1. OINARRIZKO HEZKUNTZARAKO CURRICULUMAREN DEKRETUAK
Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak, curriculum hauen bidez, ziurtatu
nahi du curriculum horiek oinarrizko gutxieneko irakaskuntzekin bat etortzea;
horrez gain, elebitasun integratzaile bat erraztu nahi da, beharrezkotzat jotzen
dira bi hizkuntza ofizialak.
Kalitateko irakaskuntzaren alde egiten da, gaur egungo gizartean beharrezkoak
diren ezagutza, abilezia eta balioak eskuratzeko.
Errealitatea ulertzeko eta eraldatzeko ezagutzak, kultura eta gaitasun
kritikoa duten herritar bilakatuko dituztenak eta profesional bikainak
izatea ahalbidetuko dituztenak.
Mundura ireki eta beste pertsona batzuekin elkarlanean aritzeko
gaitasunak, informazioaren eta komunikazioaren teknologiek eskaintzen
dituzten aukerak erabiliz.
Elkarrekin euskal gizarte demokratiko, tolerante eta solidario bat
eraikitzeko baloreak.
Curriculumak hau lortu nahi du: bakoitzaren ahalmena eta talentua kontuan
hartuta, gara ditzakeen prestakuntza eta ezagutzak eskuratzea, bere sexua,
sinesmenak, jatorria eta baliabide ekonomikoak edozein direla ere.
Curriculum-a era honetan idatzita egoteak, irakasleek eta Hezkuntzarekin
konprometituta daudenek beren lana antolatzea ahalbidetzen du, eta beren
lanaren garapenerako erreferentzia argi eta egonkorra daukate. Eduki hauek
legez bete behar direnez, curriculum-ean oinarritzean, legez edukiak betetzen
direla ziurtatzen da juridikoki.
XEDAPEN OROKORRAK
1.- Euskal Autonomia Erkidegoko Oinarrizko Hezkuntzako curriculuma ezartzen
du dekretu honek, eta hura ezartzeko modua xedatzen. Hala ere, Lehen
Hezkuntzako eta Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzako gutxieneko irakaskuntzak
ezartzen dituen oinarrizko arau-esparrua bete beharko da.
2. 2.- Pertsonek bizitza osorako eskuratuko duten hezkuntzaren etapa komuna eta
derrigorrezkoa da Oinarrizko Hezkuntza, eta Lehen Hezkuntza eta
Derrigorrezko Bigarren Hezkuntza hartzen ditu barnean.
Aplikazio-eremua Dekretu hau Euskal Autonomia Erkidegoko ikastetxe
guztietan aplikatuko da, Lehen nahiz Bigarren Hezkuntzan.
Oinarrizko Hezkuntzaren xedeak Pertsonek bizitza osorako eskuratuko duten
hezkuntzaren etapa komuna eta derrigorrezkoa da Oinarrizko Hezkuntza, eta
hauek dira haren xedeak, giza nortasunaren garapen osoa lortzeko:
a) Ikasleak prestatzea pertsona helduen bizitzari ekiteko; bizitza oso bat
izateko, gizabanako diren aldetik; gizarteko herritar aktibo izateko; eta izadiaren
zaintzarekiko eta garapen iraunkorrarekiko konpromisoa duten pertsonak
izateko.
b) Ikasleek euskal kulturako eta kultura unibertsaleko oinarrizko elementuak
eskura ditzaten lortzea, eta maila handiagoko ikasketak egiteko nahiz lanean
hasteko prestatzea, berme osoz.
c) Ikasleekin sentsibilizazio-lana egitea eta haiek gaitzea bizitzan zehar
etengabe ikasteko gai izan daitezen.
GAITASUNAK
Oinarrizko Hezkuntzak, batik bat, goi-mailako ikasketak egiteko behar den
prestakuntza emateari eta ikasleei ikasketa horiek egiteko behar diren
ezagutzak emateari eman izan dio garrantzia.
Curriculumaren planteamenduak ikasleek eskuratu beharreko gaitasunak ditu
oinarri. behar bezala landu behar ditu hezkuntzaren gainerako alderdiak,
pertsonak gizaki moduan garatzeko beharrezkoak direnak; curriculumak indartu
egin behar du hezkuntzaren izaera hezitzailea, eta gauzak egiten jakiteko
prestatu behar ditu ikasleak.
Gaitasunak honako hauek lirateke: eskakizun konplexuei erantzuteko eta
askotariko lanak behar bezala egiteko ahalmena. Horrenbestez, gaitasunek
beren barnean hartzen dituzte trebetasun praktikoak, ezagutzak, motibazioa,
balio etikoak, jarrerak, emozioak eta gizarte-arloko nahiz portaerazko
3. elementuak, eta pertsonek batera erabiltzen dituzte horiek guztiak, lanak modu
eraginkorrean egiteko. Hezkuntza-gaitasun orokor horiek ezin dira zuzenean
ebaluatu; izan ere, hezkuntza-prozesu osoko plangintzaren eta haren
gauzapenaren loturazko eta bitartekaritzako lanak egiten dituzten aldagai
konstanteak dira. Horien bidez, hezkuntza-planteamendu integrala egiten da,
eta askotariko gaitasunak eskuratzeko modua dute ikasleek. Ikuspegi hori
jorratzen du ELGE antolakundeko DeSeCo programaren planteamenduak.
Europar Batasunak egindako proposamenak adierazten du hauek direla
gaitasun giltzarri edo oinarrizkoak: “pertsona guztiek izan behar dituztenak giza
errealizazioa eta garapen pertsonala lortzeko eta herritartasun aktiboa,
laneratzea eta enplegua erdiesteko”. Oinarrizkotzat jotzeko, hiru baldintza
hauek bete behar ditu: balio pertsonal edo sozial handiko emaitzak eskuratzen
lagundu behar du, testuinguru eta esparru adierazgarri ugaritan aplikatzeko
modukoa izan, eta aukera eman behar du pertsonek eskakizun konplexuak
behar bezala bete ditzaten. Gaitasunen bidezko antolakuntza eginda,
curriculumak nabarmendu egiten du garrantzi handikoa dela jakintzak egoera
eta testuinguru zehatzetan erabiltzen jakitea.
Teorian jakin eta egiten jakin behar da, jakintza eta ekintza uztartu behar dira,
eta teoria eta praktika batera landu. Gauzak behar bezala egiteko, batera eta
modu koordinatuan erabili behar dira eginkizunak betetzeko behar diren
kontzeptuzko ezagutzak edo jakintzak, jarduteko prozedurak, arauak edo
jarraibideak eta motibaziozko jarrerak edo prestasunak.
