สังคม วัฒนธรรม และประเพณีไทย

1. ดร.ธีทัต ตรีศิริโชติ
การนาเสนอภาพนิ่งนี้จัดทาขึ้นจากเอกสารประกอบการสอน รายวิชา การบริหารวัฒนธรรม
ข้ามชาติ ของท่านอาจารย์พรรณปพร จันทร์ฉาย
ผู้จัดทาการนาเสนอภาพนิ่ง มิได้มีเจตนาละเมิดลิขสิทธิ์ แต่จัดทาขึ้นเพื่อวัตถุประสงค์ทาง
การศึกษาเท่านั้น

2. ดร.ธีทัต ตรีศิริโชติ
สังคมไทยมีลักษณะเฉพาะและมีความแตกต่างจากสังคมอื่น ๆ ถึงแม้ว่าใน
ปัจจุบันสังคมไทยจะรับอิทธิพลของวัฒนธรรมตะวันตกที่เข้ามาผสมผสานอย่าง
รวดเร็ว ทาให้สังคมไทย มีการเปลี่ยนแปลงไปบ้าง แต่สังคมไทยส่วนใหญ่ก็ยังคง
สามารถอนุรักษ์และสืบทอดวัฒนธรรมไทยไว้ได้ ลักษณะของสังคมไทยรวมถึง
วัฒนธรรม ประเพณี จารีต วิถีประชา มารยาทไทย ศิลปะไทยและค่านิยมของคนไทย
จะแสดงออกถึงความเป็นไทยได้อย่างเด่นชัด ในบทนี้จะได้ศึกษาถึงลักษณะของ
สังคม วัฒนธรรม และประเพณีของไทย ที่มีเอกลักษณ์เฉพาะและเป็นสิ่งที่ควรค่าแก่
การอนุรักษ์และถ่ายทอดเป็นมรดกสู่อนุชนรุ่นหลังสืบไป

3. ดร.ธีทัต ตรีศิริโชติ
 สังคม คือ บุคคลจานวนหนึ่งที่มีความเกี่ยวข้องสัมพันธ์กัน โดยมีวัตถุประสงค์
ระเบียบแบบแผนและกฎเกณฑ์ที่ช่วยกันวางไว้เป็นตัวเชื่อมโยงประสานบุคคล
เหล่านั้นเข้าด้วยกัน
 “สังคมไทย” จึงหมายถึง บุคคลที่เกิดในประเทศไทย ถือสัญชาติไทย หรือ
บุคคลที่ย้ายมาอยู่ในประเทศไทยอย่างถาวร มีความเกี่ยวข้องสัมพันธ์กันปฏิบัติตน
ตามวัตถุประสงค์ระเบียบ แบบแผนและกฎเกณฑ์ที่ช่วยกันวางไว้

4. ดร.ธีทัต ตรีศิริโชติ
1. สังคมไทยเป็นสังคมเกษตรกรรม
2. สังคมไทยเป็นสังคมที่มีความผูกพันในระหว่างเครือญาติอย่างใกล้ชิด
3. สังคมไทยเป็นสังคมที่ยึดมั่นในพระพุทธศาสนา
4. สังคมไทยเป็นสังคมที่เทิดทูนพระมหากษัตริย์
5. สังคมไทยเป็นสังคมที่ให้ความสาคัญในเรื่องอาวุโส ให้เกียรติยกย่องผู้ใหญ่

5. ดร.ธีทัต ตรีศิริโชติ
 เป็นแบบแผนในการปฏิบัติหน้าที่ที่ทุกคนในสังคมปฏิบัติกันโดยทั่วไปจนเกิดเป็น
ความเคยชินไม่ต้องเป็นศีลธรรมและกฎหมายบังคับ ผู้ไม่ปฏิบัติตามก็จะไม่ได้รับโทษ
แต่จะถูกติฉิน นินทาเป็นต้น และนอกจากนี้ยังหมายรวมไปถึงแนวทางปฏิบัติของ
บุคคลที่ได้มาจากครอบครัว ซึ่งเป็นผู้อบรมสั่งสอน

