บทที่ 2 โลกและการเปลี่ยนแปลง
•
63 likes•33,341 views
วิชา โลก ดาราศาสตร์ และอวกาศ จัดทำโดย ครูวันวิสา แพนพันธ์ุอ้วน
Recommended
More Related Content
What's hot
What's hot (20)
Viewers also liked
Viewers also liked (10)
Similar to บทที่ 2 โลกและการเปลี่ยนแปลง
Similar to บทที่ 2 โลกและการเปลี่ยนแปลง (20)
More from Ta Lattapol
More from Ta Lattapol (11)
บทที่ 2 โลกและการเปลี่ยนแปลง
- 2. 2 ทฤษฎีการแปรสัณฐานแผ่นธรณี (plate tectonic theory) เป็นทฤษฎีที่ใช้อธิบายการเกิดและการเปลี่ยนแปลงของทวีปและ มหาสมุทร ซึ่งทฤษฎีนี้ได้รากฐานมากจาก • ทฤษฎีทวีปเลื่อน (Continental Drift Theory) ของ Dr. Alfred Wegener • ทฤษฎีพื้นสมุทรแผ่ขยาย (Sea-floor Spreading Theory) ของ Dr. Harry H. Hess โลกและการเปลี่ยนแปลง
- 4. 4 Dr. Alfred Wegener ได้ ตั้งสมมติฐานว่าผืนแผ่นดินทั้งหมดบน โลกแต่เดิมเป็นแผ่นดินผืนเดียวกัน เรียกว่า พันเจีย (Pangaea) ซึ่งเป็น ภาษากรีก แปลว่า แผ่นดินทั้งหมด ทฤษฎีทวีปเลื่อนของ Wegener Dr. Alfred Wegener นักอุตุนิยมวิทยาชาวเยอรมัน
- 6. ทฤษฎีทวีปเลื่อนของ Wegener 6 หลักฐานและข้อมูลทางธรณีภาคที่ทาให้เชื่อว่าทวีปต่างๆใน ปัจจุบันแต่เดิมเป็นแผ่นดินเดียวกันมาก่อนแล้วค่อย ๆ แยก ออกจากกัน Wegener et. al. ได้อธิบายสมมติฐานดังกล่าว โดยมีหลักฐาน และเหตุผล ดังต่อไปนี้
- 7. 7 ทวีปสามารถต่อกันได้พอดี เหมือนต่อจิ๊กซอว์ แต่ไม่สมบูรณ์ เนื่องจากผลจากการกัดเซาะ ชายฝั่ง และการสะสมตัวของ ตะกอนทาให้ขอบของทวีป เปลี่ยนแปลงไป 1. หลักฐานจากรอยต่อของทวีป ทฤษฎีทวีปเลื่อนของ Wegener
- 8. 8 ในปี พ.ศ. 2508 Sir Edward Bullard นักฟิสิกส์ชาวอังกฤษ และคณะได้แสดงให้เห็นว่า สามารถนาทวีปต่าง ๆ มาเชื่อมต่อ กันได้พอดี โดยใช้ขอบทวีปที่ระดับความลึก 2000 เมตร จาก Sir Edward Bullard นักฟิสิกส์ชาวอังกฤษ ทฤษฎีทวีปเลื่อนของ Wegener ระดับน้าทะเล ซึ่งเป็นแนวลาดทวีป (continental slope) เพราะจะเกิดการกร่อน และการสะสมตัวของตะกอนน้อย 1. หลักฐานจากรอยต่อของทวีป
- 10. ทฤษฎีทวีปเลื่อนของ Wegener 10 เป็นกลุ่มหินที่อยู่ในสภาพแวดล้อมที่หนาวเย็น และมีการ ระเบิดของภูเขาไฟเหมือนกัน แนวเทือกเขายังเป็นหลักฐานที่นามาใช้อธิบายการเชื่อมต่อ ของทวีป เช่น แนวเทือกเขา Appalachian กับแนวเทือกเขาที่ พบทางตะวันออกของกรีนแลนด์ ไอร์แลนด์ อังกฤษและ นอร์เวย์ 2. หลักฐานจากความคล้ายคลึงของกลุ่มหินและแนวภูเขา
