МУ-ын эдийн засаг, санхүүгийн салбарын тойм 2014 оны 4-р улирал

1. Монголбанкин дахь Санхүүгийн тогтвортой байдлын зөвлөлийн Ажлын алба, утас: 314969, цахим шуудан: fsc@mongolbank.mn
1
ЭДИЙН ЗАСАГ, САНХҮҮГИЙН
САЛБАРЫН ТОЙМ
2014 оны 4 дүгээр улирлын байдлаар
ДНБ-ий бодит өсөлт
Эдийн засгийн бодит өсөлт 2014 онд
урьдчилсан гүйцэтгэлээр 7.8 хувьтай гарлаа.
Уг өсөлтийг уул уурхай 24.2 хувь, хөдөө аж
ахуй 14.4 хувь, үйлчилгээний бусад үйл
ажиллагаа 8.0 хувь, тээвэр ба агуулахын үйл
ажиллагаа 23.5 хувиар тус тус өссөн нь
голлон тайлбарлаж байна.
Хүснэгт 1. 2014 оны бодит ДНБ-ий өсөлт
(салбаруудаар, 2010 оны үнээр)
Эх сурвалж: Үндэсний статистикийн хороо.
Харин бөөний болон жижиглэнгийн
худалдааны салбар өмнөх оны мөн үетэй
харьцуулахад 6.9 хувь, бүтээгдэхүүний цэвэр
татвар 8.1 хувиар тус тус буурчээ.
Хүснэгт 2. Бодит ДНБ-ий өсөлт (салбаруудаар, 2010
оны үнээр)
Эх сурвалж: Үндэсний статистикийн хороо.
Эдгээр салбарын үйлдвэрлэл буурахад
нөлөөлсөн гол хүчин зүйл нь 2013 оны
төлбөрийн тэнцлийн хямралаас үүдэлтэй
эдийн засгийн хүндрэл юм.
Дүрслэл 1. Эдийн засгийн өсөлтийн задаргаа
Эх сурвалж: Үндэсний статистикийн хороо.
Тэмдэглэл: *
Урьдчилсан гүйцэтгэл.
Инфляци
2014 оны 12 дугаар сард хэрэглээний үнийн
индекс өмнөх оны мөн үеэс 11.0 хувиар,
Улаанбаатар хотын хэрэглээний үнийн
индекс 10.7 хувиар тус тус өсөв.
Дүрслэл 2. Инфляцийн задаргаа
Эх сурвалж: Үндэсний статистикийн хороо, Монголбанк.
12 дугаар сарын Улаанбаатар хотын жилийн
инфляцийг бүтцээр нь задлан авч үзвэл -0.6
хувийг (-0.1 нэгж хувь) мах, 20.5 хувийг (2.2
нэгж хувь) махнаас бусад хүнсний
бүтээгдэхүүн, 11.5 хувийг (1.2 нэгж хувь)
хувцас, 28.2 хувийг (3.0 нэгж хувь) орон
сууц, ус, түлш, цахилгааны үнийн өсөлт
7.8% 100%
1 Хөдөө аж ахуй, ойн аж ахуй, загас барилт, ан агнуур 1.7% 21%
2 Уул уурхай, олборлолт 4.9% 63%
3 Тээвэр ба агуулахын үйл ажиллагаа 1.4% 17%
4 Бөөн/жиж.худалдаа; машин, мотоцикл засвар үйлчилгээ -1.0% -13%
5 Бүтээгдэхүүний цэвэр татвар -1.1% -14%
6 Мэдээлэл, холбоо 0.1% 2%
7 Боловсруулах үйлдвэрлэл 0.2% 2%
8 Барилга 0.0% 1%
9 Цахилгаан, хий, уур, агааржуулалтын хангамж 0.1% 1%
10 Үйлчилгээний бусад үйл ажиллагаа 1.6% 20%
Бодит ДНБ
Салбарууд 2013 2014
Бодит ДНБ 12% 7.8%
1 Хөдөө аж ахуй, ойн аж ахуй, загас барилт, ан агнуур 19% 14.4%
2 Уул уурхай, олборлолт 19% 24.2%
