3. Περιγραφι
Ο Αμαζόνιοσ εύναι ϋνασ απϐ τουσ μεγαλϑτερουσ ποταμοϑσ τησ Γησ. Διαρρϋει τη Νϐτια Αμερικό απϐ τισ Άνδεισ ωσ τισ
εκβολϋσ του, ςτον Ατλαντικϐ Ωκεανϐ. Σο ςυνολικϐ του μόκοσ εύναι 6.840 χιλιϐμετρα ενώ ο δεϑτεροσ μεγαλϑτεροσ
Νεύλοσ, ϋχει μόκοσ 6.695 χιλιϐμετρα.[1]
Ο Αμαζϐνιοσ εύναι επύςησ ο μεγαλϑτεροσ ςε ϐγκο νεροϑ ποταμϐσ του πλανότη με μεγϊλη διαφορϊ απϐ το Νεύλο. Η μϋςη
παροχό του ανϋρχεται ςε 219.000 κυβικϊ μϋτρα ανϊ δευτερϐλεπτο. Τπολογύζεται ϐτι το 1/5 τοϑ ςυνϐλου του γλυκοϑ νεροϑ
που κυκλοφορεύ πϊνω ςτην επιφϊνεια τησ γησ μεταφϋρεται απ' τον Αμαζϐνιο.
Σο εμβαδϐν τησ λεκϊνησ απορροόσ του εύναι 6.915.000 .
Σο ϐνομα «Αμαζϐνιοσ» το ϋδωςε ο Ιςπανϐσ κατακτητόσ Υρανθύςκο ντε Ορεγιϊνα ο οπούοσ διϋπλευςε τον ποταμϐ το 1541-
1542. την πορεύα του ςυνϊντηςε φυλϋσ με γυναύκεσ που πολεμοϑςαν και για τον λϐγο αυτϐ του ϋδωςε το ϐνομα
«Αμαζϐνιοσ» .
Ο Αμαζϐνιοσ εύναι πολϑ γνωςτϐσ για την τερϊςτια ζοϑγκλα που τον περιβϊλλει: Σο Σροπικϐ Δϊςοσ του Αμαζονύου
αποτελεύ ϋνα απϐ τα μεγαλϑτερα δϊςη του πλανότη και ςυγκεντρώνει το ενδιαφϋρον των επιςτημϐνων λϐγω του
ποςοςτοϑ απορρϐφηςησ του ϊνθρακα απϐ τα φυτϊ ςτο ϋδαφοσ και τα ϑδατα του δϊςουσ ανϊ τετραγωνικϐ χιλιϐμετρο
τον χρϐνο. Ωςτϐςο, το δϊςοσ του Αμαζονύου απειλεύται ςε μεγϊλο βαθμϐ απϐ την παρϊνομη υλοτομύα. τα δϊςη τησ
Αμαζονύασ απαντϊ μια αςϑλληπτη ποικιλύα ειδών βλϊςτηςησ. Σο δϊςοσ εκτεύνεται απϐ τα μαγκρϐβια ϋλη και τουσ
επιπλϋοντεσ λειμώνεσ ( νηςύδεσ απϐ πλεγμϋνα κλαδιϊ υδρϐβιων φυτών με χώμα) ςτα ανατολικϊ, κοντϊ ςτον Ατλαντικϐ,
μϋχρι το ανώτατο υψϐμετρο που αναπτϑςςονται τα δϋντρα ςτισ Άνδεισ.
Σην εποχό τησ Κατϊκτηςησ, κοντϊ ςτισ ϐχθεσ του Αμαζονύου κι των παραποτϊμων του, κατοικοϑςαν μϐνιμοι, ςχετικϊ
πυκνού πληθυςμού, που εφϊρμοζαν εντατικϋσ γεωργικϋσ καλλιϋργειεσ . τουσ κϊμπουσ , δηλαδό τισ περιςςϐτερο
ανυψωμϋνεσ περιοχϋσ ανϊμεςα ςτουσ ποταμοϑσ και τισ πεδιϊδεσ κατϊκλυςόσ τουσ, κατοικοϑςαν και εξακολουθοϑν και
ςόμερα να κατοικοϑν, τουλϊχιςτον ςτισ πιο απομακρυςμϋνεσ ζώνεσ τουσ , διϊςπαρτεσ φυλϋσ Ινδιϊνων. Οι νομϊδεσ
βϊςιζαν την οικονομύα τουσ ςτο κυνόγι μικρών και μεγϊλων ζώων.
Οι φυςικού πϐροι του Αμαζονύου εύναι πολλού και ποικύλοι. Οι πρώτοι εξερευνητϋσ προςελκϑςτηκαν απ' τα διαμϊντια και
το χρυςϐ, εξύςου ςημαντικού ϐμωσ εύναι οι διϊφοροι πολϑτιμοι λϐφοι που ϋχουν ανακαλυφθεύ ςε αυτόν την περιοχό
καθώσ και η εξαιρετικό ξυλεύα που παρϋχουν η ουιτενύα, ο κϋδροσ του Αμαζονύου και πολλϊ ϊλλα εύδη.
4. Ινδιϊνοι ςτην Βραζιλύα
ΕΘΝΙΚΟ Πϊρκο ινγκοϑ βρύςκεται ςτην πολιτεύα Μϊτο
Γκρϐςο τησ Βραζιλύασ. Καλϑπτει περύπου 27.000
τετραγωνικϊ χιλιϐμετρα—ϋκταςη ςχεδϐν ϐςη το Βϋλγιο.
Αυτϐ το πϊρκο, ςτο οπούο κατοικοϑν περύπου 3.600
Ινδιϊνοι απϐ 14 εθνικϋσ ομϊδεσ, εύναι μια κατϊφυτη ϐαςη
ςτη μϋςη ενϐσ «γιγϊντιου τραπεζιοϑ μπιλιϊρδου», ϐπωσ
μοιϊζει η περιοχό ςε δορυφορικϋσ φωτογραφύεσ. Σα γϑρω
δϊςη εύτε ϋχουν καεύ για να διαθϋτουν οι ξυλοκϐποι
πρϐςβαςη ςε δϋντρα που μποροϑν να αξιοποιηθοϑν
εμπορικϊ εύτε ϋχουν μετατραπεύ ςε βοςκοτϐπια για
τερϊςτια κοπϊδια βοοειδών.
Ση δεκαετύα του 1960, η κυβϋρνηςη τησ Βραζιλύασ ϊρχιςε
να δημιουργεύ ειδικϋσ περιοχϋσ διαβύωςησ για τουσ
Ινδιϊνουσ. όμερα αυτϋσ οι περιοχϋσ, οι οπούεσ
βρύςκονται κυρύωσ ςτην περιφϋρεια του
Αμαζονύου, καλϑπτουν το 12 περύπου τοισ εκατϐ τησ
ϋκταςησ τησ Βραζιλύασ. Η δημιουργύα τϋτοιων περιοχών
ϋχει ςυμβϊλει ςε μια εκπληκτικό αντιςτροφό τησ
κατϊςταςησ: Ο πληθυςμϐσ των Ινδιϊνων τησ Βραζιλύασ
αυξϊνεται—για πρώτη φορϊ τα τελευταύα 500 χρϐνια!
Πιςτεϑεται ϐτι αριθμεύ περύπου τριακϐςιεσ χιλιϊδεσ.
Αυτϐσ, ϐμωσ, ο αριθμϐσ αντιπροςωπεϑει ϋνα μικρϐ μϐνο
μϋροσ του πληθυςμοϑ των Ινδιϊνων το 1500, ο οπούοσ
υπολογύζεται ϐτι κυμαινϐταν απϐ δϑο μϋχρι ϋξι
εκατομμϑρια.
Σα περαςμϋνα 500 χρϐνια, ϐπωσ ανϋφερε ϋνασ
ςυγγραφϋασ, «ϋλαβε χώρα μια ςυγκλονιςτικό
δημογραφικό τραγωδύα τερϊςτιασ ϋκταςησ». Σι οδόγηςε
ςε αυτό τη δραςτικό μεύωςη του πληθυςμοϑ των
Ινδιϊνων; Μόπωσ η αϑξηςη των τελευταύων χρϐνων
ςημαύνει ϐτι οι Ινδιϊνοι τησ Βραζιλύασ ϋχουν διαφϑγει
οριςτικϊ τον κύνδυνο τησ εξαφϊνιςησ;
5. Βραηιλία
Η Βραζιλύα αποτελεύ τη δϋκατη
μεγαλϑτερη οικονομύα ςτον
κϐςμο ςε δυναμικϐ αγορϊσ και
την ϋνατη ςε αγοραςτικό δϑναμη.
Οι οικονομικϋσ μεταρρυθμύςεισ
ϋχουν δώςει ςτη χώρα νϋα διεθνό
προοπτικό. Επύςησ, η Βραζιλύα
εύναι μϋλοσ των Ηνωμϋνων
Εθνών και τησ Ένωςησ των
Κρατών τησ Νϐτιασ Αμερικόσ.
