HO BIEU CHANH - AI TINH MIEU

www.hobieuchanh.com
Ái tình mi u 1 www.hobieuchanh.com
Ái tình mi u
Bi u Chánh
I
n Súc n m d a ng qu n h t s 14, là con ng ch y t châu thành Th
u M t lên m y s cao su mi t D u Ti ng, b i v y ngày nh êm xe h i ch y
ngang qua ch n y d p dìu.
n Súc l i n m trên m t cái b ng l n, ngó xu ng phía m t tr i m c, t th p
i c nh n c ng t c a ng n sông B n Nghé quanh co chan r i, nên v n
c th nh m u, hoa qu t i t t; còn d a sau l ng, v phía m t tr i l n, thì t
c cao, nên ch còn r ng b i u nhàn, ch tr ng cao su r m r p, ch làm ru ng r y
ch n ch .
Nh a th nh v y, nên B n Súc là m t làng nh nh mà có cái thú ch l
quê1
, và ng i sanh tr ng t i ó có cái thái n a x a n a nay, v hình th c thì
x theo m i c ng nh ng i ch khác, mà v tâm h n thì ch t phác theo c ,
không gi ng ng i ch khác. Ð a th y, ng i có chí n d t h th y thì yêu li n
tâm h n y, ng i còn trong luân lý h bi t thì m n l m.
d i Th D u M t i lên, còn ch ng m t ngàn th c n a t i ch B n Súc,
phía bên tay m t, g n ngã ba t ng i Th Tính, có m t toà nhà ngói l n, ki u
gi ng nh nhi u nhà khác mi t y, ngh a là nhà vuông v c ba c n hai chái,
n xây á cao ráo, c t b ng gõ láng l y, tr c hàng ba2 c a cu n bán nguy t, trên
mái l p ngói móc lòm. Nhà c t ch c ch n, ti c vì b ng không x ng v i b
ng, nên nhà coi không c kho ng khoát.
Tr c nhà có m t mi ng t ch y ra giáp mé l qu n h t. Ð t tuy không r ng
n cho l m, song c ng ào m ng x li p3 mà tr ng nh ng xoài, mít, s u
riêng, sa-bô-chê4 chen l n v i nhau, có nhi u cây cao kh i nóc nhà, b a nhành lá
sum sê che t làm cho m t t mát r i.
Sau nhà có m t s v n r ng m t m u, t tri n d c, phía trong ch y lên giáp
i ng ranh ng c m5
. V n x m ng ngang m ng d c, nh cái su i
phía sau châm n c; nên m ng có n c trong veo và y hoài. Trên li p dài
theo m ng thì tr ng m i li p m t hàng cau th ng b ng, r i tr ng gi m v i ch thì
tr u vàng, ch thì th m tàng ong, mà ph n nhi u là trà, nh n c d i m ng
m mát g c, nên cây lên s n s , lá m bùm sùm, t c âm m nh m .
1
n a ch , n a quê
2
ph n sân tr c nhà có nóc
3
kho ng t c chia ranh gi i b ng lu ng hay m ng
4
(sapotier), gi ng cây c nh p t Java, trái chín ng t m
5
r ng b nhà n c c m khai thác

www.hobieuchanh.com
Cu c nhà c a v n t c n y thu c c a bà giáo Vi n là m t bà s ng ph , n m
nay m i 50 tu i, ó mà an h ng ch không ph i c a m t nông gia hay là c a
t d t s nào h t. Bà giáo Vi n còn làm ch m t s r y khác n a, v phía bên
kia l , mà cách ó ch ng vài ngàn th c, r y l n g n 15 m u, ph n nhi u ng
tr ng mía, duy có ít m u t th p c y lúa c mà thôi.
ng tr c nhà bà giáo Vi n ngó th ng ra thì th y m t cái c nh t t p phi
th ng. Dài theo ch n tr i xa xa có m t r ng cây xanh xanh xem r t kh e m t. y
là v n t c d a theo ng n sông B n Nghé. T ó tr l i l qu n h t thì là m t cái
ng r ng l n, tr i m t màu xanh l c lìa. y là nh ng ru ng lúa v i b p, r y mía
a ng i trong x .
Ai i ngang qua ây c ng t ng ng i trong nhà n y, h ng ngày c xem
nh y ch c trong lòng s th th i vui v , không còn ph i lo bu n v s gì n a mà
ng h t mu n th y cái c nh nào khác. T ng nh v y thì l m. Bà giáo Vi n
không c vui v nh mình t ng. Bà không vui là vì ngày êm bà c th ng
i ch ng dày công sáng nghi p, song không c s ng lâu mà h ng. Bà l i còn
lo v n i con ch a có ôi b n ng sanh con cháu cho bà t ng tiu n ng n u.
Ông giáo Vi n h i tr c d y t i tr ng B n Súc g n 20 n m. Ông không háo
danh háo l i, mà ông có tánh c n ki m, có chí mu n l p nghi p ng an h ng lúc
tu i cao. Trong lúc d y h c, ông c m c i lo mua t kh n r ng, m i ngày ông
tr ng t a thêm m t m , m i n m ông khai phá thêm m t kho nh, b i v y cách hai
m tr c, ông qua i, thì ông l i cái s nghi p n y cho v con h ng, huê l i
n r y m i n m t i n m ba ngàn ng b c.
Hi n bây gi bà giáo Vi n ch có hai ng i con trai mà thôi. Ng i l n tên
Phúc, n m nay c 25 tu i, h i tr c có qua bên Tây h c c 4 n m, r i lúc g n
thi l y b ng Bác v t Nông ph thì ti p c tin cha m t, m bu n, nên ph i ép
lòng b h c mà tr v li n ng h h v i m . Còn ng i nh tên Th , 17 tu i, h c
i tr ng Petrus Tr ng V nh Ký d i Sài Gòn 4 n m, thi l y b ng Thành Chung6
i m i i Tây hôm tháng tr c mà h c thêm.
t bu i s m mai, Phúc th c d y s m. Th ng Bi n là a ph c s riêng c a
Phúc, n u n c ch cà phê cho Phúc u ng r i, thì Phúc m c qu n ng c t áo s mi
tay c ng c t, u i cái nón l p v i vàng c xì, c i xe máy i xu ng s mía, ng
coi ch ng s p n7
làm v n nó ánh lá mía8
.
Phúc i c ch ng m t gi , bà giáo Vi n ng ng i u ng n c trà, thì có
t chi c xe h i phía Th D u M t ch y lên ng ng ngay c a. Bà giáo dòm ra thì
th y ông C nh n Tr ng b n h c c a Phúc h i bên Tây, ng làm giáo s
6
(diplôme), b ng tài n ng: b ng trung h c theo ch ng trình c c a Pháp
7
ng i giúp vi c
8
l t lá mía ã khô

www.hobieuchanh.com
i Sài Gòn, ã có lên th m Phúc hai ba l n r i, ông ng x m9
vô sân m t mày
vui v , y ph c àng hoàng.
Bà giáo b c ra c a ti p chào, r i d t vô nhà m i ng i.
Tr ng li n h i:
- n m t n m nay cháu m c b n vi c không lên th m bác v i anh Phúc
c. Bác trên n y m nh gi i?
Tôi m nh. Cám n ông Giáo s . d i nhà ông c ng bình an há?
- , bình an… Th a bác, anh Phúc i âu v ng?
- Nó m i i xu ng d i s mía, tôi bi u b y tr ch y kêu nó v .
- n ây hay xa?
- n. d i ây.
Bà giáo li n kêu th ng Bi n mà bi u i xu ng s mía, m i Phúc v và bà d n
ph i nói có khách d i Sài Gòn lên th m nên Phúc ph i v cho mau. Bà l i bi u
ng i trong nhà coi n u n c ch trà m i mà ãi khách.
(thi u)
- Không l ng i im mà i Phúc, i mãn tang r i s c i. V y mà c i r i
hay ch a v y bác? Sao cháu không th y anh Phúc g i thi p m i ám c i?
- i! V êc ó ã không thành r i, ông giáo s à!
- Th a bác, sao v y?
- i h x u quá, h th y ông giáo tôi m t r i, ph n tôi góa b a, còn th ng
Phúc tôi thì h c l d , không có b ng c p chi h t, nên h b i c h i hôn
ng gã ch khác cao sang h n ch sao.
- Cha ch ! Ai âu mà t quá nh v y?
- tôi nói chuy n rõ ràng cho ông giáo s nghe. H i tr c ông giáo tôi có
làm anh em b n v i Hai Bình bên b n Bà Tang. H i ó Hai Bình c ng
n v y thôi, ch không ph i giàu có gì bao nhiêu. Hai Bình có m t a con
gái mà thôi, con nh tên con H nh, dung nhan coi c. Ông giáo tôi qua
i ch i v i Hai Bình, ng th y con nh ng th ng, nên ng xin làm sui v i
Hai Bình. V ch ng Hai Bình b ng lòng g , h a ch ng nào th ng Phúc
bên Tây v thì cho c i. Qua n m sau nh cao su phát giá lên cao, Hai Bình
có v n l n, b c giàu to. Tuy v y mà s làm sui c ng v n b n ch t, ch
ch a th y có mòi gì i ý. Khi ông giáo tôi m t, v ch ng Hai Bình có qua
th m, t i t ng táng xong r i m i v . Ch ng th ng Phúc tôi bên Tây v ,
tôi có bi u nó qua th m. V ch ng Hai Bình không nói t i chuy n c i g .
Cách ít ngày tôi c y mai nh c vi c y. Hai Bình nói th ng Phúc còn tang cha
mà tính c i v n i gì? Tôi t ng nói nh v y là bi u i mãn tang r i s
9
i mau, i l

www.hobieuchanh.com
i. Té ra cách tám chín tháng nay, thình lình tôi nghe v ch ng Hai Bình
con gái cho bác s nào d i Sài Gòn r i, g không cho tôi hay, mà ám
i c ng không có m i, làm nh g lén v y. Ông giáo s th ngh coi,
ng i x s nh v y là ng i gì? D u có mu n h i hôn, thì c nói minh
ch cho tôi bi t, ch làm cái gì k c c v y? Ng i có giáo d c, d u h giàu
bao nhiêu i n a, h c ng bi t gi l ngh a luôn luôn. Còn ng i không có
giáo d c, mà tr i giúp v n cho h làm giàu, thì h c x thô l , thi t khó
ch u quá.
- Th a bác, bác ch ng nên phi n làm chi. Anh Phúc kh i mang ông cha v ó
là may cho nh l m. Cháu ch c nh m ng, ch không có bu n âu.
- Úy, tr i i! Ch chi c nh l i ông nói ó, thì tôi có phi n âu. Ng t vì
th ng Phúc tôi nó th ng l con n , ch ng nghe nói g con n ch khác, thì
nó th t tình th t chí, m y tháng nay nó bu n b c quá, làm cho tôi b i r i
không bi t ch ng nào.
- i h a hôn, anh Phúc bên Tây, nh có bi t cô n âu mà th ng?
- i g i hình g i th v i nhau sao ó tôi không hi u rõ. Mà lúc nó m i v , có
t l n nó qua th m, không có v ch ng Hai Bình nhà, nó có nói chuy n
i con n , t i v y nên nó m i có tình ch .
- Có g i th g i hình, có nói chuy n v i nhau mà cô n ành l y ch ng khác
hay sao?
- Thì ành, nên ng i ta m i c i ó ch !
- i n y có nhi u vi c làm cho ng i ta chán ngán quá.
- i t i nh v y nên m y tháng nay th ng Phúc tôi nó làm nh ng i chán
i, không ham mu n vi c gì h t. Nó không ch u i ch i, ban êm nó c
c sách, ban ngày thì c lo làm v n làm r y v i b n. Tôi tính d t nó i coi
ch khác ng c i cho nó, ho c may nó h t bu n. Nó g t ngang; nó xin
tôi ng có nói chuy n nói v cho nó n a, b i vì nó oán n bà con gái l m,
nó nh t nh c thân cho t i già.
- ng h i th t tình nh nói nh v y, c có l nào nh c thân cho t i
già.
- Thi t a! X a rày nó không ch u nói t i chuy n v . Nó lo kh n t thâm trên
ng Long ng khai phá mà tr ng tiêu, tr ng ngh gì ó. Nó tính buôn
bán cây, nó ng ki m ch l p lò ng, nó làm l ng x ng, duy có s c i
thì nó không ch u nói t i. Ph n tôi ít con quá, mu n cho con có v ng
tôi có cháu mà h h cho vui; mà không ch u, thi t tôi bu n h t s c.
- Xin bác ng bu n. Bây gi còn m i quá, nên anh Phúc bu n nh v y.
Trong m t vài n m nguôi ngoai, nh quên tình c r i thì nh c i v ch gì.
Vi c n y cháu không hay chút nào h t. Ð cháu d ý nh, r i cháu l p th
mà khuyên l n nh.

www.hobieuchanh.com
- , ông giáo s làm n giát- át dùm nó m t chút. trên n y nó không ch i
i v i ai h t, nên có ai thân thi t v i nó âu mà c y h nói.
- Lúc n y bãi tr ng. Cháu tính vài b a n a cháu lên à L t ngh ít tu n. Ð
cháu r anh Phúc i v i cháu ng gi i khuây.
- c a. Ông r nó i v i. Tôi mu n cho nó i ch i h t s c, mà nó c l c
c nhà ng i bu n hiu hoài, coi kh quá.
- Cháu s rán khuyên gi i nh. Vì m t ng i n bà th t c mà ành ôm s
u th m c i là ngh a gì?
- Ông nói ph i l m. Th b i c mà còn th ng nó n i gì. Ông làm n c t
ngh a cho nó hi u. Ông nói th nào cho nó ch u c i v thì tôi mang n ông
m. Tôi không c n giàu, h nó ành âu thì tôi c i ó, d u con nhà nghèo
tôi c ng ch u, mi n nó có v con, có gia th t nh ng i ta thì tôi vui.
- i bác nói ó cháu r t kính ph c. Trong cu c hôn nh n u c n nh t là v
ch ng th ng yêu nhau, còn s giàu nghèo không quan h gì l m. Ðã bi t
i v may mà g p ch giàu, thì v ch ng kh i c c thân nh c trí v s
thi u th n ti n b c. Mà v ch ng nghèo h m hút nuôi nhau, thì tình l i càng
n n ng, ngh a l i càng n ng n h n. Theo ý cháu gia ình tuy nghèo,
song ch ng v yêu nhau, thì c ng h nh ph c c v y. Cháu t ng bác
nên cho anh Phúc thong th ng thèm ép nh n a; ch ng nào nh t ý
th ng ai thì bác s c i ng i y cho nh.
- Tôi coi ý nó c th ng con c a Hai Bình hoài nó có ch u quên âu mà
th ng ng i khác c. H i th y nó còn sanh ti n, ng th ng nói con trai
hay con gái c ng v y, h l n lên thì ph i l p gia ình ng gây d ng s
ngi p v i thiên h , ch m t mình r i không bi t lo, thì làm sao mà nên
c. B i ý ng nh v y nên ng m i lo ki m ch làm sui s m ó. Tôi
không dè c n duyên c a th ng Phúc l d làm cho nó th t chí nh v y thi t
tôi bu n quá.
- Gia ình là n n t ng c a xã h i. Ý c a bác trai h i tr c mu n nh v y thì
hi p v i luân lý l m. Con ng i ai c ng ph i tôn tr ng b i p gia ình. Có
nào anh Phúc l i ánh cái phong t c t t p y. Ð cháu c t ngh a cho
nh nghe…
Bà giáo dòm ra ngoài l r i nói: ”Nó v t i kia”
Tr ng ng d y dòm theo thi t qu th y Phúc c i chi c xe máy s n xanh mà
xì ng th ng th ng quanh vô c a ngõ, s c m t t t nh mà có v u s u l ra
rõ ràng ch không ph i h ng hái hân hoan nh h i tr c.
Bà giáo nói nh : ”xin ông rán khuyên giùm nó”. Tr ng g c u áp: “xin bác
an tâm. Cháu s ráng h t s c mà i trí ý cho nh”.
Tr ng b c l i c a ng ch b n.
Bà giáo th ng th ng i vô trong, vì tin l i h a c a Tr ng, nên s c m t vui v
n h i nãy.