Oinarrizko gaitasunen esparruak berdinak dira leku orotan, baina gaitasun
horiek eskuratzea eta erabiltzea ezberdina da testuinguru zehatz bakoitzean.
Gerora, gaitasun horiek garatu, mantendu eta eguneratu egin behar dira, bizitza
osoko ikaskuntza baten zatitzat jota. Europako Parlamentuak 2006ko irailaren
26an “Derrigorrezko Eskolaldirako Euskal Curriculuma” eta “Euskal Herrirako
Curriculuma” izeneko proposamenak plazaratu ditu. Bertan hezkuntzak
gaitasun orokor batzuk ditu eta baita gaitasun zehatz batzuk ere.
Hezkuntza gaitasun orokorrak hauek dira:
1.- Arduraz eta autonomiaz bizitzen ikastea, eta, zehazki, nork bere
4. burua ezagutzen ikastea, norberaren buru-osasuna eta osasun fisikoa zaintzen
ikastea eta ohitura osasuntsuak hartzea. Izadiaz eta natura baliabideez arduraz
gozatzen ikastea, gizadi osoaren eta egungo nahiz geroko belaunaldien
ondarea diren aldetik.
2.- Ikasten eta pentsatzen ikastea, eta informazioa interpretatzea, sortzea eta
ebaluatzea. Erabakiak hartzen eta arazoak konpontzen ikastea, ikasteko eta lan
egiteko ohiturak eta ikasteko estrategiak eskuratzea, eta jakintza zientifikoko
eta matematikoko metodoak aplikatzen ikastea, jakintza teorikoaren eta
praktikoaren alorrek planteatzen dituzten arazoak identifikatzeko eta
konpontzeko.
3.- Hizkuntza ofizialetan, eta, gutxienez, atzerriko hizkuntza batean hitz egiten
ikastea, eta, berariaz, komunikabideak eta informazioko eta komunikazioko
teknologiak irizpide kritikoz erabiltzen eta interpretatzen ikastea. Irizpide hori
bera jarraitu behar dute ikasleek hizkuntza artistikoarekin, musika-
adierazpenarekin eta gorputzaren, plastikaren eta ikusizko alorraren
adierazpenekin.
4.- Elkarrekin bizitzen ikastea, eta, berariaz, harreman positiboak izaten eta,
gatazka-egoeretan, elkarrizketara eta negoziaziora jotzen ikastea. Halaber,
gogoz eta demokratikoki parte hartzen ikastea, lankidetzan jarduten eta taldean
lan egiten ikastea, eta aniztasuna errespetatzen ikastea.
5.- Pertsona gisa garatzen ikastea, norbera izanda, eta emozio negatiboak
kontrolatzea eta nork bere burua modu positiboan eta errealistan balioestea.
Pertsona autonomoa izatea, norberak hartutako erabakien ardura hartzea, eta
printzipio etikoei jarraitzea.
6.- Egiten eta ekiten ikastea, erabakiak eta ardurak hartzeko ekimena izatea,
esfortzua eta zailtasunak gainditzeko ahalegina balioestea, eta ekintzailea
izatea, bizitzaren alor guztietan.
OINARRIZKO GAITASUNAK
1.- Zientzia-, teknologia- eta osasun-kulturarako gaitasuna.
2.- Ikasten ikasteko gaitasuna.
3.- Matematikarako gaitasuna.
4.- Hizkuntza-komunikaziorako gaitasuna.
5. 5-. Informazioa tratatzeko eta teknologia digitala erabiltzeko gaitasuna.
6-. Gizarterako eta herritartasunerako gaitasuna.
7.- Giza eta arte-kulturarako gaitasuna.
8.- Norberaren autonomiarako eta ekimenerako gaitasuna.
Oinarrizko gaitasun batzuek zehar-izaera dute; esaterako, ikasten
ikasteko gaitasunak, hizkuntza-komunikazioko gaitasunak, informazioa
tratatzeko eta teknologia digitala erabiltzeko gaitasunak, gizarterako eta
herritartasunerako gaitasunak eta norberaren autonomiarako eta ekimenerako
gaitasunak. Beste gaitasun batzuek lotura zuzena dute curriculumeko arlo edo
irakasgai jakinekin; esaterako, zientzia-, teknologia eta osasun-kulturarako
gaitasunak, matematikarako gaitasunak eta giza eta arte-kulturarako
gaitasunak. Hala ere, maila bereko garrantzia ematen zaie oinarrizko gaitasun
guztiei, horietako bakoitza lagungarri izan baitaiteke norberak arrakasta izateko,
jakintzaren gizartean. Gainera, aintzat hartu
behar da gaitasun horiek guztiak elkarrekin lotuta daudela, eta arlo
batean funtsezkoak diren alderdiak beste gaitasun baten lagungarri izan
daitezkeela.
6. ORDUTEGIA
Hezkuntza arloetan eta ordutegietan banatzeak horiek lantzeko denbora
mugatzea dakar, nahi eta ez duen uzten alde batera hezkuntza-etaparen izaera
orokorra.
Lehen zikloko ordutegia aldatzeko aukera izango du ikastetxeak, betiere
aurrean dugun ordutegia errespetatzen bada eta dekretuan dauden helburuak
betetzen badira. Gainera, aurreko taulan azaldutako ordu minimoa errespetatu
beharko da. Ordu gehiago ematea zentru bakoitzak erabakiko du.
(*) Hizkuntzari begira, hezkuntza bati komunak egiten zaizkien edukiak batera
irakats daitezke.
ARTE HEZKUNTZA
Musika, arte plastikoak eta ikusizko arteak sartzen dira bertan. Arte-hezkuntza
lantzerakoan, kontuan izan behar dugu arte-adierazpenak beti ditugula
7. ingurunean eta gure bizitzetan. Bizitza beste ikuspuntu batzuetatik ikusteko
aukera ematen digu. Mota guztietako erreferentzia estetikoek iragazten dute
gure gizartea, eta erreferentzia horiek daude gizarteratze-prozesuetan,
nortasuna eraikitzeko prozesuetan, bai eta bizi garen munduari buruz ditugun
ideiak egiteko prozesuetan ere.
Arte Hezkuntza irakasgaiak alderdi hauek guztiak garatzeko aukera ematen du:
sormena, irudimena, autonomia, pertzepzio- eta mugimendu garapena,
sentikortasun estetikoaren garapena, norberaren adierazpenaren garapena,
pentsamendu kualitatiboarena, emoziozko adimenarena, komunikatzeko eta
gizarteratzeko ahalmenarena... Ahalmen horiek guztiek iragazi behar dituzte
ikusizko produktuekin eta musika-produktuekin izaten ditugun topaketa guztiak.