6. ดร.ธีทัต ตรีศิริโชติ
 เป็นหลักคาสอนที่ได้จากศาสนา มีลักษณะเป็นข้อห้ามมิให้กระทาการบางอย่างที่
สังคมไม่เห็นด้วย โดยเฉพาะสิ่งชั่วและสิ่งผิด หากผู้ใดฝ่าฝืนได้รับโทษรุนแรง เช่น
การห้ามลูกเนรคุณพ่อแม่ หรือห้ามมิให้จาหน่ายยาเสพติด เป็นต้น

7. ดร.ธีทัต ตรีศิริโชติ
 เป็นบทลงโทษที่ตราไว้เป็นลายลักษณ์อักษรกาหนดโทษไว้แน่นอนมีเจ้าหน้าที่เป็น
ผู้รักษากฏหมายของบ้านเมืองไว้ไม่ให้มีผู้ใดฝ่าฝืนได้ ทั้งนี้กฎหมายนั้นจะต้อง
สอดคล้องกับวิถีประชาและกฎศีลธรรมด้วยจึงมีผลในการบังคับใช้ ซึ่งสามารถทาให้
สังคมดาเนินไปได้อย่างมีระเบียบ (ผศ.ดร.ฐิรชญา มณีเนตร , 2553, หน้า 93-
94)

8. ดร.ธีทัต ตรีศิริโชติ
 หมายถึง ลักษณะของสังคมไทยที่เห็นเด่นชัด และมีความแตกต่างจากสังคมอื่น ๆ

9. ดร.ธีทัต ตรีศิริโชติ
1. สังคมไทยรวมอานาจไว้ที่ส่วนกลาง กรุงเทพมหานครเป็นศูนย์กลางของประทศ สถาบัน
และสิ่งที่มีความสาคัญเกือบทุกอย่างในประเทศรวมอยู่ที่กรุงเทพมหานคร อานาจทางการเมือง
การปกครอง สถาบันการศึกษาชั้นสูง โรงพยาบาลดี ๆ ถนนและสิ่งอานวยความสะดวกต่าง ๆ
ล้วนอยู่ที่ศูนย์กลาง คือกรุงเทพมหานคร
2. สังคมไทยเป็นสังคมเจ้านาย ทั้งนี้เพราะค่านิยม และได้อบรมสั่งสอนกันมาโดยลาดับ
ผู้ใหญ่มักให้พรแก่ผู้น้อยว่า “ขอให้ได้เป็นใหญ่เป็นโตอยู่สุขสบาย ไม่ต้องทางานหนักและมั่งคั่ง
ไปด้วยบริวาร” ปัจจุบันนิยมการมีตาแหน่งทางราชการมีตาแหน่งทางราชการตาแหน่งทาง
สังคม
3. สังคมไทยมีปรัชญาชีวิตที่สงบสุข ทั้งนี้เนื่องจากได้รับอิทธิพลจากพระพุทธศาสนา ซึ่งมี
ปรัชญาเชื่อในกฎแห่งกรรม ทาดีได้ดี ทาชั่วได้ชั่ว พระพุทธศาสนาสอนให้คนรังเกียจการ ฆ่า
สัตว์ สอนให้รู้จักให้อภัยไม่จองเวร ในด้านการดาเนินชีวิตสอนให้คนแสวงหาความสุขโดยใช้วิธี
สันโดษและเสียสละ

10. ดร.ธีทัต ตรีศิริโชติ
4. สังคมไทยยึดมั่นในสถาบันพระมหากษัตริย์
5. สังคมไทยเป็นสังคมเกษตรกรรม ประชาชนส่วนใหญ่ของประเทศประกอบอาชีพ
ทางการเกษตร
6. สังคมไทยเป็นสังคมลักษณะชาวบ้าน ประชาชนส่วนใหญ่ประมาณ 85% เป็น
ชาวชนบทและมีอาชีพทางการเกษตร ทาให้ความสัมพันธ์ของคนไทยเป็นไปใน
ลักษณะสนิทสนมกันเป็นส่วนตัว และมีความเป็นกันเอง สนใจในเรื่องน้อยหน้าและ
ไม่น้อยหน้า เรื่องมีเกียรติและ ไม่มีเกียรติ
7. สังคมไทยชอบความหรูหราฟุ่มเฟือยการไม่ยอมน้อยหน้าใคร การอยากจะเป็นผู้มี
เกียรติได้รับการยกย่องจากสังคม ทาให้เกิดการแข่งขันกันทางสังคม