www.hobieuchanh.com
II
Phúc p xe máy vô t i c a m i ch u nh y xu ng, d ng xe d i th m, r i
th ng th ng b c lên.
Tr ng ng trên th m, i Phúc lên t i m i b t tay mà nói: ”Toa10 ã tr nên
t chú nông phu n 100 ph n 100!”
Phúc ngó ngay b n mà h i:
- Toa n nhà m t tên nông phu toa h th n hay sao?
- u h th n thì m a n làm chi?
- Toa lên trên n y có vi c chi?
- i th m toa, ch không có vi c chi h t.
- Cám n… toa i v i ai?
- i m t mình.
- Sao không d t Madame11 Tr ng i v i?
- a12 i h i khuya, m a có r ma femme13. Nó nói b a nay nó m c vi c gì
ó không bi t, nó i không c. M a b nó nhà, m a i m t mình.
- Toa có con hay ch a?
- Ch a.
- quá!
- a mu n th y tài gi i c a toa.
Phúc rùn vai r i n m tay d t b n vô nhà, không thèm áp câu khiêu khích y.
Tr ng nói: ”Tr i còn mát, m a mu n i xem v n c a toa ch i”.
y l i y làm cho s c u s u trên m t Phúc tiêu li n và thay vào nét m t hân
hoan r c r . Phúc g c u và áp:
- c l m, c l m. Mà toa ph i l i n c m v i m a, nghe hôn. Vô nhà
quê n c m v i rau ch i.
- c, m a ch i v i toa n chi u c ng c.
- ! t t quá! M a m ng l m, m a m ng l m. Mà toa ã có lót lòng hay ch a?
m a bi u làm cà phê toa u ng.
- Thôi, thôi.
- Ê! Có m t trái s u riêng chín cây, m a m i hái h i chi u hôm qua, ngon
m. n s u riêng u ng cà phê thì ch ng có chi b ng.
- Cám n, h i nãy m a ghé ch Th 14
m a lót lòng r i. Ðành trái s u riêng
ó tr a r i mình s n.
- ng c.
10
(toi), anh
11
v
12
(moi), tôi
13
v tôi
14
ch Th D u M t: ch Bình D ng

www.hobieuchanh.com
Phúc kêu th ng Bi n mà d n lo mua thêm ng tr a ãi khách m t b a,
khuyên Tr ng c i áo máng trong nhà, m c s -mi i ch i cho mát, r i d t nhau
xu ng th m mà b c ra sân.
Tr ng th y m y cái m ng ào ngay bót, th y n c d i m ng trong veo,
th y u n y có m y con v t l i trong m ng mà t m coi r t thong th , th y u
kia có ng i xách n c t i ám c i sa-lách lá non nh t, th y m y cây s u riêng
trái sai o n, thì trong lòng vui v kh e kho n vô cùng.
Phúc d t Tr ng i xem giáp phía tr c r i m i i ra phía sau. S v n phía
sau l n b ng 5 s v n phía tr c, Tr ng th y m y hàng cau tr ng ngay th ng
rang, th y ám tr u ph i lá vàng khè, th y r y th m m trái l x , th y v n trà
lúp xúp xanh um, thì càng kh e m t vui lòng h n n a.
i d c theo r y th m, Phúc th y có hai trái th m chín t i, bèn móc con dao
nh trong túi qu n ra mà c t r i xách i.
Hai ng i i giáp h t s v n g n t i ng ranh r ng c m, Tr ng th y có
t cái i n c15 phun lên trong khe r i r r ch y xu ng cái m ng ch a. Khít
t bên ó l i có m t cái nhà bát giác nh , cao c ng, không vách, chung quanh
óng lan can16
, nóc l p b ng tranh, ng s ng s ng d i tàn m t cây xoài l n g c
ôm hai tay không giáp. Trong nhà có gi ng m t cái võng b và có m t cái bàn
nh v i hai cái gh .
Phúc ch cái nhà y mà nói: ”Ðó là ch c a m a c sách và ng tr a!”
Tr ng g c g c u mà khen: ”Thanh nhàn quá! Thú v bi t bao nhiêu!”
Phúc chúm chím c i, m i Tr ng b c lên nhà và ch cái võng mà bi u n m.
Tr ng ng c m h ng nên làm theo li n. Phúc nói: ”Ð m a g t th m ng n
gi i khát”.
Tr ng n m trên võng a c t k t. Phúc hai trái th m trên bàn mà g t.
y ve ve trong r ng c m phát lên kêu ve ve rùm tai. Chim cúc u trên ng n
cây ch m r i kêu cúc cúc. Phúc c i và nói: ”Mu-sich17
c a m a ó a! N m nghe
mu-sich ó mà ng tr a thì có thú v h n là nghe gi ng n oán, n nam, c a th
thành nhi u l m”.
Tr ng c m xúc nhi u quá nên không tr l i, c lóng tai nghe ti ng cúc nh p,
ti ng ve n, c chong m t ngó ru ng r y d i b ng ch n ch .
Phúc g t r i trái th m bèn a cho Tr ng mà bi u n th . Th m tàng ong
chín cây nó ngon ng t khác th ng.
Tr ng n m và n và ngó18 Phúc mà h i:
15
ngu n n c t d i t
16
hàng rào th a ch n th m nhà, sàn gác, hai bên c u
17
(musique), âm nh c
18
v a n v a ngó

www.hobieuchanh.com
- Toa nh t nh s ng v i c nh i n d t, n trái chín cây, u ng n c d i
su i, nhìn th o m c tr c m t, nghe ve n bên tai nh v y cho t i già, hay
là toa còn tính thay i mà s ng v i c nh i nào khác?
- nh i n y ã có thú v cho m a h ng r i, còn ph i tìm c nh i
khác làm chi?
- Xã h i ph i t n hóa, loài ng i ph i sanh s n, y là lu t t nhiên c a tr i
t, toa quên r i hay sao?
- Xã h i! Loài ng i! … M c k , m a không mu n bi t t i n a. Sanh gi a
tr n t c, mà m a kh i nhi m h ng tr n, há không ph i m a cao h n thiên
hay sao?
- k ! T tr ng!
- y ch ai v mình, mà mình ph i v h ? N u mình không bi t tr ng mình,
thì làm sao mà mong ng i khác tr ng c? M a theo ph n m a, thiên h
theo ph n h . Ai khen m a không c n, mà ai chê m a c ng không lo!
- trong i, toa ch ng nên chán i. N u toa chán i thì s s ng c a toa
không có ý ngh a gì h t.
- i không áng chán hay sao?
- u áng chán i n a, mình c ng ph i c ng trí v ng lòng, ng thèm
chán, m i cao ch .
Phúc li c c p m t kiêu ng o mà ngó Tr ng, r i a trái th m vào mi ng mà
p, không thèm cãi l n a.
Tr ng n h t trái th m r i, khen th m ngon và b c ra cái m i b m n c mà
a m t r a tay. Tr ng ng d i g c xoài, m t ngó vòng trong v n, ng n gió
ch ng th i hiu hiu a mùi lá cây t i th m ngát, làm cho trong mình r t kh e
kho n.
Tr ng th y Phúc n h t th m r i, mà v n còn ng i trong nhà mát, tay ch ng
lên bàn, c p m t ngó mông, thì tr vô kéo m t cái gh ng i ngang v i Phúc và nói:
”H i nãy m a h u chuy n v i bác, m a có h i th m toa. Bác nói lúc n y toa không
vui. Thi t qu s c m t c a toa có v bu n b c mà hình d ng c a toa coi c ng m
n tr c h i. Toa có h c tri t lý, mà sao toa còn bu n vi c i? i có k ph i
mà c ng có ng i qu y, có k cao mà c ng có ng i th p, thì t nhiên vi c i
ph i có cái hay cái d , cái t t cái x u, cái khôn cái d i. Mình th y cái d , cái x u, cái
i, thì mình rùng vai r i ngó lãng ch khác, ý n làm chi mà ph i bu n”.
Phúc châu mày suy ngh m t lúc r i m i áp:
- Thói ê ti n c a thiên h , n u nó không can h n mình, thì có l mình làm
r i kh i bu n c, ng t vì thói ê ti n y nó làm cho mình ph i th ng
tâm r n chí, thì có th nào mình làm l mà vui c. Toa ngh th coi, mình
bi t s ch t là lu t t nhiên c a tr i nh, không có m t ng i nào tránh
kh i, th mà trong thân t c mình r i có m t ng i nào ch t, mình c ng ph i
bu n r u th ng nh , không th nguôi c… M a bu n là vì m a có m t

www.hobieuchanh.com
vít th ng-tâm au n khó ch u h t s c. M a ch c cái vít y nó s hành
a tr n i, ch nó không lành c âu.
- a bi t ch ng b nh c a toa r i. N u toa ch u nghe l i m a thì m a tr
c.
- Làm sao mà toa bi t ch ng b nh c a m a c?
- i nãy nhà bác ã có nói s tâm s c a toa cho m a nghe r i.
- A!… Má m a nói sao ó?
- Thì nói ng i ta ã h a hôn v i toa, r i ng i ta mê danh v ng nên b i c
ch sao.
- Thi t má m a có thu t s y cho toa nghe hay sao?
- Có. Tuy bác nói s , mà c ng cho m a hi u h t.
Nãy gi Phúc nói chuy n gi ng nghe bu n, nh ng mà êm ái. Bây gi nghe
Tr ng nói ã hi u rõ tâm s c a mình thì Phúc n i gi n, tr n c p m t au mà
ngó Tr ng, r i co tay p trên bàn mà nói l n: ” ! Toa hi u tâm s c a m a r i!
Toa ã hi u sao toa còn khuyên m a ng thèm bu n?… Không bu n sao c?…
Con gái An Nam bây gi ham vui s ng mà thôi, ch không có tình ngh a gì h t,
toa th y ch a?… Nó có th gi t mình c, ch không ph i ch i âu! Chúng ta
ph i gi mình… Cô H nh h a hôn v i m a, c vi t m y cái th mà t tình v i m a
i m a còn h c bên Tây. M a tin b ng c nên m a c ng th ng c . Bây gi c
ph i m a mà ng làm v ng i khác. C làm nh v y, không ph i là c mu n gi t
a hay sao?… May m a có trí c ng c i, l i nh m a th ng má m a l m nên
a m i còn s ng ây… , nh c t i cô H nh, m a gi n, m a oán lung l m. M a
oán cô H nh, mà m a c ng oán h t th y n bà con gái An-nam; h gi d i, h
c ác, h vô tình vô ngh a… Ph i lánh xa h , ph i tr n tránh h ch ng nên g n
, ch ng nên tin h !”
Tr ng c ng i nghe, mi ng chúm chím c i mà thôi, ch không can, mà c ng
không cãi, Phúc nói cho ã n gi n. Ch ng th y Phúc nói d t, d a l ng vào
gh mà th , thì Tr ng m i ch m rãi nói: “M a hi u tâm h n c a toa r i. Vì tình
a toa sâu quá, nên bây gi oán m i nhi u nh v y; còn i v i toa, tình c a cô
nh th nào? Cô vi t th cho toa, cô nói cô th ng toa. y là nh ng câu cô n c p
trong m y b ti u thuy t tình r i chép l i cho toa c ch i, ch cô có tình gì âu.
u thi t cô có tình n ng v i toa c ng nh toa có tình v i cô v y, thì làm sao cô b
toa mà l y ch ng khác cho c. N y Phúc, ví nh h i toa bên Tây m i v , và cô
nh ch a b i c v i toa, bác bi u toa ph i b cô H nh mà c i v khác, toa ch u
hay không? Toa th ng cô H nh quá, có bao gi toa ch u v ng l i bác âu. Cô
nh ành ph toa mà ng làm v ng i khác, thì cô có th ng toa âu, s y rõ
ràng d th y quá. Ng i ta không th ng toa, mà toa còn l u tâm làm chi n a?”
Phúc ng i nghe Tr ng nói thì l n l n h t gi n, mà r i l i bu n hiu. Ch ng
nghe Tr ng c t ngh a s cô H nh không có tình v i mình, thì Phúc r ng r ng
c m t mà áp:

www.hobieuchanh.com
- Toa nói ph i. Ng i ta không th ng m a, nên m i b m a mà l y ch ng
khác c. M a ngu d i l m, m a còn th ng ng i ta n a làm chi…
- Toa quên ph t vi c y i, ng thèm nh t i n a.
- Có nhi u êm bu n quá, m a c ng nh t nh quên ph t cô H nh, ng
thèm nh t i c n a. Tuy ã nh t nh nh v y, mà không hi u t i sao hình
ng cô H nh c v n v tr c m t m a hoài, không th quên c c.
- i toa c nhà hoài trí tù túng, t nhiên toa nh c . Toa ph i i ch i m i
c, i ch i cho trí xao lãng, r i l n l n toa s quên c .
- a i ch i không ti n. Em m a bên Tây, có m t mình m a nhà v i má
a. N u m a i ch i thì má m a nhà có m t mình ch c bu n l m. Ðã
y mà công vi c v n r y mê mê, m a i ch i r i ai coi làm.
- i ch i ít b a mà h i gì. M a tính m t ho c b a kia m a lên à L t ngh
vài tu n. Toa i v i m a i ng gi i trí.
- i không ti n…
- c mà. Ð lát n a vô nhà, m a xin phép v i bác r i m a b t toa i. Toa
ng bu n, toa ph i i ch i ng gi i khuây. N u toa l c c nhà hoài,
e toa ph i iên, ho c toa ph i mang ch ng b nh khác thì kh cho bác l m.
Phúc ng d y b c ra ch cái m i mà u ng n c, không t ch i n a, mà c ng
không h a i. Tr ng i theo ra r a m t l i cho mát. Ve-ve c n, chim cúc c
nh p, gió c th i hiu hiu, cây c khoe màu xanh lét.
Hai anh em l n b c i vòng qua v n trà, tính theo phía ó mà tr vô nhà.
Phúc và i và nói:
- Vì m a nóng gi n quá, nên h i nãy nói chuy n v i toa m a có dùng nhi u
i quá áng, xin toa ng ch p m a.
- Anh em mà ch p n i gì. Hu ng chi toa là ng i có b nh, t nhiên toa nói
nh v y, m a không l y ó làm l .
- Ph i. M a có b nh, b nh tâm h n. Nh nói chuy n v i toa mà bây gi m a
nghe trong óc m a có mòi kh e kho n nhi u l m.
- a oán gi i hay không? Toa ph i i ch i ng có d p nói chuy n v i
ng i n y ng i kia m i h t bu n c. Toa ph i nghe l i m a, m a tr
nh cho toa. M a dám h a ch c v i toa, n u toa i ch i ch ng hai l n, thì
toa h t bu n r u, mà toa t i vui v h ng hái h n h i tr c n a.
- Ông l ng y n y k quá! Tr b nh mà ng không cho u ng thu c, ng l i ép
i ch i ch .
- Th y thu c ph i tùy theo ch ng b nh mà tr ch sao.
Th ng Bi n trong nhà i ra ón hai ng i và th a cho Phúc hay r ng c m ã
n r i nên bà giáo d y m i khách v ng dùng b a tr a.