Bertan Lehen Hezkuntzan garatu beharreko arte gaitasunak ageri dira, baita
zein helburu lortu nahi dituzten gaitasun horiek lantzean (ikusizko kulturako eta
musika-kulturako arteek eta produktuek, ideiak , sentimenduak eta bizipenak
jakinarazteko eta adierazteko eskaintzen dituzten aukerak ulertzea; arte-
hizkuntzen tekniken, baliabideen eta arauen oinarrizko ezagutza eta jakintza
izatea; arte-adierazpenen teknikak, baliabideak eta arauak ikertzea eta
aztertzea,ikusizko kulturako eta musika-kulturako lanetan, ...). Gainera, etapa
bakoitzean landuko diren edukiak (Lehen Zikloan: soinu-iturriak ikertzea, eta
natura guneetako eta gizarte-inguruneko soinuen ezaugarriak bereiztea, abesti
errazak aho batez interpretatzea eta buruz ikastea, Euskal kultura-ondarearen
eta beste kultura batzuen abestien eta dantzen bilduma, ... ; Bigarren Zikloan:
kontzertuei eta musika-emanaldiei buruzko balorazioa eta iritzia, gure ingurune
soziokulturaleko abesti-bilduma bat lortzea, norberaren gustuetatik urrun
dauden ekoizpenen interesa eta tolerantzia eta errespetua,... ; Hirugarren
Zikloan: hainbat testuingurutan erabili izan diren hainbat estilo eta kulturatako
iraganeko eta oraingo musikak aktiboki entzutea eta azaltzea, objektuen eta
elementu naturalen aukera plastikoak eta adierazpen aukerak ikertzea,
bolumenek eta espazioek argiak jotzean izaten dituzten aldaketak aztertzea,
….) eta ebaluazio irizpideak ageri dira, Ziklo bakoitzean aldatzen dena, geroz
eta zailagoa bihurtuz. Adibidez, Lehen Zikloan: arte-ekoizpen errazak taldean
egitea; Bigarren Zikloan: taldean artelanak egiten parte hartzea, arauak
errespetatuz, proposamenak eginez eta konponbideak bilatuz; Hirugarren
8. Zikloan: taldeko jardueretan parte hartzea, eta lankidetza-jarrerak
erakustea,jarduera horiek ondo ateratzeko.
GORPUTZ HEZKUNTZA
Lehen hezkuntzako helburuak garapenean laguntzea da hurrengo faktore
hauekin: mugimenarekin lotutako ahalmen kognitiboen, fisikoen, emozionalen
eta harreman-ahalmenen garapena; mugimenaren gizarte- eta kultura-ereduen
barneratzea; eta balio-hezkuntza eta osasunerako hezkuntza. Egunero bizitzan
erabiltzea da asmoa, bizitza osoan zehar baliagarria izango dena. Horregatik,
hainbat balio ikasten dira: errespetua, onarpena edo lankidetza.
Arestian aipatuta helburuei lotuta lau eduki multzoetan banatzen da;
1. Norberaren ezagutza eta kontrola.
2. Gorputz adierazpena eta komunikazioa.
3. Jarduera fisikoa eta osasuna.
4. Mugimen-kultura: aisialdi eta denbora librerako hezkuntza.
Gorputz-hezkuntzaren ezagutzak antolatzea helburu duten hainbat eduki
multzotan (aukeratuak izan direnak), kontzeptuak, prozedurak eta jarrerak
modu integratuan aurkeztu.
Irakaskuntza- eta ikaskuntza-prozesua sekuentziatan antolatzen da(orokorretik
espezifikora), eta dibertsitate-irizpideari garrantzi handiagoa ematen zaio
espezializazio-irizpideari baino. Prozesu horretan, indarrean dauden gizarte-
estereotipoak eta jarrera xenofoboak hautsi behar dira.
Etapa hau luzea eta era askotakoa denez, bilakaeran desberdintasuna da
nagusi; ondorioz, beharrezkoa da aldiak bereiztea. Lehenengo aldia, hain
zuzen, sei urtetik zortzi urtera bitartekoa da. Gorputz-hezkuntzak lagundu egin
behar die, beren izate orokorra errespetatuz eta mugimen-premiak asez; hau
da, era askotako proposamenen bitartez, denbora luzez arretari eusteko
ahalmen faltari erantzungo diote.
9. Adin horretatik hamabi urtera arte, esparru egoki bat eskaini beharko luke
norberaren ikuspuntuan arreta galduz joateko; horrela, batez ere jolasetan eta
kiroletan oinarrituz, aurrera egingo du beste pertsonak edo taldeak ulertzeko
prozesuan.
Gorputz-hezkuntzaren eremuak, funtsean, zientzia-, teknologia- eta osasun-
kulturaren gaitasuna garatzen laguntzen du; horretarako, leku jakin batean,
norberaren gorputza (mugimenduan edo egonean dagoena) behar bezala
hauteman behar da, eta, horrez gainera, elkarrekintzan jardun behar du, dituen
mugimen-aukerak hobetuz.
Gorputz-hezkuntzaren helburuetan gaitasun jakin batzuk lortzean datza, bertan,
8 helburu daude, bakoitza helburu desberdinekin eta gorputz-hezkuntza lehen
hezkuntzan bukatzean ikasle guztiek helburu hauek lortu beharko dituzte.
Bestalde, eduki desberdinak azaltzen dira, hauek 3 ziklo desberdinetan
banatuta eta ziklo bakoitzaren barruan sailkatuta daude blokeka, bloke horien
atzetik ziklo bakoitzean ebaluatzeko irizpideak agertzen dira, ziklo bakoitzean
irizpide desberdinak kontuan hartzen direlako. Lehen Zikloan, adibidez, honako
eduki hauek sartzen dira: Euskal dantzen oinarrizko pausoak eta jauziak
sinkronizatzea, Jarduera fisikoa ongizatearekin lotzea, joko-arauak ulertzea eta
betetzea; Bigarren Zikloan, sistema motorra kontrolatzea eta gorputza
menderatzea, materialak eta espazioak behar bezala eta errespetuz erabiltzea,
jolasean parte hartzen duten pertsonak errespetatzea eta gizartearen aurkako
portaeren aurka egitea; Hirugarren Zikloan, Menderatzaileak ez diren gorputz
atalekin zailtasun apur bat duten mugimenduak egitea. Gorputzaren
adierazpen- eta komunikazio-erabilerak balioestea. Jarrera eta elikadura
osasungarrien ohiturak hartzea eta gorputz-higienea autonomiaz zaintzea.