3 Тээвэр ба агуулахын үйл ажиллагаа -2% 23.5%
4 Бөөн/жиж.худалдаа; машин, мотоцикл засвар үйлчилгээ 7% -6.9%
5 Бүтээгдэхүүний цэвэр татвар 13% -8.1%
6 Мэдээлэл, холбоо 13% 5.7%
7 Боловсруулах үйлдвэрлэл 11% 3.0%
8 Барилга 8% 1.0%
9 Цахилгаан, хий, уур, агааржуулалтын хангамж 5% 5.1%
10 Үйлчилгээний бусад үйл ажиллагаа 9% 8.0%
-10%
-5%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV*
2011 2012 2013 2014
Уул уурхай олборлолт Хөдөө аж ахуй
Барилга Уул уурхайн бус бусад салбар
Бүтээгдэхүүний цэвэр татвар Бодит ДНБ
-5%
5%
15%
25%
35%
-5%
5%
15%
25%
35%
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Мах Махнаас бусад хүнс
Орон сууц, ус, түлш, цахилгаан Хувцас, бөс бараа, гутал
Бусад Инфляци
Инфляцийн зорилтот түвшин

2. 2
бүрдүүлсэн бол үлдсэн 40.4 хувийг (4.3 нэгж
хувь) бусад бараа, үйлчилгээний үнийн өсөлт
бий болгосон байна.
Нийлүүлэлтийн гаралтай инфляцийн дарамт
үнэ тогтворжуулах хөтөлбөрийн нөлөөгөөр
үргэлжлэн буурч байгаа бол хөтөлбөрт
хамрагдаагүй барааны инфляци болон суурь
инфляци өсч байгаа нь 2013 оны төлбөрийн
тэнцлийн хямралаас үүдэлтэй эдийн засгийн
хүндрэлээс шалтгаалж импортын барааны
үнэ, импортын орц бүхий дотоодын бусад
барааны үнэ, түүнчлэн төрийн
зохицуулалттай бараа, үйлчилгээний үнэ
өссөнөөр тайлбарлагдаж байна.
Дүрслэл 3. Инфляцийн задаргаа
Эх сурвалж: Үндэсний статистикийн хороо, Монголбанк.
Төлбөрийн тэнцэл
Төлбөрийн тэнцэл 2014 оны 12 сарын
урьдчилсан гүйцэтгэлээр -471.1 сая
ам.долларын алдагдалтай байна. Хөрөнгө,
санхүүгийн тэнцэл 813.1 сая ам.долларын
ашигтай, урсгал данс -985.0 сая ам.долларын
алдагдалтай байжээ.
Дүрслэл 4. Төлбөрийн тэнцэл
Эх сурвалж: Монголбанк.
Тэмдэглэл: *
2014 оны 10-12 дугаар сарын урьдчилсан гүйцэтгэл.
Урсгал дансны алдагдлын ДНБ1
-д эзлэх хувь
2014 онд -8.2 хувь болоод байна.
Дүрслэл 5. Урсгал тэнцлийн бүтэц
Эх сурвалж: Монголбанк.
Тэмдэглэл: *
2014 оны 10-12 дугаар сарын урьдчилсан гүйцэтгэл.
Төлбөрийн тэнцлийн урсгал дансны алдагдал
2014 онд өмнөх оноос 69.1 хувиар буурч
-985.0 сая ам.долларт хүрчээ. Энэ нь барааны
гадаад худалдааны тэнцэл 175.9 хувиар
сайжирч, 1002.1 сая ам.долларын ашигтай
гарснаар голлон тайлбарлагдаж байна.
1
2014 оны 4 дүгээр улирлын урьдчилсан гүйцэтгэлээрх
нэрлэсэн ДНБ, ам.долларын сарын дундаж ханш ашиглан
тооцов.