www.hobieuchanh.com
Hai ng i vô t i nhà thi t qu n ã d n s n m t bàn, có cháo v t, có th t
kho, có gà quay, có sà lách l i có m t chai r u chát v i m t a bàn19
n ng
y trái cây là s u riêng, u , mít t n , sa bô chê tráng mi ng.
Bà giáo vui v nói: ”Con m i ông giáo s dùng c m i con. Tr a r i ch c ng
ói b ng”.
Tr ng b c l i bàn n và nói v i bà giáo:
- Cháu làm r n cho bác quá.
- Không, có r n chi âu, ông lên th m, ông s n lòng n c m tôi m ng l m
ch .
- Cha ch ! Ð n nhi u d .
- Gà v t nhà, rau c i c ng nhà. Ch n y không có tôm cá, th t bò c ng
không có, b i v y có khách thi t khó d n c m h t s c. Tôi xin ông giáo s
m b c v i tôi.
- n nh v y thì ngon quá r i. Cháu thích sà lách n y l m… xin bác ng i
tr c, r i anh em tôi m i dám ng i.
- Tôi n r i. Ông giáo s ng i vô i. Tôi quen n c m s m nên h i nãy ói
ng tôi n tr c.
Phúc nói: ”Má n thêm, má”.
Bà giáo áp: ”Con n v i ông giáo s i. Má m i n h i nãy ây, n n a sao
i. Ð má ng i ây nói chuy n ch i”.
Bà giáo nh c m t cái gh phía trong mà ng i, ch d a trái cây. Tr ng v i
Phúc ng i ngang nhau mà n u ng; bây gi Phúc vui v , ch không ph i bu n b c
nh h i s m m i n a.
Bà giáo ngó d a trái cây r i nói: ”B y tr b t nh n quá, nó không thèm ki m coi
th m chín nó hái ít trái cho ông giáo s n tráng mi ng ch ”.
Tr ng l t t áp:
- Th a bác, h i nãy cháu có n th m r i. Th m tàng ong chín t i thi t là
ngon.
- n âu?
- i nãy cháu n ngoài v n. Anh Phúc hái cho cháu n. Ð ch ng v cháu
xin bác cho ít trái em v Sài Gòn.
- c. Ð tôi bi u b y tr l a th m l n nó hái ng ông giáo s em v cho
bà n th .
- Con cháu mà bác kêu b ng ông b ng bà, thi t cháu ái ng i quá. Bác coi cháu
nh anh Phúc, bác kêu b ng th ng Tr ng v y thôi.
- Có ch c ph n mà kêu ch danh nh v y nghe sao c. Ch chi ông d t bà
giáo s lên ch i, tôi m ng l m.
19
d a l n và tr t

www.hobieuchanh.com
- l n sau r i cháu s bi u nhà cháu20
lên cho bi t bác. Cháu xin phép bác
cho anh Phúc theo cháu xu ng Sài Gòn r i i à L t ch i v i cháu ít ngày.
- c. N u nó ch u i ch i v i ông thì tôi v a lòng l m. Mu n i bao lâu
ng c h t.
Tr ng ngó Phúc mà nói: ”Bác s n lòng cho phép toa i ch i ó. V y x mát
toa ph i i v i m a”.
Phúc d c d c áp: ”M a ngh i không ti n. Ði ch i r i b v n r y ai coi?”
Bà giáo ch n nói: ”Có má ây chi. Con i ch i v i ông giáo s i. Lúc n y
không có công vi c gì l m, má coi ch ng cho b y tr nó làm, c mà”.
Tr ng nói: ”Bác c ng mu n toa i ch i n a, th y hôn? Toa ph i i. Ð ng có
c d c n a”.
Phúc l ng thinh m t h i r i nói v i Tr ng:
- a không có áo qu n m i, i Sài Gòn ho c lên à L t coi k quá.
- Toa nói không có áo qu n. V y ch toa tr n hay sao?
- Có, mà có m y b h i bên Tây em v ó, ch không có m i. T h i bên
Tây v , m a không có xu ng Sài Gòn m t l n nào h t, b i v y m a không
có t . Áo qu n c a m a n u b n i ra ng thì coi k c c l m.
- Có gì thì b n n y, có can chi mà ng i. Toa chê c , thôi xu ng Sài Gòn r i
toa t khác. Th may Sài Gòn may khéo mà l i l l m.
Bà giáo nói ti p: ” , ph i a. S n d p xu ng Sài Gòn, con may ít b m i
n i ch i nghe con”.
Phúc th y ý m c ng mu n cho mình i ch i v i Tr ng, thì không dám ch i
cãi n a, ph i ch u i, song không c h ng hái.
Phúc bi u th ng Bi n coi l t s n hai ly cà phê m. Ch ng n c m r i Phúc
tách trái s u riêng ra m i Tr ng n và u ng cà phê. S u riêng t , múi nào múi
y tr u tr u21
, i nh chín cây, nên th m tho ng t béo khác th ng, n m t múi
p vài h p cà phê thì thú v ch ng có chi b ng. Tr ng h ng thú nên nói: ”
n có nhi u cái thú v kh ái, hèn chi anh Phúc không ch u ra ch n thành th
ngh c ng ph i”.
Phúc c i mà áp:
- Thú thanh nhàn c a m a d u ai em cái a v cao sang cho m y i n a n
xin i v i m a, m a c ng không thèm.
- Ph i. Mà thú thanh nhàn n y n u có c m t ng i b n tri k chung
ng v i mình thì m i vui, ch h ng m t mình thì không c vui cho
m.
Phúc châu mày mà ngó ch khác, không mu n ti p câu chuy n ó.
20
v cháu
21
n ph ng lên

www.hobieuchanh.com
Bà giáo nói: ” n c m r i ph i ngh tr a m t chút, i l i 3 gi tr i mát r i hai
anh em s i v i nhau. Có xe h i riêng c n gì ph i l t t”. Bà nói r i li n ng
y i vô trong. Tr ng v i Phúc i r a tay r i m i ng i n m m t cái gh b mà
ngh l ng.
i r u chát trong n ng ra, gió ch ng ngoài mát m . Tr ng n m ngh
t chút r i ng quên. Ch ng Tr ng th c d y, thì th y Phúc ng d a cái bàn
n mà s p th m tàng ong h n m t ch c và s u riêng b n trái vô thùng, trái nào
ng c 22
t i rói.
Tr ng h i:
- Toa không có ng hay sao?
- a ít ng tr a. Nãy gi m a i ki m trái cây mà hái ng toa em v .
- Gi i l m.
Tr ng dòm ng h r i nói: ”Ê! Hai gi r i r i. Thôi, s a so n ng i cho
m m t chút”.
Tr ng i r a m t r i b n áo vô. Bà giáo thôi thúc Phúc thay . Phúc vô
phòng m t chút r i tr ra, m c m t b mùa23
màu xám, tuy ki u may khéo,
song màu ã phai. Phúc l i x p mà vô va ly m t b n en thi t dày, b n
mùa ông h i bên tây, v i ít cái áo s mi, ít b mát, th m tính xu ng Sài Gòn
i s mua kh n mu-soa v i v .
p t xong r i, bà giáo bi u th ng Bi n vác va ly và thùng trái cây em ra xe.
Bà a Tr ng v i Phúc ra t i l , bà vui c i luôn luôn. Tr ng t giã lên xe, b
ng vui, duy có Phúc b n r n, d ng nh xa cách m trong lòng không an, t m lìa
thú n viên trong trí ái ng i.
III
ch ng giáo s Tr ng m n m t cái nhà l u nho nh mà t i ng
Richaud, phía g n Ch i.
Chi u b a y, l i b n gi r i, cô M , là v Tr ng, thay i y ph c và trang
m àng hoàng tính kêu xe kéo mà i m t vòng h ng gió r i ghé ch C mua
trái cây luôn th . Cô ch a k p i thì th y có m t chi c xe h i l n và p ng ng
ngay c a, cô Lý trên xe b c xu ng tay ôm bóp x ng x m i vô nhà, t ng i y u
u, hình d ng thanh bai, má ng nh ào non, m t t t t i nh hoa n , l i
nh áo qu n xinh p giúp cho nhan s c c a cô p thêm m t ph n n a.
22
th t to, l n
23
(demi-saison), qu n và áo không cùng m t lo i v i, không úng u, không úng cách.

www.hobieuchanh.com
Cô Lý là ch em b n h c c a cô M h i tr c. Cô là con m t c a ông Thinh,
t th ng gia có danh t i Sài Gòn, có ti m l n ng Vienot, ngang ch B n
Thành, l i có bi t xá Phú Nhu n, theo ng i Bà Chi u.
Cô M th y cô Lý b c lên th m, thì l t t i ra ti p chào, ch em m ng r ,
t nhau vô nhà. Cô M m i cô Lý ng i và h i r t h u duyên: ”H m nay tôi nh
ch quá. Ch i âu m t bi t v y h ?”
Cô Lý nhích mi ng c i, óng hai ng ti n trên hai má, còn mi ng thì chúm
chím p d th ng nh hoa h ng bán khai, làm cho cô càng thêm duyên h n
a.
Cô ch m rãi áp:
- Tôi i xu ng M Tho th m bà ngo i tôi. Tôi ch i trót tu n m i v h i
chi u hôm qua.
- Ch thong th i ch i hoài, sung s ng quá.
- nhà bu n quá, ch à.
- i ch không ch u l y ch ng mà vui sao c.
- Ch ng âu mà l y?
- Thi u gì. T i ch kén ch n quá, ai ch c ng chê h t, thì làm sao mà có ch ng
c.
- Không ph i tôi chê. Ba tôi c theo an i khuyên tôi l y ch ng, tôi mu n làm
cho v a lòng ba tôi l m ch . Ng t vì m y ng i c u hôn ho c h vì l i
quy n, ho c h vì nh c d c, ch không ph i vì tình t hay là vì tâm h n mà
xin c i tôi, th thì làm sao tôi ng cho c. S l y ch ng là m t u
quan h th nh t c a ph n , nó có th làm cho mình vui v th th i, mà
ng có th làm cho mình ph i lóng c g n trong, ch nh m m t mà ánh
li u sao c.
- Ch dè d t k l ng quá, nên t i bây gi mà v n còn m t mình. Tôi t ng
i ng i u có m ng s c a tr i nh tr c, n u m ng s c a mình ph i
bu n r u c c kh thì mình ch y i âu c ng không kh i.
- Ch nói nh v y thì h i ch ng anh Tr ng ch không có suy ngh dò xét gì
t hay sao?
- Không. Tôi nghe ba má tôi nói anh Tr ng tánh n t coi c, thì tôi ng
nh u. Tôi làm nh v y mà bây gi gia ình c a tôi, n u xét cho k , thì c ng
không ph i vô ph c.
- Gia ình c a ch m m vui v l m ch . Mà ó là cái may c a ch , nên ch
i g p anh Tr ng ng n, cao th ng, bi t tr ng tình tr ng ngh a,
không làm cho ch c c trí nh c lòng.
- i m ng s , ch không ph i may.
- Ch mu n nói m ng s c ng c. , mà nãy gi tôi quên h i, anh Tr ng
i âu v ng?
- i th m ng i b n h c trên B n Súc.

www.hobieuchanh.com
- Sao ch không i v i nh?
- i s m quá nên tôi không ch u i.
- Lên mi t trên coi v n t c r ng b i ch i vui l m ch .
- Tôi ch a có i l n nào.
- Ba tôi có d t tôi lên Th -D u-M t ch i m y l n. V n t c th nh m u24,
xem kh e m t l m. Mà cái thú mi t tr n không ph i nh thú d i mình.
Lâu lâu lên ch i thì vui, ch ó ch c là bu n d .
- i khuya anh Tr ng mu n em tôi theo ch i, ng t vì nh i s m quá, l i
tôi m c s a so n ng có i à L t, nên tôi không i v i nh c.
- Ch tính i à L t hay sao? Ch ng nào i? i m t mình hay là i v i anh
Tr ng?
- Tôi i v i anh Tr ng ch . Lúc n y bãi tr ng nh có vi t th m n c
t cái nhà 15 ngày ng lên ngh . Tr a m t ho c sáng b a kia i.
- Tôi mu n i theo ch quá. M n nhà l n hay nh ?
- c a. Ch i v i tôi ch i. Nhà l n mà, có 3 gi ng l n. S ba ch không
cho ch i ch .
- Tôi i kh i, ba tôi m ng l m ch . Có tôi nhà ba tôi không c thong th .
- u v y thì ch s p t r i i v i v ch ng tôi.
- Tôi s i theo làm nh c lòng anh Tr ng.
- Không có nh c lòng âu. Tôi ch c có ch i thì anh Tr ng vui l m. Xe r ng,
nhà l n, thì có chi nh c lòng. i ch i v i tôi, ch .
- tôi xin phép v i ba tôi r i ngày mai tôi s tr l i…
- i nay ch xin phép r i sáng mai tr l i s m s m cho tôi m ng.
- Chi u nay ch tính i âu mà s a so n v y? Tôi ghé nói chuy n làm m t thì
gi c a ch quá.
- Không. Tôi tính i ch i m t vòng h ng mát ch không có chuy n gì.
- y thì ch i v i tôi, có xe c a tôi s n ây.
- , c. Hai ch em mình i ch i m t chút.
Hai cô ng d y, v a i l i cái ki n soi m t mà gi i ph n, thì li n nghe có ti ng
xe h i bóp kèn và quanh vô sân.
Cô M day m t ngó ra c a r i nói: ”Anh Tr ng v …, ý có ng i nào i v i
nh n a…. ch c anh Phúc…”
Xe d ng d i th m. Tr ng m c a xu ng tr c r i Phúc theo sau. Hai cô
ng ngó trân trân.
Tr ng b c vô c a, a tay xô cái l ng cho Phúc x m t i r i nói v i v : ”Tôi
i c anh nông phu xu ng Sài Gòn ch i vài b a r i i à L t v i tôi… Ng i
n thi t c a tôi h i bên Tây là anh Phúc ây”.
24
sung túc

www.hobieuchanh.com
Hai cô cúi u chào, v a trúng phép l ch s , v a có duyên m th m. H n hai
m nay Phúc không có d p g p c m t ng i n bà sang tr ng xinh p, nay
th y nhan s c và y ph c c a hai cô t nhiên ph i kh p, l i nh t i qu n áo c k ,
c da n ng táp c a mình thì th n th m, nên ng b ng , b t ng coi quê mùa
c m.
Tr ng th y v y thì t i nghi p, không mu n b n trí khinh mình và tr ng
ng i thái quá, nên l t t ch t cô mà nói v i Phúc: ”Ma femme ây, tuy m i bi t
t toa l n n y là l n th nh t, nh ng mà ã th ng có nghe m a khen ng i tánh
tình c a toa; m a ch c t nay bi t nhau r i, thì ma femme s tr ng toa và toa s
n ma femme nh anh em m t nhà. Còn cô Lý ây là ch em b n h c c a ma
femme, tánh n t hai ng i gi ng nhau, nên th ng yêu nhau nh ru t th t. M a
ch c h cô Lý c quen v i toa r i thì cô c ng s tr ng toa c ng nh cô tr ng
a thu nay v y”.
Phúc cúi u chào t cô, mu n dùng câu thanh nhã mà nói v i m i cô cho ra v
mình là ng i bi t phép giao thi p và có giáo d c, ng t vì Phúc kh p quá, r i
trong trí b i r i, ki m không ra l i mà nói.
Cô M b i buôi b t thi p, cô c i và nói: ”Anh Tr ng yêu và tr ng anh l m,
n m t n m nay th ng nh c nh anh; mà h nh c t i anh thì khen anh luôn
luôn. Em có ý trông g p anh ng anh em bi t nhau. H i khuya anh Tr ng i
m quá nên em i v i nh không c. May anh xu ng ây, thi t em m ng l m,
mà v ch ng em c i à L t v i anh thì em càng vui h n n a”.
y l i l ngh a vui v y làm cho Phúc d n d c chút nên g ng mà áp:
- ngày anh Tr ng c i ch n nay tôi không có d p xu ng Sài Gòn.
- ! Sao anh kêu em b ng ch ? Ph i kêu b ng em ch .
- Không nên. Tôi v i anh Tr ng là anh em, nên tôi ph i kêu b ng ch .
- Sao v y? Em nh tu i mà.
- ngh a bu c ph i kêu nh v y m i phân bi t c. Xin ch vui lòng
cho tôi kêu b ng ch tôi m i kh i ái ng i.
- Anh mu n th nào c ng c, song ph n em thì em c ng kêu anh b ng
anh.
- ý ch .
p ph b ng vô m t thúng, trên s p 4 trái s u riêng n m n ng n ng.
Cô Lý v a ngó th y li n b c l i r r m và h i: ”Cha ch , s u riêng âu mà
i chong l i l n trái quá nh v y?… Ý, mà có th m tàng ong n a!… Anh Tr ng
gi i quá, i lên v n nh ki m trái cây thi t ngon ây nè!”.
Cô M c ng b c l i g n r i hi p v i b n mà tr m tr .
Cô Lý day l i nói v i Tr ng: ”Anh cho em m t trái s u riêng v i vài trái th m
nghe hôn anh Tr ng?”
Tr ng c i và ch Phúc mà nói: ”C a anh Phúc ch không ph i c a tôi.”