11. ดร.ธีทัต ตรีศิริโชติ
 มีความเป็นอยู่ที่เรียบง่าย มีจิตใจโอบอ้อมอารี เอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ช่วยเหลือซึ่งกันและกัน
ลักษณะนิสัยดังกล่าวเป็นที่ยอมรับกันทั่วโลก เช่น การยิ้ม ประเทศญี่ปุ่นได้เชิญ
ประเทศไทยไปเป็นวิทยากรเรื่องการยิ้ม

12. ดร.ธีทัต ตรีศิริโชติ
 กิริยาอาการที่ควรประพฤติปฏิบัติอย่างมีขอบเขต หรือมีระเบียบแบบแผนอัน
เหมาะสมแก่กาลเทศะและสังคม มารยาทไทยเป็นการเจาะจงในแบบแผนการ
ประพฤติปฏิบัติแบบไทย ที่บรรพบุรุษได้พิจารณากาหนดขึ้นและดัดแปลงแก้ไขใช้สืบ
ทอดกันมา นอกจากนี้ยังรวมไปถึงความประพฤติด้านการควบคุมกิริยาวาจาให้อยู่ใน
กรอบที่สังคมไทยเห็นว่าเรียบร้อยถูกต้องและยอมรับ สาหรับมารยาทไทยบรรพบุรุษ
ไทยได้มีการสร้างสมและดัดแปลงให้เหมาะสมกับลักษณะของคนไทย ซึ่งมีลักษณะ
พิเศษไม่เหมือนกันฃาติใด ดังนั้นการประพฤติปฏิบัติด้านมารยาท สามารถบ่งบอกถึง
ชนชั้นของบุคคลที่ปฏิบัติได้เป็นอย่างดี เช่นสุภาษิตไทยโบราณกล่าวว่า “สาเนียงส่อ
ภาษา กิริยาส่อสกุล”

13. ดร.ธีทัต ตรีศิริโชติ
 ค่านิยม (Values) หมายถึง สิ่งสาคัญขั้นมูลฐานที่ทาให้บุคคลตัดสินใจว่าควรจะ
ปฏิบัติหรือละเว้นการปฏิบัติอย่างไร ค่านิยมเป็นความคิดเห็นพ้องต้องกันของคนใน
สังคม มีทั้งค่านิยม ที่พึงประสงค์และค่านิยมที่ไม่พึงประสงค์ ค่านิยมที่สามารถ
ประเมินค่าพฤติกรรมให้เป็นที่ยอมรับจนเป็นเอกลักษณ์ที่บ่งลักษณะเฉพาะของคน
ในชาติ ซึ่งมีวัฒนธรรมเป็นหลักพื้นฐาน การปลูกฝึกค่านิยมควรส่งเสริมคุณภาพของ
ค่านิยมทางจิตใจมากกว่าวัตถุ เช่น ค่านิยมในคาว่าผู้ดี

14. ดร.ธีทัต ตรีศิริโชติ
 สิ่งที่คนไทยในสังคมหนึ่งยกย่องว่าดีปรารถนาจะได้เป็นและมีความสุขที่ได้ปฏิบัติ แต่
ต้องเข้าใจว่าค่านิยมในสังคมหนึ่งถือว่าดีว่าถูกต้องและเป็นสิ่งที่ควรกระทา แต่
ค่านิยมดังกล่าวอีกสังคมหนึ่งอาจถือว่าไม่ดี ไม่ถูกต้อง เป็นสิ่งที่ไม่ควรกระทาและไม่
ควรปฏิบัติในทานองเดียวกัน “ค่านิยม” ในสังคมไทยที่ว่าดี ว่าถูกต้อง อาจ
เปลี่ยนแปลงไปจากค่านิยมเดิมได้ ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับสภาพแวดล้อมและกาลเวลา

15. ดร.ธีทัต ตรีศิริโชติ
 ค่านิยมของสังคมไทยที่ยึดถือและปฏิบัติสืบทอดมาเป็นเวลาช้านานก่อนรับอิทธิพล
จากนานาชาติ หรือค่านิยมดั้งเดิมที่คนไทยได้รับการสืบทอดมาจากบรรพบุรุษ