Με μύα
πολυεθνικό, πολυπολιτιςμικό, κυ
ρύωσ καθολικό και
πορτογαλλϐφωνη κοινωνύα, η
Βραζιλύα παρϊλληλα φιλοξενεύ
μύα τερϊςτια βιοποικιλϐτητα και
πολυςχιδϋσ φυςικϐ
περιβϊλλον, ιδιαύτερα
εκτεταμϋνουσ φυςικοϑσ πϐρουσ
και ϋνα πλόθοσ
προςτατευϐμενων
οικοςυςτημϊτων.
7. Περιγραφι
Ο Γενιςϋι εύναι ποταμϐσ (4.092 χλμ.) τησ ανατολικόσ Ρωςύασ, ςτη
ιβηρύα, ϋνασ απϐ τουσ μεγαλϑτερουσ του κϐςμου. Πηγϊζει απϐ
τα ϐρη αγιϊν, ρϋει με κατεϑθυνςη προσ τα Β και εκβϊλλει ςτη
Θϊλαςςα Καρϊ του Αρκτικοϑ Ωκεανοϑ.Εύναι πλωτϐσ και παύζει
ςπουδαύο ρϐλο ςτισ μεταφορϋσ, οι οπούεσ γύνονται ςυνόθωσ με
ρυμουλκοϑμενεσ φορτηγύδεσ. τισ ϐχθεσ του ϋχουν κτιςτεύ
μεγϊλεσ πϐλεισ, απϐ τισ οπούεσ οι ςπουδαιϐτερεσ εύναι:η
Μινουςύνκ, η Κραςνογιϊρςκ, η Γενιςϋιςκ και η Σουρουχϊνςκ.
Μεγϊλοι παραπϐταμού του εύναι ο Ανγκαρϊ, ο Άνω, ο μϋςοσ και ο
κϊτω Σουνγκοϑςκα. Ο ποταμϐσ εύναι παγωμϋνοσ περύπου για
επτϊ μόνεσ και μϐνο το καλοκαύρι και για περύπου ϋξι εβδομϊδεσ
μποροϑν με ςχετικό ευκολύα να κινοϑνται τα πλούα ςε ϐλο το
μόκοσ του. Ο ποταμϐσ ςυνδϋεται με το ταξύδι που επιχεύρηςε κατϊ
μόκοσ του ο Νορβηγϐσ εξερευνητόσ Νιλσ Άντολφ Έρικ
Νϐρντεςκιϋλντ, που ξεκύνηςε απϐ το Σρϐμςε τησ Νορβηγύασ και
ϋφταςε μϋχρι τισ εκβολϋσ του (1875).
8. Κινζηοι
τη Βϐρεια θϊλαςςα χϑνονται τρεισ απϐ τουσ
μεγαλϑτερουσ ποταμοϑσ τησ Αςύασ, ο Ομπ που
ϋχει μόκοσ 5.410 χιλιϐμετρα, ο Γενιςϋι με μόκοσ
4.092 χιλιομ. και ο Λϋνα που ϋχει μόκοσ 4.400
χιλιϐμετρα. Και τα τρύα αυτϊ ποτϊμια πηγϊζουν
απϐ τη βϐρεια πλευρϊ του ορεινοϑ ϐγκου των
ΙμαλαϏων. Και τα τρύα παγώνουν το χειμώνα. Σην
ϊνοιξη προκαλοϑν τερϊςτιεσ πλημμϑρεσ και αυτϐ
γιατύ αρχύζουν να λιώνουν τα χιϐνια και οι πϊγοι
απϐ τα νϐτια προσ τα βϐρεια. Σο αποτϋλεςμα εύναι
τα νερϊ να μη βρύςκουν διϋξοδο προσ τη Βϐρεια
θϊλαςςα και να πλημμυρύζουν τερϊςτιεσ
εκτϊςεισ. Άλλοσ μεγϊλοσ ποταμϐσ που παγώνει
το χειμώνα εύναι ο Αμοϑρ που χϑνεται ςτο βϐρειο
τμόμα του Ειρηνικοϑ Ωκεανοϑ. Πιο νϐτια
υπϊρχουν δϑο κινϋζικα ποτϊμια, ο Φουϊνγκ Φο,
που ϋχει μόκοσ 4.485 χιλιομ. και ο Γιανγκτςϋ που
ϋχει μόκοσ 5.800 χιλιϐμ. και εύναι ςε μόκοσ το
μεγαλϑτερο ποτϊμι τησ Αςύασ.
Η ςημαςύα και των δϑο αυτών ποταμιών εύναι
τερϊςτια για πολλϊ εκατομμϑρια ανθρώπων, ϐχι
μϐνο γιατύ επιτρϋπουν την επικοινωνύα ανϊμεςα ςε
διϊφορεσ περιοχϋσ (εύναι και τα δϑο ποτϊμια
πλωτϊ ςε μεγϊλο μόκοσ), αλλϊ γιατύ με τα νερϊ
και τη λϊςπη που μεταφϋρουν κϊθε χρϐνο απϐ τα
βουνϊ που πηγϊζουν κϊνουν τερϊςτιεσ εκτϊςεισ
πλοϑςιεσ και αποδοτικϋσ ςτην καλλιϋργεια.
9. Κίνα
Ο κινεζικϐσ πολιτιςμϐσ δημουργόθηκε ςε
ποικύλα τοπικϊ κϋντρα κατϊ μόκοσ τϐςο
τησ κοιλϊδασ του Κύτρινου Ποταμοϑ ϐςο
και τησ κοιλϊδασ του Ποταμοϑ Γιανγκτςϋ
ςτη Νεολιθικό Εποχό, με τον Κύτρινο
Ποταμϐ να θεωρεύται ωσ η κοιτύδα του
κινεζικοϑ πολιτιςμοϑ. Με χιλιϊδεσ χρϐνια
ςυνεχοϑσ ιςτορύασ, η Κύνα αποτελεύ ϋναν
απϐ τουσ αρχαιϐτερουσ πολιτιςμοϑσ τησ
υφηλύου. Η γραπτό ιςτορύα τησ Κύνασ
αρχύζει απϐ την εποχό τησ Δυναςτεύασ
ανγκ (γϑρω ςτα 1.700-1.046 π.Φ.), παρϐλο
που αρχαύα ιςτορικϊ κεύμενα ϐπωσ τα
Αρχεύα του Μεγϊλου Ιςτορικοϑ (γϑρω ςτο
100 π.Φ.) και τα Φρονικϊ Μπαμποϑ
επιβεβαιώνουν την ϑπαρξη μιασ
Δυναςτεύασ ονϐματι Ξύα πριν απϐ αυτό των
ανγκ. Οςτϊ απϐ μαντεύα, με αρχαύα
κινεζικό γραφό απϐ τον καιρϐ τησ
δυναςτεύασ ανγκ ϋχουν
ραδιοχρονολογηθεύ μϋχρι και το 1.500 π.Φ.
Μεγϊλο μϋροσ τησ κινεζικόσ κουλτοϑρασ,
λογοτεχνύασ και φιλοςοφύασ αναπτϑχθηκε
περαιτϋρω κατϊ τη διϊρκεια τησ
Δυναςτεύασ Ζου (1045-256 π.Φ.).
12. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
Ο Κύτρινοσ Ποταμϐσ εύναι ο δεϑτεροσ μεγαλϑτεροσ
ποταμϐσ τησ Λαώκόσ δημοκρατύασ τησ Κύνασ, μετϊ
τον ποταμϐ Γιανγκ τςε Γιανγκ, και ο ϋβδομοσ
μεγαλϑτεροσ ςτον κϐςμο. Ονομϊςτηκε "Κύτρινοσ
Ποταμϐσ" λϐγω του κύτρινου χρώματοσ που ϋχει το νερϐ
κοντϊ ςτο δϋλτα του ποταμοϑ. Σο χρώμα ϋχει αποδειχτεύ
ϐτι οφεύλεται ςτην κύτρινη αςβεςτώδη λϊςπη που
βρύςκεται διαλυμϋνη ςτο νερϐ. Σο κινϋζικο γνωμικϐ
"ϐταν ο Κύτρινοσ Ποταμϐσ καθαρύςει" χρηςιμοποιεύται
για να περιγρϊψει ϋνα γεγονϐσ το οπούο μϊλλον δε θα
ςυμβεύ ποτϋ, ανϊλογο του ελληνικοϑ "του Αγύου Ποτϋ".
