pengenalan kpd bentuk2/entiti perniagaan

1. ENTITI PERNIAGAAN
PengenalanEntiti Perniagaan
Tiada usahawandapatmenafikanbahawacabaranperniagaansemakinbertambahdi alaf baruini.
Perniagaanmerangkumi semuaaktiviti danusahayangmenyediakanbarangandanperkhidmatanyang
perluuntuksesuatusistemekonomi (M.B.Mudaet.al.,m.s3)
Kejayaansesuatuperniagaanamatdipengaruhi olehjenisentiti yangdipiliholehseseorangpeniaga.
Malangnya,kebanyakanpeniagatidakbegitusedardanfahamtentangkepentinganentiti perniagaan
yang tepatatau betul.
(a ) PengertianEntiti Perniagaan
Entiti perniagaanmerupakansatubadanperniagaanyangmempunyai fungsi tersendiri (M.B.
Muda et.al.,m.s28). Olehitu,perniagaanbolehdikelaskanberdasarkanbentukpemilikanperniagaan,
aktiviti perniagaanyangdijalankan,sektorindustri di manaperniagaanituberoperasi,jeniskeluaran
yang diterbitdandipasarkandanjugaperingkatperniagaan dalamaliranindustri.
Sebelumbentuk-bentukperniagaanditerangkandenganlebihlanjut,lebihbaikbeberapakonsepasas
perniagaandifahami dahulu.Antaranyaialah:-
i. KonsepLiabiliti Perniagaan
Usahawan-usahawanyangmenceburidiri dalambidangperniagaanseringmenghadapipelbagai risiko
terutamanyasyarikatperniagaanyangmempunyailiabilititidakterhad.Liabilitiperniagaanadalah
tanggungandan tanggungjawabyangperludipikul olehperniagaanmulai sekarang(tempohsemasa)
hinggapada masa hadapansebelumliabiliti tersebutdijelaskanpadajangkamasayangtelahditetapkan
(ZumilahZainalaludin,m.s31).Padadasarnya,liabilti perniagaandibahagikankepadaduajenisyang
utama iaituliabiliti terhaddanliabiliti tidakterhad.
Liabiliti terhadmerupakantanggunganperniagaanyangterhadkepadajumlahpelaburanyangtelah
dilaburkandalamperniagaanyangberkenaan.Sekiranyapemilikperniagaantidakmampumenjelaskan
segalatanggunganperniagaanapabilaperniagaannyagulungtikar(gagal), makaasetperibadi pemilik
perniagaantidakakanterlibatlangsungdalammelunaskantanggunganperniagaannya.Ini bermaksud
pemilikperniagaanyangberliabiliti terhadhanyaakankehilanganjumlahmodal yangdilaburkandalam
perniagaansahajabagi tujuan melunaskanliabititi perniagaantadi.Perniagaansendirian,perniagaan
awam ataupunperniagaanperkongsianbolehdidaftarkansebagai perniagaanberliabilititerhad.Nama
perniagaansendiriandanperniagaanperkongsianyangberliabiliti terhadperludiakhiri dengan
perkataan“Sdn.Bhd.” atau “Bhd.”Contoh:AddisonWesleyLongmanBhd.Perniagaanawampulaperlu
menunjukkanperkataan“PLC”padahujungnamaperniagaan.Contoh:OlympiaPlc.,TanjongPlc.
Pemilikperniagaanyang berliabiliti tidakterhadperlu melibatkanassetperibadi dalammelunaskan
tanggunganperniagaansekiranyaperniagaannyamengalami sesuatuyangmalang.Ini bermakna

2. tanggunganperniagaantidakterhadkepadajumlahpelaburanyangpemiliklaburkanpadaperniagaan
yang berkenaan.Contoh:SyarikatHazami,KedaiRuncitCheongFatt.
ii. KonsepSendiriandan Awam
Negara-negarayangmengamalkansystemekonomi campuranseperti MalaysiadanBritainmempunyai
perniagaansendiriandanjugaperniagaanawam.
Perniagaansendirian(privateenterprise) merujukkepadaperniagaanyangdimiliki dandiusahakanoleh
individu-individutertentu(someof the public) yangbiasanyabermatlamatkankeuntungan.Entiti
perniagaansendirianmenjalankanberbagai-bagai aktivitiperniagaan.Syarikat-syarikatperniagaandan
korporatadalah entiti perniagaanyangtergolongdalamkategori ini.Contoh:Kedai GuntingXYZ,Public
Bank Berhad.
Perniagaanawam(publicenterprise) pulamerujukkepadaentiti perniagaanyangdimiliki olehNegara
(all of the public).Perniagaan awamditadbirolehkerajaanpusatataupunkerajaantempatan.
Perniagaanawamlazimnyaberfungsi sebagaiagenpelaksanadasar-dasarawamkerajaandan
matlamatnyaialahsemata-matamatlamatsosial.Contoh:JabatanPengangkutanJalan,Perbadanan
KemajuanNegeri.
2.2 Bentuk-bentukPemilikanPerniagaan
Salahsatu asas untukmengelaskansesuatuperniagaanialahpemilikanperniagaanitusendiri.Pemilikan
perniagaanmelihatperspektif pemilikatautuanpunyaperniagaan.Terdapatempatbentukpemilikan
perniagaaniaitupemilikantunggal (soleproprietor),perkongsian(partnerships),syarikat/korporatdan
koperasi.Setiapbentukpemilikanperniagaanyangtersebuttadi mempunyaiciri-ciri,kelebihandan
kelemahantersendiri.
(a) PemilikanTunggal (Sole Proprietor/ Trader)
Bentukperniagaanini sepertikedai runcit,pasarmini,warungpalingbanyakterdapatdi Negarakita,
Malaysia.Ciri-ciri utamabentukperniagaaniniialah:
i. Dimiliki olehseorangpemiliksahaja.Pemilikberperanansebagai pengurusdanpekerja
perniagaan.Kadang-kalapemilikperniagaandibantuolehahli keluargaataupunsatuataudua orang
pembantuyangdigaji.
ii. Modal perniagaandisumbangkanolehpemiliksendiridaripadahasil tabunganataupinjaman
daripadakeluarga.
iii. Pemilikperniagaanini mestimendaftarkanperniagaannyadenganPejabatPendaftarPerniagaan.
Pendaftaranperniagaanbolehdibuatdenganmenggunakannamapemilikseperti Kedai RuncitAhmad
Kamal ataupunnama perniagaanseperti PasarMini PongsuSeribu.
iv. Pemilikantunggal merupakansejenisperniagaanyangmenjualsatujenisprodukatau
perkhidmatanyangtidakmemerlukanmodal yangbesar.

