xefuLx?nfO{ Go'hlk|G6df n]lvPsf] ædgs'df/Lsf] syfÆ k9g nufpg]
/ lgDg k|Zgx?sf] cfwf/df 5nkmn rnfpg] .
dgs'df/L zfxsf] syf
dxf]Q/Lsf] uf}zfnfdf km}lnPsf] sfnfhf/sf] dxfdf/Lsf] sf/0f dgs'df/L ;fg} x'Fbf
pgsf cfdfafa'sf] d[To' eof] . xh'/cfdf / sfsfsf] x]/rfxaf6 pgL / pgsf
efOalxgLx¿ x's]{sf lyP . pgsf b'O{j6f efO tyf Pp6L alxgL lyP . b'O{j6f
efOx¿dWo] Ps hgf kf]v/fdf / Ps hgf sf7df8f}+df 3/]n' afn>ldssf] ?kdf
sfd ug]{ uy]{ . alxgL rflxF ;fg} ePsf]n] xh'/cfdf;Fu a:blyOg . pgL rflx+
lj/f6gu/sf] Ps hgf pBf]ukltsxfF a;]sL lyOg . !# jif{sL dgs'df/Ln] :s'n
hfg] tLa| dg x'Fbfx'Fb} klg o:tf] cj;/ slxNo} kfOgg . laxfgb]lv a]n'sf !)
ah];Dd efG;fs} wGbf ub}{ pgnfO{ 7Ls x'GYof] . efG;fsf] sfdaf6 km';{b kfPsf]
k|yd r/0f
14 ;fd'bflos cled'vLs/0f lgb]{lzsf
a]nf n'uf w'g] tyf cGo ;/;kmfO ug]{ sfd ug'{ kb{Yof] . c¿sf] cfdfafa'n] 5f]/
f 5f]/Lx¿nfO{ dfof u/]sf] b]Vbf pgnfO{ cfkmgf cfdfafa'sf] ;Demgfn] ;tfpFYof]
/ c¿n] gb]Vg] u/L n's]/ ?g] ub{lyg .
pgnfO{ dlxgfjf/L ? @)) .– lbOg] ul/GYof] . Tof] klg dflnsn] xh'/cfdfnfO{ lbg]
u/]sf] x'gfn] pgL Tof] k};f cfkm" rnfpg kfpFlbglyOg . dflnssf 5f]/fx¿af6
k6s–k6s of}gzf]if0f / b'Jo{jxf/sf] l;sf/ x'g' kb{Yof] t/ pgsf] ph'/L ;'Gg]
sf]xL lyPg . Psk6s cfkm"dfly ePsf] o:tf] Jojxf/sf] af/]df dflnSgL;Fu eGbf
dflnSgLn] pN6} cfkmgf 5f]/fsf] kIf lnP/ dgs'df/LnfO{ huN6ofPsL lyOg .
o;a]nf t dgs'df/Ln] dflnSgL;Fu s]xL eGg] cfF6 ug{ ;lsgg t/ dgdg} kl5
7"nf] eP/ dflnSgL / p;sf 5f]/fx¿n] u/]sf] b'Jo{jxf/sf] lj?4df abnf lng]
c7f]6 ul/g .
5nkmnsf nflu k|Zgx¿
!= dgs'df/Lsf] cfdfafa'sf] s;/L d[To' eP5 <
@= pgsf b'O{ hgf efOx¿ s] sfd ubf{ /x]5g <
#= dgs'df/L s;sf] 3/df sxfF a;]sL /lx5g <
$= pgn] ToxfF s]–s] sfdx¿ ug'{ kbf]{/x]5 <
%= pgn] :s'n hfg] cj;/ lsg kfOgl5g <
^= pgL lsg s;}n] gb]Vg] u/L n's]/ ?g] ub{lyg <
&= dflnsn] lbPsf] tna dgs'df/Ln] rnfpg kfpFlyg <
*= pgnfO{ dflnSgLn] lsg s'6]sL xf]lng <
(= pgL s:tf] k|sf/sf] afn>lds x'g <
!)= 3/]n' afn>lds s;nfO{ eGg] <
!!= lgs[i6 k|sf/sf] 3/]n' afn>d eg]sf] s] xf] <
!@= ufF;, af;, skf;, lzIff, :jf:Yonufotsf afnaflnsfn] kfpg] ;a}
lsl;dsf clwsf/x¿ pkef]u ub}{ afnaflnsfs} JolQmTj ljsf;sf] nflu
cfkmg} 3/leq nufOg] ;fdfGo sfd afn>d xf] <
15;fd'bflos cled'vLs/0f lgb]{lzsf
@= ;xefuLn] eg]sf clGtd tLgj6f k|Zgsf] pQ/ Go'hlk|G6÷sfnf]kf6Ldf
l6Kg'xf]; .
#= ;xefuLx?aLr a'l4dfgsf] syf Go'hlk|G6df n]vL s'g} Pp6f ;xefuLnfO{
;a}n] ;'Gg] u/L k9g nufpg] .
a'l4dfgsf] syf
t]x|y'd 3/ ePsf] a'l4dfg nfdfnfO{ 3/df vfg nufpg g} wf}–wf} k/]sf]n] * jif{s}
pd]/df p;sf] sfsfn] sf7df08f} NofO{ xl/axfb'/sf] 3/df dlxgfsf] ? @)).–
Kffpg] u/L /flvlbP . a'l4dfgn] xl/axfb'/sf 3/df 3/leqsf sfdx¿sf] cltl/Qm
af/Ldf ;fukft /f]Kg] sfd klg ug{' kb{Yof] . ;'?s} lbgb]lv xl/axfb'/ / pgsf]
kl/jf/n] a'l4dfgnfO{ /fd|f] Jojxf/ u/]sf lyP . Ps b'O{ dlxgf al;;s]kl5
a'l4dfgn] klg OdfGbf/L;fy sfd ug{ yfNof] . pm xl/axfb'/sf] 5f]/fsf] ;fyL klg
eof] . o;} qmddf xl/axfb'/n] a'l4dfgnfO{ 3/ glhs} Pp6f u}/;/sf/L ;+:yfn]
;+rfng u/]sf] cgf}krfl/s afnsIffdf egf{ ul/lbP . a'l4dfg afnsIffdf k9g
kfpFbf ;fx|} g} v';L eof] lsgls p;n] k9g kfpF5' eGg] s'/f ;f]r]s} lyPg . p;n]
/f]huf/bftfnfO{ cfkmg} cleefjssf] ¿kdf ;Demg yfNof] . xl/axfb'/n] dlxgfsf]
? @)).– a}+sdf hDdf ul/lbg yfn] . dlxg}lkR5] a'l4dfgnfO{ hDdf ePsf]
?lkofFsf] hfgsf/L lbg yfn] .
a'l4dfgn] gf} dlxg] cgf}krfl/s sIff /fd|/L kf/ u¥of] . o;kl5 xl/axfb'/n]
;+:yfsf] ;xof]u lnP/ ljBfnodf sIff $ df egf{ ul/lbP . a'l4dfg ;/f;/
sIffdf kf; x'Fb} uof] lsgls pm hlxn] klg sfd ;s]/ k9g] / u[xsfo{ ug]{
ub{Yof] . ga'em]sf] s'/f xl/axfb'/nfO{ ;f]Wg] ub{Yof] . rf8af8df xl/axfb'/n]
a'l4dfgnfO{ gofF n'uf xflnlbg], tnasf] cltl/Qm o;f] b'O{rf/ k};f k'm/df;L ug{
klg lbg] ub{y] . a'l4dfg a]nfavtdf 3/kl/jf/;Fu e]63f6 ug{sf nflu t]x|y'd
klg hfg] ub{Yof] .
;f]xL 3/df a;]/ a'l4dfgn] cfO= P=;Dd kf; u¥of] . kl5 p;n] xl/axfb'/s}
;Nnfxdf cfO= P= k9]sL Pp6L o'jtL;Fu ljx] u/L xl/axfb'/s} 3/ glhs} 8]/f
lnP/ a:g yfn] . a'l4dfgn] xl/axfb'/sf] 3/df hDdf ePsf] k};fn] Pp6f k;n
vf]nL hLjg lgjf{x ug{ yfn]sf 5g . k|To]s b'Mv;'vdf xl/axfb'/sf] 3/ hfg]
cfpg] ub{5g .
16 ;fd'bflos cled'vLs/0f lgb]{lzsf
$= cl3Nnf] k6s ;'gfOPsf] dgs'df/Lsf] syf / a'l4dfgsf] syfdf s]
km/s 5 < ;xefuLx?nfO{ k|Zg ug{'xf]; / b'O{rf/ hgf
;xefuLx?nfO{ pQ/ eGg nufpg'xf]; .
%= kl5Nnf] syfdf a'l4dfgsf] hLjg ;kmn x'g'sf] kl5 s]–s] sf/0fx?
5g <
^= lgisif{sf] ?kdf 3/]n' afn>fd, lgs[i6 k|sf/sf] 3/]n' afn>fd /
afnsfd eg]sf] s] xf] < eGg] Go'hlk|G6df n]lvPsf] ;fdu|L k|:t't
ug{'xf]; .
afn>d s] xf] <
afn>dsf nflu If]qLo sfo{;d"x -cf/8An'hL–l;Pn_n] u/]sf] kl/efiffcg';f/ !*
jif{d'lgsf afnaflnsfåf/f pgLx¿sf] :jf:Yo, zf/Ll/s, dfgl;s, af}l4s, g}lts
tyf ;fdflhs ljsf;df gsf/fTds k|efj kg]{ u/L tyf pgLx¿sf] lzIff k|fKt
ug]{ clwsf/ s'l07t x'g] u/L ul/g] sfd g} afn>d xf] .
afnsfd s] xf] <
afnaflnsfsf] zf/Ll/s dfgl;s ljsf;df gsf/fTds c;/ gkg]{ u/L pgLx¿sf]
;fdflhsLs/0f ug{, ;Lkx¿ l;Sg l;sfpgsf nflu tyf afnclwsf/sf] ;+/If0f
x'g] u/L cfkmg} 3/df jf ljBfnodf jf ;dfhdf u/fOg] sfd afn>d xf]Og .
o:tf sfdx¿n] afnclwsf/;DaGwL s'g} klg cGt/f{li6«o sfg'gx¿n] ;'lglZrt
u/]sf clwsf/x¿dfly x:tIf]k ub}{gg .
3/]n' afn>d s]nfO{ eGg] <
sfg'gåf/f dfGotfk|fKt sfd ug]{ pd]/ gk'u]sf jf ;f]eGbf sd pd]/sf
afnaflnsfx¿ t]>f] JolQm jf /f]huf/bftfsf] 3/]n' sfdwGbfdf ;+nUg x'g] sfo{nfO{
g} 3/]n' afn>d elgG5 .
s:tf] 3/]n' afn>dnfO{ lgs[i6 k|sf/sf] 3/]n' afn>d eGg] <
sfg'gåf/f dfGotfk|fKt sfd ug]{ pd]/eGbf sd pd]/sf jf ;f] pd]/ k'u]sf
afnaflnsfx¿ bf;, bf;h:tf] Jojxf/ jf afFwf >d, ha/h:tL >d, a]rlavg
17;fd'bflos cled'vLs/0f lgb]{lzsf
tyf of}gzf]if0f jf b'Jo{jxf/df k/L lzIff, :jf:Yo, g}ltstfdf uDeL/ lsl;dsf]
c;/ kg]{ cj:yfdf t]>f] JolQm jf /f]huf/bftfsf] 3/]n' sfdwGbfdf ;+nUg x'g]
sfo{nfO{ lgs[i6 k|sf/sf] 3/]n' afn>d elgG5 .
&= g]kfndf 3/]n' afn>fldsx? slt 5g < tYofÍ k|:t't ug{'xf]; .
cfOPncf]–cfOk]sn] ;g @))! df g]kfnsf] /fhwfgL sf7df08f}df u/]sf] ¥oflk8
Pl;:d]G6cg';f/
k|To]s % j6f 3/dWo] Pp6fn] afn>ldsx¿ /fVg] u/]sf] s'/f cg';Gwfgn]
k|i6 kf/]sf] 5 .
k|foM wgf8o 3/x¿n] ! hgf k"0f{sfnLg 3/]n' >lds /fVg] u/]sf 5g .
;du|df eGbf /fhwfgL sf7df08f} dxfgu/kflnsfdf dfq !% jif{d'lgsf
sl/a @@ xhf/ afnaflnsfx¿ 3/]n' >ddf ;+nUg /x]sf 5g .
g]kfndf !* jif{d'lgsf 3/]n' >ldsx¿ s'n *# xhf/ /x]sf 5g . tLdWo]
sl/a $@ xhf/ ^ ;o &$ hgf !$ jif{ jf ;f]d'lgsf 3/]n' afn>ldsx¿
5g .
tLdWo] @ ltxfO !) b]lv !$ jif{;Ddsf afnaflnsfx¿ sfddf ;+nUg
5g .
o;af6 g]kfndf !) b]lv !$ jif{s} pd]/b]lv 3/]n' >ddf k|j]z ub{5g eGg]
kfOPsf] 5 .
afn>d
afnaflnsfsf] zf/Ll/s, dfgl;s,
;fhdflhs ljsf;df c;/ ub{5 .
afnaflnsfx? lx+;f, b'Jo{jxf/ tyf
z]if0faf6 ;'/lIft x'b}gg .
afnaflnsfsf] ljrf/ / efjgfsf]
plrt sb/ ul/b}g .
afnsfd
afnaflnsfsf] zf/Ll/s, dfgl;s,
;fhdflhs ljsf;df c;/ ub}{g
afnaflnsfx? lx+;f, b'Jo{jxf/ tyf
z]if0faf6 ;'/lIft x'G5g .
afnaflnsfsf] ljrf/ / efjfgfsf]
plrt sb/ ul/Psf] x'G5 .
18 ;fd'bflos cled'vLs/0f lgb]{lzsf
tLdWo] w]/}h;f]n] tna gkfPsf] / cfwfeGbf a9L s]6fx¿ ePsf] atfOPsf]
5 .
&@ k|ltzt 3/]n' afn>ldssf cfdfafa' b'j} lhpFb} /x]sf] kfOPsf] 5 .
afn>ddf k7fpg] clwsf+z 3/x¿df $ b]lv ^ hgf;Ddsf] hfxfg 5 .
z}lIfs ;fdu|L
æ3/]n' afn>ldssf syfx¿Æ, 3/]n' afn>lds sf] x'g <, lgs[i6 k|sf/sf] 3/]n'
afn>d, afnsfd / g]kfndf afn>ldsx¿ slt 5g <
;Demg}kg]{ s'/f
olb s'g} afnaflnsfx¿ hLljsf]kfh{gsf] nflu jf >ldssf] ¿kdf c?sf]
3/df uP/ bf; jf bf;h:t} sfd ub{5g eg] To:tf afnaflnsfx¿nfO{
3/]n' afn>lds elgG5 .
3/]n' afn>ldsx¿ 3/leqsf sfddf nuftf/ nflu/xg'kg]{ x'Fbf pgLx¿n]
k9g, v]Ng, dgf]/~hg ug cj;/ kfPsf x'Fb}gg . pgLx¿n] ;fg} pd]/df
sfd ug'{kg]{ x'G5 .
o;/L 3/df /flvPsf afn>ldsx¿ !$ jif{d'lgsf 5g, jf !$ jif{dflysf
eP klg bf; h:t} eP/ sfd ug'{k/]sf] 5, k9g, v]Ng kfpFb}gg, a]rlavgdf
k/]sf 5g, oftgf, of}gzf]if0f jf b'Jo{jxf/df k/]sf 5g eg] o:tf] cj:yfsf]
3/]n' afn>dnfO{ lgs[i6 k|sf/sf] jf uDeL/ lsl;dsf] zf]if0f ePsf] 3/]n'
afn>d elgG5 .
t/ afnaflnsfnfO{ k9g], v]Ng] cflb cj;/x¿ lbO{, ;Lkx¿ l;Sg l;sfpgsf
nflu tyf afnclwsf/x¿sf] ;+/If0f x'g] u/L cfkmg} 3/df jf ljBfnodf
u/fOg] sfd afn>d geO{ afnsfd xf] .
19;fd'bflos cled'vLs/0f lgb]{lzsf
3/]n' afn>dsf] sf/0f / c;/
;do M;do M;do M;do M;do M #) ldg]6
p2]Zo
;xefuLx¿ 3/]n' afn>dsf] sf/0f, kl/0ffd / ug'{kg]{ sfdsf] af/]df atfpg
;Sg]5g .
lqmofsnfk
!= ;xefuLx?nfO{ b'O{ ;d"xdf ljefhg u/L Pp6f ;d"xnfO{ 3/]n'
afn>fdsf] sf/0f / csf]{ ;d"xnfO{ 3/]n' afn>fdaf6 afnaflnsf,
;dfh / b]znfO{ kg]{ c;/sf af/]df 5nkmn u/L ;d"xsf] lgisif{
k|:t't ug{ nufpg'xf]; .
3/]n' afn>dsf] sf/0f s] xf] t <
3/]n' afn>d Pp6f uDeL/ ;fdflhs ;d:of xf] . of] cfly{s, ;fdflhs, ;f+:s[lts
/fhgLlts kl/j]z;Fu ufFl;Psf] ;jfn xf] . o;sf sf/0fx¿ hl6n lsl;dsf 5g M
tLdWo] k|d'v ¿kdf ul/aL÷a]/f]huf/L, clzIff, cr]tgf, ;:tf] >d, ;lhnf];Fu
nufpg ;lsg] >d÷ljb|f]x ug{ g;Sg] cj:yf, a9bf] hg;+Vof, ;z:q
;+3if{÷;fdflhs c;'/Iff÷lj:yfkg, c;dfg ;fdflhs ljsf;, ;j{;'ne lzIffsf]
cefj, kfl/jfl/s lx+;f, kfl/jfl/s ljrng÷ljof]u, ;x/L /demdsf] cfsif{0f,
;fdflhs lnËe]b cflb /x]sf 5g .
bf];|f] r/0f
20 ;fd'bflos cled'vLs/0f lgb]{lzsf
3/]n' afn>daf6 afnaflnsf, ;dfhdfly s:tf] c;/ k5{ <
k9g kfpFb}gg .
s'kf]lift x'gk'U5g .
afnaflnsfsf] a]rlavgdf a[l4 x'G5 .
pgLx¿n] cfkmgf] :jtGqtf u'dfpg k'Ub5g .
of}gzf]if0fsf] l;sf/ x'G5g ÷of}gljs[ltn] k|>o kfpF5 .
afnfkg pkef]u ug{] cj;/ kfpFb}gg .
cfTdfanxLg afnaflnsfx¿sf] ljsf; x'G5 .
Psflt/ cfdfafa';Fu lj5f]l8g', csf{lt/ b'Jo{jxf/ vKg'kbf{ pgLx¿ lg/f; /
lrGtfu|:t b]lvG5g .
tgfjsf sf/0f c?dfly b'Jo{jxf/ / ljWj+;fTds lsl;dsf] Jojxf/ b]vfpg]
;+efjgf x'G5 .
pgLx¿df abnfsf] efjgf pTkGg x'g] ub{5 .
;du|df afnclwsf/af6 al~rt x'gk'Ub5g .
;dfhdf b'O{ ju{sf afnaflnsfx¿ pTkfbg x'gk'Ub5g .
eljiodf cbIf gful/sx¿ pTkfbg x'gk'Ub5g .
xfd|f] ;dfhsf clwsf+z JolQmn] 3/]n' afn>dnfO{ Psbd} ;xh / :jefljs
¿kdf lnPsf] kfOG5 . t/ cfkm" a;]sf 3/sf dflnssf cfkm" ;/xsf bfh'lbbL
efOalxgLx¿ ljBfno uPsf], km';{bdf v]n]sf], cfkmgf cfdfafa';Fu n'6'k'6' u/]sf]
b]Vbf 3/]n' afn>ddf ;+nUg k|To]s afnaflnsfx¿sf] dg slt s'Fl8Psf] x'G5
eGg] s'/f pgLx¿sf] x[bosf] s'/f vf]tNbf dfq yfxf x'G5 .
21;fd'bflos cled'vLs/0f lgb]{lzsf
@= lgisif{sf] ?kdf 3/]n' afn>fdsf] sf/0f / ;xefuLx?nfO{ dgs'df/Lsf]
syf :d/0f ug{ nufpFb} ul/aLsf] s'rqm d]6fsf8{af6 5nkmn ub}{ k|:t't
ug{'xf]; . lgs[i6 afn>fdn] afnaflnsfdfly, ;dfhdfly / b]zdfly kfg]{
c;/sf] af/]df k|i6 kfg{'xf]; .
z}lIfs ;fdu|L
3/]n' afn>dsf] sf/0f / c;/ n]v]sf] Go'hlk|G6, ul/aLsf] s'rqm k|i6 kfg]{ n]v]sf
d]6fsf8{x¿
3/]n' afn>daf6 ;[lht ul/aLsf] s'rs|
22 ;fd'bflos cled'vLs/0f lgb]{lzsf
s] of] ;fdflhs ;d:of xn ug{ ;lsGg t <
cjZo ;lsG5 . of] ;d:of hl6n k|s[ltsf] ePsf]n] xn ug{ klg nfdf] ;do
nfUg;S5 . o;sf nflu cGt/f{li6«o, /fli6«o txb]lv u|fdL0f tx;Ddaf6 uDeL/
k|of; x'g' cfjZos 5 . afn>dsf] lj?4df ;r]tgf cleofg ;+rfng ug]{ tyf
cGt/f{li6«o tyf /fli6«o txdf afn>dlj?4 ag]sf sfg'gx¿ Jojxfl/s ¿kdf
nfu" x'g ;s]df of] ;d:of xn x'g;S5 . cGt/f{li6«o >d ;+u7gn] afn>d
pGd"ngsf nflu cGt/f{li6«o sfo{qmd ;+rfng u/]sf] 5 .
b]zleq of] sfd ug{sf nflu s]Gb«b]lv lhNnf / ufpF tx;Ddsf ;/sf/L,
u}/;sf/L ;+3;+:yfx¿sf] ;fy} l;Ëf] ;dfh kl/rflnt x'g' h?/L 5 . ;dfh
kl/jt{gsf nflu cGo txsf ;d'bfosf] cltl/Qm ljleGg ljBfnox¿df cWoog/t
nfvf}+ ljBfyL{x¿sf] 7"nf] e"ldsf x'G5 . afnaflnsf eg]sf ;dfh kl/jt{gsf
afxs x'g . pgLx¿sf] hf]; hfFu/ tyf pgLx¿df /x]sf] /rgfTds tyf
l;h{gfTds IfdtfnfO{ afn>dlj?4sf] cleofgdf nufpg] xf] eg] 3/]n' afn>dsf]
lj?4df hgr]tgf hufpg] sfddf pNn]vgLo k|ult x'g] s'/f lglZrt 5 .
23;fd'bflos cled'vLs/0f lgb]{lzsf
lgs[i6 k|sf/sf] 3/]n' afn>ddf ;'wf/
Nofpg] pkfox¿
