1. bayarmaa
Бэлгэсэн : Баярмаа

2. Байгалийн нөөцтэй улс хөгжиж чаддаггүй. Тэнд
авилга, өлсгөлөн, нийгмийн замбараагүй
байдал, алан хядалт л үлддэг гэж үү?

3. Хүн өөрөө хөгжиж болно.
Улс хөгжиж болно.
Эдийн засаг хөгжиж болно.
Үйлдвэрлэл хөгжиж болно.
.

4. Тогвортой хөгжил гэдэг нь хойч үеийнхээ
хэрэгцээ болон хөгжин дэвших
боломжийг хязгаарлахгүйгээр одоо үеийн
хэрэгцээг хангасан, хүнийг дээдэлсэн
байгаль орчинтойгоо зохицсон урт
хугацааны хөгжлийн загвар гэж
тодорхойлдог.

5. 2. Төсвийн орлого, рентээ хэрхэн
зохицуулж, татвар, төрийн албаныхаа тогтолцоог
хэрхэн зохиох
4. Хүний нөөц, нийгмийн хөрөнгөө хэрхэн
хөгжүүлэхээс шалтгаалдаг
3. Авилга, үрэлгэн зарцуулалтаас урьдчилан
сэргийлэхийн тулд улс төрийн хэр их чин эрмэлзэл
гаргах
Энэ нь дараах зүйлүүдийг ямар
түвшинд анхаарснаас хамаардаг

7. ядуурлыг арилгах, хүн амын
өсөлт хөгжил, боловсрол, хүн
амын эрүүл мэндийг
сайжруулах, хамгаалах, хүн амын
нутагшил, суурьшилтын
асуудлыг хэрхэн шийдвэрлэж
байгааг энэ хэсэгт анхаардаг.

8. хэрэглээний хэв
маяг, санхүүгийн нөөц
баялаг, эдийн засгийн бодит
өсөлт, ажилгүйдэл, инфляци
гэх мэтийг голчлон сонирхдог
бүлэг юм.

9. цэвэр усны чанар, хангамжийн
хамгаалалт, газрын нөөцийн
менежмент, эмзэг экосистемийн
менежмент, агаар мандлын
хамгаалалт, байгалийн нөөцийн
зохистой ашиглалт зэргийг авч
үздэг.

10. олон улсын
удирдлага, зохицуулалт, олон улсын
хууль эрх зүйн арга хэрэгсэл, шийдвэр
гаргахад шаардлагатай мэдээлэл гэх
мэтийг судалдаг

11. хамгийн өргөн дэлгэрч байгаа нь
хувь хүний хөгжлийг хүний
хөгжлөөр, улс орон, бүс нутгийн
хөгжлийг тогтвортой хөгжлийн
системээр хэмжих тухай юм

14. Монгол бол гарцаагүй байгалийн баялгаар баян орон. Энд
эрдэнэс агуулаагүй толгод бүү хэл дов ч байхгүй гэж хэлж
болно.
Байгалийн баялагтай оронд нийгэм нь эмх замбараагүй болж,
хөнгөхөн аргаар байгалийн баялгийг цөөн хэдэн олигархиуд
булаан авдаг байна. Гадаадын томоохон байгууллагууд, зарим
томоохон шинжээчид, мөн манай орны шинжээчид,
сэтгүүлчдийн хэвлүүлсэн мэдээллийг сонирхвол Монгол оронд
хүнд суртал, авилга ноцтой хэмжээнд хүрсэн, төрийн хяналт
алдагдсан төдийгүй гадаадын үл мэдэгдэх субьектууд
эрдэс баялгийн ихэнхийг эзэмшдэг, байгалийн үзүүлэх
нөлөөлөл тэр тусмаа ус, ойн нөөц, цөлжилт, газрын элэгдэл,
хөрсний эвдрэл, агаарын бохирдол нь бараг гамшгийн байдалд
ойртож очоод байгаа гэх. Тэгэхээр нөгөө их төсвийн ашиг, ДНБ-
ийн өсөлт нь бодит байдалд арай өөр зүйл болж ирэх нь
тодорхой байна.

15. Гэтэл түүнийг нийгмийн халамжийн
үйлчилгээнд хүүхдийн
мөнгө, гэрлэлтийн мөнгө өөр юу билээ
баахан тэтгэмж болгоод өгчихдөг.
Өнөөдөр олсноо хуваагаад идсэн.
Маргааш яах вэ?

17. Би хувьдаа ингэж бодож байна. Өнөөдөр их олон зүйл буруу хөгжсөн
байна. Санхүүгийн зах зээл буруу хөгжсөн. Ганцхан банкны монполь
тогтсон. Авилгал ,хүнд суртал хирээс хэтэрч ганцхан үүнийг нь
зохицуулдаг албан ѐсны төрийн байгууллага хүртэл байгуулагдсан.
Бас нэг зүйл бол төр бүх зүйлд ордог явдал. Төсвийн дарамт гэдэг
ойлголт байдаг. Энэ нь манайд 40-н хэдэн хувьтай байх жишээний.
Энэ бол Монголд бүтээгдэж буй ДНБ-ы 40-н хэдэн хувийг төр өөрөө
бүрдүүлдэг гэсэн үг юм.
Гэтэл дэлхийд ганцхан социалист орон буюу төр нь
хамгийн их баялгийг бүтээдэг Хятадад энэ тоо 22 хувь
байх. Тэгэхээр бид мөн чанартай Хятадаас 2 дахин их
социализмтай орон болж таарах нь.
Эсвэл Монголын төр 2 дахин их чадалтай төр болж таарах нь.
Яагаад байдал ийм болчихов оо?

18. Ингэж явахын тулд бид хүний хөгжлийн
тулгуур үзүүлэлтүүдийг хангасан, чадварлаг
боловсон хүчин болж мэргэжилдээ эзэн болж
явах хэрэгтэй. Бүтээлч сэтгэлгээ, эх оронч үзэл
төлөвшиж гэмээнэ байгалийн баялагтай
хөгжиж чадсан цорын ганц жишиг улс болох
аз бидэнд байж болох юм.

21. 
 Эх орондоо хайртай байя.
 Эх оронч үзэлтэй байя.
 Ёс зүйтэй байя.
 Эцэг эхээ хүндэлье.
 Тэгээд эцэст нь өөр өөрийнхөө ачааг дааж явья. Аав нь
аав шиг, хүү нь хүү шиг. Төрийн ажилтан ѐс зүйтэй, их
сургуулийн оюутан сурах чин эрмэлзэлтэй, компаний
удирдлага нь нийгмийн хариуцлагатай, хог цэвэрлэгч нь
ажилдаа хайртай байя. Хүн бүр хийх ѐстойгоо л хийе.
 Чаддаг нь төрд ажиллая. Мэддэг нь малаа маллая. Бас
нэг нь бааранд хамгаалагч хийг, хог цэвэрлэг. Бүгд
байрандаа л байя. Эх оронч үзэлтэй байцгаац.
Харин бид, Монголчууд өөрсдөө хичээж чадвал, хүн бүр
байрандаа өөрийнхөө ачааг дааж явж чадвал маргааш зөв
механизм бүрдсэн, байгалийн сөрөг
нөлөөлгүй, нийгмийн сонгодог байгуулал
бүхий, үйлдвэржсэн Монголын хувьд гоѐ өдөр болж
болно.
Төр нь зөв менежмент хийх ѐстой. Гэтэл
тэгж чадахгүй бол ядаж бид зөв явья.