3. KelebihanPemilikanTunggal
i. mudahditubuhkan,dikembangkandandibubarkan.
ii. kos penubuhandan kosoverhedperniagaanrendah.
iii. pemilikperniagaanbebasuntukmengurus,mengawal danmembuatkeputusanperniagaan
iv. pemilikperniagaanmendapatkepuasanyanglebihkeranasegalauntungdanrugi menjadi
tanggungannya,memberilayanansecaraperibadi kepadapelanggan.
v. cukai pendapatansecaraperseorangandanakaunperniagaantidakperludiauditsemasa
dilaporkankepadaLembagaHasil DalamNegeri (LHDN).
KelemahanPemilikanTunggal
Perniagaanpemilikan tunggal jugamempunyaibeberapakelemahan.Antarakelemahan-kelemahannya
ialah:
i. aset peribadi pemilikperniagaanberisikotinggi keranabentukperniagaanini berliabiliti tidak
terhad.
ii. modal,ideadankemahiranpengurusanpemilikperniagaanyangterhadmenyukarkan
pengembanganperniagaan.
iii. masa kerjapemilikperniagaanpanjangdantidakbebasuntukbercuti panjang.
(b) Perkongsian(Partnerships)
Perniagaanperkongsianmerupakanlanjutandaripadaperniagaantunggal. Bentukperniagaanini
dibentuksecaragabungandandiusahakanolehduaorangatau lebihdenganmatlamatmemperoleh
keuntungan.Pemilik-pemiliknyadikenalisebagai rakankongsi perniagaan.Terdapatbeberapajenis
rakan kongsi perniagaan.Antaranyaialah:
i. Rakan Kongsi Umum
 mempunyai liabilitiyangtidakterhad
 sangat aktif dalamaktiviti operasiperniagaan
 menyumbangkanmodal
ii. Rakan Kongsi Terhad
 mempunyai liabilititerhad
 tidakaktif dalamaktiviti operasi perniagaan

4.  menyumbangkanmodal
iii. Rakan Kongsi Lelap/ Tidur (SleepingPartners)
 menyumbangkanmodal
 berhakmenerimakeuntungan
 tidakaktif dalamaktiviti operasi perniagaan
iv. Rakan Kongsi Nominal
 tidakmenyumbangkanmodal
 membenarkannamadigunakan
 orang yangberpengaruh/mempunyai tahapkredibiliti yangtinggi
 turut menanggungsegalaliabilitiperkongsian
Ciri-ciri BentukPerniagaan Perkongsian
i. Jumlahmodal yangdisumbangkanolehrakan-rakankongsiberasaskansyarat-syarat/
persetujuanyangtermaktubdalamperjanjianbertulisyangdikenali sebagai ArtikelPerkongsian(Articles
of Partnership).
ii. Jumlahkeuntungandiagihkankepadasemuarakankongsi perniagaanberdasarkansyarat-syarat/
modal yangtelahdinyatakandalamArtikel Perkongsian.
iii. Sekurang-kurangnyaduaorangpemiliktetapi tidakmelebihi 20orang bagi perniagaanbiasa,10
orang bagi bank,bilanganrakankongsi tidakterhadbagi bidangprofessional.
iv. DidaftarkandenganPejabatPendaftarPerniagaan(ROB). Bolehmendaftarkanperniagaan
perkongsiandenganmenggunakannamaperniagaanataunamarakan-rakankongsi.
v. Liabiliti perniagaantidakterhadkecualibagi pekongsiberhad.
vi. Aktiviti operasianperniagaandiuruskanolehrakankongsi yang aktif.Sebagai balasan,rakan
kongsi berkenaandibayargaji /elaunmengikutsyarat-syaratperjanjian.
vii. Perniagaanperkongsiantidakdikenakancukai perniagaan.Rakan-rakankongsi perlumembayar
cukai pendapatanperseorangan.

5. KelebihanPerniagaanPerkongsian
i. Mudah ditubuhkan.Perniagaanperkongsianmerupakanlanjutandaripadaperniagaansecara
pemilikantunggal.Olehitu,proseduruntukmenubuhkanperniagaanperkongsiantidakbanyak
perbezaannyaberbandingdenganperniagaansecarapemilikantunggal.
ii. Penggabunganbanyakideaterutamanyapadaperingkatawal penubuhanperniagaan
perkongsian.Keupayaanberfikirdaripadaidearakankongsi yangbanyakdapatmemberi kelebihan
keyakinankepadaperniagaanperkongsianuntukberhadapandenganpesaing-pesaingyangsediaada
dalampasaran.
iii. Dapat menggemblengkantenaga,kemahirandankepakaranyangberlainan.Perbincangandan
pengkhususanbolehdilakukanantararakan-rakankongsi.
iv. Mudah mendapatkansumberkewangan terutamanyadaripadainstitusikewangan.Pihakbank
atau syarikatkewangan(Finance) mempercayai bahawarakankongsi yangramai memudahkan
perniagaanperkongsianuntukmelangsaikanobligasinya.
v. Dapat mengembangkankemampuanperniagaan.Denganmodal yangmencukupi hasildaripada
sumbanganekuiti rakankongsi,perniagaanperkongsiandapatmerebutpeluangperniagaanserta
memajukanperniagaannyadenganmudah.
vi. Perniagaanperkongsiantidakdikenakancukai perniagaan.Berdasarkankeuntungan yang
diterima,rakankongsi perniagaanperkongsianmasing-masingdiwajibkanolehundang-undanguntuk
menjelaskancukai pendapatanperseorangankepadaLembagaHasil DalamNegeri.
KelemahanPerniagaan Perkongsian
i. Liabiliti /Tanggunganyangtidakterhad.Semuarakankongsi perniagaanperkongsianberliabiliti
tidakterhadkecuali pekongsi-pekongsi berhad.Ini bermaknasekiranyaperniagaanperkongsianitu
terpaksamenggulungtikar,pihakpemiutangbolehmenuntuthutangnyadaripadaasetperibadirakan
kongsi perniagaanitu.
ii. Mudah berlakukonflikatausalahfaham.Rakankongsi yangramai mudah mempengaruhi
pembuatankeputusan.Pendapatdankarenahrakankongsi yangberbeza-bezaseringkali menjadi
punca perselisihanfahamataupertelingkahan.Masalahini akanmenjejaskankeharmoniandi kalangan
rakan kongsi perniagaanitu.
iii. Kewujudanperniagaanperkongsiantidakkekal.Sekiranyaseorangrakankongsi menarikdiri
daripadaperniagaanperkongsian,meninggal dunia,tidaksiumanataudiisytiharkansebagai muflis,