;do M;do M;do M;do M;do M () ldg]6
p2]Zo
;xefuLx¿ lgs[i6 k|sf/sf] 3/]n' afn>ldsx¿sf] cj:yfdf ;'wf/ ug{] pkfox¿sf]
af/]df atfpg ;Sg]5g .
lqmofsnfk
!= ;xefuLx?nfO{ lgs[i6 cj:yfdf 3/]n' afn>ldsdfly eO/x]sf] kL8f
sd ug{ tkfO{+ s]–s] ug{ ;Sg'x'G5 < eg]/ % ldg]6 ;f]Rg nufpg]
/ JolQmut ?kdf eGg jf n]Vg nufpg'xf]; .
@= ;xefuLx?sf] hf]8L agfP/ hf]8Lsf] lgisif{ n]Vg nufpg'xf]; .
lgisif{ n]Vgsf] nflu Pp6f km'ln:s]ksf] kGgf lbg'xf]; .
#= rf/–rf/ hgfsf] ;d"x agfO{ ;d"xut lgisif{ ;f]xL km'ln:s]kdf
n]Vg nufpg'xf]; .
$= cf7–cf7 hgfsf] ;d"x agfO{ ;d"xut lgisif{ ;f]xL km'ln:s]ksf]
csf{kl§ n]Vg nufpg'xf]; .
t];|f] r/0f
24 ;fd'bflos cled'vLs/0f lgb]{lzsf
%= ;xefuLx?nfO{ @ ;d"xdf ljefhg ug'{xf];, / ;f] ;d"xdf cl3Nnf]
;d"xn] lgsfn]sf] lgisif{df 5nkmn u/L n]Vg nufpg'xf]; .
^= lgisif{nfO{ b'O{lt/ leQfdf 6fF:g'xf]; / b'j} ;d"xnfO{ Pscsf{sf] lgisif{
x]/L yk36 u/L Go'hlk|G6df lgisif{ n]Vg nufpg'xf]; .
& lgisif{ :j?k ;xhstf{n] lgs[i6 cj:yfdf /x]sf 3/]n' afn>ldsx¿sf]
cj:yfdf ;'wf/ Nofpg ;d'bfon] ug{;Sg] s'/fx?cGtu{t s'g} yk
s'/fx? eP yk u/L lgisif{ lbg'xf]; .
3/]n' afn>ldsx¿nfO{ s;/L ;xof]u ug{ ;lsG5 <
;d'bfon] lgDg k|sf/n] ;xof]u ug{ ;Sb5 M
cfˆgf] 3/df ePsf 3/]n' afn>ldsx¿k|lt dfgjLo Jojxf/ u/]/
cfkm"n] hfg]sf s'/fx¿ 3/]n' afn>ldsx¿nfO{ l;sfOlbP/
cgf}krfl/s afnsIff jf ljBfno k9g] h:tf cj;/x¿ lbnfpg tyf
To:tf] cj;/ kfPsf] v08df pgLx¿?nfO{ hfg ;xof]u u/]/
3/]n' afn>ldsx¿af6 s'g} uNtL eP cfkm}+ ;Demfpg] a'emfpg] sfd u/]/,
afnclwsf/ tyf afn>d;DaGwL cGt/f{li6«o sfg'gsf] af/]df hfgsf/L
/fv]/,
b]zleq afnaflnsfsf xslxtsf nflu ag]sf sfg'gx¿k|lt rf;f] /fv]/,
afnclwsf/;Fu ;DalGwt s'/fx¿ 3/]n' afn>ldssf nflu klg ;dfg
9+un] nfu" x'g] s'/f x'g eGg] s'/fsf] x]Ssf cfkm"n] /fv]/ / c?nfO{ klg atfP/
afnaflnsfdfly ePsf lx+;fx¿sf] lj?4df tyf 3/]n' afn>ldsx¿sf]
syf, sljtf, n]vx¿ cflb n]v]/, tyf kqklqsfdf 5kfP/ .
ufpF3/, 5/l5d]slt/ x'g] afn>ldsx¿dfly x'g] lx+;fsf] lj?4df pleP/,
kLl8tx¿sf] kIfdf af]n]/,
!$ aif{eGbf sd pd]/sf afnaflnsfnfO{ ;xof]uLsf] ¿kdf g/fv]/ .
kl/jt{gsf] ;+jfxs eP/ ,
25;fd'bflos cled'vLs/0f lgb]{lzsf
ufpF3/df ;+rfng u/]sf afnSna tyf afnaflnsfx¿sf] ;d"xx¿nfO{
;xof]u u/]/,
3/]n' afn>ldsx¿sf] btf{ ug{ ;xof]u u/]/,
lgs[i6 cj:yf cyjf cToGt bogLo cj:yfdf /x]sf afnaflnsfx¿nfO{
;xof]u u/]/, pgLx¿sf] kIfdf pleP/ .
lgs[i6 k|sf/sf] afn>dsf] lj?4df ;8s gf6s, ;f+:s[lts sfo{qmdx¿
;+rfng u/]/
*= 3/]n' afn>fd;Fu ;DalGwt sfg'g gLlt lgod / sfo{qmdx?sf] af/]df
hfgsf/L lbg'xf]; / To:tf s'/f sfof{Gjog ug{ pgLx?sf] e"ldsfsf] af/]df
5nkmn ug'{xf]; .
3/]n' afn>dlj?4sf sfg'gx¿
cGt/f{li6«o sfg'g
afnclwsf/ dxf;lGw !(*(
afnaflnsfx¿aLr hft, hflt, lnË, j0f{, hGd, cflb s'g} klg s'/fsf]
cfwf/df e]befj ug{ gkfOg]
cfdfafa'af6 x]/rfx kfpg]
kl/ro, /fli6«otfsf] clwsf/ kfpg]
la5f]l8Psf afnaflnsfx¿n] cfdfafa';Fu lgoldt e]63f6 ug{ kfpg]
dgdf nfu]sf s'/f eGg kfpg]
;+u7g agfpg kfpg]
lzIff k|fKt ug{ kfpg]
zf/Ll/s, dfgl;s b'Jo{jxf/af6 ;+/If0f kfpg]
km';{bsf] a]nf cf/fd ug{ kfpg]
cfly{s zf]if0faf6 ;+/If0f kfpg]
26 ;fd'bflos cled'vLs/0f lgb]{lzsf
of}g zf]if0f tyf b'Jo{jxf/af6 d'lQm kfpg]
ckx/0f tyf a]rlavgaf6 ;+/If0f kfpg]
#= /f]huf/Ldf ;+nUg x'g kfpg] Go"gtd pd]/;DaGwL cGt/f{li6«o
>d ;+u7g -cfO=Pn=cf]=_ sf] dxf;lGw g+= !#*, ;g !(&#
/f]huf/Ldf nufpg ;lsg] Go"gtd pd]/ !% jif{ tf]lsPsf] 5 . -wf/f @=#_
cfly{s z}lIfs ;'ljwf kof{Kt ljsl;t gePsf] l:yltdf /f]huf/Lsf] nflu
Go"gtd pd]/ !$ jif{ sfod ug{ ;lsg]5 . -wf/f @=$_
$= lgs[i6 cj:yfsf] afn>d;DaGwL cGt/f{li6«o >d ;+u7g
-cfO=Pn cf]=_sf] dxf;lGw g+= !*@, h'g ! ;g !(((
dxf;lGwn] !* jif{d'lgsf ;a} afnaflnsfnfO{ hf]lvdo'Qm >ddf nufpg lgif]w
u/]sf] 5 .
dxf;lGwn] hf]lvdo'Qm afn>dleq lgDg s'/fx¿nfO{ ;d]6]sf] 5 M
!= bf;Tj jf ;f] ;/xsf ;a} :j¿kx¿, afnaflnsfsf] a]rlavg, cf];f/k;f/,
C0f aFw'jf, afFwf>d, ;z:q ;+3if{sf nflu afnaflnsfsf] clgjfo{ jf
ha/h:tL egf{nufot s'g} klg ha/h:tL jf clgjfo{ >d
@= b]xJofkf/, clZnn lrq0f jf k|bz{gx¿sf nflu afnaflnsfsf] k|of]u, k|flKt jf
ck{0f
#= u}/sfg'gL lqmofsnfkx¿ vf;u/L nfu" cf}ifwx¿sf] pTkfbg tyf
cf];f/k;f/sf] nflu afnaflnsfsf] k|of]u, k|flKt jf ck{0f .
$= afnaflnsfx¿sf] :jf:Yo, ;'/Iff jf g}ltstfdf xflg k'¥ofpg;Sg] sfo{x¿ .
27;fd'bflos cled'vLs/0f lgb]{lzsf
cGt/f{li6«o >d ;+u7g -cfO=Pn=cf]=_sf] l;kmfl/; g+= !()
o;n] lgDg sfo{x¿nfO{ hf]lvdk"0f{ sfo{sf ¿kdf kl/eflift u/]sf] 5 M
!= zf/Ll/s, dgf]j}1flgs / of}gb'Jo{jxf/ x'g;Sg] sfo{
@= hldgd'lg, kfgLd'lg, vt/gfs prfO jf aGb :yfgdf ug'{kg]{ sfo{
#= vt/gfs oGqx¿, pks/0fx¿ / cf}hf/x¿;Fusf] sfo{ jf ux|f}+ jhgx¿ xft}n]
;+rfng jf cf];f/k;f/ ug'{kg]{ sfo{
$= c:j:y jftfj/0fdf ul/g] sfo{, cToflws tfk, Wjlg, sDkgdf ug'{kg]{ sfo{
%= sl7g aGb]hdf ug'{kg]{ sfo{, nfdf] ;do;Dd ug'{kg]{, /ftdf ug'{kg]{ sfo{,
y'gfdf /fv]/ ul/g] sfo{
/fli6«o sfg'gx¿
!= g]kfn clw/fHosf] ;+ljwfg @)$&
s;}nfO{ klg afFwf jf bf; t'Nofpg jf OR5flj?4 sfddf nufpg gkfOg]
-wf/f @) pkwf/f !_
gfafnsnfO{ s'g} snsf/vfgf, vfgL jf o:t} cGo s'g} hf]lvdk"0f{ sfddf
nufpg gkfOg] -wf/f @) pkwf/f @_
@= afnaflnsf;DaGwL P]g @)$*
!^ jif{ pd]/ gk'u];DdnfO{ afnaflnsf dflgPsf] 5 .
5f]/f, 5f]/L, wd{k'q, wd{k'qL, ljjfxcl3 jf kl5 hGd]sf] eGg] h:tf cfwf/df
s'g} klg afnaflnsfnfO{ e]befj ug'{ x'Fb}g .
afnaflnsfk|lt qm'/ jf oftgfk"0f{ Jojxf/ ug'{ x'Fb}g . o;f] ul/Pdf Ifltk"lt{
e/fO{ ?= %))).–;Dd hl/jfgf jf ! jif{;Dd s}b jf b'j} ;hfo x'g]5 .
28 ;fd'bflos cled'vLs/0f lgb]{lzsf
afa' kQf gnfu]sf afnaflnsfn] afa'–afh]sf] gfd n]Vg'kg]{ 7fpFdf cfdf /
cfdfsf] afa'sf] gfd pNn]v ug{ kfpg]5g .
!) jif{eGbf d'lgsf afnaflnsfn] s'g} klg ck/fw u/] pgLx¿nfO{ ;hfo
ug'{ x'Fb}g .
afnaflnsfnfO{ cg}lts k];fdf nufpg x'Fb}g, o; p2]Zon] kmf]6f] lvRg,
k|sfzg ug{, rl/qdf cf3ft kg]{ 36gf ljj/0f k|sfzg ug{, nfu" cf}ifw tyf
gzfn' kbfy{sf] laqmL ljt/0fdf ;+nUg u/fpg x'Fb}g . o;f] u/]df ? !),))).–
;Dd hl/jfgf jf ! jif{ s}b jf b'j} ;hfo tyf nfu"–kbfy{;DaGwL eP yk
% jif{;Dd s}bsf] ;hfo x'g]5 .
a]jfl/;] afnaflnsfx¿nfO{ /fVg afnsNof0f u[xx¿sf] :yfkgf / ;+rfng
ul/g]5 .
s;'/sf] cleof]u nfuL y'gfdf a:g'kg]{, s}bsf] ;hfo kfPsf, nfu" cf}ifwsf]
s'ntdf nfu]sf, 3/kl/jf/af6 efuL lx+8g], cg}lts lqmofsnfkdf ;+nUg
JolQm;Fu /x]sf jf lghsf] cf>odf a:g'kg]{ cflb afnaflnsfnfO{ /fVg
afn;'wf/ u[xsf] :yfkgf / ;+rfng ul/g]5 .
;':tdgl:yltsf afnaflnsfsf nflu ;':tdgl:ylt s]Gb«sf] ;+rfng
ul/g]5 .
afnaflnsfsf] kIfdf sfg'g Joj;foL geP;Dd afnaflnsfsf] d'2fsf]
sf/afxL / lsgf/f ug{ x'Fb}g .
afnaflnsfsf] d'2f x]g{ 5'§} afncbfntsf] u7g ul/g], ;f] geP;Dd k|To]s
lhNnf cbfntdf afnOhnf; u7g ul/g]5 .
s'g} klg afnaflnsf jfbL jf k|ltjfbL ePsf] d'2fnfO{ k|fyldstf lbO{
sf/afxL lsgf/f ug'{k5{ .
$= afn>d -lgif]w tyf lgoldt ug]{_ P]g @)%^
!$ jif{ gk'u]sf afnaflnsfnfO{ >ldssf ¿kdf sfddf nufpg x'Fb}g .
afnaflnsfnfO{ /ftdf -;fFem ^ ah]b]lv laxfg ^ ah];Dd_ sfddf nufpg
x'Fb}g . pgLx¿nfO{ lbgsf] ^ 306f / xKtfsf] #^ 306feGbf a9L sfddf
29;fd'bflos cled'vLs/0f lgb]{lzsf
nufpg x'Fb}g . nuftf/ # 306f sfd u/]kl5 cfwf 306f lj>fd / xKtfsf]
! lbg ljbf lbg'k5{ . pQm lj>fdsf] ;do / ljbfsf] lbgsf] kfl/>lds s§f
ug{ kfOg]5}g . olb o;sf] kfngf gu/L sfd nufPdf ? %,))) .– ;Dd
hl/jfgf jf @ dlxgf;Dd s}b jf b'j} ;hfo x'g]5 .
s;}n] klg afnaflnsfnfO{ nnfOkmsfO{, em'SofO{, 8/ qf;, k|nf]eg, bjfjdf
kf/L jf cGo s'g} tl/sfn] lghsf] OR5flj?4 >ldssf] ¿kdf sfddf nufpg'
x'Fb}g . OR5fljkl/t sfddf nufPdf ! jif{;Dd s}b jf ? %),))) .– ;Dd
hl/jfgf jf @ dlxgf;Dd s}b jf b'j} ;hfo x'g]5 .
ph'/L s;n] lbg] <
dfly elgPsf ;hfo x'g] s;'/ ug]{sf lj?4df afnaflnsfsf tkm{af6 lghsf] afa',
cfdf, ;+/Ifs / xsjfnfn] ph'/ lbg;S5 . P]gadf]lhd ;hfo x'g] s;'/;DaGwL d'2f
h'g;'s} JolQm jf >L % sf] ;/sf/sf] ph'/Laf6 rNg]5 .
ph'/L sxfF lbg] <
afncbfnt u7g ePsf] eP afncbfntdf geP lhNnf cbfntdf ph'/L lbg
;lsg]5 .
ph'/L slxn];Dddf lbg] <
s;'/ ePsf] u/]sf] ldltn] Ps jif{leqdf lbg'kb{5 . t/ ablgotk"j{s afnssf]
;DklQ a]rlavg u/]sf]df hlxn];'s} klg / afnsnfO{ cg}lts sfddf nufPsf]df
;f] sfd eP u/]sf] ldltn] # jif{;Dd gfln; nfUg ;S5 .
t/ hlt l9nf] u¥of] plt ck/fwL pDsg;Sg], k|df0fx¿ gfl;g;Sg] ePsf]n]
;s];Dd l56f] ph'/L ug'{kb{5 .
z}lIfs ;fdu|L M afn>d Go"gLs/0f ub}{ lg/fs/0fsf lbzfdf nfUg] pkfox¿, 3/]n'
afn>lds;DawL ;"rgf ;Fufnf]
30 ;fd'bflos cled'vLs/0f lgb]{lzsf
*= cGTodf ;xefuLx?dfem olb xfdLn] cfkm'nfO{ 3/]n' afn>fd lj?4
pEofpg] xf] eg] cfrf/;+lxtfdf x:tfIf/ ug{ cfJxfg ug'{xf]; / s'g}
Ps ;xefuLnfO{ cfrf/;+lxtfsf aF'bfx? 7"nf]–7"nf] :j/n] k9g
nufpg'xf]; / ;a} ;xefuLx?nfO{ Ps–Ps j6f cfrf/;+lxtfdf
x:tfIf/ u/fpg'xf]; .
31;fd'bflos cled'vLs/0f lgb]{lzsf
d afn>d zf]if0fsf] lj/f]w ub{5' .
3/]n' afn>d zf]if0flj?4sf]
cfrf/;+lxtf
afnaflnsfx¿ xfd|f] b]zsf jt{dfg x'g / pgLx¿sf] ef]ufOn] eljio lgwf{/0f
ub{5 eGg] dfGotfnfO{ cfTd;ft ub}{ afn>dsf] cGTosf nflu d lgDg
pNn]lvt k|ltj4tf JoQm ub{5' .
afn>d zf]if0flj?4sf] cleofgdf xft]dfnf] u/f}+ .
x:tfIf/M
gfdM
ldltM
32 ;fd'bflos cled'vLs/0f lgb]{lzsf
!= 3/]n' afn>dsf] k|of]u gug]{
s= cab]lv !$ aif{eGbf sd pd]/sf afnaflnsfx¿nfO{ 3/]n' afn>ldssf]
¿kdf k|of]u gug]{ .
v= ;Fw} 7"nf JolQmx¿nfO{ g} plrt >d ;Ddfgsf ;fy 3/]n' >ddf ;xefuL x'g
k|f]T;flxt ug]{ .
u= >d P]g @)$*, afnaflnsf;DaGwL P]g @)$*, afnaflnsf;DaGwL lgodfjnL
@)%@ / afn>d lgif]w / lgoldt ug]{ P]g @)%^ n] tf]s]sf] Go"gtd >ddf
k|j]z ug]{ pd]/nfO{ ;b}j dfGg] .
@= 3/]n' afn>ldsx¿sf] clwsf/sf] ;+/If0f / ;+j4{g ug]{
s= 3/]n' afn>ldsx¿nfO{ glhssf] j8f sfof{nodf ;"rLs[t tyf btf{ ug]{ .
v= 3/]n' afn>ldsx¿nfO{ cgf}krfl/s, cf}krfl/s jf Joj;flos lzIffdf
;xefuL u/fpg] .
u= 3/]n' afn>ldsx¿nfO{ ;do—;dodf cfjZostf cg';f/ :jf:Yo pkrf/sf
;'ljwfx¿ k|bfg ug]{ .
3= 3/]n' afn>ldsx¿sf] :j:ys/ a;fOsf nflu pko'Qm Joj:yf ug]{ .
ª= 3/]n' afn>lds / 3/sf cGo afnaflnsfx¿aLr e]befj gug]{ .
r= 3/]n' afn>ldsx¿nfO{ Ps aif{df sDtLdf klg Ps k6s kl/jf/;Fu e]6
ug{ k7fpg] tyf kl/jf/;Fu lgoldt ;Dks{ / e]63f6sf] ;'ljwf k|bfg ug]{ .
5= 3/]n' afn>ldsx¿dfly s'6lk6, ufnL a]OHhtL, tyf cGo bJo{jxf/x¿ gug]{ .
h= 3/]n'afn>ldsx¿nfO{ plrt kfl/>lds k|bfg ug]{ .
dm= 3/]n' afn>ldsx¿nfO{ afnSnanufotsf ljleGg ;fdflhs Pj+ cltl/Qm
ls|ofsnfkx¿df ;xefuL x'g] cj;/ k|bfg ug]{ .
`= 3/]n' afn>ldsx¿nfO{ IfdtfeGbf w]/} tyf /flt ca]/;Dd sfddf gnufpg] .
6= 3/]n' afn>ldsx¿nfO{ Ps /f]huf/bftfeGbf klg Ps cleefjsn] ;/x
33;fd'bflos cled'vLs/0f lgb]{lzsf
dfof ddtf tyf :g]x / plrt cleefjsTj k|bfg ug]{ .
7= 3/]n' afn>ldsx¿sf] cfTd;Ddfg / :jcl:tTjnfO{ :jLsf/ ub}{ ;Ddfghgs
Aoaxf/ ug]{ .
#= 3/]n' afn>d zf]if0fsf] lj/f]w ug]{
s= 3/]n' afn>ldsx¿dfly x'g] zf]if0f, lx+;f tyf of}g b'Jo{jxf/ nufotsf
b'Jo{jxf/x¿sf] lj/f]w ug]{ .
v= 3/]n' afn>ldsx¿dfly zf]if0f, lx+;f Pj+ b'Jo{jxf/x¿ ePdf glhssf]
;fdflhs ;+:yf jf k|x/L sfof{nodf hfgsf/L lbg] .
u= !$ aif{eGbf sd pd]/sf] afn>d k|of]u ug{ lg?T;flxt ug]{ tyf To;/L
pTkfbg ul/Psf ;fdfu|L Pj+ ;]jfx¿sf] alx:sf/ ug]{ .
3= 3/]n' afn>d zf]if0f ug]{ tyf pgLx¿dfly lx+;f b'Jo{jxf/ ug]{nfO{ ;fdflhs
alx:sf/ ug]{ .
$= 3/]n' afn>d zf]if0flj?4 hgr]tgf hufpg]
s= 3/]n' afn>d zf]if0flj?4 3/, 6f]n, l5d]sdf hgr]tgf hufpg] / afn>dsf]
k|of]u ug{ lg?T;flxt ug]{ .
v= 3/]n' afn>ldsx¿nfO{ lzIff, :jf:Yo, ljsf;, dgf]/~hg, plrt
kfl/>lds tyf kfl/jfl/s dgf]/~hg k|bfg ug{sf] nflu 3/, 6f]n,
l5d]sdf clek|]l/t ug]{ .
u= 3/]n' afn>ldsx¿nfO{ lx+;f b'Jo{jxf/ gug{ tyf ;Ddfghgs Jojxf/x¿
ug{ k|f]T;flxt ug]{ .
3= afn>d zf]if0f;DaGwL /fli6«o cGt/f{li6«o sfg'gL hfgsf/Lx¿ k|bfg ug]{ /
;r]t agfpg] .
ª= 3/]n' afn>ldsx¿nfO{ :yfgLo j8f sfo{fnox¿df btf{ u/fpg r]tgf
tyf clek|]/0ff k|bfg ug]{ .
r= 3/]n' afn>ldsx¿ :jo+nfO{ pgLx¿sf] clwsf/ tyf pknAw ;]jf
sfo{s|dx¿sf] af/]df hfgsf/L lbg] / ;r]t agfpg] .