10. HIRITARTASUNA
UNESCOren “XXI. menderako ikastea” programak, etorkizuneko hezkuntzaren
lau oinarri finkatzen ditu: ezagutzen ikastea, egiten ikastea, elkarrekin bizitzen
ikastea, izaten ikastea. Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza, Unibertsitate eta
Ikerketa Sailak, gaitasunak kontuan hartuta, curriculum bat proposatzen du eta
helburuen eta ebaluazio-irizpideen xedea adierazgarria da: irakatsi behar denari
baino areago, ikasi behar denari ematen dio garrantzi handiagoa.
Beste alde batetik, Nazio Batuen Erakundeak Giza Eskubideen hezkuntza
baterako oinarrizko eremua proposatzen du, eta curriculum honek erreferente
gisa hartzen du hori. Giza eskubideei buruzko hezkuntzaren helburua honako
hau ulertaraztea da: Giza Eskubideak komunitate guztietan eta gizartean oro
har bete daitezen lortzea pertsona guztien erantzukizuna da. Ildo horretan, epe
luzera, giza eskubideen urratzeak eta indarkeriazko gatazkak eragozten eta
berdintasuna eta garapen iraunkorra sustatzen laguntzen du.
“Herritartasunerako Hezkuntzaren” eskakizun batzuk: ekonomia- eta kultura-
globalizazioa, ezagutzaren kudeaketa, etengabeko teknologia-aurrerapenak,
etab. Horiek guztiek gizarte-sistema kapitalistaren garapenaren beste etapa bat
osatzen dute; etapa horri “modernitate erreflexibo” deitu zaio. Herritartasuna
gauzatzeko, hau da, herritar gisa jarduteko, gutxienez, hiru alderdi osagarritan
bizikidetza erraztuko duten balioetara eta jokaeretara jo behar da. Alde batetik,
hurbilketa teoriko bat behar da. Bestetik, balioek, beren balio-izaera
mantenduko badute, jokaera baldintzatu behar dute. Azkenik, zera da: herritar-
jokaera gehienak familia-ingurunean eta ingurune sozialean gertatzen dira, eta
horiek hezkuntza-jardueraren testuingurua zehazten dute.
Ikastetxea eta ikastaldea antolatzeko, balio demokratikoak eta Giza Eskubideak
hartuko dira kontuan. Honako hauek dira gizabidezko jokaera horietako batzuk:
elkarrizketan eta arrazoizko eztabaidan jardutea, ikaskideekiko begirunea
izatea, erabakiak hartzen parte hartzea, adostutako jokaera-kodeak betetzea,
etab. Irakasgai bat baino gehiago da; hain zuzen ere, ikastetxeko bizikidetzaren
ardatza da. Ikasleei hitz egiteko aukera emateaz gainera, familiei eta
hezkuntza-komunitateko gainerako estamentuei ere eman beharko zaie aukera
hori. Ekintza horien bidez, honako hauek sustatzen dira: ideiak adieraztea,
11. entzutea, erabakiak hartzea, ingurunearekin harremanak izatea eta ikastetxeen
artean lankidetzan aritzea.
Giza Eskubide horiek curriculumean sartzeko, informazio-gizartearen iturrietatik
gazteen eguneroko bizitzan etengabe agertzen diren egungo eta premiazko
alderdiak landu behar dira ikasleekin. Era berean, debateetan, ikerketa txikietan
eta banakako zein taldekako gogoetetan kontuan hartu beharreko irizpideak
izango dira.
Pribatutasunaren egungo egoerak ere kontuan hartuko dira; bereziki, teknologia
elektronikoaren eta digitalaren garapenaren ondorioz sortutako egoerak.
Herritartasun kontzeptuak bere barnean hartu behar ditu gainerakoen
pribatutasuna eta horri atxikitako datuen trataera errespetatzea.
Edukiak hiru eduki multzotan banatzen dira. Horietan, kontzeptuak, prozedurak
eta jarrerak ikuspegi integratu batetik jorratuko dira. 1. eduki multzoak,
“Gizabanakoak eta pertsona arteko harremanak eta harreman sozialak”
izenekoak izango lirateke, 2. eduki multzoak, “Komunitatean bizitzea” izenekoak
eta bukatzeko, 3. eduki multzoak, “Gizartean bizitzea” izenekoak. Tutoretza- eta
bilera-espazioak ere nahitaezkoak dira eskolan sortzen diren gai interesgarriak
eta arazo moralak jorratzeko. Hala, lankidetzak hartzen dituen metodologiak
nabarmentzen dira.
EUSKARA ETA LITERATURA, GAZTELANIA ETA LITERATURA,
ATZERRIKO HIZKUNTZA
Helburua pertsona era integralean eta harmoniatsuan garatzea da,alderdi
intelektualean,afektiboan eta sozialean. Horretarako, ezinbestekoa da hizkuntza
eta literatura ikastea; hau da, jarduera sozial eta indibidual bakoitzean
hizkuntza erabiltzeko ahalmena lantzea, eta literatura-testu adierazkorrak
zentzuz irakurtzeko trebetasunak eskuratzea.
Giza garapenaren funtsezko egilea da hizkuntza, bere funtzio bietan:
Indibiduala, pertsona bakoitzari posible egiten diolako pentsatzea, jakintza
egokitzea, jarduteko modua arautzea eta adierazpenak egitea. Soziala,
gizarteak zabaldu eta mantentzen duelako, eta, gainera, giza taldeak eratzeko
eta garatzeko orduan hizkuntza delako ardatz eta euskarri. Hizkuntzari esker
12. sortu, sendotu eta zabaltzen da kultura. Pertsonen bizitza afektibo eta
kognitiboarekin lotura estua daukanez, hizkuntzak arautzen ditu sentimenduak,
eta haren bitartez ikasi egiten da. Bertan Lehen Hezkuntzan garatu beharreko
hizkuntza gaitasunak agerri dira. Gainera etapa bakoitzean landuko diren
edukiak ageri dira eta ebaluazio irizpideak.
Ahozko komunikazioarekin zerikusia duten hizkuntza-trebetasunak ahaztu egin
izan dira eskola-sisteman. Oso garrantzitsuak dira, ordea, bai ikasleek
komunikatzeko gaitasuna erabat garatzeko, bai gela barruko harremanak
garatzeko eta esanahia negoziatzeko, horien bitartez garatzen baitira ezagutza-
eta hizkuntza trebetasunak, eragin zuzena dutenak arlo guztietako jakintza
osatzeko orduan. Gainera, Euskal Autonomia Erkidegoko egoera
soziolinguistikoak ezinbestekoa egiten du eskolak euskararen ahozko
komunikazioa bultzatzea, gizartean duen erabilpena areagotzeko eta
normalkuntza prozesua azkartzeko.