6. maka perkongsianitudengansendirinyaterbubar.Jikarakan-rakankongsi yanglaininginmeneruskan
perniagaanperkongsianitu,merekaperlumendaftarkansemulaperniagaanperkongsianitudengan
PejabatPendaftarPerniagaan (ROB).
iv. Pemilikanperniagaansukaruntukdipindahkan.Berdasarkanundang-undangperniagaan,hasrat
seseorangrakankongsi untukmemindahkanpemilikanperniagaannyaperlu,terlebihdahulu,
mendapatkanpersetujuandaripadarakan-rakankongsiperniagaanyanglain.Jikatidak,pemindahan
pemilikanperniagaanituadalahtidaksah.
(c) PerbadananKorporat
Perbadanankorporatmerupakansuatubentukperniagaanyangditubuhkandibawahkuasaundang-
undang(AktaSyarikat) dandidaftarkanmelalui PendaftarSyarikat.Ini bermaknaperbadanankorporat
yang berdaftarbolehmenjalankanaktiviti-aktiviti perniagaan,memiliki ataumenjual harta,meminjam
wang,mengambil dandiambil tindakanolehmahkamahdanmembuatsebarangperjanjiandengan
sebarangorganisasi (ZumilahZainalaludin,1999,m.s 40).
Ciri-ciri BentukPerbadanan Korporat
Terdapattiga jenisperniagaansecaraperbadanankorporatiaitusyarikatsendirian(swasta),syarikat
awam,dan badan berkanun.Selainitu,perbadanankorporatjugabolehdikelaskankepadasyarikat
berhadatau syarikattidakberhad.Syarikatberhad,tidakkirasyarikatsendirian(swasta) atausyarikat
awam,dibahagikankepadasyarikatberhaddenganjaminan,syarikatberhaddengansahamdansyarikat
berhaddenganjaminandansaham.
i. Syarikat SendirianBerhad (Swasta)
 Syarikat-syarikatsendirianberhadbolehdikenali denganmudah.Tiap-tiapnamasyarikat
sendirianberhaddiakhiri denganperkataansendirianberhadatauSdn.Bhd.
 Pemilikataupemegangsahamsyarikatsendirianberhadterdiridaripada2hingga50 orang.
Semuapemilikperniagaanberliabiliti terhad.
 Pemilik/pemegangsahamsyarikatsendirianberhadyangmenyumbangmodal perniagaan.
Merekadilarangsama sekali untukmengutipmodal daripadaorangawam.
 Saham syarikatsendirianberhadbolehdijual beli tetapitidakdilakukansecaraterbukadi
pasaran.
 Pemegangsahamyangmemiliki 51% atau lebihdaripadajumlahsahambiasasyarikatsendirian
berhad,berhakuntukmengawal syarikatsendirianberkenaan.
ii. Syarikat Awam Berhad

7.  Syarikatawamberhadbolehdikenalimelaluiperkataan“Berhad”/Bhd.Di hujungnamasyarikat
berkenaan.Terdapatduajenissyarikatawamberhadiaituyangtersenarai di bursasaham
seperti BursaSahamKualaLumpur (BSKL) dansyarikatawam tidaktersenarai.
 Modal syarikatawamberhaddikumpulkanmelalui penjualansahamdanbonkepadaorang
awam.
 Pemegangsahamsyarikatawamberhadbebasmenjual danmembeli sahamdi pasaransaham
(BSKL).Ini bermaknapemindahansahamsyarikattidakperlumendapatpersetujuanpemegang-
pemegangsahamlaindalamsyarikat.
 Bilanganminimumpemegangsahamadalah2orang dan bolehmelebihi50 orang.Jumlah
pemegangsahamitubergantungkepadajumlahsahamyangdipegangolehahli-ahli syarikatdan
jenissahamyangditerbitkan.
 Pemilikperniagaanini berliabiliti terhadterhadapjumlahmodal yangdilaburkandalam
perniagaan.
iii. Syarikat Awam Berhad Dengan Jaminan
 Dimiliki olehramai pemilikseperti persatuan-persatuan.
 Tidakbermotifkankeuntungan, hanyabertujuanuntukmenjagakebajikanparapelabur
perniagaan.
 Dijaminolehkerajaanatauagensi kerajaan.
iv. Badan-badan Berkanun
 Ditubuhkanolehpihakkerajaanyangbertujuanuntukmembangunkansesuatuindustri atau
menjagakepentinganrakyat jelata.
 Dibentukdi bawahAktaParlimen.
 Badan-badanberkanunyangmenjalankanperniagaansepertiPerbadananKemajuanEkonomi
Negeri,FELDA,LembagaPertubuhanLadangdikenali sebagai perusahaanawam.
 Beberapa badan berkanun diMalaysia telah diswastakan melaluiDasarPenswastaandan
Persyarikatan mulaitahun-tahun 1980-an.Antaranya,SistemTelekomMalaysia,MAS,Tenaga
Elektrik Nasional,Perkhidmatan Pos,Lembaga HasilDalamNegeri(LHDN),Universiti Malaya
(UM) dan sebagainya.Saham-sahambadan-badan berkanun berkenaaan telah dijualkepada
masyarakatumum.

8. KelebihanPerniagaanPerbadanan Korporat
 Liabiliti pemilikterhadkepadajumlahmodal yangdilaburkan.
 Statusperundanganjelasdanperludipatuhi dengantepat.Pemegang-pemegangsaham
dilindungiolehundang-undang.
 Modal yangbesar memudahkanperniagaanberkembang.
 Bentukperniagaansecaraperbadanankorporatlebihstabilkeranaiaentiti berasingandengan
pemilikperniagaan.
 Pengurusanperniagaansecaraperbadanankorporatlebihefisyenkeranaiaduruskanoleh
kumpulanpengurusanprofessional.
KelemahanPerniagaan Perbadanan Korporat
 Operasi perbadanankorporatdikawal olehundang-undangyangketat.
 Pengurusanperbadanankorporatdikawal olehlembagapengarahdanbukanpemilik
perniagaan.Pengurusan danpemilikperniagaankhususnyasyarikatawamdipisahkan.
Pembazirandansalahgunakuasa mungkindanmudahberlaku.
 Cukai yang dikenakanke atasperbadanankorporatadalahlebihtinggi berbandingdenganlain-
lainbentukperniagaan.Cukai-cukaiituterdiri daripadacukai ke ataskeuntungansyarikatyang
belumdiagihkandancukai ke atasdividenyangdiperolehi olehtiap-tiappemegangsaham.
 Laporan kewangansyarikatperludiauditolehjuruauditbertauliahsebelumdiedarkankepada
pemegang-pemegangsaham.
 Laporan tahunanperbadanankorporatperludikemukakankepadaPendaftarSyarikatdan
pemegang-pemegangsaham
 Prosespenubuhandanpendaftaranperbadanankorporatlebihsukardankompleksberbanding
perniagaansecarapemilikantunggal danperkongsian.
(d) Koperasi
Koperasi merupakansuatuentiti perniagaanyangditubuhkansecarasukarelauntukmenjagakebajikan
ahli-ahlinyaberdasarkankonsepkerjasamadansemangattolong-menolong.Terdapatduabentuk
koperasi,iaitukoperasiyangkeahliannyaterhadkepadasesuatujenispekerjaan,kawasandanlatar
belakangseperti Koperasi Guru-guruSemenanjungMalaysia,Koperasi KesatuanPerkhidmatan
PerguruanKebangsaan(KPPK) dankoperasi yangkeahliannyaadalahbebassepertiKoperasi Perumahan,
Koperasi Pengguna.