-3%
0%
3%
6%
9%
12%
15%
18%
-3%
0%
3%
6%
9%
12%
15%
18%
I II III IV I II III IV I II III IV
2012 2013 2014
Үнийг тогтворжуулах хөтөлбөрт хамрагдсан барааны инфляци
Импортын барааны инфляци
Дотоодын бусад барааны инфляци
Төрийн зохицуулалттай барааны инфляци
-1 400
-900
-400
100
600
1 100
1 600
2 100
I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV
2010 2011 2012 2013 2014
Урсгал тэнцэл Хөрөнгө, санхүүгийн тэнцэл Төлбөрийн тэнцэл
*
-40%
-30%
-20%
-10%
0%
10%
-1 500
-1 000
-500
0
500
1 000
I II IIIIV I II IIIIV I II IIIIV I II IIIIV I II IIIIV
2010 2011 2012 2013 2014
Бараа Үйлчилгээ
Орлого Урсгал шилжүүлэг
Урсгал тэнцэл/ДНБ
*

3. 3
Дүрслэл 6. Урсгал тэнцлийн санхүүжилт
Эх сурвалж: Монголбанк.
Тэмдэглэл: *
2014 оны 10-12 дугаар сарын урьдчилсан гүйцэтгэл.
2014 оны урьдчилсан гүйцэтгэлээр хөрөнгө,
санхүүгийн дансны ашиг 43.7 хувиар буурч,
813.1 сая ам.долларт хүрчээ. 2013 оны 10
дугаар сард хөрөнгө оруулалтын урт
хугацааны тогтвортой орчинг бүрдүүлэх багц
хуулийг УИХ-аас баталсан хэдий ч, 2014 онд
Монгол Улсад орох гадаадын шууд хөрөнгө
оруулалт өмнөх оны мөн үеэс 74.2 хувиар
буюу 1556.3 сая ам.доллараар буурав.
Дүрслэл 7. Хөрөнгө, санхүүгийн дансны бүтэц
Эх сурвалж: Монголбанк.
Тэмдэглэл: *
2014 оны 10-12 дугаар сарын урьдчилсан гүйцэтгэл.
Дүрслэл 8. Гадаадын шууд хөрөнгө оруулалт (сая
ам.доллар)
Эх сурвалж: Монголбанк.
Тэмдэглэл: *
2014 оны 10-12 дугаар сарын урьдчилсан гүйцэтгэл.
Дүрслэл 9. Гадаад худалдааны тэнцэл (c.i.f
нөхцөлөөр, сая ам.доллар)
Эх сурвалж: Монголбанк.
Гадаад валютын улсын нөөц
2013 оноос эхлэн 2014 оны 6 дугаар сар
хүртэл үргэлжлэн буурч байсан гадаад
валютын улсын нөөц 2014 оны 12 дугаар
сарын байдлаар 1649.9 сая ам.доллар болж,
2014 оны 6 дугаар сараас хойш 25.2 хувиар
өссөн үзүүлэлттэй байна.
-2 000
-1 500
-1 000
-500
0
500
1 000
1 500
I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV
2010 2011 2012 2013 2014
Зээлийн санхүүжилт Зээлийн бус санхүүжилт
Гадаад валютын улсын нөөц Урсгал тэнцэл
*
-1 000
-500
0
500
1 000
1 500
2 000
2 500
3 000
I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV
2010 2011 2012 2013 2014
Шууд хөрөнгө оруулалт Багцын хөрөнгө оруулалт
Гадаад зээл Бэлэн мөнгө, харилцах
Бусад Хөрөнгө, санхүүгийн тэнцэл
*
44.4%
35.9%
16.8%
4.5%
-10%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
-200
0
200
400
600
800
1 000
1 200
1 400
1 600
I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV
2011 2012 2013 2014
Шууд хөрөнгө оруулалт
Гадаадын шууд хөрөнгө оруулалт ба ДНБ-ий харьцаа (жилээр)
*
-346-387
-612
-402
-574
-477
-963
-340-396
-651-681
-354
-9
-147
132
562
-1500
-1000
-500
0
500
1000
1500
2000
2500
-1500
-1000
-500
0
500
1000
1500
2000
2500
I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV
2011 2012 2013 2014
Гадаад худалдааны тэнцэл Экспорт Импорт

4. 4
Дүрслэл 10. Гадаад валютын улсын нөөц
Эх сурвалж: Монголбанк.
