илтгэл

1. Архангай аймгийн Эрдэнэбулган
сумын IY сургууль
С/М Н.Азжаргал

2. Бүтээлч сэтгэлгээний аргыг сургалтанд хэрэглэж
байгаа байдал ба түүнээс гаргасан дүгнэлт
Мэдээлэл асар хурдан нэмэгдэж байгаа өнөө үед суралцагчид баримт
мэдээнээс илүү, мэдээлэл боловсруулах аргын тухай мэдлэг түлхүү
эзэмших шаардлагатай болж байна. Өөрөөр хэлбэл мэдлэгийг хүч
болгож сурах хэрэгтэй байна.
 Өдөр тутмын хэрэгцээ хангах мэдлэгтэй байхдаа ч бус
 Тухайн чиглэлийн гүнзгий мэдлэгтэй байхдаа ч бус
Хэрэгцээтэй шинэ мэдлэгийг бүтээх сэтгэлгээний арга барил эзэмшсэн,
мэдлэгээ хадгалж, хэрэгцээтэй үедээ сэргээж чаддаг байх хэрэгтэй.
Иймээс 2005 оноос судлагдахуунд суурилсан стандартаас цогц чадамжид
суурилсан стандарт мөрдөж эхэлсэн.
Стандартад бүтээлч сэтгэлгээний үндсэн дээр цогц чадамж эзэмших
боломжтойг тусгаж өгсөн.

3. Бүтээлч сэтгэлгээний онцлог
талууд
• Асуудлыг олон талаас нь авч үзээд хэд
хэдэн хувилбарт шийдвэр гаргаад
түүнээс аль оновчтойг сонгох
• Бусдыг аялдан дагахгүй, бие даан
сэтгэдэг бусдаас өөр шинэ арга хайдаг
• Хэвшмэл сэтгэлгээнээс зайлсхийж,
чөлөөт сэтгэлгээг эрхэмлэдэг

4. Бүтээлч сэтгэлгээний аргуудыг
баг болон ажиллаж эзэмшинэ
Баг болон ажиллахын мөн чанар:
 Хувийн сэтгэлгээ Нийгэмшсэн сэтгэлгээнд
 Хөндлөнгийн хамааралт сэтгэлгээнээс
Бие даасан сэтгэлгээ
 Санамсаргүй Логик
 Ганц хувилбар Олон хувилбар

5. Хичээл төлөвлөхдөө анхаарах нь:
• Хичээлийг яаж сэдэлжүүлэх вэ?
• Өмнөх мэдлэгтэй яаж холбох вэ?
• Энэ хичээл өөрт нь ашиг тустайг яаж
итгүүлэх вэ?
• Чөлөөтэй санал бодлоо гаргах уур
амьсгалыг яаж бүрдүүлэх вэ?
• Багийн цөөн хэдэн хүүхэд бусдыгаа
оролцуулахгүй, давамгайлж бүх
даалгаврыг хийхээс яаж сэргийлэх вэ?

6. • Сулавтар сурлагатай хүүхдүүдийн хувь
нэмрийг яаж оруулах вэ?
• Багийн гишүүн бүрийн хийх ёстой
даалгаврыг эхлээд бие даан
гүйцэтгүүлсэний дараа санал бодлыг нь
хэрхэн солилцуулж нэгдсэн шийдэлд
хүргэх вэ?
• Багийн гишүүдэд үүрэг даалгаврыг хэрхэн
оноох вэ?
• Бусадтай хамтарч ажиллах, сурах чадвар
эзэмшиж байна уу
• Сурагчдын оролцоо, амжилтыг яаж дүгнэх
вэ?

7. Эзэмших чадвар
• Зөрчил бэрхшээлтэй асуудлыг бусдын
дэмжлэгтэйгээр шийдвэрлэж сургах
• Асуудалд шүүмжлэлтэй хандах
• Хүмүүсийг ойлгож, хүлээцтэй байх
• Хэлэлцэж байгаа асуудалд өөрийн хувь
нэмрийг оруулах
• Бусдын өмнө хариуцлага хүлээх

8. Хувийн үнэлгээ
Асуулт Тийм Үгүй
Би бүгдтэй нөхөрсөг байдаг
Би идэвх гаргаагүй
Би саналаа хэлж байсан
Надад санал хэлэх боломж олдоогүй
Би бусдын анхаарлыг өөртөө
төвлөрүүлэхийг бодсон
Би бусдыг анхааралтай сонсож байсан