9. Ciri-ciri Koperasi
i. Modal koperasi diperolehi melalui yuransamaada yuranbulananataupunyurantahunanyang
dibayardan saham-sahamyangdibeli olehahli-ahlinya.
ii. Tiap-tiapahli koperasi diwajibkanmembeli sekurang-kurangnya100 unitsaham tetapi tidak
melebihi satuperlimadaripadajumlahmodal koperasi.
iii. Tiap-tiapahli koperasi mempunyaihanyasatuundi dalamsebarangperlantikan
jawatan koperasi.
iv. Koperasi diurusdanditadbirkanolehahlilembagapengarahyangdilantikolehahli-ahli koperasi
semasaMesyuaratAgungTahunan.
v. Pengurusanhariankoperasi dikendalikanolehjawatankuasapengurusanyangdilantikoleh
LembagaPengarahKoperasi.
vi. Koperasi wajibdidaftarkandenganJabatanPembangunanKoperasi.
vii. Keuntungankoperasi diagihkankepadaahli,samaadasatu kali ataudua kali setahun,dalam
bentukdividenataubonusataukedua-duanya.
KelebihanKoperasi
i. Mengutamakankebajikandankepentinganahlidanbukanhanyamencari keuntungan.
ii. Menggemblengkantenaga,modal danmengumpul orangyangberminatuntukmeningkatkan
kedudukanekonomi masing-masingmelalui konsepkerjasama.
KelemahanKoperasi
i. Aktiviti koperasidikuasai olehahli-ahlilembagapengarah keranaahli-ahli koperasi kurangaktif.
ii. Operasi koperasi dikawal rapi olehJabatanPembangunanKoperasi.Jikakoperasi tidakmematuhi
peraturanoperasi,pihakpendaftarJabatanPembangunanKoperasi (JPK) berhakuntukmenutupoperasi
koperasi berasaskankuasayangada padanya.
iii. Laporan kewangankoperasi perludiauditolehjuruauditdalamandanjugajuruauditluaranyang
bertauliah.
iv. Mesyuarat agungtahunanyang dihadiri olehramai ahli mungkinbolehmenggugatsistem
pengurusankoperasi.
(e) Usahasama (JointVenture)

10. Usahasama merupakansuatujenisperniagaanperkongsianyangbersifatsementarauntuktujuan
menyempurnakansesuatukerja,projekatautugaskhasdalamjangkamasa tertentuseperti musim
perayaan.
Apabilakerja,projekatautugaskhasituselesai,makajenisperniagaanperkongsianini akandibubarkan.
Ini bermaknabahawajangkahayat perniagaansecarausahasamabergantungkepadapelaksanaan
sesuatukerja,projekatautugaskhas.
(f) Sindiket
Sindiketadalahpertubuhanduaataulebihjenisperniagaanyangmengutamakankeuntunganatau
sebarangfaedah.Sindiketjugaberperanansebagai persatuanuntukmemberiperlindunganke atashak
dan kepentinganahli-ahlinya.
2.3 Industri Kecil dan Sederhana(IKS)
(a) Pengenalan
Negarakita,Malaysia,merupakansebuahNegarayangamatbertuahkeranakaya dengansumberbahan
mentah.PenerokaanterhadapsumberbahanmentahtelahbanyakmembantupembangunanMalaysia,
baikdari segi infrastruktur, tahapekonomi ataupunkualiti hiduprakyatMalaysia.
Prosestransformasi sumberbahanmentahternyatamelibatkanpeningkatanmendadaksektorekonomi
Malaysia,khususnyapadabidangpembuatandanpengeluaranbarangan.Pertumbuhandan
perkembanganekonomi Malaysiayangpesattelahmemberi peluangyanglebihmeluaskepada
pembangunanindustri kecil dansederhana(IKS).Penglibatanindustrikecil dansederhanayangmeluas
yakindapatmemperkukuhkanstrukturasaspembangunanbidangperindustriannegara.Padamasa
yang sama,keseimbanganantarapenglibatansyarikat-syarikatasingdenganusahawantempatan
tercapai.
(b) Definisi Industri Kecil dan Sederhana (IKS)
Banyakdefinisi tentangindustrikecil dansederhanatelahdikemukakanolehindividu,penyelidik, ahli
akademik,penggubal dasar,agensi daninstitusi.Walaubagaimanapun,di Malaysia,tidakadasatu
definisiyangkhusus,rasmi,sahdanditerimasecaraumum.MenurutMoha Asri Abdullah(1997),
kelemahanini tidakharusdijadikanhalangankepadausahauntukmemperakukandefinisiindustrikecil
dan sederhana.
Maka, industri kecil dansederhanadirujuksebagai industri yangberoperasi dengansaizpekerjayang
kurangdaripada200 orang secara penuhmasa(Moha Asri Abdullah,1997, m.s.9)