13. ΙΣΟΡΙΑ ΣΗ ΚΙΝΑ
Σισ περιϐδουσ ανϊμεςα ςε αυτϋσ των πολλαπλών βαςιλεύων και των
πολεμϊρχων, κινεζικϋσ δυναςτεύεσ κυβϋρνηςαν ϐλη την Κύνα. Οι
επϐμενεσ δυναςτεύεσ ςτην κινεζικό ιςτορύα ανϋπτυξαν γραφειοκρατικϊ
ςυςτόματα τα οπούα διευκϐλυναν τον Αυτοκρϊτορα ςτον απευθεύασ
ϋλεγχο αχανών περιοχών. Η ςυμβατικό ϐψη τησ κινεζικόσ ιςτορύασ εύναι
αυτό τησ εναλλαγόσ περιϐδων πολιτικόσ ενϐτητασ με περιϐδουσ
διχϐνοιασ και αναταραχών, με την Κύνα να περιϋρχεται κατϊ περιϐδουσ
υπϐ την κυριαρχύα ϊλλων λαών τησ Αςύασ, οι περιςςϐτεροι εκ των
οπούων αφομοιώθηκαν απϐ τον κινεζικϐ πολιτιςμϐ των Φαν.
Πολιτιςτικϋσ και πολιτικϋσ επιρροϋσ απϐ πολλϊ μϋρη τησ Αςύασ,
ειςαχθεύςεσ απϐ αλλεπϊλληλα κϑματα μετανϊςτευςησ, επϋκταςησ και
πολιτιςτικόσ αφομούωςησ, αποτελοϑν μϋροσ τησ μοντϋρνασ κουλτοϑρασ
τησ Κύνασ.
17. Περιγραφι Ποταμοφ
Ο ποταμϐσ Γιϊνγκ Σςϋ ό Σςϊνγκ Ζιϊνγκ (Γαλϊζιοσ ποταμϐσ) εύναι
ο μεγαλϑτεροσ ςε μόκοσ ποταμϐσ τησ Αςύασ και ο τρύτοσ
μεγαλϑτεροσ του κϐςμου, μετϊ τον Νεύλο και τον Αμαζϐνιο. Σο
μόκοσ του εύναι 6.300 χλμ. περύπου. Εύναι το φυςικϐ ϐριο που
χωρύζει τη Βϐρεια απϐ τη Νϐτια Κύνα. Ο ποταμϐσ ςυχνϊ
υπερχειλύζει προκαλώντασ πολλϊ προβλόματα ςτουσ κατούκουσ
τησ περιοχόσ. Σο καλοκαύρι του 1931 ςυνϋβηςαν οι μεγαλϑτερεσ
πλημϑρεσ του 20ου αιώνα. Πηγϊζει απϐ το Θιβϋτ, δυτικϊ απϐ τον
Κύτρινο Ποταμϐ και εκβϊλλει ςτην Ανατολικό Κινεζικό
θϊλαςςα. Λϋγεται Γαλϊζιοσ, γιατύ τα νερϊ του εύναι ολοκϊθαρα.
τισ εκβολϋσ του ςχηματύζει τερϊςτιο δϋλτα, που κϊθε χρϐνο
μεγαλώνει κατϊ 30 μ. Εύναι ο μεγαλϑτεροσ ποταμϐσ τησ
Ανατολικόσ Αςύασ και τον θεωροϑν πολϑτιμο, αφοϑ οι πολλού
παραπϐταμού του αρδεϑουν το μεγαλϑτερο τμόμα τησ Μεγϊλησ
πεδιϊδασ και τησ Νϐτιασ Κύνασ. Η κούτη και η ροό του
διευθετόθηκαν με φρϊγματα και τεχνητϋσ λύμνεσ. Εύναι πλωτϐσ ςε
μόκοσ 2.500 χλμ. και εξυπηρετεύ τισ ςυγκοινωνύεσ και τισ
μεταφορϋσ τησ πυκνοκατοικημϋνησ περιοχόσ που διαρρϋει.
21. Η λεκϊνη του καταλαμβϊνει τμόματα τησ Σανζανύασ,
του Μπουροϑντι, τησ Ρουϊντα, του Ζαύρ, τησ
Κϋνυα, τησ Ουγκϊντα, τησ Αιθιοπύασ, το
μεγαλϑτερο τμόμα του ουδϊν και το
καλλιεργοϑμενο μϋροσ τησ Αιγϑπτου. Ο Νεύλοσ
ςχηματύζεται απϐ τρύα κϑρια υδϊτινα ρεϑματα, τον
Κυανοϑ Νεύλου (Αμπϊι) και τον Άτμπαρα, που
ρϋουν απϐ τα υψύπεδα τησ Αιθιοπύασ, και τον Λευκϐ
Νεύλο, που πηγϊζει ςτισ λύμνεσ Βικτωρύασ και
Αλβϋρτου .
23. ΑΙΓΤΠΣΙΟΙ
Οι αρχαύοι Αιγϑπτιοι παρατόρηςαν ϐτι η ηλιακό
ανατολό του εύριου, δηλαδό η ανατολό του ϊςτρου
μαζύ με τον όλιο, ςυνϋπιπτε κϊθε χρϐνο την ύδια
ακριβώσ ημερομηνύα, ςτισ 19 Ιουλύου κατϊ το
Ιουλιανϐ ημερολϐγιο, ϐπου ϊρχιζε και η απϐτομη
ανϑψωςη των νερών του Νεύλου .
26. Παρϐτι ο Κονγκϐ δεν εύναι προςβϊςιμοσ
απϐ τη θϊλαςςα εξαιτύασ των
καταρρακτών Λύβινγκςτοουν, ςχεδϐν ςε ϐλο
το μόκοσ του εύναι πλωτϐσ κατϊ τμόματα,
ιδιαύτερα ανϊμεςα ςτην Κινςϊςα και
το Κιςανγκϊνι. όμερα υπϊρχουν
ςιδηρόδρομοι που παρακϊμπτουν τουσ
τρεισ μεγαλύτερουσ καταρρϊκτεσ, και μεγϊλο μϋροσ
του εμπορύου τησ κεντρικόσ Αφρικόσ περνϊ από τον
ποταμό, π.χ. φορτύα
με χαλκό, φοινικϋλαιο, ζϊχαρη, καφϋ και βαμβϊκι. Ο
ποταμϐσ ϋχει επύςησ μεγϊλο δυναμικϐ για την
παραγωγό υδροηλεκτρικόσ ενϋργειασ, και τα φρϊγματα
Ίνγκα μετϊ τη δεξαμενό Malebo εύναι τα πρώτα με αυτϐ τον
ςκοπϐ.
28. Πόλεισ
Οι πϐλεισ-πρωτεϑουςεσ
Κινςϊςα και Μπραζαβύλ εύναι
χτιςμϋνεσ ςε αντύθετεσ ϐχθεσ
του ποταμοϑ. Εκεύ ο ποταμϐσ
ςτενεϑει και ςχηματύζει
αρκετοϑσ καταρρϊκτεσ, που
ςυλλογικϊ ονομϊζονται
Καταρρϊκτεσ Λύβινκςτοουν.
29. Παραδϐςεισ Λαών
Σο τρϋχον εθνϐςημο καθιερώθηκε το 2006 και εικονύζει ϋνα
κεφϊλι λεοπϊρδαλησ, που περικλεύεται απϐ ϋνα χαυλιϐδοντα
ελϋφαντα ςτην αριςτερό πλευρϊ και ϋνα δϐρυ ςτα δεξιϊ. Απϐ
κϊτω βρύςκονται τρεισ λϋξεισ, οι οπούεσ ςχηματύζουν το εθνικϐ
ρητϐ: Justice, Paix, Travail (Δικαιοςϑνη, Ειρόνη, Εργαςύα) ςτα
γαλλικϊ. Τιοθετόθηκε ςτισ 18 Υεβρουαρύου 2006 απϐ τον
Πρϐεδρο Ζοζϋφ Καμπιλϊ.
1964 - 1997 1999 2003 2006
30. Επιμϋλεια: Μϊνοσ Κοώνϊκησ
και Μϊρκοσ Κονταρϊτοσ
Ο Νύγηρασ εύναι ο ςημαντικότεροσ ποταμόσ τησ δυτικόσ
Αφρικόσ, με μόκοσ περύπου ςτα 4.180 χιλιόμετρα όπου και
χύνεται ςτον Κόλπο τησ Γουινϋασ.Περνϊ από τα κρϊτη
Γουινϋα, Μϊλι και Νύγηρα (κρϊτοσ που πόρε το όνομϊ του
από τον ποταμό), από τα ςύνορα του Μπενύν.
31. Ζκταςθ και πολιτιςμόσ γφρω του
Ο Νύγηρασ εύναι χώρα με ϋκταςη 1.267.000
τ.χλμ και πληθυςμό 16.468.886 ςύμφωνα με
εκτιμόςεισ για το 2011. υνορεύει με
τη Νιγηρύα και το Μπενύν ςτα νότια,
τη Μπουρκύνα Υϊςο και το Μϊλι ςτα δυτικϊ,
την Αλγερύα και τη Λιβύη ςτα βόρεια και
το Σςαντ ςτα ανατολικϊ. Επύςησ εύναι μια από
τισ φτωχότερεσ χώρεσ του κόςμου με χαμηλό
θϋςη ςτον Δεύκτη Ανθρώπινησ Ανϊπτυξησ.