16. ดร.ธีทัต ตรีศิริโชติ
 สังคมไทยนิยมให้ผู้ชายเป็นใหญ่ ตัวอย่างเช่น พระมหากษัตริย์ไทยต้องเป็นชาย ผู้นา
หมู่บ้านของสังคมไทยในอดีตล้วนเป็นชาย เช่น ผู้ว่าราชการจังหวัด นายอาเภอ
ปลัดอาเภอ กานัน ผู้ใหญ่บ้าน สารวัตรประจาหมู่บ้านล้วนเป็นชาย ผู้หญิงไทยใน
อดีตจะได้รับการสั่งสอนให้เคารพ เชื่อฟัง และซื่อสัตย์ต่อสามี ต้องยกย่องรับใช้สามี
และเคารพ เช่น ก่อนนอนต้องกราบสามี เป็นต้น

17. ดร.ธีทัต ตรีศิริโชติ
 คนในสังคมไทยเคารพพุทธศาสนา ทาให้พุทธศาสนามีอิทธิพลต่อการกาหนด
ค่านิยมของคนไทย เช่น เชื่อเรื่องบุญและบาป การทาดีได้ดีและการทาชั่วได้ชั่ว การ
ทาความดีไว้ในชาตินี้จะส่งผลบุญให้มีความสุขในบั้นปลายชีวิตและ ในชาติหน้า
จากความเชื่อดังกล่าวคนไทยจึงประพฤติปฏิบัติตนตามคาสั่งสอนของพระสัมมา
สัมพุทธเจ้า รู้จักทาบุญทาทานเพื่อสร้างสม “บุญ” และคนไทยในสังคมชนบท
พระพุทธศาสนา จะเป็นตัวกาหนดกฏเกณฑ์ทางสังคมได้มากกว่าคนไทยในสังคม
เมือง

18. ดร.ธีทัต ตรีศิริโชติ
 คนไทยจะได้รับการสั่งสอนให้รู้จักบุญคุณคน ต้องเคารพและตอบแทนผู้มีพระคุณ
เช่น พ่อ แม่ ครู อาจารย์ พี่ ป้า น้า อา และผู้ที่เคยให้ความอุปถัมภ์ เข้าทานอง
สุภาษิตที่ว่า “ต้องรู้จักข้าวแดงแกงร้อน” หรือ “อยู่บ้านท่านอย่านิ่งดูดาย ปั้นวัว ปั้น
ควายให้ลูกท่านเล่น” หรือการแสดงความกตัญญู โดยการรดน้าอวยพรผู้ที่ตนเคารพ
นับถือ ในวันขึ้นปีใหม่ของไทย วันสงกรานต์

19. ดร.ธีทัต ตรีศิริโชติ
 ความคิด ความเข้าใจและการยอมรับนับถือ เชื่อมั่นในสิ่งใดโดยไม่ต้องมีเหตุผลใดมา
สนับสนุนหรือพิสูจน์ ทั้งนี้บางอย่างอาจมีหลักฐานอย่างเพียงพอ ที่จะพิสูจน์ได้ หรือ
อาจจะไม่มีหลักฐานที่จะนามาใช้พิสูจน์ให้เห็นจริงเกี่ยวกับสิ่งนั้นก็ได้ คนไทย ในอดีต
มีค่านิยมความเชื่อหลายด้าน เช่น ความเชื่อทางไสยศาสตร์ ความเชื่อทาง
พระพุทธศาสนา ความเชื่อเกี่ยวกับโชคลางและฤกษ์ยาม ความเชื่อเกี่ยวกับความฝัน
และคาทานาย ความเชื่อเกี่ยวกับพิธีกรรมต่าง ๆ ความเชื่อเกี่ยวกับสิ่งที่ควรทาและไม่
ควรทา

20. ดร.ธีทัต ตรีศิริโชติ
 ค่านิยมของสังคมไทยที่เกิดจากการได้รับอิทธิพลของนานาชาติ และนามาพัฒนา
ค่านิยมของคนไทยให้เปลี่ยนแปลงไป ไม่เหมือนกับค่านิยมในสังคมไทย