11. (c ) KepentinganPerniagaanKecil dan Sederhana KepadaNegara
Data daripadaJabatan PerangkaanMalaysiamenunjukkanbahawaperatusandaripadajumlah
pertumbuhankilangdalamsektorperkilangantelahmerosotpadapertengahan90-an.(Misalnya,kadar
pertumbuhansektorperkilanganpada1975 ialah92.4 %,manakalapada 1995, sektorini hanya
menujukkanpertumbuhansebanyak88.9% ).
Namun,penurunanperatusanini tidakbermaksudbahawasumbangandanperananindustri kecil dan
sederhanakepadapembangunanekonomi Malaysiatelahkurangpenting.Penurunanperatusan ini,
sebenarnya,disebabkanolehsebahagianbesardaripadaindustri kecildansederhanatelahberkembang
besardan tidaklayaklagi dikategorikansebagaiindustri kecildansederhana.Di sampingitu,terdapat
jugaindustri kecil dansederhanayangterletakdi kawasanterpencil danpedalamantidakdiambil kira
dalamsystempembancian.
Sumbangandankepentinganindustri kecil dansederhanadi Malaysiasecarakeseluruhannyadapat
dibincangkandalambeberapaaspek.Antaranyaialah:
i. MembukaPeluangPekerjaan
Penggunaantenagaburuhsecaraintensif dalamteknikpengeluaranindustrikecil dansederhanaterus
dapat membukalebihbanyakpeluangpekerjaandalambeberapafungsi pengeluarandanoperasinya.
Industri kecil dansederhanalebihcenderunguntukmenggunakantenagaburuhsecaraintensif untuk
menandingi kospengeluaran.Masalahmodal,teknikdanteknologiyangcanggihuntukbarangan
tertentusecarakecilantidakmudahdiperolehi sertakuasabeli yangkecil industri kecil dansederhana
tidakmenggalakkannyamengamalkanmodal /kapital secaraintensif.
ii. Tabungan Dalam Ekonomi
Penglibatanindustri kecil dansederhanadalamekonomi banyakmembantudalammeningkattabungan
modal negara.Dapatan kajiantentangoperasi industrikecil dansederhanamenunjukkanbahawa
sebahagianbesarsumbermodal datangnyadaripadausahawansendiri,keluargaataurakan.Olehitu,
industri kecil dansederhanamenjadi sumberpentingkepadajumlahtabungandansimpanannegara.
Pada masa yangsama, industri kecil dansederhanaturutmembantudalammengurangkankadar
perbelanjaanpendudukdanseterusnyakadarinflasi.
Seterusnya,industri kecildansederhanajugamembelidanmenggunakanmesinperalatanyangmudah
atau yang terpakai dalamusahamenjimatkanasettetapmereka.Dari segi ekonomi,penggunaanmesin
dan peralatanseperti ini olehindustri kecildansederhanadapatmembantumengurangkanmodal dan
kosmereka.
Di sampingitu,industri kecildansederhanajarangmelibatkanpenggunaanbahan-bahanmentahimpot
berbandingdenganfirma-firmabesar.Hal ini pulamembantuNegaramenjimatkanpertukaranwang
asingdan seterusnyadapatmenggalakkanpertumbuhansektor-sektorekonomiyanglain.
iii. PengagihanPendapatan

12. Kepentingan industri kecil dansederhanayangseterusnyadapatdilihatdari aspekpengagihansemula
pendapatandi kalanganpenduduk.Industri kecil dansederhanalebihcenderungmembayargaji,faedah
dan menawarkanpekerjaankepadapekerja-pekerjayangbukandaripadakalanganyangmahirdan
profesional.Penglibatanpengusaha,pemilikdanpekerjadalamindustri kecil dansederhanaboleh
membantumerapatkanjurangpendapatandi kalanganpenduduk.Denganperkataanlain,penglibatan
merekameningkatkanpendapatanyanglebihketaradi kalanganpenduduk.
iv. Latihan Kepada Pekerja dan Pengusaha
Industri kecil dansederhanajugamemainkanperananyangpentingdalammelatihpekerja,pengusaha
dan bakal pengusaha.Peningkatanmerekadalamkemahirandanpengetahuansecara langsung
membantumengendalikanselok-belokoperasi perniagaandenganlebihberkesandanterusbergantung
hidupkepadaperniagaanyangberkenaan.
v. MemperkukuhkanStruktur Asas Industri Negara
Di sampingitu,industri kecildansederhanabanyakmembantudalammengembangdan
memperkukuhkanstrukturasasekonomi danindustrinegarayangsediaada.Industri kecil dan
sederhana,sebenarnya,merupakanindustri pelengkapkepadakeperluandanpembangunan
kebanyakansyarikatgergasi antarabangsa(MNCs).Penglibatanindustri kecildansederhanayanggiat
dan dalampelbagai sectormembolehkanasasindustri yangmantapdankukuhdantidakakan tergugat
dan terjejasapabilasyarikatgergasi antarabangsayangberoperasi di sesuatunegaraitumenarikdiri
daripadaoperasi danpelaburanmereka.
vi. Memenuhi Citarasa dan KeperluanPendudukTempatan
Industri kecil dansederhanaamatpentingdari segi memenuhicitarasadankeperluanbarangan
sebahagianbesarpenduduktempatanyangberpendapatanrendah.Industri kecildansederhana
denganpenyesuaianmerekakepadaintensiftenagaburuh,banyakmengeluardanmenghasilkan
barangan danperkhidmatanyangtidakdapatdihasilkanolehsyarikatbersaizbesartermasuksyarikat
gergasi antarabangsa.Contohnyapengeluaran danpembuatanbaranganmakanan,pakaian,perabot,
logam,peralatangetahdanplastik.
(d) Galakan Kerajaan Untuk Industri Kecil dan Sederhana
Sejakkebelakanganini,industri kecil dansederhanaseringkali mendapatperhatiandangalakanyang
meluasdaripadabanyakpihakterutamanyakerajaan.
Dalamusaha untukmenggalakkanlebihramai pendudukterutamanyausahawanBumiputera
berkecimpungdalamindustri kecil dansederhana,kerajaanMalaysiamenerusi agensi-agensinyatelah
menyediakanpelbagaigalakandanprogramsokongankepadamerekayangberpotensi danberminat
dalambidangindustri kecil dansederhana.Antaragalakandansokonganyangdisediakanolehkerajaan
dapat dibahagikankepadalimakategori yangutama,iaitu
i. bantuankewangandankemudahankredit