Гадаад валютын нөөцөөр 17.6 долоо
хоногийн валютын төлбөртэй импортын
хэрэгцээг хангаж чадахаар байгаа нь олон
улсын жишиг түвшин болох 12 долоо
хоногийн үзүүлэлтээс дээгүүр байгаа юм.
Гадаад худалдааны нөхцөл
Монгол Улсын гадаад худалдааны
нөхцөлийн индекс (2012 оны суурьтай) 2014
оны 12 дугаар сард 1.588-д хүрч өнгөрсөн
оны мөн үетэй харьцуулахад 7.9 хувиар
сайжрав.
Дүрслэл 11. Гадаад худалдааны нөхцөлийн индекс
Эх сурвалж: Монголбанк.
Төгрөгийн гадаад валюттай харьцах ханш
Төгрөгийн ам.доллартай харьцах
Монголбанкнаас зарласан ханш 2014 оны 12
дугаар сард 1883.0 төгрөг болж, өмнөх оны
мөн үеэс 12.4 хувиар, төгрөгийн нэрлэсэн
үйлчилж буй ханш (NEER) 2014 оны 11
дүгээр сарын байдлаар оны эхнээс 2.1
хувиар, төгрөгийн бодит үйлчилж буй ханш
(REER) 2014 оны 10 дугаар сарын байдлаар
оны эхнээс 4.4 хувиар тус тус суларсан
байна.
Дүрслэл 12. Гадаад валютын ханш (жилийн
өсөлтийн хувь)
Эх сурвалж: Монголбанк.
Улсын төсөв
Монгол Улсын нэгдсэн төсвийн
тэнцвэржүүлсэн нийт орлого ба тусламжийн
дүн 2014 оны эцсийн байдлаар 6223.4 тэрбум
төгрөг, нийт зарлага ба цэвэр зээлийн дүн
7031.4 тэрбум төгрөгт хүрч, тэнцвэржүүлсэн
төсвийн тэнцэл 808.0 тэрбум төгрөгийн
алдагдалтай байна. Нийт орлого ба
тусламжийн дүн өмнөх оны мөн үеэс 3.7 хувь
буюу 217.5 тэрбум төгрөгөөр өссөн хэдий ч,
төсвийн орлогын гүйцэтгэл 86.4 хувьтай
байв.
Хүснэгт 3. Нэгдсэн төсвийн орлогын төлөвлөгөө ба
гүйцэтгэл (тэрбум төгрөг)
Эх сурвалж: Сангийн яам.
Тэмдэглэл: *
Төлөвлөгөө
**
Урьдчилсан гүйцэтгэл
***
Жилийн өсөлтийн хувь.
0
2
4
6
8
10
12
14
16
0
500
1000
1500
2000
2500
3000
3500
4000
4500
2006 07 2008 09 2010 11 2012 13 2014
Сар
Саяам.доллар
Гадаад валютын улсын нөөц
Импортын хэрэгцээг хангах түвшин
Олон улсын жишиг доод түвшин (3 сар)
-60%
-40%
-20%
0%
20%
40%
60%
80%
100%
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Худалдааны нөхцөлийн индексийн өөрчлөлт
Экспортын үнийн индексийн өөрчлөлт
Импортын үнийн индексийн өөрчлөлт
-25%
-15%
-5%
5%
15%
25%
35%
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Төгрөгийн ам.доллартай харьцах ханш NEER REER
* ** **/* ***
Нийт орлого ба тусламжийн дүн 7 110 7 110 6 145 86% 4%
Тогтворжуулалтын сан 30 30 -78 -263% -267%
Нийт тэнцвэржүүлсэн орлого ба тусламжийн дүн 7 080 7 080 6 223 88% 6%
А. Урсгал орлого 7 079 7 079 6 103 86% 4%
I. Татварын орлого 6 287 6 287 5 208 83% 3%
1. Орлогын албан татвар 1 303 1 303 1 098 84% -1%