More Related Content

What's hot

याैन हिंसा तथा घरेलु हिंसा सम्बन्धी सूचना सामग्री
याैन हिंसा तथा घरेलु हिंसा सम्बन्धी सूचना सामग्रीयाैन हिंसा तथा घरेलु हिंसा सम्बन्धी सूचना सामग्री
याैन हिंसा तथा घरेलु हिंसा सम्बन्धी सूचना सामग्रीWOREC Nepal
 
दाइजोप्रथा
दाइजोप्रथादाइजोप्रथा
दाइजोप्रथाWOREC Nepal
 
बालक्लब लोकतान्त्रिक परिपाटी अभ्यास गर्ने स्थान
बालक्लब लोकतान्त्रिक परिपाटी अभ्यास गर्ने स्थानबालक्लब लोकतान्त्रिक परिपाटी अभ्यास गर्ने स्थान
बालक्लब लोकतान्त्रिक परिपाटी अभ्यास गर्ने स्थानChildren & Women in Social Service and Human Rights
 
Aksharica - 110 (अक्षरिका - ११०)
Aksharica - 110 (अक्षरिका - ११०)Aksharica - 110 (अक्षरिका - ११०)
Aksharica - 110 (अक्षरिका - ११०)Rajesh Koirala
 
२८ औं अन्तराष्ट्रिय १६ दिने लैंगिक हिंसा बिरुद्धको अभियान २०१९ अवधारणा पत्र अन्र
२८ औं अन्तराष्ट्रिय १६ दिने लैंगिक हिंसा बिरुद्धको अभियान २०१९ अवधारणा पत्र अन्र२८ औं अन्तराष्ट्रिय १६ दिने लैंगिक हिंसा बिरुद्धको अभियान २०१९ अवधारणा पत्र अन्र
२८ औं अन्तराष्ट्रिय १६ दिने लैंगिक हिंसा बिरुद्धको अभियान २०१९ अवधारणा पत्र अन्रWOREC Nepal
 
महिला हिंसा विरुद्धको वर्ष पुस्तक “अन्वेषी”
महिला हिंसा विरुद्धको वर्ष पुस्तक “अन्वेषी”महिला हिंसा विरुद्धको वर्ष पुस्तक “अन्वेषी”
महिला हिंसा विरुद्धको वर्ष पुस्तक “अन्वेषी”WOREC Nepal
 
Aksharica - 004 (अक्षरिका - ००४)
Aksharica - 004 (अक्षरिका - ००४)Aksharica - 004 (अक्षरिका - ००४)
Aksharica - 004 (अक्षरिका - ००४)Rajesh Koirala
 
Result depend on destiny
Result depend on destinyResult depend on destiny
Result depend on destinymohan pudasaini
 
Youth strategy, gesi policy, vdc grant, health strategy
Youth strategy, gesi policy, vdc grant, health strategyYouth strategy, gesi policy, vdc grant, health strategy
Youth strategy, gesi policy, vdc grant, health strategyShivarajBudha
 
conditions for Class II officer, Nepal
conditions for Class II officer, Nepalconditions for Class II officer, Nepal
conditions for Class II officer, NepalPrashanta Pokhrel
 
Foreign direct investment and economic prosperity
Foreign direct investment and economic prosperity   Foreign direct investment and economic prosperity
Foreign direct investment and economic prosperity STPF
 
Curriculum 11 12 (group-5)
Curriculum 11 12 (group-5)Curriculum 11 12 (group-5)
Curriculum 11 12 (group-5)sharadnp
 
Say no to violence
Say no to violenceSay no to violence
Say no to violenceWOREC Nepal
 

What's hot (18)

याैन हिंसा तथा घरेलु हिंसा सम्बन्धी सूचना सामग्री
याैन हिंसा तथा घरेलु हिंसा सम्बन्धी सूचना सामग्रीयाैन हिंसा तथा घरेलु हिंसा सम्बन्धी सूचना सामग्री
याैन हिंसा तथा घरेलु हिंसा सम्बन्धी सूचना सामग्री
 
दाइजोप्रथा
दाइजोप्रथादाइजोप्रथा
दाइजोप्रथा
 
बालक्लब लोकतान्त्रिक परिपाटी अभ्यास गर्ने स्थान
बालक्लब लोकतान्त्रिक परिपाटी अभ्यास गर्ने स्थानबालक्लब लोकतान्त्रिक परिपाटी अभ्यास गर्ने स्थान
बालक्लब लोकतान्त्रिक परिपाटी अभ्यास गर्ने स्थान
 
Aksharica - 110 (अक्षरिका - ११०)
Aksharica - 110 (अक्षरिका - ११०)Aksharica - 110 (अक्षरिका - ११०)
Aksharica - 110 (अक्षरिका - ११०)
 
२८ औं अन्तराष्ट्रिय १६ दिने लैंगिक हिंसा बिरुद्धको अभियान २०१९ अवधारणा पत्र अन्र
२८ औं अन्तराष्ट्रिय १६ दिने लैंगिक हिंसा बिरुद्धको अभियान २०१९ अवधारणा पत्र अन्र२८ औं अन्तराष्ट्रिय १६ दिने लैंगिक हिंसा बिरुद्धको अभियान २०१९ अवधारणा पत्र अन्र
२८ औं अन्तराष्ट्रिय १६ दिने लैंगिक हिंसा बिरुद्धको अभियान २०१९ अवधारणा पत्र अन्र
 
Third Eye Volunteer Nepal
Third Eye Volunteer NepalThird Eye Volunteer Nepal
Third Eye Volunteer Nepal
 
घरेलु बालश्रम बाल परिचालन
घरेलु बालश्रम बाल परिचालनघरेलु बालश्रम बाल परिचालन
घरेलु बालश्रम बाल परिचालन
 
महिला हिंसा विरुद्धको वर्ष पुस्तक “अन्वेषी”
महिला हिंसा विरुद्धको वर्ष पुस्तक “अन्वेषी”महिला हिंसा विरुद्धको वर्ष पुस्तक “अन्वेषी”
महिला हिंसा विरुद्धको वर्ष पुस्तक “अन्वेषी”
 
Aksharica - 004 (अक्षरिका - ००४)
Aksharica - 004 (अक्षरिका - ००४)Aksharica - 004 (अक्षरिका - ००४)
Aksharica - 004 (अक्षरिका - ००४)
 
Result depend on destiny
Result depend on destinyResult depend on destiny
Result depend on destiny
 
100435579 ttt
100435579 ttt100435579 ttt
100435579 ttt
 
Youth strategy, gesi policy, vdc grant, health strategy
Youth strategy, gesi policy, vdc grant, health strategyYouth strategy, gesi policy, vdc grant, health strategy
Youth strategy, gesi policy, vdc grant, health strategy
 
conditions for Class II officer, Nepal
conditions for Class II officer, Nepalconditions for Class II officer, Nepal
conditions for Class II officer, Nepal
 
Bait and switch advertising
Bait and switch advertisingBait and switch advertising
Bait and switch advertising
 
Ajay
AjayAjay
Ajay
 
Foreign direct investment and economic prosperity
Foreign direct investment and economic prosperity   Foreign direct investment and economic prosperity
Foreign direct investment and economic prosperity
 
Curriculum 11 12 (group-5)
Curriculum 11 12 (group-5)Curriculum 11 12 (group-5)
Curriculum 11 12 (group-5)
 