www.hobieuchanh.com
Cô Lý ngó Phúc, r i b ng , nên chúm chím c i, ch không dám nói nh ã
nói v i Tr ng, Phúc ch a quen nên c ng ái ng i không dám pha l ng.
Cô M ng coi cho th ng b i s p s u riêng trên t r u, cô h t mà nói v i cô
Lý: ”Ch mu n xin m y trái thì c l y, c a anh Phúc c ng nh anh Tr ng, kh i
ph i ái ng i.”
Bây gi Phúc m i t nh trí nên nói: ”Tôi nhà quê ch ng có v t chi quí nên ph i
hái ít trái cây c a tôi tr ng trong v n t m dùng làm l ra m t ch Tr ng”.
Cô M li n áp g n gàng: ”Em coi thúng trái cây n y quí h n h t, ch ng có l
t nào b ng, quí là t i trái cây n y chánh b i tay anh Phúc vun phân t i n c
nên m i có, ch không ph i nh mua”.
Bây gi cô Lý m i d n d nên pha l ng v i Phúc:
- Anh Phúc làm l ra m t ch M mà nh không làm l làm quen v i em ch ,
em h quá.
- Xin cô tha l i cho tôi. Vì tôi không dè xu ng ây c g p cô, nên tôi m i
th t l . Ch chi tôi bi t tr c thì tôi s em hai thúng. Thôi, l n sau r i tôi
n t i vô l l n n y.
- , c. L n sau anh ph i nh em cho b ng s trái cây b a nay em m i
ch u.
- Tôi không dám quên.
Cô M h i ch ng:
- t B n Súc t t l m hay sao, nên anh Phúc tr ng th m, tr ng s u riêng l n
trái d v y?
- t l m, t t l m.
- n c a anh Phúc cây trái nhi u l m h ?
- ! Nói không c, b i vì nói ra em không th t ng t ng cho trúng. Em
ph i lên ó r i m i bi t. Ð qua nói tóm m t câu n y cho em nghe; ngày
nay qua lên v n c a anh Phúc, thân qua h ng c nhi u thú v thanh
cao, nhàn l c ch ng khác nào nh l t vào c nh tiên. Em không i ch i v i
qua, thi t u ng l m v y.
- Em có dè âu. Sao anh không nói tr c?
- Nói tr c m t cái hay.
Cô Lý v vai cô M mà nói: ”Anh Tr ng v k l m. Bi t thú vui mà nh lén
ng riêng m t mình, nh không mu n cho ch em mình chung h ng v i nh”.
Tr ng c i mà áp v i cô Lý:
- Không ph i tôi v k . Trí ý c a n ông khác h n trí ý c a n bà; cái tôi
yêu, tôi s m y cô không thích nên tôi ph i dè d t chút nh.
- n bà c ng có tâm h n, c ng có gan ru t nh n ông, thì có l c ng bi t
thích cái lý thú c a n ông thích ch . Xin anh ng khinh r n bà n a.

www.hobieuchanh.com
- t l m. M y cô mu n n m cái lý thú nhà quê trên B n Súc thì l n sau tôi s
t i. Bây gi có l anh Phúc n c n i, thôi tôi xin phép m y cô cho hai
anh em tôi i t m r a thay m t chút r i s nói chuy n ti p.
Cô M nói v i ch ng:
- Thôi, anh v i anh Phúc t m i, em v i ch Lý i ch i m t vòng, nghe
hôn.
- c l m.
- À, anh Tr ng, ch Lý nghe mình s a so n i à L t ch t ý mu n i theo
mình ch i. Tôi m ng l m, tôi c ch i, mà ch nói s nh c lòng anh nên
ch d d ch a nh t nh.
- ! N u cô Lý i ch i v i mình thì càng vui l m, sao l i nh c lòng.
Cô M v i cô Lý ngó nhau mà c i r i t giã Tr ng v i Phúc ra xe mà i.
Tr ng h i Phúc mu n trên l u hay là t ng d i. Phúc nói t ng d i cho
ti n. Tr ng m i bi u b i em va ly c a Phúc trong phòng bên tay m t r i
khuyên Phúc i thay ng t m cho mát. Tr ng l i d n b i i mua n c á cho
n ng ch ng t m r i u ng r u khai v .
m g i xong r i, hai anh em m c mát ng i ngoài hàng ba u ng r u nói
chuy n ch i cho thong th .
Tr ng h i Phúc:
- Có khi nào ng i m t mình, toa nh t i cái kho ng i h c sanh c a chúng ta
i bên Tây hay không?
- a nh luôn luôn, nh t là trong kho ng m y tháng nay m a càng nh
nhi u h n n a. Cái kho ng i y ch a y hy v ng, mà l i còn làm cho
mình h ng hái làm sao, c ng c i làm sao, không th nói c. Kho ng i
y ã qua r i, không tr l i n a, áng ti c h t s c.
- a c ng nh hoài, mà h m a nh thì m a t c c i th m, không hi u t i
sao ã s ng trong cái phong trào sôi n i m m nh v y mà bây gi c ng
ng c v i cái hoàn c nh m áp im lìm nh v y.
- i trí t n hóa r i nó thay i cách quan ni m v vi c i. Nh m a ây, h i
tr c m a có cái óc xu h ng v s n d t bao gi âu. T i hoàn c nh nên
bây gi m a m i thành m t tên nông phu chánh th c.
- Ph i… Toa nói ph i… T i s t n hóa nó i trí con ng i. Ai dám ch c bây
gi toa thích n d t mà toa s ôm s thích y n già, ch ng bao gi toa i
ý mà thích s phiêu l u hay là thích mùi danh l i.
- Ti n trình c a mình làm sao mình bi t tr c c, i t i khúc nào thì mình
bi t khúc y mà thôi.
- i mình th y vi c gì, v t gì c ng i d i h t th y, y là t i s t n hóa mà
gây ra, b i vì h m t vi c c t n hóa thì nó lôi cu n m y vi c khác ph i
n hóa theo h t. Nh trong x mình, vì s h c th c t n hóa mà nó kéo luôn
tâm h n, luân lý, phong t c u ph i t n hóa h t th y.

www.hobieuchanh.com
- a không ý kh o c u v kho n ó. M a ch bi t luân lý và phong t c
a ng i mình bây gi i khác h n x a n 100 ph n tr m mà i ra x u,
ch không ph i i ra t t.
- Có ch x u mà c ng có ch t t ch .
- Hum! T t theo hình th c ngoài… Chánh cái khuôn kh trong, là ch c n
có ích h n h t, thì suy b i l m.
- Nh m l m… H i nãy toa ti p chuy n v i ma femme và cô Lý, toa có th y
n bà con gái bây gi khác h n h i tr c hay không?
- Khác xa l m, khác nh 1 v i 10. H i tr c ng i ta l y cách s t sè e l làm
quí; bây gi ng i ta l i thích cách lanh l i l ng l .
- Rõ ràng trí toa oán àn bà!
- À! Ph i… xin toa dung th … m a có b nh.
- a hi u. M a c u chúc cho toa mau tr c b nh c a toa ng th ng
th c cái nhan s c xinh p v i cái gi ng nói h u duyên c a h ng thuy n
quyên b li u kim th i m t chút.
- a ch c m a không có cái m ng c h ng s y.
- n ông ph i c ng c i h ng hái, không nên th l nh ng l i nhu nh c bi
quan nh v y.
Tr i ã t i r i. B i v a v n èn trong nhà cháy lên, thì xe c a cô Lý và cô M
t i. Cô Lý a cô M vô nhà, th y Tr ng v i Phúc ng ng i tr c hàng ba
thì nói: ”Em ghé l y s u riêng v i th m. Không bi t s u riêng n y n li n c hay
ch a”.
Phúc l t t tr l i:
- n trái u m i chín. Nh mu n n g p thì n li n c ng c. Nh ng mà
ngày mai s n thì th m h n.
- Em mu n v n li n êm nay. Anh làm n l a giùm coi trái nào chín nhi u
n h t ng em xin.
- Trái nào c ng v y. Chín r i h t.
Cô M nói: ”Anh Phúc cho mình, ch bán chác gì ó mà ày nh l a. Ch vô
ây tôi l a cho”.
Hai cô i cô trong. Cách m t h i, b i xách m t trái s u riêng v i hai trái th m
em ra xe. Cô lý i theo. Khi ra t i hàng ba, cô ng l i mà nói: ”Em xin t hai
anh. Em c m n anh Phúc nhi u l m”.
Phúc áp: ”V t nh m n không áng cám n”.
Cô Lý c i mà xu ng th m. Cô M nói v i: ”Ch nh sáng mai ch l i tr l i
vi c y nghe hôn”

www.hobieuchanh.com
i d n c m r i, cô M m i Phúc và Tr ng vô dùng b a t i. Lúc ng i n c m
ng v y, mà lúc n c m r i ng i sa lông25
u ng trà nói chuy n c ng v y, v ch ng
Tr ng vui v , c ki m chuy n mà nói ng Phúc h t ái ng i s t sè.
Nh ng mà Phúc v n dè d t, ít nói ít c i, nh t là c ý không mu n nói dài v i
cô M , mà h nói thì ngó ch khác, không ch u ngó cô.
i 9 gi r i mà Phúc ã bu n ng , ch u l i r ng v n ng s m nên thành
thói quen.
Cô M ích thân i coi cho b i d n phòng gi ng mùng r i m i nói nh v i
ch ng ng m i khách i ngh .
Sáng b a sau, v ch ng Tr ng th c d y trên l u i xu ng thì th y Phúc ã
thay r i. Tr ng ch ng h ng h i:
- Toa d y h i nào?
- a d y h i 5 gi .
- y làm chi s m v y?
- a quen d y s m nên ng nán không c.
- Toa mu n i âu mà thay ?
- i mua chút nh, mua giày, v , s -mi. M y n m nay m a không thèm
m nên t quá.
- Còn s m l m, nhà hàng ch a m c a âu. Ð lót lòng r i s i. Mà toa
mu n mua thì l y xe h i mà i ch . Toa nhà quê m i ra ch , toa i
lang bang lính b t còn gì.
Cô M t c c i r i kêu b i thúc d n lót lòng cho mau. n r i Tr ng kêu
p ph bi u em xe ra mà a Phúc i ch và d n Phúc n u mu n mua th gì thì
nói v i s p-ph nó s ch y l i ó coi mà mua, vì s p-ph bi t ti m nào bán th
nào t t, th nào r .
Phúc lên xe i m t h i lâu, thì cô Lý l i nhà Tr ng, b a nay cô i xe kéo. V a
c vô c a thì cô nói: ”Ba tôi cho phép tôi i à L t r i, ch M à. Tôi v a nói thì
ba tôi ch u li n, s n lòng l m. V y tôi l t t l i cho ch hay và xin phép anh
Tr ng cho tôi i chung xe r i lên à L t cho tôi u trong nhà”.
Tr ng c i và áp: ”Tôi c ng s n lòng cho n a. Ng i có s c và có duyên
nh cô mu n xin vi c gì c ng c h t, ai n b t b cho ành”.
Cô Lý ng i và ngó cô M và nói: ”Ch M , ch nghe hay không? Anh Tr ng
ng bi t ve gái n a ch ”.
Cô M c i và áp: ”T p d t l n ng ch y h i”.
Tr ng h mi ng le l i nói: ”Cha ch , qua là ng a ua hay sao mà em nói nh
y? Ð n bà th ng l u ch ng nên b t ch c l i v n ”bàn ng a” dùng mà nói
chuy n. Nói u ó nghe khi m nhã”.
Hai cô c i ng t.
25
salon: n i ti p khách

www.hobieuchanh.com
Cô lý nói: ”T i anh dùng l i khi m nhã mà nói v i em tr c, nên ch M ph i
y u y mà tr l i cho anh ch sao”
Tru ng ch c l i nói: ”M i h c ch c gái b òn n ng quá”
Cô Lý h i cô M :
- Anh Phúc i âu v ng?
- nh i mua .
- i hôm tôi n trái s u riêng ngon quá, mà th m tàng ong c ng ngon n a.
Ch có n th hay ch a?
- Tôi c ng có n r i h i hôm. Ngon thi t.
- Tôi l y làm ti c không g p anh Phúc ng t n nh.
Tr ng ch n mà áp v i cô Lý:
- Tôi t ng t n ng i i xin v cho mà n có l c ng c mà.
- n c a anh thì ch M t , ch không ph i em. N y, anh Tr ng, anh Phúc
có i h c bên Tây mà sao b nh thi t thà quá há?
- Ê! Không ph i thi t thà âu. Xanh v lòng a. Ð ng có th y b ngoài quê
mùa cà khu mà khinh khi nh. L m to a cô.
- Em âu dám khinh khi anh Phúc. Em th y b nh thi t thà thì em nói thi t
thà v y thôi ch .
- Anh Phúc h i bên Tây nh lanh l i b t thi p h n tôi nhi u l m. T i bây
gi nh có b nh nên nh l l ng chán ngán r i thành chú nhà quê ó.
- nh gì v y? T i nghi p d hôn!
- nh th t tình.
- ! …. v ch t hay sao mà nh th t tình?
- Không ph i. Ð tôi thu t s tâm s c a nh cho mà nghe. Hôm qua tôi lên,
không có anh Phúc nhà, nh ngoài r y mía. Bà già m i nói chuy n v i
tôi nh v y; h i nh bên Tây thì ông già nhà có h a làm sui v i Hai
Bình, là ch v n cao su b n Bà Tang, là ch nào không hi u. Ng i con
gái h a hôn v i nh tên cô H nh. nh v i cô n có g i hình cho nhau và có
i th qua l i mà t tình v i nhau n a.
- Ch ng ông già m t, nh ph i thôi h c tr v nuôi m , cô n th y nh h c l
không có b ng c p chi h t, m i b i c, b nh mà ng ông bác s nào
ó Sài Gòn ây. Tôi không rõ ông Bác s ó tên gì, bà già không bi t.
- i! Em bi t mà. Th ng cha Khuy n nh r ng ó, ch bác s gì. Ph i, em có
nghe M. Khuy n c i con c a ch v n cao su nào mi t Gia nh giàu
n l m; c i ch ng tám chín tháng nay ph i hôn?
- Ph i, có l mông x ó. Vì anh Phúc có tánh a s u a c m, l i nh l
th ng cô n , b i v y nh th t tình th t chí, h t bi t ham mu n s chi n a.
y tháng nay l n lóc làm v n làm r y nh cu ly26
v y, tính dùng s m t
26
coolies, couli: 1) giai c p th p nh t c a ng i n , 2) phu khuân vác M và các x thu c a

www.hobieuchanh.com
xác mà chôn cái u t vì tình. T i nghi p bà già bu n quá, xúi nh i ch i cho
khuây l ng nh không ch u i, khuyên nh c i v ng quên ng i c nh
không ch u c i, t quy t s ng mãn i v i c nh v n t c, ý oán h t
th y n bà con gái trong th gian. Ch ng kêu nh v ng g p tôi, tôi th y
c x c a nh tôi nghe nh than th vi c i, tôi th ng nh h t s c.
nh có b nh, b nh nhi u l m, b nh v tâm h n. Bà già c y riêng tôi ph i rán
làm th nào mà tr b nh giùm cho nh. Anh em th ng nhau quá, tôi ph i lo
u nh, b i v y tôi ép nh ph i i v i tôi xu ng ây r i lên à L t ngh ít
ngày ng gi i trí. Ban u nh không ch u i, bà già v i tôi theo ép ri t nên
nh ph i i ó. Chuy n c a anh Phúc nh v y, em v i cô Lý ph i dè d t,
ng có khinh th nh t i nghi p, ph i giúp v i tôi mà làm cho nh vui lòng
ng nh quên tâm s c a nh ho c may nh h t b nh. H i tr c nh là
ng i ng n l m v y, cang tr c, ngh a dõng, liêm s , các t ch t t t nh
có h t, không ph i là b m x lá, ánh dóc nh h v y âu.
Nghe rõ r i cô Lý ng i suy ngh mà s c m t bu n hiu.
Cô M h i ch ng:
- Anh Phúc ch i v i trong cái c nh th m kh nh v y, mà sao hôm qua, lúc
anh m i v , anh l i khen b n c a anh Phúc có nhi u thú v thanh cao
nhàn l c c ng nh c nh tiên? Anh mu n nói nh v y cho vui lòng anh Phúc
?
- Không ph i. Thi t anh Phúc s p t b n thanh cao nhàn l c l m ch .
nh y thú v l m, song thú v v i b c già c chán i, h t mu n l i danh
gì n a kìa. Anh Phúc còn thanh niên mà l i có vi n chí, n u nh n m êm
trong c nh y thì u ng mà c ng t i nghi p cho i c a nh quá. Sanh làm
ng i mà tr n i ph i ch u bu n b c, không h ng c chút vui s ng
nào c a i h t, thì s s ng có ý ngh a gì. Em hi u hay không?
- Hi u r i… mà bây gi mình ph i làm th nào m i tr b nh cho anh Phúc
c?
- Qua t ng tr c h t mình ph i làm cho nh quên cô H nh. H nh quên
c, thì nh h t bu n b c, r i l n l n nh s ái m mùi i, h t chán ngán
nh n tình th thái n a.
- u27
ái tình kh n ch t l m, s khó mà g c.
- Qua ph i rán th coi.
Cô Lý nãy gi l ng thinh, bây gi cô m i v vai cô M mà nói:
- Tôi nh r i ch M à. Hai ch em mình bi t cô H nh ó.
- Bi t h i nào?
- Hôm tháng tr c hai ch em mình i xem hát c i l ng trong r p hát Tây.
ch ng M. Khuy n ng i 2 cái gh tr c m t mình ó, ch nh hôn. Cô
27
móng nh n