39. Κνδάθνη
Ρωςικϐ
Κοζϊκοι του Κουμπϊν
ςτρατιωτικϐ
κατϊ τη διϊρκεια τησ
διακριτικϐ των
νικητόριασ παρϋλαςησ
Ζαποροζιανού ενϐπλων
ςτη Μϐςχα το 1945
Κοζϊκοι Πειρατϋσ δυνϊμεων των
ςϑγχρονων
Κοζϊκων του
Κουμπϊν
Κοζϊκοι απϐ το
Κουμπϊν ςτα τϋλη του
19ου αιώνα
42. ΔΟΤΝΑΒΗ
Ο Δοϑναβησ, ο Δϊννουβισ των Βυζαντινών, ό Δανοϑβιοσ και Ίςτροσ (αποκαλεύται Ίςτροσ
το τελευταύο τμόμα του), ο Σοϑνα των Σοϑρκων, (Γερμ. Donau, λοβακ. Dunaj, Ουγγρ.
Duna, Κροατ. Dunav, ερβ. Дунав, Ρουμ. Dunărea, Βουλ. Дунав, Ουκρ. Дунай)εύναι ο
δεϑτεροσ μεγαλϑτεροσ ποταμϐσ τησ (μετϊ τον Βϐλγα). Πηγϊζει απϐ τον Μϋλανα
Δρυμϐ ςτη Γερμανύα, ακολουθεύ πορεύα κυρύωσ ανατολικό για 2850 χλμ., διαςχύζει αρκετϋσ
πρωτεϑουςεσ τησ κεντρικόσ και ανατολικόσ Ευρώπησ και καταλόγει ςτη Μαϑρη
Θϊλαςςα μϋςα απϐ τη Ρουμανύα, δημιουργώντασ ϋτςι το βϐρειο φυςικϐ γεωγραφικϐ ϐριο
τησ Βαλκανικόσ χερςονόςου ςτη Νοτιοανατολικό Ευρώπη.
τουσ αρχαύουσ Έλληνεσ όταν γνωςτϐσ με το ϐνομα Ίςτροσ. Ήταν ϐριο τησ Ρωμαώκόσ
αυτοκρατορύασ για πολλοϑσ αιώνεσ. Ήταν και εξακολουθεύ να εύναι ςημαντικϐσ υδϊτινοσ
δρϐμοσ απϐ τη Μαϑρη θϊλαςςα προσ το εςωτερικϐ τησ Ευρώπησ (και αντύςτροφα),
καθϐτι εύναι πλωτϐσ ςτο μεγαλϑτερο μόκοσ του. Επιπλϋον, με την καταςκευό
το 1992 τησ διώρυγασ Ρόνου-Μϊιν-Δοϑναβη, ϋχει ενωθεύ με το κεντρικϐ ευρωπαώκϐ
ποτϊμιο δύκτυο μεταφορών και εύναι δυνατϐ εμπορικϐ πλούο διαπλϋοντϊσ τον απϐ τη
Μαϑρη θϊλαςςα να φτϊςει ςε λιμϋνεσ τησ Ολλανδύασ, του Βελγύου ό ακϐμη και μϋχρι τη
Γαλλύα μϋςα απϐ την Διώρυγα του Κϋντρου.
όμερα διαςχύζει ό αποτελεύ γεωγραφικϐ ςϑνορο ςε δϋκα ευρωπαώκϋσ
χώρεσ : Γερμανύα, Αυςτρύα, λοβακύα, Ουγγαρύα,Κροατύα, ερβύα, Βουλγαρύα, Ρουμανύα,
Μολδαβύα και Ουκρανύα. Λϐγω τησ μεγϊλησ βιομηχανικόσ δραςτηριϐτητασ ςτισ ϐχθεσ
43. Ελιςϊβετ Μπαςακϊρου και Βαλϋρια Νικολινϊκου
Ο (Ρωςικϊ: лга) εύναι ποταμϐσ τησ ευρωπαώκόσ
Ρωςύασ, που εκβϊλλει ςτην Καςπύα θϊλαςςα και ο
μεγαλϑτεροσ ποταμϐσ τησ Ευρώπησ τϐςο ςε μόκοσ
(3.531 χλμ.) ϐςο και ςε ευρϑτητα τησ λεκϊνησ
απορροόσ. Κατϊ την αρχαιϐτητα ονομϊζονταν Ρϊσ,
Ρϊ ό Ρώσ και κατϊ τον μεςαύωνα οι Σϊταροι τον
ονϐμαζαν Άτελ, Έτελ ό Ίτϋλ.
44. Περιγραφή
Σο μόκοσ του εύναι 3.531 χλμ. και με τουσ παραποτϊμουσ του,
πολλού απϐ τουσ οπούουσ εύναι μεγϊλοι ποταμού (Μϐςκβα,
αμϊρα κ.α.), ςχηματύζει ϋνα τερϊςτιο ποτϊμιο ςϑςτημα,
απϐ τα μεγαλϑτερα ςτη Γη. Πηγϊζει απϐ τα υψώματα
Βαλντϊι, ςτη βορειοδυτικό Ρωςύα. Απϐ τισ πηγϋσ του μϋχρι
το Καζϊν ονομϊζεται Άνω Βόλγας, απϐ εκεύ μϋχρι το
Βϐλγκογκραντ (πρώην τϊλινγκραντ) ονομϊζεται Μέσος
Βόλγας και απϐ εκεύ μϋχρι τισ εκβολϋσ του ςτην Καςπύα
θϊλαςςα, ϐπου ςχηματύζει μεγϊλο δϋλτα, ονομϊζεται Κάτω
Βόλγας. Εύναι πλωτϐσ ςε ϐλο του το μόκοσ και μαζύ με τουσ
παραποτϊμουσ του, που εύναι κι αυτού πλωτού ςε μεγϊλο
μόκοσ τουσ, ςχηματύζει πλωτϐ υδϊτινο ςϑςτημα μόκουσ
41000χλμ. Σα μεγαλϑτερα λιμϊνια του Βϐλγα εύναι του
Καλύνιν, του Βϐλγκογκραντ, του Γιϊροςλαβ, του Καζϊν κ.α.
46. Ιστορία
Από την αρχαιότητα ϋωσ και ςόμερα γύρω από τισ όχθεσ του ιδρύθηκαν πϊνω από 1000 πόλεισ. Από τη
γεωργύα που αναπτύχθηκε ςτισ εύφορεσ παραποτϊμιεσ περιοχϋσ, την αλιεύα και το εμπόριο, όλοι οι λαού
που ζούςαν γύρω από τον Βόλγα τού εύχαν αποδώςει μεγϊλη ςημαςύα ανϊ τουσ αιώνεσ. Για τουσ Ρώςουσ
κυρύωσ, ο Βόλγασ ϋγινε η κοιτύδα τησ ανϊπτυξόσ τουσ ςε εθνότητα, γεγονόσ που εξηγεύ και την περύοπτη
θϋςη που ϋχει ο ποταμόσ αυτόσ ςτην πούηςη, ςτα τραγούδια και τη λαώκό τουσ παρϊδοςη.
Ο Βόλγασ (Ρωςικϊ: лга) εύναι ποταμόσ τησ Ρωςύασ και ο μεγαλύτεροσ ποταμόσ τησ Ευρώπησ. Κατϊ
την αρχαιότητα ονομϊζονταν Ρϊσ, Ρϊ ό Ρώσ και κατϊ τον μεςαύωνα οι Σϊταροι τον ονόμαζαν Άτελ, Έτελ
ό Ίτϋλ.
Σο μόκοσ του εύναι 3.690 χλμ και με τουσ παραποτϊμουσ του, πολλού από τουσ οπούουσ εύναι μεγϊλοι
ποταμού (Μόςκβα, αμϊρα κ.α.), ςχηματύζει ϋνα τερϊςτιο ποτϊμιο ςύςτημα, από τα μεγαλύτερα ςτη
Γη. Σο λεκανοπϋδιο του ϋχει ςυνολικό ϋκταςη 1.380.000 τετρ. χλμ.
Πηγϊζει από τα υψώματα Βαλντϊι, ςτη βορειοδυτικό Ρωςύα. Από τισ πηγϋσ του μϋχρι το Καζϊν
ονομϊζεται Άνω Βόλγασ, από εκεύ μϋχρι το Βόλγκογκραντ (πρώην τϊλινγκραντ) ονομϊζεται Μϋςοσ
Βόλγασ και από εκεύ μϋχρι τισ εκβολϋσ του ςτην Καςπύα θϊλαςςα, όπου ςχηματύζει μεγϊλο δϋλτα,
ονομϊζεται Κϊτω Βόλγασ. Εύναι πλωτόσ ςε όλο του το μόκοσ και μαζύ με τουσ παραποτϊμουσ του, που
εύναι κι αυτού πλωτού ςε μεγϊλο μόκοσ τουσ, ςχηματύζει πλωτό υδϊτινο ςύςτημα μόκουσ 41000χλμ. Σα
μεγαλύτερα λιμϊνια του Βόλγα εύναι του Καλύνιν, του Βόλγκογκραντ, του Γιϊροςλαβ, του Καζϊν κ.α.