Say no to violence
Say no to violenceSay no to violence
Say no to violence
 

Viewers also liked

क्या होती है दोस्ती?
क्या होती है दोस्ती?क्या होती है दोस्ती?
क्या होती है दोस्ती?Wechansing Suliya
 
प्रकाेप
प्रकाेपप्रकाेप
प्रकाेपArjun Dev
 
सही Career कैसे चुने
सही Career कैसे चुनेसही Career कैसे चुने
सही Career कैसे चुनेActive Career Services
 
Shabd vichar
Shabd vicharShabd vichar
Shabd vicharamrit1489
 
मित्रता –पॉवर पॉइंट हरीश कुमार ,बरनाला
मित्रता –पॉवर पॉइंट हरीश कुमार ,बरनालामित्रता –पॉवर पॉइंट हरीश कुमार ,बरनाला
मित्रता –पॉवर पॉइंट हरीश कुमार ,बरनालाharish sharma
 
gender discrimination
gender discriminationgender discrimination
gender discriminationSHIV KUMAR
 
भारत में परिवार नियोजन की चुनौतियों के समाधान हेतु अभिनव विचार: संतोष कुमार झ...
भारत में परिवार नियोजन की चुनौतियों के समाधान हेतु अभिनव विचार: संतोष कुमार झ...भारत में परिवार नियोजन की चुनौतियों के समाधान हेतु अभिनव विचार: संतोष कुमार झ...
भारत में परिवार नियोजन की चुनौतियों के समाधान हेतु अभिनव विचार: संतोष कुमार झ...Santosh Kumar Jha
 
Motivation ppp-हरीश बरनाला
Motivation ppp-हरीश बरनालाMotivation ppp-हरीश बरनाला
Motivation ppp-हरीश बरनालाharish sharma
 
deen dayal upadhyaya grameen Kaushalya yojna
deen dayal upadhyaya grameen Kaushalya yojnadeen dayal upadhyaya grameen Kaushalya yojna
deen dayal upadhyaya grameen Kaushalya yojnaTrishala Gautam
 
Bible Journey बाइबिल यात्रा 9-11
Bible Journey बाइबिल यात्रा 9-11Bible Journey बाइबिल यात्रा 9-11
Bible Journey बाइबिल यात्रा 9-11Dr. Bella Pillai
 
तनाव प्रबंधन के साथ वितीय प्रबंधन के लिए डाक घर में खाता खुलवाए
तनाव प्रबंधन के  साथ वितीय प्रबंधन के लिए डाक घर में खाता खुलवाएतनाव प्रबंधन के  साथ वितीय प्रबंधन के लिए डाक घर में खाता खुलवाए
तनाव प्रबंधन के साथ वितीय प्रबंधन के लिए डाक घर में खाता खुलवाएmukesh Kapila
 
Woman empowerment
Woman empowermentWoman empowerment
Woman empowermentRavi Kumar
 
Personality Development_English & Hindi
Personality Development_English & HindiPersonality Development_English & Hindi
Personality Development_English & HindiMariyosh Joseph
 
Water conservation hindi
Water conservation hindiWater conservation hindi
Water conservation hindiPraveen Shukla
 
Sex education_लैंगिक शिक्षण
Sex education_लैंगिक शिक्षण Sex education_लैंगिक शिक्षण
Sex education_लैंगिक शिक्षण Sanjay Shedmake
 
सम्प्रेषण ,प्रभावी सम्प्रेषण की आवश्यकता
सम्प्रेषण ,प्रभावी सम्प्रेषण की आवश्यकतासम्प्रेषण ,प्रभावी सम्प्रेषण की आवश्यकता
सम्प्रेषण ,प्रभावी सम्प्रेषण की आवश्यकताDr.Sanjeev Kumar
 

Viewers also liked (20)

बाल अधिकार पुस्तिका
बाल अधिकार पुस्तिकाबाल अधिकार पुस्तिका
बाल अधिकार पुस्तिका
 
Important Health Education
Important Health Education Important Health Education
Important Health Education
 
क्या होती है दोस्ती?
क्या होती है दोस्ती?क्या होती है दोस्ती?
क्या होती है दोस्ती?
 
प्रकाेप
प्रकाेपप्रकाेप
प्रकाेप
 
सही Career कैसे चुने
सही Career कैसे चुनेसही Career कैसे चुने
सही Career कैसे चुने
 
Shabd vichar
Shabd vicharShabd vichar
Shabd vichar
 
मित्रता –पॉवर पॉइंट हरीश कुमार ,बरनाला
मित्रता –पॉवर पॉइंट हरीश कुमार ,बरनालामित्रता –पॉवर पॉइंट हरीश कुमार ,बरनाला
मित्रता –पॉवर पॉइंट हरीश कुमार ,बरनाला
 
gender discrimination
gender discriminationgender discrimination
gender discrimination
 
भारत में परिवार नियोजन की चुनौतियों के समाधान हेतु अभिनव विचार: संतोष कुमार झ...
भारत में परिवार नियोजन की चुनौतियों के समाधान हेतु अभिनव विचार: संतोष कुमार झ...भारत में परिवार नियोजन की चुनौतियों के समाधान हेतु अभिनव विचार: संतोष कुमार झ...
भारत में परिवार नियोजन की चुनौतियों के समाधान हेतु अभिनव विचार: संतोष कुमार झ...
 
Motivation ppp-हरीश बरनाला
Motivation ppp-हरीश बरनालाMotivation ppp-हरीश बरनाला
Motivation ppp-हरीश बरनाला
 
deen dayal upadhyaya grameen Kaushalya yojna
deen dayal upadhyaya grameen Kaushalya yojnadeen dayal upadhyaya grameen Kaushalya yojna
deen dayal upadhyaya grameen Kaushalya yojna
 
Birth defects
Birth defects Birth defects
Birth defects
 
Bible Journey बाइबिल यात्रा 9-11
Bible Journey बाइबिल यात्रा 9-11Bible Journey बाइबिल यात्रा 9-11
Bible Journey बाइबिल यात्रा 9-11
 
तनाव प्रबंधन के साथ वितीय प्रबंधन के लिए डाक घर में खाता खुलवाए
तनाव प्रबंधन के  साथ वितीय प्रबंधन के लिए डाक घर में खाता खुलवाएतनाव प्रबंधन के  साथ वितीय प्रबंधन के लिए डाक घर में खाता खुलवाए
तनाव प्रबंधन के साथ वितीय प्रबंधन के लिए डाक घर में खाता खुलवाए
 
Woman empowerment
Woman empowermentWoman empowerment
Woman empowerment
 
Quiz contest in Hindi 2014
Quiz contest in Hindi 2014Quiz contest in Hindi 2014
Quiz contest in Hindi 2014
 
Personality Development_English & Hindi
Personality Development_English & HindiPersonality Development_English & Hindi
Personality Development_English & Hindi
 
Water conservation hindi
Water conservation hindiWater conservation hindi
Water conservation hindi
 
Sex education_लैंगिक शिक्षण
Sex education_लैंगिक शिक्षण Sex education_लैंगिक शिक्षण
Sex education_लैंगिक शिक्षण
 
सम्प्रेषण ,प्रभावी सम्प्रेषण की आवश्यकता
सम्प्रेषण ,प्रभावी सम्प्रेषण की आवश्यकतासम्प्रेषण ,प्रभावी सम्प्रेषण की आवश्यकता
सम्प्रेषण ,प्रभावी सम्प्रेषण की आवश्यकता
 

Similar to घरेलु बालश्रम सामुदायिक अभिमुखीकरण

Ne human rights_in_islam
Ne human rights_in_islamNe human rights_in_islam
Ne human rights_in_islamLoveofpeople
 
Disability Rights in Nepal: NAPD Magazine
Disability Rights in Nepal: NAPD MagazineDisability Rights in Nepal: NAPD Magazine
Disability Rights in Nepal: NAPD MagazineScott Rains
 
Khanepani mahasul-nirdharan-aayog
Khanepani mahasul-nirdharan-aayogKhanepani mahasul-nirdharan-aayog
Khanepani mahasul-nirdharan-aayogDPNet
 
Achal sampatti-adhigrahan
Achal sampatti-adhigrahanAchal sampatti-adhigrahan
Achal sampatti-adhigrahanDPNet
 
Dp net constitution april 2k7
Dp net constitution april 2k7Dp net constitution april 2k7
Dp net constitution april 2k7DPNet
 
District health education guideline
District health education guidelineDistrict health education guideline
District health education guidelineUmesh Maharjan
 

Similar to घरेलु बालश्रम सामुदायिक अभिमुखीकरण (20)

Child domestic labor handbook
Child domestic labor handbookChild domestic labor handbook
Child domestic labor handbook
 
Ne human rights_in_islam
Ne human rights_in_islamNe human rights_in_islam
Ne human rights_in_islam
 
Hamro Aangan 2070
Hamro Aangan 2070Hamro Aangan 2070
Hamro Aangan 2070
 
E aaha sanchar pfd
E aaha sanchar  pfdE aaha sanchar  pfd
E aaha sanchar pfd
 
Disability Rights in Nepal: NAPD Magazine
Disability Rights in Nepal: NAPD MagazineDisability Rights in Nepal: NAPD Magazine
Disability Rights in Nepal: NAPD Magazine
 
Empowring working children
Empowring working childrenEmpowring working children
Empowring working children
 
बाल संरक्षण हाते पुस्तिका
बाल संरक्षण हाते पुस्तिकाबाल संरक्षण हाते पुस्तिका
बाल संरक्षण हाते पुस्तिका
 
6 aaha sanchar
6 aaha sanchar 6 aaha sanchar
6 aaha sanchar
 
Khanepani mahasul-nirdharan-aayog
Khanepani mahasul-nirdharan-aayogKhanepani mahasul-nirdharan-aayog
Khanepani mahasul-nirdharan-aayog
 
Achal sampatti-adhigrahan
Achal sampatti-adhigrahanAchal sampatti-adhigrahan
Achal sampatti-adhigrahan
 
Dp net constitution april 2k7
Dp net constitution april 2k7Dp net constitution april 2k7
Dp net constitution april 2k7
 
Parenting education for better care of children (Pictorial Guidebook)
Parenting education for better care of children (Pictorial Guidebook)Parenting education for better care of children (Pictorial Guidebook)
Parenting education for better care of children (Pictorial Guidebook)
 
Child rights in School
Child rights in SchoolChild rights in School
Child rights in School
 
Child protection in post earthquake situation
Child protection in post earthquake situationChild protection in post earthquake situation
Child protection in post earthquake situation
 
7 aaha sanchar
7 aaha sanchar 7 aaha sanchar
7 aaha sanchar
 
Bulletisn 23rd sept .
Bulletisn 23rd  sept .Bulletisn 23rd  sept .
Bulletisn 23rd sept .
 
Aahab sanchar 1 1
Aahab sanchar 1 1Aahab sanchar 1 1
Aahab sanchar 1 1
 
District health education guideline
District health education guidelineDistrict health education guideline
District health education guideline
 
3 aaha sanchar
3 aaha sanchar 3 aaha sanchar
3 aaha sanchar
 
Child Labor in Nepal
Child Labor in NepalChild Labor in Nepal
Child Labor in Nepal
 

More from Children & Women in Social Service and Human Rights

बालचौतारी कक्षा सञ्चालन निर्देशिका
बालचौतारी कक्षा सञ्चालन निर्देशिकाबालचौतारी कक्षा सञ्चालन निर्देशिका
बालचौतारी कक्षा सञ्चालन निर्देशिकाChildren & Women in Social Service and Human Rights
 
मनोसामाजिक सामस्या समाधानका लागी मनोविमर्श केन्द्र
मनोसामाजिक सामस्या समाधानका लागी मनोविमर्श केन्द्रमनोसामाजिक सामस्या समाधानका लागी मनोविमर्श केन्द्र
मनोसामाजिक सामस्या समाधानका लागी मनोविमर्श केन्द्रChildren & Women in Social Service and Human Rights
 

More from Children & Women in Social Service and Human Rights (17)

Child Rights in School
Child Rights in SchoolChild Rights in School
Child Rights in School
 
Reintegrating Nepalese child domestic workers with their families
Reintegrating Nepalese child domestic workers with their familiesReintegrating Nepalese child domestic workers with their families
Reintegrating Nepalese child domestic workers with their families
 
बालश्रम शोषणको विरोध गरौं
बालश्रम शोषणको विरोध गरौंबालश्रम शोषणको विरोध गरौं
बालश्रम शोषणको विरोध गरौं
 
बाल श्रमको प्रयोग नगरौं
बाल श्रमको प्रयोग नगरौंबाल श्रमको प्रयोग नगरौं
बाल श्रमको प्रयोग नगरौं
 
Role of children for child friendly school
Role of children for child friendly schoolRole of children for child friendly school
Role of children for child friendly school
 
Returning home: Children and their parents talk about reintegration
Returning home: Children and their parents talk about reintegrationReturning home: Children and their parents talk about reintegration
Returning home: Children and their parents talk about reintegration
 
The Invisible Workers
The Invisible WorkersThe Invisible Workers
The Invisible Workers
 
Report on Child Labor in Chitwan
Report on Child Labor in ChitwanReport on Child Labor in Chitwan
Report on Child Labor in Chitwan
 
Child Protection Policy and Procedure
Child Protection Policy and ProcedureChild Protection Policy and Procedure
Child Protection Policy and Procedure
 
बालसंरक्षणका लागि बालसहभागिता
बालसंरक्षणका लागि बालसहभागिताबालसंरक्षणका लागि बालसहभागिता
बालसंरक्षणका लागि बालसहभागिता
 
बालचौतारी कक्षा सञ्चालन निर्देशिका
बालचौतारी कक्षा सञ्चालन निर्देशिकाबालचौतारी कक्षा सञ्चालन निर्देशिका
बालचौतारी कक्षा सञ्चालन निर्देशिका
 
बालअघिकार सचेतना पुस्तिका
बालअघिकार सचेतना पुस्तिकाबालअघिकार सचेतना पुस्तिका
बालअघिकार सचेतना पुस्तिका
 
मनोसामाजिक सामस्या समाधानका लागी मनोविमर्श केन्द्र
मनोसामाजिक सामस्या समाधानका लागी मनोविमर्श केन्द्रमनोसामाजिक सामस्या समाधानका लागी मनोविमर्श केन्द्र
मनोसामाजिक सामस्या समाधानका लागी मनोविमर्श केन्द्र
 
The Bamboo Project : Nepal Report
The Bamboo Project : Nepal ReportThe Bamboo Project : Nepal Report
The Bamboo Project : Nepal Report
 
Separation denial of rights
Separation denial of rightsSeparation denial of rights
Separation denial of rights
 
Child Labor in Post Earthquake Nepal: Learning from Haiti & Pakistan
Child Labor in Post Earthquake Nepal: Learning from Haiti & PakistanChild Labor in Post Earthquake Nepal: Learning from Haiti & Pakistan
Child Labor in Post Earthquake Nepal: Learning from Haiti & Pakistan
 
CWISH Annual Report 2014
CWISH Annual Report 2014CWISH Annual Report 2014
CWISH Annual Report 2014
 

Recently uploaded

Activity 01 - Artificial Culture (1).pdf
Activity 01 - Artificial Culture (1).pdfActivity 01 - Artificial Culture (1).pdf
Activity 01 - Artificial Culture (1).pdfciinovamais
 
Russian Escort Service in Delhi 11k Hotel Foreigner Russian Call Girls in Delhi
Russian Escort Service in Delhi 11k Hotel Foreigner Russian Call Girls in DelhiRussian Escort Service in Delhi 11k Hotel Foreigner Russian Call Girls in Delhi
Russian Escort Service in Delhi 11k Hotel Foreigner Russian Call Girls in Delhikauryashika82
 
A Critique of the Proposed National Education Policy Reform
A Critique of the Proposed National Education Policy ReformA Critique of the Proposed National Education Policy Reform
A Critique of the Proposed National Education Policy ReformChameera Dedduwage
 
9548086042 for call girls in Indira Nagar with room service
9548086042  for call girls in Indira Nagar  with room service9548086042  for call girls in Indira Nagar  with room service
9548086042 for call girls in Indira Nagar with room servicediscovermytutordmt
 
Grant Readiness 101 TechSoup and Remy Consulting
Grant Readiness 101 TechSoup and Remy ConsultingGrant Readiness 101 TechSoup and Remy Consulting
Grant Readiness 101 TechSoup and Remy ConsultingTechSoup
 
Key note speaker Neum_Admir Softic_ENG.pdf
Key note speaker Neum_Admir Softic_ENG.pdfKey note speaker Neum_Admir Softic_ENG.pdf
Key note speaker Neum_Admir Softic_ENG.pdfAdmir Softic
 
Ecosystem Interactions Class Discussion Presentation in Blue Green Lined Styl...
Ecosystem Interactions Class Discussion Presentation in Blue Green Lined Styl...Ecosystem Interactions Class Discussion Presentation in Blue Green Lined Styl...
Ecosystem Interactions Class Discussion Presentation in Blue Green Lined Styl...fonyou31
 
BAG TECHNIQUE Bag technique-a tool making use of public health bag through wh...
BAG TECHNIQUE Bag technique-a tool making use of public health bag through wh...BAG TECHNIQUE Bag technique-a tool making use of public health bag through wh...
BAG TECHNIQUE Bag technique-a tool making use of public health bag through wh...Sapna Thakur
 
Student login on Anyboli platform.helpin
Student login on Anyboli platform.helpinStudent login on Anyboli platform.helpin
Student login on Anyboli platform.helpinRaunakKeshri1
 
Q4-W6-Restating Informational Text Grade 3
Q4-W6-Restating Informational Text Grade 3Q4-W6-Restating Informational Text Grade 3
Q4-W6-Restating Informational Text Grade 3JemimahLaneBuaron
 
microwave assisted reaction. General introduction
microwave assisted reaction. General introductionmicrowave assisted reaction. General introduction
microwave assisted reaction. General introductionMaksud Ahmed
 