Era berean, nabarmendu behar da hizkuntzak hitz egitea, entzutea, irakurtzea
eta idaztea elkarri loturiko jarduerak direla, eta, beraz, komeni dela hizkuntzak
ikasteko ariketen artean sartzea hizkuntza-erabilpenaren bi alderdiak:
hizkuntzaren ulermena eta sormena.
Hizkuntzen curriculuma integraturik egoteko, eta ikasleak bi hizkuntza
ofizialetan eta gutxienez atzerriko batean komunikatu ahal izateko, ildo hauei
jarraitu behar zaie:
gai izan behar dute (ama-hizkuntza edozein izanik ere) eleaniztasuna osoki
garatzeko.
gizartean erabiliz ikasten dira, eta komunikatzeko behar pragmatikoek
bideratzen eta errazten dute kodeaz jabetzea.
hau da, gelak izan behar du komunikatzeko gune pribilegiatua, ikasleak
denetariko jarduera komunikatibotan parte har dezan.
13. lagundu behar du, kontuan hartuz hizkuntzak zeinen garrantzitsuak diren
gizarteko harremanetan eta gizabanakoen garapen emozionalean.
Ildo horretatik, ezinbestekoa da komunikazio-proiektu esanguratsuei jarraituz
ikasteko metodologia bat ezartzea, hainbat mota eta generotako testua izatea
komunikazio-unitate nagusia, sekuentzia didaktikotan ikasiz komunikazio
zehatza lortzea, eta lehentasuna ematea prozedurazko edukiei, “egiten
jakiteari”, eta ez adierazpen hutsezko jakintzari.
Metodologia horren arabera, irakasleak aldatu egin behar ditu ikasleen
komunikazio-gaitasunak izango duen garapenari buruzko aurreikuspenak, eta
ebaluazio-proposamen eta –irizpide egokiak finkatu behar ditu, ikasle bakoitzak
albait gehien ikas dezan.
OINARRIZKO GAITASUNAK ESKURATZEKO
ARLO HONEK EGINDAKO EKARPENA
Hizkuntzek curriculumaren oinarrizko gaitasun guztiak garatzeko balio dute,
tresna pribilegiatuak baitira komunikatzeko, mundua irudikatzeko, gizartean
txertatzeko, sentimenduak adierazteko eta sormena sustatzeko, are gehiago
hizkuntzak ikuspegi instrumentaletik irakasten badira, curriculumaren
proposamen honetan bezala.
Hizkuntzaren bidez gizarteko jarduerek eskatutako harremanak behar bezala
egitea da hizkuntzen curriculumaren helburua eta, hori horrela izanda, alderdi
orotatik garatzen da hizkuntza-komunikaziorako gaitasuna. Izan ere, hizkuntzak
ikastearen helburu nagusia ikasleen komunikazio- gaitasuna garatzea da, hau
da, denetariko testuak ulertu eta sortu ahal izatea, etapa bakoitzaren
komunikazio-egoeretara egokituak era koherentean, kohesionatuan eta
zuzenean. Bestalde, hizkuntza jakin bat erabiltzeko trebetasunak eta
estrategiak, bai eta hizkuntzari buruzko gogoeta-prozesuak ere, besteri
transferitzeko moduko ikasketak dira, eta denon baitako hizkuntza-gaitasuna
garatzeko balio dute. Printzipio horixe da hizkuntzen curriculum integratuaren
oinarrietako bat.
14. Ezagutzaren esparruan jarraituz, hizkuntza mugarria da, beraren bitartez sortu,
eraiki, metatu eta zabaltzen baita jakintza. Errealitatearen alderdi guztiak
menderatu ahal izateko, jakin beharra dago horietaz nola jarduten duen
diziplina bakoitzak. Hizketan, entzuten, irakurtzen eta idazten ikasten bada, ez
da soilik elkarrekin komunikatzeko gaitasuna eskuratzeko izaten, jakintza
berriak eskuratzeko ere egiten baitira horiek guztiak. Komunikatzeko ez ezik,
hizkuntza tresna ezin hobea da mundua irudikatzeko ere, eta pentsamenduaren
eta jakintzaren oinarrian dago. Beraz, jakintza eskuratzeak eta hizkuntzaren
bidez ezagutza eraikitzeak harreman zuzena dauka ikasten ikasteko
gaitasunarekin.
Hizkuntza erabiltzen ikasteak esan nahi du, halaber, problemak aztertzen eta
konpontzen ikastea, planak egitea eta erabakitzeko prozesuei ekitea,
komunikazio-egoera bakoitzean estrategia egokiak erabiltzea; izan ere, geure
jarduna arautzea eta orientatzea da hizkuntzaren funtzioetako bat.
Hizkuntza hainbat helburutarako erabiltzen ikasteko prozesuaren bidez garatu
egiten dira oreka emozionala, autoestimua, autonomia eta nork bere ikaskuntza
arautzea, denak ala denak lotuak autonomiarako eta ekimen pertsonalerako
gaitasunarekin.
EUSKARA ETA LITERATURA,
GAZTELANIA ETA LITERATURA
HELBURUAK
Ikasleek gaitasun hauek eskuratzea da Euskara eta Literatura eta Gaztelania
eta Literatura irakasgaiek Lehen Hezkuntzan izango duten helburua:
1.Modu bateko edo besteko ahozko diskurtsoak eta diskurtso idatziak ulertzea
eta interpretatzea, ulerpen hori komunikazio- eta ikaskuntza- egoera
berriei aplikatzeko.
2.Hizkuntza egokitasunez, koherentziaz eta zuzentasunez erabiltzea ahoz
nahiz idatziz, komunikazio-premia guztiak behar bezala betetzeko.
15. 3.Era egokian elkarrizketan aritzea era askotako egoeratan, errespetuz eta
lankidetza asmoz, hartara norberaren sentimenduez eta ideiez ohartzeko
eta norberaren jokabidea kontrolatzeko, eta jendartean eraginkortasunez
komunikatzeko eta jakintza talde-lanean eraikitzeko.
4.Gizarte-hedabideak, informazio- eta komunikazio-teknologiak eta beste iturri
batzuk erabiliz komunikatzea eta lankidetzan aritzea, informazioa lortzea,
hautatzea eta prozesatzea, eta jakintza eraikitzea eta bizitza sozialean
parte hartzea.