21. ดร.ธีทัต ตรีศิริโชติ
 เดิมค่านิยมในชนบทนิยมพึ่งพาอาศัยซึ่งกันและกัน ปัจจุบันสังคมไทยในเมืองนิยม
ว่าจ้างแรงงานในการทากิจกรรมต่าง ๆ เช่น จ้างแม่ครัวมาทาอาหารเวลาจัดงาน จ้าง
ช่างดอกไม้มาจัดดอกไม้แทนการช่วยเหลือกัน จัดจ้างแม่บ้านดูแลกิจการงานภายใน
บ้าน และค่านิยมดังกล่าวได้แผ่ขยายเข้าไปในชนบทไทยด้วย ดังจะเห็นว่าปัจจุบัน
การทางานไถนา หว่านข้าวและเกี่ยวข้าว ไม่มีการลงแขก แต่ใช้วิธีว่าจ้างแรงงาน
ทั้งสิ้น นอกจากนั้นในสังคมไทยปัจจุบันหันมานิยมยกย่องคนที่มีฐานะดี มีเศรษฐกิจ
ดี ดังนั้นคนมีเงินจึงเป็นมาตราฐานชี้วัดฐานะของคนไทยในสังคมไทยด้วย

22. ดร.ธีทัต ตรีศิริโชติ
 ค่านิยมของสังคมไทยในการสร้างบ้านเรือน เดิมคนไทยนิยมบ้านทรงไทยตามความ
นิยมของคนไทยในแต่ละภาค ปัจจุบันคนไทยหันกลับไปนิยมสร้างบ้านแบบยุโรป
การสร้างสถานที่หน่วยงานของไทยแบบยุโรป อาคาร ร้านค้า ย่านธุรกิจแบบยุโรป ซึ่ง
มีลักษณะเป็นแท่งเป็นกล่องขนาดสูงใหญ่ แม้มีการรณรงค์ให้อนุรักษ์วัฒนธรรม
สร้างอาคารแบบทรงไทย เช่น การสร้างอาคารแบบล้านนาที่จังหวัดเชียงใหม่ต้องมี
สัญลักษณ์ “กาแล” ติดบนหลังคา เราจะเห็นว่าอาคารที่สร้างบริเวณจังหวัด
เชียงใหม่จะมีลักษณะอาคาร ตามแบบยุโรปแต่ติด “กาแล” หลักฐานนี้ทาให้
วัฒนธรรมการสร้างอาคารแบบทรงไทยล้านนา เสียไป ปัญหาต่อไปคือค่านิยมเรื่อง
การทาความเคารพของคนไทย ปัจจุบันนิยมจับมือหรือ โค้งคานับแบบฝรั่ง ทาให้
วัฒนธรรมแบบไทย ๆ เช่น ไหว้หายไปจากสังคมไทย เป็นต้น

23. ดร.ธีทัต ตรีศิริโชติ
 ค่านิยมของคนไทยในเรื่องการยกย่องผู้มีตาแหน่ง เช่น ผู้แทนราษฎรเมื่อได้รับ
ตาแหน่งนายกรัฐมนตรี หรือรัฐมนตรี ฐานะจะเปลี่ยนไป พร้อมกับ การเปลี่ยนแปลง
ฐานะของภริยาและลูก ๆ ก็เปลี่ยนด้วย เช่น ได้รับการยกย่องสรรเสริญ การให้ความ
เคารพ ให้ความเกรงใจและให้เกียรติเป็นประธานในงานพิธีเป็นต้น

24. ดร.ธีทัต ตรีศิริโชติ
 ค่านิยมของคนไทยในปัจจุบัน ทุกคนมีค่าใช้จ่ายในการครองชีพมากทาให้พ่อแม่ไม่มี
เวลาอบรมสั่งสอนลูก ทาให้บุตรธิดาซึ่งเป็นเยาวชนของชาติขาด การอบรมเป็นผู้ไม่มี
ระเบียบวินัย ทุกคนไปไหนมาไหนด้วยความรีบจนบางครั้งต้องขับรถแซงซ้าย แซง
ขวา หรือไม่ขับรถตามกฎจราจรทาให้การจราจรติดขัด นอกจากนี้เราจะเห็นว่าคน
ไทย ขาดระเบียบวินัยในการเดินเข้าไปทาพิธีรดน้าศพ การทาพิธีบรรจุศพทุกคนไม่
นิยมเข้าแถว แต่นิยมเบียดเสียดกันเข้าไปทาพิธี “เหมือนควายแย่งกันออกจากคอก”
ทาให้ไม่เหมาะกับบรรยากาศงานพิธี