9. Бүлгийн үнэлгээ
Асуулт Байнга Заримдаа Үгүй
Бие биеийн үгийг гүйцэд сонсдог
Бид олон санал гаргаж ярилцдаг
Хүн бүр тайлбар хийдэг
Бид нэг байр суурьтай болдог
Манай бүлгийн ажилд бусад
бүлэг санал өгдөг

10. • Эерэг
• Суралцагчдын идэвхи өндөрсөдөг
• Мэдлэг бүтээхэд биечилэн
оролцдог
• Хүүхэд бүр санал бодлоо чөлөөтэй
хэлэхээс гадна авъяас нь илэрдэг
• Мэддэг, мэддэггүйгээ ухаарна
• Олон үзэл бодлоос нэг үзэл бодол,
дүгнэлтэнд хүрдэг
• Бусадтай хамтран ажиллаж
нийгэмшнэ
• Бие биеэ сайн ойлгодог.
• Сөрөг
• Дэг журам тогтооход төвөгтэй
• Бүлгээр ажиллах үед зарим сурагчид
хичээлд оролцохгүй байх боломжтой
• Нарийн төвөгтэй асуудал хэлэлцэхэд цаг
хүрэлцдэггүй
• Сайн нь давамгайлан, сул нь оролцох
боломж гардаггүй
• Өөрийн нь зөв гэсэн бодол няцаагдахад
өөртөө итгэх итгэл буурдаг
• Бүлэгт ажиллах хүүхдүүдийн тоо олон
• Мэдлэгийг шалгахад хэцүү
• Мэдлэгийн түвшин эрс ялгаатай үед
асуудал хэлэлцүүлэхэд жигд оролцох
боломж муу
•

11. Хамгийн чухал нь багш сурагчдын харилцаа
хүүхдийн хичээлд оролцох оролцоо тэдний мэдлэгт
гарч байгаа өөрчлөлт чухал шийдвэрлэгч нь мөн.

12. 80%
18% 2%
Багш сурагчдын харилцаа
Сайжирсан
хэвээрээ
мэдэхгүй
52%
31%
17%
Сурагчдын мэдлэг
Ахисан
Өөрчлөгдөөгүй
Мэдэхгүй
70%
22%
8%
Сурагчдын оролцоо
Сайжирсан
Өөрчлөгдөөгүй
Мэдэхгүй
58%
40%
2%
Сурагчдын хоорондох
харилцаа
Сайжирсан
Хэвэндээ
мэдэхгүй
Бүтээлч
сэтгэлгээний
арга

13. Дүгнэлт
• Дээрхээс харахад БСА хэрэглэснээр багш сурагчдын
харилцаанд өөрчлөлт гарч, багш нар БСА суралцаж эхэлж
байна. Уламжлалт сургалтан дахь багшийн мэдээлэл
дамжуулах үүрэг нь суралцагчдын хамтарч суралцах
мэдлэг бүтээх үйлийг чиглүүлэн зохион байгуулах, мэдлэг
бүтээхэд нь зөвлөн туслах, дэмжих үүргээр солигдож
байна. Үүнтэй холбоотойгоор суралцагчдын багшийн
заасныг цээжлэн тогтоох мэдлэгээ шалгуулах үүрэг нь
сургалтын үйл ажиллгаанд идвэхитэй оролцон мэдлэг
бүтээгч болон хувирч байна.

14. Дэвшүүлэх санал
• БСА –г эзэмшүүлэх аргын талаар дорвитой ажиллах
• Багш нарт сургалтын хэрэглэгдэхүүн бэлтгэх төхөөрөмжийг
хүртээмжтэй болгох
• Ахлах ангийн хичээлийг 80 минутаар оруулах
• Олон хувилбарт сурах бичгийг бүтээлчээр ашиглах
• Цаг хоцрох ч үгүй, түрүүлэх ч үгүй таарч явах ёстой. Цагийн
механизмийн аль нэгэн газар доголдол гарвал цаг буруу
явна. Цаг бол тогтолцоо учраас тэр. Боловсрол мөн л
тогтолцоо болохын хувьд тогтолцооны бүрэлдэхүүн хэсгүүд
бүгд зөв ажиллаж байж нийгэмд үүргээ гүйцэтгэнэ.
Боловсролын тогтолцооны бүрэлдэхүүний хэсэг бүрд
бүтээлч сэтгэлгээ хэрэгтэй.

15. Анхаарал тавьсанд баярллаа