www.hobieuchanh.com
ng i ngay ch , m c áo xanh, eo h t xoàn l n, hai tay a lên vu t tóc ng
khoe h t xoàn v i mình ó là cô H nh a!
- Tôi nh r i. Cô ó nhan s c t m th ng quá, mà sao l i làm cho anh Phúc
th t tình th t chí c? , trái tim có nhi u cái lý, mình không th nào dùng
lý mà gi i ngh a c.
- Ch nói ph i. Kh i tình gây nên là b i t i duyên c huy n bí nào khác n a,
ch không ph i t i nhan s c và v n nói mà thôi âu. Tâm s c a anh Phúc
ng là m t bài h c cho chúng ta. Thôi, anh Phúc v ng m t, chúng ta không
nên nói lén nh nhi u. Bây gi hai ông bà ph i cho tôi bi t coi i à L t b a
nào, gi nào, ng tôi có s a so n tr c.
ch ng Tr ng bàn tính r i nh t nh ngày sau, úng 7 gi thì kh i hành và
i cô Lý 6 gi ph i l i ng n lót lòng. H n ch c r i cô Lý m i t giã i v ng
a so n hành lý.
Cô M ng trong nhà ngó theo và nói nho nh v i ch ng:
- Không bi t ch Lý ch u hay không. N u ch ch u thì mình làm mai ph t cho
anh Phúc c i ch ngh ti n l m.
- Có c âu.
- Sao l i không c? Ba c a ch Lý ch i b i ng mu n g ch l y ch ng ng
ng thong th . H ch ng thì ng g li n.
- Phúc không ch u c i v .
- Sao l i không ch u? M t cô H nh mà c cô Lý thì l i, ch có l âu mà
không ch u.
- Anh Phúc tâm tánh ch t phác theo x a, còn cô Lý thì tâm h n lãng m n
theo nay, hai ng i làm v ch ng v i nhau sao c.
Hai v ch ng Tr ng nói chuy n t i ó, thì xe Phúc v t i, nên ph i d t ngang
câu chuy n.
Cô M nói v i Phúc: ”H i nãy ch Lý có ghé c m n anh. Ch khen s u riêng
th m ngon. Mai ch c ng i à L t v i mình”
Phúc chúm chím c i ch không nói chi h t.
p-ph kêu b i ra ph khiêng vô m t thùng và ôm n m sáu gói n a. Tr ng
i mua gì mà nhi u v y. Phúc nói mua giày, v , mu-soa, s -mi mà dùng.
Còn h i t i cái thùng, thì Phúc nói mua r u chát v i h p ng em i à
t. V ch ng Tru ng trách Phúc, nói r ng i à L t v ch ng mình mua
dùng r i. Phúc khoát tay nói: ”Ða a ích không thi n. Không h i gì”.
Tr ng rùn vai r i b qua, không mu n cãi v i b n.

www.hobieuchanh.com
IV
a sau, m i 5 gi khuya, mà c nhà Tr ng ch , khách, s p-ph , b i, b p,
u th c d y h t ng s a so n cu c i à L t.
Tr ng v i Phúc m c qu n v n, áo s -mi c t tay, u i bê rê28, ch n mang
giày v th thao, ng i ng cho g n gàng. Cô M m c en thi t dày, l i có
mang h m t cái áo m ng tô n ng n u có l nh thì choàng thêm cho m.
Ðúng 6 gi , có xe h i a cô Lý l i, s p-ph em vô m t cái va ly v i 5 gói .
Cô M h i cô Lý:
- Ch em theo m y gói gì ây?
- Trái cây t i, nho khô, bòn bon, em lên à L t n ch i: ó tr n m c
m.
- Anh Phúc lén mua em theo, ch b t ch c nh, ch c ng em thêm n a,
ch t xe h t, còn ch âu mà ng i. Anh Phúc v i ch s i r i v ch ng tôi b
ói hay sao nên lo b 29
d v y?
- em theo n ch i v i nhau mà h i gì.
Phúc nói: ”Ch Tr ng ng lo. Ð tôi coi s p t hành lý cho. Tôi làm th nào
mi n ch v i cô Lý ng i thong th thì thôi”.
Phúc bi u b i v i s p-ph em h t hành lý ra xe r i ích thân Phúc ch cho
chúng nó s p , m y va ly nh , thùng r u chát và m t m gói thì chèn nhét vào
thùng phía sau, va ly l n v i ít gói n a thì trong xe, âu ó an n, có ch
ch n r ng rãi thong th .
lót lòng d n lên r i, ch m i khách dùng. Cô Lý c ng m c y ph c dày và
màu s m theo cách i ng, và c ng em áo n xám h theo nh cô M . Cô c ng
vui v nh th ng song b a nay cô dè d t l i nói, không l ng l pha l ng nh b a
tru c n a.
Ch ng ra xe mà i, Tr ng m i Phúc ng i sau v i hai cô mình ng i tr c v i
p-ph . Phúc nh t nh không ch u, bu c ph i mình ng i phía tr c, Tr ng
i và h i:
- Toa quên h t l phép r i sao? H r c khách thì ch xe ph i nh ng ch t t
cho khách ng i, sao toa l i giành ch c a m a.
- phép c a ng i Âu châu khác h n l phép c a ng i An-nam. Mình là
An-nam, t i mình ng trong x An-nam, thì mình ph i gi theo l
phép An-nam. Thà là m a xin l i v i toa mà l i nhà, ch m a không ch u
trái l phép c a t tiên m a.
28
(béret), m n i
29
phòng b

www.hobieuchanh.com
Nghe m y l i h n hoi nh v y thì hai cô nhìn nhau mà c i. Tr ng ph i ch u
thua mà cho Phúc ng i phía tr c.
Xe ch y, Phúc c ng i im lìm. Lúc nào Tr ng kêu mà nói chuy n, thì Phúc
ng c ngó ngay phía tr c mà tr l i, ch không ch u day l i.
n t i èo Blao30, xe ngh t x ng, s p-ph ng ng l i mà lau bình x ng và coi
ch ng máy. Phúc v i Tr ng leo xu ng i ch i cho giãn ch n m t chút. Hai cô
ng xu ng ng trên l .
Tr c m t r ng núi ch n ch , t b quang c nh u nhàn. Ng i có s n cái tâm
n chán i ghét t c nh Phúc, trông th y c nh n y t nhiên thích l m.
Phúc ng ng ngó mông, thình lình Tr ng kêu mà h i:
- Ê! Phúc! N u ng i ta bu c toa ph i ch n y, toa ch u hay không?
- Ai có quy n bu c m a nh v y c?
- Nói ví d v y mà.
- u ch ng có s gì ràng bu c, và n u không ai ép u ng m a, thì có l m a
ch u m y ch núi cao r ng r m nh v y l m. Song ph i có g o n, ph i có
c u ng, thì m i c ch .
- Ví nh có m t ng i àn bà chán i nh toa, r toa lên ây c t nhà v i
nhau ng quên h t th s , toa ch u hay không?
- Có àn bà chán i bao gi ?
- Ví nh có?
Phúc suy ngh m t chút r i m i áp: ”Chán i mà ph i ng tâm ng chí thì
chung v i nhau m i c, ch mà ngó nhau nh c p chó b ng sành, c gây g
ho c h n gi n nhau thì làm gì”.
Xe s a r i, m y ng i leo lên mà i n a. T i Djiring31, cô Lý than ói b ng, mà
Tr ng c ng mu n cho xe ngh mát m t chút, nên bi u sôp-ph ng ng l i. Cô M
gi l y bánh mì, th t ngu i r i ai n y xúm l i n trên xe. n r i d t nhau i
vòng trong châu thành.
Djiring ã cao h n m t bi n trên m t ngàn th c, b i v y khí tr i mát l nh,
khác h n v i không khí d i t b ng. Mà s l nh ây thì l nh khô khan, l i nh
có cây thông ph ng ph t mùi th m tho, nên làm cho con ng i kh e kho n l m.
Cô M v i cô Lý vui v , nói nói c i c i, nh ng mà nói có ng n, c i có h n,
ch không dám t l i ngh ch lý hay là tr gi ng lãng m n.
Xe i n a, i t i khúc nào có c nh xinh p thì ng ng l i mà th ng th c. T i
i t ch ng, và i và ch i, nên 2 gi chi u xe m i lên t i à L t.
Nhà c a Tr ng m n là m t cái nhà tr t, phía nhà máy èn, có nhà b p, có
phòng t m, có ch xe h i r ng rãi. Nhà chia làm 4 phòng, m t phòng làm
ch r c khách và n c m, còn ba phòng kia thì u có gi ng làm phòng ng .
30
gi g i là B o l c
31
bây gi g i là Di Linh

www.hobieuchanh.com
Tru ng nh ng cho Phúc cái phòng phía tr c, ngang v i phòng n; còn hai
cái phòng phía sau thì v ch ng Tr ng m t cái, cô Lý m t cái. Trong nhà có
n m t ng i b p lãnh n u n và m t ng i b i lo ph c s .
c a ai d n vào phòng n y xong xuôi r i, thì tr i ã chi u, nên có h i l nh.
Ai n y u r a m t ch i u r i thay m mà m c. Ch ng v ch ng Tr ng v i
cô Lý thay r i i ra phòng khách thì không th y Phúc. Tr ng kêu b i mà h i
thì nó nói: ”Ông phòng ngoài i ch i r i. ng có d n con n u ông phòng trong
có h i thì th a r ng ng c n ph i i b m t vòng, n 6 gi t i ng s v ”.
Tr ng rùn vai l c u, bi u s p ph nhà ngh . Tr ng ích thân em xe ra
i c m bánh ch hai cô i m t vòng, c ý mu n ki m Phúc. i h t phía du i ch
i i lên phía nhà th , i n t i mà c ng không g p Phúc. Ch ng tr v nhà th y
Phúc ng i bách b tr c sân thì Tru ng h i:
- Toa i âu mà m a ki m cùng h t không g p toa?
- a i xem hoa ch i. M a i phía s thu c. Có m t cái nhà tr ng hoa p
quá.
- Sao không ch m a i v i?
- a mu n i b ch i cho thong th .
Cô M mu n d th coi Phúc lên Ðà l t, th y c nh l , có i ý hay không, nên
i Phúc:
- Lên trên n y anh th y hoa p anh vui hay không, anh Phúc?
- Th y cái p t nhiên khoái m t, ch không ph i vui.
- khoái m t thì vui lòng ch sao.
- Không ch c. Có khi khoái m t mà không vui lòng. Ví nh mình có m t s
bu n r u, ho c ng i yêu c a mình ch t, ho c mình th t b i v m t vi c gì
ó, mà mình i nghe hát hay là i xem hoa. Nghe hát thì êm tai, xem hoa thì
kh e m t, lúc y b t quá mình t m quên s bu n r u m t chút, ch có th
nào mà vui lòng c.
- y ch ng i bu n r u ph i làm sao m i h t bu n r u c?
- Tôi t ng s bu n nh thì có l khuây lãng, ch s bu n l n thì không th
gi i c.
Cô M nghe nói nh v y thì li c m t ngó ch ng r i tr môi.
Tr ng m i h t lên xe i l i nhà hàng mà dùng b a c m t i, sáng mai s
kh i s i ch n u n nhà.
Cô Lý nh Tr ng mà c bi t tâm s c a Phúc. Nay nghe Phúc àm lu n,
th y rõ vít th ng tâm c a Phúc n ng l m thì cô c m xúc h t s c. Cô th m nguy n
t n tâm giúp Tr ng làm cho Phúc vui ng quên tâm s . Mà giúp b ng cách
nào? Ph i làm sao? y là nh ng câu cô Lý t h i trong trí cô hoài, trong lúc ng i
n c m t i. Cô tr ng không nên Phúc i ch i m t mình, b i vì i m t mình t
nhiên bu n, r i trí ph i suy ngh . N i b n ph i i ch i v i Phúc luôn luôn, ph i
t Phúc i xem nh ng c nh h u tình, nh ng c nh nên th , ng cho Phúc c m,

www.hobieuchanh.com
ph i àm lu n v i Phúc ng b t b m y cái lý thuy t chán i c a Phúc. Trong
kho ng 15 ngày có l làm cho Phúc d u không h t bu n, song c ng gi m c
nhi u ít.
Cô Lý tính nh v y nên h i cô M :
- Ch có em qu n Tây theo hay không?
- Không. Tôi không có qu n Tây. Ch h i chi v y?
- Có qu n Tây ng mình b n mà c i ng a i ch i. Không h i gì. Tôi có em
2 cái, tôi a cho ch m t cái ng ch b n.
- Không. Tôi không b n âu. Vi c trái i, tôi không th làm c.
- Sao mà trái i? Ð sáng mai r i ch coi. àn bà con gái m c qu n Tây, áo
t mà c i ng a thi u gì.
- Thói c a b n nhà giàu n y hay b t ch c cái h cái x u c a thiên h , sao ch
y h mà làm g ng? Mu n b t ch c thì b t ch c cái t t và ch a b cái
u m i ph i ch .
Phúc g c u khen: ”Ch Tr ng nói úng n l m. Ng i An-nam mình vì
ham b t ch c thiên h nên làm cho phong t c d i i. Ch chi b t ch c cái t t
thì phong t c thêm thu n m . T i b t ch c cái x u nên phong t c m i t i b i. y
y n u mu n b t ch c thì ph i nên l a l c, ch ng nên làm càn”.
Gái nào khác n u nghe nh ng l i c a cô M và c a Phúc ó thì ph i h th n
m. Cô Lý nh có tánh bi t kính ph c l i ph i, b i v y cô không h , không phi n
mà cô l i áp: ”Em cám n ch M v i anh Phúc d y khôn cho em. Em c i
ch i v i ng i ph i, thi t em có ph c l m”.
Phúc không dè cô Lý có can m mà nhìn nh n s l m l i n th , b i v y
nghe cô Lý nói d t l i thì Phúc ngó cô mà c i ng i khen, g t u kính tr ng.
n c m r i b n ng i lên xe tr v nhà mà ngh s m.
V
Ðà L t ã c 10 ngày r i.
ch ng Tr ng có bàn tính v i cô Lý, nên b a nào c ng v y, s m m i thì i
ch i xa, bu i chi u thì i b trong châu thành, mà i âu c ng r Phúc i chung,
ch không ch u Phúc i ch i m t mình.
Có b a i xe vô su i Cam-Ly, r i d t nhau i b b ng ngang Ái tình lâm (bois
des Amours), tr ra ngã Couvent des Oiseaux, bi u s p-ph em xe qua nhà dù
Robinson mà ch . Có b a i vòng ng s n b n (Tour de chasse) xem nai n c
non, r i ng ng n i h Than Th (Lac des soupirs) mà ng m phong c nh im lìm
thanh t nh. Có b a lên Dankia mà xem s nuôi bò. Có b a xu ng Bosquet mà coi