25. ดร.ธีทัต ตรีศิริโชติ
 ค่านิยมของคนไทยในปัจจุบันทุกคนแก่งแย่งกันหาเงินคนไทยส่วนใหญ่ หาเงินโดย
การทาลายทรัพยากรธรรมชาติของประเทศฃาติ เช่น พ่อค้าทาการตัดไม้จนหมดป่า
ทาให้พ่อค้าร่ารวย แต่ประชากรไทยส่วนใหญ่ของประเทศต้องประสบปัญหาฝนไม่
ตกตามฤดูกาล อากาศร้อนจัด และเกิดความแห้งแล้งทั่วไป หรือกรณีโรงงาน
อุตสาหกรรมขนาดใหญ่และขนาดเล็กปล่อยของเสียลงแม่น้าคูคลอง จึงทาให้น้าเสีย
ปลาในลาคลองตายหรือเป็นพิษ ซึ่งเป็นเหตุ ทาให้เกิดความเสียหายต่อส่วนร่วม
(ผศ.ดร.ฐิรชญา มณีเนตร , 2553, หน้า 104-109)

26. ดร.ธีทัต ตรีศิริโชติ
 วิถีชีวิตความเป็นอยู่ของคนไทยที่อยู่ร่วมกันได้ด้วยการสื่อความหมายใช้ชีวิต
ประกอบกิจกรรมและสร้างสรรค์สิ่งต่าง ๆ ด้วยลักษณะไทย ๆ เป็นผลรวมของการสั่ง
สมประสบการณ์ ความรู้ ความสามารถ ภูมิปัญญา ภูมิธรรม และภูมิปัญญาของ
บรรพบุรุษไทย ซึ่งถ่ายทอดสืบต่อกันมา ช่วยให้ชาวไทยในแต่ละสังคมนั้น ๆ อยู่รอดมี
ความเจริญสืบมาและมีความเป็นอยู่เช่นปัจจุบัน วัฒนธรรมเป็นเครื่องผดุงศีลธรรม
เป็นปัจจัยแห่งความเจริญงอกงามและ ความแข็งแรงมั่นคงของชาติ วัฒนธรรมคือ
ชาติเพราะแสดงออกให้ปรากฏทั่วไปว่าเป็นชาติ วัฒนธรรมไทยเป็นคารวมของ
สัญลักษณ์แห่งชาติไทย ภาษาไทยก็เป็นสัญลักษณ์อย่างหนึ่ง ของชาติไทยเช่นกัน
สมมติว่ามีคนนั่งรวมกันอยู่หลายชาติหลายภาษาด้วยกัน ถ้าคนเหล่านั้นพูดออกมา
ด้วยภาษาของตนเองเราก็จะรู้ทันทีว่าคนนั้นเป็นคนชาติอะไร ถ้าพูดภาษาไทยคนนั้น
ย่อมเป็นคนไทยแน่นอน

27. ดร.ธีทัต ตรีศิริโชติ
 วัฒนธรรม หมายถึง วิถีการดาเนินชีวิต ที่มนุษย์สร้างขึ้นมานั่นเอง ไม่ว่าจะเป็น
การละเล่น การแสดง การร้องเพลง พฤติกรรม และบรรดาผลงานทั้งมวลที่มนุษย์ ได้
สร้างสรรค์ขึ้น ไม่ว่าจะเป็นงานด้านจิตรกรรม สถาปัตยกรรม ตลอดจนความคิด
ความเชื่อ ความรู้ ลักษณะที่แสดงความเจริญงอกงาม ความเป็นระเบียบความรู้สึก
ความประพฤติและกิริยาอาการ หรือการกระทาใด ๆ ของมนุษย์ในส่วนรวม ลงรูป
เป็นพิมพ์เดียวกันและแสดงออกมาให้ปรากฏเป็นภาษา ศิลปะ ความเชื่อถือ ระเบียบ
ประเพณี ความกลมเกลียว ความก้าวหน้าของชาติและศีลธรรมอันดีงามของ
ประชาชน ซึ่งวัฒนธรรมของคนแต่ละภาคในประเทศไทยก็มีความเหมือนและ
แตกต่างกันบ้างตามแต่ละพื้นที่ของประเทศไทย รวมทั้งการสืบทอดหรืออาจมีการ
ดัดแปลงบ้างเพื่อให้มีความเป็นสมัยนิยมมากขึ้น รวมทั้งสามารถประพฤติปฏิบัติกัน
ได้อย่างทั่วถึงด้วยนั้นเอง (โอเคเนชั่น, 2554)