- 11. ทฤษฎีทวีปเลื่อนของ Wegener 11 พบหลักฐานจาก องค์ประกอบในหินตะกอน รอยขูดในหินแสดงถึงทิศ ทางการเคลื่อนที่ของธาร น้าแข็ง สอดคล้องกันซึ่ง สังเกตจากการรอยขูดในหินที่ พบในทวีปต่าง ๆ 3. หลักฐานจากหินที่เกิดจากการสะสมตัวของตะกอนจากธารน้าแข็ง นักวิทยาศาสตร์เรียกสมัยน้าแข็งที่เกิดขึ้นในช่วงปลาย มหายุคพาลีโอโซอิกนี้ว่า สมัยน้าแข็งคะรู (Karoo Ice Age)
- 12. ทฤษฎีทวีปเลื่อนของ Wegener 12 ธารน้าแข็งโบราณซึ่งถูกพบบริเวณตอนใต้ของแอฟริกาและ อเมริกาใต้ รวมทั้งในอินเดียและออสเตรเลีย แสดงให้เห็นเค้า โครงการเชื่อมต่อกันของผืนทวีปเมื่อครั้งอดีต 3. หลักฐานจากหินที่เกิดจากการสะสมตัวของตะกอนจากธารน้าแข็ง
- 14. ทฤษฎีทวีปเลื่อนของ Wegener 14 4. หลักฐานจากซากดึกดาบรรพ์ ทวีปที่เคยติดกันเป็ น กอนด์วานา พบซากดึกดา บรรพ์ Mesosaurus เป็น สัตว์เลื้อยคลานที่อาศัยในน้า จืด พบเฉพาะบริเวณทวีป อเมริกาใต้ และแอฟริกาตอน ใต้เท่านั้น เนื่องจากเป็นสัตว์ น้าจืด จึงไม่สามารถที่จะว่าย น้าข้ามมหาสมุทรได้
- 17. หลักฐานและข้อมูลทางธรณีวิทยา ที่สนับสนุนการเคลื่อนตัวของทวีป 17 1. เทือกเขาใต้สมุทร (Oceanic Ridge) และร่องลึกใต้สมุทรหรือ ร่องก้นสมุทร (Trench)
- 19. หลักฐานและข้อมูลทางธรณีวิทยา ที่สนับสนุนการเคลื่อนตัวของทวีป 19 3. ภาวะแม่เหล็กโลกบรรพกาล (paleomagnetism) จากหินบะซอลต์ที่มีแร่แมกนีไทต์ (Fe3O4) เป็นองค์ประกอบจากข้อมูล ด้านสนามแม่เหล็ก สามารถ คานวณหาตาแหน่ง ดั้งเดิมของพื้นที่ใน อดีตได้
- 23. กระบวนการที่ทาให้เกิดการเคลื่อนที่ของแผ่นธรณี 23 กระบวนการที่ทาให้เกิดการเคลื่อนที่ของแผ่นธรณี เกิดจาก การถ่ายโอนความร้อนภายในโลก ซึ่งมีเปลือกโลกที่เป็นของแข็ง ห่อหุ้มไว้โดยบริเวณส่วนล่างของสันเขาใต้สมุทร จะมีสารร้อน ไหลเวียนขึ้นมา เมื่อสารร้อนมีอุณหภูมิลดลงจะมีความหนาแน่น มากขึ้น และมุดตัวลงสู่ชั้นเนื้อโลกบริเวณร่องลึกใต้สมุทร
- 24. กระบวนการที่ทาให้เกิดการเคลื่อนที่ของแผ่นธรณี 24 สารร้อนมีการเคลื่อนที่ไหลเวียนเป็นวงจร เรียกว่า วงจรพา ความร้อน (Convention Cell)
- 25. กระบวนการที่ทาให้เกิดการเคลื่อนที่ของแผ่นธรณี 25 วงจรการพาความร้อนทาให้เปลือกโลกบริเวณกลางมหาสมุทร ยกตัวขึ้น หินในเนื้อโลกจะหลอมตัวเป็น แมกมา แทรกดันขึ้นมา บนผิวโลกทาให้เกิดชั้นธรณีภาคใหม่แทรกดันชั้นธรณีภาคเก่าให้ เคลื่อนที่ห่างออกไปจากรอยแยก ขณะเดียวกันยังมีแรงดึงจาก การมุดตัวลงของแผ่นธรณี แผ่นที่มีความหนาแน่นมากกว่าจะจม ลงสู่ชั้นเนื้อโลกในเขตมุดตัว (Subduction Zone) ทาให้แผ่น ธรณีเกิดการเคลื่อนที่