Από την αρχαιότητα ϋωσ και ςόμερα γύρω από τισ όχθεσ του ιδρύθηκαν πϊνω από 1000 πόλεισ. Από τη
γεωργύα που αναπτύχθηκε ςτισ εύφορεσ παραποτϊμιεσ περιοχϋσ, την αλιεύα και το εμπόριο, όλοι οι λαού
που ζούςαν γύρω από τον Βόλγα τού εύχαν αποδώςει μεγϊλη ςημαςύα ανϊ τουσ αιώνεσ. Για τουσ Ρώςουσ
κυρύωσ, ο Βόλγασ ϋγινε η κοιτύδα τησ ανϊπτυξόσ τουσ ςε εθνότητα, γεγονόσ που εξηγεύ και την περύοπτη
θϋςη που ϋχει ο ποταμόσ αυτόσ ςτην πούηςη, ςτα τραγούδια και τη λαώκό τουσ παρϊδοςη
47. Μορφολογία
Κϊποτε, πριν από πολλϊ εκατομμύρια χρόνια, και οι τρεισ αυτϋσ όπειροι φαύνεται ότι αποτελούςαν μύα. Η
Αφρικό διαφϋρει από τισ ϊλλεσ δύο ςτο γεωμορφολογικό χαρακτόρα, ςτο κλύμα και ςτη χλωρύδα.
Διαφϋρει ακόμη η όπειροσ αυτό από τισ ϊλλεσ δύο και ςτο χαρακτόρα τησ ιςτορικόσ και πολιτιςτικόσ
ανϊπτυξησ που ακολούθηςε, αλλϊ ακόμη και ςτο βαθμό που τη χαρακτηρύζει τουλϊχιςτον τα τελευταύα
χρόνια.
Γεωγραφικϊ η Αφρικό ορύζεται: ςτα βόρεια βρϋχεται από τη Μεςόγειο Θϊλαςςα, ςτα ανατολικϊ, πριν γύνει
η Διώρυγα του ουϋζ, ενωνόταν με την αρχαύα όπειρο με του ιςθμό του ινϊ, ενώ από την Αςύα τη
χωρύζουν η Ερυθρϊ θϊλαςςα και ο κόλποσ του Άντεν. Επύςησ, ςτα ανατολικϊ βρϋχεται και από τον Ινδικό
ωκεανό. Μεταξύ του κόλπου του Άντεν και τησ Ερυθρϊσ θϊλαςςασ μεςολαβεύ το ςτενό του Μπϊμπ - ελ'
Μαντϋμπ, που ϋχει φϊρδοσ περύπου 70 χιλιόμετρα.
τα νότια βρϋχεται και πϊλι από τον Ινδικό ωκεανό καθώσ και από τον Ατλαντικό ωκεανό. τα δυτικϊ και
πϊλι βρϋχεται από τον Ατλαντικό ωκεανό, ενώ το ςτενό Γιβραλτϊρ τη χωρύζει από την Ευρώπη. το ςημεύο
αυτό η απόςταςη τησ Αφρικόσ από την Ευρώπη εύναι η ελϊχιςτη και μόλισ φτϊνει τα 14 χιλιόμετρα.
Οι ςυντεταγμϋνεσ τησ ηπεύρου εύναι: 51 μούρεσ ανατολικϊ, που εύναι το ακρωτόριο Λαφούν τησ ομαλύασ
και 17 μούρεσ και 33 πρώτα λεπτϊ δυτικϊ, που εύναι το Πρϊςινο Ακρωτόριο τησ ενεγϊλησ. υνολικϊ το
γεωγραφικό τησ μόκοσ φτϊνει τισ 58 μούρεσ και 58'.
Σο γεωγραφικό τησ πλϊτοσ αρχύζει από το ακρωτόριο τησ Συνηςύασ, το Λευκό Ακρωτόριο, που ϋχει βόρειο
πλϊτοσ 37 μούρεσ και φτϊνει μϋχρι το ακρωτόριο τησ Αγκούλιασ ςτην νότια Αφρικό που ϋχει νότιο πλϊτοσ
34 μούρεσ και 52'. υνολικϊ το πλϊτοσ τησ φτϊνει τισ 72 μούρεσ και 13'.
Αν εξετϊςουμε τη μορφολογύα τησ Αφρικόσ και τη ςυγκρύνουμε μ' εκεύνη τησ Ευρώπησ, θα δούμε ότι τησ
Αφρικόσ εύναι πολύ πιο απλό, αλλϊ παρουςιϊζει δομό πιο ςυμπαγό ςε ςχϋςη πϊντα με τισ ϊλλεσ δύο
ηπεύρουσ με τισ οπούεσ ςυγγενεύει και εύναι πιο μονότονη.
Επικρατούν κυρύωσ τα κλιμακωτϊ οροπϋδια, τα τραπεζοειδό υψώματα και τα υψύπεδα. Οι γεωλογικϋσ
51. Ο Μιςιςιπόσ ϋχει μόκοσ
5969 χλμ.
Έχει ωσ πηγό του την λύμνη
itasca και εκβϊλει ςτον
κϐλπο του Μεξικοϑ
52. Πολιτιςτικϊ τοιχεύα
Ο ποταμϐσ Μιςιςιπόσ κατϊ το παρελθϐν θεωροϑνταν ωσ το ϊτυπο
ςϑνορο τησ «Άγριασ Δϑςησ», η οπούα παραδοςιακϊ οριοθετεύται
μεταξϑ του ποταμοϑ Μιςιςύπι και των Βραχωδών Ορϋων. To
ϐνομϊ του ςτη γλώςςα των Ινδιϊνων ςημαύνει "ο πατϋρασ των
νερών", αποτελεύται ςτην πραγματικϐτητα απϐ δυο ποτϊμια, τον
Μιςςιςςιπό και τον Μιςςοϑρι,που εύναι παραπϐταμοσ του, αλλϊ
πολϑ μεγϊλοσ. Μαζύ τα δυο ποτϊμια εκβϊλλουν ςτη θϊλαςςα
περύπου 19.000 κυβ.μ. γλυκϐ νερϐ κϊθε δευτερϐλεπτο,
αποςτραγγύζοντασ τα 2/3 του εδϊφουσ των ΗΠΑ. Ο ύδιοσ
Μιςςιςςύπι πηγϊζει απϐ μια λύμνη τησ Πολιτεύασ Μινεςςϐτα,
την Ιτϊςκα, αλλϊ ςϑντομα ενώνεται με τον Μιςςοϑρι που ϋρχεται
απϐ τα Βραχώδη ϐρη. Ενωμϋνοι δϋχονται τα νερϊ μεγϊλων
παραποτϊμων ϐπωσ ο Οχϊιο, ο Κϊνςασ, ο Άρκανςω κ.α. και
καταλόγουν ςτον κϐλπο του Μεξικοϑ, εκεύ που βρύςκεται η
πϐλη Νϋα Ορλεϊνη.
54. Ιωϊννα Μουγνϊι Μαρύα-Νεφϋλη Δαμιανύδου
Ο Παρανϊ εύναι ο
ςπουδαιϐτεροσ ποταμϐσ τησ Αργεντινόσ, ο δεϑτεροσ ςε
μόκοσ τησ Νοτύου Αμερικόσ και απϐ τουσ μεγαλϑτερουσ
του κϐςμου.
χηματύζεται απϐ τη ςυμβολό δϑο ποταμών
του Γκρϊντε και Π αραναϏμπα ςτο νοτιοανατολικϐ τμόμα
τησ Βραζιλύασ και ρϋοντασ προσ Νϐτο ορύζει τη μεθϐριο
μεταξϑ τησ Βραζιλύασ και τησ Παραγουϊησ και ςτη
ςυνϋχεια νοτιοτερα τη μεθϐριο Παραγουϊησ και
Αργεντινόσ ϐπου και διερχϐμενοσ τησ τελευταύασ
νοτιοανατολικϊ ςυνδϋεται με τον ποταμϐ Παραγουϊη ϐπου
και εκβϊλει τελικϊ ςτο ποταμϐκολπο του Ρύο ντε λα Πλϊτα.
55.