5.Hizkuntzen erabilpen-sistemei eta -arauei buruzko gogoeta egitea, hizkuntzak
ulertzeko eta sortzeko prozeduren harian, hartara hizkuntzak egoki,
koherentziaz eta zuzentasunez erabili eta behar bezala komunikatu ahal
izateko hainbat giro sozial eta kulturaletan; betiere, alde batera utzita
hizkuntzaren estereotipoak, hau da, edozelako balio-judizioak eta
aurreiritziak.
Ikasgelako eta komunitateko hizkuntzen aniztasunari aitorpena eta balioa
ematea, aniztasun horrekiko jarrera ona edukitzeko, eta hizkuntza guztiak
komunikazio-tresna egokitzat eta kultura-ondaretzat hartzea. Ulertuz irakurtzea
hizkuntza-erabilera anitzeko esparrutako testuak, ikasleen esperientziekin eta
interesekin zerikusia dutenak, eta, horren bidez, irakurzaletasuna bultzatzea,
informazio-iturria eta nortasun kulturala, soziala eta pertsonala eraikitzeko
sorburua den aldetik.
6.Literaturaz gozatzea, genero askotako literatura-testuak irakurriz eta
entzunez, bai euskal literaturakoak, bai inguruko literaturetakoak, bai
literatura unibertsalekoak. Jarduera horiek gozamena eman behar diote
ikasleari, eta baliatu egin behar ditu sentikortasun estetikoa handitzeko,
hizkuntza aberasteko eta nortasun kulturala, soziala eta pertsonala
eraikitzeko.
7.Literatura-hizkuntzaren oinarrizko konbentzioak ezagutzen hastea, testuok
ulertzeko eta literatura-xedeko testuak egiteko.
16. 8.Jarrera ona eta konfiantza edukitzea norberak ikasteko duen ahalmenean,
eta horrela komunikatzeko gaitasuna hobetzea.
9. Jarrera ona eta konfiantza edukitzea norberak ikasteko duen ahalmenean,
eta horrela komunikatzeko gaitasuna hobetzea.
Edukiak eta ebaluazio irizpideak, zikloetan banatuak daude, hemen adibide
batzuk:
LEHEN ZIKLOA
EDUKIAK
1. eduki multzoa. Ahozko komunikazioa: entzutea, hitz egitea eta
elkarrizketan aritzea
ohiturak, abisuak, arauak, azalpenak, iritziak, bizipenen eta sentimenduen
kontaketak.
ahozko testuen informazio orokorra ulertzea.
2. eduki multzoa. Komunikazioa idatzia: irakurtzea eta idaztea.
eguneroko testuen informazio
zehatzak ulertzea; adibidez, gonbidapenak, zorion-txartelak, oharrak eta
abisuak.
-hedabideetatik datozen eta haurren esperientziatik hurbil dauden
gertaerei buruzko testuetan informazio orokorra ulertzea, batez ere, albistea.
3. eduki multzoa. Literatura-hezkuntza
-testuak gogotsu entzutea eta
ulertzea.
17. 4. eduki multzoa. Hizkuntzari buruzko hausnarketa
nagusiak ikustea.
5. eduki multzoa. Hizkuntzaren dimentsio soziala
-errepertorioa ezagutzea. elakideek dakizkiten
eta erabiltzen dituzten hizkuntzak ezagutzea (baita
komunikatzeko sistema alternatiboak ere).
EBALUAZIO IRIZPIDEAK
1.- Ahozko diskurtsoen esanahia ulertzea, haien erabilerako testuinguruan
kokatuta. Testu horien informazio garrantzitsua antzematea, eta beste egoera
batzuetan aplikatzea ulertutakoa.
2.- Haurren bizitzarekin loturako testu idatzi errazak ulertzea, aurrez
emandako azterketa-jarraibideak erabiliz.
.-Laguntza jasota, informazio zehatza aurkitzea eta hautatzea, irakurketaren
helburua, aurrez ezarritakoa, betetzeko.
4.- Hitzez adieraztea gertaerak, bizipenak edo ideiak era antolatuan azaltzen
dituzten testu erraz eta laburrak.
Eduki orokorrak errepikatzen dira zikloetan, baina barne sartuta ikusten dugu
nola edukiak, umeen garapena Aurrera joatean, edukiak sakontzen dira.
Ebaluazio irizpideak lantzen denarekin bezala, ¨gogortzen¨ dira.
ATZERRIKO HIZKUNTZA
HELBURUAK
Honako gaitasun hauek lortzea du helburu Atzerriko Hizkuntza irakasteak
Lehen Hezkuntzan:
18. 1.-Eskola-inguruneko komunikazio-egoera arruntei dagozkien ahozko
diskurtsoa eta diskurtso idatzia, ikasleen bizipen eta interesekin lotutakoak,
ulertzea, diskurtso horiek interpretatzea, eta irakurketaren edo entzunaldiaren
emaitza helburu pertsonalak, sozialak eta akademikoak betetzeko erabiltzea.
2.- Ahozko adierazpen eta adierazpen idatzi egoki, koherente eta zuzenak
egitea ikastetxeko komunikazio-egoeretan. Adierazpenak gelan aurrez
landutako gaiei buruzkoak izango dira, eta komunikazio-premia arruntei
erantzuteko ereduaz baliatzeko aukera izango dute ikasleek.
3.- Era egokian elkarrizketan aritzea eduki eta garapen ezaguneko egoera
arruntetan, hitzezkoak eta hitzezkoak ez diren prozedurak erabiliz, errespetuz
eta lankidetza-giroan; era horretan, norberaren sentimenduez eta ideiez
ohartzeko eta norberaren jokabidea kontrolatzeko, jendartean eraginkortasunez
komunikatzeko, eta jakintza taldean eraikitzeko.
4.-Gero eta autonomia handiagoz erabiltzea gizarte-hedabideak eta informazio-
eta komunikazio-teknologiak, beste iturri batzuekin batera, eta, horren bidez,
atzerriko hizkuntzan informazioa lortu, komunikatu eta laguntza ematea.
5.- Atzerriko hizkuntzak ulermenerako eta hizkuntza-sorkuntzarako erabiltzen
dituen prozedurako sistemari eta haren arauei buruzko gogoeta egitea, eta
hizkuntza horren fonetika, erritmoa, azentuak, intonazioa, hizkuntza-egiturak
eta alderdi lexikoak ezagutzea, hura egokitasunez, koherentziaz eta
zuzentasunez erabiltzeko.