www.hobieuchanh.com
nh ng s tr ng hoa, tr ng rau c i. Có b a lên Point de Vue, là trung tim cái n ng32
Lâm Viên, ng i ngó núi non t phía cho ph lòng háo c nh, r i i th ng vô ch n
núi Lâm Viên tìm ng lên nh coi bao cao. i ch i xa nh v y thì Phúc h ng
hái, nh ng mà ch ng khi nào ng ng n vui c i, d ng nh vít th ng tâm c
ng m ng m châm chích ru t gan, d u n m thú nên th , d u xem c nh tu n tú,
ng không h t au n.
Bu i chi u i trong châu thành, thì v ch ng Tr ng a ý v i nhau nên th ng
t th t i sau xa xa, cho Phúc i tr c v i cô Lý. Cô Lý vui v , c ki m chuy n
mà nói v i Phúc, song cô nói thì Phúc nghe, ch Phúc không mu n i áp, d ng
nh tai nghe nói chuy n ây, mà trí t t ng ngoài ch n mây, ho c trên m t
bi n.
t bu i s m m i, v ch ng Tr ng không mu n i ch i, tính n m nhà xem
sách. Phúc ng tr c sân xem hoa, th y s p nh cho m n ng a, d t b n n m
con ng a i ngang. Phúc th y có con ng a ô cao l n m p m p, mu n c i con ng a
y i ch i m t vòng, nên kêu mà m n.
Cô Lý thích c i ng a l m, ng t vì hôm m i lên ây li n b cô M kích bác s ó.
Nay cô th y Phúc m n ng a i ch i thì cô không th d ng cái s thích c a cô
c n a, nên cô h i:
- Anh Phúc m n ng a i ch i h ? Xin anh cho phép em i v i.
- Tôi i b y m t vòng mà thôi.
- Em c ng i m t vòng nh anh.
- n bà con gái c i ng a hi m nghèo l m.
- Em c i hoài, có sao âu. Em c i gi i l m, xin anh ng lo. Anh i em thay
r i em i v i.
Cô Lý bi u m y a nh cho m n ng a ch cô, r i cô ch y vô phòng thay i
y ph c. Cách ch ng bao lâu cô tr ra sân, trên m c m t cái áo n v n màu nâu, d i
c m t cái qu n tây c ng b ng n màu tr ng gà, u choàn m t cái kh n r n ri,
coi g n gàng l m. Cô l a m t con ng a nh êm ái m th m h n h t mà m n
i so c ng leo lên l ng l làng nh n ông con trai. Cô ngó Phúc mà nói: ”Anh
th y hôn? Em bi t c i ng a mà. Anh lên l ng ng a i.”
Phúc leo lên ng a, cho cô Lý i tr c. Phúc theo sau.
Ng a ch y lúp xúp, cô Lý day l i h i:
- Anh mu n i âu anh Phúc?
- i âu c ng c.
- i trong châu thành hay g p xe h i b t ti n. Hai anh em mình i vòng Tour
de chasse ch i nghe hôn?
- ý cô.
32
i

www.hobieuchanh.com
Cô Lý cho ng a ch y qua ng tr c dinh quan Qu n o r i quanh vô
ng i Tour de chasse. Phúc c ch y theo cô.
ng a ch y m t kho ng xa xa coi b m t, thì cô Lý gò c ng l i i th ng
th ng mà ngh . Phúc c ng làm nh cô, mà c ng c i sau ch không ch u t i
tr c.
Vô t i kho ng ng, kh i ng ba t ng i Point-de-Vue m t chút, cô Lý
th y m t b y nai, có hai con mang chà-g t33
bùm sùm trên u, ng ng chung
quanh m t cây thông già tr tr i gi a ng, nhánh vin lên, nhánh cong xu ng.
Phía trong xa xa n ng chói c non trên n ng làm cho ch vàng vàng, ch xanh l c
lìa, xem nh l a ph i g m tr i trên m t t. Xa vô trong n a là dãy núi Lâm Viên
xanh xanh.
n có tâm h n lãng m n, cô Lý th y c nh xinh p nh v y thì xao xuy n
trong lòng, li n ch tay và la l n: ”Anh Phúc, anh Phúc, b c tranh tùng l c rõ ràng
ó, th y hôn? Ð p quá, không bao gi h a s v cho c nh v y! Em vui quá!
Anh vui hôn?”
Phúc d ng ng a m t bên cô Lý mà ngó. B y nai v n ng t nhiên, con thì cúi
u n c , con thì vin m t ngó mông, không s , không lo gì h t. Phúc nói: ”C nh
p thi t”. Cô Lý c i ng ng n mà nói: ”Gi a cái c nh p nh v y, ví nh em
c mà xem t i ngày, em c ng ch u n a”.
Phúc không tr l i, thúc ng a i, con ng a c a cô Lý c ng i theo. Cô Lý h i:
- Anh ói b ng hay không, anh Phúc? H i nãy em có l y b túi em theo m t
p pâté34
v i hai bánh mì nh ây. N u anh ói b ng thì ng ng l i ây
mà n.
- Tôi không ói.
- Em ói r i. Mà thôi, i qua h Than Th , r i mình s ngh mà n.
p ng a lúc ch y lúp xúp, lúc i th ng th ng, nên 10 gi r i m i qua t i h
Than Th . Cô Lý r Phúc xu ng ng a mà ngh m t chút, ng n bánh mì d n
ng r i s i n a. Phúc ch u. Hai ng i xu ng ng a, bu c c ng vào cây thông
bên ng r i i l i cái c u mé h mà ng i.
Mùi nh a thông bay th m ngát nh xông tr m, n c d i c u ch y ro re nh
than th . Chung quanh h r ng thông l x , chung quanh mình quang c nh u
nhàn. C nh p mà có v bu n, làm cho Phúc châu mày t l .
Cô Lý móc trong túi áo l y ra hai bánh mì nh v i m t h p pâté. Cô a h p
pâté mà c y Phúc khui giùm, nh có vi c làm Phúc m i t m quên cái c nh bu n
tr c m t. Pâté m ra c r i, cô Lý a cho Phúc m t bánh mì mà m i Phúc
n, Phúc v b ng nên ph i l y n v i cô, ch thi t không mu n n chút nào h t.
33
s ng nai có nhi u nhánh
34
d i, ch

www.hobieuchanh.com
Cô Lý th y Phúc bu n b c ch ng nào thì cô càng vui v thêm ch ng n y, tính
làm vui cho Phúc h t bu n, ch ng dè cô càng vui thì Phúc càng bu n thêm, s vui
a cô ã không ích mà l i còn h i.
t lúc Phúc ng i ngó s ng trên m t n c, tay c m bánh mì mà không n.
Cô Lý th y v y cô l y làm t c v s d ng tâm c a cô không c k t qu theo ý
mu n, b i v y cô tính i cách nên nghiêm nét m t mà h i: ”B anh sao bu n hoài,
u th y c nh p cho m y i n a anh c ng không bi t vui. T i sao v y anh
Phúc?”
Phúc l ng thinh m t chút r i th dài mà áp:
- i s vui không th vào trong lòng tôi c.
- i sao mà s vui không th vào trong lòng anh?
- i tôi có tâm s riêng nó ng n ón không cho s vui vào c.
- Tâm s gì mà ác quá v y? Em có th c bi t hay không?
Phúc ngó cô Lý, th y cô ng chúm chím c i m t ng lòa h nh ph c, mi ng
khiêu khích tình duyên, thì l c u mà áp:
- Cô mu n bi t tâm s c a tôi làm chi? Cô không nên bi t.
- i sao v y?
- Ng i vui v không nên bi t s bu n r u ng i ph n chí không nên nghe
chuy n th t chí.
- Anh cho em là ng i vui v ph n chí h ?
- Ph i.
- u anh t ng nh v y thì anh t ng l m. Nhi u khi ng i ta bu n r u
lung l m, nên ng i ta ph i làm vui b ngoài ng kh a l p n i bu n
trong. Nhi u khi ng i ta chán ngán não n lung l m, nên ng i ta ph i rán
ng hái ho t ng ng tr s chán ngán não n ó.
- Cô làm sao mà n n i bu n r u chán ngán?
- èn nhà ai n y sáng, tâm s c a ai n y bi t.
Phúc th y cô Lý bây gi bu n hiu, h t vui v nh h i nãy, thì n n n nói:
- Tôi phá cái vui c a cô, tôi qu y nhi u l m. Xin cô tha l i. H mình mang
ch ng b nh bu n thì mình không nên g n ai h t, g n r i lây b nh cho ng i
ta. S y nay thí nghi m ã rõ ràng, không còn nghi ng gì n a.
Cô Lý suy ngh m t chút r i cô áp:
- u lây b nh bu n cho ng i ta r i b nh c a mình gi m c, thì có l i ch
không ph i h i mà s .
- So o l i h i nh v y sao c. Mà d u lây b nh cho ng i ta r i b nh c a
mình gi m c i n a, mình c ng không nên làm. Ng i có nh n n lòng
nào mà làm nh v y cho c.
- Anh thi t là quân t . Em kính ph c anh l m… mà em t ng n u mình có
nh bu n, mình ki m ng i c ng có b nh bu n nh mình mà g n g i, hai

www.hobieuchanh.com
nh bu n ch i nhau r i có l s bu n tiêu h t mà hóa ra s vui không bi t
ch ng.
- hai cái bu n nh p l i r i nó l n b ng hai m i kh cho ch .
(thi u)
- p gia ình là có v con, có nhà c a, n i nghi p cho cha m , n i dòng cho
tiên, làm m m cho xã h i, làm an n cho qu c gia. Con ng i ph i làm
cái ngh a v y m i tr ng o làm ng i, trí m i th th i, s s ng m i có ý
ngh a.
- Sao anh ý n gia ình mà anh l i kh tâm?
- Vì tôi ph i nh ng cái ngh a v y cho ng i khác, tôi không th làm c.
- u m i ng i u làm nh anh, ai c ng tr n lánh không ch u lãnh cái
ngh a v l p gia ình, thì còn gì xã h i, còn gì qu c gia? Theo ý em t ng
con ng i tr c h t ph i lo làm cho tròn cái o làm ng i, không c
vi n l gì mà th i thác ngh a v y. B a nay nh có anh c t ngh a em m i
th u hi u ý c a ba em. V y thì em ph i vâng theo ý y, em không dám cãi
a.
- i có nhi u ngh a v ph i làm, nh ng vì v n h i xui khi n mà mình
không làm c thì ph i ch u. Cô ch u l p gia th t, y là m t u hi p
ngh a. Tôi khuyên cô ph i làm. Còn ph n tôi, thì tôi ch c tôi không th làm
c.
t l i cãi n a, cô Lý l c u mà ng d y. Phúc th y ã tr a r i nên khuyên
cô Lý v , k o v ch ng Tr ng nh c lòng ch n c m. Phúc n m ng a giùm cho
cô Lý leo lên l ng r i hai ng i song song tr v nhà.
i b a y cô Lý vô phòng mà thu t chuy n i ch i v i Phúc cho v ch ng
Tr ng nghe, nh t là thu t rõ các câu chuy n c a Phúc nói, không b sót m t ý
nào h t. Tr ng nghe r i thì l c u nói: ”B nh c a anh Phúc tôi t ng không có
thu c gì mà c u c. nh th t tình n n i th y c nh p không bi t vui, th y
gái p không ng lòng, th thì mình ph i ch u thua, ng trông mong g m i
u cho nh n a”.
Cô M nói: ”Anh Phúc i ch i v i mình h m nay, em th y tánh n t nh, em
nghe nh nói chuy n thì thi t qu nh là m t ng i cao th ng úng n, áng
kính tr ng. V y mình ph i rán làm sao mà g m i s u cho nh, ch b nh kh não
tr n i thì t i nghi p l m”.
Tr ng h i: ”Bi t làm sao bây gi ?”
Cô Lý suy ngh r i nói: ”Em th y có m t th khác n a. H m nay mình mu n
gi i bu n cho anh Phúc mà mình c ch m lo làm cho nh c m v tâm h n mà thôi.
Làm nh v y không c m nh c. Thôi mình b cách ó i, l p th làm cho nh
m v hình th c th coi có k t qu hay không. Ch ng v Sai Gòn, anh Tr ng rán
m anh Phúc l i ch i ít b a, r i mình d t nh i xem hát, i khiêu v , mình cho

www.hobieuchanh.com
nh n m các cu c vui v hình th c, làm nh v y th coi nh có bi t vui hay
không”.
Tr ng l c u áp:
- Anh Phúc có b nh v tâm h n. Cái p, cái vui t nhiên c a tr i t mà còn
không làm cho nh c m xúc, thì cái p cái vui l m x m c a loài ng i làm
sao mà i trí nh c.
- u mình cho nh n m cu c vui v hình th c mà nh không bi t vui, thì em
còn m t ph ng th khác n a.
- Ph ng th gì? Cô nói cho tôi nghe th coi.
- Mình l p th cho nh giáp m t v i cô H nh.
- Uý! Hi m nghèo l m! S sanh s không t t.
- Anh Phúc c ng nh ng i có m c gh , au n nh c nh i ng m ng m
hoài. M ph t m t gh y m t l n cho r i. M thì ch c nh au l m, mà au
i lành b nh thì không s gì.
ch ng Tr ng ng khen cô Lý tính hay và h a ch ng v Sài Gòn s c m
Phúc l i ch i ít b a.
ngh trên Ðà L t úng 15 ngày r i b n ng i m i lên xe tr v Sài gòn.
VI
Ðà L t i v d c ng, cô Lý ân c n m i v ch ng Tr ng v i Phúc chi u
a sau lên nhà cô mà dùng m t b a c m t i v i cô r i i xem hát, mu n xem hát
bóng, hát b hay là hát c i l ng tùy ý Tr ng v i Phúc nh. Phúc nói i ch i lâu
quá s m nhà trông, nên không dám nh m l i c a cô Lý m i, tính h v t i Sài
Gòn thì i li n v B n Súc. Cô Lý theo n n n , nói anh em bi t nhau mà không n
nhà thì tình l t l t, cô xin Phúc rán thêm m t vài b a ng lên n c m cho bi t
nhà cô và bi t ông thân c a cô, r i khi nào r nh cô c ng s i v i v ch ng Tr ng
lên B n Súc mà th m Phúc cho bi t v n r y và bi t bà thân c a Phúc. V ch ng
Tr ng c ng ti p v i cô Lý mà c m Phúc l i ch i vài b a n a, h a r i sau s cho
xe a Phúc v , ba ng i nói quá làm Phúc ph i xiêu lòng không cãi n a song
ng ch a ch u h a l i.
n chi u xe v t i nhà Tr ng. B i a m t phong th cho Phúc, nói th m i
i h i s m m i nên ó không g i lên à L t cho Phúc. Phúc xé th ra coi thì là
th c a m g i, nói vi c nhà bình an nh th ng và khuyên Phúc c vui ch i
ch ng c n lo v g p.
ch ng Tr ng v i cô Lý hay tin y thì vui m ng, theo ép ri t Phúc ph i
i. Phúc cùng ng, không còn m n c nào mà cáo t n a c, nên ph i ch u.