1.1. Аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татвар 782 782 621 79% -6%
1.2. Хүн амын орлогын албан татвар 521 521 477 92% 6%
2. Нийгмийн даатгалын шимтгэл, хураамж 1 086 1 086 971 89% 13%
3. Өмчийн татвар 44 44 50 114% 14%
4. Дотоодын бараа, үйлчилгээний татвар 2 342 2 342 1 864 80% -3%
4.1. Нэмэгдсэн өртгийн албан татвар 1 702 1 702 1 371 81% -4%
4.2. Онцгой албан татвар 598 598 454 76% 1%
4.3. Тусгай зориулалтын орлого 42 42 39 94% 7%
5. Гадаад худалдааны орлого 426 426 355 83% -7%
6. Бусад татвар 1 086 1 086 868 80% 17%
II. Татварын бус орлого 791 791 896 113% 9%
Б. Хөрөнгийн орлого 2 2 2 94% 0%
В. Тусламжийн орлого 0 0 118 - -
Нэгдсэн төсвийн орлого
Жилийн
төлөвлөгөө
2014

5. 5
Үүнд аж ахуйн нэгжийн орлогын албан
татварын орлогын гүйцэтгэл 160.8 тэрбум
төгрөг, нийгмийн даатгалын шимтгэл,
хураамж 114.8 тэрбум төгрөг, дотоодын
бараа үйлчилгээний НӨАТ 245.6 тэрбум
төгрөг, ашигт малтмалын нөөц ашигласны
төлбөр 107.9 тэрбум төгрөгөөр тус тус
тасарсан нь голлон нөлөөлжээ.
Төсвийн зарлага ба цэвэр зээлийн дүн өмнөх
оны мөн үеэс 13.8 хувиар буюу 853.5 тэрбум
төгрөгөөр өсч 7031.4 тэрбум төгрөгт хүрчээ.
Хүснэгт 4. Нэгдсэн төсвийн зарлагын төлөвлөгөө ба
гүйцэтгэл (тэрбум төгрөг)
Эх сурвалж: Сангийн яам.
Тэмдэглэл: *
Төлөвлөгөө
**
Урьдчилсан гүйцэтгэл
***
Жилийн өсөлтийн хувь.
Төсвийн урсгал зардал өмнөх оны мөн үеэс
14.6 хувь буюу 667.3 тэрбум төгрөгөөр өсч
5226.6 тэрбум төгрөгт, хөрөнгийн зардал 20.2
хувиар буюу 292.6 тэрбум төгрөгөөр өсч
1739.9 тэрбум төгрөгт тус тус хүрч, эргэж
төлөгдөх цэвэр зээл 62.1 хувиар буюу 106.4
тэрбум төгрөгөөр буурчээ.
Дүрслэл 13. Нэгдсэн төсвийн тэнцэл (жил бүрийн 12
сарын байдлаар)
Эх сурвалж: Сангийн яам.
Нэгдсэн төсвийн тэнцвэржүүлсэн нийт
тэнцэл 808.0 тэрбум төгрөг байгаа нь ДНБ-ий
-3.7 хувьтай тэнцэж байна2
.
Мөнгө, санхүүгийн үзүүлэлтүүд
М2 мөнгийг актив талаас нь авч үзэхэд 2014
оны 4 дүгээр улиралд банкны салбарын зээл
өмнөх оны мөн үеэс 16.1 хувиар буюу 1.7 их
наяд төгрөгөөр өсөв.
Дүрслэл 14. M2 мөнгөний жилийн өсөлтийн
задаргаа (актив тал)
Эх сурвалж: Монголбанк.
Тэмдэглэл: *
ОСИСТТБ хөтөлбөрийн зээлийн нөлөөллийг хасч
тооцсон дүн болно.
Гадаад цэвэр актив 4 дүгээр улирлын
байдлаар 282.2 хувиар буюу 2.6 их наяд
төгрөгөөр буурчээ. Гадаад цэвэр активын
бууралтыг дотоод цэвэр зээл нөхөхүйц
хэмжээнд байсан тул М2 мөнгөний жилийн
өсөлт 12.5 хувьд хүрсэн. Харин ипотекийн
зээлийн хөтөлбөрийн нөлөөллийг хасч
тооцсон М2 мөнгөний жилийн өсөлт 10.6
хувь байлаа.