6.- Beste hizkuntza batzuei buruzko jakintza eta aurretiazko bizipenak
erabiltzea, azkar, eraginkortasunez eta autonomiaz ikasteko atzerriko
hizkuntza.
7.- Atzerriko hizkuntza erabiltzea beste errealitate eta kultura batzuk
deskubritzeko, eta ulermenezko, errespetuzko eta laguntzazko jarrera baikorrak
erakustea haiekiko.
8.- Literatura-testu sinpleak irakurtzea eta entzutea, horien bidez plazera
sentitzeko, sentikortasun estetikoa handitzeko, hizkuntza aberasteko eta
norberaren nortasun kulturala, soziala eta pertsonala eraikitzeko.
19. 9.- Jarreraona eta konfiantza edukitzea norberak ikasteko duen ahalmenean,
eta, horretan oinarrituta, komunikazio-gaitasuna hobetzea.
EDUKIAK
1. eduki multzoa. Entzutea, hitz egitea eta elkarrizketan aritzea
2. eduki multzoa. Komunikazio idatzia: Irakurtzea eta idaztea
3. eduki multzoa. Literatura – hezkuntza
4. eduki multzoa. Hizkuntzari buruzko hausnarketa
5. eduki multzoa. Hizkuntzaren dimentsio soziala
EBALUAZIO IRIZPIDEAK
1.- Ahozko testu sinpleak eta testuinguru batean jarriak ulertzea. Testu horiek
lotura zuzena izan behar dute ikaslearen bizipenekin eta gelako jarduera
arruntekin, eta ohiko generoak landu behar dituzte. Horrekin batera, testu
horien informazio garrantzitsua bereiztea eta ulertutakoa beste egoera
batzuetan aplikatzea.
2.- Ikaslearen bizipenekin eta gelako ohiko jarduerekin lotura zuzena duten
testu idatzi sinple eta laburrak, ohiko generotakoak, ulertzea, eta testu horien
zentzu orokorrak hartzea, aurrez emandako analisi jarraibideak erabilita.
3.- Ahozko testu labur eta errazak sortzea, ereduei jarraituz. Testu horiek ohiko
generoren batekoak izan behar dute, eta gelako jarduera arruntekin lotura
zuzena izan.
Honako hauek dira adibide batzuk bakarrik, irakurritako agirian zerrenda askoz
sakonagoa da.
20. INGURUNEAREN EZAGUERA
“Natura, Gizarte eta Kultura Ingurunea” jakintza-arloaren izaera orokorrak are
laguntza handiagoa ematen dio oinarrizko gaitasunak garatzeari.
Inguruneak izaera dinamikoa, aldakorra eta burutugabea du. izakiak eraikia da.
Ingurunea pertsonen inguruan ageri diren hainbat elementu, gertakari eta
faktoreren multzoa da, eta, han, aldi berean, gizakion bizitzak eta jarduerak
esanahia lortzen dute.
Ingurunea globala da eta ez da hurbileko inguruarekin nahasi behar. Pertsona
hazi eta garatzen den neurrian, haren pertzepzio- eta jardute-ahalmena handitu
egiten da gero eta zabalagoak diren eremuetan, eta, horregatik, hurbileko
inguruaren kontzeptua hedatu egiten da denboran eta espazioan.
Gizarterako eta herritartasunerako gaitasunari dagokionez, nork bere burua
gauzatzearekin lotutako alderdi bi dagozkio jakintza-arlo horri.
Batetik, hurbileko harremanei dagokiena (familia, lagunak, kideak eta abar);
horrek besteekiko emozioak eta sentimenduak ezagutzea dakar. Jakintza arlo
horren helburuen artean, honako hauek ditugu: elkarrizketarako eta gatazkak
konpontzeko jokabideak sortzea, asertibotasuna lantzea, taldearen ongizatea
eta komunikazio egokia bideratzeko gizarte-arauak ezagutzea eta erabiltzea;
horiek bizitzarako trebetasunak garatzea baitakarte.
Arlo honek honako ekarpen hau egiten dio giza eta arte-kulturarako gaitasunari.
Horrez gainera, aitortzen da gure historia gizonek eta emakumeek batera
lortutako aberastasunaren eta hainbat herri eta kulturak mendeetan zehar
egindako ekarpenen emaitza dela.
Alor honek, baita ere, norberaren autonomiarekin eta ekimenarekin zuzenean
lotutako edukiak hartzen ditu barnean. Azkenik, alorrak elementu
matematikoekin lan egiteko aukera ematen du zenbait testuinguru zehatzetan.
Gai honetan, helburu batzuk ere kokatzen dira, 12 hain zuzen. Bertan, helburu
desberdinak azaltzen dira, denak ikasle bakoitzaren gaitasunak lantzeko.
21. Edukiei begira, 3 ziklo desberdinetan bananduta daude. Ziklo bakoitzean bloke
desberdinak agertzen dira:
1.multzoa: Ingurunea eta hura iraunaraztea. Adibidez: zenbait fenomeno
atmosferikori behatzea eta lehen irudikapenak egitea, inguruneko zenbait
natura-elementu eta giza elementuri behatzea eta antzematea.
2.multzoa: Izaki bizidunen aniztasuna. Adibidez: animalia eta landareak
identifikatzeko gako eta gidak erabiltzea, elikadura-kateak.
3.multzoa: Osasuna eta garapen pertsonala. Adibidez: norberaren emozioak
eta sentimenduak identifikatzea eta deskribatzea.
4.multzoa: Pertsonak, kulturak eta gizarte-antolakuntza. Adibidez: eskolako
zereginak erantzukizunez betetzea gure inguruan dauden eta aniztasun- eta
aberastasun-erakusgarri diren kulturen adierazpenetara hurbiltzea eta aintzat
hartzea.
5.multzoa: Aldaketak denboran zehar. Adibidez: iragan ezagun eta hurbila
irudikatzeko eta erregistratzeko teknikak erabiltzea, inguruan suma daitekeen
aztarna zaharren baten esangura ezagutzea eta balioestea (tradizioak,
eraikinak, objektuak...).
6.multzoa: Materia eta energia. Adibidez: gorputz baten masa eta bolumena
neurtzeko hainbat bide erabiltzea, lanerako material eta tresnak erabiltzeko eta
gordetzeko arauak eta segurtasun-arauak errespetatzea.