www.hobieuchanh.com
Hôm m i xu ng Sài Gòn, Phúc i mua , có t may hai b Tây tr ng v i
t b tussor. Khi i à L t có gi y và b c l i cho b i l y áo qu n y r i b
gi t s n cho Phúc.
a nay s a so n i lên nhà cô Lý mà n c m v i v ch ng Tr ng, Phúc m c
tussor m i, ch n mang giày da láng, c th t cravate35 màu tím có m tr ng,
nên hình coi không còn m t m nhà quê nào n a, gi ng h t ng i Sài Gòn n
100 ph n tr m. Tr ng th y v y thì nói pha l ng:
- Ê! Phúc, toa m c ó thì ph i luôn d i Sài Gòn ng ng i nhà hàng, i
khiêu v , ho c i tr ng ua ch toa v B n Súc i trong v n coi không
c.
- a t may l r i, nãy gi m a b n th m a n n n l m.
- i sao mà toa n n n?
- Trong ru t ã khô kh c, mà ngoài v trau chu t cho láng nhu t có ích gì.
- Không bi t ch ng nh cái v láng nhu t ó, nó làm cho cái ru t m
nhu n h t khô n a.
- Không ch c.
- thí nghi m r i s bi t.
a so n xong r i, g n t i, v ch ng Tr ng v i Phúc m i lên xe mà i lên nhà
cô Lý trên Phú Nhu n.
Bi t xá c a ông Thinh là m t cái nhà l u, tuy nh song ki u v t i tân, tr c có
sân r ng tr ng bông, sau có v n tr ng xoài mít r m r p.
Cô Lý xin phép tr c v i cha mà r c khách. Ông Thinh có ý mu n con l y
ch ng cho s m, t ng v ch ng ông giáo s Tr ng s p t ng ch ng coi con
mình, b i v y ông cho phép li n, mà l i d n con ph i s a so n cu c ti p khách cho
ng áng, cho kh i ng i ta chê c i.
Xe c a Tr ng ch y vô sân thì th y trong nhà èn t sáng lòa, gh bàn ch ng
n h c h . Xe ng ng, v ch ng Tr ng v i Phúc b c ra, thì cô Lý m c qu n áo
tr ng l p, m t mày vui v , mi ng c i r t có duyên. Cô ngó Phúc, khen b
Tussor may khéo, r i m i khách vô nhà.
Ông Thinh tóc ã b c hoa râm mà ông ch i g láng nhu t, r ng ã r ng ba cái
mà ông trám r ng gi nên không ai dè; ông m c m t b Tây n xám, ch n mang
giày vàng, c th t cravate r n ri, mép c o râu láng bóng, b t ng coi s c l m nh
trai m i l n lên. Ông ng ng i sa lông, th y khách vô thì ông ng d y ti p
chào. Cô Lý trình di n m i ng i cho cha bi t r i m i ng i và li c m t d y b i em
c á ng dùng r u khai v .
Ông Thinh t ng Phúc là ng i mu n xin c i con mình nên c ngó Phúc r i
i:
- Ông ây g c gác âu?
35
cà v t

www.hobieuchanh.com
- , cháu trên B n Súc.
- Ông bà c còn song toàn?
- , cháu m côi cha, ch còn có bà m mà thôi.
- Ông làm vi c chi âu?
- , cháu làm v n làm r y nhà.
Ông Thinh ngó hai bàn tay c a Phúc r i ông châu mày.
Tr ng bi t Phúc b tra v n thì b c mình l m, tính ki m th c n ông Thinh cho
t nh c lòng Phúc, nên h i ông:
- m nay cu c buôn bán c a bác phát t h n m y n m tr c hay không?
- ch u.
- i n y cháu coi duy có ngh th ng mãi thì sung s ng h n h t, có l i
nhi u mà l i kh i ai k m thúc.
- Ph i. Nh ng mà buôn bán ph i bi t tráo tr m i c, ch lù ù quá, thì ã
không có l i mà l i còn s ph i b h i.
Cô Lý nghe câu chuy n không vui, mà cô còn mu n n c m cho mau ng cô
i xem hát, b i v y cô h i b i s p t ri t r i m i cha v i khách qua phòng n.
Câu chuy n ngoài phòng khách nãy gi còn kéo luôn vô phòng n n a, b i v y
cái không khí bu n b c c ng không i c.
n m i n a b a k nghe có ti ng xe h i vô sân. H n là m t th ng gia trong
Ch L n, tuy tr tu i, song là b n thi t c a ông Thinh, th ng ngày hay t i r ông
i ch i, i l p b p vô phòng khách, ng dòm qua phòng n, th y có khách ông
thì cúi u chào, r i h i ông Thinh:
- Ông n c m hay sao? n gì s m d v y?
- Có khách nên n s m.
- y tôi tính ra r c ông i n c m r i i chuy n khác n a.
- Tôi m c có khách, i không c.
- i ông b c qua bên n y ng tôi nói chuy n riêng m t chút.
Ông Thinh ng d y i qua phòng khách. H n nói nh chuy n gì v i ông ó
không bi t, mà ông tr qua cáo l i v i khách ng ông i, vì có chuy n quan h
m c n ph i tính g p. H n h n h ngó cô Lý mà nói: ”Em Lý n c m cho no
nghe hôn. Tôi xin m y ông bà tha l i”.
n cúi u chào chung, r i ra c a lên xe mà i v i ông Thinh.
Câu chuy n c a ông Thinh không h p v i trí ý c a Tr ng và Phúc nên cu c
i hi p ã m t thú v r t nhi u, mà còn thêm H n n làm l n x n phá ám
a, thì b a n cô Lý tính s làm cho có v thân m t mà long tr ng hóa ra b a n
xao xuy n ch ng khác nào trong m y ti m cao l u.
Cô M th y cô Lý có s c bu n thì h i:
- Không bi t có vi c chi quan h mà ng i ta m i bác i g p d v y?
- i ch i ch có vi c chi âu.
- Không l .

www.hobieuchanh.com
- Anh H n là ng i thân thi t c a ba tôi, nh t i r i ch i th ng, ch ph i
i m t l n âu.
Cô Lý l i ngó Phúc mà nói ti p: ”Anh Phúc, em vui v , em ph n chí luôn luôn
là t i nh v y ó, anh hi u hay ch a?”
Phúc g c u hai ba cái, mà m t ngó cái khuôn hình treo trên t ng, không nói
chi h t.
n c m r i, ch khách bàn tính v i nhau r i nh t nh xu ng Sài Gòn xem hát
i l ng. Cô Lý v i v ch ng Tr ng thì h ng hái, còn Phúc thì ép b ng i theo,
nên không vui chút nào h t.
Cô Lý mua 4 cái gi y h ng nh t r i m i khách vô. Hai cô ng i gi a, Tr ng v i
phúc ng i ch n hai bên, cô Lý ng i khít v i Phúc.
ào kép ca thì n r p v i n l m, ti c vì tu ng t l p lang không trúng lu t,
có l p vô ích, có l p l ng nhách, còn câu tu ng thì không v n ch ng, mà l i xen
nhi u ti ng ho c quá thanh tao ho c quá thô t c, không phù hi p v i a v c a vai
tu ng. Tuy Phúc không phê bình hay d , nh ng mà cô Lý bi t Phúc không thích,
nên còn hai màn n a m i vãn hát, mà cô Lý than khát n c và r v ch ng
Tr ng ra, ng i ki m u ng gi i khát. Tr ng d t h t l i m t nhà hàng khiêu
, r i b n ng i ch n m t cái bàn g n c a, bi u b i l y hai ly n c cam t i cho
hai cô, còn Tr ng v i Phúc thì u ng la-ve36.
Trong nhà hàng èn bóng xanh bóng xen nhau làm cho sáng mà không chói
t. Ti ng nh c ánh khi phù khi tr m, khi khoan khi nh t, nam thanh n tú v n
nhau mà nh y theo nh p n. Tr ng có tánh thích khiêu v , nghe ti ng nh c thì
không th không nh y c, nên ng d y m i cô M nh y m t ch p.
n d t b n r i, v ch ng Tr ng tr l i bàn. Tr ng th y Phúc ng i tr tr ,
không m i cô Lý, thì nói:
- Ê, Phúc, sao toa không m i cô Lý nh y ch i m t c p?
- a không thích nh y.
- Sao h i bên Tây toa thích l m?
- i ó m a thích, mà bây gi m a không thích n a.
- u không thích toa c ng ph i làm, b i vì toa không nên th t l v i cô
Lý.
Cô Lý c i. Phúc s th t l , nên nghe ti ng nh c ánh l i thì li n ng d y cúi
u tr c m t cô Lý. Cô Lý vui v ng d y, r i hai ng i c p nhau mà nh y. V
ch ng Tr ng c ng ra nh y n a.
Phúc h i bên Tây khiêu v thi n ngh ; tuy b cách ch i n y ã h n hai n m
i, nh ng mà nay c p v i cô Lý, m t ngó m t cô r t p, m i ph ng ph t mùi
th m tho, tai nghe n r p rình, khi n cho trong lòng kho n khoái, quên h t n i
u bây gi , nh t i ngh hay h i tr c, r i nh y v i cô Lý m t ch p xu t s c.
36
bia

www.hobieuchanh.com
Ti ng n d t. Phúc cúi u cám n cô Lý, b t ch thi t là có duyên, ch không
ph i quê mùa nh hôm tr c. V ch ng Tr ng c ý, nên ngó nhau mà c i. Bây
gi Phúc nh mê nh say, nên v a nghe ti ng n tr i lên l i thì li n ng d y
i cô M . Tr ng v i cô Lý ng i coi Phúc nh y v i cô M thi t là nh nhàng g n
gh , nên tr m tr khen hoài.
Ch ng n d t, hai ng i tr l i bàn thì cô Lý nói v i Phúc: ”Anh Phúc nh y
tài quá. Nh y v i anh d u m y hi p em c ng không bi t m t”.
Phúc c i mà áp: ”B ã h n hai n m, tôi t ng nh y không c n a, té ra
ng còn nh y c”.
n ánh l i, Phúc m i cô Lý nh y n a. Hai ng i ng mê m n v i u
ngh khiêu v , thình lình M. Khuy n c p tay cô H nh ngoài b c vô, r i l i cái
bàn g n m t bên bàn c a b n Tr ng mà ng i. Phúc li c th y thì bi n s c, b n r n
tay ch n, nh y không c n a, c kéo ch n xà l a37
, không còn nh nhàng g n
gh nh h i nãy. Cô Lý l y làm l .
Ch ng d t n, cô Lý c p tay Phúc mà tr l i bàn, cô ngó th y cô H nh, thì cô
i hi u t i có cô H nh nên Phúc m i b n r n. Cô Lý kéo gh mà ng i, còn Phúc
thì ng ch ng n nh ngó cô H nh trân trân, m t au, m t tái lét.
Cô Lý ngó hai v ch ng Tr ng r i ra d u ch cô H nh.
Tr ng hi u c r i, bèn b c l i kéo Phúc mà bi u ng i. Phúc té ng i trên gh ,
p m t cháng váng, trong lòng bâng khuâng, l y tay è cái ng c, d ng nh s
trái tim nh y m nh quá mà ph i b .
Bây gi Khuy n v i cô H nh c p nhau mà khiêu v . Phúc ng i ngó l m
m. Cô Lý theo ngó ch ng Phúc r i m i Phúc nh y n a, t ng làm nh v y
ng gi i khuây cho Phúc. Phúc l c u mà t .
Tr ng th y Phúc t c gi n au n quá, s ng i trong nhà hàng n a r i có
vi c không hay, nên kêu b i mà tr ti n r u r i ng d y c p tay Phúc mà kéo ra
a, hai cô theo sau. Ra t i c a mà Phúc còn day u ngó l i và nói v i Tr ng:
”Cô H nh b i c v i m a là ng i ó; vô ng i cái bàn g n bên bàn mình, r i bây
gi ng nh y kia, toa th y hôn? Cô b n áo màu xanh lông két, nh y v i ng i
c tr ng ó”.
Tr ng c i và áp: ”M a bi t, nên m a m i kéo toa i cho kh i gai m t”.
Cô Lý b c t i nói: ”Anh Tr ng, v ch ng M. Khuy n, bác s nh r ng, em
nói v i anh hôm tr c, là ng i ó”.
Tru ng g c u áp: ”Bi t r i… không có gì hay…”
Phúc ng l i h i Tr ng:
- Toa kéo m a i âu?
- i âu c ng c, mi n ra kh i ch n y.
- a mu n ây.
37
cách i c a ng i có t t m t ch n không co c, ph i kéo l t

www.hobieuchanh.com
- ây làm gì?
Phúc r tay n i trán mà suy ngh r i áp:
- a mu n nói chuy n v i ch ng cô H nh m t chút.
- ! Nói chuy n gì?… không nên… b i.
- không c. Ng i ta gi t v m a, n u m a l ng thinh thì khi p nh c
quá.
- Có l không ph i t i ng i ta.
- y ch t i ai?
- i cô H nh… ho c t i cha m cô… bi t âu.
Phúc t c gi n, b h m h m. Tr ng kéo tay bi u lên xe r i h i s p ph ch y vô
Ch L n.
Vì Phúc không có nói tâm s c a mình cho cô M và cô Lý bi t, b i v y hai cô
không dám xen vô nói t i vi c cô H nh, ch li c m t dòm ch ng c ch c a Phúc
mà thôi, Phúc ng i phía tr c v i s p-ph , c khoanh tay trên ng c mà ngó t i
không nói chi h t. Xe vô t i Ch L n, Tr ng không bi t ph i i âu n a, h i
Phúc mu n n mì n cháo hay không thì Phúc l c u nói: ”Không. M a mu n v
cho mau mà ng ”.
Tr ng bi u s p-ph ch y vòng ra Phú Nhu n mà a cô Lý v . Ch ng xe
ng ng, cô Lý b c xu ng cô t giã mà cô ngó Phúc v i c p m t r t bu n th m r i
cô nói v i cô M : ”Ð mai tôi ra nhà ch ch i r i ch em mình s nói chuy n”.
Cô M hi u ý cô Lý mu n nói chuy n Phúc i v i cô H nh nên cô g c u r i
bi u s p ph ch y tr v nhà.
Sáng b a sau v ch ng Tr ng th c d y thì th y Phúc ã thay r i và ng
p y ph c vào va ly. Tr ng hi u ý Phúc mu n v , song c ng h i:
- Toa s a so n ng i âu?
- a v B n Súc.
- nhà làm gì mà g p v y? ch i vài b a n a.
- Thôi, m a không nên chung m t ch v i cô H nh. M a lân la t Sài Gòn,
ch ng kh i t i sát nh n.
- Toa nói nghe ghê quá! Sá gì m t con àn bà vong tình b i ngh a mà toa gi n
n th . M a khuyên toa hãy coi ng i ê ti n y nh m t chi c giày rách,
toa qu ng vô gi rác cho r i, ng thèm ti c.
- Toa ch a b u t vì tình nên toa m i nói nh v y c. N u toa ng i cái a
c a m a thì toa m i hi u.
- Thi u gì àn bà con gái quí b ng m i ng i y. Th b c ngh a, c n gì
mà ph i nh c lòng?
Phúc l c u, không cãi n a.
Tr ng bi t không th c m n a c, nên h i v coi d n cho Phúc n lót
lòng, r i bi u s p ph em xe ra mà a Phúc v B n Súc.