13. Misalnya,pinjamandaripadaSyarikatJaminanKredit(CGC),pinjamandankemudahankreditMARA,
pinjamandaripadaTabungUsahawanBaru, pinjamandaripadaTabungPemulihanUsahawan,pinjaman
dan kemudahankreditdaripadabank,bankperdagangan,banksaudagar,syarikatkewanganberlesen
dan institusi pembangunan,kemudahankreditSkimPembayaranKreditEksport.
ii. bantuanlatihanteknikdanpelajaranvokasional
PerbadananDayaProduktiviti Negara(NPC) danPusatPembangunanUsahawanMalaysia(MEDEC)
menyediakanprogrampembangunanusahawandanpengurusanperniagaan.
SMIDEC, InstitutPiawai danPenyelidikanIndustri Malaysia(SIRIM),InstitutPenyelidikanPerhutanan
Malaysia(FRIM),PusatInstruktordan LatihanKemahiranLanjutan(CIAST), Institut-institutLatihan
perindustrian(ILP),InstitutkemahiranMARA (IKM),GIATMARA menawarkankursus-kursusteknikaldan
kemahiranpekerjajangkapendek.
iii. bantuankhidmatnasihatdankonsultasi lanjutan
NPC,SMIDEC, institusi kewangan,SIRIM,MARDI,MEDEC menawarkanbantuankhidmatnasihat
pengurusandanpeningkatankawalankualitidanperkembanganrekabentukkepadaindustri kecildan
sederhanadi Malaysia.
iv. bantuanpemasarandan penyelidikanpasaran
MEDEC, NPC,BankPembangunan, SMIDEC,MARA,FAMA menyediakanbantuanpengurusanasas
pemasaranyangbertujuanuntukmeningkatkanpasaranbarangankeluaranindustri kecil dan
sederhana.
v. penyediaankemudahaninfrastruktur
UDA membantuindustri kecil dansederhanauntukmendapatkantapak,bangunandanruangpejabat
yang sesuai di kawasanBandar,MARA menyediakantapak-tapakkilangdanperniagaankepada
usahawandan peniagaBumiputeradi Malaysia,MIEL bertanggungjawabuntukmembangunkanestet
perindustriandi Malaysia,TamanTeknologi Malaysia,ZonPerdaganganBebas(FTZ).
Sehinggake hari ini hamper13 kementeriandanhamper30 agensi kerajaanyangterlibatsecara
langsungdantidaklangsungdalammenawarkanpelbagai jenisprogrambantuandangalakankerajaan
dalampembangunan industri kecil dansederhanadi Malaysia.
(e) Perniagaan Huluan dan Hiliran
Entiti perniagaanadalahsesuatuorganisasi yangamatdinamik.Iasentiasamengalami perkembangan
dan pertumbuhan.Pertumbuhanentiti perniagaanbolehdiukurmengikutperingkatpenggunaaninput.
Antaranyaialah:
i. PerniagaanHuluan (Up-streamBusiness)

14. Perniagaanpadaperingkathuluanbererti bahawaperniagaanberkenaanmelibatkanaktiviti yang
berasaskansumber-sumberasli /semulajadi sepertibahangalian,tanaman,ternakandansebagainya.
Contoh:SyarikatAyamasyangmembekalkanayamsebagai inputuntukayamgorengrestoranKFC
dikatakanmenjalankanperniagaanpadaperingkathuluan.
ii. Perniagaan Hiliran(Down-stream Business)
Perniagaanpadaperingkathiliranbererti bahawaperniagaanberkenaanmelibatkanaktiviti-aktiviti
perniagaanyangdikembangkandaripadaperniagaanlainsepertipemprosesan,pembuatan,
pengilangan,perkhidmatandansebagainya.Contoh:RestoranKFC,ayamgorengKFCyangdijual adalah
hasil pemprosesanayamsegaryangdibekalkanolehSyarikatAyamas.
Entiti perniagaanjugabolehdikenalpasti melalui fokuspasarandanaktiviti pembuatannyaiaitusama
ada domestik(tempatan) ataupunantarabangsa.
iii. Perniagaan Domestik(Tempatan)
Perniagaanini hanyaberoperasi di dalamsesebuahnegara,bermuladenganpengeluarandandiikuti
denganpemasarandanjualan.Keluaranperniagaandomestikbertujuanuntukmemenuhikeperluan
penduduktempatan.Perniagaandomestikpulabanyakmenyumbangkepadapembangunanekonomi
negaradan memperkukuhkanlagi strukturasasindustri negara.
iv. Perniagaan Antarabangsa
Perniagaanantarabangsamerupakanperniagaanyangmenjalankanoperasi perniagaannyadi duaatau
lebihnegaraasing. Operasi perniagaanituberbentuksamaadasatu hala,dua halaataupunpelbagai
hala.Perniagaanantarabangsalazimnyaberkembangdaripadaperniagaandomestikyangmenjalankan
aktiviti eksportsamaadadi peringkatserantauataudi peringkatglobal.
(f) Tahap Perniagaan Primer,Sekunderdan Tertiar
Perniagaanjugabolehdikategorikankepadatahapprimer,sekunderatautertiar.
i. Tahap Primer
Perniagaanyangmenjalankanaktivitimengeluarkanbarang-barangyangakandigunakansebagai input
untukpengeluaranyangseterusnyaataumengeluarkanbarang-barangyangbolehdigunakanterusoleh
penggunadikenali sebagai perniagaantahapprimer.Contoh:Industri yangberasaskanpertanianatau
ekstraktif sepertiperlombongangaliandanbahanapi.
ii. Tahap Sekunder
Perniagaantahapsekundermerupakanperniagaanyangmenjalankanaktivitimengeluarkanbarang-
barang yangditerbitkanpadatahapprimerkepadabarangansiapatau separuhsiapyang diperlukan

15. olehaktiviti pemprosesanseterusnya.Contoh:Bijihbesi ditukarkankepadakepinganbesi,paipbesidan
sebagainya.
iii. Tahap Tertiar
Perniagaantahaptertiarterdiri daripadaperniagaanyangmenghasilkanbaranganyangtidakketara.
Perniagaanpadaperingkatini lebihtertumpukepadapemberianperkhidmatanyangterbaik.Contoh:
Perkhidmatanyangditawarkanolehdoktor,akauntan,bankdansebagainya.
2.4 Perniagaan Francais
Perniagaanfrancaismerupakansuatupendekatanyangmembukajalantermudahbagi seseorang
individuatausyarikatuntukmenceburi dalambidangperniagaan.Perniagaanfrancaismeliputi semua
jenisperniagaanberangkaianyangmemenuhi ciri asas3Siaitusistem(system),pengkhususan
(specialization) danpiawaian(standardization).Perniagaanfrancais,sebenarnya,telahlamawujuddi
negarakita,Malaysia.Namun,amalanperniagaanMalaysiayangberasaskankonsepfrancaismasihtidak
menggalakkan.Ini bermaknapeluanguntukmajusertaberkembangdalambidangperniagaanfrancaisdi
Malaysiaadalahcerah; banyaklagi yang bolehditerokai.KerajaanMalaysiatelahmemainkanperanan
yang aktif sertamemberi sokonganpadukepadapembangunanperniagaanini.
(a) Definisi PerniagaanFrancais
Perniagaanfrancaisbolehditakrifkansebagai suatupendekatanperniagaandi manasyarikatinduk
(francaisor) memberi lesenatauhakkepadaindividuatausyarikatlain(francaisi)untukmenjalankan
aktiviti perniagaanyangberlandaskansuatukaedahtertentu,di lokasi ataukawasanyangditetapkan
dan dalamjangkamasa yang ditentukan.
Denganperkataanlain,perniagaanfrancaismerupakansuatubentukperniagaanyangberkontrakdi
antara francaisordan francaisi yangmenggariskantanggungjawabdantugaskedua-duapihak,yang
membenarkanfungsi-fungsi pemasaranprodukdipiawai dandiselaraskantanpapenduaandanpeniruan
(duplication).
(b) Francaisor dan Francaisi,Hubungan Antara KeduaPihak
Syarikatperniagaan/Pemilikfrancaisyangmemberi lessen/kebenarandanhakkepadaindividuatau
syarikatlainuntukmengeluardanmenjual produknya,menggunakanjenamaatausimbolnya,
mengamalkankaedahnyadanlain-lainyangberkaitandenganperniagaandikenali sebagai francaisor.
Francaisi pulamerupakansyarikatatauindividuyangmendapatlesen/kebenarandanhakuntuk
mengeluardanmenjual produk,menggunakanjenamaatausimbol,mengamalkankaedahdanlain-lain
yang berkaitandenganperniagaanfrancaisor.