- 27. กระบวนการที่ทาให้เกิดการเคลื่อนที่ของแผ่นธรณี 27 แผ่นธรณี (Plate) มีสถานะเป็นของแข็ง ประกอบด้วยชั้น เปลือกโลกรวมกับส่วนบนสุดของชั้นเนื้อโลก แบ่งเป็น 2 แบบ คือ 1. แผ่นธรณีทวีป (Continental Plate) 2. แผ่นธรณีมหาสมุทร (Oceanic Plate) แผ่นธรณีทวีปจะมีความหนาแน่นน้อยกว่าแผ่นธรณี มหาสมุทร
- 33. ลักษณะการเคลื่อนที่ของแผ่นธรณี 33 แผ่นธรณีแบ่งออกเป็น 2 ชนิด คือ แผ่นทวีปและแผ่น มหาสมุทร แผ่นธรณีเหล่านี้มีการเคลื่อนที่อยู่ตลอดเวลา นักวิทยาศาสตร์และนักธรณีวิทยาได้ศึกษารอบต่อของแผ่นธรณี อย่างละเอียด และสามารถสรุปลักษณะการเคลื่อนที่ของแผ่น ธรณีได้ดังนี้ 1. แผ่นธรณีที่แยกออกจากกัน 2. แผ่นธรณีที่เคลื่อนเข้าหากัน 3. แผ่นธรณีที่เคลื่อนที่ผ่านกัน
- 35. ลักษณะการเคลื่อนที่ของแผ่นธรณี 35 เกิดรอยแตกในชั้นหินแข็ง จนแมกมาสามารถถ่ายโอนความ ร้อนสู่ชั้นเปลือกโลกได้ อุณหภูมิและความดันของแมกมาจึง ลดลงเป็นผลให้เปลือกโลกตอนบนทรุดตัวกลายเป็นหุบเขาทรุด ในระยะเวลาต่อมาเมื่อมีน้าไหลมาสะสมเกิดเป็นทะเลและเกิด เป็นรอยแตกจนเป็นร่องลึก เมื่อแมกมาเคลื่อนตัวแทรกขึ้นมา ตามรอยแตก จะทาให้แผ่นธรณีมหาสมุทรเคลื่อนตัวแยก ออกไปทั้งสองข้าง พื้นทะเลจะขยายกว้างออกไปทั้งสองด้าน เรียกกระบวนการนี้ว่า การขยายตัวของพื้นทะเล 1. แผ่นธรณีที่แยกออกจากกัน (Divergent Plates)
- 37. ลักษณะการเคลื่อนที่ของแผ่นธรณี 37 แนวที่แผ่นธรณีชนหรือมุดซ้อนกันเป็นไปได้ 3 แบบ คือ (1) แผ่นธรณีมหาสมุทรชนกับแผ่นธรณีมหาสมุทร 2. แผ่นธรณีที่เคลื่อนเข้าหากัน (Convergent Plates) ปลายของแผ่นที่มุดลงจะหลอม ตัวกลายเป็นแมกมาและปะทุ ขึ้นมาบนแผ่นธรณีมหาสมุทร เกิด เป็นภูเขาไฟกลางมหาสมุทร เช่น ที่หมู่เกาะมาริอานาส์ อาลูเทียน ญี่ปุ่น ฟิลิปปินส์ จะมีลักษณะเป็นร่องใต้ทะเลลึก มีแนวการเกิด แผ่นดินไหวตามขอบแผ่นธรณีภาคลึกลงไปถึงชั้นเนื้อโลก รวมทั้งมีภูเขาไฟที่ยังมีพลัง
- 38. ลักษณะการเคลื่อนที่ของแผ่นธรณี 38 แนวที่แผ่นธรณีชนหรือมุดซ้อนกันเป็นไปได้ 3 แบบ คือ (2) แผ่นธรณีมหาสมุทรชนกับแผ่นธรณีทวีป 2. แผ่นธรณีที่เคลื่อนเข้าหากัน (Convergent Plates) แผ่นธรณีมหาสมุทรซึ่งหนัก กว่าจะมุดลงใต้แผ่นธรณีทวีป ทา ให้เกิดรอยคดโค้งเป็นเทือกเขาบน แผ่นธรณีทวีป เช่น ที่อเมริกาใต้ แถบตะวันตก แนวชายฝั่งโอเรกอน จะมีลักษณะเป็นร่องใต้ทะเลลึก ตาม แนวขอบทวีปมีภูเขาไฟปะทุในส่วนที่เป็นแผ่นดิน เกิดเป็นแนว ภูเขาไฟชายฝั่ง เกิดแผ่นดินไหวรุนแรง