56. Ο ποταμϐσ Παρανϊ ϋχει ςυνολικϐ μόκοσ 3280 χλμ.,
ϐμωσ το κϑριο μόκοσ του εύναι 2900 χλμ. και εξ αυτών
τα 1600 περύπου χλμ. απϐ εκβολών του, εύναι πλωτϊ
και απϐ μεγϊλου εκτοπύςματοσ πλούα με τα οπούα και
πραγματοποιεύται το εξαγωγικϐ εμπϐριο τησ
ενδοχώρασ.
59. Επιμϋλεια: Μϊνοσ Κοώνϊκησ
και Μϊρκοσ Κονταρϊτοσ
Βαϊκάλθ
Η Βαώκϊλη εύναι λύμνη που βρύςκεται ςτη
νότια ιβηρύα μεταξύ τησ Περιφϋρειασ Ιρκούτςκ ςτα
βορειοδυτικϊ και τη Μπουργιςτύα νοτιοανατολικϊ ςημεύο
κοντϊ ςτην πόλη του Ιρκούτςκ. Εύναι γνωςτό ςαν το «Μπλε
Μϊτι τησ ιβηρύασ». τισ 29 Ιουλύου του 2008 Ρώςοι
ερευνητϋσ καταδύθηκαν με βαθυςκϊφοσ ςτο βυθό τησ
λύμνησ, πετυχαύνοντασ ρεκόρ κατϊδυςησ ςε γλυκϊ νερϊ.
Αποκαλύφθηκε ότι η λύμνη ϋχει βϊθοσ 1.680 μϋτρα, πολύ
περιςςότερο από όςο πιςτευόταν ωσ τότε. Η αποςτολό
εξερεύνηςησ τησ μεγαλύτερησ λύμνησ ςτον κόςμο ανεςτϊλη
ςτισ 30 Ιουλύου του 2008 μετϊ από τη ςύγκρουςη ενόσ από
τα δύο υποβρύχια με πλωτό πλατφόρμα.
Από το 1996 η ΟΤΝΕΚΟ ϋχει ςυμπεριλϊβει τη λύμνη
Βαώκϊλη ςτον Κατϊλογο με τα Μνημεύων Παγκόςμιασ
Πολιτιςτικόσ Κληρονομιϊσ(φυςικό κληρονομιϊ).
60. ΛΙΓΕ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕ
Η Βαώκϊλη εύναι η βαθύτερη και παλαιότερη λύμνη ςτον
κόςμο, καθώσ επύςησ και η λύμνη με τον μεγαλύτερο όγκο γλυκού
νερού. Περιϋχει πϊνω από ϋνα πϋμπτο του γλυκού νερού
παγκοςμύωσ και περιςςότερο από 90% του γλυκού νερού τησ
Ρωςύασ. Η ϋκταςό τησ εύναι 31.468 τετ. χλμ. (μύα από τισ
μεγαλύτερεσ του κόςμου). Έχει μόκοσ 654 χλμ., πλϊτοσ 74 χλμ. και
μϋγιςτο βϊθοσ 1.680 μ.
Δϋχεται τα νερϊ περύπου 300 ποταμών με κυριότερουσ
τουσ ελύγκα και Άνω Ανγκϊρα ενώ από αυτόν ξεκινϊ ο
ποταμόσ Ανγκϊρα, το κυριότερο υδϊτινο ρεύμα από όςα
ςχηματύζουν τον ποταμό Ιενεςϋη. το εςωτερικό τησ λύμνησ
υπϊρχουν 22 νηςιϊ, το μεγαλύτερο από τα οπούα εύναι το Ολχόν.
Οι Μογγόλοι θεωρούν την λύμνη ωσ "ιερό θϊλαςςα" και πιςτεύουν
ότι ςτισ απόκρημνεσ και βραχώδεισ ακτϋσ τησ κατοικούν κακϊ
πνεύματα.
61. ΧΛΩΡΙΔΑ ΚΑΙ ΠΑΝΙΔΑ
Η Βαώκϊλη αποτελεύ ϋνα απϐ τα πλουςιϐτερα λιμναύα
οικοςυςτόματα ςτον κϐςμο με
τερϊςτια βιοποικιλϐτητα. Τπολογύζεται ϐτι ςτην
περιοχό υπϊρχουν πϊνω απϐ 1000 εύδη φυτών και 1500
εύδη ζώων, απϐ τα οπούα το 80% εύναι ενδημικϊ.
Η Υώκια τησ Βαώκϊλησ που ζει μϐνο ςε αυτό τη λύμνη
εύναι το μϐνο εύδοσ φώκιασ του γλυκοϑ νεροϑ ςτον
κϐςμο.
68. Ηλιϊνα Μπαβϋτςια & Μαρύα Βουλό
Λϊντογκα
H Λϊντογκα εύναι λύμνη γλυκοϑ νεροϑ τησ
ΒΔ Ρωςύασ, την περιφϋρεια του Λϋνιν-
γκραντ και τη Δημοκρατύα τησ Καρελύασ.
Εύναι η μεγαλϑτερη λύμνη τησ Ευρώπησ και
η 16η μεγαλϑτερη ςτον κϐςμο,
καταλαμβϊνει ϋκταςη 18.135 χμ², εύναι
δηλαδό λύγο μικρϐτερη απϐ την
Πελοπϐννηςο.
69. ΛΑΝΣΟΓΚΑ
Σο μϋγιςτο μόκοσ τησ εύναι 219 χμ. και το μϋγιςτο
πλϊτοσ τησ εύναι 138 χμ. Σο μϋςο βϊθοσ τησ ανϋρχεται
ςε 51 μ. Σα βαθϑτερο ςημεύο τησ βρύςκεται ςτα ΒΔ, με
βϊθοσ τα 230 μ. O ϐγκοσ των υδϊτων που βρύςκονται
ςτη λύμνη, ανϊλογα με την εποχό, φθϊνει μϋχρι και 910
διςεκατομμϑρια κυβικϊ μϋτρα.
70. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ
Η τϊραγια (Παλαιϊ) Λϊντογκα εύναι χωριϐ τησ
βορειοδυτικόσ Ρωςύασ, ςτισ ϐχθεσ του ποταμοϑ
Βϐλχοφ, λύγο πριν την εκβολό του ςτη λύμνη
Λϊντογκα. όμερα εύναι ϋνα μικρϐ επαρχιακϐ χωριϐ.
Κϋντρο τησ περιοχόσ ςτη ςϑγχρονη εποχό εύναι η πϐλη
Νϐβαγια Λϊντογκα, η οπούα βρύςκεται ςε μικρό
απϐςταςη.
71. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ-ΠΟΛΙΣΙΣΙΚΑ
Κύριο αξιοθϋατο τησ τϊραγια Λϊντογκα
εύναι η ακρόπολό τησ με τουσ πϋντε
πύργουσ. το εςωτερικϐ τησ ακρϐπολησ βρύςκονται
αρκετού ναού, με κυριϐτερουσ αυτοϑσ του Αγ. Γεωργύου
και τησ Κοιμόςεωσ τησ Θεοτϐκου, οι οπούοι κτύςθηκαν
το 12ο αιώνα αλλϊ διατηροϑνται ςε ϊρτια κατϊςταςη.
Τπϊρχει επύςησ η μονό του Αγ. Νικολϊου,
κτιςμϋνη το 17ο αιώνα. την λύμνη, υπϊρχει
χτιςμϋνη η Μονό Βαλαϊμ, που εύναι ςημαντικό
τουριςτικό αξιοθϋατο.
72. ΠΟΛΙΣΙΣΙΚΑ
Εύναι η μοναδικό χριςτιανικό
εικϐνα που ϋχει κϊνει ταξύδι με
διαςτημϐπλοιο, κϊνοντασ 488
φορϋσ το γϑρο τησ γησ, το 2005.
Η εικϐνα τησ Παναγύασ
βρύςκεται ςτο Μοναςτόρι του
Βαλαϊμ ςτην Λύμνη Λαντϐγκα
ςτη Βϐρεια Ρωςύα, η οπούα εύναι
''ντυμϋνη'' με κϐκκινο μανδϑα.
Η πολϑτιμη εικϐνα λϋγεται
''Παναγύα του Βαλαϊμ'' , μια
εικϐνα που προςκυνϊ ςυχνϊ και
ο Πρϐεδροσ τησ Ρωςύασ
Βλαντιμύρ Ποϑτιν.
76. ΠΕΡΙΓΡΑΥΗ
Η μεγαλϑτερη απϐ τισ λύμνεσ του
γλυκοϑ νεροϑ που υπϊρχουν ςτον
κϐςμο. Έχει ϋκταςη 84.140 τ.χλμ.
και βρύςκεται ςτη Β Αμερικό. Σο
μεγαλϑτερο βϊθοσ τησ ξεπερνϊ τα
400 μ. Η οικονομικό ςημαςύα τησ
εύναι μεγϊλη, γι` αυτϐ και ςτισ
ϐχθεσ τησ εύναι χτιςμϋνα μύα
ςειρϊ απϐ λιμϊνια, ϐπωσ το Υορτ
Ουύλιαμ, το Πορτ Άρθουρ, το
ουπύριορ, το Μϊρκετ κ.ϊ. Μϋςω
τησ . μετακινοϑνται μεγϊλεσ
ποςϐτητεσ
ςιτηρών, ςιδηρομεταλλευμϊτων, ξ
υλεύασ και ϊλλων εμπορευμϊτων
77.