2
2015 оны 1 дүгээр сард “Төсвийн тогтвортой байдлын тухай
хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай” хуулийг УИХ-аас
баталсан. Тус хуулинд нэгдсэн төсвийн тэнцвэржүүлсэн
тэнцэл нь тухайн төсвийн жилийн ДНБ-ий 2 хувиас илүүгүй
алдагдалтай эсхүл ашигтай байх заалтыг 2018 оны төсвийн
жилээс дагаж мөрдөхөөр тусгаж, нэгдсэн төсвийн
тэнцвэржүүлсэн алдагдлыг 2015 онд тухайн жилийн дотоодын
нийт бүтээгдэхүүний 5 хувиас, 2016 онд 4 хувиас, 2017 онд 3
хувиас, 2018 оны төсвийн жилээс эхлэн тухайн жилийн
дотоодын нийт бүтээгдэхүүний 2 хувиас тус тус хэтрүүлэхгүй
байхаар өөрчлөлт оруулсан.
* ** **/* ***
Нийт зарлага ба цэвэр зээлийн дүн 7 612 7 612 7 031 92% 14%
Урсгал зардал 5 520 5 520 5 227 95% 15%
1. Бараа, үйлчилгээний зардал 2 802 2 802 2 598 93% 9%
1.1. Цалин хөлс 1 602 1 602 1 567 98% 12%
1.2. Нийгмийн даатгалын шимтгэл 151 151 147 97% 12%
1.3. Бараа, үйлчилгээний бусад зардал 1 200 1 200 1 031 86% 10%
2. Зээлийн үйлчилгээний төлбөр 509 509 500 98% 85%
3. Татаас ба шилжүүлэг 2 209 2 209 2 129 96% 12%
Хөрөнгийн зардал 2 092 2 092 1 740 83% 20%
1. Дотоод эх үүсвэрээр: 1 917 1 917 1 506 79% 25%
2. Гадаад эх үүсвэрээр: 175 175 233 133% -5%
Эргэж төлөгдөх цэвэр зээл -1 -1 65 - -62%
Тэнцвэржүүлсэн урсгал тэнцэл 1 558 1 558 877 56% -34%
Тэнцвэржүүлсэн нийт тэнцэл -532 -532 -808 152% 172%
Нэгдсэн төсвийн зарлага
Жилийн
төлөвлөгөө
2014
-2 000
0
2 000
4 000
6 000
8 000
2005 06 07 08 09 2010 11 12 13 2014
Тэрбумтөгрөг
Төсвийн тэнцэл Төсвийн орлого Төсвийн зарлага
-80%
-60%
-40%
-20%
0%
20%
40%
60%
80%
100%
-80%
-60%
-40%
-20%
0%
20%
40%
60%
80%
100%
2005 06 07 08 09 2010 11 12 13 2014
ЗГЦЗ Бусад
Зээл ГЦА
M2 (жилийн өсөлт) M2 (жилийн өсөлт)*

6. 6
Дүрслэл 15. M2 мөнгөний жилийн өсөлтийн
задаргаа (пассив тал)
Эх сурвалж: Монголбанк.
Пассив талаас нь авч үзвэл М2 мөнгөний
өсөлт нь үндсэндээ бараг мөнгөний өсөлтөөр
тайлбарлагдаж байна. М2 мөнгөний өсөлтийн
5.3 нэгж хувийг төгрөгийн хадгаламж, 5.2
нэгж хувийг гадаад валютын хадгаламж, 4.9
нэгж хувийг гадаад валютын харилцах, -2.9
нэгж хувийг М1 мөнгө буюу төгрөгийн
харилцах болон гүйлгээнд байгаа бэлэн
мөнгөний өсөлт бүрдүүлжээ.
Дүрслэл 16. Мөнгөний үзүүлэлтүүдийн ерөнхий
бүтэц ба хандлага
Эх сурвалж: Монголбанк.