- 39. ลักษณะการเคลื่อนที่ของแผ่นธรณี 39 แนวที่แผ่นธรณีชนหรือมุดซ้อนกันเป็นไปได้ 3 แบบ คือ (3) แผ่นธรณีทวีปชนกับแผ่นธรณีทวีป 2. แผ่นธรณีที่เคลื่อนเข้าหากัน (Convergent Plates) แผ่นธรณีทั้งสองมีความหนามาก เมื่อชนกันจึงทาให้ส่วนหนึ่งมุดลง อีกส่วนหนึ่งเกยกันอยู่เกิดเป็น เทือกเขาสูงแนวยาวอยู่ในแผ่น ธรณีทวีป เช่น เทือกเขาหิมาลัยใน ทวีปเอเชีย เทือกเขาแอลป์ ในทวีป ยุโรป เป็นต้น
- 41. ลักษณะการเคลื่อนที่ของแผ่นธรณี 41 เนื่องจากอัตราการเคลื่อนตัวของแมกมาในชั้นเนื้อโลกไม่ เท่ากัน ทาให้แผ่นธรณีในแต่ละส่วนมีอัตราการเคลื่อนที่ไม่ เท่ากัน ทาให้เปลือกโลกใต้มหาสมุทรและบางส่วนของเทือกเขา ใต้สมุทรไถลเลื่อนผ่านและเฉือนกัน เกิดเป็นรอยเลื่อนเฉือน ระนาบด้านข้างขนาดใหญ่ขึ้น สันเขากลางมหาสมุทรถูกรอย เลื่อนขึ้นตัดเฉือนเป็นแนวเหลื่อมกันอยู่ มีลักษณะเป็นแนวรอย แตกแคบยาวมีและหรือร่องใต้ทะเลลึก ในบริเวณภาคพื้นทวีป หรือมหาสมุทร เช่น รอยเลื่อนซานแอนเดรียส ประเทศ สหรัฐอเมริกา รอยเลื่อนอัลไพน์ ประเทศนิวซีแลนด์ 3. แผ่นธรณีเคลื่อนที่ผ่านกันหรือเฉือนกัน (Transform Plates)
- 43. การเปลี่ยนลักษณะของเปลือกโลก 43 การเปลี่ยนลักษณะของเปลือกโลก อันเนื่องมาจากการ เคลื่อนที่ของแผ่นธรณี ซึ่งมีลักษณะการเปลี่ยนที่สาคัญคือ 1. ชั้นหินคดโค้ง (fold) การโค้งงอของชั้นหิน เป็นการเปลี่ยนลักษณะของชั้นหินที่ เปลี่ยนรูปแล้วไม่คืนตัว แบ่งได้เป็น 2 ประเภท คือ ชั้นหินคดโค้ง รูปประทุน (Anticline) และชั้นหินคดโค้งรูปประทุนหงาย (Syncline)
- 44. การเปลี่ยนลักษณะของเปลือกโลก 44 2. รอยเลื่อน (fault) รอยเลื่อน (fault) คือ ระนาบรอยแตกตัดผ่านหินซึ่งมีการ เคลื่อนที่ผ่านกัน และหินจะเคลื่อนตามระนาบรอยแตกนั้น เรา สามารถจาแนกรอยเลื่อนออกได้เป็น 3 ประเภท
- 45. การเปลี่ยนลักษณะของเปลือกโลก 45 2. รอยเลื่อน (fault) รอยเลื่อนปกติ (normal fault) มีการเคลื่อนที่ตามมุมเทของ ระนาบรอยเลื่อน โดยที่หินเพดาน มีการเคลื่อนที่ลง หินพื้นมีการ เคลื่อนที่ขึ้น โดยมีมุมเทมากกว่า 45 องศา
- 46. การเปลี่ยนลักษณะของเปลือกโลก 46 2. รอยเลื่อน (fault) รอยเลื่อนย้อน (reverse fault) มีการเคลื่อนที่ตามมุมเทของระนาบ รอยเลื่อน โดยที่หินเพดานมีการ เคลื่อนที่ขึ้น หินพื้นมีการเคลื่อนที่ลง โดยมีมุมเทมากกว่า 45 องศา แต่ถ้า มีมุมน้อยกว่า 45 องศา จะเรียกว่า รอยเลื่อนย้อนมุมต่า (trust fault)
- 47. การเปลี่ยนลักษณะของเปลือกโลก 47 2. รอยเลื่อน (fault) รอยเลื่อนตามแนวระดับ (strike-slip fault) มีมุมเทของ ระนาบรอยเลื่อน มีค่า 90 องศา และหินจะเคลื่อนที่ในทิศทาง เดียวกับแนวระดับของระนาบ รอยเลื่อน