APM Welcome, APM North West Network Conference, Synergies Across Sectors
APM Welcome, APM North West Network Conference, Synergies Across SectorsAPM Welcome, APM North West Network Conference, Synergies Across Sectors
APM Welcome, APM North West Network Conference, Synergies Across SectorsAssociation for Project Management
 
Advanced Views - Calendar View in Odoo 17
Advanced Views - Calendar View in Odoo 17Advanced Views - Calendar View in Odoo 17
Advanced Views - Calendar View in Odoo 17Celine George
 
social pharmacy d-pharm 1st year by Pragati K. Mahajan
social pharmacy d-pharm 1st year by Pragati K. Mahajansocial pharmacy d-pharm 1st year by Pragati K. Mahajan
social pharmacy d-pharm 1st year by Pragati K. Mahajanpragatimahajan3
 
General AI for Medical Educators April 2024
General AI for Medical Educators April 2024General AI for Medical Educators April 2024
General AI for Medical Educators April 2024Janet Corral
 
Paris 2024 Olympic Geographies - an activity
Paris 2024 Olympic Geographies - an activityParis 2024 Olympic Geographies - an activity
Paris 2024 Olympic Geographies - an activityGeoBlogs
 
Software Engineering Methodologies (overview)
Software Engineering Methodologies (overview)Software Engineering Methodologies (overview)
Software Engineering Methodologies (overview)eniolaolutunde
 
The Most Excellent Way | 1 Corinthians 13
The Most Excellent Way | 1 Corinthians 13The Most Excellent Way | 1 Corinthians 13
The Most Excellent Way | 1 Corinthians 13Steve Thomason
 
Introduction to Nonprofit Accounting: The Basics
Introduction to Nonprofit Accounting: The BasicsIntroduction to Nonprofit Accounting: The Basics
Introduction to Nonprofit Accounting: The BasicsTechSoup
 

Recently uploaded (20)

Activity 01 - Artificial Culture (1).pdf
Activity 01 - Artificial Culture (1).pdfActivity 01 - Artificial Culture (1).pdf
Activity 01 - Artificial Culture (1).pdf
 
Russian Escort Service in Delhi 11k Hotel Foreigner Russian Call Girls in Delhi
Russian Escort Service in Delhi 11k Hotel Foreigner Russian Call Girls in DelhiRussian Escort Service in Delhi 11k Hotel Foreigner Russian Call Girls in Delhi
Russian Escort Service in Delhi 11k Hotel Foreigner Russian Call Girls in Delhi
 
A Critique of the Proposed National Education Policy Reform
A Critique of the Proposed National Education Policy ReformA Critique of the Proposed National Education Policy Reform
A Critique of the Proposed National Education Policy Reform
 
9548086042 for call girls in Indira Nagar with room service
9548086042  for call girls in Indira Nagar  with room service9548086042  for call girls in Indira Nagar  with room service
9548086042 for call girls in Indira Nagar with room service
 
Grant Readiness 101 TechSoup and Remy Consulting
Grant Readiness 101 TechSoup and Remy ConsultingGrant Readiness 101 TechSoup and Remy Consulting
Grant Readiness 101 TechSoup and Remy Consulting
 
Key note speaker Neum_Admir Softic_ENG.pdf
Key note speaker Neum_Admir Softic_ENG.pdfKey note speaker Neum_Admir Softic_ENG.pdf
Key note speaker Neum_Admir Softic_ENG.pdf
 
Ecosystem Interactions Class Discussion Presentation in Blue Green Lined Styl...
Ecosystem Interactions Class Discussion Presentation in Blue Green Lined Styl...Ecosystem Interactions Class Discussion Presentation in Blue Green Lined Styl...
Ecosystem Interactions Class Discussion Presentation in Blue Green Lined Styl...
 
BAG TECHNIQUE Bag technique-a tool making use of public health bag through wh...
BAG TECHNIQUE Bag technique-a tool making use of public health bag through wh...BAG TECHNIQUE Bag technique-a tool making use of public health bag through wh...
BAG TECHNIQUE Bag technique-a tool making use of public health bag through wh...
 
Student login on Anyboli platform.helpin
Student login on Anyboli platform.helpinStudent login on Anyboli platform.helpin
Student login on Anyboli platform.helpin
 
Q4-W6-Restating Informational Text Grade 3
Q4-W6-Restating Informational Text Grade 3Q4-W6-Restating Informational Text Grade 3
Q4-W6-Restating Informational Text Grade 3
 
microwave assisted reaction. General introduction
microwave assisted reaction. General introductionmicrowave assisted reaction. General introduction
microwave assisted reaction. General introduction
 
APM Welcome, APM North West Network Conference, Synergies Across Sectors
APM Welcome, APM North West Network Conference, Synergies Across SectorsAPM Welcome, APM North West Network Conference, Synergies Across Sectors
APM Welcome, APM North West Network Conference, Synergies Across Sectors
 
Advanced Views - Calendar View in Odoo 17
Advanced Views - Calendar View in Odoo 17Advanced Views - Calendar View in Odoo 17
Advanced Views - Calendar View in Odoo 17
 
social pharmacy d-pharm 1st year by Pragati K. Mahajan
social pharmacy d-pharm 1st year by Pragati K. Mahajansocial pharmacy d-pharm 1st year by Pragati K. Mahajan
social pharmacy d-pharm 1st year by Pragati K. Mahajan
 
General AI for Medical Educators April 2024
General AI for Medical Educators April 2024General AI for Medical Educators April 2024
General AI for Medical Educators April 2024
 
Paris 2024 Olympic Geographies - an activity
Paris 2024 Olympic Geographies - an activityParis 2024 Olympic Geographies - an activity
Paris 2024 Olympic Geographies - an activity
 
Software Engineering Methodologies (overview)
Software Engineering Methodologies (overview)Software Engineering Methodologies (overview)
Software Engineering Methodologies (overview)
 
The Most Excellent Way | 1 Corinthians 13
The Most Excellent Way | 1 Corinthians 13The Most Excellent Way | 1 Corinthians 13
The Most Excellent Way | 1 Corinthians 13
 
Mattingly "AI & Prompt Design: The Basics of Prompt Design"
Mattingly "AI & Prompt Design: The Basics of Prompt Design"Mattingly "AI & Prompt Design: The Basics of Prompt Design"
Mattingly "AI & Prompt Design: The Basics of Prompt Design"
 
Introduction to Nonprofit Accounting: The Basics
Introduction to Nonprofit Accounting: The BasicsIntroduction to Nonprofit Accounting: The Basics
Introduction to Nonprofit Accounting: The Basics
 