2013 оны эцэст мөнгөний нийлүүлэлтийн 9.9
хувийг эзэлж байсан гадаад цэвэр актив 2014
оны 4 дүгээр улирлын байдлаар -16.0 хувьд
хүрч буурчээ. Нийт М2 мөнгөний нийлүүлэлт
дэх гадаад цэвэр актив огцом буурахад 2012
оноос эхтэй төлбөрийн тэнцлийн хүндрэл,
2013 оны төлбөрийн тэнцлийн хямрал шууд
нөлөөлсөн юм.
2013 оны эхний хагас хүртэл тогтмол
сайжирч байсан чанаргүй зээлийн нийт зээлд
эзлэх хувь 2014 оны 4 дүгээр улиралд 5.0
хувь болж өмнөх улирлаас 0.3 нэгж хувиар
өсөв. Чанаргүй зээлийн харьцаа уул уурхайн
салбарт 17.6 хувь, бөөний болон жижиглэн
худалдааны салбарт 9.6 хувьтай байгаа нь
дунджаас өндөр байгаа юм. Харин Анод,
Зоос, Хадгаламж банкуудыг хасч тооцвол
дээрх харьцаа 3.1 хувьтай байв.
Дүрслэл 17. Чанаргүй зээлийн харьцаа (салбараар)
Эх сурвалж: Монголбанк.
Тэмдэглэл: *
Татан буугдсан банкуудыг хасч тооцов.
2014 оны 4 дүгээр улирлын байдлаар зээлийн
өрийн үлдэгдэл 12.5 их наяд төгрөгт хүрч,
өмнөх оны мөн үеэс 16.1 хувиар өсөв. Энэ
өсөлтийн 5.8 нэгж хувийг аж ахуйн нэгжид
олгосон зээл, 9.7 нэгж хувийг иргэдийн зээл,
үлдсэн 0.6 нэгж хувийг бусад салбар эзэлж
байна.
-20%
0%
20%
40%
60%
80%
-20%
0%
20%
40%
60%
80%
2005 06 07 08 09 2010 11 12 12 2014
Банкнаас гадуурх мөнгө Гадаад валютын харилцах
Төгрөгийн харилцах Гадаад валютын хадгаламж
Төгрөгийн хадгаламж M2 (жилийн өсөлт)
Хадгаламж (жилийн өсөлт)
-2 000
0
2 000
4 000
6 000
8 000
10 000
12 000
14 000
Актив
Пассив
Актив
Пассив
Актив
Пассив
Актив
Пассив
Актив
Пассив
Актив
Пассив
Актив
Пассив
Актив
Пассив
Актив
Пассив
Актив
Пассив
Актив
Пассив
Актив
Пассив
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
2014
Тэрбумтөгрөг
ГЦА Дотоод цэвэр зээл Бусад M2 (гадаад валют) M2 (төгрөг)
0%
5%
10%
15%
20%
0%
5%
10%
15%
20%
I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV
2011 2012 2013 2014
Бөөний/жижиглэн худалдаа Үл хөдлөх хөрөнгийн ү/а
Барилга Уул уурхай, олборлолт
Боловсруулах үйлдвэрлэл Бусад
Нийт зээл Нийт зээл*

7. 7
Дүрслэл 18. Зээлийн өсөлтийн задаргаа, чанаргүй
зээлийн харьцаа
Эх сурвалж: Монголбанк.
Тэмдэглэл: *
ОСИСТТБ хөтөлбөрийн зээлийн нөлөөллийг хасч
тооцсон дүн болно.
Чанаргүй зээл ба нийт зээлийн харьцаа
иргэдийн зээлийн хувьд 2010 оноос хойш
тогтмол буурсаар 2014 оны 6 дугаар сард 0.9
хувьд хүрсэн бол 12 дугаар сард 1.2 хувь
байна. Харин аж ахуйн нэгжийн зээлийн
чанар 2014 оны 4 дүгээр улиралд өмнөх
улирлаас 0.5 нэгж хувиар нэмэгдэж 8.4 хувьд
хүрчээ.
Дүрслэл 19. Иргэдийн зээлийн жилийн өсөлт
Эх сурвалж: Монголбанк.