www.hobieuchanh.com
VII
Cách ba tu n l sau, c ng còn bãi tr ng, nên Tr ng r nh rang. M t bu i
m m i, Tr ng ng i t i bàn vi t trên l u mà c sách. Cô M ng i g n c a s mà
thêu kh n mu soa38
. Hai v ch ng m i ng i u m c chú ý v vi c riêng c a
mình, nên không ai nói t i ai, làm cho trong nhà im lìm an t nh.
Thình lình cô M kêu ch ng mà h i:
- Anh, t i sao mà anh Phúc th ng ti c cô H nh quá nh v y, anh bi t hôn?
- i ái tình.
- Em s không ph i. Cô H nh là con m t, mà cha m cô l i có ti n nhi u,
nghe nói cao su m i tháng bán t i n m sáu ngàn ng. Tôi nghi anh Phúc
i cô H nh không c, nh t c v s h ng m i l i l n, ch không ph i
i tình t gì h t.
- ! Em xem Phúc r quá! Phúc tuy không ph i con nhà giàu l n, song c ng
có huê l i xài không h t, ch ph i nghèo kh gì hay sao nên tham ti n.
- y ch cô H nh là gái nhà quê m i h c làm t t b nh bà bóng, có duyên
có s c gì ó, mà anh Phúc th t tình th t chí g n cu ng trí.
- Cô H nh coi c ng c ch .
- c gi ng gì? ch Lý ch nói tu n tru c ch i xem hát bóng, ch g p cô
nh, ch làm quen r i nói chuy n ch i. Cô H nh nói chuy n nghe lôi thôi
m, không có duyên dùng gì h t.
- Cô Lý t c m ch quá! Làm quen chi v y?
- Ch nói v i em ch ráng nghiên c u coi cô H nh là ng i gì mà anh Phúc
mê n n i th t chí. Ch tính b a nào r nh ch s i th m cô H nh r i m i
cô H nh lên nhà ch . H cô H nh ch u, thì ch s cho em hay ng em lên
cho giáp m t nhau.
- àn bà bày chuy n quá.
- Anh không mu n cho em làm quen v i c H nh hay sao?
- Làm quen có ích gì, nh t là làm quen v i ng i nh v y; d u h giàu m y
i c ng ch ng nên g n h .
- Xin anh ng c n, cho em v i ch Lý làm quen ng d coi t i c nào mà
cô ành b anh Phúc ng39
ng i khác.
- Cô Lý có ý gì v i Phúc hay sao mà cô lo l ng vi c c a Phúc quá nh v y?
- Có ý gì âu. T i hôm tr c anh nói anh Phúc là ng i có b nh, anh bi u
ph i giúp v i anh mà ch a b nh giùm cho anh Phúc, nên ch Lý m i l u
tâm nh v y ch .
38
(mouchoir), kh n tay
39
l y làm ch ng v

www.hobieuchanh.com
- Em thân thi t v i cô Lý, em có th y cô Lý có chút tình nào v i Phúc hay
không?
- Không có âu. Ch Lý th y anh Phúc th t tình r i chán i thì ch t i nghi p
giùm cho thân anh Phúc mà thôi, ch ch không có t l i nào cho em th y
ch có tình.
- Qua coi Phúc c ng không có tình v i cô Lý. Cô Lý có s c p, h c th c
ng, v n nói hay, trí khôn ngoan. Phúc g n cô mà Phúc không ng tâm,
thì rõ ràng b nh th t tình c a Phúc không th tr c.
- Ý ki n c a ch Lý và c a em c ng v y.
- Hôm i à L t v , mình tính m n nh ng cu c vui mà làm cho anh
Phúc c m, coi nh có b t bu n hay không. i xem hát thì nh không vui.
Mà ch ng khiêu v coi b nh thích l m. Ch Lý m ng, ch t ng có l c y
cu c ch i y mà gi i trí cho nh c; té ra v a th y m t cô H nh thì s vui
a nh tiêu m t, r i s bu n l i nhi u thâm b ng hai. H m nay ch Lý
phi n lung l m. Hôm n ch có tính ch l p th cho anh Phúc g p v
ch ng cô H nh, ng nh chán ngán, h t m t ng cô H nh n a. Té ra
ch ng g p r i, tình anh Phúc còn m h n n a, th thì h t ph ng gi i c u
i.
- t ph ng!…
- y, hôm qua ch Lý có tính m t k khác ng l m, anh.
- gì n a?
- Ch tính làm ch em v i cô H nh r i ch d d cô n b ch ng mà tr v v i
anh Phúc.
- ! M y ng i ph n n y c ác quá!
- Sao mà c ác? V c a anh Phúc, mình em tr v cho nh, y là mình làm
ph c, ch có ác ch nào âu.
- u s ng phá gia cang c a ng i ta, làm nh v y có nh n l m h ?
- Ác h u ác báo. Tr c kia Khuyên gi t v c a Phúc, thì bây gi mình l p th
cho Phúc gi t l i mà tr , có ác chi âu.
- Qua không mu n nghe chuy n ó.
Ch Lý nói: “m t cô H nh, nên anh Phúc có b nh; c cô H nh, ch c anh Phúc
t b nh. V y n u mu n c u anh Phúc, thì ph i làm cho anh Phúc c cô
nh…”
Tr ng l y làm khó ch u, nên ch c l i l c u mà ng d y và khoát tay bi u
ng nói n a.
Lúc y ng i b i lên l u th a cho Tr ng hay r ng có ông Phúc trên B n Súc
xu ng th m. V ch ng Tr ng u ch ng h ng, ngó nhau mà c i r i l t t
xu ng t ng d i mà ti p khách.

www.hobieuchanh.com
ch ng Tr ng th y Phúc thì m ng r , m i ng i và h i th m l ng x ng. B a
nay Phúc m c b tây tr ng m i tinh, ch n mang gi y da en, b àng hoàng l i
nghiêm ch nh.
Cô M nh m l h i tr c: ”Bác trên nhà m nh hay không anh Phúc? Anh
xu ng Sài Gòn ch i hay là có vi c chi?”
Phúc d d m t chút r i áp: ”Cám n ch , má tôi m nh. Tôi xu ng ây vì có
chuy n m t chút”.
Phúc nói xu ng có chuy n, nh ng mà không nói luôn coi có chuy n gì. Tr ng
nóng n y nên h i: ”Toa tính xu ng ng ki m ch ng cô H nh mà ánh l n
?”
Phúc l c u áp c ng c i: ”Không, toa ng nh c cô H nh n a ch . M a
mu n t ng cô ã ch t r i, toa còn nh c làm chi”.
Cô M h i: ”Anh có em s u riêng mà cho ch Lý hay không?”
Nghe câu h i y, Phúc m i s c nh nên l t t b c ra c a kêu ng i kéo xe
kéo bi u em giùm cái bao vô r i l y ti n tr ti n xe, cô M c i và nói v i Phúc:
- Hôm tr c anh có h a v i ch Lý. N u b a nay anh xu ng mà không có trái
cây cho ch , ch c ch phi n anh l m.
- u riêng có nhi u mà ch a chín, tôi ki m c có hai trái. Nh ng mà tôi có
em th m v i sa-bô-chê nhi u ng ch v i cô Lý n ch i.
- Cám n anh l m.
Cô M kêu b i bi u xách bao trái cây vô trong và nói: ”Ð lát n a em chia hai
i em bi u s p-ph em ph n c a ch Lý lên cho ch ”.
Tr ng c i và nói v i Phúc: ”H i nãy v ch ng m a trên l u ng bàn
lu n vi c c a toa k toa vô ó”.
Phúc châu mày h i:
- Bàn lu n vi c c a m a là vi c gì?
- Toa bi t ma femme v i cô Lý h tính làm sao hay không? H nói vì cô H nh
ph tình toa mà ng Khuy n, làm cho toa th t chí nên toa bu n r u. H tính
d cô H nh b ch ng v v i toa, ng toa ph tình, toa h t bu n r u
a.
- Sao c!
Cô M xen h i Phúc:
- Sao l i không c? Anh c ng nh anh Tr ng, không n phá gia cang c a
Khuy n h ?
- Phá gia cang c a ng i ta là m t vi c mình không nên làm. Mà còn u
y n a: t m g ng ã b r i, d u ráp l i c ng không lành nh h i tr c
c. Cô H nh ã ph tình tôi mà l y ch ng khác, bây gi d u cô b ng i
ch ng c a cô i n a, ng i y c ng c ng gi a mà ng n tôi v i cô hoài,
làm sao tôi k t ngh a v ch ng v i cô c. V ch ng th y ã không xây

www.hobieuchanh.com
n h nh ph c cho mình c, mà l i còn làm cho tình mình ê ti n
không t t, không t t.
- u v y thì anh h t th ng cô H nh r i h ?
- Cái tình c a tôi i v i cô H nh tôi t ng khó phai l t c. Nh ng mà cô
ã có ch ng khác r i thì không th nào tôi b ng lòng em cô v làm v tôi.
- Ý anh k quá! Vì b i ngh a mà l y ch ng khác nên không th làm v anh
a c. Nh ng mà th ng thì anh v n th ng hoài, ch ng bao gi anh
quên. Ph i nh v y hay không?
- Th a, ph i.
- u v y thì anh làm sao mà c i v cho c?
Phúc châu mày ng i im lìm, không áp n a.
Tr ng h i: ”H i nãy toa nói toa xu ng Sài Gòn có chuy n m t chút, là chuy n
gì v y?”
Phúc c ng c l ng thinh không tr l i. Cách m t h i lâu Phút v t nói l n: ”Tôi
xu ng ây ch ng có chuy n chi khác, ch xu ng ng h i ý ki n hai ông bà coi tôi
có th nói mà c i cô Lý c hay không; nh c thì c ng ph i cho tôi bi t coi
tôi có nên làm nh v y hay không?”
ch ng Tr ng ng c nhiên, nên ngó nhau, không bi t ph i tr l i th nào cho
p chân lý.
Cô M s n u không tr l i li n, thì th t l v i Phúc, nên cô h i:
- i nãy anh nói tình c a anh i v i cô H nh thì không bao gi phai l t
c. N u anh v n th ng cô H nh hoài, mà anh c i ch Lý làm v , thì
anh không s anh s làm bu n cho ch Lý hay sao?
- i tôi ái ng i ch ó, nên tôi mu n h i ý ki n c a ch và c a Tr ng.
- Khó l m! Mà anh mu n c i ch Lý, v y ch anh có chút tình gì v i ch hay
không?
- Có l có.
- Ph i nói qu quy t m i c, không nên nói m h . Có tình hay là không
có, ch sao anh l i nói “có l có”?
- Tôi c g n g i v i cô Lý m i m y ngày, tôi có d p i ch i v i cô, nói
chuy n v i cô, khiêu v v i cô, thi t trong lúc y tôi không ng tâm mà
m tình chút nào h t. Nh ng mà h m nay v n m m t mình trên v n tôi
nghe ve kêu d gáy r i tôi suy ngh các vi c quá vãng và t ng lai c a tôi.
Tôi nh thái c a cô H nh, tôi em thái y mà so sánh v i tánh n t c a
cô Lý r i tôi sanh c m trong lòng. Cô H nh là ng i yêu c a tôi, mà sao cô
ph b c tôi, ã l y ch ng khác r i g p tôi, cô l i làm m t l . Còn cô Lý i
i tôi thì không có tình ngh a gì h t mà sao trong m i m y b a g n nhau,
cô th y tôi bu n, thì cô ki m th làm cho tôi vui. Tôi suy xét so sánh nh
y r i tôi c m tình cô Lý lung l m. Còn m t u n y n a: hôm trên à
t tôi có àm lu n v gia ình v i cô Lý. Cô có nói m y câu làm cho tôi

www.hobieuchanh.com
hi u cô bi t o làm ng i h n tôi. Tôi t ng n u tôi có ng i v nh cô
Lý, bi t tr ng ch ngh a gia ình, l i bi t ch bu n c a ch ng mà lo khuyên
gi i giùm, thì có l i c a tôi còn có thú v chút nh.
- Anh m c lo cho ph n anh, nên anh quên lo cho ph n ng i khác. Ví nh
anh c i ch Lý v r i mà anh c th ng nh cô H nh hoài, ch Lý ph i lo
khuyên gi i s bu n ó cho anh, làm v nh v y thì vui s ng ch nào
âu? Có ch ng mà ch ng không th ng mình, c th ng ng i khác, cái
i nh v y áng t i nghi p l m ch . Anh ngh th mà coi.
Phúc khoanh tay ng i th ra mà suy ngh .
Tr ng ng i lóng tai nãy gi thì ã th u hi u tâm h n c a Phúc. Phúc c
n g i v i cô Lý, r i em cô mà so sánh v i cô H nh, thì th y Phúc ã ý
n cô Lý r i. Mà Phúc bi t cô H nh ã có ch ng, không còn hy v ng ph i hi p
i cô n a c, t c th m i tình c a cô H nh ã d t. N u Phúc còn nh cô H nh
và h nh thì bu n, y là vì ch a gây m i tình khác thay th cho m i tình tr c.
Còn Phúc bi t cô Lý có ý chi u c nên theo gi i bu n cho mình, t c th ã b t u
có tình v i cô Lý. N u tình y ch a phát hi n t rõ, y là vì hai ng i không có d p
bày t ni m riêng v i nhau. H hai ng i bày tình v i nhau r i, thì tình y s dan
díu n ng nàn không dém gì tình tr c. Ðã v y mà Phúc có tánh a tình a c m.
Ng i d ng y h lòng sanh c m thì tình g n ch t, ch ng còn ph i lo ng i gì n a.
Có u n y áng lo, là Phúc tánh tình ch t phát, còn cô Lý tánh lãng m n; Phúc n
ch n thôn quê, còn cô Lý sanh tr ng n i thành th . Hai ng i tánh ý khác nhau,
c x c ng khác nhau, n u k t v ch ng v i nhau, thì có th gây h nh phúc
c mà h ng hay không?
Tr ng suy ngh nh v y r i m i nói: ”Phúc ã nh t nh k t ngh a tr m n m
i cô Lý, thì không có lòng nào cho cô Lý ph i ch u nh c nhã hay là bu n r u.
Vi c y tôi không lo. Tôi lo là l hai ng i tâm ý b t ng, giáo d c b t ng, mà
tâm h n c ng b t ng, n u bây gi h ng hái ng nhau, s ngày sau m y s b t
ng y sanh ra, thì n n n ã mu n.”
Cô M nói: ”Còn vi c ó n a! Ph i suy ngh cho k , ch ng nên làm b ng”.
Phúc h i: ”Tôi mu n bi t u n y: cô Lý là con nhà giàu, mà cô l i lanh l i m i
l m. Còn tôi là a quê mùa tánh ý th t thà n lam l . Ví nh tôi c y m i
ng xin c i cô, có th cô cho s y là s iên khùng r i cô khinh b ng o báng
hay không?”
Cô M c i ng t mà áp:
- ! Không l có nh v y âu. Tâm s c a anh nh anh Tr ng thèo l o40 nên
ch Lý ã bi t rõ u uôi r i h t. Ch th y ph n anh thì ch t i nghi p cho
anh lung l m. T ngày quen v i anh, thì ch c lo ph ng gi i giùm tâm
nh cho anh. S y em bi t rõ.
40
h c chuy n ng i n y v i ng i khác

www.hobieuchanh.com
- Ph i, ch Lý là gái tân th i, nên b ch lau chau41
, hay nói hay c i, t cao t
c. Nh ng mà cái lòng c a ch quí nh vàng, trong nh ng c, không bi t
giàu nh gái khác, l i dám làm ngh a mà c u ng i. y v y n u anh nói mà
ch không ng thì thôi, ch ch không khinh b âu mà anh s .
- Còn ông thân c a cô?
- ng kh i lo. Vi c nhà c a ch em c ng bi t rõ l m. Ông thân c a ch tr ng
tu i r i, mà còn tánh ham ch i b i. M y n m nay goá v , ng ch i lu bù, bè
n v i k thanh niên, không có cu c vui nào mà thi u ng. Em bi t ng
trông cho ch Lý mau có ch ng ng ng thong th , vì có ch Lý trong nhà,
ng b ph n s làm cha bó bu c, nên không c hoàn toàn t do. H n m t
m nay ch nào c y thì ng c ng c ch Lý ng. Ch không ng, coi b
ng bu n. ng là ng i s n lòng g con cho mau, g ch nào c ng c,
ch không ph i là ng i kén r âu mà anh ng i. V y ch anh không th y
hay sao? Hôm ch Lý m i anh lên nhà n c m, ng t ng anh mu n xin
i ch Lý, nên ng ni m n quá. y v y ng hay là không ng u t i ch
Lý, ch không ph i t i ng.
- Theo nh l i ch m i nói ó, thì m y n m nay ã có nhi u ng i mu n c i
cô Lý t i sao cô Lý không ng ch nào h t?
- Ch Lý tuy b ngoài ng chành42, song b trong sâu s c l m. Ch th ng
nói v i em: ch trinh là cái ti t tr ng nh t c a ph n , mình không nên
khinh r , ng âu bán ó. Còn ch ng là m t ng i b n tr m n m, mình
ph i l a l c ng kh i phú cái i c a mình cho m t ng i tánh tình ê
ti n.
- Cô Lý nói nh v y à?
- Ph i… y v y ch ch a ng ai h t là t i m y ng i mu n c i ch u
không h p v i con m t, ch không ph i t i c nào khác.
- Cao l m! Cao l m!…
Phúc than m y ti ng r i ng i bu n xo. C ch y càng làm cho Tr ng th y
thêm b ng Phúc c m m n cô Lý.
Phúc là b n thi t c a Tr ng, còn cô Lý là b n thi t c a cô M . N u Phúc k t
tóc tr m n m v i cô Lý, thì v ch ng Tr ng v a lòng l m. Ng t vì Tr ng s hai
ng i tâm tánh b t ng r i không th thu n hoà, còn cô M s Phúc c i cô Lý
i mà c nh th ng cô H nh hoài, thì t i nghi p cô Lý, b i v y hai v ch ng
không dám c vô.
Phúc ng i suy ngh m t h i r i nói: ”Tánh cô Lý tuy lãng m n, song trí c a cô
cao th ng. Tr c khi cho cô bi t ý tôi mu n xin c i cô, tôi c n ph i t thi t tâm
41
l ng x ng, vúc v c
42
b ng b t

HO BIEU CHANH - AI TINH MIEU

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Similar to HO BIEU CHANH - AI TINH MIEU

Similar to HO BIEU CHANH - AI TINH MIEU (15)

More from Chau Duong

More from Chau Duong (20)

HO BIEU CHANH - AI TINH MIEU