78. Ιωϊννα Μουγνϊι Μαρύα-Νεφϋλη Δαμιανύδου
Η Αρϊλη εύναι μια ηπειρωτικό λύμνη, ςχεδϐν "εςωτερικό θϊλαςςα"
ςτην Κεντρικό Αςύα. Σο υψϐμετρϐ τησ εύναι 49 μ. υπϋρ την επιφϊνεια
του Ευξεύνου και 79 μ. υπϋρ τησ Καςπύασ απϐ την οπούα απϋχει περύπου
250 χλμ. Σο ϐνομϊ τησ ςημαύνει κατϊ προςϋγγιςη Θάλασσα νησιών και
αναφϋρεται ςτα περιςςϐτερα απϐ 1.500 μικρϊ νηςιϊ που κϊποτε
περιελϊμβανε η ϋκταςό τησ. Μεγαλϑτερο εξ αυτών εύναι η νόςοσ
Νικϐλαοσ (τςϊροσ).
Η Αρϊλη κϊποτε όταν η τρύτη μεγαλϑτερη λύμνη του κϐςμου, μετϊ
την Καςπύα και την Άνω Λύμνη (Lake Superior) τησ Αμερικόσ, με ϋκταςη
68.000 τετραγωνικϊ χιλιϐμετρα, περύπου τη μιςό τησ Ελλϊδασ, με
μϋγιςτο βϊθοσ 70 μ.(1930. Σο 2004 η λύμνη εύχε ςυρρικνωθεύ ςτο 24%
του αρχικοϑ τησ μεγϋθουσ, και ο πενταπλαςιαςμϐσ τησ αλμυρϐτητϊσ τησ
ςκϐτωςε ςχεδϐν το ςϑνολο τησ χλωρύδασ και πανύδασ που φιλοξενοϑςε.
Σο 2007 εύχε το 10% τησ αρχικόσ τησ ϋκταςησ και διαχωρύςτηκε ςε τρεισ
ξεχωριςτϋσ λύμνεσ, δυο απϐ τισ οπούεσ εύναι υπερβολικϊ αλμυρϋσ για να
φιλοξενόςουν ψϊρια.
79.
80. Η Αρϊλη εύναι επύςησ ςοβαρϐτατα μολυςμϋνη, κυρύωσ
ωσ αποτϋλεςμα των βιομηχανιών και τησ απορροόσ
λιπαςμϊτων και φυτοφαρμϊκων. Σο αλϊτι που παραςϑρει ο
ϊνεμοσ απϐ τον πυθμϋνα τησ αποξηραμϋνησ λύμνησ
καταςτρϋφει τισ ςοδειϋσ, και ο μολυςμϋνοσ αϋρασ και νερϐ
προκαλοϑν ςοβαρϊ προβλόματα ςτη δημϐςια υγεύα ςτην
περιοχό. Η εξαφϊνιςη τησ λύμνησ ϋχει προκαλϋςει και αλλαγϋσ
ςτο κλύμα τησ περιοχόσ, φϋρνοντασ θερμϐτερα καλοκαύρια και
ψυχρϐτερουσ χειμώνεσ.
Η εξαφϊνιςη τησ Αρϊλησ ςυχνϊ περιγρϊφεται ωσ η
μεγαλϑτερη περιβαλλοντικό καταςτροφό που ϋγινε απϐ τον
ϊνθρωπο. Σο Καζακςτϊν καταβϊλλει ςόμερα προςπϊθειεσ να
διαςώςει ϐτι απϋμεινε απϐ το βϐρειο τμόμα τησ Αρϊλησ
(τη Μικρή Αράλη) καταςκευϊζοντασ το 2005 ϋνα φρϊγμα που
ανϑψωςε τη ςτϊθμη των υδϊτων κατϊ δυο μϋτρα και μεύωςε
κϊπωσ την αλμυρϐτητα, επιτρϋποντασ την επανεμφϊνιςη
ψαριών.
81.
82. Η λύμνη Αρϊλη ςυρρικνώθηκε κατϊ 70% απϐ το
1960 μϋχρι ςόμερα επειδό οι οβιετικού διοχϋτευςαν τα
νερϊ απϐ τουσ ποταμοϑσ που κατϋληγαν ςτη λύμνη ςε
διϊφορεσ καλλιϋργειεσ, προκαλώντασ ςτισ ντϐπιεσ
κοινωνύεσ ψαρϊδων δυςτυχύα και πεύνα. Σο επύπεδο των
νερών ϋπεςε κατϊ 16 μϋτρα, ενώ οι ςυχνϋσ καταιγύδεσ
μεταφϋρουν αλϊτι και ςκϐνη ςε τερϊςτιεσ αποςτϊςεισ
ακϐμα και μϋχρι τα Ιμαλϊια.
Σελικϊ, το 1990 η Αρϊλη κατακερματύςτηκε ςε δϑο
τμόματα, ϋνα μεγϊλο νϐτιο τμόμα νεροϑ που ανόκει ςτο
Ουζμπεκιςτϊν και ϋνα μικρϐτερο βϐρειο τμόμα που
ανόκει ςτο Καζακςτϊν.
87. Η Καςπύα Θϊλαςςα εύναι η μεγαλϑτερη λύμνη τησ Γησ. Έχει
ςυνολικό επιφϊνεια 371.000 km2. και ϐγκο νεροϑ ιςτύου μεγϋθουσ
τησ αλλϊ και επειδό ϐταν οι Ρωμαύοι πρωτοϋφταςαν εκεύ δοκύμαςαν
το νερϐ τησ και εύδαν ϐτι εύναι αλμυρϐ. Εύναι τϋτοιο το μϋγεθϐσ τησ,
που ξεπερνϊει τισ επϐμενεσ ϋξι μεγαλϑτερεσ ςε ϋκταςη λύμνεσ μαζύ. Η
Καςπύα Θϊλαςςα ϋχει μϋγιςτο βϊθοσ 1.025 μϋτρα, αλλϊ το μϋςο
βϊθοσ τησ ανϋρχεται μϐλισ ςτα 184 μϋτρα κϊτω απϐ την επιφϊνειϊ
τησ. Σο επύπεδο τησ επιφϊνειϊσ τησ βρύςκεται 28 μϋτρα κϊτω απϐ
την επιφϊνεια των θαλαςςών (δεδομϋνα του 2004), αποτελεύ δηλαδό
τμόμα ενϐσ τερϊςτιου βαθυπϋδου. Η περιοχό τησ Καςπύασ εύναι απϐ
τισ πιο ενϋργεια πλοϑςιεσ του πλανότη. Σα μεγϊλα κοιτϊςματα
πετρελαύου, που ϋχουν ανακαλυφθεύ ςτο εςωτερικϐ τησ, ϋχουν
δημιουργόςει τριβϋσ ανϊμεςα ςτα κρϊτη που μοιρϊζονται ςϑνορα
μαζύ τησ.
88. Μεγάλη Λίμνη των Άρκτων
Η Μεγϊλη Λύμνη τησ Αρκούδασ (ςτα αγγλικϊ Great Bear
Lake, Γκρϋιτ Μπϋαρ Λϋικ) εύναι η μεγαλϑτερη λύμνη που
βρύςκεται ολϐκληρη ςτην επικρϊτεια του Καναδϊ η τϋταρτη
μεγαλϑτερη ςτη Βϐρεια Αμερικό και ϋβδομη μεγαλϑτερη
ςτη Γη. Έχει ϋκταςη 31.153 τετραγωνικϊ χιλιϐμετρα και
μϋγιςτο βϊθοσ 447 μϋτρα. Βρύςκεται ςτα Βορειοδυτικϐτερη
πϊνω ςτον αρκτικϐ κϑκλο, ςε υψϐμετρο 186 μϋτρων.
Απϐ τη λύμνη πηγϊζει ο ποταμϐσ Γκρι Μπϋιaρ Ρύβερ, ο
οπούοσ ϑςτερα απϐ διαδρομό περύπου 100 χιλιομϋτρων
εκβϊλλει ςτο ποταμϐ Μακϋνζη. Η λύμνη περιβϊλλεται απϐ
δϊςη τϊιγκασ, αλλϊ βϐρειϊ τησ υπϊρχει η αρκτικό τοϑνδρα
89. Καναδάσ
Ο Καναδϊσ εύναι χώρα τησ Βϐρειασ Αμερικόσ, η δεϑτερη μεγαλϑτερη
ςτον κϐςμο. Βρϋχεται ανατολικϊ απϐ τον Ατλαντικϐ Ωκεανϐ και δυτικϊ
απϐ τον Ειρηνικϐ Ωκεανϐ. Νοτύωσ ςυνορεϑει με τισ Ηνωμϋνεσ Πολιτεύεσ
Αμερικόσ. Βορειοδυτικϊ ςυνορεϑει με την Αλϊςκα των Ηνωμϋνων
Πολιτειών και εκτεύνεται ςτον Αρκτικϐ Ωκεανϐ μϋχρι τον Βϐρειο Πϐλο.