28. ดร.ธีทัต ตรีศิริโชติ
 ตั้งแต่ในอดีตมานั้นคนไทยมีเอกลักษณ์ด้านการแต่งกายที่ใช้ผ้าไทยซึ่งทาจาก ผ้า
ไหม ผ้าทอมือต่าง ๆ นามาทาเป็นผ้าสไบสาหรับผู้หญิงไทย ส่วนผู้ชายก็มีการแต่ง
กายที่นิยมสาหรับชาวบ้านก็คงหนีไม่พ้นผ้าขาวม้าซึ่ง นิยมใช้มาตั้งแต่สมัยโบราณ
จนถึงปัจจุบันก็ยังมีอยู่ (โอเคเนชั่น, 2554)

29. ดร.ธีทัต ตรีศิริโชติ
 ด้วยประเทศไทยมีภาษาเป็นของตนเองมาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบันเนื่องจากประเทศ
ไทยไม่เคยตกเป็นเมืองขึ้นของประเทศใดในโลก ทาให้เรามีภาษาไทยใช้มาจนถึง
ปัจจุบัน และในประเทศไทยก็มีภาษาทางการ คือภาษากลาง ซึ่งคนในประเทศไม่ว่า
จะอยู่ในภาคไหนก็สามารถสื่อสารกันได้ด้วยภาษากลางนั้น เอง เพราะในประเทศ
ไทยเรามีถึง 4 ภาคหลักและในแต่ละภาคก็ใช้ภาษาที่แตกต่างกันไปบ้างดังนั้น
เพื่อให้คนไทย สามารถสื่อสารตรงกันได้เราจึงมีภาษากลางเกิดขึ้นนั่นเอง (โอเคเนชั่น
, 2554)

30. ดร.ธีทัต ตรีศิริโชติ
 วัฒนธรรมที่มีความสาคัญกับคนไทยไม่น้อยไปกว่าวัฒนธรรมด้านการแต่งกายและ
วัฒนธรรมด้านภาษาคือวัฒนธรรมด้านอาหาร ซึ่งวัฒนธรรมด้านอาหารของคนไทย
นั้นก็มีมาตั้งแต่สมัยอดีตจนมาถึงปัจจุบัน ซึ่งแต่ละพื้นที่จะมีลักษณะอาหารการกินที่
แตกต่างกันออกไป แต่โดยรวมแล้วเราจะเรียกว่าวัฒนธรรมอาหารไทย ซึ่งอาหารไทย
นั้นมีมากมายที่ขึ้นชื่อของไทย และโด่งดังไปทั่วโลก ไม่ว่าจะเป็น ต้มยากุ้ง ผัดไทย
เป็นต้น อาหารถือเป็นวัฒนธรรมอีกอย่างหนึ่งของไทย ที่คนไทยควรให้ความสาคัญ
และถือว่าอาหารไทยก็ไม่แพ้อาหารของชนชาติใด(โอเคเนชั่น, 2554)

31. ดร.ธีทัต ตรีศิริโชติ
 สิ่งที่คนในสังคมสร้างขึ้น เป็นที่ยอมรับและถ่ายทอดปฏิบัติสือต่อกันมาเป็นเวลานาน
หรือขนบธรรมเนียมประเพณีเป็นส่วนหนึ่งของวัฒนธรรมไทย ซึ่งได้ประพฤติปฏิบัติ
สืบต่อกันมาและเป็นที่ยอมรับของส่วนรวม ประเพณีเหล่านี้มีลักษณะของการปฏิบัติ
ที่แตกต่างกันออกไป บางอย่างห้ามประพฤติใครฝ่าฝืนถือว่าผิดร้ายแรงต้องถูกสังคม
ลงโทษ แต่บางอย่าง ใครจะประพฤติก็ได้หากไม่ประพฤติก็ไม่ถือว่าผิด บางอย่างก็
เสื่อมไปหรือเลิกราไป เมื่อมวลชนเห็นว่าไม่มีประโยชน์ หรือบางอย่างก็รับเอามาจาก
กลุ่มอื่นแล้วนามาประยุกต์ให้เหมาะสมแก่กลุ่มของตน