घरेलु बालश्रम सामुदायिक अभिमुखीकरण

  • 3. 3;fd'bflos cled'vLs/0f lgb]{lzsf 3/]n' afn>d ;fd'bflos cled'vLs/0f k|sfzsM ;dfh;]jf tyf dfgjclwsf/df dlxnf / afnaflnsf -l;lj;_
  • 4. 4 ;fd'bflos cled'vLs/0f lgb]{lzsf k|sfzs ;dfh;]jf tyf dfgjclwsf/df dlxnf / afnaflnsf -l;lj;_ rfjlxn, sf7df8f}+ . www.cwish.org.np ;jf{lwsf/ © M ;dfh;]jf tyf dfgjclwsf/df dlxnf / afnaflnsf -l;lj;_ ;Nnfxsf/ M zflGt clwsf/L ;+of]hg M ldng w/]n n]vg M /d]zs'df/ kf}8]n / a]bk|;fb ;fksf]6f ;xof]uLx¿ M k"0f{snf zdf{, o'j/fh l3ld/], k|ltzf b]jfg, dbg lzjfsf]6L, sdn rfkfufFO{ / ;'jf; vltj8f z'4fz'l4 M ;'efj yfkf k|yd k|sfzg M h'g @))% k|sflzt ;+Vof M %)) k|lt ISBN : 99946-816-0-5 lk|—k|]; / 5kfO M 6fOD; ls|ozg k|sfzg ;xof]u M afn>d cGTosf nflu cGt/f{li6«o sfo{s|d, cGt/f{li6«o >d ;+u7gsf] sfof{no nlntk'/ g]kfn .
  • 5. 5;fd'bflos cled'vLs/0f lgb]{lzsf ljZje/ sl/a @$ s/f]8 afnaflnsfx¿ ljljwvfn] >ddf ;+nUg eO{ cfkmgf] afnfkg latfpg afWo 5g . oLdWo] clwstd afnaflnsfx¿ c;+ul7t jf cw{;+ul7t If]qsf] >ddf ;+nUg 5g . afn>d xfd|f] ;dfhsf] gsf/fTds kf6f] xf], h;n] dfgj ;Eotfdfly g} k|Zg p7fpF5 . 3/]n' afn>d o:t} afn>dsf] If]qx¿dWo] Ps k|d'v >d If]q xf] . g]kfndf klg %% xhf/eGbf a9L afnaflnsfx¿ 3/]n' >ddf ;++nUg eO{ hLjg ofkg ul//x]sf 5g . 3/]n' >ddf afnaflnsfsf] ;+nUgtfn] afnaflnsfsf] zf/Ll/s dfgl;s / ;fdflhs ljsf;df c;/ t u5{ g} ;fy} ;Dk'0f{ ;dfhnfO{ g} w]/} kl5 ws]Nb5 / lg/Gt/ ul/aLtkm{ pGd'v u/fpFb5 . t;y{ klg o; 3/]n' afn>d k|yfsf] cGTo x'g' h?/L 5 . 3/]n' afn>d zf]if0f tyf 3/]n' >ddf afnaflnsfnfO{ ;+nUg u/fpg] k|yfs} cGTo ug{sf nflu ;/sf/L, u}/;/sf/L kIfx¿af6 w]/} k|oTgx¿ ul/g' h?/L 5 . g]kfndf >L %sf] ;/sf/ / cGt/f{li6«o >d ;+u7gn] ;+o'Qm ¿kdf lgs[i6 k|sf/ sf] afn>d cGTo ug{ ;doa4 sfo{s|d nfu" ul//x]sf] 5 / 3/]n' afn>d o; sfo{s|dsf] Ps k|d'v nlIft ;d"x klg xf] . 3/]n' afn>ddf c;fWo} sd k|oTgx¿ ePsf] b]lvG5 . o;sf] sf/0f eg]sf] 3/]n' afn>dnfO{ a'emg] / o;df x:tIf]k ug{ cfjZos ;Lk tyf cg'ejsf] sdL klg xf] eGg] nfUb5 . o:tf] cj:yfdf l;lj; -;dfh ;]jftyf dfgj clwsf/df dlxnf / afnaflnsf_ n] 3/]n' afn>d zf]if0f cGTosf nflu :yfgLo lgsfo ljz]ift gu/kflnsfx¿ / cGo u}/;/sf/L ;+3;+:yfx?sf] Ifdtf ljsf; ug]{ p4]Zon] ljleGg lgb]{lzsfx¿ k|sflzt u/]sf]df ;j{k|yd t l;lj;nfO{ xflb{s awfO tyf wGojfb lbg rfxfG5' . oL lgb]{lzsfx¿n] 3/]n' afn>d zf]if0fsf] cGTo tyf lgs[i6 k|sf/sf] 3/]n' afn>d cGTosf nflu ljleGg lgsfox¿ljr ;dembf/L a9fO{ 3/]n' afn>d lgjf/0f ug{ pTk|]l/t ug]{5 / cfjZos sfo{s|dx¿ ug{ ;DalGwt lgsfox¿sf] Ifdtf clej[l4 ug{ dxTjk"0f{ e"ldsf v]Ng]5 eGg] cfzf lnPsf] 5' . k|fSsyg
  • 6. 6 ;fd'bflos cled'vLs/0f lgb]{lzsf oL lgb]{lzsfx¿sf] k|sfzg g]kfndf afn>dlj?4sf] cleofgdf Ps sf];]9'++uf ;flat x'g]5 eGg] klg czff /fv]sL 5' . o; lgb]{lzsfsf] sfof{Gjogsf] ;Gbe{df b]vfk/]sf sdL sdhf]/Lx¿nfO{ cf}+NofO{ k|fKt ;'emfjx¿sf] cfwf/df l;lj;n] cfufdL lbgdf lgb]{lzsfx¿sf] kl/dfh{g tyf k'gM k|sfzg ub}{ hfcf]; eGg] klg z'esfdgf lbg rfxfG5' . cGtdf l;lj;nufot 3/]n' afn>d zf]if0flj?4sf] cleofgdf ;+nUg x'g'ePsf ;Dk"0f{ ;+3;+:yf÷AolQmx¿nfO{ o; lgb]{lzsf kmnbfoL x'g]5 eGg] k"0f{ ljZj:t 5' . wGojfb . ldlt @))%, @& h'g n}nf 6}Udf] /]•L lgb]{zs cGt/f{li6«o >d ;+u7gsf] sfo{no nlntk'/ g]kfn
  • 7. 7;fd'bflos cled'vLs/0f lgb]{lzsf ljZjdf @$ s/f]8eGbf a9L afnaflnsfx¿ >ddf ;+nUg /x]sf] lttf] oyfy{leq afFlr/x]sf xfd|f afnaflnsfx¿sf] eljio / To;n] emNsfpg] xfd|f] ;dfhsf] jt{dfg tyf eljio b'j} cToGt} uDeL/ / lrGtfhgs b]lvG5 . xfd|f] b]zdf klg aL; nfveGbf a9L afnaflnsfx¿ >ddf ;+nUg /x]sf 5g h;dWo] ! nfv @& xhf/ afnaflnsfx¿ lgs[i6 k|sf/sf] afn>ddf ;+nUg /xL cfkmgf] hLjg ofkg ul//x]sf 5g . o;/L lgs[i6 afn >ddf ;+nUg x'g afWo ePsf afnaflnsfx¿df ;jf{lws ;+Vof 3/]n' afn>ldsx¿sf] /x]sf] 5 . cGt/f{li6«o >d ;+u7gsf] tYofÍcg';f/ g]kfnsf ;x/L If]qdf dfq %% xhf/eGbf a9L afnaflnsfx¿ 3/]n' >ddf ;+nUg /x]sf 5g . 3/]n' >ddf ;+nUg afnaflnsfx¿ ljleGgvfn] lx+;f, zf]if0f tyf b'Jo{jxf/x¿ vKg afWo eO/x]sf 5g / klg o:tf] cj:yfdf yf]/} dfq ;+3;+:yf tyf ;/sf/L lgsfox¿n] o; If]qnfO{ cfjZos dfqfdf Wofg k'/ofpg ;ls/x]sf] b]lvFb}g eg] eO/x]sf k|of;x¿df klg sdL sdhf]/Lx¿ b]lvG5g . o; cj:yfdf 3/]n' >ddf cf7 aif{eGbf a9L ;do sfo{/t /xL nfdf] cg'ej xfl;n u/]sf] ;+:yfsf] x}l;otn] klg xfdLn] cfkmgf cg'ejx¿ ljleGg ;+3;+:yf tyf ;/sf/L lgsfox¿;Fu ;f6f;f6 ug'{ h?/L b]lvG5 h;n] ubf{ cfufdL lbgdf o; If]qdf x'g] ljsf;] x:tIf]kx¿ k|efjsf/L / kl/0ffdd'vL x'g ;s"g . oxL s'/fnfO{ dWogh/ ub}{ xfd|f] ;+:yf ;dfh;]jf tyf dfgjclwsf/df dlxnf / afnaflnsf -l;lj;_ n] 3/]n' afn>d / x:tIf]ksf pkfox¿ ljifoleq ljleGg sfo{lgb]{lzsfx¿ t}of/ u/]sf] 5 / To;} cGtu{t of] æ3/]n' afn>d ;fd'bflos cled'vLs/0fÆ k':ts oxfFx¿dfem k|:t't ug{ kfpFbf xfdLnfO{ cToGt} v';L nfu]sf] 5 . xfdL cfzf ub{5f}+ xfd|f] of] k|of; 3/]n' afn>d zf]if0fsf] cGTosf nflu cjZo g} ;fy{sl;4 x'g]5 / o;sf nflu y'k|} kf7sx¿n] o;df n]lvPsf pkfox¿nfO{ Jojxfl/s ¿kdf sfof{Gjog ug'{x'g]5 . cfef/
  • 8. 8 ;fd'bflos cled'vLs/0f lgb]{lzsf of] k':ts t}of/ kfg{ cxf]/fq ldx]gt ug'{x'g] /d]z kf}8]n tyf a]bk|;fb ;fksf]6fnfO{ xfdL wGojfb glbO/xg ;Sb}gf}+ . ;fy} o;df z'4fz'l4 x]l/lbg] ;'efj yfkf, o;sf] n]—cfp6 l8hfOgsf sfd ug'{x'g] 6fOD; ls|ozgsf ;'j0f{ efO / o;df cfjZos lrqx¿ agfO{ ;3fpg'x'g] /fhg sfkmn], k[YjL >]i7 / pbo efOnfO{ xfdL w]/}—w]/} wGojfb lbg rfxfG5f}+ . o; k':ts k|sfzg ug{ cfly{s ;xof]u pknAw u/fpg] ;+:yf cGt/f{li6«o >d ;+u7gk|lt xfdL cfef/ JoQm ug{ rfxfG5f}+ . cGtdf o; k':ts lgdf{0f, k|sfzg tyf ljt/0fdf ;3fpg'x'g] l;lj;df cfj4 ;Dk"0f{ efOalxgLx¿ tyf sd{rf/L ;fyLx¿nfO{ klg w]/}—w]/} wGojfb lbg rfxfG5' . of] k':ts xfd|f] klxnf] k|of; xf], t;y{ xfdL] o;df ;Defljt sdL / q'l6x¿sf] ;DefjgfnfO{ gsfg{ ;Sb}gf}+ . To;}n] xfdL oxfFx¿sf] ;'emfj, k|ltls|ofsf] af6f] x]l//x]sf x'g]5f}+ . wGojfb zflGt clwsf/L cWoIf
  • 9. 9;fd'bflos cled'vLs/0f lgb]{lzsf ljifo;"rL ;xhstf{nfO{ lgb]{zg @ 3/]n' afn>lds sf] x'g < $ 3/]n' afn>dsf] sf/0f / c;/ !! lgs[i6 k|sf/sf] 3/]n' afn>ddf ;'wf/ Nofpg] pkfox¿ !% 3/]n' afn>d zf]if0flj?4sf] cfrf/;+lxtf @#
  • 10. 10 ;fd'bflos cled'vLs/0f lgb]{lzsf e"ldsf cfh ljZjdf @$ s/f]8eGbf a9L afnaflnsfx¿ >ddf ;+nUg eO{ hLjg ljtfpg k/]sf]n] lzIff, :jf:Yo, dgf]/~hgnufotsf afnclwsf/af6 jl~rt x'g afWo eO{/x]sf 5g . afn>ddf ;+nUg ePs} sf/0fn] bzf}+ nfv afnaflnsfx¿ zf/Ll/ s dfgl;s ljsf; ug{af6 al~rt x'g k'u]sf 5g . xfd|f] b]zdf 7"nf] ;+Vofdf / x]sf uf]7fnf, vnf;L, xf]6]nnufot ljljw If]qdf sfd ug]{ afn>ldsx¿sf] cj:yf o:t} kL8fbfoL 5 . cem 3/sf] rf/ kvf{nleq /x]/ lgl/x eP/ laxfgb]lv a]n'sf;Dd 3/leqsf wGbfx¿ n'?n'? ul//xg] 3/]n' afn>ldsx¿sf] cj:yf emg} uDeL/ 5 . xfd|f] b]zsf] ;x/L If]qdf dfq %% xhf/eGbf a9L 3/]n' afn>ldsx¿ 5g, h;sf] hLjg si6bfoL 5 / tTsfn ;'wf/fTds tyf lgif]wfTds x:tIf]kx¿ ug'{ h?/L b]lvG5 . o;} ;Gb{edf !$ aif{ eGbf klg sd pd]/sf afnaflnsx¿nfO{ >ddf ;+nUg gu/fpg / !$ jif{eGbf dfly pd]/sf afnaflnsfx¿ 3/]n' >ddf ;+nUg eO{/xFbf pgLx¿sf] clwsf/ /Iff ug{ /f]huf/bftf / ;d'bfosf cGo JolQmx¿nfO{ ;r]t agfpg / kl/rfng ug{ h?/L 5 . o;} ;Gbe{df of] ;fd'bflos cled'vLs/0f lgb{]lzsf tof/ ul/Psf] xf] .
  • 11. 11;fd'bflos cled'vLs/0f lgb]{lzsf nf nf nf nf nf=========================== cfwf /ft;Dd ;w}+ sfd ug'{k5{ —@ ;fgf] sfFwdf sfd} sfdsf] af]em kg]{ u5{ —@ cfwf /ft;Dd ;w}+ sfd ug'{k5{ —@ ;fgf] sfFwdf sfd} sfdsf] af]em kg]{ u5{ —@ nfn nfn nfn nfn nfn nfn nf/fnf nf slt vfpFm h'7f]k'/f] slt vfpmF ufnL ;+uLt =================================== slt vfpFm h'7f]k'/f] slt vfpmF ufnL af]Ng klg 8/dbf]{ x'G5 ;w}+el/ —@ cfdf a'af;Fu e]6g cfFQ]sf] 5 dg —@ dgsf] s'/f s;nfO{ egf}+ sf] 5 ;'Gg] hg —@ k9g] n]Vg] xfd|f] wf]sf] slxn] k"/f xf]nf ;+uLt =================================== k9g] n]Vg] xfd|f] wf]sf] slxn] k"/f xf]nf xfd|f nflu s;n] kf] ;f]lrlbg] xf]nf —@ df}sf kfP xfdL klg of]Uo aGg ;S5f}+ —@ 3/, ;dfh, b]zsf] nflu s]xL g s]xL u5f}+{ —@ cfwf /ft;Dd ;w}+ sfd ug'{k5{ —@ ;fgf] sfFwdf sfd} sfdsf] af]em kg]{ u5{ —@ 3/, ;dfh, b]zsf] nflu s]xL g s]xL u5f}+{ —$ 3/]n' afn>ldssf] kL8f /rgfM /d]zs'df/ kf}8]n ;+uLtM 6Lsf e08f/L
  • 12. 12 ;fd'bflos cled'vLs/0f lgb]{lzsf ;d'bfodf 3/]n' afn>dlj?4 r]tgf clej[l4 ug{ tyf pgLx¿nfO{ lgs[i6 k|sf/sf] 3/]n' afn>dlj?4sf] cleofgdf ;fd]n u/fpgsf nflu pgLx¿aLr # 306fsf] 5nkmn rnfpg] p2]Zon] of] lgb]{lzsf tof/ ul/Psf] 5 . ;d'bfoaLr 5nkmn sfo{qmd ;+rfng ubf{ lgDg s'/fdf Wofg k'¥ofpg'xf]; . != 5nkmn sfo{qmd ;+rfng ug{'cl3 ;xefuLx¿;Fu ;xh jftfj/0f agfO{ kl/ro ug{'xf]; / o;kl5 # 306f;Dd 3/]n' afn>dsf] af/]df 5nkmn ul/g] af/]df 5nkmn ul/g] s'/fsf] hfgsf/L lbg'xf]; . @= kl/rokl5 klxnf] lqmofsnfksf] ¿kdf ;xhstf{n] æafn>ldssf] kL8fÆ uLt cfkm" klg ufpg'xf]; / ;xefuLx¿nfO{ p7g cg'/f]w ub}{ pgLx¿nfO{ klg ;Fu;Fu} ufpg nufpg'xf]; . o;kl5 lgb]{lzsfdf pNn]v ePsf] k|lqmof ckgfO{ 5nkmn rnfpg'xf]; . #= ;xefuLx¿aLr ;xh jftfj/0f l;h{gf ug{sf] nflu r'l6snf, 5f]6f syf, sljtf uLt cflb ;'gfpg] / ;xefuLx¿nfO{ klg ;'gfpg nufpg'xf]; . $= ;xefuLx¿;Fu ;s];Dd a9L cGt/lqmof ug{'xf]; . ;Defif0fsf] k|lqmofnfO{ ;s];Dd sd ug{'xf]; . %= of] lgb]{lzsf ;d'bfodf 5nkmn rnfpgsf] nflu Ps dfq ljsNk xf]Og . ;xhstf{n] o;b]lv afx]s cGo l;h{gfTds 9+uaf6 klg 5nkmnnfO{ cufl8 a9fpg ;Sg'x'g]5 . ^= 5nkmn sfo{qmdsf] cGTodf cfrf/;+lxtfdf x:TffIf/ ug{ cfXjfg ug'{xf]; . &= 5nkmn sfo{qmd s:tf] nfUof] < ;xefuLx¿af6 k[i7kf]if0f dfUg'xf]; . *= ;xefuLx¿nfO{ sfo{qmddf ;xefuL ePsf]df wGojfb lb+b} sfo{qmd ;dfkg ePsf] hfgsf/L lbg'xf]; . ;xhstf{nfO{ lgb]{zg
  • 13. 13;fd'bflos cled'vLs/0f lgb]{lzsf 3/]n' afn>lds sf] x'g < ;do M;do M;do M;do M;do M ^) ldg]6 p2]Zo 5nkmnsf] cGTodf ;xefuLx¿ 3/]n' afn>d / lgs[i6 k|sf/sf] 3/]n' afn>dsf] af/]df atfpg ;Sg]5g . lqmofsnfk != ;xefuLx?nfO{ Go'hlk|G6df n]lvPsf] ædgs'df/Lsf] syfÆ k9g nufpg] / lgDg k|Zgx?sf] cfwf/df 5nkmn rnfpg] . dgs'df/L zfxsf] syf dxf]Q/Lsf] uf}zfnfdf km}lnPsf] sfnfhf/sf] dxfdf/Lsf] sf/0f dgs'df/L ;fg} x'Fbf pgsf cfdfafa'sf] d[To' eof] . xh'/cfdf / sfsfsf] x]/rfxaf6 pgL / pgsf efOalxgLx¿ x's]{sf lyP . pgsf b'O{j6f efO tyf Pp6L alxgL lyP . b'O{j6f efOx¿dWo] Ps hgf kf]v/fdf / Ps hgf sf7df8f}+df 3/]n' afn>ldssf] ?kdf sfd ug]{ uy]{ . alxgL rflxF ;fg} ePsf]n] xh'/cfdf;Fu a:blyOg . pgL rflx+ lj/f6gu/sf] Ps hgf pBf]ukltsxfF a;]sL lyOg . !# jif{sL dgs'df/Ln] :s'n hfg] tLa| dg x'Fbfx'Fb} klg o:tf] cj;/ slxNo} kfOgg . laxfgb]lv a]n'sf !) ah];Dd efG;fs} wGbf ub}{ pgnfO{ 7Ls x'GYof] . efG;fsf] sfdaf6 km';{b kfPsf] k|yd r/0f