16. Pihakfrancaisordanpihakfrancaisi diikatolehkontrak/perjanjianfrancaisyangtelahdipersetujui
bersama.Denganitu,francaisormengizinkanfrancaisimenjalankanperniagaanyangserupadengannya
dari semuaaspek.Sebagai balasan,francaisi perlumembayarroyalti setiaptahunkepadafrancaisor.
(c ) KelebihandanKelemahanPerniagaan Francais
Seperti bentuk-bentukperniagaanyangtelahdibincangkanterlebihdahulu,perniagaanfrancaistentu
sekali memberikelebihandanjugakelemahankepadakedua-duapihakyangterlibatiaitufrancaisordan
francaisi.Antaranya:
i. KelebihanPerniagaanFrancais Kepada Francaisor
Perniagaanfrancaisordapatberkembangsertabertumbuhdenganpesatkeranasistempengurusandan
modal perniagaancawangandiurusdi atas tanggungjawabfrancaisi.Ini secaratidaklangsung
memudahkanpihakfrancaisormemperluaskanpasaranuntukproduknya.Tambahan bayaranroyalti
yang tetap,bayaranasas, caj perkhidmatanpengurusandansebagainyaakanmenambahkan
keuntunganperniagaanfrancaisor.
ii. KelebihanPerniagaanFrancais Kepada Francaisi
Francaisi dapatmemulakanperniagaandenganrisikoperniagaanyangrendah.Francaisi berpeluang
memperdagangkanproduknyaberdasarkansuatusistemyanglengkapdanterbukti berdayamaju/
keberkesanannya.Contoh:Pihakfrancaisi akanmenggunakanjenamaproduk,bahanmentahuntuk
mengeluarkanproduksertaprosedurpengurusanperniagaansebagaimanayangtelahditetapdan
diamalkanolehfrancaisor.
Selainitu,francaisi jugamendapatbantuankewangan,khidmatsokongandanlatihandaripada
francaisoruntuktujuanmembangunkanstrukturpengurusandanpremisperniagaan francaisi.
Disebalikkebaikantentunyajugakedapatankelemahanperniagaanfrancaisyangterpaksadihadapi oleh
pihakfrancaisordanfrancaisi.Antaranya:
i. KelemahanPerniagaanFrancais Kepada Francaisor
Francaisoradalahbertanggungjawabke ataskewujudan,perkembangandandayasaingperniagaan
francaisi.Francaisorperlumemberikanbantuankewangandankhidmatsokongankepadapihak
francaisi bukansekadardi peringkatawal tempohfrancaisi memulakanperniagaan,bahkanuntuk
seumurhidupperniagaanfrancaisitudikendalikanolehfrancaisi.
Apabilafrancaisi gagal untukmematuhi segalaprosedurperniagaansebagaimanayangtelahditetapkan
olehfrancaisorseperti garispanduanmengenai mutuproduk,tentusekalinilai namaataureputasi
francaisorakan terjejas.

17. Pihakfrancaisorpulamungkinakanmenghadapi kesukaranuntukmenangani masalahpenipuanseperti
bayaran royalti,bayarancaj perkhidmatan,peniruandankebocoranformulaprodukdansebagainya
apabilacawanganfrancaispihakfrancaisorbertambahdanberkembangpesat.Kegagalanfrancaisor
menangani masalahsedemikianbolehmengakibatkankemusnahanikatanpemfrancaisan.
ii. KelemahanPerniagaan Francais Kepada Francaisi
Penglibatansertapenerusanpihakfrancaisi dalamperniagaanfrancaisadalahtertaklukkepada
peraturandan sistempengoperasianperniagaanyangtelahditetapkanolehpihakfrancaisor.Ini secara
tidaklangsungakanmenyekattahapdayakreativiti daninnovasi francaisi terutamanyadalamaspek
pengendalianperniagaannya.
Tambahan,pelaburanmodal permulaanperniagaanfrancaisyangbesarmenjadikanbentukperniagaan
ini lebiheksklusif dansukaruntukbakal usahawanmenceburi danmemasuki pasaransepertiini.
Francaisi jugamudahdikhianati olehpihakfrancaisoryangtidakjujurdantamak.Misalnya,pada
peringkatpermulaan,pihakfrancaisormemberi kebenarandanhakpengoperasianperniagaanfrancais
kepadafrancaisi terutamanyapengoperasianperniagaanituberjalandi kawasanyangkurang
membangun.Apabilaperniagaanfrancais berkenaandi kawasanitumeningkatmajudanterkenal,pihak
francaisormengambil balikhakberniagadanberoperasi sendiri.Tindakanpihakfrancaisorsedemikian
tentusekali merugikanfrancaisi yangtelahbertungkuslumusuntukmembangunkanperniagaannya.
CIRI-CIRIENTITIPERNIAGAAN
TUNGGAL
 1 org,Pendaftarperniagaan,modal sendiri/
individu,liabiliti tdkterhad
PKONGSIAN
 2-20, Pendaftarperniagaan,modal rakanko
cukai individushj, liabilititdkterhad
SDN BHD
 2-50, Pendaftarsykt(AktaSykt1965), syerd
mesti mintakebenaran,diurusolehahli lem
sykt,liabiliti terhadsetakatmodal dilabur.
AWAMBHD
 2-tiadahad, Pendaftarsykt(AktaSykt1965),
beli saham, diurusolehahli lembagapengar
terhadsetakatmodal dilabur.
KOPERASI
 Min 100, KetuaPendaftarKoperatif Malaysi
tukar milik,diurusolehahli lembagapengar
terhad.
KEBAIKAN DAN KELEMAHANENTITI
JENIS ENTITI KEBAIKAN KEBURU