7.multzoa: Objektuak, makinak eta teknologiak. Adibidez: materialen
ezaugarrien eta haien aplikazio zehatzen arteko harremanak objektu sinpleak
muntatzea eta desmuntatzea
Trebetasunak eta jarrerak garatu nahi ditu honako hauek lortzeko: bizi diren
inguru eta gizartean erantzukizunez ari daitezen, beste hainbat gizarte ezagut
dezaten; eta, herritarrak izanda, parte-hartze demokratikoaren bidez
ingurumena babesteko eta banakoen zein taldeen eskubideak babesteko duten
erantzukizunaren jakitun izan daitezen. Parte-hartze demokratikoa ikastetxean
bertan gauzatuko da; eskola-elkarte osoa inplikatuta gaindituko dira gatazkak;
bizikidetza osasungarriaren alde egingo da eta, beraz, partekatzen eta
elkarrizketan aritzen badakiten eta, halaber, berdintasunez eta bazterkeriarik
gabe adostasunak lortzen dituzten herritarrak heziko dira.
22. Ondoren, ebaluatzeko irizpideak azaltzen dira, eta hauetan azaltzen denez
irizpide desberdinak kontuan hartzen dira.
MATEMATIKA
Matematika da kopuruak, espazioa eta formak, aldaketak eta harremanak, baita
ziurgabetasuna ere, deskribatzea eta aztertzea xede duen zientzia. Gure
inguruari erreparatuz gero, konturatuko gara elementu horiek pertsonen
bizitzaren arlo guztietan daudela, lanean, eguneroko zereginetan,
komunikabideetan, etab.
Matematika, bai historiari bai gizarteari dagokienez, gure kulturaren parte da,
eta gizabanakoek gai izan behar dute hura aintzat hartzeko eta ulertzeko.
Matematika-eremua ez da geometria-formak eta kopuruak erabiltzea dakarten
ideia eta jokabideetara bakarrik mugatzen, baizik eta, batik bat, galderak
sorrarazteko, ereduak lortzeko, eta harremanak eta egiturak identifikatzeko gai
den eremu gisa eratu nahi da.
Ezaugarriak:
Unibertsala da: lortzen diren emaitzak nazioarte osoak onartzen ditu; hala
ere, ez du esan nahi metodoak beti berak izan direnik.
Matematika erabilgarria da. Begiratzen dugun tokira begiratzen dugula, han
dugu matematika. Zientzian,teknologian, komunikazioan, ekonomian eta
beste arlo askotan erabiltzen da. Eguneroko bizitzako arazoak hautemateko,
interpretatzeko eta horiei irtenbidea emateko balio baitigu.
Matematika ereduen eta harremanen zientzia da. Eredu horiek ulertzea eta
baliatzea da, neurri handi batean, matematikan trebe edo gai izatea. Ideia
matematikoak eta eguneroko esperientziak zein benetako munduko egoerak
lotzen badira, ohartuko gara ideia horiek benetan erabilgarriak eta
boteretsuak direla.
Matematika eta problemak. Problemak ebaztea oso garrantzitsua da
matematikan aurrera egiteko, ulertzeko zein ikasteko. Problemak ebazteko
gaitasuna ikasleek bizitza osoan izan behar duten oinarrizko
23. trebetasunetako bat da, eta askotan erabili beharko dute ikasketak bukatu
eta gero ere.
Matematika eta informazio- eta komunikazio-teknologiak. Teknologia berriak
erabiltzeak garapen kognitiboa bultzatzen du. Azken finean, irakasteko
tresna erabilgarria da matematika.
Horrezaz gainera, pentsamendu arrazionala sortzeko funtsezkoa da
matematika. Estrategia orokorrek — ikasteko moduari buruzkoak — bizitza
osoan ikasten jarraitzeko ahalmena izatea bermatzen dute, jarduera
profesionala aldatu behar denean edo ezaguera berriak barneratu behar
direnean.
Matematikaren zeregina hezitzailea ere bada. ikasleen garapen intelektuala
bultzatzen duelako, eta, besteak beste, honako gaitasun hauek sustatzen
dituelako: abstrakzioa, orokortasuna, gogoeta egitearekin lotutako
pentsamendu eta arrazoibide logikoa.
Matematika Lehen Hezkuntzara egokitzeko, komeni da zenbait ezaugarri
interesgarri adieraztea:
l Intuizioa garrantzitsuagoa da abstrakzioa eta formalizazioa baino; estrategia
pertsonalak erabiltzea nagusitzen da.
l Ikasleen esperientziak erabiltzea.
l Manipula daitezkeen materialak eta neurtzeko tresnak erabiltzea.
l Kalkulagailua eta ordenagailua arrazoiz erabiltzea.
l Talde-lanari garrantzia ematea, eta ikaskuntzarako oinarri hartzea.
l Lehen mailan hastea eduki guztiak garatzen, eta Problemak Ebazteari eta,
zentzumenak garatu ahala, geometria-edukiei garrantzi berezia ematea.
l Hizkuntza argia eta egokia erabiltzeko joera eta beharra bultzatzea, ideiak,
arrazoibideak, argudioak eta abar komunikatzeko.
Ezaugarri horiek kontuan hartuta, modu jakin batean multzokatu dira
aukeratutako edukiak, eta eduki multzoak direlakoak sortu ditugu. Ziklo
guztietan erantsi dugu eduki multzo komuna. Gainerako edukiak ere zikloaren
arabera banatu dira, sei eduki multzotan.
24. Helburua ez da konpartimentu itxiak sortzea: eduki multzo guztietan erabili
behar dira zenbakizko teknikak eta teknika geometrikoak; guztietan izan daiteke
erabilgarria taularen bat osatzea, grafikoren bat sortzea edo ziurgabetasun
egoeraren bat sorraraztea. Eta, benetako ereduak eginez, errazagoa da
kontzeptuak ulertzea.
Honako edukiak ematen dira Lehen Hezkuntzan: Lehen Zikloan: buruzko
kalkulu automatikoa: 10 gehi 10 bitarteko batuketa- eta kenketa-taulak osatzea
eta memorizatzea, luzera, pisua/masa eta edukiera, norberak dituen aukeretan
konfiantza izatea eta matematika ikastearekin zerikusia duten erronkei eta
akatsei aurre egiteko jarrera; Bigarren Zikloan: Zenbaki arrunten eta zatikien
esanahia eta haiek eguneroko bizitzan nola erabili, angeluak alderatzea eta
sailkatzea, estrategia heuristikoak: proba-errore bidez hurbiltzea, problema
berriz formulatzea; Hirugarren Zikloan: eragiketen hierarkia eta parentesiak nola
erabili, zoria eguneroko bizitzan, Triangelu baten aldeen arteko eta angeluen
arteko erlazioak.