  • 14. 14 ;fd'bflos cled'vLs/0f lgb]{lzsf a]nf n'uf w'g] tyf cGo ;/;kmfO ug]{ sfd ug'{ kb{Yof] . c¿sf] cfdfafa'n] 5f]/ f 5f]/Lx¿nfO{ dfof u/]sf] b]Vbf pgnfO{ cfkmgf cfdfafa'sf] ;Demgfn] ;tfpFYof] / c¿n] gb]Vg] u/L n's]/ ?g] ub{lyg . pgnfO{ dlxgfjf/L ? @)) .– lbOg] ul/GYof] . Tof] klg dflnsn] xh'/cfdfnfO{ lbg] u/]sf] x'gfn] pgL Tof] k};f cfkm" rnfpg kfpFlbglyOg . dflnssf 5f]/fx¿af6 k6s–k6s of}gzf]if0f / b'Jo{jxf/sf] l;sf/ x'g' kb{Yof] t/ pgsf] ph'/L ;'Gg] sf]xL lyPg . Psk6s cfkm"dfly ePsf] o:tf] Jojxf/sf] af/]df dflnSgL;Fu eGbf dflnSgLn] pN6} cfkmgf 5f]/fsf] kIf lnP/ dgs'df/LnfO{ huN6ofPsL lyOg . o;a]nf t dgs'df/Ln] dflnSgL;Fu s]xL eGg] cfF6 ug{ ;lsgg t/ dgdg} kl5 7"nf] eP/ dflnSgL / p;sf 5f]/fx¿n] u/]sf] b'Jo{jxf/sf] lj?4df abnf lng] c7f]6 ul/g . 5nkmnsf nflu k|Zgx¿ != dgs'df/Lsf] cfdfafa'sf] s;/L d[To' eP5 < @= pgsf b'O{ hgf efOx¿ s] sfd ubf{ /x]5g < #= dgs'df/L s;sf] 3/df sxfF a;]sL /lx5g < $= pgn] ToxfF s]–s] sfdx¿ ug'{ kbf]{/x]5 < %= pgn] :s'n hfg] cj;/ lsg kfOgl5g < ^= pgL lsg s;}n] gb]Vg] u/L n's]/ ?g] ub{lyg < &= dflnsn] lbPsf] tna dgs'df/Ln] rnfpg kfpFlyg < *= pgnfO{ dflnSgLn] lsg s'6]sL xf]lng < (= pgL s:tf] k|sf/sf] afn>lds x'g < !)= 3/]n' afn>lds s;nfO{ eGg] < !!= lgs[i6 k|sf/sf] 3/]n' afn>d eg]sf] s] xf] < !@= ufF;, af;, skf;, lzIff, :jf:Yonufotsf afnaflnsfn] kfpg] ;a} lsl;dsf clwsf/x¿ pkef]u ub}{ afnaflnsfs} JolQmTj ljsf;sf] nflu cfkmg} 3/leq nufOg] ;fdfGo sfd afn>d xf] <
  • 15. 15;fd'bflos cled'vLs/0f lgb]{lzsf @= ;xefuLn] eg]sf clGtd tLgj6f k|Zgsf] pQ/ Go'hlk|G6÷sfnf]kf6Ldf l6Kg'xf]; . #= ;xefuLx?aLr a'l4dfgsf] syf Go'hlk|G6df n]vL s'g} Pp6f ;xefuLnfO{ ;a}n] ;'Gg] u/L k9g nufpg] . a'l4dfgsf] syf t]x|y'd 3/ ePsf] a'l4dfg nfdfnfO{ 3/df vfg nufpg g} wf}–wf} k/]sf]n] * jif{s} pd]/df p;sf] sfsfn] sf7df08f} NofO{ xl/axfb'/sf] 3/df dlxgfsf] ? @)).– Kffpg] u/L /flvlbP . a'l4dfgn] xl/axfb'/sf 3/df 3/leqsf sfdx¿sf] cltl/Qm af/Ldf ;fukft /f]Kg] sfd klg ug{' kb{Yof] . ;'?s} lbgb]lv xl/axfb'/ / pgsf] kl/jf/n] a'l4dfgnfO{ /fd|f] Jojxf/ u/]sf lyP . Ps b'O{ dlxgf al;;s]kl5 a'l4dfgn] klg OdfGbf/L;fy sfd ug{ yfNof] . pm xl/axfb'/sf] 5f]/fsf] ;fyL klg eof] . o;} qmddf xl/axfb'/n] a'l4dfgnfO{ 3/ glhs} Pp6f u}/;/sf/L ;+:yfn] ;+rfng u/]sf] cgf}krfl/s afnsIffdf egf{ ul/lbP . a'l4dfg afnsIffdf k9g kfpFbf ;fx|} g} v';L eof] lsgls p;n] k9g kfpF5' eGg] s'/f ;f]r]s} lyPg . p;n] /f]huf/bftfnfO{ cfkmg} cleefjssf] ¿kdf ;Demg yfNof] . xl/axfb'/n] dlxgfsf] ? @)).– a}+sdf hDdf ul/lbg yfn] . dlxg}lkR5] a'l4dfgnfO{ hDdf ePsf] ?lkofFsf] hfgsf/L lbg yfn] . a'l4dfgn] gf} dlxg] cgf}krfl/s sIff /fd|/L kf/ u¥of] . o;kl5 xl/axfb'/n] ;+:yfsf] ;xof]u lnP/ ljBfnodf sIff $ df egf{ ul/lbP . a'l4dfg ;/f;/ sIffdf kf; x'Fb} uof] lsgls pm hlxn] klg sfd ;s]/ k9g] / u[xsfo{ ug]{ ub{Yof] . ga'em]sf] s'/f xl/axfb'/nfO{ ;f]Wg] ub{Yof] . rf8af8df xl/axfb'/n] a'l4dfgnfO{ gofF n'uf xflnlbg], tnasf] cltl/Qm o;f] b'O{rf/ k};f k'm/df;L ug{ klg lbg] ub{y] . a'l4dfg a]nfavtdf 3/kl/jf/;Fu e]63f6 ug{sf nflu t]x|y'd klg hfg] ub{Yof] . ;f]xL 3/df a;]/ a'l4dfgn] cfO= P=;Dd kf; u¥of] . kl5 p;n] xl/axfb'/s} ;Nnfxdf cfO= P= k9]sL Pp6L o'jtL;Fu ljx] u/L xl/axfb'/s} 3/ glhs} 8]/f lnP/ a:g yfn] . a'l4dfgn] xl/axfb'/sf] 3/df hDdf ePsf] k};fn] Pp6f k;n vf]nL hLjg lgjf{x ug{ yfn]sf 5g . k|To]s b'Mv;'vdf xl/axfb'/sf] 3/ hfg] cfpg] ub{5g .
  • 16. 16 ;fd'bflos cled'vLs/0f lgb]{lzsf $= cl3Nnf] k6s ;'gfOPsf] dgs'df/Lsf] syf / a'l4dfgsf] syfdf s] km/s 5 < ;xefuLx?nfO{ k|Zg ug{'xf]; / b'O{rf/ hgf ;xefuLx?nfO{ pQ/ eGg nufpg'xf]; . %= kl5Nnf] syfdf a'l4dfgsf] hLjg ;kmn x'g'sf] kl5 s]–s] sf/0fx? 5g < ^= lgisif{sf] ?kdf 3/]n' afn>fd, lgs[i6 k|sf/sf] 3/]n' afn>fd / afnsfd eg]sf] s] xf] < eGg] Go'hlk|G6df n]lvPsf] ;fdu|L k|:t't ug{'xf]; . afn>d s] xf] < afn>dsf nflu If]qLo sfo{;d"x -cf/8An'hL–l;Pn_n] u/]sf] kl/efiffcg';f/ !* jif{d'lgsf afnaflnsfåf/f pgLx¿sf] :jf:Yo, zf/Ll/s, dfgl;s, af}l4s, g}lts tyf ;fdflhs ljsf;df gsf/fTds k|efj kg]{ u/L tyf pgLx¿sf] lzIff k|fKt ug]{ clwsf/ s'l07t x'g] u/L ul/g] sfd g} afn>d xf] . afnsfd s] xf] < afnaflnsfsf] zf/Ll/s dfgl;s ljsf;df gsf/fTds c;/ gkg]{ u/L pgLx¿sf] ;fdflhsLs/0f ug{, ;Lkx¿ l;Sg l;sfpgsf nflu tyf afnclwsf/sf] ;+/If0f x'g] u/L cfkmg} 3/df jf ljBfnodf jf ;dfhdf u/fOg] sfd afn>d xf]Og . o:tf sfdx¿n] afnclwsf/;DaGwL s'g} klg cGt/f{li6«o sfg'gx¿n] ;'lglZrt u/]sf clwsf/x¿dfly x:tIf]k ub}{gg . 3/]n' afn>d s]nfO{ eGg] < sfg'gåf/f dfGotfk|fKt sfd ug]{ pd]/ gk'u]sf jf ;f]eGbf sd pd]/sf afnaflnsfx¿ t]>f] JolQm jf /f]huf/bftfsf] 3/]n' sfdwGbfdf ;+nUg x'g] sfo{nfO{ g} 3/]n' afn>d elgG5 . s:tf] 3/]n' afn>dnfO{ lgs[i6 k|sf/sf] 3/]n' afn>d eGg] < sfg'gåf/f dfGotfk|fKt sfd ug]{ pd]/eGbf sd pd]/sf jf ;f] pd]/ k'u]sf afnaflnsfx¿ bf;, bf;h:tf] Jojxf/ jf afFwf >d, ha/h:tL >d, a]rlavg
  • 17. 17;fd'bflos cled'vLs/0f lgb]{lzsf tyf of}gzf]if0f jf b'Jo{jxf/df k/L lzIff, :jf:Yo, g}ltstfdf uDeL/ lsl;dsf] c;/ kg]{ cj:yfdf t]>f] JolQm jf /f]huf/bftfsf] 3/]n' sfdwGbfdf ;+nUg x'g] sfo{nfO{ lgs[i6 k|sf/sf] 3/]n' afn>d elgG5 . &= g]kfndf 3/]n' afn>fldsx? slt 5g < tYofÍ k|:t't ug{'xf]; . cfOPncf]–cfOk]sn] ;g @))! df g]kfnsf] /fhwfgL sf7df08f}df u/]sf] ¥oflk8 Pl;:d]G6cg';f/ k|To]s % j6f 3/dWo] Pp6fn] afn>ldsx¿ /fVg] u/]sf] s'/f cg';Gwfgn] k|i6 kf/]sf] 5 . k|foM wgf8o 3/x¿n] ! hgf k"0f{sfnLg 3/]n' >lds /fVg] u/]sf 5g . ;du|df eGbf /fhwfgL sf7df08f} dxfgu/kflnsfdf dfq !% jif{d'lgsf sl/a @@ xhf/ afnaflnsfx¿ 3/]n' >ddf ;+nUg /x]sf 5g . g]kfndf !* jif{d'lgsf 3/]n' >ldsx¿ s'n *# xhf/ /x]sf 5g . tLdWo] sl/a $@ xhf/ ^ ;o &$ hgf !$ jif{ jf ;f]d'lgsf 3/]n' afn>ldsx¿ 5g . tLdWo] @ ltxfO !) b]lv !$ jif{;Ddsf afnaflnsfx¿ sfddf ;+nUg 5g . o;af6 g]kfndf !) b]lv !$ jif{s} pd]/b]lv 3/]n' >ddf k|j]z ub{5g eGg] kfOPsf] 5 . afn>d afnaflnsfsf] zf/Ll/s, dfgl;s, ;fhdflhs ljsf;df c;/ ub{5 . afnaflnsfx? lx+;f, b'Jo{jxf/ tyf z]if0faf6 ;'/lIft x'b}gg . afnaflnsfsf] ljrf/ / efjgfsf] plrt sb/ ul/b}g . afnsfd afnaflnsfsf] zf/Ll/s, dfgl;s, ;fhdflhs ljsf;df c;/ ub}{g afnaflnsfx? lx+;f, b'Jo{jxf/ tyf z]if0faf6 ;'/lIft x'G5g . afnaflnsfsf] ljrf/ / efjfgfsf] plrt sb/ ul/Psf] x'G5 .
  • 18. 18 ;fd'bflos cled'vLs/0f lgb]{lzsf tLdWo] w]/}h;f]n] tna gkfPsf] / cfwfeGbf a9L s]6fx¿ ePsf] atfOPsf] 5 . &@ k|ltzt 3/]n' afn>ldssf cfdfafa' b'j} lhpFb} /x]sf] kfOPsf] 5 . afn>ddf k7fpg] clwsf+z 3/x¿df $ b]lv ^ hgf;Ddsf] hfxfg 5 . z}lIfs ;fdu|L æ3/]n' afn>ldssf syfx¿Æ, 3/]n' afn>lds sf] x'g <, lgs[i6 k|sf/sf] 3/]n' afn>d, afnsfd / g]kfndf afn>ldsx¿ slt 5g < ;Demg}kg]{ s'/f olb s'g} afnaflnsfx¿ hLljsf]kfh{gsf] nflu jf >ldssf] ¿kdf c?sf] 3/df uP/ bf; jf bf;h:t} sfd ub{5g eg] To:tf afnaflnsfx¿nfO{ 3/]n' afn>lds elgG5 . 3/]n' afn>ldsx¿ 3/leqsf sfddf nuftf/ nflu/xg'kg]{ x'Fbf pgLx¿n] k9g, v]Ng, dgf]/~hg ug cj;/ kfPsf x'Fb}gg . pgLx¿n] ;fg} pd]/df sfd ug'{kg]{ x'G5 . o;/L 3/df /flvPsf afn>ldsx¿ !$ jif{d'lgsf 5g, jf !$ jif{dflysf eP klg bf; h:t} eP/ sfd ug'{k/]sf] 5, k9g, v]Ng kfpFb}gg, a]rlavgdf k/]sf 5g, oftgf, of}gzf]if0f jf b'Jo{jxf/df k/]sf 5g eg] o:tf] cj:yfsf] 3/]n' afn>dnfO{ lgs[i6 k|sf/sf] jf uDeL/ lsl;dsf] zf]if0f ePsf] 3/]n' afn>d elgG5 . t/ afnaflnsfnfO{ k9g], v]Ng] cflb cj;/x¿ lbO{, ;Lkx¿ l;Sg l;sfpgsf nflu tyf afnclwsf/x¿sf] ;+/If0f x'g] u/L cfkmg} 3/df jf ljBfnodf u/fOg] sfd afn>d geO{ afnsfd xf] .
  • 19. 19;fd'bflos cled'vLs/0f lgb]{lzsf 3/]n' afn>dsf] sf/0f / c;/ ;do M;do M;do M;do M;do M #) ldg]6 p2]Zo ;xefuLx¿ 3/]n' afn>dsf] sf/0f, kl/0ffd / ug'{kg]{ sfdsf] af/]df atfpg ;Sg]5g . lqmofsnfk != ;xefuLx?nfO{ b'O{ ;d"xdf ljefhg u/L Pp6f ;d"xnfO{ 3/]n' afn>fdsf] sf/0f / csf]{ ;d"xnfO{ 3/]n' afn>fdaf6 afnaflnsf, ;dfh / b]znfO{ kg]{ c;/sf af/]df 5nkmn u/L ;d"xsf] lgisif{ k|:t't ug{ nufpg'xf]; . 3/]n' afn>dsf] sf/0f s] xf] t < 3/]n' afn>d Pp6f uDeL/ ;fdflhs ;d:of xf] . of] cfly{s, ;fdflhs, ;f+:s[lts /fhgLlts kl/j]z;Fu ufFl;Psf] ;jfn xf] . o;sf sf/0fx¿ hl6n lsl;dsf 5g M tLdWo] k|d'v ¿kdf ul/aL÷a]/f]huf/L, clzIff, cr]tgf, ;:tf] >d, ;lhnf];Fu nufpg ;lsg] >d÷ljb|f]x ug{ g;Sg] cj:yf, a9bf] hg;+Vof, ;z:q ;+3if{÷;fdflhs c;'/Iff÷lj:yfkg, c;dfg ;fdflhs ljsf;, ;j{;'ne lzIffsf] cefj, kfl/jfl/s lx+;f, kfl/jfl/s ljrng÷ljof]u, ;x/L /demdsf] cfsif{0f, ;fdflhs lnËe]b cflb /x]sf 5g . bf];|f] r/0f
  • 20. 20 ;fd'bflos cled'vLs/0f lgb]{lzsf 3/]n' afn>daf6 afnaflnsf, ;dfhdfly s:tf] c;/ k5{ < k9g kfpFb}gg . s'kf]lift x'gk'U5g . afnaflnsfsf] a]rlavgdf a[l4 x'G5 . pgLx¿n] cfkmgf] :jtGqtf u'dfpg k'Ub5g . of}gzf]if0fsf] l;sf/ x'G5g ÷of}gljs[ltn] k|>o kfpF5 . afnfkg pkef]u ug{] cj;/ kfpFb}gg . cfTdfanxLg afnaflnsfx¿sf] ljsf; x'G5 . Psflt/ cfdfafa';Fu lj5f]l8g', csf{lt/ b'Jo{jxf/ vKg'kbf{ pgLx¿ lg/f; / lrGtfu|:t b]lvG5g . tgfjsf sf/0f c?dfly b'Jo{jxf/ / ljWj+;fTds lsl;dsf] Jojxf/ b]vfpg] ;+efjgf x'G5 . pgLx¿df abnfsf] efjgf pTkGg x'g] ub{5 . ;du|df afnclwsf/af6 al~rt x'gk'Ub5g . ;dfhdf b'O{ ju{sf afnaflnsfx¿ pTkfbg x'gk'Ub5g . eljiodf cbIf gful/sx¿ pTkfbg x'gk'Ub5g . xfd|f] ;dfhsf clwsf+z JolQmn] 3/]n' afn>dnfO{ Psbd} ;xh / :jefljs ¿kdf lnPsf] kfOG5 . t/ cfkm" a;]sf 3/sf dflnssf cfkm" ;/xsf bfh'lbbL efOalxgLx¿ ljBfno uPsf], km';{bdf v]n]sf], cfkmgf cfdfafa';Fu n'6'k'6' u/]sf] b]Vbf 3/]n' afn>ddf ;+nUg k|To]s afnaflnsfx¿sf] dg slt s'Fl8Psf] x'G5 eGg] s'/f pgLx¿sf] x[bosf] s'/f vf]tNbf dfq yfxf x'G5 .
  • 21. 21;fd'bflos cled'vLs/0f lgb]{lzsf @= lgisif{sf] ?kdf 3/]n' afn>fdsf] sf/0f / ;xefuLx?nfO{ dgs'df/Lsf] syf :d/0f ug{ nufpFb} ul/aLsf] s'rqm d]6fsf8{af6 5nkmn ub}{ k|:t't ug{'xf]; . lgs[i6 afn>fdn] afnaflnsfdfly, ;dfhdfly / b]zdfly kfg]{ c;/sf] af/]df k|i6 kfg{'xf]; . z}lIfs ;fdu|L 3/]n' afn>dsf] sf/0f / c;/ n]v]sf] Go'hlk|G6, ul/aLsf] s'rqm k|i6 kfg]{ n]v]sf d]6fsf8{x¿ 3/]n' afn>daf6 ;[lht ul/aLsf] s'rs|
  • 22. 22 ;fd'bflos cled'vLs/0f lgb]{lzsf s] of] ;fdflhs ;d:of xn ug{ ;lsGg t < cjZo ;lsG5 . of] ;d:of hl6n k|s[ltsf] ePsf]n] xn ug{ klg nfdf] ;do nfUg;S5 . o;sf nflu cGt/f{li6«o, /fli6«o txb]lv u|fdL0f tx;Ddaf6 uDeL/ k|of; x'g' cfjZos 5 . afn>dsf] lj?4df ;r]tgf cleofg ;+rfng ug]{ tyf cGt/f{li6«o tyf /fli6«o txdf afn>dlj?4 ag]sf sfg'gx¿ Jojxfl/s ¿kdf nfu" x'g ;s]df of] ;d:of xn x'g;S5 . cGt/f{li6«o >d ;+u7gn] afn>d pGd"ngsf nflu cGt/f{li6«o sfo{qmd ;+rfng u/]sf] 5 . b]zleq of] sfd ug{sf nflu s]Gb«b]lv lhNnf / ufpF tx;Ddsf ;/sf/L, u}/;sf/L ;+3;+:yfx¿sf] ;fy} l;Ëf] ;dfh kl/rflnt x'g' h?/L 5 . ;dfh kl/jt{gsf nflu cGo txsf ;d'bfosf] cltl/Qm ljleGg ljBfnox¿df cWoog/t nfvf}+ ljBfyL{x¿sf] 7"nf] e"ldsf x'G5 . afnaflnsf eg]sf ;dfh kl/jt{gsf afxs x'g . pgLx¿sf] hf]; hfFu/ tyf pgLx¿df /x]sf] /rgfTds tyf l;h{gfTds IfdtfnfO{ afn>dlj?4sf] cleofgdf nufpg] xf] eg] 3/]n' afn>dsf] lj?4df hgr]tgf hufpg] sfddf pNn]vgLo k|ult x'g] s'/f lglZrt 5 .
  • 23. 23;fd'bflos cled'vLs/0f lgb]{lzsf lgs[i6 k|sf/sf] 3/]n' afn>ddf ;'wf/ Nofpg] pkfox¿ ;do M;do M;do M;do M;do M () ldg]6 p2]Zo ;xefuLx¿ lgs[i6 k|sf/sf] 3/]n' afn>ldsx¿sf] cj:yfdf ;'wf/ ug{] pkfox¿sf] af/]df atfpg ;Sg]5g . lqmofsnfk != ;xefuLx?nfO{ lgs[i6 cj:yfdf 3/]n' afn>ldsdfly eO/x]sf] kL8f sd ug{ tkfO{+ s]–s] ug{ ;Sg'x'G5 < eg]/ % ldg]6 ;f]Rg nufpg] / JolQmut ?kdf eGg jf n]Vg nufpg'xf]; . @= ;xefuLx?sf] hf]8L agfP/ hf]8Lsf] lgisif{ n]Vg nufpg'xf]; . lgisif{ n]Vgsf] nflu Pp6f km'ln:s]ksf] kGgf lbg'xf]; . #= rf/–rf/ hgfsf] ;d"x agfO{ ;d"xut lgisif{ ;f]xL km'ln:s]kdf n]Vg nufpg'xf]; . $= cf7–cf7 hgfsf] ;d"x agfO{ ;d"xut lgisif{ ;f]xL km'ln:s]ksf] csf{kl§ n]Vg nufpg'xf]; . t];|f] r/0f