18. PERNIAGAAN
MILIKAN TUNGGAL
1. Mudah ditubuhkan– hanyaperlu
isi Borang A dan yuran yg rendah
2. Mudah diuruskan– bebas
membuatkeputusansendiri
3. Beban cukai yg rendah-cukai
individushj bukancukai
perniagaan
4. Pemilikmenikmati semua
keuntungan
1.
2.
3.
4.
5.
PERKONGSIAN
1. Mudah ditubuhkan-hanyaperlu
isi Borang A dan yuran yg rendah
2. Beban cukai yg rendah– tertakluk
kpdcukai perorangan
3. Modal lebihbyk dari milikan
tunggal keranasumbanganmodal
pekongsi2.
4. Tanggungan risiko perniagaan
bersama pekongsi
5. Pengkhususandpt dilaksanakan
6. Liablititi tdk tehadbagi pekongsi
biasa
7. Keterusanperniagaan tdk
terjanim-dibubarkanbilaada
pekongsi muflis,mati,tidak
siuman
8. Perkongsianuntung-terpaksa
bahagikankeuntungan

19. 9. Percanggahan pendapat-
perniagaanterjejasbilaada
konflikantarapekongsi
KOPERASI
1. Mementingkankebajikansosial
ahli-Beli brgmurahdan pinjaman
dgn faedahrendah
2. Tidak wujud monopoli kuasa-
pengurusandemokrasi dgnsatu
ahli satu undi
3. Beban cukai yg rendah-cukai
individu
4. Modal bolehditingkatkan tanpa
had maksimum-tdktertaklukkpd
modal berdaftar
5. Operasi kurang agresif-kurang
usaha utkcari keuntunganlebih
sebabhanyajaga kebajikanshj
6. Pengurusankewangan terikat
dgn akta-kewangandikawal ketat
olehjab.pembangunankoperasi
utk jagakepentinganahli
7. Sukar ditubuhkan-mimimum100
org ahli sukardicari
8. Modal terhad-ahli biasanya
golonganpendapatanrendahspt
nelayan,petani dll dansukar
bersaingsgnentiti lain.
SYARIKAT
1. Mudah mendapat modal-drp
ramai pemegangsyerdan
perniagaanmudahberkembang
2. Liabliti terhad-pemegangsyer
rugi setakatmodal dilaburkanshj
1.
2.
3.

20. 3. Berterusan dan tdk mudah
dibubarkan-perniagaantdk
terjejaswalaupunberlaku
kematian,tdksiuman,bankrap
dan pindahmilikdikalangan
pemegangsyer/saham
4. Pengkhususandpt dilaksanakan-
kerjamengikutkepakaran
5. Pengurusansykt lebihberkesan
dan cekap-berupayaupah
pengurusygprofesional dlm
bidangttt.
4.
5.
AKTIVITIPERNIAGAAN
PENGELUARAN/
INDUSTRI
Def:ialahaktiviti ygmelibatkanpengeluaraniaitum
untuk mengeluarkanbahanmentahdanmemprose
1. Ekstraktif
 Meliputi penghasilandanpemprosesan untu
mentah
 Dijadikaninputkepadapengeluaranlain
 Cth:Pelombonganbijihtimah,petanihasil ta
1. Perkilangan
 Barang konsumer
 Melibatkanprosesmengeluarkanbarang-ba
pengguna
 Prosesmengeluarkanbarang-barangsiapda
 Cth: Barang makanan(gula,minyakmasak),
 Barang industri
 Melibatkanpengeluaranbarang-barangyan
pengeluaranseterusnya
 Cth: pengeluarancipkomputer,tayarkereta

21.  Pembuatan
 Aktiviti menggunakanbahanmentahuntuk
barang separuhsiap.
 Cth: Menggunakangetahuntukmenghasilk
menggunakankayubalakuntukmenghasilk
 Pemasangan
 Aktiviti memasangkomponen-komponenun
 Cth: Komponenelektronikdipasanguntukm
perakamvideo.
PERKHIDMATAN
1. Perdagangan
 adalahaktiviti menyediakanbarangansupay
apabiladiperlukan
 merekaterlibatmerupakanpenghubungan
peruncitandanpemborongan
1. Kewangan
 aktivitinyaadalahsperti bankperdagangan,
insuransdansyarikatkewangan
 terlibatdalambidangpengumpulanmodal,
kemudahankreditdanurusniagapasaranw
1. Perkhidmatan
 merangkumi perkhidmatanprofesionaldan
-contoh:syarikatpeguan,doktoragenpelancongan
SEKTOR 1. SektorSwasta
 Mewujudkanpeluangpekerjaankepadarak
kilang/perniagaan
 Tingkatkanhasil negaramelalui cukai
 Memberi kemahirandanpengalamanuntuk
produktiviti/pembangunansumbermanusia

22.  Sumbangankepadanegaraseperti dermadl
 Menyediakaninfrastruktur/prasaranasptja
 Memindahteknologike dalamnegara
 Menjalankanr& d
1. SektorAwam
 Menjadi penyokong&pendorongkepadase
 Memberi kemudahandanpanduan ,insentif
dll
 Membantumengurangkanlapisanbirokrasi
 Cth: kelulusanlesen/permitdapatdiselesaik
1. Badan
Berkanun
 Mengawal seliaaktivitiperniagaansektorsw
peraturandan
 Perundanganygtelahditetapkan.
 Dapat menjagakewibawaansektorswasta&
supayatidakditindas
 Pihaktidakbertanggungjawab
 Menyediakansumbermanusiacontohunive
 Melaksanakandasarberkaitandenganpihak
TAHAP
PERNIAGAAN PENGELUARAN
PRIMER
 Tahap pertamadalamprosespengeluaran
 Pengeluaranbahanmentahpadaperingkat
 Contoh:penorehpengeluaransusugetahda
SEKUNDER
 Tahap keduadalamprosespengeluaran
 Pemprosesanbahanmentahuntukmengha
Dan barang siap
 Contoh: susugetah digunakanuntukmengh

23. Seperti sarungtangangetah
TERTIER
 Tahap terakhirdalamprosespengeluaran
 Pemasaranprodukkepadapenggunaakhir
 Lebihtertumpukepadasektor perkhidmata
 Contoh: sarung tangangetah akandiedarka
rangkaianpengedaranyangsesuai.
INDUSTRI
HULUAN
 Peringkatindustri yangmembekalkanbahan
atau
 Barang siapyang akan digunakandalamakti
 Contoh:Industri yangmengeluarkansusuge
HILIRAN
 Tahap perniagaanyangberlakuselepastaha
 Contoh:Perniagaanyangmenghasilkantaya
PASARAN
DOMESTIK
 Melibatkanpenjualanprodukpadaperingka
Negara/tempatan
 Cth: tayar getahyang dihasilkanpengeluarm
 Penggunadalampasaranmalaysiasahaja
ANTARABANGSA
 Penjualanprodukkepadapenggunaasingdi
 Cth: pengeluartayargetahdi malaysia meng
lain.