Тэмдэглэл: *
Жижиг дунд үйлдвэрлэл.
Банкны салбарын зээлийн 45.6 хувийг эзэлж
буй иргэдийн зээл 2014 оны 4 дүгээр улиралд
өмнөх оны мөн үеэс 21.7 хувиар өссөн ба
энэхүү өсөлтийн 8.7 нэгж хувийг нь
ипотекийн зээл дангаараа бүрдүүлж байна.
Дүрслэл 20. Иргэдийн зээлийн бүтэц (2014 оны 4
дүгээр улирлын байдлаар)
Эх сурвалж: Монголбанк
Тэмдэглэл: *
Жижиг дунд үйлдвэрлэл.
Өөрийн хөрөнгийн хүрэлцээний үзүүлэлт
банкны системийн хэмжээгээр 2014 оны 4
дүгээр улиралд 17.7 хувьд хүрч, өмнөх оны
мөн үеэс 1.7 нэгж хувиар өсчээ. Энэ нь
Монголбанкнаас тогтоосон шаардлагаас 5.7
нэгж хувиар өндөр үзүүлэлт юм.
Дүрслэл 21. Өөрийн хөрөнгө
Эх сурвалж: Монголбанк.
Тэмдэглэл: *
Өөрийн хөрөнгө.
Харин төлбөр түргэн гүйцэтгэх чадварын
үзүүлэлт банкны системийн хэмжээгээр 2014
оны 4 дүгээр улиралд 41.2 хувьд хүрч, өмнөх
оны мөн үеэс 3.2 нэгж хувиар буурчээ. Энэ
нь Монголбанкнаас тогтоосон шаардлагаас
16.2 нэгж хувиар өндөр байна.
0%
5%
10%
15%
20%
25%
-20%
0%
20%
40%
60%
80%
2006 07 08 09 2010 11 12 13 2014
Бусад Хувийн сектор
Иргэд Зээл (жилийн өсөлт)
Зээл (жилийн өсөлт)* Чанаргүй зээл (иргэд)
Чанаргүй зээл (хув.сектор)
-50%
0%
50%
100%
150%
200%
-50%
0%
50%
100%
150%
200%
I II IIIIV I II IIIIV I II IIIIV I II IIIIV I II IIIIV
2010 2011 2012 2013 2014
Цалингийн зээл Ипотекийн зээл ЖДҮ*-ийн зээл
Хэрэглээний зээл Тэтгэврийн зээл
35.8%
16.0%
5.8%
25.4%
6.3%
10.6%
Ипотекийн зээл ЖДҮ*-ийн зээл
Хэрэглээний зээл Цалингийн зээл
Тэтгэврийн зээл Бусад
0%
4%
8%
12%
16%
20%
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
ӨХ*-ийн харьцаа ӨХ-ийн зохистой харьцааны доод хэмжээ
10%
12%
17.7%

8. 8
Дүрслэл 22. Төлбөр түргэн гүйцэтгэх чадвар
Эх сурвалж: Монголбанк.
Тэмдэглэл: *
Төлбөр түргэн гүйцэтгэх чадвар.
Дүрслэл 23. Хүүний динамик
Эх сурвалж: Монголбанк.
Тэмдэглэл: *
Хөтөлбөрийн зээлийг оруулсан болно.
Дүрслэл 24. Хүүний динамик
Эх сурвалж: Монголбанк.
0%
10%
20%
30%
40%
50%
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
ТТГЧ*-ын харьцаа ТТГЧ-ын зохистой харьцааны доод хэмжээ
18%
25%
41.2%
0%
4%
8%
12%
16%
20%
24%
0%
4%
8%
12%
16%
20%
24%
I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV
2009 2010 2011 2012 2013 2014
Хүүгийн зөрүү Бодлогын хүү Зээлийн хүү* Хадгаламжийн хүү
4%
6%
8%
10%
12%
14%
16%
18%
20%
4%
6%
8%
10%
12%
14%
16%
18%
20%
I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV
2009 2010 2011 2012 2013 2014
Репо хүү ТБҮЦ-ны жигнэсэн дундаж хүү Овернайт зээл