Ωσ πρώην αποικύα τησ Μεγϊλησ Βρετανύασ, εύναι μϋλοσ τησ
Κοινοπολιτεύασ των Εθνών και τυπικώσ κεφαλό τησ χώρασ εύναι η
βαςύλιςςα Ελιςϊβετ β΄ του Ηνωμϋνου Βαςιλεύου. Ο Καναδϊσ εχει
αναδειχθεύ ωσ μια απϐ τισ πιο ειρηνικϋσ, ανεπτυγμϋνεσ και Πρωτεϑουςα
του Καναδϊ εύναι η Οττϊβα. Εκεύ ϋχουν την ϋδρα τουσ η Βουλό του
Καναδϊ, το Ανώτατο Δικαςτόριο τησ χώρασ, τα Τπουργεύα καθώσ και
ςχεδϐν ϐλεσ οι καναδικϋσ κυβερνητικϋσ υπηρεςύεσ.
Ο Καναδϊσ εύναι ουςιαςτικϊ δημιοϑργημα Άγγλων και Γϊλλων απούκων
που δεν θϋληςαν να ακολουθόςουν την Αμερικανικό Επανϊςταςη κατϊ
του βρετανικοϑ ςτϋμματοσ.
92. Υύλιπποσ Σοϑντασ & Ζαμπύρασ Παϑλοσ
Η λύμνη Οντϊριο βρύςκεται ςτην περιοχό των Μεγϊλων
Λιμνών μεταξϑ των ΗΠΑ και του Καναδϊ. ε αυτόν την
περιοχό βρύςκονται και ϊλλεσ μεγϊλεσ λύμνεσ
(ουπόριορ, Φιοϑρον, Μύςιγκαν, Ήρι) και μαζύ, περιϋχουν το
50% του γλυκοϑ νεροϑ του πλανότη μασ. Οι λύμνη αυτό (μα
και οι ϊλλεσ) ςυγκϋντρωςαν γϑρω τουσ μεγϊλο πληθυςμϐ απϐ
την πρώτη ςτιγμό που οι Ευρωπαύοι ϋφταςαν ςτην Αμερικό.
93. την αρχό το περιβϊλλον όταν ϊγριο αλλϊ με τον καιρϐ
τα ανθρώπινα ϋργα περιϐριςαν τα μεγϊλα δϊςη και οι,
κϊποτε ϊδειεσ, πεδιϊδεσ γϋμιςαν απϐ αγροκτόματα και
πϐλεισ.Η λύμνη Οντϊριο αποτελεύ το 18% του γλυκοϑ
νεροϑ ςτον πλανότη και το 25% των ζώων του γλυκοϑ
νεροϑ.Εκατομμϑριοι τουρύςτεσ επιςκϋπτονται την λύμνη
Οντϊριο,εύτε για να διαςκεδϊςουν ςτα νερϊ τησ,εύτε για
να ψαρϋψουν.Η λύμνη αυτό εύναι ϋνασ πολϑ ςημαντικϐσ
παρϊγοντασ ςτην ανϊπτυξη τησ αλιεύασ,του τουριςμοϑ
και του εμπορύου.
94. Η Λύμνη Μαλϊουι, ςυνολικόσ ϋκταςησ 9.250 τ.μύλια,
βαςικϐσ πϐλοσ τουριςτικόσ ϋλξησ, μόκουσ 500 χλμ.,
λεγϐμενη και "λύμνη των αςτεριών" καταλαμβϊνει
περύπου το ϋνα πϋμπτο τησ ϋκταςησ τησ χώρασ και
απλώνεται ςχεδϐν ςε ϐλα τα ανατολικϊ τησ ςϑνορα. ΄
αυτόν ζουν περύ τα 500 εύδη ψαριών, η δε αλιεύα τουσ
αποτελεύ μια απϐ τισ κϑριεσ πηγϋσ ειςοδόματοσ των
κατούκων.
Πρωτεϑουςα τησ χώρασ εύναι η Λιλϐνγκουε.
Η χώρα ϋχει πληθυςμϐ 14.268.711, με βϊςη τισ
εκτιμόςεισ του 2009.
95. Η Δημοκρατύα του Μαλϊουι εύναι το ςϑγχρονο επύςημο
ϐνομα τησ ϊλλοτε Νυαςαλϊνδησ (μϋχρι το 1907), μετϊ την
ανακόρυξη τησ ανεξαρτηςύασ τησ τον Ιοϑλιο του 1964, απϐ
πpώην βρετανικϐ προτεκτορϊτο που εύχε αναγνωριςτεύ ςτισ
15 ΜαϏου του 1891, ςτη νοτιοανατολικό Αφρικό.
Η χώρα εκτεύνεται δυτικϊ και κατϊ μόκοσ τησ ομώνυμησ
λύμνησ Μαλϊουι, τησ τρύτησ ςε μόκοσ λύμνησ τησ Αφρικόσ.
υνορεϑει προσ Β. με την Σανζανύα, Δ. και ΒΔ. με τη Ζϊμπια
και Ν. Α. και ΒΑ. με τη Μοζαμβύκη. Η ςυνολικό ϋκταςη τησ
Φώρασ εκτϐσ των λιμνών εύναι 36.330 τετρ. μύλια, η οπούα
και χωρύζεται ςε τρεισ περιφϋρειεσ[4] και ςε 24 ςυνολικϊ
νομοϑσ.
96. Ελιςϊβετ-Μαρύα Μπαςακϊρου και Βαλϋρια Νικολινϊκου
Η Λύμνη Βικτόρια (γνωςτό τοπικϊ και ωσ Ukerewe και Nalubaale) εύναι η μεγαλύτερη
ςε ϋκταςη λύμνη τησ Αφρικόσ. Εκτόσ αυτού, εύναι η μεγαλύτερη τροπικό λύμνη τησ Γησ
και η δεύτερη ςε ϋκταςη λύμνη γλυκού νερού τησ Γησ. Εύναι επύςησ γνωςτό ωσ μύα από
τισ πηγϋσ του Νεύλου (για την ακρύβεια του Λευκού Νεύλου, ενώ ο ποταμόσ που
εκβϊλλει ςε αυτό ονομϊζεται Καγκϋρα).
Σο ςχόμα τησ εύναι χονδρικϊ ελλειπτικό με μόκοσ 337 km και πλϊτοσ 240 km. Η μϋςη
ϋκταςό τησ ανϋρχεται ςε 68.800 km², δηλαδό περύπου το μιςό τησ ϋκταςησ όλησ τησ
Ελλϊδασ. Σο μόκοσ των ακτών τησ εύναι 3.440 χιλιόμετρα. Σο μϋςο βϊθοσ τησ εύναι 40
μϋτρα, ενώ το μϋγιςτο 84 (ςχετικϊ ρηχό για την ϋκταςό τησ). Ο μϋςοσ όγκοσ του νερού
τησ ανϋρχεται ςε 2.750 κυβικϊ χιλιόμετρα, (δηλ. αντιςτοιχεύ ςε 2,75 τριςεκατομμύρια
τόνουσ νερού). Οι γεωγραφικϋσ ςυντεταγμϋνεσ τησ εύναι γεωγραφικό πλϊτοσ 2°03’
νότιο και γεωγραφικό μόκοσ 33°04’ ανατολικό, ενώ το βόρειο ϊκρο τησ εφϊπτεται
ςχεδόν ςτον ιςημερινό τησ Γησ. Η επιφϊνειϊ τησ βρύςκεται ςε μϋςο υψόμετρο 1.133
μϋτρα πϊνω από την επιφϊνεια τησ θϊλαςςασ.
Η λύμνη ςυγκεντρώνει τα νερϊ του εδϊφουσ από μύα περιοχό (λεκϊνη απορροόσ)
εκτϊςεωσ 238.900 τετρ.χιλιομϋτρων (μεγαλύτερη τησ Ελλϊδασ). Αυτό η περιοχό, και η
ύδια η λύμνη, μοιρϊζεται μεταξύ των κρατών Ουγκϊντα, Σανζανύα και Κϋνυα. Η ύδια η
πρωτεύουςα τησ πρώτησ, η Καμπϊλα, βρύςκεται ςτισ όχθεσ τησ λύμνησ.
Φαρακτηριςτικό τησ Λύμνησ Βικτόρια εύναι και τα πολλϊ τησ νηςιϊ, περύπου 3.000.