32. ดร.ธีทัต ตรีศิริโชติ
1. ประเพณีส่วนบุคคล
2. ประเพณีส่วนรวม

33. ดร.ธีทัต ตรีศิริโชติ
 ประเพณีที่เกี่ยวข้องเฉพาะบุคคลภายในครอบครัวเป็นต้นว่า ประเพณีเกี่ยวกับการ
เกิด ประเพณีการแต่งงาน ประเพณีขึ้นบ้านใหม่ ประเพณีทาบุญบ้าน ประเพณีจัดตั้ง
ศาลพระภูมิ ประเพณีการบวช ประเพณีการทาขวัญ ประเพณีการทาบุญอายุ และ
ประเพณีเกี่ยวกับการตาย

34. ดร.ธีทัต ตรีศิริโชติ
 มักจะเป็นประเพณีการทาบุญ และการสนุกสนานรื่นเริงของกลุ่มชนนั้น ซึ่งถือปฏิบัติ
สืบต่อกันมาได้แก่ ประเพณีทาบุญ ตักบาตร ทาบุญปีใหม่ ทาบุญสงกรานต์
ประเพณีบวชนาค ถวายผ้าอาบน้าฝน ทาบุญทอดผ้าป่า ทาบุญเทศน์มหาชาติ
ทาบุญวันเฉลิมพระชนมพรรษา และทาบุญวันเกิด รวมทั้งประเพณีส่วนรัฐบาลอัน
เป็นประเพณีที่ทางราชการได้จัดขึ้นซึ่งเกี่ยวเนื่องด้วยพระราชพิธีหรือรัฐพิธีต่าง ๆ เช่น
พระราชพิธีบรมราชาภิเษก พระราชพิธีถือน้าพิพัฒน์สัตยา พระราชพิธีฉัตรมงคล
พระราชพิธีพืชมงคลและจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ พระราชพิธีตรียัมปวาย พระราช
พิธีโล้ชิงช้าและพิธีวางศิลาฤกษ์เป็นต้น

35. ดร.ธีทัต ตรีศิริโชติ
 เรื่องของสังคมและวัฒนธรรมเป็นสิ่งที่แยกจากกันไม่ได้เปรียบเสมือนเหรียญเงินที่มี
ด้านหน้าและด้านหลัง สังคม หมายถึง กลุ่มคนที่อยู่รวมกันในบริเวณใดบริเวณหนึ่ง
มาช้านาน จนมีความรู้สึกว่าเป็นพวกเดียวกันและมีภาษา ขนบธรรมเนียมประเพณี
และวิถีทางในการดารงชีวิตร่วมกันเป็นแบบอย่างเดียวกันวัฒนธรรมนั้นหมายถึง
บรรดาขนบธรรมเนียมประเพณี ภาษา และทุกสิ่งทุกอย่างที่คนในสังคมนั้นสร้าง
ขึ้นมาเพื่อดารงชีวิตอยู่ร่วมกัน เพราะฉะนั้นถ้าไม่มีสังคมก็ไม่มีวัฒนธรรม ทั้งสอง
อย่างจึงเป็นของคู่กันอย่างแยกไม่ออก

36. ดร.ธีทัต ตรีศิริโชติ
1. ลักษณะสังคมไทยหมายถึงอะไร
2. สิ่งใดเป็นตัวกาหนดลักษณะสังคมไทย
3. ในความคิดของท่านหากไม่ปฏิบัติตามเรื่องอะไรจึงจะถือว่าผิดในสังคมไทย
4. ”ทาดีได้ดี ทาชั่วได้ชั่ว” จัดเป็นสังคมไทยแบบใด
5. ลักษณะนิสัยของคนไทย หมายถึงอะไร
6. อะไรถือว่าเป็นลักษณะนิสัยของคนไทย
7. ค่านิยมของสังคมไทยในอดีต และค่านิยมของสังคมไทยในปัจจุบัน มีอะไรบ้าง
8. ลักษณะครอบครัวของท่านยังยึดถือค่านิยมแบบใด
9. จงยกตัวอย่างวัฒนธรรมไทยด้านต่าง ๆ ของไทย
10. จงยกตัวอย่าง ประเพณีส่วนบุคคลภายในและประเพณีส่วนรวม มาอย่างละตัวอย่าง
พร้อมอธิบาย