  • 24. 24 ;fd'bflos cled'vLs/0f lgb]{lzsf %= ;xefuLx?nfO{ @ ;d"xdf ljefhg ug'{xf];, / ;f] ;d"xdf cl3Nnf] ;d"xn] lgsfn]sf] lgisif{df 5nkmn u/L n]Vg nufpg'xf]; . ^= lgisif{nfO{ b'O{lt/ leQfdf 6fF:g'xf]; / b'j} ;d"xnfO{ Pscsf{sf] lgisif{ x]/L yk36 u/L Go'hlk|G6df lgisif{ n]Vg nufpg'xf]; . & lgisif{ :j?k ;xhstf{n] lgs[i6 cj:yfdf /x]sf 3/]n' afn>ldsx¿sf] cj:yfdf ;'wf/ Nofpg ;d'bfon] ug{;Sg] s'/fx?cGtu{t s'g} yk s'/fx? eP yk u/L lgisif{ lbg'xf]; . 3/]n' afn>ldsx¿nfO{ s;/L ;xof]u ug{ ;lsG5 < ;d'bfon] lgDg k|sf/n] ;xof]u ug{ ;Sb5 M cfˆgf] 3/df ePsf 3/]n' afn>ldsx¿k|lt dfgjLo Jojxf/ u/]/ cfkm"n] hfg]sf s'/fx¿ 3/]n' afn>ldsx¿nfO{ l;sfOlbP/ cgf}krfl/s afnsIff jf ljBfno k9g] h:tf cj;/x¿ lbnfpg tyf To:tf] cj;/ kfPsf] v08df pgLx¿?nfO{ hfg ;xof]u u/]/ 3/]n' afn>ldsx¿af6 s'g} uNtL eP cfkm}+ ;Demfpg] a'emfpg] sfd u/]/, afnclwsf/ tyf afn>d;DaGwL cGt/f{li6«o sfg'gsf] af/]df hfgsf/L /fv]/, b]zleq afnaflnsfsf xslxtsf nflu ag]sf sfg'gx¿k|lt rf;f] /fv]/, afnclwsf/;Fu ;DalGwt s'/fx¿ 3/]n' afn>ldssf nflu klg ;dfg 9+un] nfu" x'g] s'/f x'g eGg] s'/fsf] x]Ssf cfkm"n] /fv]/ / c?nfO{ klg atfP/ afnaflnsfdfly ePsf lx+;fx¿sf] lj?4df tyf 3/]n' afn>ldsx¿sf] syf, sljtf, n]vx¿ cflb n]v]/, tyf kqklqsfdf 5kfP/ . ufpF3/, 5/l5d]slt/ x'g] afn>ldsx¿dfly x'g] lx+;fsf] lj?4df pleP/, kLl8tx¿sf] kIfdf af]n]/, !$ aif{eGbf sd pd]/sf afnaflnsfnfO{ ;xof]uLsf] ¿kdf g/fv]/ . kl/jt{gsf] ;+jfxs eP/ ,
  • 25. 25;fd'bflos cled'vLs/0f lgb]{lzsf ufpF3/df ;+rfng u/]sf afnSna tyf afnaflnsfx¿sf] ;d"xx¿nfO{ ;xof]u u/]/, 3/]n' afn>ldsx¿sf] btf{ ug{ ;xof]u u/]/, lgs[i6 cj:yf cyjf cToGt bogLo cj:yfdf /x]sf afnaflnsfx¿nfO{ ;xof]u u/]/, pgLx¿sf] kIfdf pleP/ . lgs[i6 k|sf/sf] afn>dsf] lj?4df ;8s gf6s, ;f+:s[lts sfo{qmdx¿ ;+rfng u/]/ *= 3/]n' afn>fd;Fu ;DalGwt sfg'g gLlt lgod / sfo{qmdx?sf] af/]df hfgsf/L lbg'xf]; / To:tf s'/f sfof{Gjog ug{ pgLx?sf] e"ldsfsf] af/]df 5nkmn ug'{xf]; . 3/]n' afn>dlj?4sf sfg'gx¿ cGt/f{li6«o sfg'g afnclwsf/ dxf;lGw !(*( afnaflnsfx¿aLr hft, hflt, lnË, j0f{, hGd, cflb s'g} klg s'/fsf] cfwf/df e]befj ug{ gkfOg] cfdfafa'af6 x]/rfx kfpg] kl/ro, /fli6«otfsf] clwsf/ kfpg] la5f]l8Psf afnaflnsfx¿n] cfdfafa';Fu lgoldt e]63f6 ug{ kfpg] dgdf nfu]sf s'/f eGg kfpg] ;+u7g agfpg kfpg] lzIff k|fKt ug{ kfpg] zf/Ll/s, dfgl;s b'Jo{jxf/af6 ;+/If0f kfpg] km';{bsf] a]nf cf/fd ug{ kfpg] cfly{s zf]if0faf6 ;+/If0f kfpg]
  • 26. 26 ;fd'bflos cled'vLs/0f lgb]{lzsf of}g zf]if0f tyf b'Jo{jxf/af6 d'lQm kfpg] ckx/0f tyf a]rlavgaf6 ;+/If0f kfpg] #= /f]huf/Ldf ;+nUg x'g kfpg] Go"gtd pd]/;DaGwL cGt/f{li6«o >d ;+u7g -cfO=Pn=cf]=_ sf] dxf;lGw g+= !#*, ;g !(&# /f]huf/Ldf nufpg ;lsg] Go"gtd pd]/ !% jif{ tf]lsPsf] 5 . -wf/f @=#_ cfly{s z}lIfs ;'ljwf kof{Kt ljsl;t gePsf] l:yltdf /f]huf/Lsf] nflu Go"gtd pd]/ !$ jif{ sfod ug{ ;lsg]5 . -wf/f @=$_ $= lgs[i6 cj:yfsf] afn>d;DaGwL cGt/f{li6«o >d ;+u7g -cfO=Pn cf]=_sf] dxf;lGw g+= !*@, h'g ! ;g !((( dxf;lGwn] !* jif{d'lgsf ;a} afnaflnsfnfO{ hf]lvdo'Qm >ddf nufpg lgif]w u/]sf] 5 . dxf;lGwn] hf]lvdo'Qm afn>dleq lgDg s'/fx¿nfO{ ;d]6]sf] 5 M != bf;Tj jf ;f] ;/xsf ;a} :j¿kx¿, afnaflnsfsf] a]rlavg, cf];f/k;f/, C0f aFw'jf, afFwf>d, ;z:q ;+3if{sf nflu afnaflnsfsf] clgjfo{ jf ha/h:tL egf{nufot s'g} klg ha/h:tL jf clgjfo{ >d @= b]xJofkf/, clZnn lrq0f jf k|bz{gx¿sf nflu afnaflnsfsf] k|of]u, k|flKt jf ck{0f #= u}/sfg'gL lqmofsnfkx¿ vf;u/L nfu" cf}ifwx¿sf] pTkfbg tyf cf];f/k;f/sf] nflu afnaflnsfsf] k|of]u, k|flKt jf ck{0f . $= afnaflnsfx¿sf] :jf:Yo, ;'/Iff jf g}ltstfdf xflg k'¥ofpg;Sg] sfo{x¿ .
  • 27. 27;fd'bflos cled'vLs/0f lgb]{lzsf cGt/f{li6«o >d ;+u7g -cfO=Pn=cf]=_sf] l;kmfl/; g+= !() o;n] lgDg sfo{x¿nfO{ hf]lvdk"0f{ sfo{sf ¿kdf kl/eflift u/]sf] 5 M != zf/Ll/s, dgf]j}1flgs / of}gb'Jo{jxf/ x'g;Sg] sfo{ @= hldgd'lg, kfgLd'lg, vt/gfs prfO jf aGb :yfgdf ug'{kg]{ sfo{ #= vt/gfs oGqx¿, pks/0fx¿ / cf}hf/x¿;Fusf] sfo{ jf ux|f}+ jhgx¿ xft}n] ;+rfng jf cf];f/k;f/ ug'{kg]{ sfo{ $= c:j:y jftfj/0fdf ul/g] sfo{, cToflws tfk, Wjlg, sDkgdf ug'{kg]{ sfo{ %= sl7g aGb]hdf ug'{kg]{ sfo{, nfdf] ;do;Dd ug'{kg]{, /ftdf ug'{kg]{ sfo{, y'gfdf /fv]/ ul/g] sfo{ /fli6«o sfg'gx¿ != g]kfn clw/fHosf] ;+ljwfg @)$& s;}nfO{ klg afFwf jf bf; t'Nofpg jf OR5flj?4 sfddf nufpg gkfOg] -wf/f @) pkwf/f !_ gfafnsnfO{ s'g} snsf/vfgf, vfgL jf o:t} cGo s'g} hf]lvdk"0f{ sfddf nufpg gkfOg] -wf/f @) pkwf/f @_ @= afnaflnsf;DaGwL P]g @)$* !^ jif{ pd]/ gk'u];DdnfO{ afnaflnsf dflgPsf] 5 . 5f]/f, 5f]/L, wd{k'q, wd{k'qL, ljjfxcl3 jf kl5 hGd]sf] eGg] h:tf cfwf/df s'g} klg afnaflnsfnfO{ e]befj ug'{ x'Fb}g . afnaflnsfk|lt qm'/ jf oftgfk"0f{ Jojxf/ ug'{ x'Fb}g . o;f] ul/Pdf Ifltk"lt{ e/fO{ ?= %))).–;Dd hl/jfgf jf ! jif{;Dd s}b jf b'j} ;hfo x'g]5 .
  • 28. 28 ;fd'bflos cled'vLs/0f lgb]{lzsf afa' kQf gnfu]sf afnaflnsfn] afa'–afh]sf] gfd n]Vg'kg]{ 7fpFdf cfdf / cfdfsf] afa'sf] gfd pNn]v ug{ kfpg]5g . !) jif{eGbf d'lgsf afnaflnsfn] s'g} klg ck/fw u/] pgLx¿nfO{ ;hfo ug'{ x'Fb}g . afnaflnsfnfO{ cg}lts k];fdf nufpg x'Fb}g, o; p2]Zon] kmf]6f] lvRg, k|sfzg ug{, rl/qdf cf3ft kg]{ 36gf ljj/0f k|sfzg ug{, nfu" cf}ifw tyf gzfn' kbfy{sf] laqmL ljt/0fdf ;+nUg u/fpg x'Fb}g . o;f] u/]df ? !),))).– ;Dd hl/jfgf jf ! jif{ s}b jf b'j} ;hfo tyf nfu"–kbfy{;DaGwL eP yk % jif{;Dd s}bsf] ;hfo x'g]5 . a]jfl/;] afnaflnsfx¿nfO{ /fVg afnsNof0f u[xx¿sf] :yfkgf / ;+rfng ul/g]5 . s;'/sf] cleof]u nfuL y'gfdf a:g'kg]{, s}bsf] ;hfo kfPsf, nfu" cf}ifwsf] s'ntdf nfu]sf, 3/kl/jf/af6 efuL lx+8g], cg}lts lqmofsnfkdf ;+nUg JolQm;Fu /x]sf jf lghsf] cf>odf a:g'kg]{ cflb afnaflnsfnfO{ /fVg afn;'wf/ u[xsf] :yfkgf / ;+rfng ul/g]5 . ;':tdgl:yltsf afnaflnsfsf nflu ;':tdgl:ylt s]Gb«sf] ;+rfng ul/g]5 . afnaflnsfsf] kIfdf sfg'g Joj;foL geP;Dd afnaflnsfsf] d'2fsf] sf/afxL / lsgf/f ug{ x'Fb}g . afnaflnsfsf] d'2f x]g{ 5'§} afncbfntsf] u7g ul/g], ;f] geP;Dd k|To]s lhNnf cbfntdf afnOhnf; u7g ul/g]5 . s'g} klg afnaflnsf jfbL jf k|ltjfbL ePsf] d'2fnfO{ k|fyldstf lbO{ sf/afxL lsgf/f ug'{k5{ . $= afn>d -lgif]w tyf lgoldt ug]{_ P]g @)%^ !$ jif{ gk'u]sf afnaflnsfnfO{ >ldssf ¿kdf sfddf nufpg x'Fb}g . afnaflnsfnfO{ /ftdf -;fFem ^ ah]b]lv laxfg ^ ah];Dd_ sfddf nufpg x'Fb}g . pgLx¿nfO{ lbgsf] ^ 306f / xKtfsf] #^ 306feGbf a9L sfddf
  • 29. 29;fd'bflos cled'vLs/0f lgb]{lzsf nufpg x'Fb}g . nuftf/ # 306f sfd u/]kl5 cfwf 306f lj>fd / xKtfsf] ! lbg ljbf lbg'k5{ . pQm lj>fdsf] ;do / ljbfsf] lbgsf] kfl/>lds s§f ug{ kfOg]5}g . olb o;sf] kfngf gu/L sfd nufPdf ? %,))) .– ;Dd hl/jfgf jf @ dlxgf;Dd s}b jf b'j} ;hfo x'g]5 . s;}n] klg afnaflnsfnfO{ nnfOkmsfO{, em'SofO{, 8/ qf;, k|nf]eg, bjfjdf kf/L jf cGo s'g} tl/sfn] lghsf] OR5flj?4 >ldssf] ¿kdf sfddf nufpg' x'Fb}g . OR5fljkl/t sfddf nufPdf ! jif{;Dd s}b jf ? %),))) .– ;Dd hl/jfgf jf @ dlxgf;Dd s}b jf b'j} ;hfo x'g]5 . ph'/L s;n] lbg] < dfly elgPsf ;hfo x'g] s;'/ ug]{sf lj?4df afnaflnsfsf tkm{af6 lghsf] afa', cfdf, ;+/Ifs / xsjfnfn] ph'/ lbg;S5 . P]gadf]lhd ;hfo x'g] s;'/;DaGwL d'2f h'g;'s} JolQm jf >L % sf] ;/sf/sf] ph'/Laf6 rNg]5 . ph'/L sxfF lbg] < afncbfnt u7g ePsf] eP afncbfntdf geP lhNnf cbfntdf ph'/L lbg ;lsg]5 . ph'/L slxn];Dddf lbg] < s;'/ ePsf] u/]sf] ldltn] Ps jif{leqdf lbg'kb{5 . t/ ablgotk"j{s afnssf] ;DklQ a]rlavg u/]sf]df hlxn];'s} klg / afnsnfO{ cg}lts sfddf nufPsf]df ;f] sfd eP u/]sf] ldltn] # jif{;Dd gfln; nfUg ;S5 . t/ hlt l9nf] u¥of] plt ck/fwL pDsg;Sg], k|df0fx¿ gfl;g;Sg] ePsf]n] ;s];Dd l56f] ph'/L ug'{kb{5 . z}lIfs ;fdu|L M afn>d Go"gLs/0f ub}{ lg/fs/0fsf lbzfdf nfUg] pkfox¿, 3/]n' afn>lds;DawL ;"rgf ;Fufnf]
  • 30. 30 ;fd'bflos cled'vLs/0f lgb]{lzsf *= cGTodf ;xefuLx?dfem olb xfdLn] cfkm'nfO{ 3/]n' afn>fd lj?4 pEofpg] xf] eg] cfrf/;+lxtfdf x:tfIf/ ug{ cfJxfg ug'{xf]; / s'g} Ps ;xefuLnfO{ cfrf/;+lxtfsf aF'bfx? 7"nf]–7"nf] :j/n] k9g nufpg'xf]; / ;a} ;xefuLx?nfO{ Ps–Ps j6f cfrf/;+lxtfdf x:tfIf/ u/fpg'xf]; .
  • 31. 31;fd'bflos cled'vLs/0f lgb]{lzsf d afn>d zf]if0fsf] lj/f]w ub{5' . 3/]n' afn>d zf]if0flj?4sf] cfrf/;+lxtf afnaflnsfx¿ xfd|f] b]zsf jt{dfg x'g / pgLx¿sf] ef]ufOn] eljio lgwf{/0f ub{5 eGg] dfGotfnfO{ cfTd;ft ub}{ afn>dsf] cGTosf nflu d lgDg pNn]lvt k|ltj4tf JoQm ub{5' . afn>d zf]if0flj?4sf] cleofgdf xft]dfnf] u/f}+ . x:tfIf/M gfdM ldltM
  • 32. 32 ;fd'bflos cled'vLs/0f lgb]{lzsf != 3/]n' afn>dsf] k|of]u gug]{ s= cab]lv !$ aif{eGbf sd pd]/sf afnaflnsfx¿nfO{ 3/]n' afn>ldssf] ¿kdf k|of]u gug]{ . v= ;Fw} 7"nf JolQmx¿nfO{ g} plrt >d ;Ddfgsf ;fy 3/]n' >ddf ;xefuL x'g k|f]T;flxt ug]{ . u= >d P]g @)$*, afnaflnsf;DaGwL P]g @)$*, afnaflnsf;DaGwL lgodfjnL @)%@ / afn>d lgif]w / lgoldt ug]{ P]g @)%^ n] tf]s]sf] Go"gtd >ddf k|j]z ug]{ pd]/nfO{ ;b}j dfGg] . @= 3/]n' afn>ldsx¿sf] clwsf/sf] ;+/If0f / ;+j4{g ug]{ s= 3/]n' afn>ldsx¿nfO{ glhssf] j8f sfof{nodf ;"rLs[t tyf btf{ ug]{ . v= 3/]n' afn>ldsx¿nfO{ cgf}krfl/s, cf}krfl/s jf Joj;flos lzIffdf ;xefuL u/fpg] . u= 3/]n' afn>ldsx¿nfO{ ;do—;dodf cfjZostf cg';f/ :jf:Yo pkrf/sf ;'ljwfx¿ k|bfg ug]{ . 3= 3/]n' afn>ldsx¿sf] :j:ys/ a;fOsf nflu pko'Qm Joj:yf ug]{ . ª= 3/]n' afn>lds / 3/sf cGo afnaflnsfx¿aLr e]befj gug]{ . r= 3/]n' afn>ldsx¿nfO{ Ps aif{df sDtLdf klg Ps k6s kl/jf/;Fu e]6 ug{ k7fpg] tyf kl/jf/;Fu lgoldt ;Dks{ / e]63f6sf] ;'ljwf k|bfg ug]{ . 5= 3/]n' afn>ldsx¿dfly s'6lk6, ufnL a]OHhtL, tyf cGo bJo{jxf/x¿ gug]{ . h= 3/]n'afn>ldsx¿nfO{ plrt kfl/>lds k|bfg ug]{ . dm= 3/]n' afn>ldsx¿nfO{ afnSnanufotsf ljleGg ;fdflhs Pj+ cltl/Qm ls|ofsnfkx¿df ;xefuL x'g] cj;/ k|bfg ug]{ . `= 3/]n' afn>ldsx¿nfO{ IfdtfeGbf w]/} tyf /flt ca]/;Dd sfddf gnufpg] . 6= 3/]n' afn>ldsx¿nfO{ Ps /f]huf/bftfeGbf klg Ps cleefjsn] ;/x
  • 33. 33;fd'bflos cled'vLs/0f lgb]{lzsf dfof ddtf tyf :g]x / plrt cleefjsTj k|bfg ug]{ . 7= 3/]n' afn>ldsx¿sf] cfTd;Ddfg / :jcl:tTjnfO{ :jLsf/ ub}{ ;Ddfghgs Aoaxf/ ug]{ . #= 3/]n' afn>d zf]if0fsf] lj/f]w ug]{ s= 3/]n' afn>ldsx¿dfly x'g] zf]if0f, lx+;f tyf of}g b'Jo{jxf/ nufotsf b'Jo{jxf/x¿sf] lj/f]w ug]{ . v= 3/]n' afn>ldsx¿dfly zf]if0f, lx+;f Pj+ b'Jo{jxf/x¿ ePdf glhssf] ;fdflhs ;+:yf jf k|x/L sfof{nodf hfgsf/L lbg] . u= !$ aif{eGbf sd pd]/sf] afn>d k|of]u ug{ lg?T;flxt ug]{ tyf To;/L pTkfbg ul/Psf ;fdfu|L Pj+ ;]jfx¿sf] alx:sf/ ug]{ . 3= 3/]n' afn>d zf]if0f ug]{ tyf pgLx¿dfly lx+;f b'Jo{jxf/ ug]{nfO{ ;fdflhs alx:sf/ ug]{ . $= 3/]n' afn>d zf]if0flj?4 hgr]tgf hufpg] s= 3/]n' afn>d zf]if0flj?4 3/, 6f]n, l5d]sdf hgr]tgf hufpg] / afn>dsf] k|of]u ug{ lg?T;flxt ug]{ . v= 3/]n' afn>ldsx¿nfO{ lzIff, :jf:Yo, ljsf;, dgf]/~hg, plrt kfl/>lds tyf kfl/jfl/s dgf]/~hg k|bfg ug{sf] nflu 3/, 6f]n, l5d]sdf clek|]l/t ug]{ . u= 3/]n' afn>ldsx¿nfO{ lx+;f b'Jo{jxf/ gug{ tyf ;Ddfghgs Jojxf/x¿ ug{ k|f]T;flxt ug]{ . 3= afn>d zf]if0f;DaGwL /fli6«o cGt/f{li6«o sfg'gL hfgsf/Lx¿ k|bfg ug]{ / ;r]t agfpg] . ª= 3/]n' afn>ldsx¿nfO{ :yfgLo j8f sfo{fnox¿df btf{ u/fpg r]tgf tyf clek|]/0ff k|bfg ug]{ . r= 3/]n' afn>ldsx¿ :jo+nfO{ pgLx¿sf] clwsf/ tyf pknAw ;]jf sfo{s|dx¿sf] af/]df hfgsf/L lbg] / ;r]t agfpg] .